Μπαχαρικά: Μυρωδάτα «φάρµακα» στο πιάτο σας

Κανέλα, μοσχοκάρυδο, πιπέρι, κρόκος... Τα μπαχαρικά δίνουν μονα­δικό άρωμα και γεύση στο φαγητό. Οι έρευνες, όμως, αποδεικνύουν ότι προσφέρουν και σημαντικά οφέλη στην υγεία μας. Τα ­συστατικά τους φαίνεται ότι μας παρέχουν προστασία από το διαβήτη, τα καρδιαγγειακά νοσήματα, το εγκεφαλικό, αλλά και πολλές μορφές καρκίνου. Σήμερα, οι ερευνητές διεθνώς -από την Ινδία έως την Αμερική και από τη Νορβηγία έως την Ισπανία- μελετούν τη δράση των μπαχαρικών στην υγεία. Βέβαια, το «μειονέκτημα» των περισσότερων ερευνών είναι ότι έχουν γίνει στο εργαστήριο ή σε πειραματόζωα. Σε αναμονή, λοιπόν, περισσότερων ­ερευνών σε ανθρώπους, εμείς αναζητήσαμε τα σημαντικότερα επιστημονικά στοιχεία που επιβεβαιώνουν αυτό που οι παλαιοί ήδη γνωρίζουν: τα μπαχαρι­κά δεν προσφέρουν μόνο γεύση στο πιάτο μας, αλλά τονώνουν και την υγεία μας.

Στα μπαχαρικά ανήκουν:
Κατά κύριο λόγο τα αποξηραμένα τμήματα των φυτών, όπως:
● Τα μπουμπούκια (π.χ. γαρί­φαλο).
● Οι φλούδες (π.χ. κανέλα).
● Οι ρίζες (π.χ. κουρκουμάς).
● Οι σπόροι (π.χ. σινάπι, κόλιαντρο, γλυκάνισο).

Οι πολύτιμες ουσίες των μπαχαρικών


Αντικαρκινικές ιδιότητες
Ολοένα και περισσότερες έρευνες δείχνουν ότι τα μπαχαρικά έχουν αντικαρκινικές ιδιότητες, σύμφωνα με πρόσφατη επιστημονική ανασκόπηση της Αμερικανικής Αντικαρκινικής Εταιρείας. Ειδικότερα στο κύμινο, στο ­γαρίφαλο, στο μπαχάρι, στους σπόρους του σιναπιού (από τους οποίους γίνεται η μουστάρδα) και στον κρόκο (σαφράν) αποδίδονται σημαντικές αντιμικροβιακές και αντικαρκινικές ιδιότητες. Αν και χρειά­ζονται περισσότερες έρευνες, εντούτοις θεωρείται πλέ­ον γεγονός ότι ορισμένες ουσίες που περιέχονται στα μπαχαρικά (τα ­καρο­τενοει­δή, η κουρ­κουμίνη, οι ­κατεχίνες) έχουν την ικανότητα να αναστέλλουν τον πολλαπλασιασμό των καρκινικών κυττάρων.

Αντιμικροβιακά «όπλα»
Η κανέλα, το κύμινο, οι σπόροι του σιναπιού, το κόλιαντρο, το μοσχο­κάρυδο, το κάρδαμο και το πιπέρι (άσπ­ρο και μαύρο) ανήκουν στα μπαχα­ρικά με την ισχυρότερη αντιμικροβιακή και αντισηπτική δράση, σύμ­φωνα με σχετική λίστα που διαμόρφωσαν οι βιολό­γοι του Πανεπιστημίου Cornell στη Νέα Υόρκη (ξεκινώντας από τα πιο δυνατά αντιμικροβιακά προς τα λιγό­τε­­ρο ισχυρά). Επιπλέον, σε σχετι­κή ινδική μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό «Phyto­therapy ­Research», μελετή­θηκε η ικανότητα 35 διαφορετικών μπαχαρικών και βοτάνων να εξουδετερώνουν παθογόνους οργανισμούς (όπως το βακτήριο E.coli, ο βάκιλος Subtilis και ο σακχαρομύκητας Cere­vi­siae). Η κανέλα, το γαρίφαλο, το κύμινο και το μοσχοκάρυδο αναδείχτηκαν απο­τελε­σματικότατα βακτηριοκτόνα.

Πλούσια σε αντιοξειδωτικά
Νορβηγοί και ιάπωνες ερευνητές μελέτησαν τη συγκέντρωση αντιοξειδωτικών ουσιών σε μπαχαρικά όπως το γαρίφαλο, το μπαχάρι και η κανέλα, καθώς και σε αρωματικά φυτά. Στα συμπεράσματα της μελέτης τους, που δημοσιεύτηκαν στο επιστημονικό περιοδικό «Journal of Nutrition», οι ερευνητές τονίζουν ότι η χρήση των μπαχαρικών και των αρωματικών βοτάνων ενδεχομένως να συνιστά ­πηγή αντιοξειδωτικών ουσιών, εφάμιλλη των φρούτων και των λαχανικών.

«Πολυδύναμα» και χωνευτικά
Σήμερα υπάρχουν αρκετά επιστημονικά στοιχεία για την ευεργετική δράση ορισμένων μπαχαρικών, όπως η κανέ­λα και το μοσχοκάρυδο, στο διαβήτη τύπου 2. Επίσης, πολλά μπαχαρικά μελετώνται για την αντιφλεγμονώδη και την παυσίπονη δράση τους (π.χ. το γαρίφαλο). Πάντως, αν και οι σχετικές έρευνες είναι σε αρχικά στάδια, το βέβαιο είναι ότι, ενσωματώνοντας τα μπαχαρικά στην κουζίνα σας, έχετε πολλά οφέλη για την υγεία σας, τόσο άμεσα -από τα ίδια τα μπαχαρικά- όσο και έμμεσα - επειδή μέσω αυτών μειώνετε τη χρήση του αλατιού και των λιπαρών. Επίσης, παρά την ευρέως διαδεδομένη αντίληψη για το αντίθετο, πολλά μπαχαρικά -όπως το κύμινο, το γλυκάνισο και ο μαραθόσπορος- διευκολύνουν την πέψη. Από την άλλη μεριά, όμως, ορισμένα μπαχαρικά (π.χ. το κάρι) μπορούν να ερεθίσουν το στομάχι όταν καταναλώνονται χωρίς μέτρο.

Τι λένε οι έρευνες για...

Την κανέλα
Σήμερα υπάρχουν ενδιαφέρουσες έρευνες για την αντιδιαβητική δράση της κανέλας. Η κανέλα φαίνεται ότι ενεργοποιεί την έκκριση της ινσουλίνης σε πειραματόζωα. Επίσης, φάνηκε να μειώνει τις τιμές της γλυκόζης σε ασθενείς με διαβήτη τύπου 2, οι οποίοι λάμβαναν παράλληλα και αντιδιαβητικά χάπια, σύμφωνα με ανακοίνωση του γερμανικού Πανεπιστημίου του Tübingen. Βέβαια, αναμένεται ακόμη να αποσαφηνιστεί το πόσο ισχυρή είναι η αντιδιαβητική της δράση και πώς μπορεί να φανεί χρήσιμη στην αντιμετώπιση αυτής της νόσου.

Τον κουρκουμά
Ο κουρκουμάς θεωρείται ένα πο­λυδύναμο «φάρμακο», κυρίως χάρη στην κουρκουμίνη που περιέχει και στην οποία οφείλει το πορτοκαλοκίτρινο χρώμα του.
› Η κουρκουμίνη είναι ένα ισχυρό αντιοξειδωτικό και θεωρείται ότι έχει αντιφλεγμονώδη και αντικαρκινική δράση. Εκτιμάται ότι μπορεί να συμβάλλει στη θεραπεία του καρκίνου, του διαβήτη, των καρδιαγγειακών νόσων, της αρθρίτιδας και του Αλτσχάιμερ, σύμφωνα με πρόσφατη επι­στημονική ανασκόπηση ινδών ερευνητών του Τμήματος Βιοχημείας και Βιοτεχνολογίας του Πανεπιστημίου Annamalai.
› Η κατανάλωση κουρκουμίνης σχετίζεται με τη μείωση του κινδύνου ορισμένων μορφών καρκίνου, όπως του παχέος εντέρου και του προστάτη, σύμφωνα με έρευνα του Πανεπιστημίου της Αλαμπάμα που δημοσιεύτηκε στην επιθεώρηση «Cancer Research».
› Επιπλέον, καναδική έρευνα από το Γενικό Νοσοκομείο του Τορόντο αναφέρει ότι συμβάλλει στην επούλωση των αγγείων μετά από καρδιακά επεισόδια, ενώ μελετάται και η πιθανή προστατευτική δράση της στην πρόληψη του εγκεφαλικού.

Το πιπέρι
Θεωρείται ένα από τα δυνατότερα μπαχαρικά όσον αφορά τις αντιοξειδωτικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητές του, σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Journal of Medicinal Food» (2008). Στη μελέτη εξετάστηκαν 24 μπαχαρικά και βότανα που χρησιμοποιούνται στο μαγείρεμα. Το μαύρο πιπέρι διαπιστώθηκε ότι ήταν εξαιρετικά πλούσιο σε αντιοξειδωτικές ουσίες (φαινόλες) με αντιδιαβητική δράση, μέσω ενός μηχανισμού που παρεμποδίζει τη γλυκοζυλίωση των πρωτεϊνών (μια διαδικασία κατά την οποία η γλυκόζη ενώνεται με τα μόρια των πρωτεϊνών και καταστρέφει τους ιστούς του σώματος).


Το μοσχοκάρυδο
Έχει αποδεδειγμένα ισχυρή αντιοξειδωτική δράση και εξουδετερώνει παθογόνα βακτήρια του στομάχου, ενώ από μελέτες σε πειραματόζωα φαίνεται ότι μπορεί να έχει και αντικαταθλιπτική δράση. Επιπλέον, πριν από δύο χρόνια, ινδοί ερευνητές από το Sinhgad College of Pharmacy μελέτησαν (σε πειραμα­τόζωα) το μοσχοκάρυδο σε σχέση με το διαβήτη και διαπίστωσαν ότι συμβάλλει στη μείωση της γλυκόζης του αίματος και τη βελτίωση του λιπιδαιμικού προφίλ. Το μοσχοκάρυδο δεν πρέπει να λαμβάνεται σε μεγάλες δόσεις -έως 3 γρ. στο φαγητό ημερησίως-, επειδή είναι παραισθησιογόνο και τοξικό.

Το κάρι
Σήμερα υπάρχουν έρευνες που συσχε­τίζουν την κατανάλωση κάρι (μείγ­μα εννιά μπαχαρικών) με ποικίλα οφέλη στην υγεία, κυρίως λόγω της κουρκουμίνης που περιέχει.
› Το κάρι θεωρείται φυσική πηγή σαλικυλικού οξέος - δηλαδή είναι σαν την ασπιρίνη, αλλά σε μικρές δόσεις! Μάλιστα, ενδιαφέρον προκαλεί η δια­πίστωση ότι στην Ινδία, μια χώρα με μεγάλη κατανάλωση κάρι και μικρά ποσοστά καρκίνου στο παχύ έντερο, η συγκέντρωση του σαλικυλικού οξέος στο αίμα των Ινδών είναι τετραπλάσια σε σύγκριση με τους Άγγλους, σύμφωνα με τους βρετανούς ερευνητές του Rowett Research Institute.
Σήμερα οι επιστήμονες διερευνούν κατά πόσο η κατανάλωση κάρι, αλλά και άλλων μπαχαρικών ή αρωματικών βοτάνων που περιέχουν σαλικυλικό οξύ (ρίγανη, θυμάρι, πάπρικα), προστατεύει τον οργανισμό από ορισμένες μορφές καρκίνου.
› Επίσης, σύμφωνα με μελέτες (σε πει­ραματόζωα) από την Ιταλία, την Αμερική και τον Καναδά, το κάρι έχει συσχετιστεί με την προστασία του εγκεφάλου από εκφυλιστικές νόσους, με τη μείωση του κινδύνου καρδιακού επεισοδίου, με την καταπολέμηση της ρευματοειδούς αρθρίτιδας και με αντικαρκινικές δράσεις.

Τη βανίλια
Παραδοσιακά, θεωρείται τονωτική των μυών και του νου, χωνευτική και αφροδισιακή. Οι έρευνες επιβεβαιώνουν μερικές από τις ιδιότητές της.
› Σε πείραμα του Νοσοκομείου «Saint George» του Λονδίνου για την απώλεια βάρους διαπιστώθηκε ότι όσοι φορούσαν ένα έμπλαστρο βανίλιας έχασαν το τριπλό βάρος σε σύγκριση με εκείνους που φορούσαν έμπλαστρο με άρωμα λεμονιού ή χωρίς άρωμα.
› Επίσης, το άρωμα βανίλιας έχει ηρεμιστική δράση, κάτι που διαπιστώθηκε και χρησιμοποιήθηκε σε ασθενείς που έκαναν μαγνητική τομογραφία στο Αντικαρκινικό Κέντρο Memorial Sloan-Kettering Cancer Center της Νέας Υόρκης.



Το σαφράν (κρόκος)
Παραδοσιακά το σαφράν θεω­­ρεί­ται τονωτικό, καταπραϋντικό, αντιθρομβωτικό, καθώς και αφρο­­δι­σιακό. Σύμφωνα με επιστη­μονική ανασκόπηση που δη­μοσιεύ­τηκε πέρυσι («Wiener Medizinische Wochenschrift», 2007), η αντικαρ­­κινική δράση του σαφράν έχει διαπι­στωθεί σε εργαστηριακές μελέτες - όχι όμως και σε ανθρώπους. Η αντικα­ταθλιπτική του δράση, πάντως, έχει ­διαπιστωθεί τόσο σε εργαστηρια­κές όσο και σε μικρές κλινικές μελέτες.

Το κύμινο
Tο κύμινο θεωρείται το κορυφαίο από τα μπαχαρικά που χρησιμοποιούνται στη μεσογειακή κουζίνα, όσον αφορά τoν αντιοξειδωτικό του πλούτο και την προστασία των τροφίμων από την οξείδωση, σύμφωνα με συγκριτική μελέτη πολλών μπαχαρικών του Πανεπιστημίου της Murcia στην Ισπανία. Γι’ αυτό και διερευνάται κατά πόσο μπορεί να χρησιμεύσει ως φυσικό συντηρητικό των τροφίμων.

Το γαρίφαλο
Το γαρίφαλο -όπως και η κανέλα- αναδεικνύεται σε «πρωταθλητή» μεταξύ των μπαχαρικών όσον αφορά την αντιδιαβητική του δράση, σύμφωνα με συγκριτική μελέτη 24 μπαχαρικών που δημοσιεύ­τηκε πέρυσι στο επιστημονικό περιο­δικό «Journal of Medicinal Food».
› Επιπλέον, οι οδοντίατροι χρησιμοποιούν εδώ και χρόνια την ευγενόλη -το αιθέριο έλαιο του γαρίφαλου- ως αναλγητικό, αντιφλεγμονώδες και αντιμικροβιακό, σύμφωνα με το επίσημο site της Αμερικανικής Ιατρικής Βιβλιοθήκης.
› Ωστόσο, δεν έχουν γίνει κλινικές μελέτες που να αποδεικνύουν τις άλλες ιδιότητες που αποδίδονται στο γαρίφαλο, όπως την αντιμετώπιση της πρόωρης εκσπερμάτισης και των φλεγμονών. Όσο για την αντιπυρετική του δράση, έχει μελετηθεί και διαπιστωθεί σε πειραματόζωα.

Το μπαχάρι
Το μπαχάρι έρχεται δεύτερο μετά το γαρίφαλο όσον αφορά την περιεκτικότητά του σε αντιοξειδωτικά στοιχεία, σύμφωνα με σχετική αξιολόγηση του Πανεπιστημίου του Όσλο. Επίσης, του έχει αποδοθεί και η ιδιότητα να μειώνει την πίεση, αλλά δεν υπάρχουν αρκετά ­ερευνητικά δεδομένα γι’ αυτή του τη δράση.

Βότανα, Μπαχαρικά και Ποσότητα

Την ποσότητα των βοτάνων - μπαχαρικών στο φαγητό, την διπλασιάζουμε αν διπλασιάσουμε και τη συνταγή, αλλά αν την τριπλασιάσουμε χρησιμοποιούμε τη μισή από την επιπλέον δόση. 
Για παράδειγμα αν βάλουμε 1 κουταλάκι για 4 μερίδες, τότε θα βάλουμε 2 κουταλάκια για τις 8, αλλά  2 και 1/2 κουταλάκι για 12 μερίδες.

Τα ενθαρρυντικά στοιχεία των ερευνών δεν σημαίνουν ότι πρέπει να αυξήσετε την κατανάλωση μπαχαρικών πέραν των συνιστώμενων δόσεων σε μια συνταγή μαγειρικής, δεδομένου ότι η υπερβολή μπορεί να έχει ανεπιθύμητες δράσεις, π.χ. πεπτικές ενοχλήσεις ή ακόμη και τοξική δράση, μιας και ορισμένα μπαχαρικά, όπως το μοσχοκάρυδο, είναι τοξικά σε μεγάλες δόσεις. Επίσης, μην ξεχνάτε ότι πολλές από τις δράσεις των μπαχαρικών είναι ακόμη υπό διερεύνηση και φυσικά δεν υποκαθιστούν τη φαρμακευτική αγωγή του γιατρού σας. 

Ευχαριστούμε για τη συνεργασία την κ. Κωσταλένια Καλλιανιώτη, κλινική διαιτολόγo-διατροφολόγο, και την κ. Βίκυ Πυρογιάννη, κλινική διαιτολόγο-διατροφολόγο.

ΦΥΣΙΚΑ ΠΑΥΣΙΠΟΝΑ Ιτιά και κουρκουμάς αντί για ασπιρίνη; Η επιστήμη λέει «ναι»!

 Να τονίσουμε, ότι όσοι παίρνουν φάρμακα για κάποιο χρόνιο πρόβλημα υγείας είναι απαραίτητο να συμβουλευτούν το γιατρό τους πριν να καταφύγουν σε μια εναλλακτική λύση.

Πολύ πριν τα παυσίπονα αποκτήσουν μια μόνιμη θέση στο φαρμακείο του σπιτιού μας και στο συρτάρι του γραφείου μας, οι άνθρωποι κατέφευγαν σε φυσικές λύσεις όπως τα βότανα για να ανακουφιστούν από τον πόνο. Μάλιστα, αρκετά από αυτά τα βότανα αποτελούν τη βάση κάποιων από τα σημερινά παυσίπονα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το απόσταγμα του φλοιού της ιτιάς (σαλικυλικό οξύ), που αποτέλεσε τη βάση της σημερινής ασπιρίνης (ακετυλοσαλικυλικό οξύ), μια αναλγητική φόρμουλα που συνιστούσε ο πατέρας της ιατρικής, ο Ιπποκράτης, από το 400 π.Χ. Σήμερα τα φυσικά παυσίπονα έχουν μπει στο μικροσκόπιο των επιστημόνων, μιας και είναι πλέον δυνατό να διαπιστωθούν
οι αναλγητικές τους ιδιότητες. Ας δούμε, λοιπόν, τι λέει η επιστήμη για μερικά από τα σημαντικότερα αναλγητικά της φύσης.

 


Οι φυσικές ασπιρίνες


Ορισμένα φυτά που περιέχουν σαλικυλικό οξύ έχει φανεί από αρχαιοτάτων χρόνων ότι ανακουφίζουν από τον πόνο και τη φλεγμονή. Πρόκειται για το φλοιό της ιτιάς και τη σπειραία (ένα βότανο), από την οποία μάλιστα προέρχεται και η λέξη «ασπιρίνη». Σήμερα η αναλγητική τους δράση επιβεβαιώνεται βάσει ερευνών. Πρόσφατα, μάλιστα, διεξήχθη μια γερμανική μελέτη σε 4.731 ασθενείς με αρθρίτιδα ή πόνο στην πλάτη, οι οποίοι λάμβαναν καθημερινά, για μια περίοδο 6-8 εβδομάδων, εκχύλισμα φλοιού ιτιάς που περιείχε 60 mg σαλικυλικού οξέος ανά δισκίο. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, το 97% των ασθενών ανέφερε ύφεση του πόνου, ενώ μόλις το 1,3% ανέφερε ήπιες παρενέργειες, όπως πόνο στην κοιλιά και δερματικά εξανθήματα. Επιπλέον, σε έρευνα του Κέντρου Πόνου του Rambam Medical Center του Ισραήλ χορηγήθηκε για 4 εβδομάδες, σε 210 συμμετέχοντες με πόνο στη μέση, εκχύλισμα φλοιού ιτιάς ή placebo. Σύμφωνα με τους ερευνητές, το εκχύλισμα της ιτιάς φάνηκε ιδιαίτερα αποτελεσματικό παυσίπονο. Μάλιστα, στην ομάδα των ασθενών που λάμβαναν την υψηλότερη δόση (240 mg σαλικυλικού οξέος), η ανακούφιση ήταν αισθητή από την πρώτη εβδομάδα της λήψης του. Επίσης, υπάρχουν έρευνες που συσχετίζουν τη λήψη αυτών των βοτάνων με την ανακούφιση από τις ημικρανίες, τις κεφαλαλγίες τάσεως και τους πόνους της περιόδου. 

Πού θα τα βρείτε: Σε καταστήματα με βιολογικά προϊόντα, αλλά και στο φαρμακείο με τη μορφή βάμματος ή κάψουλας. Ωστόσο, πρέπει να αποφεύγονται από όσους έχουν αλλεργία στην ασπιρίνη, ευαίσθητο στομάχι ή έλκος. Επίσης, δεν πρέπει να λαμβάνονται καθημερινά για περισσότερο από 3 εβδομάδες.

Το «λιβάνι της Ινδίας»

Το φυτό Βoswellia serrata, γνωστό και ως το «λιβάνι της Ινδίας», είναι ένα αυτοφυές δέντρο, το κόμμι του οποίου (το «ρετσίνι» του) χρησιμοποιείται παραδοσιακά στην αγιουρβεδική ιατρική. Η δράση του είναι αντιφλεγμονώδης και φαίνεται ότι βοηθά στην ανακούφιση από τον πόνο της αρθρίτιδας. Σύμφωνα, μάλιστα, με έρευνα που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Phytomedicine», διαπιστώθηκε ότι οι ασθενείς με οστεοαρθρίτιδα στο γόνατο που λάμβαναν εκχύλισμα Boswellia των 1.000 mg την ημέρα για 8 εβδομάδες, ανέφεραν μεγαλύτερη ανακούφιση από τον πόνο και μείωση του πρηξίματος, σε σύγκριση με όσους λάμβαναν placebo. Επίσης, έχουν διεξαχθεί έρευνες σε ασθενείς με ρευματοειδή αρθρίτιδα και με σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου όπου διαπιστώθηκε ότι το «λιβάνι της Ινδίας» δρα καταπραϋντικά. 

Πού θα το βρείτε: Διατίθεται σε ταμπλέτες, κάψουλες, καθώς και σε υγρό εκχύλισμα σε καταστήματα με βιολογικά προϊόντα και σε ορισμένα φαρμακεία. Στις παρενέργειές του ανήκουν οι ήπιες γαστρεντερικές ενοχλήσεις.

Πιπερόριζα: όχι µόνο για τη ναυτία

Ένα ακόμη βότανο που φαίνεται ότι καταπολεμά τον πόνο, ελαττώνοντας τα επίπεδα των προσταγλανδινών στον οργανισμό, είναι η πιπερόριζα (τζίντζερ), περισσότερο γνωστή για την αποδεδειγμένη δράση της κατά της ναυτίας. Ωστόσο, σύμφωνα με ορισμένες έρευνες, φαίνεται ότι έχει και αντιφλεγμονώδη δράση, προσφέροντας ανακούφιση από τους πόνους των αρθρώσεων και των μυών. Μάλιστα, σε έρευνα του τμήματος Περιβαλλοντικής Ιατρικής του Πανεπιστημίου Odense της Δανίας, παρατηρήθηκε ότι από τους 56 ασθενείς με ρευματοειδή αρθρίτιδα, οστεοαρθρίτιδα ή μυϊκούς πόνους που λάμβαναν πιπερόριζα για 3 μήνες έως 2,5 χρόνια, οι 42 ανέφεραν ανακούφιση από τον πόνο και μείωση του πρηξίματος στις αρθρώσεις. Ωστόσο, οι ειδικοί εκτιμούν ότι χρειάζονται περισσότερες έρευνες για να τεκμηριωθεί η αντιφλεγμονώδης δράση της πιπερόριζας. 

Πού θα τη βρείτε: Φρέσκια πιπερόριζα πωλείται στα σουπερμάρκετ. Σε αποξηραμένη μορφή και σε κάψουλες θα τη βρείτε σε καταστήματα με βιολογικά προϊόντα και στα φαρμακεία. Η ημερήσια δόση πιπερόριζας είναι τα 1-2 γρ. για την αποξηραμένη και τα 2-4 γρ. για τη φρέσκια. Εάν προκαλέσει ενοχλήσεις στο στομάχι (φούσκωμα, αέρια), τότε θεωρούνται προτιμότερες οι κάψουλες.

Κουρκουµάς: η παραδοσιακή λύση

Η ρίζα του κουρκουμά χρησιμοποιείται στην παραδοσιακή ασιατική ιατρική για την αντιμετώπιση των γαστρεντερικών ενοχλήσεων, του πόνου των αρθριτικών, της δυσμηνόρροιας, καθώς και για την τόνωση του οργανισμού. Εργαστηριακές έρευνες, καθώς και έρευνες σε πειραματόζωα, έχουν αναδείξει την αντιφλεγμονώδη δράση του, η οποία αποδίδεται κυρίως στην περιεκτικότητά του σε κουρκουμίνη. Σήμερα εξακολουθούν να γίνονται μελέτες -κυρίως εργαστηριακές- που αποδεικνύουν ότι η κουρκουμίνη προστατεύει τις αρθρώσεις και μπορεί να δράσει ως συμπληρωματική αγωγή για την αντιμετώπιση της οστεοαρθρίτιδας και της ρευματοειδούς αρθρίτιδας. Ωστόσο, απαιτούνται περισσότερες κλινικές μελέτες σε ασθενείς για να διαπιστωθεί σε ποια μορφή, καθώς και σε ποια δόση, είναι περισσότερο αποτελεσματική. 

Πού θα τον βρείτε: Σκόνη κουρκουμά μπορείτε να βρείτε σε καταστήματα με ντελικατέσεν και μπαχαρικά. Σε μορφή συμπληρώματος διατροφής, διατίθεται σε καταστήματα με βιολογικά προϊόντα και σε ορισμένα φαρμακεία. Πρέπει να αποφεύγεται από όσους έχουν ευαίσθητο στομάχι ή υποφέρουν από έλκος στομάχου.

Αρπαγόφυτο: το αγαπηµένο της Ευρώπης

Η ρίζα του αρπαγόφυτου (Harpagophy-tum procumbens) μελετάται τα τελευταία χρόνια σε σχέση με τη μείωση του πόνου και της φλεγμονής της οστεοαρθρίτιδας. Μάλιστα, η δράση του έχει παραλληλιστεί με αυτήν της ιβουπροφένης, ενός μη στεροειδούς αντιφλεγμονώδους φαρμάκου που χρησιμοποιείται ευρύτατα ως παυσίπονο. Σύμφωνα με το Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας (National Institute of Health) των ΗΠΑ, υπάρχουν επαρκή επιστημονικά δεδομένα για την αναλγητική δράση του αρπαγόφυτου σε σχέση με την οστεοαρθρίτιδα, αλλά και τον πόνο της μέσης. Το αρπαγόφυτο χρησιμοποιείται ευρέως σε πολλές χώρες της Ευρώπης ως παυσίπονο για τις παθήσεις των αρθρώσεων, τους πόνους της πλάτης και για τον πονοκέφαλο. 

Πού θα το βρείτε: Διατίθεται σε υγρή μορφή και σε κάψουλες σε καταστήματα με βιολογικά προϊόντα και σε ορισμένα φαρμακεία. Στις συνήθεις παρενέργειές του ανήκουν η διάρροια, αλλά και η μείωση της πίεσης. 

ΜΗΠΩΣ ΕΧΕΤΕ ΕΥΑΙΣΘΗΤΟ ΣΤΟΜΑΧΙ? ΤΟΤΕ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΠΡΟΣΟΧΗ ΜΕ ΤΑ ΜΠΑΧΑΡΙΚΑ ΓΕΝΙΚΟΤΕΡΑ 

ΓΙΟΥΛΗ ΜΑΜΗ, διευθύντρια του τμήματος Αναισθησιολογίας στο Νοσοκομείο Παίδων «Αγία Σοφία», ειδική στα θέματα αντιμετώπισης πόνου σε παιδιά, τον κ. ΘΑΝΑΣΗ ΔΡΙΤΣΑ, καρδιολόγο στο «Ωνάσειο» Καρδιοχειρουργικό Κέντρο, την κ. ΜΑΤΙΝΑ ΧΡΟΝΟΠΟΥΛΟΥ, φυσικοπαθητικό, και την κ. ΑΝΤΩΝΙΑ ΜΟΥΤΑΦΗ, ειδική επιστήμονα ορθής διατροφής.

Οι νέες οδηγίες για τον έλεγχο της ΥΠΕΡΤΑΣΗΣ vs ΑΛΑΤΙ

Τον Ιούνιο του 2007 η Ευρωπαϊκή Καρδιολογική Εταιρεία ανανέωσε τις οδηγίες για την αντιμετώπιση της υπέρτασης. Ιδιαίτερη αναφορά χρήζουν οι συστάσεις για την αλλαγή του συνολικότερου τρόπου ζωής μιας και ο στόχος των καινούργιων οδηγιών είναι η μείωση της αρτηριακής υπέρτασης, ο έλεγχος των άλλων παραγόντων καρδιαγγειακού κινδύνου και το κυριότερο: η μείωση του αριθμού και των δόσεων των αντιυπερτασικών φαρμάκων που ίσως να χρειάζεται να χρησιμοποιηθούν.

Επτά απλές θεωρητικά οδηγίες είναι αυτές που πρέπει να έχουν κατά νου οι ασθενείς και ΟΧΙ ΜΟΝΟ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΤΑ ΥΓΙΕΣ ΑΤΟΜΑ ΓΙΑ ΠΡΟΛΗΨΗ:

• διακοπή του καπνίσματος
• μείωση του βάρους αν είναι υπέρβαροι ή παχύσαρκοι
• μετριασμός στην κατανάλωση του αλκοόλ
• στροφή προς τη φυσική δραστηριότητα
• μείωση της πρόσληψης του διαιτητικού άλατος (προσοχή εδώ στις κρυφές πηγές αλατιού, όπως ξηροί καρποί με αλάτι, κατεψυγμένα προϊόντα, κονσερβοποιημένα, κύβοι λαχανικών κ.α να αποφεύγονται ) και αύξηση της κατανάλωσης φρούτων και λαχανικών με  ταυτόχρονη μείωση στην πρόσληψη ολικού και κορεσμένου διατροφικού λίπους.

Ας εξετάσουμε όμως τις συστάσεις πιο αναλυτικά:
Η μέτρια κατανάλωση αλκοόλ έχει δειχθεί από πολλές μελέτες πως σχετίζεται με μειωμένη θνησιμότητα σε σχέση με εκείνους που δεν έπιναν καθόλου. Τα υψηλά επίπεδα κατανάλωσης αλκοόλ και ιδιαίτερα οι 'αιφνίδιες εκρήξεις κατανάλωσης αλκοόλ' έχουν σχετιστεί με αυξημένη πιθανότητα εγκεφαλικού επεισοδίου.

Ως μεγάλη κατανάλωση αλκοόλ νοείται η καθημερινή κατανάλωση άνω των 5 ποτών. Σημαντική παρατήρηση αποτελεί το γεγονός πως το αλκοόλ ελαττώνει την επίδραση της φαρμακευτικής αγωγής κάτι όμως που ευτυχώς είναι αναστρέψιμο με την ελάττωση της κατανάλωσής του. Οι υπερτασικοί ασθενείς παροτρύνονται να μειώσουν την κατανάλωση αλκοόλ στα 20-30 γρ. αιθανόλης οι άντρες και στα 10-20 γρ. οι γυναίκες.

Ακολουθεί η κατανάλωση άλατος η οποία συμβάλλει στην αύξηση της αρτηριακής πίεσης. Οι πολυάριθμες τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες δοκιμές καταδεικνύουν πως η μείωση του άλατος από αρχική κατανάλωση 10 γρ. χλωριούχου νατρίου (μαγειρικό αλάτι)  την ημέρα στη μισή ποσότητα μπορούν να ελαττώσουν κατά μέσο όρο την αρτηριακή πίεση κατά 4 – 6 mm της στήλης υδραργύρου.
Χαρακτηριστικό όμως είναι πως η μείωση του διαιτητικού άλατος μπορεί να αποδώσει τα μέγιστα όταν συνδυάζεται με έναν γενικότερα υγιεινό τρόπο διατροφής. Τα ευεργετικά αποτελέσματά της δε μπορεί να είναι τέτοια που μπορούν να μειωθούν ο αριθμός και οι δόσεις των αντιυπερτασικών φαρμάκων που χορηγούνται στον ασθενή. Προσοχή λοιπόν στο προστιθέμενο αλάτι στο φαγητό και στα επεξεργασμένα τρόφιμα που είναι πλούσια σε αλάτι (π.χ παστά ψάρια και κρέατα, αλλαντικά, φαγητό από ταχυφαγεία, κύβοι μαγειρέματος, γαριδάκια, πατατάκια, αλατισμένοι ξηροί καρποί).
Στο σημείο αυτό πρέπει να ξεκαθαριστεί πως η αυξημένη πρόσληψη άλατος μπορεί να αποτελέσει αιτία ανθεκτικής σε φαρμακευτική αγωγή υπέρτασης και πως είναι τελικά προτιμότερο τα φαγητά να μαγειρεύονται από αγνά υλικά πλούσια σε κάλιο όπως τα λαχανικά, τα φασολάκια, οι μπάμιες. Η πρόσληψη φρούτων πρέπει επίσης να είναι επαρκής δηλαδή 2-3 διαφορετικά φρούτα την ημέρα. Η γενική οδηγία για το αλάτι λοιπόν είναι γύρω στα 4 γρ. την ημέρα ή καλύτερα μικρότερη των 5 γρ. την ημέρα.

Οι διατροφικές συστάσεις όμως δε σταματούν εδώ. Ο ρόλος του προαναφερόμενου καλίου είναι σημαντικός και η δίαιτα DASH (διατροφή πλούσια σε φρούτα, λαχανικά και σε γαλακτοκομικά προϊόντα χαμηλών λιπαρών με ταυτόχρονα χαμηλά επίπεδα διαιτητικής χοληστερόλης, κορεσμένων και συνολικών λιπαρών) αποτελεί τον καλύτερο τρόπο διατροφής για μια πλούσια πρόσληψη καλίου.
Οι μελέτες έχουν δείξει πως ο συγκεκριμένος τρόπος διατροφής έχει αντιυπερτασική δράση. Λόγος επίσης γίνεται για τη χορήγηση συμπληρωμάτων ω-3 πολυακόρεστων λιπαρών οξέων, αλλά αυτά φαίνεται πως έχουν αντιυπερτασική δράση μόνο όταν χορηγούνται σε δόσεις μεγαλύτερες των 3 γρ. την ημέρα. Οι ενδείξεις για τις διαιτητικές φυτικές ίνες και για τα συμπληρώματα ασβεστίου και μαγνήσιου ακόμα δεν είναι επαρκείς για να συστηθούν αυτά στους υπερτασικούς ασθενείς.
Συνοπτικά, οι υπερτασικοί παροτρύνονται να καταναλώνουν 4-5 μερίδες φρούτων και λαχανικών καθημερινά, να καταναλώνουν συχνά ψάρι και να μειώσουν τη διαιτητική πρόσληψη χοληστερόλης και κορεσμένων λιπαρών. Η εκπαίδευσή τους από εξειδικευμένους διαιτολόγους κρίνεται χρήσιμη με βάση τις καινούριες οδηγίες της ευρωπαϊκής καρδιολογικής εταιρείας.

Η επίσης συνιστώμενη απώλεια βάρους για υπέρβαρους ή παχύσαρκους υπερτασικούς ασθενείς έρχεται να ενισχύσει τον καθοριστικό ρόλο του διαιτολόγου στην αντιμετώπιση του υπερτασικού ασθενή. Τα δεδομένα είναι ξεκάθαρα. Το σωματικό βάρος σχετίζεται άμεσα με την αρτηριακή πίεση. Η περίσσεια σωματικού λίπους προδιαθέτει για αυξημένη πίεση και υπέρταση.
Αντίστροφα, η μείωση του σωματικού βάρους σε παχύσαρκους ασθενείς μείωσε την αρτηριακή τους πίεση και είχε ευεργετική δράση στα επίπεδα σακχάρου τους, στην ινσουλινοαντίσταση, στην υπερλιπιδαιμία και στην αποφρακτική υπνική άπνοια. Για κάθε 5 κιλά απώλειας βάρους αναμένεται περίπου μείωση της συστολικής και διαστολικής πίεσης κατά 4,4 και 3,6 mm της στήλης υδραργύρου αντίστοιχα.

 Όσο μεγαλύτερη η απώλεια βάρους τόσο μεγαλύτερη και η πτώση της πίεσης, ενώ η μέτρια απώλεια βάρους, με ή χωρίς περιορισμό άλατος, μπορεί ακόμα και να προλάβει την εμφάνιση της υπέρτασης σε υπέρβαρα άτομα με επίπεδα πίεσης στα ανώτατα φυσιολογικά όρια. Κάτι τέτοιο μπορεί να μειώσει ή ακόμα και να εξαλείψει την φαρμακευτική αγωγή σε τέτοιες περιπτώσεις. Τέλος, επειδή οι μεσήλικες εμφανίζουν αυξητική τάση του σωματικού βάρους, ακόμα και η σταθεροποίησή του αποτελεί στόχο προς επιδίωξη.

Τέλος, από τις οδηγίες της ευρωπαϊκής καρδιολογικής εταιρείας δεν θα μπορούσε να απουσιάζει η φυσική δραστηριότητα. Η έλλειψή της αποτελεί ισχυρό προγνωστικό δείκτη καρδιαγγειακής θνησιμότητας ανεξάρτητα από την ύπαρξη υπέρτασης ή άλλων παραγόντων κινδύνου. Φαίνεται λοιπόν πως η έντονη αεροβική άσκηση μειώνει τη συστολική και διαστολική πίεση ηρεμίας κατά 3 και 2,4 mm της στήλης υδραργύρου αντίστοιχα με μεγαλύτερες μειώσεις να παρατηρούνται στους υπερτασικούς ασθενείς.

Ακόμα και μέτριου βαθμού σωματική άσκηση φαίνεται να μειώνει την πίεση, το σωματικό βάρος και λίπος, την περιφέρεια μέσης (δείκτης συσσώρευσης ενδοκοιλιακού λίπους) και να αυξάνει την καλή χοληστερίνη και την ευαισθησία στην ινσουλίνη. Από την άλλη πλευρά, η άσκηση αντίστασης φαίνεται να μειώνει τη συστολική και διαστολική πίεση ηρεμίας κατά 3,5 και 3,2 mm της στήλης υδραργύρου αντίστοιχα.

Έτσι, όσοι δεν ασκούνται και διάγουν βίο καθιστικό παροτρύνονται να ασκούνται 30-45 λεπτά ημερησίως. Το είδος της άσκησης πρέπει να είναι πρωτευόντως άσκηση αύξησης αντοχής δηλαδή περπάτημα, τζόκινγκ, κολύμβηση η οποία θα συμπληρώνεται από ασκήσεις αντίστασης. Ιδιαίτερη προσοχή όμως και εκτίμηση θα πρέπει να γίνει στο ποιος και πόσο μπορεί να ασκηθεί. Η μεγάλης έντασης ανύψωση βαρών δεν ενδείκνυται, ενώ οι υπερτασικοί ασθενείς καλό είναι να αποφεύγουν τις ακραίες ασκήσεις φυσικής δραστηριότητας. Περισσότερες λεπτομέρειες θα πρέπει να αναζητηθούν από τον εξειδικευμένο εκπαιδευτή.

Ανακεφαλαιώνοντας λοιπόν, οι καινούριες υγιεινοδιαιτητικές οδηγίες της καρδιολογικής εταιρείας για την υπέρταση προσπαθούν να λάβουν υπόψη τους όλα τα υπάρχοντα επιστημονικά δεδομένα και να ωθήσουν τον πληθυσμό σε έναν υγιεινότερο τρόπο ζωής.

Προτρέπουν όλους μας να μην καπνίζουμε, να τρώμε περισσότερα φρούτα, λαχανικά, ψάρια και λιγότερο αλάτι, ζωικά και κορεσμένα λίπη. Όλα αυτά πάντα μέσα στο πλαίσιο ενός δραστήριου τρόπου ζωής με μισή ώρα ελεγχόμενης άσκησης κάθε μέρα. Έτσι, θα πετύχουμε ένα όσο το δυνατόν καλύτερο σωματικό βάρος και ποσοστό λίπους και αρτηρίες που δεν θα καταπονούνται από την υψηλή πίεση του αίματος που κυκλοφορεί μέσα τους.

Γράφει: Παπαμίκος Βασίλειος, Νοσοκομειακός Διαιτολόγος ΓΝΑ – Κοργιαλένειο Μπενάκειο

Οστεοπόρωση: πριν τα φάρμακα υπάρχει ο ήλιος, η διατροφή και η άσκηση

Η οστεοπόρωση είναι ένα εκφυλιστικό νόσημα του σκελετού που αφορά περίπου 1 στις 3 γυναίκες και 1 στους 5 άνδρες μετά την ηλικία των 50 ετών. Ο αριθμός των πασχόντων αναμένεται να μεγαλώσει δραματικά τις επόμενες δεκαετίες λόγω της αύξησης του αριθμού των ηλικιωμένων, της επιμήκυνσης της ζωής, αλλά και του σύγχρονου τρόπου ζωής. Η οστεοπόρωση για πολλά χρόνια παραμένει «σιωπηλή νόσος» δηλαδή ο ασθενής δεν παρουσιάζει συμπτώματα. Όμως οι ασθενείς με οστεοπόρωση διατρέχουν μεγάλο κίνδυνο να υποστούν κάποιο κάταγμα χωρίς σοβαρό τραυματισμό. Τα κατάγματα αυτά συνήθως συμβαίνουν στη σπονδυλική στήλη, το ισχίο και τον καρπό και προκαλούν μεγάλη νοσηρότητα. Μετά από ένα σπονδυλικό κάταγμα οι ασθενείς διατρέχουν πενταπλάσιο κίνδυνο να πάθουν νέο κάταγμα και τελικά να παρουσιάσουν κύφωση με την πάροδο του χρόνου. Επίσης, όσοι παθαίνουν κάταγμα του ισχίου έχουν αυξημένο κίνδυνο να χάσουν τη ζωή τους ή να παραμείνουν ανάπηροι. Αρκετοί παράγοντες έχουν ενοχοποιηθεί για την πρόκληση της οστεοπόρωσης. Πρωταρχικό ρόλο παίζει η κληρονομικότητα αλλά και ο τρόπος ζωής. Η πτωχή δίαιτα σε γαλακτοκομικά (ιδίως κατά την παιδική ηλικία και την εμμηνόπαυση), η ελαττωμένη άσκηση, το κάπνισμα, η υπερβολική κατανάλωση καφέ και αλκοολούχων ποτών, καθώς και διάφορα νοσήματα (π.χ. νοσήματα του θυρεοειδούς, του εντέρου, ρευματικές παθήσεις) ή φάρμακα (π.χ. κορτιζόνη) είναι οι κυριότεροι παράγοντες κινδύνου για την ελάττωση της οστικής μάζας και την εμφάνιση καταγμάτων. Ένας άλλος σημαντικός παράγοντας είναι η έλλειψη επαρκούς έκθεσης στον ήλιο η οποία είναι απαραίτητη για τη σύνθεση της βιταμίνης D. Οι ανάγκες του οργανισμού σε βιταμίνη D για τη διατήρηση της ακεραιότητας των οστών δεν καλύπτονται από τη σύγχρονη διατροφή και η κύρια πηγή είναι η έκθεση στο ηλιακό φως. Δυστυχώς η εκτεταμένη χρήση των αντιηλιακών (για την πρόληψη των δερματικών καρκίνων) στερεί από τον οργανισμό την κύρια πηγή βιταμίνης D. H πρόληψη λοιπόν της οστεοπόρωσης αρχίζει από τη σωστή διατροφή, η οποία πρέπει να περιλαμβάνει καθημερινά 3 μερίδες γαλακτοκομικών (ιδιαίτερα κατά την εφηβεία και μετά την εμμηνόπαυση) και να αποφεύγει την κατάχρηση πρωτεϊνών, καφέ και αλκοολούχων. Η καθημερινή άσκηση για 30 λεπτά επιβάλλεται τόσο στη νεαρή ηλικία για την απόκτηση δυνατού σκελετού όσο και στους ηλικιωμένους για την ενδυνάμωση των εξασθενημένων οστών. Απαραίτητη επίσης είναι η καθημερινή έκθεση στον ήλιο τουλάχιστον για 20 λεπτά με ακάλυπτα από ρούχα μέρη του σώματος (π.χ. πρόσωπο, χέρια, πόδια). Μετά την εμμηνόπαυση οι γυναίκες πρέπει να συμβουλεύονται το γιατρό τους για την πιθανότητα να παρουσιάσουν οστεοπόρωση. Σε αυτές που παρουσιάζουν αυξημένο κίνδυνο χρειάζεται ο προσδιορισμός της οστικής μάζας (με ειδική εξέταση μέτρησης οστικής πυκνότητας) και πιθανά και κάποιες εξετάσεις αίματος και ούρων. Τα ίδια ισχύουν για όλες τις γυναίκες άνω των 65 ετών, τους άνδρες άνω των 70 ετών καθώς και τα νεότερα άτομα που πάσχουν από ασθένειες ή που παίρνουν φάρμακα που προκαλούν οστεοπόρωση. Σε όσους έχει εγκατασταθεί η οστεοπόρωση χρειάζεται θεραπεία με ειδικά φάρμακα για να προληφθούν τα κατάγματα. Τα αντιοστεοπορωτικά φάρμακα είναι πλέον ιδιαίτερα αποτελεσματικά. Μέχρι πριν λίγα χρόνια όμως τα διαθέσιμα φάρμακα προκαλούσαν διάφορα προβλήματα σε πολλούς ασθενείς και αργά ή γρήγορα αναγκάζονταν να διακόψουν τη θεραπεία. Σημαντική εξέλιξη αποτέλεσε η κυκλοφορία φαρμάκων με αραιότερα του καθημερινού δοσολογικά σχήματα όπως η ιβανδρονάτη που χορηγείται σε χάπι μία φορά το μήνα. Η ευκολία χορήγησης (12 χάπια το χρόνο) βελτίωσε σημαντικά τη συμμόρφωση των πασχόντων στη θεραπεία ενώ η ασφάλεια και η αποτελεσματικότητα του φαρμάκου έχει αποδειχθεί σε μεγάλες κλινικές μελέτες, στις οποίες μετείχαν περισσότεροι από 12.000 ασθενείς.

Άρθρο του Δρ Παναγιώτη Τρόντζα Ρευματολόγου, Διδάκτωρος του Πανμίου Αθηνών

Εκχύλισμα από σπόρους γκρέιπ-φρούτ (GSE)

Το γκρέιπ-φρούτ αποτελεί ένα από τα πιο ενδιαφέροντα στις μέρες μας εσπεριδοειδή όσον αφορά τις θεραπευτικές του ιδιότητες .Το δέντρο του γκρειπφρούτ πρωτο ανακαλύφθηκε τον 17ο αιώνα στο νησί Barbados.Από πολλούς συγκαταλέγεται στις ποικιλίες Shaddock ή Pomelo tree , τα οποία φύονται κυρίως στην Ν. Ασία .Το ύψος του μπορεί να φτάσει από 4 έως 25μ και η ετήσια παραγωγή του κυμαίνεται από 500 έως 700 φρούτα.

Το έλαιο από την συμπίεση των σπόρων του γκρέιπ-φρούτ , γνωστό διεθνώς ως Grapefruit Seed Extract (σε συντομία GSE) , αρχικά προήλθε από την πρώτη συμπίεση των σπόρων του γκρέιπ-φρούτ . Αργότερα , όμως , ανακαλύφθηκε ότι τα ίδια ενεργά συστατικά μπορούσαν να ληφθούν και από την συμπίεση της ψύχας (πούλπας) του γκρειπφρούτ . Συνοπτικά λοιπόν θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι το έλαιο που εξάγεται από την συμπίεση των σπόρων και της πούλπας του γκρειπφρούτ σε όξινο διάλυμα . Το τελικό προϊόν είναι ένα παχύρρευστο , κιτρινωπού χρώματος διάλυμα με χαρακτηριστική πικρή και όξινη γεύση . Φυτική γλυκερίνη προστίθεται για να μειώσει την πικρή και όξινη γεύση , όπως επίσης και για να μειώσει την πιθανότητα πρόκλησης ερεθισμού στο δέρμα και στην στοματική κοιλότητα από την απευθείας εφαρμογή του ελαίου .

Τα βασικά χημικά συστατικά του GSE είναι βιοφλαβονοειδή , όπως ναρινγκίνη , εσπεριδίνη , νεοεσπεριδίνη , γλυκοσίδης της διυδροκαμφερόλης , τεταρτοταγής γλυκοσίδης , γλυκοσίδης της καμφερόλης , απιγενίνη , ρουτινοσίδης .

Η διαδικασία παραγωγής του GSE περιλαμβάνει τα ακόλουθα στάδια

1. Τα σπόρια και η πούλπα του γκρειπφρούτ έπειτα από συμπίεση ξεραίνονται και αλέθονται σε λεπτή σκόνη .

2. Η σκόνη διαλύεται σε απεσταγμένο νερό και εκχυλίζεται για να απομακρυνθούν οι ίνες και η πηκτίνη .

3. Το εκχύλισμα υφίσταται αφυδάτωση με τεχνική ψεκασμού σε χαμηλές θερμοκρασίες δημιουργώντας μία εμπλουτισμένη με βιοφλαβονοειδή του γκρειπφρούτ σκόνη .

4. Διάλυση της εμπλουτισμένης σκόνης σε φυτική γλυκερίνη και θέρμανση .

5. Προσθήκη χλωριούχου αμμωνίου και ασκορβικού οξέος και θέρμανση κάτω από πίεση .

6. Καταλυτική μετατροπή με φυσικούς καταλύτες (HCL οξύ , φυσικά ένζυμα )

7. Ψύξη , φιλτράρισμα , επεξεργασία με UV .

Το τελικό προϊών περιέχει χλωριούχο αμμώνιο σε ποσοστό μεταξύ 15% και 19% , ασκορβικό οξύ σε ποσοστό μεταξύ 25mg/g και 30mg/g , ενώ δεν περιέχονται ποσότητες HCL οξέος .

Οι θεραπευτικές ιδιότητες του GSE πρωτοεξετάστηκαν από τον γερμανό γιατρό και ανοσολόγο Dr.Jacob Harish . Το 1963 ο Dr. Harish ξεκίνησε τις έρευνες του στο πανεπιστήμιο της Φλόριντα σχετικά με τις αντιπαρασιτικές ιδιότητες του γκρέιπ-φρούτ και τη χρήση του–ως εναλλακτικό των ήδη χρησιμοποιούμενων χημικών-για την προστασία από μικροοργανισμούς φρούτων και λαχανικών . Ακολουθούν πλήθος ερευνητικών μελετών , ώσπου φτάνουμε στις αρχές του 1990 , όταν πλέον οι ολιστικοί γιατροί των Η.Π.Α αρχίζουν να αντιμετωπίζουν με ενδιαφέρον τις ποικίλες θεραπευτικές ιδιότητες του GSE και να το χρησιμοποιούν στις θεραπείες τους . Το 1995 ο Dr. Harish δέχεται επίσημη πρόσκληση από το ινστιτούτο Pasteur της Γαλλίας , το οποίο διεξάγει έρευνες σχετικά με την δραστικότητα του GSE ως προφυλακτικό μέσο έναντι του ιού HIV καθώς επίσης και ορισμένων δευτερευόντων λοιμώξεων συσχετιζόμενων με την ασθένεια του AIDS . Ενώ παράλληλα η χρήση του GSE επεκτείνεται όλο και περισσότερο για την αντιμετώπιση παθογόνων μικροοργανισμών .

Στις μέρες μας το GSE χρησιμοποιείται σε όλο τον κόσμο , από εναλλακτικούς κυρίως γιατρούς , ως ένα φυσικό αντιβιοτικό , αντισηπτικό, απολυμαντικό και συντηρητικό τροφίμων και καλλυντικών . Η ευρεία χρήση του βρίσκει εφαρμογή σε ανθρώπους , ζώα και φυτά με εντυπωσιακά αποτελέσματα , ως ένα ευρέως φάσματος αντιμικροβιακό στερούμενο των παρενεργειών που συνοδεύουν τα περισσότερα χημικά θεραπευτικά. Πολλοί ερευνητές , οι FDA , USDA και το ινστιτούτο Pasteur της Γαλλίας , μετά από μελέτες χρόνων , πιστοποίησαν την αποτελεσματικότητά του , γεγονός που καθιστά έγκυρη και ασφαλή την κυκλοφορία του .

Τα ενεργά συστατικά του γκρέιπ-φρούτ είναι μη τοξικά και φιλικά προς το περιβάλλον . Όπως αναφέρθηκε παραπάνω η κατεργασία των σπόρων και της πούλπας μετατρέπει τα βιοφλαβονοειδή (πολυφαινολικά) σε ένα εξαιρετικά ισχυρό μίγμα ικανό να σκοτώσει στρεπτόκοκκο , σταφυλόκοκκο , σαλμονέλα , E. Coli , κάντιντα , έρπη , ινφλουένζα , μύκητες , βακτήρια και πολλούς άλλους παθογόνους μικροοργανισμούς .

Οι πρώτες εφαρμογές του GSE εντοπίζονται στον τομέα της γεωργίας . Διάλυμα από 1 κουταλάκι GSE σε 1lt νερό χρησιμοποιείται αρχικά για το ξέπλυμα των σπόρων που πρόκειται να καλλιεργηθούν και στη συνέχεια για το πότισμα των νεαρών βλαστών αποτρέποντας έτσι την εμφάνιση βλαβερών μικροοργανισμών. Παράλληλα από το 1980 , το U.S. Dept of Agriculture , διεξάγει έρευνες όσον αφορά την αποτελεσματικότητα του GSE στην μείωση της εμφάνισης ιικών στελεχών στα αιγοπρόβατα με θετικά αποτελέσματα .

Ας δούμε όμως τώρα πιο αναλυτικά τις δυνατότητες εφαρμογής του GSE βάση των ιδιοτήτων που το χαρακτηρίζουν :

Ως απολυμαντικό

Εργαστηριακά τεστ έχουν αποδείξει ότι το GSE είναι 10 έως 100 φορές πιο δραστικό απολυμαντικό απ’ ότι η χλωρίνη , κολλοειδείς ενώσεις του αργύρου και το ιώδιο . Κατά συνέπεια χρησιμοποιείται με επιτυχία :

¨ Σε νοσοκομεία και κλινικές των Η.Π.Α για την απολύμανση σεντονιών και κουβερτών από μύκητες και βακτήρια , στρεπτόκοκκο , σταφυλόκοκκο , ασπέργιλο , σαλμονέλα κ.α . 10-15 σταγόνες προστίθενται στο τελικό νερό ξεπλύματος προσφέροντας άριστη απολύμανση .

¨ Σε μεγαλύτερες συγκεντρώσεις χρησιμοποιείται για την αποστείρωση και απολύμανση χειρουργείων και δωματίων . Η συνήθης χρησιμοποιούμενη συγκέντρωση σ’ αυτές τις περιπτώσεις φτάνει στο 1%.

¨ Για καθαρισμό επωαστικών κλιβάνων και την αποστείρωση σκευών εργαστηρίου . Χρησιμοποιώντας 3-4σταγόνες GSE ανά λίτρο νερού εμποδίζεται η ανάπτυξη παθογόνων μικροοργανισμών.

¨ Ως ένα εξαιρετικό απολυμαντικό ξύλινων επιφανειών . Λίγες σταγόνες σε υγρή επιφάνεια ξύλου για μισή ώρα αρκούν για το επιθυμητό αποτέλεσμα .

¨ Για τον καθαρισμό πόσιμου ύδατος στις διακοπές , σε κάμπινγκ ή σε όποια άλλη περίπτωση κριθεί απαραίτητο .Χρησιμοποιούνται 10-25 σταγόνες για κάθε λίτρο νερού , ακολουθεί ανακίνηση και παραμονή του διαλύματος για λίγα λεπτά .Ας σημειώσουμε ότι στην περίπτωση αυτή μπορεί να παρατηρηθεί μια ελαφρά πικρή γεύση οφειλόμενη στο GSE .

¨ Για την απολύμανση πισινών σε δόσεις που διαφοροποιούνται ανάλογα με το μέγεθος του.

Ως αντισηπτικό

¨ Έρευνες στο πανεπιστήμιο του Sao Paulo της Βραζιλίας βρήκαν το GSE 100% αποτελεσματικό ως αντισηπτικό του δέρματος κατά την προχειρουργική προετοιμασία συγκρινόμενο με την κατά 72% αναλογία αποτελεσματικότητας που παρουσιάζει η αλκοόλη.

¨ Πρόσθεση 10-15 σταγόνων GSE σε ένα φιαλίδιο κρεμοσάπουνου χεριών μας προσφέρει ένα ανώτερο αντισηπτικό σαπούνι. Με παρόμοιο τρόπο μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως αντισηπτικό σε διάφορα σαπούνια και σαμπουάν.

¨ Για τον καθαρισμό του ευαίσθητου δέρματος των μωρών μετά το τάισμα .Υπολείμματα γάλακτος ή οποιασδήποτε άλλης τροφής μετά το τάισμα των μωρών μπορούν να αποτελέσουν μια εύκολη εστία ανάπτυξης βακτηρίων και πρόκλησης ερεθισμών . Ο καθαρισμός μπορεί να γίνει με ένα πανάκι που το έχουμε βουτήξει σε ένα μπολ ζεστού νερού στο οποίο έχουμε προσθέσει λίγες σταγόνες GSE.

Ως αντιμικροβιακό , αντιβακτηριακό , αντιικό , αντιπαρασιτικό

¨ Για εξωτερική χρήση, σε περιπτώσεις δερματικών μυκητιάσεων ή βακτηριακών ασθενειών του δέρματος προσθέστε 30 με 40 σταγόνες του διαλύματος του GSE σε ¼ λίτρου νερού και ψεκάστε στην μολυσμένη περιοχή .Αν για τον ίδιο σκοπό χρησιμοποιηθεί σαν σαμπουάν μετά την εφαρμογή του , για λίγα λεπτά , ξεπλύνετε καλά το δέρμα .Το ίδιο διάλυμα μπορεί να χρησιμοποιηθεί και ως ένα γενικότερο αντισηπτικό χώρων.

¨ Για εσωτερική χρήση σε διαταραχές του γαστρεντερικού συστήματος οφειλόμενες σε βακτήρια , μύκητες , παράσιτα ή ιούς , χρησιμοποιείται 1σταγόνα διαλύματος GSE ανά 5 κιλά/βάρους σώματος. Mάλιστα , μελέτη του FDA το 1990 σε 200 ασθενείς με παρασιτικές λοιμώξεις των εσωτερικών οργάνων απέδειξε ότι η χρήση του GSE πρόσφερε την μεγαλύτερη συμπτωματική ανακούφιση από οποιαδήποτε άλλη θεραπεία.

¨ Πολλοί κλινικοί γιατροί μελετούν την ικανότητα χρησιμοποίησης του GSE ως το κύριο θεραπευτικό μέσο για ασθενείς με χρόνιες παρασιτικές και μυκητησιακές λοιμώξεις .Συγκεκριμένα ένας γιατρός αναφέρει μόνο 2 περιπτώσεις αποτυχίας της θεραπευτικής χορήγησής του από το σύνολο των 297 περιπτώσεων.

¨ Ο καθένας μας μπορεί να κάνει το δικό του αντιβακτηριακό παρασκεύασμα για άμεση χρήση στην κουζίνα προσθέτοντας από 4-7 σταγόνες GSE ανά λίτρο νερού. Με αυτό το διάλυμα μπορούμε να πλύνουμε λαχανικά ή φρούτα απαλλάσσοντας τα από διάφορους μικροοργανισμούς, ενώ για πιο καλά αποτελέσματα μπορούμε να τα αφήσουμε σε αυτό το διάλυμα για 15 λεπτά και μετά να τα ξεπλύνουμε.

¨ Γαργάρες με GSE και νερό μπορούν να καταπολεμήσουν ακόμα και τα πιο ανθεκτικά γένη στρεπτόκοκκου. In vitro , η απαραίτητη διάλυση του GSE εναντίον στρεπτόκοκκων είναι μόνο 1/80,000. In vivo, οι γιατροί συστήνουν γαργάρες με 2-3 σταγόνες σε 150ml νερού. Αυτή η διάλυση δίνει ένα αποτελεσματικό και ισχυρό διάλυμα αναλογίας 300-500 ppm.

¨ Εμφανίζεται αποτελεσματικό και σε ωτίτιδες μόνο που σε αυτή την περίπτωση δεν θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν σταγόνες από το αυτούσιο διάλυμα του GSE αλλά , είτε να προμηθευτούμε GSE υπό την μορφή ωτικών σταγόνων , είτε να τις παρασκευάσουμε μόνοι μας κατά τον ακόλουθο τρόπο αναμιγνύουμε 4-10 σταγόνες από το διάλύμα GSE σε 30ml αλκοόλης . Χορηγούμε από αυτό το μίγμα 2-3 φορές την μέρα στο αυτί μέχρι να υποχωρήσουν τα συμπτώματα.

¨ Για την αντιμετώπιση της «διάρροιας των ταξιδιωτών» συστήνεται η προληπτική χορήγηση 1-2 σταγόνων GSE σε ένα ποτήρι νερό καθημερινά . Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα του Dr.Lynn ο οποίος ταξίδεψε με ένα γκρουπ 38 ατόμων - ανδρών και γυναικών- ηλικίας 10-68 ετών. Οι μισοί από το γκρουπ έπαιρναν καθημερινά προληπτικά από 1σταγόνα GSE, ενώ οι άλλοι μισοί δεν έπαιρναν. Από αυτούς που έπαιρναν GSE κανένας δεν αρρώστησε ενώ οι υπόλοιποι υπέφεραν.

¨ Η χρήση του είναι συμβατή και με τα περισσότερα αντιβιοτικά , με την διαφορά ότι το GSE δεν επιφέρει τις αρνητικές συνέπειες που εμφανίζονται με την χρήση αντιβιοτικών . Η εντερική χλωρίδα παραμένει σε ισορροπία με την χρήση του GSE.

¨ Μελέτες του Southern Research Institute αναφέρονται στην αποτελεσματικότητα του GSE όσον αφορά την αδρανοποίηση του ιού HSV-1 μετά από δεκάλεπτη έκθεση σε διάλυμα συγκέντρωσης 1/256 . Επίσης ο Dr.Shannon ότι με την ίδια συγκέντρωση 1/256 χρησιμοποιήθηκε in vitro GSE με επιτυχία εναντίον ιικής ινφλουένζας τύπου Α2/Αichi/2/68.

¨ Εντυπωσιακά είναι τα θεραπευτικά αποτελέσματα του GSE και στην αντιμετώπιση διαφόρων τύπων δερματικών παθήσεων. Τα θεραπευτικά αντιβακτηριακά, αντιμυκητησιακά, αντιικά αποτελέσματα αυτού του προϊόντος προάγουν την θεραπεία σχεδόν όλων των μη φυσιολογικών καταστάσεων του δέρματος . Υπάρχουν αναφορές ότι τοπική εφαρμογή για μικρό χρονικό διάστημα είναι ικανή να απομακρύνει κύστες και επίμονες ‘μυρμηγκιές’. Για τις περισσότερες ασθένειες του δέρματος συνίσταται να αναμιγνύουμε GSE συγκέντρωσης 1% (εναλλάσσοντας το με άλλα αιθέρια λάδια όπως χαμομήλι και tea tree) και να το επαλείφουμε στο δέρμα, χωρίς να το ξεβγάζουμε. Εναλλακτικά απλώνουμε με το δάκτυλο σε βρεγμένη περιοχή του δέρματος, το αφήνουμε για λίγα λεπτά και μετά ξεβγάζουμε την περιοχή με κρύο νερό.

¨ Μελέτη του New York City’s Pace University αναφέρει ότι προσθήκη ψευδαργύρου, αλόης ή GSE στην οδοντόκρεμα μπορεί να προστατέψει από ιικές και βακτηριακές λοιμώξεις της στοματικής κοιλότητας. Εκχύλισμα από ψευδάργυρο , αλόη και γκρέιπ-φρούτ προστέθηκε στην οδοντόκρεμα και υποβλήθηκε σε τεστ όσον αφορά την αποτελεσματικότητα του στην καταπολέμηση δύο ιικών στελεχών Τ1 και Τ7 .Ο έλεγχος έγινε για τρεις διαφορετικές θερμοκρασίες 25, 4 και –12 βαθμούς Κελσίου .Τα αποτελέσματα της μελέτης έδειξαν ότι μετά από δεκάλεπτη έκθεση στο GSE (μη διαλυμένο και σε διάλυση 10%) , σε θερμοκρασία 25 βαθμών οι Τ1 και Τ7 αδρανοποιήθηκαν πλήρως.

¨ Εντυπωσιακά αποδείχθηκαν και τα αποτελέσματα των ερευνών σχετικά με την θεραπευτική ικανότητα του GSE στην αντιμετώπιση της καντιντίασης. Χρόνια καντιντίαση (εντερική και συστηματική) θεραπεύεται με τη χρήση του GSE . Σύμφωνα με τον Dr.William Kellas η συνιστώμενη θεραπευτική δόση περιλαμβάνει 3-4 σταγόνες GSE μετά από κάθε γεύμα. Άλλοι γιατροί συστήνουν και 6-7 σταγόνες 3 φορές ημερησίως, χωρίς την εμφάνιση παρενεργειών.

Χρήση και στην κτηνιατρική

¨ Το GSE με το ευρύ φάσμα δράσης του αποτελεί ένα χρήσιμο θεραπευτικό για αγρότες και κτηνιάτρους. Οι τετράποδοι φίλοι μας ωφελούνται πάρα πολύ από τη χρήση του. Είναι ένα εξαίρετο θεραπευτικό για ασθένειες του δέρματος και διάφορες εξωτερικές λοιμώξεις. Ρυθμίζει το ανοσοποιητικό σύστημα των ζώων και βοηθά στην απορρόφηση των θρεπτικών στοιχείων από το έντερο εξαλείφοντας τους μη επιθυμητούς μικροοργανισμούς.

¨ 1 σταγόνα GSE στο νερό των παπαγάλων εμποδίζει την ανάπτυξη παθογόνων και επικίνδυνων παρασίτων. Θεραπεύει παπαγάλους από διάρροια και υπάρχουν αποδείξεις ότι σκοτώνει τα παράσιτα.

¨ Το U.S.Department of Agriculture μελέτησε το GSE και το βρήκε αποτελεσματικό στην αντιμετώπιση τεσσάρων γνωστών ζωικών ιών Foot and Mouth Disease , Africa Swine fever , Swine Vesicular Disease και Avian Influenza.

Χρήση στο φυτικό βασίλειο

Για την καταπολέμηση των βλαβερών για τις καλλιέργειες παρασίτων, όπως διάφοροι μύκητες , φυτόψειρες , περονόσπορος κ.α .Μπορεί να χρησιμοποιηθεί ξεπλένοντας με διάλυμα GSE τους σπόρους πριν την εμφύτευση τους και ποτίζοντας με αυτό το διάλυμα στη συνέχεια το φυτό.

Προφυλάξεις κατά την χρήση του

Όπως έχουν επιβεβαιώσει τα διάφορα τοξικολογικά τεστ το GSE είναι μη τοξικό ακόμα και για από του στόματος χρήση και δεν περιέχει ερεθιστικά και καυστικά υλικά . Δεν θα πρέπει όμως να χρησιμοποιείται αδιάλυτο διάλυμα , αλλά πάντα αραιωμένο , σύμφωνα με τις εκάστοτε οδηγίες , στην κατάλληλη ποσότητα νερού . Σε επαφή μη αραιωμένου με το δέρμα θα πρέπει να ακολουθήσει καλό πλύσιμο , εκτός αν πρόκειται για τοπική εφαρμογή του , σύμφωνα με οδηγίες γιατρού , για την αντιμετώπιση συγκεκριμένων δερματικών ασθενειών.

Να αποφεύγεται η επαφή του με τα μάτια.

Να φυλάσσεται μακριά από παιδιά.

Σύμφωνα με τις παραπάνω αναφερόμενες θεραπευτικές ιδιότητες του GSE θα μπορούσαμε να το χαρακτηρίσουμε ως ένα ευρέως φάσματος φυσικό αντιμικροβιακό και γιατί όχι ως ένα φυσικό αντιβιοτικό. Δεν υπάρχουν μέχρι στιγμής περιπτώσεις παθογόνων μικροοργανισμών που να έχουν αναπτύξει αντίσταση στο GSE , παρόλο που διαφορετικά μικρόβια αδρανοποιούνται σε διαφορετικές συγκεντρώσεις . Επίσης δεν υπάρχουν αντενδείξεις ή αλληλεπιδράσεις με άλλα φάρμακα κατά την χορήγηση του GSE . Δεν θα ήταν επομένως υπερβολικό να χαρακτηρίσουμε το εκχύλισμα από την συμπίεση των σπόρων και της πούλπας του γκρέιπ-φρούτ , γνωστό ως GSE , ως έναν χρήσιμο ‘ελβετικό σουγιά’ για την άμυνα του οργανισμού.

Τελειώνοντας την αναφορά μας στις καταπληκτικές θεραπευτικές ιδιότητες του GSE θα ήταν ενδιαφέρον να δούμε κάποιες συχνές ερωτήσεις ασθενών που έχουν αναφερθεί κατά περιόδους , όσον αφορά τον τρόπο χρησιμοποίησής του και τις θεραπευτικές του ιδιότητες.

� Προέρχεται το GSE από τα σπόρια και την ψίχα (πούλπα) του γκρέιπ-φρούτ;

Αρχικά προήλθε μόνο από την συμπίεση των σπόρων , αργότερα όμως ανακαλύφθηκε ότι τα ίδια ενεργά συστατικά μπορούσαν να παραχθούν και από την συμπίεση της πούλπας.

� Eίναι το GSE αποτελεσματικό εναντίον του άνθρακα;

Απ’ ότι αναφέρεται μέχρι στιγμής δεν έχουν γίνει ειδικά τεστ για τον έλεγχο της αποτελεσματικότητας του στην ασθένεια του άνθρακα. Πιθανολογείται όμως ότι μπορεί να εμφανίσει θεραπευτικά αποτελέσματα, καθώς καταστρέφει τον bacillus subtilis έναν συγγενή σπόρο του bacillus anthracis . Σε εργαστηριακά τεστ συγκέντρωση 2ppm είναι ικανή να αδρανοποίηση τον bacillus subtilis.

� Μπορεί το GSE να καταπολεμήσει τα βακτήρια που είναι υπεύθυνα για το "Athlete’s Foot";

Το GSE σκοτώνει πολύ εύκολα τον μύκητα Trichophyton interdigitate , στον οποίο οφείλεται η ασθένεια Athlete’s Foot .Αφού το διαλύσουμε σε νερό σε συγκέντρωση 1% μπορεί να εφαρμοστεί με επάλειψη ή ψεκασμό.

� Χρησιμοποιείται το GSE σε περιπτώσεις ουλίτιδας;

Πολλοί οδοντίατροι το συστήνουν για την καταπολέμηση των διαφόρων βακτηρίων της στοματικής κοιλότητας που προκαλούν πλάκα και ουλίτιδα. Η συνιστώμενη δόση είναι 3 σταγόνες σε ένα μικρό ποτήρι νερό και ξέπλυμα του στόματος για 30 sec . Ενήλικες και παιδιά άνω των 6 ετών μπορούν να το εφαρμόζουν 2 φορές ημερησίως μετά το πλύσιμο των δοντιών.

� Μπορούμε να απαλλάξουμε με ασφαλή τρόπο τα τρόφιμα από επικίνδυνα βακτήρια;

Μία καλή μέθοδος για αυτόν τον σκοπό είναι να προσθέτουμε στη λεκάνη με το νερό που πλένουμε τα φρούτα και τα λαχανικά 10-15 σταγόνες GSE (αμερικανική αναλογία 10-15 σταγόνες ανά γαλόνι).Επίσης με GSE μπορούμε να ξεπλύνουμε κρέας , ψάρι , κοτόπουλο σε λίγο υψηλότερες συγκεντρώσεις για να σκοτώσουμε σαλμονέλα και άλλους μικροοργανισμούς.

� Θεραπεύει το GSE λοιμώξεις της ρινικής κοιλότητας

Το GSE εμφανίζει καταπληκτικά αποτελέσματα στην αντιμετώπιση των ρινικών λοιμώξεων .Προτείνεται η χρησιμοποίηση μείγματος από 1-2 σταγόνες GSE σε 60ml νερό.

� Έχει βλαβερή επίδραση στην εντερική χλωρίδα;

Βεβαίως όχι . Παρόλο που δεν αποδεικνύεται με κλινικές μελέτες όλοι οι γιατροί και οι επιστήμονες που ασχολούνται με τις θεραπευτικές ιδιότητες του GSE ισχυρίζονται ότι σε φυσιολογικές δόσεις δεν επιφέρει αρνητικά αποτελέσματα στην εντερική χλωρίδα.

� Πόσο καιρό μπορούμε να παίρνουμε με ασφάλεια GSE;

Το GSE δεν είναι όπως τα φαρμακευτικά αντιβιοτικά που απαιτούν θεραπεία συγκεκριμένου χρονικού διαστήματος. Μπορεί να χορηγείται για μεγάλο χρονικό διάστημα χωρίς καμία παρενέργεια. Υπάρχουν ήδη αναφορές ανθρώπων που χρησιμοποίησαν το GSE θεραπευτικά για μεγάλο χρονικό διάστημα.

� Πόση δόση μπορούμε να παίρνουμε με ασφάλεια;

Συνήθως προτείνονται 3-15σταγόνες απ’το διάλυμα GSE .Στις μέρες μας κυκλοφορούν και οι ‘Maximum Strength’ ταμπλέτες που ισοδυναμούν με 20-25σταγόνες διαλύματος .Γενικά θα πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι η θεραπεία με GSE γίνεται πιο αποτελεσματική όταν συνδυάζει συστηματική εσωτερική χορήγηση και τοπική εφαρμογή.

� Είναι ασφαλές για μωρά και παιδιά;

Σύμφωνα με το Association of Poison Control Centers , το AMA Physician Reporting System και το Journal of Emergency Medicine δεν έχει υπάρχει καμία αναφορά που να δείχνει ότι το GSE έχει βλάψει κάποιον. Αντίθετα υπάρχουν χιλιάδες κλινικές και ανέκδοτες μελέτες που επιβεβαιώνουν την θεραπευτική ικανότητα του σε κάθε ηλικία.

� Έχει ελεγχθεί εργαστηριακά το GSE;

Πλήθος ερευνών έχουν διεξαχθεί και συνεχίζονται να διεξάγονται στα διάφορα εργαστήρια όσον αφορά την αποτελεσματικότητα του και την ασφαλή χορήγηση του . Ενδεικτικά αναφέρουμε έρευνα της ιατρικής σχολής του πανεπιστημίου του Τέξας από τον PhD John Heggers, σύμφωνα με την οποία το GSE αποδείχθηκε αποτελεσματικό στην καταπολέμηση 67 διαφορετικών παθογόνων μικροβίων σε συγκεντρώσεις μη τοξικές.

� Ποιες ασθένειες μπορεί να θεραπεύσει;

Όπως έχουμε ήδη αναφέρει πληθώρα μελετών έχει αναδείξει το GSE ως ένα ευρέου φάσματος αντιμικροβιακό για την αντιμετώπιση εκατοντάδων παθογόνων μικροοργανισμών, δεν υπάρχει όμως εγγύηση για καμία θεραπεία και δεν μπορούμε να ισχυριστούμε ότι το GSE δρα σε όλους και κάθε στιγμή .Υπάρχουν δεκάδες βότανα , ομοιοπαθητικά και αλλοπαθητικά φάρμακα που μπορεί σε αντίστοιχες περιπτώσεις να συνιστώνται. Το GSE όμως συνεχίζει να είναι ‘ο ελβετικός σουγιάς’ της άμυνας του οργανισμού όσον αφορά την πρόληψη και την θεραπεία.

� Ποιο είναι το κόστος της θεραπείας;

Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι στην Ελλάδα ένα μπουκαλάκι των 60 ml στοιχίζει γύρω στα 30,00 Ευρώ.

Προτινόμενο προϊόν που κυκλοφορεί Ελλάδα και Κύπρο

v Citricidal : Υπό μορφή διαλύματος, οποίο περιέχει 60% ενεργά συστατικά και 40% φυτική γλυκερίνη (όπως φαίνεται στην 2η εικόνα).

ΓΕΩΡΓΙΑ ΜΠΑΡΟΥΤΑ

Φοιτήτρια Φαρμακευτικής Α.Π.Θ.

Ποια φάρμακα μας παχαίνουν

Όλοι μας κάποια στιγμή για τον ένα ή τον άλλο λόγο έχουμε αναγκαστεί να λάβουμε κάποια μορφή φαρμακευτικής θεραπείας. Όλοι μας επίσης έχει τύχει να παρατηρήσουμε πως κατά τη διάρκεια ή μετά τη λήξη της η ζυγαριά μας δείχνει μερικά κιλά βαρύτερους. Κατά πόσο όμως μπορεί η αύξηση βάρους να αποδοθεί στη φαρμακευτική θεραπεία; Και αν όντως ισχύει κάτι τέτοιο τί γίνεται στην περίπτωση φαρμάκων που λαμβάνονται για χρόνιες ασθένειες και κατά συνέπεια για μακρύ χρονικό διάστημα;

Για να απαντηθούν αυτά τα καίρια ερωτήματα έχουν διεξαχθεί διάφορες τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες μελέτες στις οποίες υπήρχαν δύο ομάδες ασθενών. Αυτοί οι οποίοι λάμβαναν το ‘παχυσαρκογόνο’ φάρμακο και αυτοί οι οποίοι λάμβαναν ένα εικονικό φάρμακο το οποίο δεν είχε καμία επίδραση (placebo). Η διάρκεια αυτών των μελετών ήταν τουλάχιστον τρεις μήνες και σε μερικές έφτανε μέχρι και τον ένα χρόνο παρακολούθησης. Αξίζει επιπρόσθετα να αναφερθεί πως σε πολύ λίγες μελέτες το κύριο στοιχείο έρευνας ήταν η αλλαγή του σωματικού βάρους. Θα ήταν πιο εύστοχο να ειπωθεί πως μελετώντας την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα των φαρμάκων οι ερευνητές κατέγραφαν επιπρόσθετα το βάρος των ασθενών και παρατηρούσαν τις διακυμάνσεις του. Για άλλα φάρμακα τα στοιχεία επιβεβαιώνονται συνεχώς από τις διάφορες μελέτες, ενώ για άλλα τα στοιχεία από ποικιλες μελέτες είναι αντικρουόμενα και άρα όχι τόσο επιβεβαιωμένα. Τα φάρμακα που σίγουρα προκαλούν αύξηση βάρους ανήκουν σε διαφορετικές κατηγορίες και αφορούν διαφορετικές παθήσεις. Είναι όλα όμως φάρμακα πρώτης γραμμής για την αντιμετώπιση των ασθενειών αυτών. Έτσι, στην κατηγορία των φαρμάκων για τον σακχαρώδη διαβήτη αύξηση βάρους προκαλούν η ινσουλίνη, οι σουλφονυλουρίες και οι θειαζολιδινεδιόνες.

Ειδικά για την περίπτωση του σακχαρώδη διαβήτη τύπου Ι (νεανικός διαβήτης) ενδιαφέρον αποτελεί η παρατήρηση πως η ασθένεια προκαλεί απώλεια βάρους και η ανταπόκριση στη φαρμακευτική θεραπεία προκαλεί αύξηση βάρους τέτοια που συχνά ξεπερνά τα επίπεδα του φυσιολογικού. Στην περίπτωση της αρτηριακής υπέρτασης οι αποκλειστές των β-αδρενεργικών υποδοχέων έχουν εκτός των άλλων ανάλογα αποτελέσματα. Αυτό γίνεται στην περίπτωση αυτή μέσω ταυτόχρονης μείωσης του μεταβολικού ρυθμού του οργανισμού. Σε αυτή την κατηγορία φαρμάκων η αύξηση δεν είναι μεγάλη και η προπανολόλη φαίνεται πως έχει την πιο έντονη επίδαση σε σχέση με τα υπόλοιπα. Τα κορτικοστεροειδή, όπως η κορτιζόνη που δίνονται στις περιπτώσεις φλεγμονωδών παθήσεων αυξάνουν το σωματικό βάρος με το να αυξάνουν την όρεξή μας. Στην περίπτωση των αλλεργιών και του αλλεργικού συναχιού φάρμακα όπως η κυπροεπταδίνη μπορούν να έχουν ως αποτέλεσμα την αύξηση του σωματικού βάρους.

Συνεχίζοντας, φάρμακα που δίνονται για την αντιμετώπιση των ψυχικών διαταραχών όπως η ψύχωση (αντιψυχωτικά φάρμακα), η διπολική διαταραχή (λίθιο) και η κατάθλιψη (τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά) έχουν συνήθως αυτή την ανεπιθύμητη παρενέργεια. Πρέπει να τονιστεί πως από τα αντιψυχωτικά φάρμακα η ολανζαπίνη και κλοζαπίνη έχουν συσχετιστεί με μεγαλύτερες αυξήσεις σωματικού βάρους. Τέλος, στην περίπτωση της επιληψίας, σε ανάλογο αποτέλεσμα μπορεί να οδηγήσει το βαλπροϊκό νάτριο. Χαρακτηριστικό είναι πως στην περίπτωση των αντιψυχωτικών φαρμάκων έχουν παρατηρηθεί οι μεγαλύτερες μεταβολές του σωματικού βάρους.

Ένα άλλο ερώτημα που έχει προβληματίσει την επιστημονική κοινότητα είναι το κατά πόσο η αύξηση αυτή είναι φαρμακολογικά δοσοεξαρτώμενη. Οι διάφορες μελέτες που εξέτασαν την περίπτωση αυτή δεν ανίχνευσαν τέτοια σχέση, ενώ ελάχιστες μελέτες υπέδειξαν μια τέτοια σχέση στην περίπτωση της ινσουλίνης και του σακχαρώδη διαβήτη. Μια ανάλογη συσχέτιση έχει γίνει για την ίδια πάθηση και για τη θειαζολιδινεδιόνη ροζιγλιταζόνη. Μια άλλη διαπίστωση αφορά τη χρονική στιγμή της φαρμακευτικής θεραπείας που παρατηρείται έντονα το φαινόμενο της αύξησης βάρους και τη χρονική στιγμή από την οποία και έπειτα ο οργανισμός αρχίζει και προσαρμόζεται και η αύξηση δεν είναι τόσο εμφανής. Οι διάφορες μελέτες καταδεικνύουν πως το φαινόμενο είναι έντονο στην αρχή της φαρμακευτικής θεραπείας για να αρχίσει να εξασθενεί μέσα στους έξι με δώδεκα μήνες της αγωγής. Αν σε όλα αυτά συνυπολογιστεί το γεγονός πως οι περισσότεροι ενήλικες προσλαμβάνουν κατά μέσο όρο μισό με ένα κιλό κάθε χρόνο, τότε μπορεί να γίνει εύκολα αντιληπτή η συμβολή των φαρμάκων αυτών στην αύξηση του επιπολασμού της παχυσαρκίας και στην επιβάρυνση της δημόσιας υγείας.

Τέλος, η αύξηση του σωματικού βάρους ως αποτέλεσμα της φαρμακευτικής αγωγής είναι μία από τις αιτίες μη τήρησής της. Έτσι, η νόσος επιδεινώνεται και η δημόσια υγεία επιβαρύνεται ακόμα περισσότερο. Ιδιαίτερα στην αντιψυχωτική θεραπεία η αύξηση του βάρους αποτελεί τη σημαντικότερη αιτία μη συμμόρφωσης με τη φαρμακευτική θεραπεία. Έτσι πλέον το θέμα αυτό στις συγκεκριμένη κατηγορία παθήσεων αποτελεί αντικείμενο έρευνας και η αντιμετώπισή του θεωρείται μείζονος σημασίας. Γι’ αυτό ακριβώς ο θεράπων ιατρός θα ήταν καλό να συζητά με τον ασθενή του το ενδεχόμενο της ανεπιθύμητης αυτής παρενέργειας και αν χρειαστεί να τον παραπέμπει σε διαιτολόγο για την άμεση αντιμετώπισή της.

Ανακεφαλαιώνοντας, μπορεί να ειπωθεί πως μια ευρεία γκάμα φαρμάκων που συνταγογραφούνται καθημερινά έχουν ως παρενέργεια την αύξηση του σωματικού βάρους. Οι διαφορές στη δοσολογία, στους πληθυσμούς που παρακολουθήθηκαν κάθε φορά, στη διάρκεια της φαρμακευτικής θεραπείας και της διαιτητικής συμβουλευτικής κάνουν δύσκολη τη γενίκευση των αποτελεσμάτων των μελετών που εξέτασαν το φαινόμενο αυτό. Παρ’ όλ’ αυτά, δεν ακυρώνουν τις ενδείξεις και τις τάσεις που αποκαλύπτει κάθε μελέτη ξεχωριστά. Επίσης, δεν είναι λίγες οι φορές που δε δημοσιεύονται δεδομένα για τον τρόπο επίδρασης ενός φαρμάκου στο σωματικό βάρος. Επειδή η αύξηση του σωματικού βάρους μπορεί να έχει συνέπειες τόσο στην υγεία όσο και στον ψυχισμό του ασθενή οι διάφορες κλινικές δοκιμές για τα φάρμακα οφείλουν να δημοσιοποιούν λεπτομερή δεδομένα για την εν λόγω παρενέργεια. Ο ασθενής έχει αναφαίρετο δικαίωμα να γνωρίζει. Γράφει: Παπαμίκος Βασίλειος, Κλινικός Διαιτολόγος M.Med.Sci, MSc