Συμβουλές για οικολογική οδήγηση

Οδηγώντας με το σωστό τρόπο μπορούμε να εξοικονομήσουμε καύσιμα και χρήματα βοηθώντας έτσι το περιβάλλον και την τσέπη μας.

Τα οφέλη της οικολογικής οδήγησης είναι πολλά, ενώ έχει υπολογιστεί ότι μέσα στην πόλη δεν επηρεάζεται ο τελικός χρόνος του ταξιδιού.

Πιο συγκεκριμένα, έχουμε:

•10-15% λιγότερη κατανάλωση καυσίμου και εκπομπών ρύπων.

•10-25% λιγότερα ατυχήματα και βελτίωση της οδικής ασφάλειας.

•Σημαντική μείωση της ηχορύπανσης.

•Μείωση κόστους για καύσιμα, συντήρηση οχήματος και ασφάλιση.

•Αύξηση της άνεσης μεταφοράς για τον οδηγό και τους επιβάτες.

•Ίσος χρόνος ταξιδιού σε σύγκριση με τον συνήθη τρόπο οδήγησης.



Πρακτικές συμβουλές για να οδηγείτε οικολογικά

•Οδηγείτε με υψηλή σχέση μετάδοσης (μεγάλη «ταχύτητα») στις χαμηλές στροφές του κινητήρα.

•Αποφεύγετε να πατάτε το γκάζι πολύ και προτιμήστε να το πιέζετε με το πόδι σας όσο πιο λίγο γίνεται:

όσο πιο βαθιά βυθίζεται το πετάλι τόσο περισσότερο καύσιμο καταναλώνεται, ανεξάρτητα από τις στροφές του κινητήρα.

•Προβλέψτε την απαιτούμενη επιτάχυνση ή επιβράδυνση ανάλογα με τις συνθήκες κυκλοφορίας. Αν για παράδειγμα καθώς κινείστε ο φωτεινός σηματοδότης μπροστά σας έχει ‘ανάψει’ κόκκινο, μην περιμένετε να φτάσετε μέχρι εκεί για να φρενάρετε. Αφήστε το αυτοκίνητο να επιβραδύνει νωρίς και σταδιακά με την ελάχιστη (ή και καθόλου) κατανάλωση καυσίμου.

•Επιταχύνετε γρήγορα το αυτοκίνητό σας.

•Κάντε γρήγορες αλλαγές ταχυτήτων προς τις υψηλές σχέσεις και καθυστερήστε τις αλλαγές προς τις μικρές σχέσεις μετάδοσης (με άλλα λόγια οδηγείτε όσο είναι δυνατό με τετάρτη ή πέμπτη).

•Αποφύγετε κάθε άσκοπη επιβράδυνση, φρενάρισμα ή αλλαγή ταχύτητας.

Αν το αυτοκίνητο σας διαθέτει υπολογιστή ταξιδίου, τότε έχετε έναν πρώτης τάξεως ‘δάσκαλο’ προκειμένου να τελειοποιήσετε την οικολογική οδήγηση. Απλώς επιλέξτε την ένδειξη με τη στιγμιαία κατανάλωση και προσπαθήστε να μειώσετε όσο δυνατόν περισσότερο την κατανάλωση καυσίμου σε αληθινό χρόνο, καθώς θα εφαρμόζετε τις παραπάνω συμβουλές.

Ελέγχουμε τακτικά τα λάστιχα του αυτοκινήτου μας

Τέλος, δε θα πρέπει να ξεχνάμε ότι η σωστή πίεση των ελαστικών είναι σημαντικός παράγοντας για την εξοικονόμηση καυσίμου.

Μια μικρή απόκλιση από το κανονικό φούσκωμα, μπορεί να σας κοστίσει πολλά. Αν τα λάστιχά δεν είναι φουσκωμένα στη σωστή πίεση που προβλέπει ο κατασκευαστής, τότε καταναλώνετε 1,2-3,7% περισσότερο καύσιμο (ανάλογα με την ταχύτητα). Το σωστό φούσκωμα θα σας εξοικονομήσει κατά μέσο όρο 25 λίτρα καυσίμου το χρόνο.

πηγή:  www.econews.gr

Aπ' τους 4ΤΡΟΧΟΥΣ   Ιουλίου 2008 :  
  Σ ώ σ τ ε   τα  λίτρα  σας  (για όσους/όσες οδηγούν συχνά πυκνά και τα έξοδα βαραίνουν. ) :

1.   Γεμίστε το όχημά σας  νωρίς  το  πρωί .  Γιατί η θερμοκρασία εδάφους είναι χαμηλή.  Σ' όλα τα πρατήρια βενζίνας οι δεξαμενές είναι υπόγειες.  Άρα , όσο πιο κρύο είναι το έδαφος, τόσο μεγαλύτερη είναι η   π υ κ ν ό τ η τ α  του καυσίμου.

    Αν γεμίσετε απόγευμα, ή βράδυ, το λίτρο σας  δ ε ν   θα είναι ακριβώς 1 -ένα- λίτρο .

2.   Όταν γεμίζετε  ο ίδιος-ίδια σε self service-πρατήριο, μην βάζετε την αντλία στην υψηλή ταχύτητα.  Απ' τις τρείς ταχύτητες/στάδια, - χαμηλό στάδιο, μεσαίο κι υψηλό,- το  χ α μ η λ ό ελαχιστοποιεί τους ατμούς που δημιουργούνται απ' την βενζίνη. Σ' όλες οι μάνικες προκαλείται  μια επιστροφή  ατμού. Εάν γεμίζετε στο γ ρ ή γ ο ρ ο, ένα μέρος του καυσίμου, που πηγαίνει στο ρεζερβουάρ γίνεται ατμός βενζίνης. Αυτός ο ατμός απορροφάται επάνω, γυρίζει πίσω στην υπόγεια δεξαμενή του βενζινάδικου κι έτσι στην πραγματικότητα παραλαμβάνετε  λ ι γ ό τ ε ρ ο  καύσιμο.

3.   Ένα απ' τα σημαντικότερα είναι να κάνετε ανεφοδιασμό, όταν το απόθεμα βενζίνης σας είναι περίπου στη  μ έ σ η . Διότι, όσο περισσότερο καύσιμο έχετε στο ρεζερβουάρ, τόσο λιγότερος αέρας υπάρχει στο διαθέσιμο χώρο του. Η βενζίνη εξατμίζεται γρηγορότερα απ' ό,τι μπορείτε να φανταστείτε.

4.   Εάν την ώρα που εισέρχεστε, δείτε ότι γίνεται ανεφοδιασμός του βενζινάδικου από βυτιοφόρο, μ η ν   γεμίζετε. Είναι πολύ πιθανό το καύσιμο να έχει ανακατευτεί κατά τον ανεφοδιασμό και να πάρετε μαζί τα ακάθαρτα συστατικά, που συνήθως κάθονται στον πάτο της δεξαμενής. - 

Η γυμναστική "φάρμακο" κατά της κατάθλιψης

Λονδίνο: Η γυμναστική μπορεί να βελτιώσει τη νοητική ικανότητα των ηλικιωμένων, αλλά και να δράσει προληπτικά σε περιπτώσεις σταδιακής εξασθένησης των πνευματικών λειτουργιών.
Οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι οι πνευματικές και οι γνωστικές ικανότητες βελτιώνονται με την άσκηση.

Η ακριβής σχέση της πνευματικής διαύγειας με την άσκηση παραμένει αδιευκρίνιστη. Οι ερευνητές όμως πιστεύουν ότι θα μπορούσε να συνδέεται με το γεγονός ότι η άσκηση βελτιώνει το κυκλοφορικό και την οξυγόνωση του αίματος.

Ο Τζέιμς Μπλουμένθαλ, ψυχολόγος στο Duke University Medical Center του Ντούρχαμ στη Βόρεια Καρολίνα, ανέφερε ότι ένα από τα σημαντικότερα ευρήματα ήταν ότι η άσκηση έχει ευεργετικές επιδράσεις σε λειτουργίες που ελέγχονται από συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου.
Η μνήμη, ο σχεδιασμός, η οργάνωση και ο ταυτόχρονος χειρισμός πολλών υποθέσεων βελτιώθηκαν σε όλους τους συμμετέχοντες κατά τη διάρκεια της μελέτης.

Η προσοχή, όμως, η συγκέντρωση και οι ψυχοκινητικές ικανότητες ελέγχονται από διαφορετικό μέρος του εγκεφάλου, στο οποίο δεν υπήρξαν επιπτώσεις.

Στην έρευνα, που ονομάστηκε SMILE (Standard Medical Intervention and Long Term Exercise), συμμετείχαν 156 ασθενείς, ηλικίας 50 έως 70 ετών, οι οποίοι είχαν έντονη καταθλιπτική διαταραχή και χωρίστηκαν τυχαία σε τρεις διαφορετικές ομάδες.

Η πρώτη έκανε 30 λεπτά αεροβικής γυμναστικής τρεις φορές την εβδομάδα, η δεύτερη πήρε αντικαταθλιπτικά φάρμακα και η τρίτη ακολούθησε ένα συνδυασμό και των δύο.
Έπειτα από 16 εβδομάδες, και οι τρεις ομάδες βελτίωσαν τη διάθεσή τους στον ίδιο βαθμό, γεγονός που οδήγησε τους ερευνητές στο συμπέρασμα ότι η άσκηση έδρασε εξίσου αποτελεσματικά με τα φάρμακα.

Εκτός από τον έλεγχο στα επίπεδα της κατάθλιψης, οι επιστήμονες μέτρησαν τις πνευματικές διεργασίες, συγκρίνοντας τους 42 ανθρώπους που μετείχαν στην ομάδα της άσκησης με αυτούς που έλαβαν τη φαρμακευτική αγωγή.

Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι εμφανίστηκαν πλεονεκτήματα στις περιοχές των γνωστικών λειτουργιών. Ασθενείς με ήπια μορφή κατάθλιψης παρουσίασαν τη μεγαλύτερη βελτίωση.

H έρευνα δημοσιεύθηκε στην Journal of Ageing and Physical Activity.
health.in.gr

Ισορροπημένη διατροφή και μέτριας έντασης άσκηση κατά του οξειδωτικού στρες

Ο όρος "οξειδωτικό στρες" περιγράφει τη διαταραχή της ισορροπίας μεταξύ των οξειδωτικών και των αντιοξειδωτικών διαδικασιών του οργανισμού, προς όφελος των πρώτων. Δεν πρόκειται καταρχήν για νόσο, είναι όμως μια ασταθής κατάσταση, η οποία, αν συνεχιστεί, θα οδηγήσει σε κάποια βλάβη, από ελαφρά έως εξαιρετικά σοβαρή, δηλώνει η Ελένη Α. Ρέκκα, αναπληρώτρια Καθηγήτρια Φαρμακευτικής Χημείας Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, αντιπρόεδρος της Ελληνικής Εταιρίας Ελευθέρων Ριζών και Οξειδωτικού Στρες σε συνέντευξή της στη δημοσιογράφο Μίνα Ράλλη.

Η ενίσχυση του αντιοξειδωτικού συστήματος του οργανισμού επιτυγχάνεται  με ισορροπημένη και όχι πολλή τροφή και με ικανή αλλά όχι υπερβολική σωματική άσκηση, προσθέτει.

Επιβαρυντικοί παράγοντες είναι η ακτινοβολία, τα χημικά, συγκεκριμένα φάρμακα, τροφές όπως το κόκκινο κρέας και τα πολυακόρεστα λιπαρά, το βιολογικό στρες, το κάπνισμα, το αλκοόλ και η γήρανση.

Το οξειδωτικό στρες, επισημαίνει η κ. Ρέκκα είναι ικανό να προκαλέσει νευροεκφυλιστικές παθήσεις, αυτοάνοσες καταστάσεις, καρδιαγγειακά νοσήματα, γήρανση και άλλα προβλήματα υγείας. Αν και υπάρχουν ορισμένες τεχνικές μέτρησης της οξειδωτικής ζημιάς, ακόμη δεν έχει βρεθεί τελείως αξιόπιστη μέθοδος για το σκοπό αυτό.

Τι  είναι το οξειδωτικό στρες

Τι σημαίνει ο όρος οξειδωτικό στρες;

Ο επικρατέστερος ορισμός του οξειδωτικού στρες είναι αυτός που διατυπώθηκε από τον καθηγητή H. Sies: «Οξειδωτικό στρες είναι η διαταραχή της ισορροπίας μεταξύ των οξειδωτικών και των αντιοξειδωτικών διαδικασιών του οργανισμού, προς όφελος των πρώτων».¹ Αναλυτικότερα:

Τα κυριότερα συστατικά των τροφών μας (πρωτεΐνες, υδατάνθρακες, λίπη) αξιοποιούνται στον οργανισμό μας είτε για τη σύνθεση των δομικών μορίων αυτού, είτε για παραγωγή της απαραίτητης ενέργειας. Αυτά γίνονται με την οξείδωση των συστατικών των τροφών από το εισπνεόμενο οξυγόνο και τη δράση ορισμένων ενζύμων.

Κατά τη διαδικασία αυτή συμβαίνει βαθμιαία οξείδωση των προαναφερθέντων υλικών και αντίστοιχη πλήρης αναγωγή του οξυγόνου προς σχηματισμό νερού. Με τον τρόπο αυτό καταναλίσκεται περίπου το 98% του χρησιμοποιουμένου οξυγόνου.

Το υπόλοιπο 2% του οξυγόνου ανάγεται μερικώς, δρώντας ως οξειδωτικό, και με τον τρόπο αυτό προκύπτουν οι καλούμενες «δραστικές μορφές οξυγόνου», δηλ. η ρίζα ανιόντος υπεροξειδίου, το υπεροξείδιο του υδρογόνου (το οποίο δεν είναι ελεύθερη ρίζα, κατατάσσεται όμως στις δραστικές μορφές οξυγόνου, διότι μπορεί να οδηγήσει σε σχηματισμό ελευθέρων ριζών, π.χ. παρουσία σιδήρου) και η ρίζα υδροξυλίου.

Οι μορφές αυτές, όταν βρίσκονται σε ελάχιστα ποσά, είναι χρήσιμες, π.χ. για τη λειτουργία της άμυνας του οργανισμού ή για τη μεταφορά σημάτων. Σε μεγαλύτερα ποσά, όμως, ή κάτω από ορισμένες συνθήκες, μπορούν να καταστούν πολύ τοξικές. Είναι ικανές να προσβάλλουν ζωτικής σημασίας συστατικά του οργανισμού, πρωτεΐνες, λιπίδια, DNA, με συνέπεια διαταραχή της λειτουργίας και σοβαρές βλάβες αυτού.

Ο οργανισμός, κατά τη μακρά πορεία της εξέλιξης, έχει αναπτύξει αμυντικούς, αντιοξειδωτικούς μηχανισμούς, προς αποφυγή ή επιδιόρθωση των βλαβών αυτών. Έτσι, στον οργανισμό διατηρείται ισορροπία μεταξύ οξειδωτικών και αντιοξειδωτικών λειτουργιών, η διαταραχή της οποίας οδηγεί σε οξειδωτικό στρες. Οξειδωτικό στρες δεν σημαίνει υποχρεωτικά νόσο, είναι όμως μια ασταθής κατάσταση, η οποία, εάν συνεχιστεί, θα οδηγήσει σε κάποια βλάβη και νόσο, από ελαφρά έως εξαιρετικά σοβαρή.

Ποιοι παράγοντες αυξάνουν την παραγωγή ελευθέρων ριζών;

Υπάρχουν πολλοί παράγοντες που αυξάνουν την παραγωγή ελευθέρων ριζών. Μερικοί από αυτούς είναι:

• Ακτινοβολία: Κυρίως η ιονίζουσα ακτινοβολία (π.χ. ακτίνες Χ- και γ-). Η υπεριώδης ακτινοβολία δεν περιέχει τόση ενέργεια ώστε να δημιουργήσει ελεύθερες ρίζες. Σαφώς όμως είναι βλαπτική, λόγω της έμμεσης παραγωγής δραστικών μορφών οξυγόνου (φωτοοξειδωτική βλάβη), μέσω φωτοευαισθητοποιητικών ουσιών
• Ποικίλα χημικά, π.χ. βενζόλιο, που χρησιμοποιείται στη χημική βιομηχανία ως διαλύτης αλλά και ως πρώτη ύλη.
• Φάρμακα, π.χ. αδριαμυκίνη (χημειοθεραπευτική τετρακυκλίνη), βενζοϋλοϋπεροξείδιο (κατά της ακμής), ακόμη και η παρακεταμόλη, ευρέως χρησιμοποιούμενο αναλγητικό, σε πολύ μεγάλες δόσεις.
• Τρόφιμα: Κόκκινο κρέας, λάδια πολύ μεγάλης περιεκτικότητας σε πολυακόρεστα λιπαρά οξέα.
• Περιβαλλοντικοί ρύποι, π.χ. αμίαντος, όζον (το στρώμα του όζοντος στην ανώτερη ατμόσφαιρα προφυλάσσει από την υπεριώδη ακτινοβολία, και οι «τρύπες του όζοντος» που προκαλούν, για παράδειγμα οι χλωροφθοράνθρακες που χρησιμοποιούνται ως προωθητικά σε αερολύματα (sprays), μειώνουν την προστατευτική του δράση. Αντιθέτως, όταν το όζον δημιουργείται στα κατώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας, προκαλεί οξειδωτικό στρες, καθώς είναι ισχυρότατο οξειδωτικό. Σημαντικότατη πηγή δημιουργίας όζοντος είναι τα καυσαέρια από τις εξατμίσεις των αυτοκινήτων), ακρολεΐνη (από εξατμίσεις αυτοκινήτων, από πολυχρησιμοποιημένα υπερθερμαινόμενα μαγειρικά έλαια).
• Γεωργικά φάρμακα, φυτοφάρμακα, π.χ. παρακουότ.
• Νόσοι, όπως αρτηριοσκλήρυνση, σακχαρώδης διαβήτης, καταστάσεις φλεγμονής (π.χ. ρευματοειδής αρθρίτιδα), νευροεκφυλιστικές νόσοι (π.χ. νόσος Alzheimer).
• Στρες από ποικίλα αίτια, π.χ. συναισθηματική διέγερση.
• Γήρανση του οργανισμού
• Τρόπος ζωής, π.χ. κάπνισμα, μεγάλη και συχνή κατανάλωση αλκοόλης.

Υπάρχουν ομάδες υψηλού κινδύνου;

Ναι, και βασίζονται στα προαναφερθέντα: οι αλκοολικοί, οι καπνιστές, οι πλημμελώς διατρεφόμενοι (κυρίως με επεξεργασμένα τρόφιμα), οι ακτινοθεραπευόμενοι, οι υποκείμενοι σε στρες, σε θεραπεία με ορισμένα φάρμακα επί μακρόν, οι πολυμεταγγιζόμενοι (λόγω υπερφόρτισης σε σίδηρο, που μπορεί να καταλύει αντιδράσεις ελευθέρων ριζών), οι αλόγιστα εκτιθέμενοι στον ήλιο.

Σε ποιες ηλικίες εμφανίζεται;

Ευκολότερα στους ηλικιωμένους, διότι εμφανίζουν μειωμένη ικανότητα προσαρμογής. Ο οργανισμός μέχρις ενός σημείου, αποκρίνεται σε οξειδωτική προσβολή, με αύξηση της σύνθεσης ενζύμων που αντιμετωπίζουν το οξειδωτικό στρες, καθώς και αντιοξειδωτικών ενώσεων. Η προσαρμοστική αυτή ικανότητα μειώνεται με την αύξηση της ηλικίας.

Επιπλέον τα άτομα αυτά παρουσιάζουν ελαττωμένη ικανότητα απορρόφησης χρήσιμων αντιοξειδωτικών παραγόντων από τις τροφές, όπως βιταμινών Ε και Α. Επίσης, τα πολύ νέα άτομα, που δεν έχουν αναπτύξει πλήρως τις φυσιολογικές αμυντικές διαδικασίες, ενώ, ταυτοχρόνως, παρουσιάζουν έντονο μεταβολισμό, επομένως αυξημένη πιθανότητα διαρροής ηλεκτρονίων και σχηματισμό ελευθέρων ριζών.

Όταν βιώνουμε μία περίοδο έντονου στρες στην καθημερινότητά μας αυτό σημαίνει και αύξηση της οξειδωτικής ζημιάς;

Ναι. Ως (βιολογικό) στρες, το οποίο περιγράφηκε περίπου τριάντα χρόνια πριν από το οξειδωτικό στρες, ορίζεται «η μη ειδική (προσαρμοστική) απόκριση του οργανισμού σε κάθε απαίτηση». Είναι προφανές ότι δεν μπορεί να υπάρχουν διαφορετικοί τύποι βιολογικού στρες. Εκφράσεις όπως συναισθηματικό στρες, στρες πτήσης, επιτυχίας, ψύχους, στρες έλλειψης τροφής, ύπνου, στρες βαρύτητας, κολύμβησης και κοινωνικό στρες είναι αποδεκτές μόνον όταν γίνεται ξεκάθαρα αντιληπτό ότι αποτελούν απλώς συντμήσεις για την έκφραση «στρες που προκαλείται από τον έναν ή τον άλλο παράγοντα».

Στο εργαστήριό μας έχουμε δείξει ^2,3 ότι το βιολογικό στρες συνοδεύεται πάντα από οξειδωτικό στρες. Όταν το βιολογικό στρες είναι έντονο και χρόνιο, μπορεί να οδηγήσει σε οξειδωτική βλάβη κυττάρων, επομένως σε παθολογική κατάσταση.

Ποιοι παράγοντες αναστέλλουν την οξειδωτική δράση, δηλαδή τη βλαπτική δράση των ελεύθερων ριζών στον οργανισμό;

Το αμυντικό, αντιοξειδωτικό σύστημα του οργανισμού περιλαμβάνει αντιοξειδωτικά ένζυμα, π.χ. καταλάση, απλά αντιοξειδωτικά πεπτίδια και αμινοξέα, π.χ. γλουταθειόνη, κυστεΐνη. Η διατήρηση και η ενίσχυση του συστήματος αυτού είναι πολύ σημαντική, και επιτυγχάνεται με ισορροπημένη και όχι πολλή τροφή, με ικανή, αλλά όχι υπερβολική σωματική άσκηση.

Παραπέρα, αντιοξειδωτική δράση ασκούν ενώσεις που έρχονται στον οργανισμό με την τροφή, όπως βιταμίνες Ε (σπανάκι και άλλα φυλλώδη πράσινα λαχανικά, ελιές, ξηροί καρποί) και C (φρούτα), καροτινοειδή, λυκοπίνιο, φλαβονοειδή και ανθοκυάνες, δηλαδή φρούτα, λαχανικά, ει δυνατόν ωμά, λίγο κρασί, κατά προτίμηση κόκκινο, τσάι, σοκολάτα.

Καλά και ισχυρά αντιοξειδωτικά επίσης είναι η ουβικινόλη (κυτόχρωμα Q10), το φερουλικό οξύ (σίτος, ρύζι, ξηροί καρποί, φρούτα). Μερικές ακόμη ενώσεις ικανές να δεσμεύουν ορισμένα μέταλλα, π.χ. σίδηρο, των οποίων η παρουσία σε ελεύθερη μορφή ιόντων καταλύει το σχηματισμό δραστικών μορφών οξυγόνου. Πάντως, η απάντηση στο ερώτημα πότε, πού και σε πόση ποσότητα στον οργανισμό μπορούν να βρεθούν τα αντιοξειδωτικά αυτά, έχει τεράστια σημασία για την επίτευξη αποτελεσματικής προστασίας.

Ποια η διαφορά στη συγκέντρωση αντιοξειδωτικών σε ένα τρόφιμο και του αντιοξειδωτικού αποτελέσματος;

Η διαφορά αυτή είναι πολύ μεγάλη. Πολλές φορές, τα αντιοξειδωτικά που υπάρχουν στα τρόφιμα φέρουν μικρό αντιοξειδωτικό αποτέλεσμα, διότι:

• Μερικά, π.χ. η βιταμίνη C, καταστρέφονται με το μαγείρεμα, την επεξεργασία των τροφίμων ή τη μακρά παραμονή.
• Άλλα δεν απορροφούνται ικανοποιητικά, π.χ. οι λεγόμενες πολυφαινόλες απορροφούνται λίγο.
• Άλλες ενώσεις βρίσκονται στα τρόφιμα σε κατάσταση, η οποία πρέπει να τροποποιηθεί ώστε να απορροφηθούν μερικώς.

Έτσι τα καροτινοειδή, και ιδίως το λυκοπίνιο (από τη φρέσκια ντομάτα) απορροφώνται σε μικρό ποσοστό. Αυτό διότι το λυκοπίνιο είναι αδιάλυτη ένωση στο νερό, έτσι στα νωπά λαχανικά, που περιέχουν πολύ νερό, ευρίσκεται σχεδόν σε κρυσταλλική μορφή, και δεν μπορεί να απορροφηθεί. Αν όμως η ντομάτα θερμανθεί, και μάλιστα με την παρουσία λαδιού, το λυκοπίνιο, ως λιπόφιλη ένωση, διαλύεται στο λάδι, και κατόπιν γαλακτοματοποιείται από τα χολικά άλατα της χολής και απορροφάται καλύτερα.



Ακόμη όμως κι αν οι αντιοξειδωτικές ενώσεις απορροφώνται, θα πρέπει να κατανέμονται στον οργανισμό και να απαντώνται στην περιοχή που πρέπει να δράσουν σε κατάλληλες, επαρκείς συγκεντρώσεις. Για να έχει αξία ένα αντιοξειδωτικό, πρέπει να φθάνει στο σημείο του σώματος που το χρειάζεται, και να δρα εκεί, και μάλιστα σε πολύ μικρότερες συγκεντρώσεις από τον οξειδωτικό, βλαπτικό παράγοντα.

Δεν πρέπει κανείς να παρασύρεται από την in vitro ύπαρξη αντιοξειδωτικής ικανότητας συστατικών των τροφών και να την επεκτείνει σε αντιοξειδωτικό αποτέλεσμα στον οργανισμό, καθώς αυτά τα δύο δεν βαίνουν παράλληλα. Επί πλέον, «αντιοξειδωτική ουσία» δεν σημαίνει υποχρεωτικά «ασφαλής ουσία».

Οξειδωτικό στρες και υγεία

Ποιες ασθένειες μπορεί να προκαλέσει το οξειδωτικό στρες;

Είναι γενικά παραδεκτό πως το οξειδωτικό στρες αναπόφευκτα συνοδεύει κάθε βλάβη ιστού. Το ερώτημα, λοιπόν, δεν είναι «μπορεί το οξειδωτικό στρες να προκαλέσει νόσο;» αλλά «το οξειδωτικό στρες, που οπωσδήποτε συνυπάρχει, είναι ικανό να προκαλέσει παθολογικές εκδηλώσεις;»⁴

Λαμβάνοντας αυτό υπ’ όψη, παθολογικές καταστάσεις όπου αποδεδειγμένα συνεισφέρει είναι: *νευρωνική εκφύλιση, ελάττωση μνήμης και άλλων νοητικών λειτουργιών, γεροντική άνοια τύπου Alzheimer, νόσος του Parkinson, άλλες νευροεκφυλιστικές καταστάσεις

• σπασμοί
• αυτοάνοσες καταστάσεις, π.χ. ρευματοειδείς νόσοι, ερυθηματώδης λύκος, νόσος του Krohn, σκλήρυνση κατά πλάκας
• καρδιαγγειακά νοσήματα, αρρυθμίες, αθηρωμάτωση, αρτηριοσκλήρυνση, υπέρταση. *σακχαρώδης διαβήτης, αγγειοπάθεια από διαβήτη
• γήρανση
• βλάβες από ισχαιμία/επαναιμάτωση, π.χ. μετά από εγκεφαλικό ή καρδιακό ισχαιμικό επεισόδιο
• τοξικότητα από μερικά φάρμακα και δηλητήρια.

Ένα υγιές άτομο κινδυνεύει λιγότερο από κάποιο άτομο με προβλήματα υγείας από το οξειδωτικό στρες;

Γενικώς, ναι. Άτομα με προβλήματα υγείας θα έχουν ήδη ένα βαθμό οξειδωτικού στρες, επιπλέον μπορούν δυσκολότερα να θέσουν σε λειτουργία τον ενδογενή αντιοξειδωτικό μηχανισμό που αναφέρθηκε προηγουμένως.

Από την άλλη μεριά, μπορεί μικρού βαθμού οξειδωτικό στρες να είναι επωφελές. Έτσι εξηγείται, π.χ., η χρησιμότητα της σωματικής άσκησης σε άτομα με υπερλιπιδαιμία: Έχοντας υπ’ όψη πως η αρτηριοσκληρωτική πλάκα στα αγγεία δημιουργείται από την οξειδωμένη LDL, (η LDL είναι η «κακή χοληστερόλη»), εάν κινητοποιηθεί, με την άσκηση, το αντιοξειδωτικό μας σύστημα, θα περιοριστεί αυτή η οξείδωση της LDL.

Η χρήση φαρμάκων είναι κάτι που μπορεί να αυξήσει  τις ελεύθερες ρίζες;

Ναι, μερικών. Ήδη έχουμε αναφέρει κάποια παραδείγματα.

Με ποιο τρόπο μπορούμε να ‘’μετρήσουμε’’ την οξειδωτική ζημιά στον οργανισμό μας; Υπάρχει ειδική εξέταση;

Αν και υπάρχουν ορισμένες τεχνικές, ακόμη δεν έχει βρεθεί τελείως αξιόπιστη μέθοδος για το σκοπό αυτό. Από τις πλέον ακριβείς είναι ο έλεγχος των ‘’ισοπροστανίων” σε δείγμα ιστού ή αίματος, ενδεικτικός για οξείδωση λιπιδίων του οργανισμού, ο έλεγχος οξειδωτικής βλάβης του DNA σε δείγμα ούρων, πάντως τα αποτελέσματα πρέπει πάντα να αξιολογούνται με προσοχή.

Η χρήση δισκίων με αντιοξειδωτικά είναι επαρκής;

Αν η βλάβη είναι στην αρχή, πιθανόν να σταματήσει η πρόοδος ή και να αντιστραφεί η πορεία. Πάντως εξαρτάται από το όργανο, το βαθμό της βλάβης, το χρησιμοποιούμενο αντιοξειδωτικό και τη σωστή τεχνολογικά παρασκευή του δισκίου.
Οξειδωτικό στρες και ομορφιά

Πώς επιδρά το οξειδωτικό στρες στη διαδικασία της γήρανσης; Πόσο σημαντική είναι η οξειδοαναγωγική ισορροπία απέναντι στη κληρονομικότητα;

Από πολλά χρόνια είναι γνωστό ότι η γήρανση έχει στενή σχέση με οξειδωτικές διαδικασίες. Ο άνθρωπος έχει όχι μόνο την ηλικία των χρόνων του, αλλά και την ηλικία του κυκλοφορικού του. Το κυκλοφορικό είναι το σύστημα από το οποίο εξαρτώνται όλα τα άλλα συστήματα και όργανα, διότι μεταφέρει θρεπτικά υλικά, οξυγόνο για την αξιοποίησή τους, πλήθος άλλων απαραιτήτων στοιχείων.

Επίσης το κεντρικό νευρικό σύστημα, ο εγκέφαλος, είναι ο γενικός συντονιστής των σωματικών, ψυχικών και νοητικών λειτουργιών. Νόσοι φθοράς σχετιζόμενες με την ηλικία, όπως η αρτηριοσκλήρυνση, μερικές αρρυθμίες, καρδιακό έμφραγμα, νευροεκφυλιστικές νόσοι, έχουν άμεση σχέση με παραγωγή ελευθέρων ριζών και συνεπάγονται οξειδωτική βλάβη.

Υπάρχει σχέση κληρονομικότητας και οξειδοαναγωγικής ισορροπίας. Η οξειδοαναγωγική ισορροπία εξαρτάται από την ικανότητα του οργανισμού να παράγει αμυντικούς παράγοντες, όπως ένζυμα και πεπτίδια, π.χ. γλουταθειόνη, η οποία ρυθμίζονται από γονίδια.

Τι επιπτώσεις μπορεί να έχει στο δέρμα μας; Και κυρίως στην κυτταρίτιδα;

Το δέρμα των περισσοτέρων ανθρώπων είναι εκτεθειμένο στο περιβάλλον:  ατμοσφαιρικό οξυγόνο, αερίους ρύπους, π.χ. όζον, διοξείδια του θείου και του αζώτου. Στο δέρμα εφαρμόζονται διάφορες χημικές ουσίες με κρέμες, διαλύματα, αλοιφές, τοξικά υλικά του νερού, π.χ. χλώριο, διαλυμένα μεταλλικά ιόντα, αποσμητικά και ανθιδρωτικά που περιέχουν άλατα αργιλίου, προϊόντα βακτηρίων του δέρματος ή άλλα που περιέχονται και απεκκρίνονται με τον ιδρώτα. Πολλά από τα σώματα αυτά μπορούν να προκαλέσουν ή να καταλύσουν αντιδράσεις ελευθέρων ριζών.

Το σοβαρότερο πρόβλημα που φαίνεται ότι αντιμετωπίζει το δέρμα είναι η υπεριώδης ακτινοβολία. Είναι βλαπτική, λόγω της έμμεσης παραγωγής δραστικών μορφών οξυγόνου (φωτοοξειδωτική βλάβη), μέσω φωτοευαισθητοποιητικών ουσιών. Τέτοιες ουσίες μπορεί να υπάρχουν σε καλλυντικά, ορισμένα φάρμακα, π.χ. φαινοθειαζίνες, και σε προϊόντα μικροοργανισμών που συνήθως απαντούν στο δέρμα, κυρίως ατόμων που πάσχουν από ακμή (Propionibacterium acnes).

Φωτοευαισθητοποιητές είναι και μερικά φυτικής προέλευσης υλικά, όπως από τον κατιφέ (καλεντούλα), το φωτοευαισθητοποιό α-τερθειενύλιο, που χρησιμοποιείται ως εντομοκτόνο, και από το υπερικό, η ισχυρά φωτοευαισθητοποιητική ουσία υπερικίνη. Αλλά και αρκετά κοινά τρόφιμα, όπως το σέλινο και ο μαϊντανός, έχουν φωτοευαισθητοποιητικά συστατικά, που από μόνα τους φυσικά, με κατανάλωση αυτών των τροφίμων, δεν δημιουργούν πρόβλημα, θα μπορούσαν όμως να δράσουν αθροιστικά σε συνδυασμό με άλλες φωτοευαισθητοποιητικές ουσίες.

Η σοβαρότερη βλάβη που μπορεί να δημιουργήσει η υπεριώδης ακτινοβολία είναι καρκίνος του δέρματος, το πολύ επικίνδυνο μελάνωμα. Ηπιότερη, αλλά σημαντική βλάβη είναι η γήρανση του δέρματος. Η φωτογήρανση του δέρματος συνοδεύεται από εμφάνιση ρυτίδων, απώλεια ελαστικότητας, αύξηση της ευθραυστότητας αυτού και επιβράδυνση επούλωσης τραυμάτων.

Δυστυχώς, δεν μπορώ να πω πολλά για την κυτταρίτιδα, κυρίως διότι δεν είναι γνωστή η αιτία που την προκαλεί. Ενέχονται κληρονομικότητα, γενετικοί, ορμονικοί παράγοντες, τρόπος ζωής και ίσως διατροφή.

Οξειδωτικό στρες και διατροφή

Ποιες είναι οι κυριότερες πηγές και τύποι αντιοξειδωτικών ουσιών;

• Γλουταθειόνη, κυρίως στο συκώτι και στον κρόκο του αυγού. Όταν λαμβάνεται με την τροφή, πέπτεται, όμως έτσι παρέχει ένα από τα συστατικά της, την κυστεΐνη, η οποία ευρίσκεται σε αφθονία στο ήπαρ, στο κρέας και στο αυγό.
• Βιταμίνη C σε εσπεριδοειδή, πιπεριές, ακτινίδια και όλα τα νωπά φρούτα.
• Τοκοφερόλη (κυρίως η α-τοκοφερόλη, βιταμίνη Ε) στο φύτρο του σίτου.
• Βιταμίνη Α σε ήπαρ, μουρουνέλαιο, ιχθυέλαια.
• Καροτινοειδή, σε καρότα, πράσινα λαχανικά, λυκοπίνιο στη ντομάτα.
• Πολυφαινολικές ενώσεις (φλαβόνες, δεσβερατρόλη) στο ρόδι (το οποίο επίσης περιέχει βιταμίνη C), σε κόκκινα κρασιά.
• Στο υδατικό μέρος του χυμού της ελιάς υπάρχει η ελαιοευρωπαΐνη.

Ποια είναι ιδανική διατροφή κατά του οξειδωτικού στρες;

Ιδανική διατροφή είναι αυτή που από ποσότητα δεν είναι πολλή, καλύτερα να είναι λιγότερη απ’ αυτή που νομίζουμε ότι μας είναι αρκετή. Από ποιότητα, αυτή που έχει τα απαραίτητα αμινοξέα, και μάλιστα τα θειούχα, κρέας, ψάρι, αυγά, γαλακτοκομικά. Αυτή που έχει τριγλυκερίδια με αρκετό ελαϊκό οξύ και λίγα κορεσμένα λιπαρά οξέα όπως το παλμιτικό και το στεατικό, δηλ. κυρίως ελαιόλαδο. Από την άλλη πλευρά, όμως, να μην έχει πολλά πολυακόρεστα οξέα (φυστικέλαιο, λινέλαιο), στην τελευταία περίπτωση, μάλιστα, πιθανόν να απαιτείται αυξημένη δόση βιταμίνης Ε.

Συνιστάται τροφή φτωχή σε ζωικά λίπη (δεν περιλαμβάνονται τα ιχθυέλαια, που συνιστώνται, αλλά είναι δύσπεπτα) και σε χοληστερόλη (πλούσια σε χοληστερόλη είναι τα ζωικά λίπη). Συνιστώνται πουλερικά και κυρίως ψάρια. Φυτικές τροφές προσφέρουν αρκετά αντιοξειδωτικά, βιταμίνες, ιχνοστοιχεία, και αρκετά μη απορροφούμενα, άπεπτα υλικά, που συντελούν στην απομάκρυνση πολλών βλαπτικών συστατικών, όπως της χοληστερόλης. Τα όσπρια είναι καλή πηγή πρωτεϊνών και απέπτων υλικών. Τα δημητριακά είναι καλή πηγή πρωτεϊνών, βιταμίνης Ε, άλλων βιταμινών της ομάδας Β, αλλά και απέπτων υλικών που απομακρύνουν σχετικά καλά τη χοληστερόλη, πριν προφθάσει να επαναρροφηθεί.

Έχει μεγαλύτερη αξία η περιεκτικότητα του τροφίμου σε αντιοξειδωτικά ή η τελική αντιοξειδωτική του ικανότητα στον οργανισμό;

Η αξία ενός τροφίμου εξαρτάται και από την περιεκτικότητά του σε αντιοξειδωτικά, αλλά και από το ποιά εξ αυτών. Π.χ. η βιταμίνη Ε απορροφάται καλά από το γαστρεντερικό, ιδίως  όταν λαμβάνεται με την τροφή. Για τα καροτινοειδή και το λυκοπίνιο αναφέρθηκα προηγουμένως. Η απορρόφηση των πολυφαινολών είναι μικρή. Επομένως, η αξία ενός τροφίμου εξαρτάται από την αντιοξειδωτική του ικανότητα στον οργανισμό.

Ποιοι είναι οι παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν στην περιεκτικότητα των αντιοξειδωτικών ενός τροφίμου;

Πόσο φρέσκο είναι, πόσο καλά έχει συντηρηθεί, πώς έχει επεξεργαστεί, πώς έχει μαγειρευτεί. Επίσης, ποιές είναι οι ταυτόχρονα λαμβανόμενες ουσίες. Π.χ. βιταμίνη C μαζί με σίδηρο, κοβάλτιο ή χαλκό δεν συνιστάται. Λευκωματούχα υλικά περιορίζουν ακόμη περισσότερο την απορρόφηση των πολυφαινολών.

Τα επεξεργασμένα τρόφιμα μειονεκτούν σε αντιοξειδωτικά;

Σαφώς ναι. Η επεξεργασία ελαττώνει την βιταμίνη C. Επίσης, με την επεξεργασία μερικές πολυφαινόλες οξειδώνονται, δίνοντας μάλιστα περισσότερο τοξικά προϊόντα. Η κατάψυξη όταν δεν γίνεται σωστά, δηλ. όταν γίνεται με βραδεία και όχι με απότομη ψύξη σε πολύ χαμηλή θερμοκρασία (όπως πρέπει), έχει ως αποτέλεσμα κατά την απόψυξη να διαρρέουν με το νερό των κυττάρων πολλά χρήσιμα συστατικά, μεταξύ των οποίων και πολλά αντιοξειδωτικά, διότι οι κρύσταλλοι του σχηματιζομένου πάγου διαρρηγνύουν το τοίχωμα και την μεμβράνη των κυττάρων των τροφίμων.

Η προσθήκη τεχνητών γλυκαντικών ή αρωματικών ουσιών και χρωστικών, καθώς και η προσθήκη υλικών που βελτιώνουν την υφή, π.χ. το ιξώδες, μάλλον θα πρέπει να αποφεύγονται, ή τα υλικά να ελέγχονται λεπτομερώς. Τέλος πολλά από τα πρόσθετα των τροφίμων είναι δυνατόν να επηρεάσουν το μεταβολισμό ξενοβιοτικών, η επαγωγή του οποίου μπορεί να συμβάλλει στην εμφάνιση οξειδωτικού στρες.

Τα λειτουργικά τρόφιμα που είναι με εμπλουτισμένα με αντιοξειδωτικές ουσίες αποτελούν μέρος μιας αντιοξειδωτικής διατροφής;

Πάντοτε υπάρχει η ανάγκη λεπτομερούς ελέγχου των τροφίμων αυτών, τόσο σοβαρού και υπευθύνου όσο και για τα φάρμακα, ίσως ακόμη πιο ενδελεχούς, μια και αφορούν μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού και καταναλώνονται σε μεγαλύτερες ποσότητες. Πάντως, εκτός ειδικών περιπτώσεων, η ισορροπημένη διατροφή είναι προτιμότερη.

Πώς λειτουργούν χρονικά οι αντιοξειδωτικές ουσίες από την ώρα που καταναλώνονται;

Αυτό εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, π.χ. το είδος του αντιοξειδωτικού, τη λήψη του με ή χωρίς τροφή, τη διαλυτότητά του, την ικανότητά του να απορροφάται και να κατανέμεται στον οργανισμό. Έτσι, η βιταμίνη C απορροφάται γρήγορα, κατανέμεται γρήγορα αλλά και παραμένει λίγο χρόνο στον οργανισμό. Αντιθέτως, οι βιταμίνες Α και D, ως λιποδιαλυτές, απορροφώνται βραδέως, μένουν όμως αρκετό χρονικό διάστημα. Η βιταμίνη C μπορεί να εισέλθει στον εγκέφαλο με ειδικό μηχανισμό, η βιταμίνη Ε, αν και λιποδιαλυτή, δύσκολα μπαίνει στον εγκέφαλο. Η γλουταθειόνη, επειδή καταστρέφεται στο γαστρεντερικό σύστημα, χορηγείται με τη μορφή των προδρόμων κυστίνης ή ακετυλοκυστεΐνης, από τις οποίες στο ήπαρ συντίθεται η γλουταθειόνη. Αυτό φυσικά απαιτεί μερικές ώρες.

Πώς επιδρά η κατανάλωση αλκοόλ και καφεΐνης;

Η κατανάλωση αιθανόλης σαφώς λειτουργεί επιβαρυντικά, εφ’ όσον η ίδια η αιθανόλη, λαμβανόμενη σε μεγάλη ποσότητα και επί μακρό χρόνο, παράγει ελεύθερες ρίζες. Αναφορικά με την καφεΐνη, αυτή μάλλον δεν έχει καμία επίδραση στο οξειδωτικό στρες. Αν όμως εννοούμε ρόφημα καφέ, τσαγιού, κλπ, τότε περιέχονται πολυφαινόλες, στις οποίες αναφερθήκαμε προηγουμένως. Το ίδιο ισχύει και για την αιθανόλη στο κόκκινο, κυρίως, κρασί. Δηλαδή, συνολικά, υπάρχει μια μικρή, θετική προσφορά.

Η παχυσαρκία αποτελεί επιβαρυντικό παράγοντα;

Συνολικά, ναι. Τα παχύσαρκα άτομα συνήθως δεν παρουσιάζουν μεγάλη σωματική δραστηριότητα, η οποία συμβάλλει στην ενίσχυση των αντιοξειδωτικών αμυντικών μηχανισμών. Επιπλέον, τα άτομα αυτά συχνά υποφέρουν από σακχαρώδη διαβήτη ή αρτηριοσκλήρυνση, καταστάσεις που εμπλέκονται με το οξειδωτικό στρες.

Τι ρόλο παίζει η άσκηση;

Σημαντικό. Περιορίζει το οξειδωτικό στρες ενισχύοντας τους αντιοξειδωτικούς μηχανισμούς του οργανισμού, τονώνει το καρδιαγγειακό, μειώνει την αθηρωμάτωση. Η άσκηση θα πρέπει να είναι κυρίως αερόβια και όχι πολύ έντονη.

Ο επαρκής ύπνος και η ξεκούραση σε ποιο βαθμό μπορούν να βοηθήσουν;

Αρκετά, με την έννοια ότι ο ύπνος ξεκουράζει το σώμα και το νου και ελαττώνει το βιολογικό στρες.

Ποια βιβλιογραφία προτείνετε για να διαβάσουν οι επιστήμονες υγείας και ποια για τους καταναλωτές;

Υπάρχει πλήθος βιβλίων και άρθρων, τόσο στην ελληνική όσο και στη διεθνή βιβλιογραφία, θα πρέπει όμως να διαβάζονται κριτικά. Εξαιρετικό βιβλίο είναι τα παρακάτω αναφερόμενο των B. Halliwell και J.M.C. Gutteridge.

Βιβλιογραφία

1. H. Sies, “Oxidative stress II. Oxidants and Antioxidants”. Academic Press, 1991.
2. KC Tsiakitzis, EA Rekka, AP Kourounakis, PN Kourounakis. Novel compounds designed as antistress agents. J Med Chem. 2009, 52, 7315-8.
3. K Tsiakitzis, AP Kourounakis, E Tani, EA Rekka, PN Kourounakis. Stress and active oxygen species--effect of alpha-tocopherol on stress response. Arch Pharm (Weinheim). 2005, 338, 315-21.
4. B. Halliwell, J.M.C. Gutteridge, “Free Radicals in Biology and Medicine”. Oxford University Press, 2003.

Ο καφές δεν προκαλεί εγρήγορση

Αποκαλυπτική μελέτη: Ο καφές δεν προκαλεί εγρήγορση

Εκατομμύρια ανθρώπων εξαρτώνται από μία «δόση» καφέ προκειμένου να ξεκινήσουν την ημέρα τους. Ωστόσο, αυτό δεν τους καθιστά πιο ενεργητικούς από αυτούς που δεν πίνουν καφέ. Αυτό είναι το συμπέρασμα μελέτης η οποία δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο περιοδικό Neuropsychopharmacology.
Σύμφωνα με τη μελέτη, ένα φλιτζάνι καφέ αντισταθμίζει μόνο τις επιδράσεις της έλλειψης καφεΐνης εν μία νυκτί. «Κάποιος που καταναλώνει καφεΐνη τακτικά κατά τη διάρκεια της εργασίας του αλλά όχι τα Σαββατοκύριακα διατρέχει τον κίνδυνο να αισθάνεται χάλια την Κυριακή» δηλώνει ο Peter Rogers, ο οποίος ηγήθηκε της έρευνας στο Πανεπιστήμιο του Μπρίστολ. «Είναι καλύτερο είτε να κολλήσεις με την καφεΐνη είτε να μείνεις τελείως μακριά της».

Όσοι πίνουν καφέ σπάνια και σε περιπτώσεις που νιώθουν την ανάγκη να το κάνουν βιώνουν έντονο συναίσθημα ανησυχίας και συμπτώματα στέρησης την επόμενη ημέρα.
Η έρευνα εξέτασε επιπλέον το ενδεχόμενο οι γενετικές διαφορές να παίζουν κάποιο ρόλο. Ελήφθησαν δείγματα αίματος από 379 εθελοντές, οι οποίοι κλήθηκαν να αποφύγουν την καφεΐνη για 16 ώρες. Αφού πέρασε το διάστημα αυτό, τους δόθηκε ένα χάπι καφεΐνης ή κάποιο ψευδοφάρμακο. Αργότερα τους χορηγήθηκε μεγαλύτερη δόση. Στη συνέχεια οι ερευνητές χρησιμοποίησαν ένα τυποποιημένο ερωτηματολόγιο με την ονομασία MAPSS το οποίο αποτελεί μία «ζυγαριά» της διάθεσης, της ετοιμότητας και της σωματικής εγρήγορσης.

Οι απαντήσεις των συμμετεχόντων εξαρτώνται από την κατανάλωση καφέ που κάνουν. Περίπου οι μισοί συμμετέχοντες απάντησαν ότι πίνουν καφέ τακτικά και σε μεγάλες ποσότητες – μερικές κούπες καφέ φίλτρου την ημέρα. Οι υπόλοιποι πίνουν λίγο ή και καθόλου καφέ.
Η καφεΐνη δεν αύξησε πάντως την ετοιμότητα που έλαβαν το χάπι καφεΐνης σε σχέση με αυτούς που έλαβαν το ψευδοφάρμακο. Ωστόσο, όσοι φίλοι του καφέ έλαβαν το ψευδοφάρμακο μετά την αποχή από τον καφέ για 16 ώρες ένιωθαν έλλειψη εγρήγορσης και χειρότερους πονοκεφάλους από εκείνους που έλαβαν τη συνήθη δόση τους. Τέσσερις άνθρωποι μάλιστα αναγκάστηκαν να διακόψουν τη συμμετοχή τους στη μελέτη λόγω σοβαρότατων ημικρανιών. Όσοι πάλι έπιναν σπάνια καφέ είχαν περισσότερους πονοκεφάλους μετά τη λήψη των χαπιών καφεΐνης αλλά δεν αισθάνονταν μεγαλύτερη από το κανονικό εγρήγορση.
Μεταξύ των ανθρώπων που καταναλώνουν μικρές ποσότητες ή και καθόλου καφέ, η δόση καφεΐνης αύξησε τα επίπεδα τους άγχους τους. Ιδιαίτερα οι συμμετέχοντες που διέθεταν μία παραλλαγή του γονιδίου ADORA2A, το οποίο συνδέεται με τις κρίσης πανικού, ένιωσαν ιδιαίτερα ανήσυχοι αφού έλαβαν μία δόση καφεΐνης.

Μεσοπρόθεσμα πάντως οι φίλοι του καφέ δεν ένιωσαν περισσότερο ανήσυχοι κάτι που θεωρήθηκε ως απόδειξη ότι η τακτική κατανάλωση βοηθά στην οικοδόμηση μίας ασπίδας αντίστασης στο άγχος.
Σύμφωνα με τη Guardian η έρευνα είναι σημαντική διότι οι προηγούμενες μελέτες για τις επιδράσεις της καφεΐνης συμπεριλάμβαναν πολύ λιγότερους συμμετέχοντες.
«Τα στοιχεία είναι εξαιρετικά ενδιαφέροντα και η μελέτη πολύ φιλόδοξη» τονίζει Lorenzo Stafford, ψυχολόγος από το Πανεπιστήμιο του Portchmouth. «Το να ληφθούν δείγματα DNA από τόσους συμμετέχοντες απαιτεί τεράστια προσπάθεια».

Απλοί Τρόποι που μας κάνουν να αισθανόμαστε καλύτερα!

Γνωρίζατε ότι το καθάρισμα του δωματίου σας θα μπορούσε να σας κάνει να αισθάνεστε καλύτερα; Στην πραγματικότητα, 20 λεπτά οποιασδήποτε σωματικής δραστηριότητας ημερησίως, αρκούν για να βοηθήσουν τη διάθεσή σας.

Ερευνητές από το University College of London [1] μελέτησαν στοιχεία από σχεδόν 20.000 άνδρες και γυναίκες που συμμετείχαν στις μελέτες Scottish Health Surveys τα έτη 1995, 1998 και 2003. Οι εθελοντές είχαν απαντήσει σε ερωτήσεις σχετικά με τη σωματική δραστηριότητα και την «ψυχολογική αναστάτωση». Η καθημερινή δραστηριότητα, όπως π.χ. οι οικιακές εργασίες, η κηπουρική, το περπάτημα και τα σπορ, συσχετίστηκε με 41% χαμηλότερο κίνδυνο ψυχολογικής αναστάτωσης. Η έντονη δραστηριότητα, σαν σπορ, είχε επιπλέον ευεργετικά αποτελέσματα. Όσο λοιπόν περισσότερο δραστήριοι είστε, τόσο το καλύτερο για τη διάθεσή σας.

Μελέτη του 2007 από το Πανεπιστήμιο του Duke [2], έδειξε ότι η άσκηση είναι ευεργετική για τα άτομα με κατάθλιψη. Η ελεγχόμενη με εικονικό φάρμακο μελέτη διαπίστωσε ότι η άσκηση μπορεί να είναι εξίσου αποτελεσματική στην ανακούφιση της κατάθλιψης, όπως το αντικαταθλιπτικό Zoloft. Δυστυχώς βέβαια, η κούραση και η έλλειψη κινήτρων που σχετίζονται με την κατάθλιψη μπορεί να αποτρέψει την έναρξη κάποιας μορφής φυσικής δραστηριότητας.

Οι παρακάτω συμβουλές θα σας βοηθήσουν να ξεπεράσετε τις δυσκολίες αυτές, ώστε να λάβετε τα οφέλη της άσκησης.

Κάντε μικρά βήματα

Αν η ιδέα της άσκησης σας φαίνεται… βουνό, ξεκινήστε με μικρά βήματα. Κάντε μια βόλτα γύρω από το τετράγωνο ή πηγαίνετε στην τοπική λεωφόρο σας για να δείτε τις βιτρίνες των μαγαζιών. Ακόμη και λίγα λεπτά άσκησης μπορούν να αυξήσουν τα επίπεδα της ενεργειακής σας κατανάλωσης.

Κάντε κάτι που απολαμβάνετε

Η άσκηση δεν χρειάζεται να είναι αγγαρεία. Επιλέγοντας μια δραστηριότητα που απολαμβάνετε, θα σας βοηθήσει να έχετε τουλάχιστον κίνητρο.

Αναζητήστε την αφορμή

Η άσκηση δεν πρέπει να είναι μια τυπική δραστηριότητα, που θέτετε σαν ραντεβού, ώρα και μέρος. Το περπάτημα, η κηπουρική ή το παιχνίδι με τα παιδιά ή τα κατοικίδια ζώα σας, είναι δραστηριότητες που μπορείτε να κάνετε οπουδήποτε και οποτεδήποτε, για να νιώσετε πιο ενεργοί και ζωντανοί.

Πάρτε μαζί σας ένα φίλο

Η άσκηση μαζί με έναν φίλο, μπορεί να σας δώσει το κίνητρο τις ημέρες που απλά δεν έχετε όρεξη να… ξεκολλήσετε από τον καναπέ. Επιπλέον, ένας καλός φίλος μπορεί να προσφέρει σημαντική συναισθηματική υποστήριξη.

Μην το αναβάλλετε

Η (ψυχολογική και σωματική) κόπωση και η αδιαθεσία είναι πολύ εύκολο να σας κάνει να αναβλητικούς, με την ελπίδα πως θα αισθανθείτε καλύτερα αργότερα. Πριν από το καταλάβουμε όμως, ο χρόνος έχει περάσει και μένουμε πιο μακριά από τους στόχους μας. Μπορούμε ωστόσο να μάθουμε τεχνικές για να καταπολεμήσουμε την αναβλητικότητα.

Επιβράβευση

Φροντίστε να ανταμείψετε εαυτόν για τις γενναίες σας αποφάσεις, να γίνετε πιο δραστήριοι, υγιείς και ζωντανοί. Προγραμματίστε ανταμοιβές για τον εαυτό σας – ανεξάρτητες φαγητού – που θα σας δώσουν κίνητρο για να συνεχίσετε να προσπαθείτε.

Κάντε την άσκηση μέρος της καθημερινότητάς σας

Βρείτε δημιουργικούς τρόπους για να… χωρέσετε κάποιου βαθμού φυσική δραστηριότητα στο καθημερινό σας πρόγραμμα. Με απλές αλλαγές, όπως το περπάτημα, οι σκάλες αντί του ασανσέρ, η στάθμευση σε μεγαλύτερη απόσταση από τη δουλειά σας, θα αυξήσετε το επίπεδο της δραστηριότητάς σας και θα αποκτήσετε αίσθημα ζωντάνιας.

Ενταχθείτε σε μια ομάδα

Το να ενταχθείτε σε μια ομάδα μπορεί να είναι ένας πολύ καλός τρόπος για να έχετε κίνητρο για να ασκηθείτε. Πρόκειται για μια αποφασιστική δέσμευση προς εσάς και αρκετούς ακόμα ανθρώπους. Επίσης θα σας βοηθήσει να διευρύνετε το κοινωνικό σας περιβάλλον και να μη νιώθετε περιορισμένος/ απομονωμένος.

Ύπαιθρος

Εάν είναι δυνατόν, επιλέξτε χώρους εκτός σπιτιού για να ασκηθείτε. Το 2007 η βρετανική φιλανθρωπική οργάνωση Mind δημοσίευσε μια έκθεση σχετικά με μια μελέτη που έγινε για τα οφέλη της υπαίθριας άσκησης. Σε αυτή τη μελέτη, διαπιστώθηκε ότι το περπάτημα σε πάρκο ήταν πιο επωφελές για την διάθεση και την αυτοεκτίμηση, σε σύγκριση με μια βόλτα σε εμπορικό κέντρο. Δεν ήταν σαφής ο λόγος, αν και θα μπορούσε να οφείλεται στην περισσότερη έκθεση στο ηλιακό φως. Η έλλειψη του ηλιακού φωτός έχει συσχετισθεί με διαταραχές της διάθεσης, όπως η εποχιακή συναισθηματική διαταραχή (Seasonal Affective Disorder, SAD).

Επιείκεια

Η ψυχολογική πίεση και η αρνητική διάθεση μπορούν να σας κάνουν να νιώθετε κουρασμένοι και χωρίς κίνητρο. Ακόμη και αν η άσκηση βοηθήσει εν μέρει την αρνητική σας διάθεση μακροπρόθεσμα, δεν φταίτε εσείς που δεν αισθάνεστε καλά. Να είστε επιεικής με τον εαυτό σας. Το σημαντικό είναι να κάνετε μια προσπάθεια να γίνετε πιο δραστήριοι. Η καλύτερη διάθεση, θα έρθει σιγά σιγά.

Πηγές: 1. Hamer M, Stamatakis E, Steptoe A. Dose-response relationship between physical activity and mental health: the Scottish Health Survey. Br J Sports Med. 2009 Dec; 43(14): 1111-4 2. Blumenthal JA, Babyak MA, Doraiswamy PM, Watkins L, Hoffman BM, Barbour KA, Herman S, Craighead WE, Brosse AL, Waugh R, Hinderliter A, Sherwood A. Exercise and pharmacotherapy in the treatment of major depressive disorder. Psychosom Med. 2007; 69(7): 587-96 3. Mind Charity Group. Ecotherapy: The Green Agenda for Mental Health. Mind 2007; Accessed: Jan 15, 2008.

Λειτουργικά Τρόφιμα: Μια νέα πραγματικότητα

Ολοένα πληθαίνουν τα τελευταία χρόνια τα προϊόντα διατροφής που διαφημίζονται ως μέσα πρόληψης ή και δυνητικά φάρμακα για διάφορες παθολογικές καταστάσεις. Καθημερινά βομβαρδιζόμαστε από διαφημίσεις για γαλακτοκομικά προϊόντα που μειώνουν τη χοληστερόλη ή προλαμβάνουν την οστεοπόρωση, δημητριακά που βοηθούν τη λειτουργία του εντέρου και ροφήματα που χαρίζουν αντοχή και ευεξία σε όποιον τα καταναλώνει. Άλλες φορές πάλι, η θεραπευτική δράση τους δεν είναι άμεση και περιορίζεται σε γενικότητες του τύπου «ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα» ή «στηρίζουν τη λειτουργία της καρδιάς». Η συγκεκριμένη τάση, παρότι σχετικά νέα στην ελληνική αγορά, έχει κάνει την εμφάνισή της εδώ και πολλά χρόνια σε άλλα ευρωπαϊκά κράτη στην Αμερική και στην Ιαπωνία: πρόκειται για μια αρκετά ετερογενή κατηγορία τροφίμων που περιγράφονται συλλήβδην ως θρεπτοφαρμακευτικά ή λειτουργικά τρόφιμα.

Τι σημαίνει «λειτουργικό τρόφιμο»;

Παρότι δεν υπάρχει κοινά αποδεκτός ορισμός των λειτουργικών τροφίμων, οι τρέχοντες ορισμοί που χρησιμοποιούνται από κρατικές υπηρεσίες και μη κυβερνητικούς οργανισμούς αναφέρονται σε «οποιοδήποτε τροποποιημένο τρόφιμο ή συστατικό τροφίμων, που μπορεί να προσφέρει κάποιο όφελος στην υγεία, πέραν των παραδοσιακών θρεπτικών ουσιών που διαθέτει». Σύμφωνα με έναν εναλλακτικό ορισμό του Ιατρικού Ινστιτούτου της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ, «λειτουργικές τροφές είναι αυτές στις οποίες οι συγκεντρώσεις ενός ή περισσοτέρων συστατικών έχουν χρησιμοποιηθεί ή τροποποιηθεί για την ενίσχυση της συνεισφοράς τους σε μια υγιεινή δίαιτα».

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τονίζει ότι ο όρος ‘λειτουργικά τρόφιμα’ περιλαμβάνει αποκλειστικά προϊόντα που προσφέρονται με τη μορφή τροφίμων και όχι συμπληρώματα διατροφής σε χάπια ή κάψουλες, ενώ τα συστατικά που διαφημίζονται ως θεραπευτικά πρέπει να αποτελούν τμήμα της φυσιολογικής διατροφής και να μην είναι τεχνητές φαρμακευτικές ουσίες.  Ουσιαστική είναι, επίσης, η διάκριση των λειτουργικών (functional ή medicinal) από τα ιατρικά (medical) τρόφιμα. Τα δεύτερα είναι θρεπτικά σκευάσματα που συνταγογραφούνται από ιατρό και ενδείκνυνται για τη διαιτητική διαχείριση ασθενειών που δεν καλύπτονται από την κανονική διατροφή. Χαρακτηριστική είναι η φαρμακευτική χορήγηση ‘εύπεπτων’ μορφών ουσιών που δεν απορροφώνται επαρκώς εξαιτίας παθήσεων του γαστρεντερικού σωλήνα ή η χορήγηση σε υψηλές ποσότητες λιπαρών οξέων που βοηθούν στην αντιμετώπιση των αλλεργικών αντιδράσεων. Πρόκειται δηλαδή για αμιγώς φαρμακευτικές ουσίες που υπόκεινται στις ρυθμίσεις του ΕΟΦ και δεν απευθύνονται στο καταναλωτικό κοινό.

Τι προσδίδει στα λειτουργικά τρόφιμα τις ευεργετικές τους ιδιότητες;

Σήμερα αποδίδονται προληπτικές ή ενισχυτικές για την υγεία λειτουργίες σε μια σειρά φυσικών χημικών ουσιών των τροφών. Σε αυτά περιλαμβάνονται τα πρε- και προβιοτικά, τα ω-3 λιπαρά οξέα, τα αντιοξειδωτικά και τα αποκαλούμενα φυτοχημικά (ουσίες που βρίσκονται σε ποικίλες συγκεντρώσεις σε φρούτα και λαχανικά και έχουν ευεργετικές επιδράσεις με μεγάλο εύρος δράσης). Σε κάθε περίπτωση, η θεραπευτική δυνατότητα ενός λειτουργικού τροφίμου εξαρτάται και από την περιεκτικότητά του στα διαφημιζόμενα θρεπτικά συστατικά: οι ισχυρισμοί για ευεργετικές ιδιότητες προϋποθέτουν συνήθως όχι μόνο την ύπαρξη μια συγκεκριμένης ουσίας αλλά και τη συγκέντρωσή της πάνω από ορισμένα επίπεδα ώστε να μπορεί να τεκμηριωθεί η φαρμακευτική της δράση.

Τι ορίζει η ισχύουσα νομοθεσία;

Η τεράστια σημασία των λειτουργικών τροφίμων για την αγορά φαίνεται από τον ταχύ ρυθμό αύξησης της παραγωγής τους σε σχέση με το ρυθμό αύξησης της συνολικής αγοράς τροφίμων σε ανεπτυγμένες χώρες. Η αύξηση της συνειδητοποίησης των καταναλωτών σχετικά με θέματα υγείας αναμένεται να οδηγήσει σε αυξημένη ζήτηση για τρόφιμα που ενισχύουν τον οργανισμό και θωρακίζουν απέναντι σε νόσους, όπως η υπέρταση, ο διαβήτης και οι καρδιαγγειακές παθήσεις. Απαραίτητη προϋπόθεση, όμως, παραμένει η οριοθέτηση του εύρους δράσης τροφίμων που πράγματι εμφανίζουν ευεργετικές ιδιότητες, παράλληλα με τη διασφάλιση της προστασίας του κοινού από ψευδεπίγραφα θρεπτοφαρμακευτικά προϊόντα.

Τα υπάρχοντα νομοθετικά πλαίσια σε όλες τις δυτικές χώρες είναι ανεπαρκή, καθώς συνήθως περιορίζονται σε οδηγίες αρμόδιων οργανισμών (π.χ. Κρατικός Οργανισμός Φαρμάκων στις ΗΠΑ). Οι Ευρωπαϊκές Αρχές εργάζονται πάνω στην ομαδοποίηση και ενοποίηση των κριτηρίων που απαιτούνται για να επιτραπεί στις εταιρείες τροφίμων η διατύπωση αξιώσεων σε σχέση με την υγεία. Σε γενικές γραμμές, οι αόριστες διατυπώσεις όπως «προάγει τη λειτουργία του νευρικού συστήματος» ή «συμβάλλει στην ευεξία» δεν υπόκεινται σε ιδιαίτερο έλεγχο. Αντίθετα, ισχυρισμοί σχετικά με τη συμβολή ενός τροφίμου στην πρόληψη ή θεραπεία συγκεκριμένων παθολογικών καταστάσεων προϋποθέτουν την ύπαρξη επιστημονικών δεδομένων και διερευνώνται διεξοδικά από τις αρχές. Για παράδειγμα, στις ΗΠΑ επιτρέπεται η συσχέτιση της υψηλής περιεκτικότητας σε ασβέστιο με την πρόληψη της οστεοπόρωσης ή της παρουσίας ορισμένων ειδών λίπους με την πρόληψη του καρκίνου αλλά απαγορεύεται η συσχέτιση των ποσοστών ψευδαργύρου με την ενίσχυση του ανοσοποιητικού ή της περιεκτικότητας σε ω-3 λιπαρά οξέα  με την πρόληψη καρδιαγγειακών παθήσεων. Οι σχετικοί περιορισμοί ανανεώνονται διαρκώς υπό το φως νέων επιστημονικών δεδομένων.

Ασφαλή, ναι. Είναι όμως και απαραίτητα;

Ακόμα, όμως, και αν ένα προϊόν έχει κριθεί ασφαλές και παρουσιάζει αποδεδειγμένα οφέλη για την υγεία, μια μερίδα σκεπτικιστών επιστημόνων εξακολουθεί να αμφισβητεί την αναγκαιότητα κατανάλωσης λειτουργικών τροφίμων από τον οποιονδήποτε. Παρότι ένα θρεπτοφαρμακευτικό προϊόν ενδέχεται να έχει ευεργετική επίδραση σε μια μερίδα πληθυσμού, μπορεί να είναι εντελώς περιττό για άλλες πληθυσμιακές ομάδες. Επιπλέον, οι όποιες προληπτικές/θεραπευτικές ιδιότητες μια τροφής δεν αποκλείουν άλλες παράπλευρες επιπτώσεις: ένα προϊόν μπορεί να συμβάλλει στην πρόληψη ορισμένων μορφών καρκίνου αλλά ταυτόχρονα να αυξάνει το βάρος αν δεν συνδυαστεί με άσκηση και ισορροπημένη διατροφή. Διαιτολόγοι ή ιατροί ειδικοί σε θέματα μεταβολισμού και διατροφής είναι οι πλέον κατάλληλοι για να μας ενημερώσουν σχετικά με το ουσιαστικό όφελος κατανάλωσης συγκεκριμένων προϊόντων σε συνάρτηση με την ηλικία, το βάρος και την κατάσταση της υγείας μας. Στο τέλος, είναι ο ίδιος ο καταναλωτής που καλείται να αποφασίσει: προτιμά ένα μήλο πλούσιο σε πηκτίνη ή την «υγιεινή σάλτσα μήλου που είναι πλούσια σε πηκτίνη και ελαττώνει τη χοληστερόλη»;

 

 

*Πρόκειται για ενδεικτική παράθεση και όχι πλήρη κατάλογο.

**Προς το παρόν δεν διατίθενται όλα στην ελληνική αγορά.

***Θεωρητικά παραδείγματα διαφημίσεων – δεν γίνεται αναφορά σε συγκεκριμένα προϊόντα.

 

Γράφει ο Χρήστος Ξούργιας, Φοιτητής Ιατρικής Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών

 

Αναδημοσίευση από το περιοδικό Ευεξία & Διατροφή. Τεύχος 41 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2010

Τέσσερις ανθυγιεινές συνήθειες μας γερνούν κατά 12 χρόνια

Τέσσερις ανθυγιεινές συνήθειες σε συνδυασμό, το κάπνισμα, η μεγάλη κατανάλωση ποτού, η καθιστική ζωή και η φτωχή διατροφή, μπορεί να γεράσουν τον άνθρωπο κατά 12 χρόνια, σύμφωνα με νέα έρευνα. Τα ευρήματα προέκυψαν από έρευνα που παρακολούθησε σχεδόν 5.000 Βρετανούς για 20 χρόνια και υποστηρίζουν ακόμα έναν λόγο υιοθέτησης ενός πιο υγιεινού τρόπου ζωής.

Συνολικά 314 άνθρωποι είχαν 4 ανθυγιεινές συμπεριφορές. Από αυτούς, 91 πέθαναν κατά τη διάρκεια της έρευνας, ποσοστό 29%. Μεταξύ των 387 περισσότερο υγιών ανθρώπων που δεν είχαν καμία από τις 4 ανθυγιεινές συνήθειες, μόνο 32 πέθαναν, ποσοστό 8%.

Οι επικίνδυνες συμπεριφορές είναι: το κάπνισμα, η κατανάλωση περισσότερων των τριών ποτών την ημέρα για άντρες και δυο για γυναίκες, η άσκηση λιγότερο από 2 ώρες την εβδομάδα και η κατανάλωση φρούτων και λαχανικών λιγότερες από τρεις φορές καθημερινά.

Οι συνήθειες αυτές σε συνδυασμό αύξαναν σημαντικά τον κίνδυνο θανάτου και οδήγησαν τους ανθρώπους να φαίνονται κατά 12 χρόνια μεγαλύτεροι σε σχέση με τους ανθρώπους που ανήκαν στην ομάδα με τους περισσότερο υγιείς, δήλωσε η επικεφαλής της έρευνας, Elisabeth Kvaavik, από το Πανεπιστήμιο του Όσλο.

Η ομάδα των περισσότερο υγιών ανθρώπων περιελάμβανε όσους δεν κάπνισαν ποτέ και όσους είχαν διακόψει, γυναίκες που έπιναν λιγότερα από 2 ποτά την ημέρα και άντρες που κατανάλωναν λιγότερα από 3, όσους γυμνάζονταν τουλάχιστον 2 ώρες την εβδομάδα και όσους κατανάλωναν φρούτα και λαχανικά τουλάχιστον 3 φορές την ημέρα.

Για παράδειγμα, ένα καρότο, ένα μήλο και ένα, ποτήρι χυμού πορτοκάλι θα ήταν αρκετά για τα όρια φρούτων και λαχανικών της έρευνας δήλωσε η Kvaavik, παρατηρώντας ότι οι ποσότητες είναι μέτριες και λιγότερο αυστηρές από πολλές συστάσεις

Στην έρευνα έλαβαν μέρος 4.885 ενήλικες, ηλικίας άνω των 18 ετών, ή 44 ετών κατά μέσον όρο. Τους ζητήθηκε να περιγράψουν τον τρόπο ζωής τους.

Τα πιστοποιητικά θανάτου ελέγχθηκαν για τα επόμενα 20 χρόνια. Οι πιο συνήθεις αιτίες θανάτου περιελάμβαναν καρδιοπάθειες και καρκίνο. Και οι δυο συνδέονται με ανθυγιεινό τρόπο ζωής.

Η έρευνα δημοσιεύεται στο περιοδικό ‘Archives of Internal Medicine.’

Πηγές: ‘Archives of Internal Medicine.’

Το καλοψημένο κρέας αυξάνει τις πιθανότητες καρκίνου

Η κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων κρέατος, ιδιαίτερα αν είναι καλοψημένο, αυξάνει την πιθανότητα καρκίνου στην ουροδόχο κύστη, σύμφωνα με νέα έρευνα.

Το τηγάνισμα, το ψήσιμο και το μπάρμπεκιου, για να καταστεί καλοψημένο το κρέας, μπορούν να δημιουργήσουν χημικές ουσίες που προκαλούν καρκίνο, υπέδειξε η έρευνα. Στην έρευνα, άνθρωποι που κατανάλωναν καλοψημένο κρέας είχαν υπερδιπλάσεις πιθανότητες να εμφανίσουν καρκίνο της ουροδόχου κύστης σε σχέση με όσους προτιμούσαν σπάνια το κρέας.
Τα ευρήματα της έρευνας, που βασίζονται σε 1.700 ανθρώπους, παρουσιάστηκαν σε Συνέδριο για τον καρκίνο στις ΗΠΑ.

Ερευνητές του Πανεπιστημίου του Τέξας ανακάλυψαν ότι ο κίνδυνος ήταν υψηλότερος για όσους κατανάλωναν καλοψημένο κόκκινο κρέας, όπως μπριζόλες, χοιρινό και μπέικον. Ακόμα και το κοτόπουλο και το ψάρι όταν τηγανίζονται αυξάνουν σημαντικά τις πιθανότητες καρκίνου.
Ορισμένοι άνθρωποι εμφανίστηκαν γενετικά πιο ευάλωτοι στο συγκεκριμένο κίνδυνο που σχετίζεται με τη διατροφή, ανακάλυψαν οι ερευνητές. Στην έρευνα, που διήρκεσε 12 χρόνια, οι επιστήμονες ανέλυσαν το DNA των συμμετεχόντων, ερευνώντας για τυχόν διαφορές στον τρόπο μεταβολισμού του κρέατος.

Όσοι έφεραν συγκεκριμένα γονίδια είχαν σχεδόν πενταπλάσιες πιθανότητες να εμφανίσουν καρκίνο στην κύστη αν κατανάλωναν μεγάλες ποσότητες κόκκινου κρέατος.
Ο επικεφαλής της έρευνας, Xifeng Wu, δήλωσε ότι η νέα μελέτη υπογραμμίζει τη σχέση μεταξύ της διατροφής και του καρκίνου.

Ειδικοί στον καρκίνο δηλώνουν ότι χρειάζεται περαιτέρω έρευνα πριν σιγουρευτούμε ότι η τακτική κατανάλωση κρέατος επηρεάζει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου στην κύστη και αν έχει επίδραση ο τρόπος μαγειρέματος.

πηγή: iatronet

Επικίνδυνο το κρέας στα κάρβουνα

Αν σας αρέσει το φαγητό που ψήνεται στα κάρβουνα, καλό είναι να αρχίσετε να ψήνετε λαχανικά και μανιτάρια. Νέα μελέτη έδειξε πως η συστηματική κατανάλωση «καρβουνιασμένου», πολύ καλά ψημένου στα κάρβουνα κρέατος αυξάνει τον κίνδυνο να αναπτυχθεί καρκίνος του παγκρέατος, αλλά ευτυχώς δεν διαπιστώθηκε κάτι ανάλογο και με τα λαχανικά.

Όπως είπαν επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο της Μινεσότα σε πρόσφατο συνέδριο της Αμερικανικής Εταιρείας Μελέτης του Καρκίνου (AACR), επί εννέα χρόνια παρακολουθούσαν την πορεία της υγείας και κατέγραφαν τις διατροφικές συνήθειες περισσοτέρων από 62.000 εθελοντών, δίνοντας έμφαση στην κατανάλωση κρέατος, τον προτιμώμενο τρόπο μαγειρέματος και το πόσο καλά ήθελαν ψημένο το κρέας τους.

Όσοι εθελοντές προτιμούσαν το κρέας ή/και τα προϊόντά του στα κάρβουνα και πολύ καλά ψημένα - είτε ήταν μπριζόλα είτε χάμπουργκερ, λουκάνικο ή άλλο κρέας - έτειναν να διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να αναπτύξουν καρκίνο του παγκρέατος.

Η αύξηση του κινδύνου έφτανε το 60% - και επειδή ο μέσος άνθρωπος έχει μία πιθανότητα στις 100 να αναπτύξει τον καρκίνο αυτό, η αύξηση σημαίνει πως οι λάτρεις του καλοψημένου κρέατος αύξαναν τον κίνδυνό τους στο 1,6%.

Προγενέστερες μελέτες έχουν δείξει ότι το μαγείρεμα του κρέατος σε πολύ υψηλές θερμοκρασίες (στο γκριλ, στα κάρβουνα ή στο τηγάνι) προκαλεί τη δημιουργία μιας ομάδας χημικών ουσιών, οι οποίες λέγονται ετεροκυκλικές αμίνες (ή HAs) και ενδέχεται να αυξάνουν τον κίνδυνο καρκίνου.

«Τα ευρήματά μας συνιστούν περαιτέρω ένδειξη πως η μείωση της θερμοκρασίας κατά το ψήσιμο σε γκριλ, κάρβουνα ή τηγάνι, ώστε να αποφευχθεί η υπερβολική καύση και το "καρβούνιασμα" του κρέατος, πιθανώς αποτελούν λογικό τρόπο για να μειωθεί ο κίνδυνος να αναπτυχθεί καρκίνος του παγκρέατος», είπαν οι ερευνητές.

Εκτός από τη μείωση της θερμοκρασίας, η Αμερικανική Εταιρεία Καρκίνου (ACS) συνιστά επίσης να προτιμάτε να ψήνετε στα κάρβουνα κρέας χωρίς ορατά λίπη (για να μη στάζει το λίπος στα κάρβουνα και να μειώνεται έτσι η κάπνα), να βάζετε πάνω στην ψηστιέρα αλουμινόχαρτο στο οποίο θα έχετε ανοίξει τρύπες (και πάλι μειώνεται ο καπνός πάνω στο κρέας) και, βεβαίως, να ψήνετε όσο πιο συχνά μπορείτε λαχανικά αντί για κρέας, διότι σε αυτά δεν έχει βρεθεί να αναπτύσσονται αμίνες...


Πηγή : ΤΑ ΝΕΑ Ένθετο Υγεία

Ισορροπημένη διατροφή για υγιή μάτια

Διατροφή και έλεγχο βάρους για υγιή μάτια, προτείνει νέα έρευνα. 

Όσο περισσότερα ψάρια με μεγάλη περιεκτικότητα σε ω-3 λιπαρά καταναλώνουμε, τόσο μειώνονται οι πιθανότητες να εμφανίσουμε εκφυλισμό της ωχράς κηλίδας. Σύμφωνα με πρόσφατες έρευνεας τα αποτελέσματα των οποίων δημοσιεύθηκαν στην επιθεώρηση «Archives of Ophthalmology» η κατανάλωση ψαριού μία φορά την εβδομάδα μειώνει την εμφάνιση της νόσου κατά 31%, δύο φορές την εβδομάδα, μείωση 35% κοκ. Την ίδια δράση κατά της εμφάνισης της νόσου έχουν και ουσίες (τα καροτενοειδή λουτεΐνη και ζεαξανθίνη) που υπάρχουν στα κόκκινα σταφύλια, στις πορτοκαλί και κόκκινες πιπεριές, στο λάχανο, στον μαϊντανό, στο σπανάκι, στα καρότα, στις ντομάτες, στο σέλινο, στα αβγά, στο καλαμπόκι, στο μπρόκολο, στα λαχανάκια Βρυξελλών, στα μπιζέλια, στον κάρδαμο και στον χυμό καρότου. Αντίθετα παράγοντας που ευνοεί την ανάπτυξη της νόσου και άλλων επιπλοκών της όρασης είναι η παχυσαρκία. Μην ξεχνάμε ότι η παχυσαρκία προκαλεί σαγχαρώδη διαβήτη, αρτηριοσκλήρυνση ή υπέρταση, παθήσεις που πλήττουν τους οφθαλμούς. 

Πηγή: www.enet.gr

Ιδιότητες Τσαγιού και Βότάνων

Το πρωινό ξύπνημα και η αρχή μιας δύσκολης μέρας έρχεται σε όλους μας ευκολότερα με την κατανάλωση ενός φλιτζανιού τσάι ή καφέ. Όμως τι είναι άραγε καλύτερο; Είναι σε όλους μας γνωστό πως και τα δύο ροφήματα περιέχουν καφεΐνη. Αυτό που δεν ξέρουν οι περισσότεροι όμως, είναι πως η καφεΐνη(τεϊνη) που περιέχεται στο τσάι, σε συνδυασμό με την θειανίνη, βοηθά στη λειτουργία του εγκεφάλου και χαρίζει διαύγεια, χωρίς να ενεργεί υπερβολικά στον οργανισμό μας, κρατώντας μας σε διαρκή εγρήγορση και διαταράσσοντας τον ύπνο μας όπως συμβαίνει με τον καφέ. Η θειανίνη είναι αμινοξύ που παράγεται σχεδόν αποκλειστικά από την camellia sinensis το φυτό που παράγει το τσάι.

Είναι καλό να γνωρίζετε πως η ποσότητα καφεΐνης που περιέχεται σε 2 espresso ισοδυναμεί με 10 φλιτζάνια πράσινου τσαγιού και 4-5 φλιτζάνια μαύρου. Συμπέρασμα; Η καφείνη που περιέχεται στο τσάι είναι δύο και περισσότερες φορές λιγότερη από αυτήν που περιέχεται στον καφέ. Η επιλογή δική σας.

Τι περιέχει ένα φλιτζάνι τσάι;

Φθόριο, Μαγγάνιο, Κάλιο, Βιταμίνη B3, E και C βοηθούν στην σωστή λειτουργία του οργανισμού μας χαρίζοντας μας ευεξία και ζωντάνια όλη την ημέρα. Το τσάι δεν επιβαρύνει τον οργανισμό μας με περιττές θερμίδες και προσφέρει πλούσια ενυδάτωση στην επιδερμίδα μας. Αυξάνει τη θερμοκρασία του οργανισμού και μέσω της αύξησης της ευαισθησίας στην ινσουλίνη επιτρέπει το κάψιμο του λίπους.

• Τα φλαβονοειδή που περιέχονται σε ένα φλυτζάνι τσάι, αντιστοιχούν σε 6 φορές περισσότερη ποσότητα τους, από αυτά που περιέχονται σε μία μερίδα χυμό πορτοκάλι.
• Το Φθόριο, το γνωστότερο συστατικό της οδοντόκρεμας που όλοι χρησιμοποιούμε καθημερινά για την φροντίδα των δοντιών και των ούλων μας, είναι φυσικό συστατικό του τσαγιού και χωρίς κανένα χημικό πρόσθετο προσφέρει ακόμα μεγαλύτερη προστασία στη στοματική κοιλότητα.
• Το Μαγγάνιο βοηθά τα οστά να παραμείνουν γερά και η ριβοφλαβίνη που περιέχει είναι απαραίτητη για το μεταβολισμό των λιπών, των πρωτεϊνών και των υδατανθράκων.
• Η βιταμίνη Ε που θεωρείται το θαύμα της φύσης καθώς η επιδραση της επιβραδύνει τα σημάδια του γήρατος.
• Η βιταμίνη C που καταπολεμά το στρές και ενισχύει το ανοσοποιητικό μας σύστημα.

Καθώς οι επιστημονικές έρευνες συνεχίζονται, καθημερινά έρχονται στο φως ιδιότητες φαρμακευτικές και καλλυντικές που αποκαλύπτουν έναν πραγματικό θησαυρό. Ένα θησαυρό πολύτιμων συστατικών που περιμένει να τον ανακαλύψετε.

Συγκρίναμε τα πιο δημοφιλή αφεψήματα, πράσινο και μαύρο τσάι, τσάι του βουνού, τίλιο, φασκόμηλο, χαμομήλι, μέντα, ευκάλυπτο και βρήκαμε τις πιο πολύτιμες ουσίες που περιέχονται σε αυτά. H ανάλυση έγινε στο Eργαστήριο Xημείας-Φυσικοχημείας-Bιοχημείας του Xαροκόπειου Πανεπιστημίου σε συνεργασία με το Mεσογειακό Aγρονομικό Ίδρυμα Xανίων. O λέκτορας του εργαστηρίου δρ. Γεώργιος Mπόσκου, μας παρουσιάζει και μας αναλύει τα αποτελέσματα των μελετών.


H καινοτομία της έρευνας
Πολλές έρευνες έχουν γίνει κατά καιρούς, κυρίως για το μαύρο και το πράσινο τσάι, οι οποίες αναλύουν τα θρεπτικά του συστατικά απευθείας από τα αποξηραμένα φύλλα του. Oι αναλύσεις όμως στο Xαροκόπειο δεν έγιναν στα φύλλα του τσαγιού, αλλά στο ίδιο το ρόφημα. Συγκεκριμένα, οι μετρήσεις των θρεπτικών του συστατικών έγιναν σε ποσότητα μίας κούπας τσαγιού, ώστε τα συμπεράσματα που προκύπτουν να αφορούν άμεσα αυτό που τελικά θα καταναλωθεί. Άλλη μια καινοτομία της έρευνας ήταν ότι οι δοκιμές δεν έγιναν μόνο σε πράσινο και μαύρο τσάι, αλλά και σε άλλους τύπους αφεψημάτων ιδιαίτερα προσφιλείς στους Έλληνες.


Tα δεδομένα των μετρήσεων
• Mετρήθηκαν οι εξής τύποι αφεψημάτων: πράσινο τσάι, μαύρο τσάι, μαύρο τσάι με περγαμόντο, δίκταμο, φασκόμηλο, τίλιο, τσάι του βουνού, χαμομήλι, μέντα, ευκάλυπτος.
•Όλα παρασκευάστηκαν με τη γνωστή διαδικασία της προσθήκης τσαγιού ή άλλου βοτάνου σε νερό που βράζει.
•H ποσότητα του νερού ήταν 240 ml, όσο δηλαδή μία κούπα, και του κάθε βοτάνου 3 γρ.
• O χρόνος παραμονής τους σε βραστό νερό ήταν 1 λεπτό.


Tι έδειξε η ανάλυση
• Πλουσιότερο σε αντιοξειδωτικά ρόφημα αποδείχτηκε το πράσινο τσάι και ακολουθούν τα υπόλοιπα με την εξής σειρά: earl grey (μαύρο τσάι με περγαμόντο), μαύρο τσάι, τίλιο, φασκόμηλο, ευκάλυπτος, δίκταμο, χαμομήλι, μέντα, τσάι του βουνού.
• H υπεροχή του earl grey έναντι του απλού μαύρου τσαγιού πιθανόν να οφείλεται στα τρίμματα από φλούδα περγαμόντου.
• Παρόλο που το πράσινο τσάι αποδείχτηκε το πιο αντιοξειδωτικό ρόφημα που υπάρχει, πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι περιέχει και καφεΐνη, όπως άλλωστε και το μαύρο τσάι. Aντίθετα, τα ελληνικά βότανα, όπως το δίκταμο (από την Kρήτη), το φασκόμηλο (από τη Nότια και Kεντρική Eλλάδα), το τίλιο ή φλαμούρι (από τη Bόρεια Eλλάδα) δεν έχουν καφεΐνη και δεν υστερούν σημαντικά σε αντιοξειδωτική δράση.
• Mικρότερη αντιοξειδωτική δράση έχουν το χαμομήλι και το τσάι του βουνού? γι’ αυτό είναι καλύτερα να χρησιμοποιούνται ως καταπραϋντικά του πεπτικού συστήματος και όχι τόσο ως πλούσιες πηγές αντιοξειδωτικών και τονωτικά.
•H προσθήκη μελιού και λεμονιού επηρέασε θετικά την αντιοξειδωτική δράση στο μαύρο τσάι, ενώ της ζάχαρης και του γάλακτος είχε αδιάφορα αποτελέσματα.

σας ωφελεί
Aυξήστε την αντιοξειδωτική τους δράση

•Mην τα βράζετε πολύ.
• Πιείτε τα όσο πιο πικρά μπορείτε.
•Aν χρησιμοποιείτε ατομικά φακελάκια, αφήστε τα παραπάνω από 2 λεπτά μέσα στην κούπα.
•Προσθέστε τους μία φέτα λεμονιού αντί για χυμό λεμονιού, γιατί στη φλούδα του βρίσκονται τα περισσότερα αντιοξειδωτικά.
• Προτιμήστε να τα πίνετε με λεμόνι αντί με γάλα.
•Προσθέστε μέλι και όχι ζάχαρη.
•Προτιμήστε να τα φτιάχνετε με εμφιαλωμένο μαλακό νερό (ολιγομεταλλικό).
•Συντηρήστε τα σε μέρος σκοτεινό και στεγνό, γιατί το φως και η υγρασία καταστρέφουν τα αντιοξειδωτικά συστατικά τους, αλλά και τη γεύση τους.

Τροφές που καίνε λίπος

Επτά θαυματουργές τροφές που υπόσχονται να σας βοηθήσουν να κάψετε λίπος γρήγορα και εύκολα, κάνοντας την άσκηση ακόμα πιο αποτελεσματική. Το μόνο που έχετε να κάνετε είναι να τις συμπεριλάβετε στο διατροφικό σας πρόγραμμα.


Νερό με λεμόνι

Σύμφωνα με έρευνες οι γυναίκες που αντικατέστησαν τα αναψυκτικά με νερό έχασαν 1,5 κιλό παραπάνω σε ένα χρόνο από εκείνες που δεν άλλαξαν συνήθειες. Αυτές μάλιστα που έπιναν 4 φλιτζάνια περισσότερα την ημέρα έχασαν 1 κιλό επιπλέον. Tο φυσικό ανθρακούχο μεταλλικό νερό είναι προτιμότερο, καθώς περιέχει φυσικό ανθρακικό νάτριο, αλλά και μέταλλα (ασβέστιο, μαγνήσιο, κάλιο), ανάλογα με την πηγή από την οποία προέρχεται. Θεωρείται λοιπόν και μια μικρή πηγή ιχνοστοιχείων και μετάλλων. Επίσης το φωσφορικό νάτριο που περιέχει προστατεύει από την οστεοπόρωση, καθώς μειώνει την ποσότητα οξέων στο αίμα. Αν προσθέσετε μια φέτα λεμόνι έχετε ένα υπέροχο αντιοξειδωτικό ρόφημα.



Καυτερές σάλτσες

Αν θέλετε να κάψετε λίπος... κάντε πικάντικα τα φαγητά σας. Σύμφωνα λοιπόν με έρευνες τα καυτερά γεύματα μπορούν να μειώσουν την ποσότητα ινσουλίνης στον οργανισμό -την ορμόνη που οδηγεί τον οργανισμό στην αποθήκευση λίπους- σε ποσοστό, παρακαλώ, 32%. Σύμφωνα με μια θεωρία μάλιστα, η καψαϊκίνη, το συστατικό που «βάζει φωτιά» σε αυτού του είδους τα τρόφιμα, βελτιώνει την ικανότητα του σώματος να μειώνει την ινσουλίνη, μετά το φαγητό. Επομένως έχετε περισσότερες πιθανότητες να κάψετε λίπος ύστερα από ένα πλούσιο γεύμα με καυτές πιπεριές απ' ό,τι με οτιδήποτε άλλο.



 

Λιναρόσποροι

Είναι πλούσιοι σε φυτικές ίνες και σε ακόρεστο λίπος κα έχουν την ικανότητα να σταθεροποιούν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα. Σύμφωνα με έρευνες, επειδή είναι πλούσιοι σε φυτικά οιστρογόνα ανακουφίζουν από τα συμπτώματα που προκαλούν οι ορμονικές αλλαγές που ταλαιπωρούν τις περισσότερες γυναίκες τουλάχιστον 1 φορά το μήνα. Αφομοιώνονται εύκολα από το παχύ έντερο και μπορείτε να τους χρησιμοποιήσετε σε σούπες, σαλάτες ή ακόμα και στα γλυκά σας. Ανακατέψτε ένα φλιτζάνι λιναρόσπορο με λάδι της επιλογής σας (π.χ. ελαιόλαδο, καλαμποκέλαιο κ.λπ.) και χρησιμοποιήστε το όταν φτιάχνετε κουλούρια και μπισκότα.
Σημείωση: Καλό θα ήταν να μειώσετε τη θερμοκρασία στο φούρνο σας. Κι αυτό γιατί με την υψηλή θερμοκρασία τα τρόφιμα που έχουν λιναρόσπορο «μαυρίζουν» πιο γρήγορα.

Καρύδια
Αποτελούν μία από τις καλύτερες φυτικές πηγές πρωτεΐνης. Είναι πλούσια σε φυτικές ίνες, βιταμίνες του συμπλέγματος Β, μαγνήσιο και αντιοξειδωτικά συστατικά. Επιπλέον περιέχουν σημαντικές ποσότητες φυτικών στερολών καθώς και μονοακόρεστων και πολυακόρεστων λιπαρών οξέων. Μάλιστα, περιέχουν μεγαλύτερη ποσότητα Ω-3 λιπαρών οξέων σε σχέση με τους υπόλοιπους ξηρούς καρπούς, ενώ μειώνουν την «κακή» LDL χοληστερόλη, στα πλαίσια μιας ισορροπημένης διατροφής. Σύμφωνα με έρευνες, 8-10 καρύδια την ημέρα βοηθούν στην απώλεια βάρους και σωματικού λίπους. Επίσης μειώνουν τα επίπεδα ινσουλίνης με αποτέλεσμα να μην αφήνουν τον οργανισμό να αποθηκεύσει επιπλέον λίπος.





 
Μπάρες δημητριακών
Αποτελούν το ιδανικό πρωινό - είναι γνωστό πως όσοι τρώνε ένα κανονικό γεύμα το πρωί διατηρούν το βάρος τους σταθερό, έχουν χαμηλότερα επίπεδα χοληστερόλης και καλύτερη μνήμη- και ξεγελούν τη λαχτάρα για γλυκό τις πιο... επικίνδυνες ώρες της ημέρας. Όσον αφορά τώρα τις φυτικές ίνες, έχουν τη μοναδική ικανότητα να ρίχνουν τα επίπεδα ινσουλίνης, η οποία μειώνει την ικανότητα του σώματος να χρησιμοποιεί το λίπος ως καύσιμο.

 

Κανέλα
Χρησιμοποιήστε τη αντί για ζάχαρη για να δώσετε πιο γλυκιά γεύση στον καφέ σας. Αν σκεφτείτε πως μια κουταλιά του γλυκού ζάχαρη περιέχει 16 θερμίδες, ενώ η αντίστοιχη κανέλας μόλις 8, μπορείτε να φανταστείτε πόσες θερμίδες μπορείτε να γλιτώσετε το χρόνο αν υποθέσουμε ότι πίνετε καθημερινά έστω έναν καφέ με μία κουταλιά ζάχαρη. Επίσης χρησιμοποιώντας κανέλα στην κουζίνα σας κάνετε μεγάλη χάρη στην καρδιά σας καθώς σύμφωνα με έρευνες μισή κουταλιά του γλυκού ημερησίως μειώνει τη χοληστερόλη στον οργανισμό κατά 18% και τα τριγλυκερίδια κατά 30%.



Σολομός

Αποτελεί το Α και το Ω της διατροφής, καθώς είναι μια από τις καλύτερες πηγές των απαραίτητων για τον οργανισμό Ω-3 λιπαρών οξέων. Μια εβδομαδιαία κατανάλωση 2-3 μερίδων σολομού μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιοπάθειας κατά 35%. Επιπλέον, η πρόσληψη 300 - 400 γραμμ. ψαριού την εβδομάδα αποτελεί την καλύτερη δικλείδα ασφαλείας για μια ισορροπημένη και υγιεινή διατροφή. Είναι προτιμότερο να αγοράζετε ολόκληρο φιλέτο και να προτιμάτε τις φέτες που είναι κομμένες οριζόντια κατά μήκος του ψαριού. Όταν τον διαλέγετε, το χρώμα του πρέπει να είναι «ζωντανό» ροζ, οι γραμμές της σάρκας του ευδιάκριτες και οι γραμμές του λίπους όχι ιδιαίτερα μεγάλες. Αν δεν τηγανιστεί έχει ελάχιστες θερμίδες και μεγάλο ποσοστό πρωτεΐνης, καθιστώντας το ιδανικό για όσους κάνουν δίαιτα, αφού δίνει στον οργανισμό τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά και πολύ λίγες θερμίδες.


πηγή: preventionmag.gr

Μισό ποτήρι κρασί την ημέρα αυξάνει το προσδόκιμο ζωής

Στην υγειά σας…

Λευκό ή κόκκινο , είναι το ίδιο ευεγερτικό για τον οργανισμό Κόκκινο εναντίον λευκού κρασιού. Το κόκκινο κρέας συνοδεύεται μόνο με ένα ποτήρι κόκκινο κρασί και το ψάρι με λευκό. Το λευκό έχει λιγότερες θερμίδες αλλά το κόκκινο κάνει καλό στην καρδιά. Το κόκκινο είναι η επιλογή της πλειονότητας των οινοχόων, αλλά οι Έλληνες προτιμούν το λευκό. Οι ειδικοί όμως τονίζουν ότι και τα δύο έχουν πλεονεκτήματα και όλα είναι θέμα γούστου. Η ευεργετική επίδραση του κρασιού - χωρίς υπερβολές στην κατανάλωση - στην υγεία είναι πλέον αδιαμφισβήτητη επιστημονικά. Πρόσφατη έρευνα Ολλανδών επιστημόνων υποστηρίζει ότι μισό ποτήρι κρασί την ημέρα αυξάνει το προσδόκιμο ζωής. Εξετάζοντας τα ιατρικά αρχεία 1.373 ανδρών, οι οποίοι από την ηλικία των 50 ετών επισκέπτονταν συστηματικά τον καρδιολόγο τους για την περίοδο 1960 με 200, βρήκαν ότι αυτοί που έπιναν μόνο κρασί ζούσαν 2,5 χρόνια παραπάνω από αυτούς που επέλεγαν μπίρα και πέντε χρόνια περισσότερα από όσους δεν έπιναν αλκοολούχα ποτά.

Σύμφωνα με τον διαιτολόγο - διατροφολόγο κ. Κωνσταντίνο Κούτσικα στη σύγκριση μεταξύ των δύο δεν ενδείκνυται νικητής όσον αφορά τη διατροφική αξία. Και αυτό γιατί αν και το κόκκινο έχει 12 φορές περισσότερα αντιοξειδωτικά από το λευκό, τα αντιοξειδωτικά του λευκού απορροφώνται πιο γρήγορα από τον ανθρώπινο οργανισμό. Τα αντιοξειδωτικά του κόκκινου επιδρούν περισσότερο στην καλύτερη λειτουργία της καρδίας, του λευκού από την άλλη στο αναπνευστικό σύστημα. Γι’ αυτό και η συμβουλή που δίνουν οι διατροφολόγοι, όπως χαρακτηριστικά σημειώνει ο διαιτολόγος- διατροφολόγος κ. Παρασκευάς Παπαχρήστος, είναι: «Εναλλαγή στην κατανάλωση μεταξύ λευκού και κόκκινου. Ακριβώς επειδή έχουν διαφορετικού είδους αντιοξειδωτικά, αν υπάρχει ποικιλία στην κατανάλωση που κάνουμε θα επωφελούμαστε περισσότερο. Επιπλέον, και τα δύο είναι πολύ καλές πηγές μηλικού οξέος, το οποίο βοηθά στην απορρόφηση του σιδήρου από τον οργανισμό, πιο συγκεκριμένα την τριπλασιάζουν» . Οι Έλληνες πάντως φαίνεται ότι ψηφίζουν λευκό. «Αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στο γεγονός ότι είμαστε σε μια χώρα όπου κάνει ζέστη. Ειδικά τα δύο με τρία τελευταία χρόνια έχουν αυξηθεί αρκετά οι πωλήσεις λευκού», τονίζει ο σομελιέ κ. Σωτήρης Γεωργίου.

Λευκό VS κόκκινου

Γεύση

• Πιο ευχάριστη στις υψηλές θερμοκρασίες
• Αντέχει στον χρόνο και αποκτά πιο πολύπλοκη γεύση

Ευεργετικές ιδιότητες

Οι ευεργετικές ιδιότητες του κόκκινου θεωρούνται αδιαμφισβήτητες ενώ ως προς το λευκό οι επιστήμονες ακόμη διαφωνούν

Ο χυμός του λευκού σταφυλιού:

• Έχει αντικαρκινική δράση
• Βοηθά στην καλή λειτουργία της καρδιάς
• Περιέχει αντιοξειδωτικά που αυξάνουν κατά 1,5% την αναπνευστική λειτουργία

Η ρεσβερατρόλη που περιέχεται στη φλούδα του:

• Συμβάλλει στην καλή λειτουργία του νευρικού συστήματος ( μέτρια κατανάλωση 1-2 ποτήρια ημερησίως)
• Έχει αντικαρκινική δράση
• Περιέχει αντιοξειδωτικά που επιδρούν περισσότερο στην καλή λειτουργία του κυκλοφορικού
• Έρευνες υποστηρίζουν ότι βοηθά στην πρόληψη ουλίτιδας και περιοδοντίτιδας

Οι έρευνες Και το λευκό κρασί ευφραίνει καρδίαν! Η ρεσβερατρόλη που βρίσκεται στη φλούδα του σταφυλιού είναι η αντιοξειδωτική ουσία του κόκκινου κρασιού, στην οποία οφείλεται η ευεργετική επίδραση στο προσδόκιμο ζωής και τα αγγεία της καρδιάς. Γι’ αυτό μέχρι πρόσφατα τα εύσημα απονέμονταν μόνο στο κόκκινο, αφού το λευκό παρασκευάζεται από το χυμό και όχι τη φλούδα του σταφυλιού. Ωστόσο, ο μοριακός βιολόγος Ντίπακ Ντας, επικεφαλής μιας μελέτης της ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Κονέκτικατ των ΗΠΑ, υποστήριξε το 2008 ότι το λευκό κρασί έχει εξίσου ευεργετική επίδραση στην καρδιά. Στα πειράματα της έρευνας αρουραίοι που κατανάλωναν ένα με δύο ποτήρια λευκό κρασί ημερησίως υπέστησαν μικρότερες ζημιές στην καρδιά κατά τη διάρκεια καρδιακής προσβολής από αυτούς που λάμβαναν άλλο είδος αλκοόλ ή απλά νερό. Η μελέτη κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο χυμός μπορεί να επιφέρει ανάλογα με την φλούδα αποτελέσματα. Στη διατροφή. Εκτός όμως από το όφελος για την καρδιά φαίνεται να αναγνωρίζεται στο λευκό κρασί, όπως εδώ και καιρό στο κόκκινο, και αντικαρκινική δράση. Μεγάλες επιδημιολογικές έρευνες στη Γαλλία είχαν αποκαλύψει τη συμβολή του κόκκινου κρασιού στην προστασία από τον καρκίνο, από το 2004 όμως έρευνα του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας υποστήριξε ότι και το λευκό είναι πολύ πιθανόν να έχει τις ίδιες ιδιότητες. Να σημειωθεί βέβαια εδώ ότι ο όρος αντικαρκινική δράση δεν σημαίνει πως όσοι καταναλώνουν κρασί δεν κινδυνεύουν από τον καρκίνο ή ότι αυτός θεραπεύεται, απλά ότι αν ενταχθεί στην καθημερινή διατροφή και πρακτική μαζί με άλλες τροφές και δραστηριότητες πιθανόν να καθυστερεί ή να αναχαιτίζει την εμφάνιση νόσου.

Το ρεπορτάζ είναι της : Καρολίνας Παπακώστα, Δημοσιογράφος

Πηγή: ΤΑ ΝΕΑ Σαββατοκύριακο 29-30 Αυγούστου 2009, 58

Άσκηση από τα 5 για να μη γίνουν τα παιδιά παχύσαρκα

Η άσκηση ενός παιδιού από την προσχολική ηλικία μοιάζει σύμφωνα με τους ειδικούς με λογαριασμό… ταμιευτηρίου. Τα παιδιά που ασκούνται από την ηλικία των πέντε ετών, έχουν πολύ μεγαλύτερες πιθανότητες να παραμείνουν αδύνατα μεγαλώνοντας, ακόμη κι αν σταματήσουν να γυμνάζονται, σύμφωνα με νέα μελέτη του Πανεπιστημίου της Αϊόβα. Η μελέτη που πραγματοποιήθηκε σε δείγμα 333 παιδιών, έδειξε εκείνα που ασκούνταν στα 5 τους, είχαν λιγότερο σωματικό λίπος όταν έγιναν 8 και 11 ετών.

Η πιθανή εξήγηση που δίνουν οι επιστήμονες είναι ότι τα 5χρονα που γυμνάζονται δεν ανέπτυξαν τόσο πολλά λιποκύτταρα όσο τα παιδιά που δεν ασκούνταν ή ότι είχαν βελτιωμένη απόκριση στην ινσουλίνη ή ότι συνέβη κάτι στο μεταβολισμό τους που παρείχε κάποια προστασία, ακόμη κι όταν δεν συνέχιζαν να ασκούνται.

«Η προστατευτική δράση της άσκησης είναι ανεξάρτητη από το τι συμβαίνει στο μεταξύ. Τα παιδιά θα πρέπει να ενθαρρύνονται και να ασκούνται ακόμη και από τα πέντε τους, γιατί τα ωφελεί όσο μεγαλώνουν», σημείωσε η επικεφαλής της μελέτης, καθηγήτρια αθλητικών σπουδών και σπουδών και σπουδών υγείας του Πανεπιστημίου, Καθλίν Γιαντζ.

Η μελέτη δημοσιεύεται στο τρέχον τεύχος της Αμερικανικής Επιθεώρησης Προληπτικής Ιατρικής.

Γράφει η Νεκταρία Καρακώστα, Δημοσιογράφος

Yγιεινοδιαιτητικές οδηγίες για την πρόληψη του καρκίνου

Οι καινούριες υγιεινοδιαιτητικές οδηγίες της αμερικάνικης αντικαρκινικής εταιρείας για την πρόληψη του καρκίνου: Τι πρέπει να γνωρίζει ο έλληνας καταναλωτής

Η φυσική δραστηριότητα και οι υγιεινές διατροφικές επιλογές αποτελούν προστατευτική ασπίδα κατά του καρκίνου: Οι νέες διατροφικές οδηγίες της Αμερικάνικης Αντικαρκινικής Εταιρείας (AΑΕ), για την πρόληψη της νόσου.

Στις Η.Π.Α. ετησίως καταγράφονται 500.000 θάνατοι από καρκίνο. Σύμφωνα με την Αμερικάνικη Αντικαρκινική Εταιρεία (AΑΕ), το ένα τρίτο από αυτούς συνδέονται με τις διατροφικές συνήθειες και τη φυσική δραστηριότητα, παράγοντες που μπορεί να τροποποιηθούν. Η πιο ενδιαφέρουσα πτυχή της τελευταίων ερευνητικών μελετών έγκειται στο ότι διαπιστώνουν πως παρότι ο καρκίνος οφείλεται σε μεγάλο βαθμό σε κληρονομούμενες μεταλλάξεις, δηλαδή αλλαγές στο DNA, οι μεγαλύτεροι παράγοντες κινδύνου, όπως η φυσική δραστηριότητα, η διατροφή και το κάπνισμα, φαίνεται να μην είναι κληρονομήσιμοι. Στα τέλη του 2006 και λίγο πριν αρχίσει στην Ελλάδα η προσωρινή «αναστάτωση» με τη φραπελιά, η Αμερικάνικη Αντικαρκινική εταιρεία (AΑΕ) δημοσίευσε τις τελευταίες υγιεινοδιαιτητικές οδηγίες για την πρόληψη του καρκίνου.

Συστάσεις για αλλαγές σε επίπεδο ατομικής συμπεριφοράς:

Διατηρήστε φυσιολογικό βάρος καθ΄ όλη τη διάρκεια της ζωής σας. Πιο συγκεκριμένα:

Υιοθετήστε ένα τρόπο ζωής που να περιλαμβάνει αυξημένη φυσική δραστηριότητα, δηλαδή:

Εφαρμόστε υγιεινή δίαιτα με έμφαση στην κατανάλωση τροφίμων φυτικής προέλευσης:

• Να επιλέγετε στερεά και υγρά τρόφιμα σε ποσότητες που βοηθούν στην επίτευξη και διατήρηση του φυσιολογικού βάρους
• Να τρώτε καθημερινά 5 τουλάχιστον ισοδύναμα από ποικιλία φρούτων και λαχανικών. Για περισσότερες λεπτομέρειες ρωτήστε το διαιτολόγο που σας παρακολουθεί.
• Να επιλέγετε δημητριακά ολικής αλέσεως
• Να περιορίσετε την κατανάλωση επεξεργασμένων και κόκκινων κρεάτων

Σε περίπτωση που πίνετε αλκοολούχα ποτά να περιορίσετε την κατανάλωσή τους

• Συνίσταται κατανάλωση μέχρι 2 ποτηριών καθημερινά για τους άντρες και 1 για τις γυναίκες Συστάσεις για δράσεις σε επίπεδο κοινότητας:

Οι δημόσιες, ιδιωτικές και άλλες οργανώσεις οφείλουν να δημιουργήσουν το κατάλληλο κοινωνικό και φυσικό περιβάλλον προκειμένου να υποστηρίξουν την υιοθέτηση και διατήρηση υγιεινών επιλογών στη διατροφή και τη φυσική δραστηριότητα.

Αναλυτικότερες συστάσεις για ατομικές επιλογές

Διατηρήστε το φυσιολογικό σωματικό βάρος εφ’ όρου ζωής Σε περίπτωση που είστε υπέρβαρος ή παχύσαρκος, να φτάσετε και να διατηρήσετε το φυσιολογικό σωματικό βάρος.

Σωματικό βάρος και αυξημένος κίνδυνος για καρκίνο

Στις Η.Π.Α. το 14 - 20% της θνησιμότητας λόγω καρκίνου συνδέεται με την παχυσαρκία και το αυξημένο σωματικό βάρος. Συγκεκριμένα, η παχυσαρκία και το αυξημένο σωματικό βάρος συνδέονται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης διάφορων τύπων καρκίνου, όπως π.χ. καρκίνο του μαστού σε μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες, καρκίνο του εντέρου, του ενδομήτριου, των νεφρών και αδενοκαρκίνωμα του οισοφάγου. Επίσης υπάρχουν αρκετές ενδείξεις που συνδέουν το αυξημένο σωματικό βάρος και την παχυσαρκία με αυξημένο κίνδυνο για καρκίνο της χοληδόχου κύστης, του παγκρέατος, του τράχηλου της μήτρας, του θυρεοειδή, ων ωοθηκών, καθώς επίσης και με πολλαπλό μυέλωμα, λέμφωμα Hodgkin και επιθετικό καρκίνο του προστάτη. Τα ευρήματα αυτά επιβεβαιώνονται τόσο από επιδημιολογικές μελέτες στον άνθρωπο, όσο και από άλλες έρευνες.

Διατήρηση και προσέγγιση του φυσιολογικού σωματικού βάρους.

Υιοθέτηση τρόπου ζωής με αυξημένη φυσική δραστηριότητα.

Οφέλη από τη σωματική δραστηριότητα

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα πολλών ερευνών, η φυσική δραστηριότητα μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο για την εμφάνιση αρκετών μορφών καρκίνου, όπως του μαστού, του παχέος εντέρου, του προστάτη και του ενδομητρίου. Αν και δεν υπάρχουν αντίστοιχα δεδομένα ενδέχεται να συμβαίνει το ίδιο και για άλλους τύπους καρκίνου.

Μερικές εύκολα εφαρμόσιμες ιδέες για να αποφύγετε την καθιστική ζωή:

• Χρησιμοποιήστε τις σκάλες αντί να πάρετε το ασανσέρ
• Να πηγαίνετε με τα πόδια ή με το ποδήλατο στον προορισμό σας εφόσον είναι εφικτό
• Κάνετε ένα μικρό διάλειμμα στη δουλειά για να κάνετε διατάσεις ή μια μικρή βόλτα
• Να προτιμήσετε να πάτε και να μιλήσετε αυτοπροσώπως στους συναδέλφους σας αντί να τους στείλετε e-mail
• Πηγαίνετε για χορό στις εξόδους σας
• Να κάνετε διακοπές που περιλαμβάνουν αυξημένη φυσική δραστηριότητα και όχι απλώς ταξίδι με το αυτοκίνητο
• Να κάνετε στατικό ποδήλατο ενώ παρακολουθείτε τηλεόραση
• Να αυξάνετε σταδιακά από μέρα σε μέρα τη διάρκεια και την ένταση της φυσικής δραστηριότητας
• Να παίζετε περισσότερη ώρα με τα παιδιά σας

Συνιστώμενη Συνολική και Σκόπιμη Δραστηριότητα

Τα αποτελέσματα των ερευνών δείχνουν ότι τουλάχιστον 30 λεπτά μέτριας ή έντονης καθημερινής δραστηριότητας σε συνδυασμό με τις συνήθεις δραστηριότητες μπορούν να ελαττώσουν τον κίνδυνο για καρκίνο. Σύμφωνα με τις περισσότερες μελέτες πάντως, 45 – 60 λεπτά τουλάχιστον 5 ημέρες την εβδομάδα είναι η βέλτιστη συχνότητα προκειμένου να μειωθεί ο κίνδυνος του παχέος εντέρου και του μαστού, ενώ μελέτες δείχνουν ότι ακόμα και αν η φυσική δραστηριότητα διακόπτεται από μια ηλικία και μετά, ο κίνδυνος για καρκίνο εξακολουθεί να είναι ελαττωμένος.

Για όσους ξεκινάνε ένα πρόγραμμα βελτίωσης της φυσικής τους κατάστασης μια σταδιακή αύξηση σε 30 λεπτά άσκησης μέτριας έντασης ημερησίως τουλάχιστον 5 φορές την εβδομάδα θα τους προσφέρει σημαντικά οφέλη στην καρδιαγγειακή λειτουργία.

Τέλος, άντρες μεγαλύτεροι των 40 και γυναίκες μεγαλύτερες των 50 ετών καθώς και άτομα που πάσχουν από χρόνιες ασθένειες ή/και διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο για καρδιαγγειακά νοσήματα πρέπει να συμβουλεύονται το γιατρό τους προτού εμπλακούν σε μεγάλης έντασης φυσική δραστηριότητα.

Ακολουθεί πίνακας (πίνακας 3) που προτείνει ιδέες για δραστηριότητες που αυξάνουν τη φυσική δραστηριότητα.

Πίνακας 3: Παραδείγματα φυσικών δραστηριοτήτων Μέτριας και Αυξημένης έντασης

	Μέτριας Έντασης δραστηριότητες	Μεγάλης έντασης δραστηριότητες
Άσκηση και ελεύθερος χρόνος	Περπάτημα, χορός, ποδήλατο για λόγους αναψυχής, γιόγκα, ιππασία	Τρέξιμο, αεροβική, πολεμικές τέχνες, κολύμπι, προπόνηση με βάρη
Σπορ	Βόλεϊ, γκολφ, διπλό στο τένις, σκι	Ποδόσφαιρο, τένις (απλό), σκι αντοχής, μπάσκετ,
Δραστηριότητες στο σπίτι	Κούρεμα του γρασιδιού, ενασχόληση με τον κήπο	Σκάψιμο, ξυλουργική, χτίσιμο
Δραστηριότητες στην εργασία	Περπάτημα και ανύψωση βάρους στα πλαίσια της εργασίας	Βαρέα εργασία (πυρόσβεση, κατασκευές κ.λπ.)

Πηγή: Αμερικάνικη Αντικαρκινική Εταιρεία

Υγιεινή διατροφή με έμφαση σε φυτικής προέλευσης τρόφιμα

• Να διαλέγετε στερεά και υγρά τρόφιμα με κριτήριο τη διατήρηση του φυσιολογικού βάρους.
• Να τρώτε 5 τουλάχιστον ισοδύναμα φρούτου ημερησίως
• Να επιλέγετε δημητριακά ολικής αλέσεως και όχι επεξεργασμένα
• Να περιορίσετε την κατανάλωση επεξεργασμένου και κόκκινου κρέατος
• Αν πίνετε αλκοολούχα ποτά, ελαττώστε την κατανάλωση

Η κατανάλωση αλκοόλ αποδεδειγμένα εμπλέκεται στην εμφάνιση καρκίνου του στόματος, λάρυγγα, φάρυγγα, οισοφάγου και ήπατος, ενώ έχει ενοχοποιηθεί για καρκίνο του παχέος εντέρου και του μαστού. Σε συνδυασμό με το κάπνισμα, ο κίνδυνος αυξάνεται πολύ περισσότερο. Συνεπώς η κατανάλωση αλκοολούχων ποτών πρέπει αν περιορίζεται σε δύο ποτήρια την ημέρα για τους άντρες και ένα για τις γυναίκες.

Πολύς λόγος έχει γίνει για την ευεργετική επίδραση του αλκοόλ στα καρδιαγγειακά νοσήματα. Στην πραγματικότητα, καλό είναι να περιορίζεται κανείς στις παραπάνω συστάσεις, ενώ σε καμία περίπτωση δε συνίσταται να αρχίσουν την κατανάλωση αλκοόλ άτομα που δεν το συνηθίζουν. Γράφουν: Παπαμίκος Βασίλειος, Νοσοκομειακός Διαιτολόγος ΓΝΑ – Κοργιαλένειο Μπενάκειο - Λαζαρίδης Κωνσταντίνος, Κλινικός Διαιτολόγος - Διατροφολόγος