Τελικά πρέπει να προτιμώ τα βιολογικά προϊόντα;

Έχεις δοκιμάσει ποτέ βιολογικά προϊόντα; Οι ειδικοί στη διατροφή εξηγούν πως τα τρόφιμα αυτά μπορούν να σου προσφέρουν πολύ περρισότερα θρεπτικά συστατικά από τα απλά προϊόντα, αλλά και να προστατεύσουν την υγεία σου. Ο Κλινικός Διαιτολόγος Διατροφολόγος Ευάγγελος Ζουμπανέας σου εξηγεί τι είναι τελικά τα βιολογικά προϊόντα!

Τι είναι τα Βιολογικά Προϊόντα;
"Με τον όρο «βιολογικά προϊόντα», χαρακτηρίζονται εκείνα τα τρόφιμα που για την παραγωγή τους δεν χρησιμοποιούνται χημικά λιπάσματα και φυτοφάρμακα, ούτε διάφορες συνθετικές ή φυτικές ορμόνες προκειμένου να επιτευχθεί μεγαλύτερος όγκος, καλύτερο χρώμα και ταυτόχρονη ωρίμανση. Στον όρο βιολογικά προϊόντα έρχονται να προστεθούν τώρα και κτηνοτροφικά προϊόντα στα οποία γίνεται έλεγχος όλης της διαδικασίας παραγωγής (ζωοτροφές, εκτροφή, μεταποίηση, πώληση)".


Τι παραπάνω προσφέρουν;
Εκείνο που κάνει τα βιολογικά προϊόντα πιο υγιεινά είναι όπως καταλαβαίνει κανείς η έλλειψη όλων εκείνων των βλαβερών ουσιών που χρησιμοποιούνται στις απλές καλλιέργειες για να αυξηθεί η παραγωγή.
Μεταξύ άλλων τα επικίνδυνα  αυτά συστατικά μπορεί να ευθύνονται για την ελάττωση του σπέρματος στους άνδρες, ανωμαλίες στο νευρικό και ανοσοποιητικό σύστημα και γενετικά προβλήματα. Αυτό ισχύει σε πιο ανησυχητικό βαθμό για τα λεγόμενα "μεταλλαγμένα" προϊόντα!

Ο Κλινικός Διαιτολόγος - Διατροφολόγος Ευάγγελος Ζουμπανέας επισημαίνει τους κινδύνους όλων εκείνων των τροφίμων που καλλιεργούνται με την χρήση φυτοφαρμάκων: "Στην συμβατική γεωργία χρησιμοποιούνται για την καλλιέργεια των φυτών σύνθετα χημικά λιπάσματα, ζιζανιοκτόνα, φυτοφάρμακα, ορμόνες και άλλες εξίσου επικίνδυνες χημικές ουσίες με αποτέλεσμα:

1.  Αυτά τα χημικά υπολείμματα συσσωρεύονται στα φυτά και στους καρπούς και μέσω της τροφικής αλυσίδας μεταφέρονται στον ανθρώπινο οργανισμό.

2.  Οι ειδικοί στον τομέα της υγείας επισημαίνουν ότι η έκθεση σε περιβαλλοντικές τοξίνες μπορεί να προκαλέσει όχι μόνο άμεσες αρρώστιες αλλά και να αυξήσει τον κίνδυνο για μακροχρόνια (χρόνια) προβλήματα. Μπορεί ακόμα και να πυροδοτήσει την κυτταρική βλάβη η οποία τελικά οδηγεί στον καρκίνο. Τα καρκινικά κύτταρα είναι το αποτέλεσμα πολλαπλών γενετικών ελλείψεων ως αποτέλεσμα της έκθεσης σε περιβαλλοντικούς, διαιτητικούς και άλλους λοιμογόνους παράγοντες.

3. Υπάρχουν επίσης ισχυρά αποδεικτικά στοιχεία τα οποία επιδεικνύουν μια σημαντική απώλεια θρεπτικών συστατικών και αύξηση γενετικών κινδύνων και καρκίνου με την ακτινοβόληση των συμβατικών τροφίμων. Η ακτινοβόληση, η οποία πραγματοποιείται για την καταπολέμηση των νοσογόνων μικροοργανισμών, οδηγεί στην διάσπαση πολυάριθμων χημικών δεσμών στο τρόφιμο, η οποία δημιουργεί ένα πλήθος άγνωστων χημικών ουσιών και άλλων τοξικών κινδύνων.


Αντίθετα έρευνες δείχνουν πως τα προϊόντα βιολογικής καλλιέργειας και τα βιολογικά τρόφιμα επιδρούν ευεργετικά στον ανθρώπινο οργανισμό, προστατεύοντας ιδιαίτερα τα μικρά παιδιά, τις ευπαθείς ομάδες και τις εγκύους. Ο κ. Ζουμπανέας εξηγεί: "Η απουσία της αλόγιστης χρήσης χημικών και βλαβερών ουσιών και η φυσική ωρίμανση των προϊόντων της βιολογικής καλλιέργειας έχουν σαν αποτέλεσμα τα τρόφιμα να είναι υψηλής διατροφικής αξίας":

1. "Τα βιολογικά προϊόντα περιέχουν 20-30% λιγότερο νερό, περισσότερα ιχνοστοιχεία, μεταλλικά άλατα, βιταμίνες, και αντιοξειδωτικές ουσίες απ’ ότι τα συμβατικά. Τα μικροστοιχεία έχει αποδειχθεί ότι προστατεύουν τον οργανισμό μας από χρόνιες νόσους, συμπεριλαμβανομένων των καρδιοπαθειών και ορισμένων μορφών καρκίνου".

2. "Η στροφή προς τα βιολογικά προϊόντα κρίνεται ιδιαίτερα σημαντική για τα νεογνά, τα βρέφη και τα παιδιά, λόγω των αυξημένων απαιτήσεων για μια επαρκή, ασφαλή και πλήρη σε θρεπτικά συστατικά διατροφή για την αύξηση και ανάπτυξή τους".
 
3. "Οι έγκυες καθώς και οι ηλικιωμένοι αποτελούν επίσης «ευαίσθητα τμήματα του πληθυσμού», τα οποία είναι ανάγκη να πληροφορηθούν για την χρησιμότητα των βιολογικών προϊόντων»". Η επιλογή Βιολογικών προϊόντων θα βοηθήσει την έγκυο, αλλά και το έμβρυο να αποφύγουν ουσίες που εισβάλουν στον οργανισμό και αργούν πολύ να αποβληθούν από αυτόν!

Έρευνα 2011: Η μικρότερη πρόσληψη αλατιού δεν μειώνει τον καρδιαγγειακό κίνδυνο

Ο ερευνητής, Dr. Jan Staessen, από το Πανεπιστήμιο Leuven στο Βέλγιο, δήλωσε ότι τα ευρήματα δεν στηρίζουν τις τρέχουσες συστάσεις για χαμηλότερη πρόσληψη αλατιού από το γενικό πληθυσμό. Τρέχουσες οδηγίες, περιλαμβανομένων και αυτών της αμερικανικής κυβέρνησης, τον Ιανουάριο, βασίζονται σε στοιχεία από βραχυπρόθεσμες έρευνες ανθρώπων που δέχτηκαν να περιληφθούν σε διατροφή χαμηλή ή υψηλή σε αλάτι, δήλωσε ο Staessen.
Ενώ προηγούμενες δοκιμές υπέδειξαν όφελος για την υπέρταση με χαμηλότερη κατανάλωση αλατιού, η έρευνα πρέπει να δείξει αν μεταφράζεται σε καλύτερη γενικά υγεία για την καρδιά στον ευρύτερο πληθυσμό.

Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν στοιχεία 2 διαφορετικών ερευνών, που περιέλαβαν 3.700 Ευρωπαίους που είχαν μετρήσει την κατανάλωση αλατιού στην αρχή της έρευνας με δείγμα ούρων. Οι ερευνητές χώρισαν σε 3 ομάδες τους συμμετέχοντες. Σε όσους είχαν τη χαμηλότερη και ψηλότερη κατανάλωση και σε όσους κατανάλωναν μέτριες ποσότητες.
Κανένας από τους συμμετέχοντες δεν είχε καρδιακή νόσο στην έναρξη, ενώ τα δυο τρίτα είχαν φυσιολογική αρτηριακή πίεση. Παρακολουθήθηκαν για 8 χρόνια κατά μέσον όρο. Οι ερευνητές εξέτασαν πόσοι διαγνώστηκαν με καρδιακή νόσο και σε μια μικρότερη ομάδα πόσοι εμφάνισαν υπέρταση.

Η πιθανότητα εμφάνισης καρδιαγγειακών νόσων δεν διέφερε στις 3 ομάδες. Ωστόσο συμμετέχοντες με τη χαμηλότερη πρόσληψη αλατιού είχαν το υψηλότερο ποσοστό θνησιμότητας από καρδιακή νόσο κατά την επανεξέταση (4%) και άνθρωποι που κατανάλωναν το περισσότερο αλάτι είχαν το χαμηλότερο (λιγότερο από 1%).
Στις 3 ομάδες, περίπου 1 στους 4 συμμετέχοντες που ξεκίνησε με φυσιολογική αρτηριακή πίεση διαγνώστηκε με υψηλή πίεση στη συνέχεια.
Οι ερευνητές παρατήρησαν ότι η συστολική πίεση αυξήθηκε καθώς αυξήθηκε διαχρονικά η κατανάλωση αλατιού, αλλά η αλλαγή ήταν πολύ μικρή, επομένως μπορεί ενδεχομένως να μην είναι σημαντική για την επίπτωση στην υγεία.
Η μείωση της κατανάλωσης αλατιού μπορεί παρόλα αυτά να είναι καλή ιδέα για ανθρώπους που ήδη πάσχουν από υπέρταση ή που είχαν στο παρελθόν πρόβλημα με την καρδιά τους, πρόσθεσε, αλλά η νέα έρευνα δεν οδήγησε σε ενδείξεις ότι το αλάτι προκαλεί την εμφάνιση αυτών των παθήσεων.
Όπως δήλωσε ο ερευνητής, είναι σαφές ότι θα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί ως προς την υποστήριξη της γενικευμένης μείωσης στην πρόσληψη αλατιού στο ευρύ κοινό. Πρόσθεσε ότι υπάρχουν ενδεχομένως οφέλη, αλλά πιθανόν και ορισμένες παρενέργειες.
Ο Dr. Hillel Cohen, του Albert Einstein College of Medicine, στη Νέα Υόρκη, δήλωσε ότι όταν τα εστιατόρια ή οι φαρμακοβιομηχανίες προσθέτουν λιγότερο αλάτι στα προϊόντα τους, μπορεί ενδεχομένως να προσθέτουν άλλα δυνητικά επιβλαβή συστατικά για να αναπληρώσουν τη χαμένη γεύση ή ως συντηρητικά. Οι καταναλωτές δεν θα πρέπει να αλλάξουν τη συμπεριφορά τους σχετικά με την πρόσληψη αλατιού με βάση τις περιορισμένες έρευνες που προσπάθησαν να εντοπίσουν τη σχέση μεταξύ αλατιού και καρδιακού κινδύνου, πρόσθεσε.

Οι ερευνητές προειδοποιούν ότι η ανάλυση περιέλαβε μόνο λευκούς Ευρωπαίους, επομένως τα αποτελέσματα μπορεί ενδεχομένως να μην ισχύουν για ανθρώπους άλλων εθνικοτήτων.

Πηγή: ‘Journal of the American Medical Association’.

Τα βιολογικά προϊόντα στην Ελλάδα

Από τα ράφια των σούπερ μάρκετ μέχρι τις λαϊκές αγορές και τους «πράσινους» ξενώνες, τα προϊόντα με οικολογική ετικέτα κερδίζουν διαρκώς πόντους, καθώς όλο και περισσότεροι καταναλωτές τα προτιμούν, παρά το γεγονός ότι είναι ακριβότερα από τα συμβατικά.

Έτσι, οι Έλληνες καταναλωτές, παρότι -λόγω οικονομικής κρίσης- έχουν περιορίσει τα έξοδά τους και στο σούπερ μάρκετ, δείχνουν σταθερή προτίμηση στην κατανάλωση ποιοτικών τροφίμων, δεδομένης της ανησυχίας για το αν αυτό που τρώμε, είναι πραγματικά ασφαλές, της διάθεσης αναζήτησης της γεύσης και της ποιότητας, όσο και της επιθυμίας και ανάγκης να διατηρηθεί καθαρό το περιβάλλον.

•    Είναι, όμως, πράγματι πιο υγιεινά και θρεπτικά, τα προϊόντα βιολογικής καλλιέργειας;

•    Πόσο αποτελεσματικοί είναι οι έλεγχοι για την αυθεντικότητά τους;

•    Και για ποιο λόγο παραμένουν πιο ακριβά από τα συμβατικά προϊόντα;

Βιολογικά προϊόντα ονομάζονται τα προϊόντα εκείνα, που προέρχονται από βιολογική καλλιέργεια ή εκτροφή ζώων, δηλαδή από διαδικασίες που ακολουθούν τη φυσική πορεία παραγωγής χωρίς παρεμβάσεις με τη χρήση φυτοφαρμάκων ή άλλων χημικών ουσιών.

Με πλούσια και φυσική γεύση, τα βιολογικά προϊόντα διακρίνονται για την υψηλή περιεκτικότητά τους σε φυσικές βιταμίνες και ιχνοστοιχεία, ενώ τα θρεπτικά συστατικά τους, μεταβολίζονται και απορροφώνται καλύτερα από τον οργανισμό.

Η βιολογική καλλιέργεια είναι ένα ολοκληρωμένο σύστημα παραγωγής και διαχείρισης αγροτικών προϊόντων, που προστατεύει το περιβάλλον σε όλα τα στάδια διαχείρισης του οικοσυστήματος, προστατεύοντας ταυτόχρονα την υγεία των καταναλωτών. Για να χαρακτηριστεί βιολογικό ένα προϊόν, πρέπει να πληρεί πολύ συγκεκριμένες προϋποθέσεις σε όλα τα στάδια της παραγωγής.

Στη βιολογική καλλιέργεια δεν επιτρέπεται η χρήση χημικών φυτοφαρμάκων, λιπασμάτων, εντομοκτόνων, μυκητοκτόνων κ.α. Στη μεταποίηση βιολογικών προϊόντων δεν επιτρέπεται η χρήση ενισχυτικών γεύσης, συντηρητικών και χρωστικών ουσιών, που προέρχονται από χημική διεργασία, αλλά χρησιμοποιούνται φυσικές ουσίες.

Στην ζωική εκτροφή δεν επιτρέπεται η χρήση ορμονών και αντιβιοτικών, ενώ οι ζωοτροφές υποχρεωτικά πρέπει να προέρχονται από βιολογικές καλλιέργειες. Εξυπακούεται ότι δεν επιτρέπεται και η χρήση μεταλλαγμένων ουσιών σε κάθε είδους βιολογική παραγωγή. Άλλωστε, ο συνεχής έλεγχος αυτών των σταδίων αποτελεί και τον βασικό λόγο για την αυξημένη διατροφική ασφάλεια, που προσφέρει το τελικό προϊόν, το οποίο καταλήγει στο τραπέζι.

Στην Ελλάδα δραστηριοποιούνται έντεκα οργανισμοί ελέγχου και πιστοποίησης βιολογικών προϊόντων, οι οποίοι ακολουθούν τα ευρωπαϊκά πρότυπα. Η αξιοπιστία των βιολογικών προϊόντων στηρίζεται σε ένα αυστηρό σύστημα ελέγχου και πιστοποίησης, που περιγράφεται στον νόμο 2092/91 και 1804/99 της Ευρωπαϊκής Ένωσης και κάθε βιοκαλλιεργητής είναι υποχρεωμένος να τον εφαρμόζει.

Σύμφωνα με το σύστημα αυτό, ένας παραγωγός ελέγχεται σε όλα τα στάδια της παραγωγής έως και την διάθεση της. Γεωπόνοι διενεργούν ελέγχους στα κτήματα, ενώ ειδικές αναλύσεις κατά τη διάρκεια της καλλιέργειας, της συγκομιδής και της τυποποίησης, πιστοποιούν ότι τηρούνται οι απαραίτητοι κανόνες.

Για να χαρακτηριστεί ένα προϊόν βιολογικό, πρέπει να είναι το αποτέλεσμα βιολογικής καλλιέργειας τουλάχιστον για τρία χρόνια και να φέρει την κατάλληλη σήμανση στη συσκευασία του, δηλαδή το όνομα του οργανισμού και τον κωδικό πιστοποίησης του. Φυσικά, στη βιολογική γεωργία και κτηνοτροφία απαγορεύεται η χρήση γενετικά τροποποιημένων υλικών.

Στην Ελλάδα, με τα προϊόντα βιολογικής καλλιέργειας ασχολούνται 23.665 παραγωγοί, 1.541 μεταποιητές και έντεκα εισαγωγείς.

Συνολικά, η έκταση της ελληνικής γης, στην οποία αναπτύσσονται δράσεις βιολογικής παραγωγής ανέρχεται σε 3,231 εκατ. στρέμματα, εκ των οποίων 1,556 εκατ. στεμ. είναι βοσκότοποι.

Σύμφωνα με την καταγραφή του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, το 2009 τα ζώα βιολογικής παραγωγής ήταν βοοειδή 28.618, πρόβατα 499.000, αίγες 309.060, χοίροι 54.631, πουλερικά 266.182 και μέλισσες 14.302.

Η Ελλάδα, αν και τα τελευταία χρόνια έχει στραφεί στην κατανάλωση βιολογικών προϊόντων, υστερεί κατά πολύ καθώς σύμφωνα με στοιχεία της ΕΕ, στη χώρα ο μέσος όρος κατανάλωσης είναι 5,4 ευρώ κατά κεφαλήν, όταν ο μέσος όρος της Ευρώπης των 15 είναι 36 ευρώ, ενώ σε Γερμανία, Αυστρία και Δανία το ποσό κατανάλωσης κατά κεφαλήν φτάνει τα 80 ευρώ.

Αυτό δείχνει ότι στην Ελλάδα υπάρχουν πολλές δυνατότητες ανάπτυξης της αγοράς.

Εξάλλου, η αύξηση της κατανάλωσης βιολογικών προϊόντων τα τελευταία χρόνια έχει μικρύνει την ψαλίδα των τιμών βιολογικών, αλλά και συμβατικών προϊόντων. Έτσι, η αγορά βιολογικών προϊόντων το 2009 αυξήθηκε κατά 6%, ενώ τα προηγούμενα χρόνια η αύξηση έφτανε το 25%.

Η μείωση του ρυθμού ανάπτυξης οφείλεται στην οικονομική κρίση, αλλά και στο γεγονός ότι τα προηγούμενα χρόνια οι ρυθμοί ανάπτυξης «κάλπαζαν» στο 25 με 30% ετησίως.

Σημαντική είναι και η παρουσία των λαϊκών αγορών βιολογικών προϊόντων, θεσμός που στην Ελλάδα είναι πολύ πετυχημένος, καθώς εκεί βρίσκει ο καταναλωτής φρέσκα προϊόντα σε καλές τιμές.

Ωστόσο, η αγορά βιολογικών προϊόντων είναι σε πολύ αρχικό στάδιο και υπάρχουν τεράστιες δυνατότητες ανάπτυξης.

Μεγάλα είναι τα περιθώρια ανάπτυξης, τόσο στον πρωτογενή τομέα, όσο και στη μεταποίηση, καθώς μόνον ποσοστό 30% των βιολογικών προϊόντων, που καταναλώνονται στην Ελλάδα, παράγονται και στα εδάφη της, κι αυτά είναι κυρίως φρούτα και λαχανικά. Το υπόλοιπο 70% εισάγεται, καθώς ο δευτερογενής τομέας στην Ελλάδα δεν είναι τόσο αναπτυγμένος.

Μιλώντας στο Aθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων η υπεύθυνη διαχείρισης ποιότητας της Biohellas, Μαρία Κορνάρου, σημειώνει ότι «στη χώρα μας υπάρχουν ζώνες βιολογικής καλλιέργειας και τηρούνται οι προβλεπόμενες αποστάσεις από τις συμβατικές καλλιέργειες» και προθέτει ότι «αν στην περιοχή υπάρχει ρυάκι, ή ποτάμι, τότε αυτή θεωρείται ζώνη βιολογικής καλλιέργειας, εκτός αν προκύψει πρόβλημα μόλυνσης των υδάτων, οπότε γίνονται ειδικοί έλεγχοι. Ειδικά συνεργεία διενεργούν μία φορά τον χρόνο ελέγχους στις καλλιέργειες». Καταλήγει πως από τις εταιρίες πιστοποίησης δεν υπάρχει καμία ανοχή.

Ο γενικός διευθυντής της ΔΗΩ, Σπύρος Σγούρος, λέει στο Aθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων ότι τα τελευταία χρόνια υπάρχει στασιμότητα στις βιολογικές καλλιέργειες και εκφράζει την εκτίμηση ότι από το 2010 και μετά, θα παρατηρείται μείωση των παραγωγών, που ασχολούνται με τις βιολογικές καλλιέργειες. Εξηγεί ότι «αυτό οφείλεται στο ότι από το 2006 και μετά κανένα πρόγραμμα επιδότησης δεν έχει "τρέξει" για την ενίσχυση της βιολογικής παραγωγής, οπότε πολλοί παραγωγοί θα εγκαταλείψουν τις βιολογικές καλλιέργειες, ενώ δεν υπάρχει ενδιαφέρον από νέους καλλιεργητές να ασχοληθούν.

Πρέπει οι καλλιεργητές βιολογικών προϊόντων να ενταχθούν σε προγράμματα επιδοτήσεων, ώστε να αυξηθεί και η ανταγωνιστικότητα σε σχέση με τα προϊόντα που παράγονται στο εξωτερικό».

Πάντως, είναι καθησυχαστικός σε ό,τι αφορά τους παραβάτες, λέγοντας ότι μόνον ένα ποσοστό 2 με 3% αυτών που συμμετέχουν στα προγράμματα βιολογικής καλλιέργειας παραβαίνουν τους κανονισμούς και σημειώνοντας ότι, πολλές φορές, οι παραβάσεις γίνονται εξαιτίας της άγνοιας και της έλλειψης εξειδικευμένων γεωπόνων.

«Να γίνει σοβαρή ενημέρωση και εκπαίδευση των αγροτών, καθώς καλούνται να κάνουν βιολογικές καλλιέργειες χωρίς να γνωρίζουν τι είναι αυτό και πώς γίνεται», τονίζει και προσθέτει ότι πρέπει να ενταχθούν μαθήματα βιολογικής καλλιέργειας στα πανεπιστήμια, ώστε οι γεωπόνοι να γνωρίζουν το αντικείμενο και να μπορούν να βοηθήσουν πραγματικά τους αγρότες.

Λέει, τέλος, ότι «τα βιολογικά προϊόντα πρέπει να μπουν στα νοσοκομεία και τα σχολεία. Επειδή ποιοτικά είναι καλύτερα προϊόντα, αλλά και για να τα γνωρίσει ο κόσμος και να μεγαλώσει η αγορά».

Μία από τις εταιρίες, που δραστηριοποιούνται στην παραγωγή και εισαγωγή βιολογικών προϊόντων είναι και η ελληνική εταιρία TerraNostrum.

Όπως τονίζει στο Aθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων, ο εκπρόσωπος της εταιρίας Απόστολος Σπυρόπουλος «η αγορά των βιολογικών προϊόντων δεν είναι μόδα, αλλά ανάγκη μερίδας ανθρώπων που έχει διαφορετικές ανησυχίες και ψάχνουν τα προϊόντα διατροφής τους. Έτσι, η αγορά των βιολογικών προϊόντων απευθύνεται σε ένα συγκεκριμένο κοινό, σε αυτό που θα ξοδέψει κάτι παραπάνω για μια καλύτερη ποιότητα στη διατροφή του».

Αναφερόμενος στους ρυθμούς ανάπτυξης της αγοράς βιολογικών προϊόντων, ο κ. Σπυρόπουλος λέει ότι «η κρίση αποτρέπει τον κόσμο από το να πληρώσει κάτι παραπάνω, ακόμη και για τη διατροφή του, έτσι, ενώ οι ρυθμοί ανάπτυξης της αγοράς βιολογικών προϊόντων κάλπαζε τα τελευταία χρόνια, φέτος βλέπουμε στασιμότητα με μία μικρή ανοδική τάση», προσθέτοντας ότι η βιολογική αγορά είναι ανερχόμενη αγορά. «Είναι απαιτητική αγορά, αλλά όχι φθίνουσα, υπάρχει μεγάλο περιθώριο ανάπτυξης και αυτό θα γίνεται ακόμη μεγαλύτερο όσο τα διάφορα διατροφικά σκάνδαλα θα είναι πιο συχνά», σημειώνει.

Αναφερόμενος στους οργανισμούς ελέγχου και πιστοποίησης, που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα, τονίζει πως «είναι δυσκίνητες και πολλές φορές δεν είναι τόσο αυστηρές όσο θα έπρεπε».

Πηγή: ΑΠΕ - ΜΠΕ
Επιμέλεια θέματος: Συντακτική Ομάδα Υγείαonline

ΑΦΙΕΡΩΣΗ: 10 συμβουλές για ΛΙΓΟΤΕΡΟ πετρέλαιο! ΚΑΛΥΤΕΡΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ! ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΖΩΗ!

Όλο και περισσότεροι πολίτες αναρωτιούνται πώς μπορούν να περιορίσουν τη χρήση πετρελαίου στην καθημερινότητά τους προκειμένου να μειωθεί η ζήτηση για αυτή τη μαύρη κολλώδη ουσία που καταστρέφει τη βιοποικιλότητα, τις θάλασσες και τις παραλίες σε όλο τον κόσμο.



Από της πιο κάτω συμβουλές τουλάχιστον της μισές να τηρήσουμε θα βοηθήσουμε το περιβάλλον που ζούμε, εμείς, η οικογένεια μας, η γενεές που θα έρθουν.... σε σημαντικό βαθμό!

Ιδού λοιπόν οι δέκα συμβουλές που δίνουμε:

1.      Πηγαίνετε στη δουλειά σας χρησιμοποιώντας τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, το ποδήλατο ή με συνεπιβατισμό (carpooling), μοιράζοντας δηλαδή το ίδιο αυτοκίνητο με άλλους συναδέλφους και φίλους σας. Αποφύγετε όσο το δυνατόν περισσότερο να χρησιμοποιείτε μόνοι σας το αυτοκίνητο για να μεταβείτε στο χώρο εργασία σας.

2.      Προτιμήστε προϊόντα με λιγότερο ή και καθόλου πλαστικό περιτύλιγμα.

3.  Αγοράστε βιολογικά φρούτα και λαχανικά, καθώς τα περισσότερα λιπάσματα και φυτοφάρμακα που χρησιμοποιούνται στη συμβατική γεωργία είναι πετρελαϊκά υποπροϊόντα. 

4.  Γενικά προτιμήστε τα ελληνικά προϊόντα. Στηρίζουμε έτσι και την ελληνική οικονομία που καταναλώνει λιγότερο πετρέλαιο για τη μεταφορά των αγαθών.

 













5. Αγοράστε προϊόντα περιποίησης και ομορφιάς (σαμπουάν, σαπούνι, καλλυντικά κ.α.) που βασίζονται σε φυσικά συστατικά και όχι πετρέλαιο.

6.      Αγοράστε ρούχα από βιολογικό βαμβάκι, κάνναβη, μπαμπού, σόγια... και όχι συνθετικά.

7.      Αποφεύγετε τα πλαστικά προϊόντα μιας χρήσης και το εμφιαλωμένο νερό. Τώρα το καλοκαίρι παίρνετε μαζί σας ένα μικρό θερμός για το παγωμένο νερό σας. (αλήθεια έχετε σκεφτεί πόσο ακριβό είναι το εμφιαλωμένο νερό;)

8.      Περιορίστε τα αεροπορικά ταξίδια. Τινάζουν τον ετήσιο προϋπολογισμό άνθρακα του καθενός μας στον αέρα και απαιτούν τεράστιες ποσότητες πετρελαίου. Κάποιες επαγγελματικές εργασίες μπορούν να γίνουν και με εναλλακτικές μεθόδους επικοινωνίας χωρίς να χρειάζεται απαραίτητα να ταξιδέψετε.

9.      Σκεφτείτε σοβαρά να αναβαθμίσετε ενεργειακά το σπίτι σας, ειδικότερα αν αυτό είναι χτισμένο πριν το 1980 (δεν έχει δηλαδή θερμομόνωση). Όχι μόνο θα περιορίσετε τη χρήση πετρελαίου για θέρμανση, αλλά θα ενισχύσετε το εισόδημά σας από τη λιγότερη ενέργεια που θα καταναλώνετε. Και αρκετές κυβερνήσεις σας επιχωρηγούν για αυτη σας την απόφαση.

10.  Απαιτήστε από την κυβέρνηση να προωθήσει τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) τόσο στα ελληνικά νησιά όσο και στους αυτοκινητοδρόμους προκειμένου να γίνουν ενεργειακά αυτόνομα και να σταματήσει η καύση πετρελαίου για την ηλεκτροδότηση τους. 

Πηγή: www.greenpeace.org

Βιολογικά τρόφιμα: Γιατί είναι τόσο ακριβά και τι προσφέρουν;

Διαβασε το καλα πριν το βγαλεις εξω

Σάββατο πρωί στην βιολογική αγορά Βούλας. Ήσυχος δρόμος, λιγότεροι -από ό,τι στις συμβατικές λαϊκές- πάγκοι και πολύχρωμα, λαχταριστά τρόφιμα να λαμπυρίζουν κάτω από τον ζεστό χειμερινό ήλιο. Σκοπός του ρεπορτάζ να μιλήσουμε με την κυρία Αλεξάνδρα Βαλοπετροπούλου, βιοκαλλιεργήτρια και αντιπρόεδρο του Συλλόγου Βιοκαλλιεργητών Λαϊκών Αγορών Αττικής. Και επειδή ο σκοπός αγιάζει τα μέσα, βρήκαμε μία καλή ευκαιρία να κάνουμε τις αγορές μας, προκειμένου να διαπιστώσουμε έμπρακτα αν τελικά τα βιολογικά τρόφιμα είναι πιο νόστιμα, πιο φρέσκα αλλά και να καταλάβουμε γιατί είναι πιο ακριβά από τα συμβατικά. Τελικά, φύγαμε έχοντας μάθει πολλά περισσότερα.

Συναντάμε την κ. Βαλλοπετροπούλου την ώρα του «μεσημεριανού» της και ενώ καταβροχθίζει ένα τραγανό, χρυσο-κόκκινο μήλο από τον πάγκο κάποιου συναδέλφου. Χαλαρή και ευδιάθετη μας εξηγεί πώς αποφάσισε να ασχοληθεί με την βιοκαλλιέργεια μετά την μετακόμισή της στο -40 χέρσων στρεμμάτων- κτήμα του συζύγου της, στο Μαρκόπουλο. Ως πρώην διευθύντρια παραγωγής ταινιών σε διαφημιστική εταιρεία η ίδια δεν είχε την παραμικρή ιδέα από καλλιέργειες. Κι όμως, μετά από ενδελεχή ενημέρωση και ενασχόληση με το κτήμα, την ακούμε σήμερα να μας μιλά με πρωτοφανή σοβαρότητα και επιχειρήματα που βασίζονται στις συνεχώς εξελισσόμενες γνώσεις της.

Ξεκινάμε με το τελευταίο ερώτημα: Γιατί είναι τόσο πιο ακριβά τα βιολογικά τρόφιμα από τα συμβατικά; «Ένας λόγος είναι διότι πιστοποιούνται και ελέγχονται και αυτό είναι αρκετά δαπανηρό, ενώ βασικότερος λόγος είναι ότι τα βιολογικά αγροκτήματα έχουν μειωμένες παραγωγές κατά περίπου 30% και αυξημένο κόστος -ιδιαίτερα εργατικό- γιατί όλες οι εργασίες που σε άλλα κτήματα γίνονται με ζιζανιοκτόνα, εντομοκτόνα κ.λ.π. στην βιολογική παραγωγή γίνονται με το χέρι. Επομένως προκύπτει να έχουμε ακριβότερης παραγωγής πράγματα για μικρότερες ποσότητες», μας είπε.

Τονίζει ωστόσο ότι «πολύ συχνά οι τιμές είναι αδικαιολόγητα ακριβές. Αυτό συμβαίνει, κατά την γνώμη μου, για δύο λόγους: Καταρχήν γιατί ο κόσμος τα θεωρεί προϊόντα πολυτελείας, οπότε ορισμένοι καταστηματάρχες αντί να προσπαθήσουν να κάνουν τις τιμές πιο προσιτές ώστε να αυξηθεί η μάζα των καταναλωτών προτιμούν να τα κρατούν κλειστά σε ένα ελιτίστικο επίπεδο –σφάλμα ολέθριο κατά την γνώμη μας. Ο δεύτερος λόγος είναι διότι δεν έχει τονωθεί η ελληνική παραγωγή με αποτέλεσμα οι παραγωγοί να είμαστε πιο ανταγωνιστικοί στις τιμές. Σκεφτείτε ότι το 80% περίπου των βιολογικά πιστοποιημένων προϊόντων που αγοράζονται στην Ελλάδα είναι εισαγόμενα. Αυτό, όμως, σημαίνει ότι είναι τόσο επιβαρημένα από πάρα πολλά χέρια εισαγωγών, εμπόρων, από δαπάνες, ώστε μέχρι να φτάσουν στο ράφι η οικολογικότητά τους έχει μειωθεί –λόγω, δηλαδή, του ότι έχουν επιβαρυνθεί από χιλιόμετρα, καύσιμα, ψύξη κ.λ.π. έχουν δημιουργήσει ένα οικολογικό αποτύπωμα.»

Αυτό, λοιπόν, σημαίνει ότι στην βιολογική λαϊκή αγορά συναντάμε μόνο ελληνικά τρόφιμα; «Η μεγάλη παρεξήγηση που έχει δημιουργηθεί είναι ότι εδώ δεν πρόκειται για μία βιολογική λαϊκή αγορά. Η αγορά είναι και λέγεται αγορά Ελλήνων βιοκαλλιεργητών» διευκρινίζει η κ. Βαλοπετροπούλου και συνεχίζει «Φυσικά και δεν υπάρχουν μη ελληνικά προϊόντα ούτε έμποροι αλλά μόνο Έλληνες παραγωγοί. Γι’αυτό δεν θα βρείτε μπανάνες, μάγνκο, παπάγιες κ.λ.π.» Θα βρούμε δηλαδή μόνο τρόφιμα εποχής; «Όχι, μπορεί να είναι και εκτός εποχής τρόφιμα, με την έννοια ότι η θερμοκηπιακή καλλιέργεια επιτρέπεται στην βιοκαλλιέργια και πιστοποιείται. Μπορεί λοιπόν να βρείτε πρώιμες ντομάτες, πάντα όμως Ελλήνων παραγωγών. Εδώ πρέπει να συμπληρωθεί ότι γι’αυτό οι τιμές στις αγορές αυτές είναι πολύ καλές, πολύ καλύτερες από τα καταστήματα ή τα σούπερ μάρκετ που πωλούν βιολογικά. Και αυτή είναι, άλλωστε, η σωστή σύγκριση. Δεν πρέπει να συγκρινόμαστε με τους εμπόρους της συμβατικής λαϊκής, ούτε τα προϊόντα μας ούτε η επαγγελματική μας ταυτότητα –είναι πολύ άδικη αυτή η σύγκριση γιατί έτσι ο καταναλωτής νομίζει ότι είμαστε απλά ακριβότεροι, ενώ στην πραγματικότητα είμαστε το φθηνότερο σημείο πώλησης για βιολογικά προϊόντα.»

Το πρόγραμμα «Αγάπη με το Κοινό»
Ένας από τους λόγους που επιλέξαμε να επισκεφθούμε Σάββατο την βιολογική αγορά Βούλας είναι για να παρακολουθήσουμε την διαδικασία δωρεάν χορήγησης τροφίμων από τους παραγωγούς προς τα Παιδικά Χωριά SOS. O κ. Παναγιώτης Παπαδόπουλος (φωτο), οδηγός του ιδρύματος που αναλαμβάνει την συλλογή και το μοίρασμα των τροφίμων, μας λέει: «Κάθε Σάββατο, σχεδόν δύο χρόνια τώρα, ερχόμαστε στα βιολογικά για να πάρουμε ό,τι θέλουμε από τους πάγκους εντελώς δωρεάν προκειμένου να καλυφθούν οι ανάγκες του ιδρύματος για όλη την εβδομάδα. Τα τρόφιμα αυτά καλύπτουν τις ανάγκες μαναβικής για δεκατέσσερα σπίτια, περίπου εξήντα πέντε άτομα.»

Απευθυνόμαστε ξανά στην κ. Βαλοπετροπούλου και την ρωτάμε πώς ξεκίνησε αυτή η πρωτοβουλία. Πριν φτάσει, όμως, εκεί, εξηγεί πώς ξεκίνησαν οι ίδιες οι βιολογικές αγορές: «Το 1994, από ενθάρρυνση καταναλωτών του Χαλανδρίου που μας παραχώρησαν την πυλωτή της πολυκατοικίας τους για να δημιουργηθεί ένα πρώτο γκρουπ καλλιεργητών που θα κάνει μία πολύ μικρή αγορά για να εξυπηρετεί τους ενοίκους της πολυκατοικίας. Οι ένοικοι έγιναν γειτονιά, η γειτονιά έγινε η πρώτη άδεια δωρεάν παραχώρησης χώρου από τους δήμους και η μία άδεια ακολούθησε την άλλη. Εμείς, λοιπόν, όλα αυτά τα χρόνια, με εντελώς δικά μας έξοδα αλλά με αυτήν την τεράστια στήριξη των δήμων, μπορέσαμε να κάνουμε τις αγορές είκοσι τέσσερις και να εξασφαλίσουμε πληρότητα και επάρκεια. Την υποστήριξη, όμως, αυτή έπρεπε να την ανταποδώσουμε.»

Έτσι ξεκίνησε το πρόγραμμα ‘Αγάπη με το Κοινό’, το οποίο λειτουργεί με τον εξής απλό τρόπο: «Στην Βούλα, για παράδειγμα, είμαστε 68 πάγκοι. Διαλέξαμε από την περιοχή Βάρης-Βούλας το Παιδικό Χωριό SOS για την πολύ καλή δουλειά που κάνει και του δώσαμε την χορηγία. Δηλαδή, έρχεται ο κ. Παπαδόπουλος και παίρνει κατ’ελάχιστον ένα κιλό από κάθε πάγκο. Φεύγει λοιπόν με τουλάχιστον εβδομήντα κιλά προϊόντων ανά βδομάδα, δώδεκα μήνες τον χρόνο, και έτσι καλύπτονται όλες οι ανάγκες σε φρούτα και λαχανικά του παιδικού χωριού SOS. Παίρνει δε ό,τι καλύτερο υπάρχει.» Το κοινωνικό πρόγραμμα των βιοκαλλιεργητών, όμως, δεν σταματά εκεί: «Επειδή είδαμε ότι, μέχρι το τέλος της ημέρας, πάρα πολλές ποσότητες δεν διατίθενται, προτιμήσαμε, από το να τις κάνουμε λίπασμα για τα χωράφια, να δούμε πρώτα τις ανθρώπινες ανάγκες -για εμάς η έννοια σκουπίδι δεν υπάρχει. Έτσι δημιουργήσαμε ένα δεύτερο πρόγραμμα μέσω μιας εθελοντικής ομάδας βοήθησης αστέγων και απόρων, η οποία που σαρώνει, στο τέλος της αγοράς, οτιδήποτε δεν πουλήθηκε και τα πηγαίνει στα τέσσερα σισίτια του Δήμου Αθήνας για απόρους και αστέγους.»

Η αντιπρόεδρος αναφέρει τα νουμερικά αποτελέσματα αυτών των προγραμμάτων για το περασμένο έτος: «Μέσα στο 2009 στο Παιδικό Χωριό SOS διατέθηκαν περίπου δέκα τόνοι προϊόντων, με αποτέλεσμα να είμαστε από τους μεγαλύτερους χορηγούς τους, ενώ στους άστεγους πήγαν τριάντα πέντε τόνοι προϊόντων. Αυτό ξεκίνησε στη Βούλα, αλλά σήμερα κάθε αγορά που φτάνει τους τριάντα παραγωγούς εντάσσεται σε κάποιο σχετικό κοινωνικό πρόγραμμα. Π.χ. Η αγορά της Ηλιούπολης, του Γέρακα, του Ψυχικού και πρόσφατα της Κηφισιάς και της Καισαριανής. Φιλοδοξούμε να καλύψουμε τεράστιες ανάγκες Δήμων και κοινωνικών προγραμμάτων.»

Λίγο αργότερα θα συναντήσουμε τον κ. Άγγελο Πολυτσίνο, ο οποίος ήρθε να συλλέξει τρόφιμα για τους αστέγους. «Να’ναι καλά οι άνθρωποι εδώ», μας λέει, «χωρίς αυτούς δεν θα μπορούσαμε να κάνουμε τίποτα.».

Ο σκεπτικισμός απέναντι στα βιολογικά τρόφιμα
Πολλοί διατροφολόγοι λένε ότι τα βιολογικά τρόφιμα πρέπει να είναι πάντα συσκευασμένα. Κάτι αντίστοιχο διαβάζουμε και σε σχετικό άρθρο του κ. Κωνσταντίνου Κούτσικα. «Αυτό είναι μία καταστροφή» ενίσταται η κ. Βαλοπετροπούλου. «Καταρχήν ένα προϊόν που συσκευάζεται χωρίς να το απαιτεί το είδος του -όπως απαιτείται π.χ. στο λάδι ή το κρασί- αποκτά χωρίς λόγο οικολογικό αποτύπωμα. Είναι παραλογισμός να παράγουμε βιολογικά και να τα βάζουμε μέσα σε συσκευασίες που μετά θα πρέπει να αποδομηθούν στα Λιόσια ή να δούμε πώς θα ανακυκλωθούν. Συνεπώς πρόκειται για μία πολύ λάθος προσέγγιση που φοβάμαι πως την ενθαρρύνει και το υπουργείο, προκειμένου να μην χρειάζεται τα στελέχη του να βγουν από τα γραφεία και να κάνουν ελέγχους στην αγορά. Δεν είναι πιο βολικό να βάλεις τα προϊόντα αυτά σε μία συσκευασία και να τους κολλήσεις μία ετικέτα ώστε να γλιτώσεις τον μπελά των ελέγχων; Αν αυτό είναι αντιοικολογικό κι αν επιβαρύνει τον καταναλωτή με 30 λεπτά επιπλέον στο ήδη ακριβό βιολογικό προϊόν ουδόλως απασχόλησε ούτε τον διατροφολόγο ούτε το υπουργείο. Η δική μας άποψη είναι κάθετα αντίθετη. Οτιδήποτε επιβάλλει κόστος για τον παραγωγό και τον καταναλωτή ή δημιουργεί οικολογικό αποτύπωμα πρέπει πάση θυσία να αποφεύγεται. Εμείς πληρώνουμε περί τα 1.000 ευρώ ετησίως στους πιστοποιητικούς οργανισμούς για να ελεγχόμεθα και στο χωράφι και στο ράφι. Επιπροσθέτως, οι πιστοποιητικοί οργανισμοί δίνουν στους κρατικούς μέρος της συνδρομής μας για να έχουν και εκείνοι πόρους. Ο σύλλογός μας στις αγορές είναι εκατόν εβδομήντα παραγωγοί. Δεν πληρώνουμε 170.000 ευρώ τον χρόνο για να μας κάνουν πλάκα. Τα πληρώνουμε για να υπάρχουν πιστοποιητικοί έλεγχοι –όχι συσκευασίες.»

Περιττό να αναφέρουμε ότι οι σακούλες στην βιολογική αγορά είναι βιοδιασπώμενες. «Και αυτό είναι λίγο» λέει η κ. Βαλοπετροπούλου, «όμως ακόμα δε μπορούμε να έχουμε -γιατί δεν κυκλοφορούν στην Ελλάδα- άλλες σακούλες που είναι π.χ. από άμυλο και που αποδομούνται πολύ καλύτερα στο περιβάλλον.» Κάπου εκεί παρατηρώ πως το μήλο που είχε ξεκινήσει να τρώει στην αρχή της κουβέντας μας (πριν περίπου 20 λεπτά) δεν έχει κιτρινίσει, όπως συνήθως συμβαίνει με ένα μισοφαγωμένο μήλο μετά από λίγο. Η αντιπρόεδρος εκπλήσσεται που το παρατηρούμε. «Γιατί να κιτρινίσει;»

Γιατί βιολογικά;
Στην ροή του λόγου παρεμβάλλουμε ένα αφελές ίσως ερώτημα, σχετικά με το αν υπάρχει διαφορά ανάμεσα στα βιολογικά και οργανικά τρόφιμα; «Κι όμως, πολλοί καταναλωτές μπερδεύονται», λέει η κ. Βαλοπετροπούλου και εξηγεί πως η διαφορά έχει να κάνει με το πώς τα λέει η κάθε χώρα –π.χ. είναι ‘organic’ στην Αγγλία και την Αμερική αλλά ‘biologico’ στην Ιταλία και ‘βιολογικό’ στην Ελλάδα, ενώ είναι ‘ecologico’ στην Ισπανία. «Για το ίδιο πράγμα -που ελέγχεται και πιστοποιείται με την ίδια ευρωπαϊκή νομοθεσία- σχεδόν η κάθε χώρα χρησιμοποιεί διαφορετικό όρο».

Γιατί τελικά να προτιμήσει ο καταναλωτής βιολογικά τρόφιμα; «Είναι δύο οι λόγοι. Ο ένας είναι η ανθρώπινη υγεία –δεν υπάρχει αμφιβολία ότι τα χημικά που προστίθενται στα συμβατικά τρόφιμα λειτουργούν συσσωρευτικά στον οργανισμό με πολύ αρνητικά αποτελέσματα. Ο δεύτερος είναι ότι αν θέλουμε να διατηρήσουμε την γονιμότητα των εδαφών, την σωστή χρήση των υδάτινων πόρων, την βιοποικιλότητα και όλα αυτά που δημιουργούν ένα υγιές οικοσύστημα που θα κληρονομήσουν τα παιδιά και τα εγγόνια μας, πρέπει να υποστηρίξουμε την βιολογική καλλιέργεια. Αν ειδικά σκεφτούμε ότι στην Ελλάδα ο πρώτος ρυπογόνος παράγοντας είναι οι συμβατικές καλλιέργειες, τότε πρέπει να στραφούμε στις βιολογικές.»

Το μέλλον της βιολογικής καλλιέργειας στην Ελλάδα Ποιο βλέπει η αντιπρόεδρος να είναι το μέλλον της βιολογικής καλλιέργειας στην Ελλάδα; «Δυστυχώς εδώ δεν είμαι αισιόδοξη. Η προηγούμενη κυβέρνηση ήταν τραγική σε σχέση με τις δυνατότητες ανάπτυξης και την κατεύθυνση που έπρεπε να πάρει η γεωργία, αλλά βλέπω ότι, παρόλο που έχουμε πλέον υπουργείο Περιβάλλοντος, υπάρχει πλήρης απροθυμία να μπει η βιολογική καλλιέργεια στο επίκεντρο. Ίσως είναι ακόμα νωρίς, αλλά από τον Οκτώβριο που εξελέγη η νέα κυβέρνηση μέχρι σήμερα δεν έχω ακούσει ούτε μία φορά έστω την λέξη ‘βιοκαλλιέργεια’». Ο κόσμος, όμως, δεν στηρίζει την προσπάθειά τους; «Ο κόσμος δεν ξέρει τι να διαλέξει. Όταν του λένε ‘πάρε από το σούπερ μάρκετ τα συσκευασμένα ιταλικά βιολογικά’ δημιουργείται επιφύλαξη απέναντι στους Έλληνες καλλιεργητές. Δε μπορώ να επιτρέψω αυτήν την κατάφορη περιφρόνηση της ελληνικής βιολογικής γεωργίας. Αν θέλουμε πράσινη ανάπτυξη στην Ελλάδα πρέπει να επιλέγουμε τα ελληνικά βιολογικά προϊόντα –πριν να είναι αργά..»

Τα πράγματα μάλιστα πρόκειται πολύ σύντομα να χειροτερεύσουν, σύμφωνα με τα λεγόμενα της κ. Βαλοπετροπούλου: «Με μεγάλη μου λύπη προβλέπω ότι από 25.000 βιοκαλλιεργητές που είμαστε -αριθμός μικρός για τα ευρωπαϊκά δεδομένα- αναμένεται να φύγουν περί τους 15.000 γιατί το να κάνεις βιοκαλλιέργεια δεν είναι απλό πόσο μάλλον όταν δεν έχεις υποστηρικτικό πλέγμα –δεν αναφέρομαι σε οικονομικές ενισχύσεις αλλά περισσότερο σε ενημέρωση και διάθεση των προϊόντων. Επειδή, λοιπόν, στα τέλη του χρόνου λήγει ένα επιδοτικό πρόγραμμα που υπήρχε για την ελιά και για κάποιες δενδρώδεις καλλιέργειες, φοβάμαι ότι θα φύγουν μαζικά χιλιάδες άνθρωποι. Στα δε προϊόντα που έχουν μεγάλη δαπάνη καλλιέργειας -π.χ. στα κηπευτικά- δεν υπήρξε ποτέ η παραμικρή επιδότηση στην Ελλάδα, ούτε ένα ευρώ, και ούτε θα υπάρξει. Συνεπώς οι παραγωγοί παλεύουν τελείως μόνοι τους και καλό είναι οι καταναλωτές να μην μπερδεύουν την συνολική αγροτική κατάσταση, η οποία έχει ενισχυθεί πολλαπλά τα προηγούμενα χρόνια -άσχετα αν αυτό έγινε με λάθος τρόπο και εις βάρος των αγροτών-, με την δική μας. Εμείς ποτέ δεν υποστηριχθήκαμε σε κάτι.»

Δύο μέρες μετά την συνάντησή μας με την κ. Βαλοπετροπούλου θυμήθηκα τα τρόφιμα που πήρα από την βιολογική αγορά της Βούλας. Τα μήλα είχαν αρχίσει να μαλακώνουν, λογικό αν σκεφτεί κανείς ότι δεν έχουν καθόλου συντηρητικά, αλλά ήταν γευστικά και αρωματικά. Όσο για το μπρόκολο και τις ντομάτες, ήταν ίσως από τα πιο νόστιμα που έχω δοκιμάσει ποτέ.

Οι βιολογικές αγορές της Αττικής
(Το ωράριο ισχύει για όλες τις αγορές και είναι 14.30 με 17.30 τον Χειμώνα και 16.30 με 19.30 το Καλοκαίρι. Ωστόσο, οι αγορές του Σαββάτου είναι πάντα πρωινές και έχουν ωράριο, χειμώνα-καλοκαίρι, από τις 9.00 έως τις 14.00 )

ΔΕΥΤΕΡΑ
- Χαϊδάρι: όπισθεν νέου δημαρχείου
- Κηφισιά: Στο τέλος της Χαριλάου Τρικούπη
- Περιστέρι: Κουτρουμπούση & Δημοσθένους, δίπλα στην Παιδική Χαρά.
- Νέα Σμύρνη: Έξω από το Ιωσηφόγλειο Ίδρυμα (Λεωφόρος Συγγρού)

ΤΡΙΤΗ - Κορυδαλλός: Πλατεία Ελευθερίας
- Νέο Ηράκλειο: Ελ. Βενιζέλου
- Παλαιό Ψυχικό: Πλατεία Αρσακείου (Τένις), οδός Πριγκιπίσσης Ελένης

ΤΕΤΑΡΤΗ
- Ηλιούπολη: Μαρίνου Αντύπα
- Γλυφάδα: Πλατεία Ξενοφώντος
- Χαλάνδρι: Ιωαννίνων & Τυμφρηστού
- Πειραιάς: Πλατεία Πηγάδας

ΠΕΜΠΤΗ
- Γέρακας: στα μέσα της Εθνικής Αντιστάσεως
- Παλαιό Φάληρο: Ναϊάδων & Ζαΐμη
- Θρακομακεδόνες: Πλατεία Αλμπανέλλα

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ
- Κολωνάκι: Πλατεία Δεξαμενής
- Χολαργός: Οδός Σύρου, δίπλα στο Δημαρχείο
- Καισαριανή: Άλσος, όπισθεν γηπέδου Νήαρ Ηστ
- Νέα Ιωνία: Φιλελλήνων, Ελευθερούπολη

ΣΑΒΒΑΤΟ
- Κάτω Πατήσια: Πάτμου & Καραβία (μέσα στο κτήμα)
- Κυψέλη: Δημοτική Αγορά Κυψέλης
- Βούλα: Σωκράτους & Παπάγου
- Ίλιον: Λ. Δημοκρατίας, έξω από το Carrefour

Στην επαρχία υπάρχουν βιολογικές αγορές στις εξής πόλεις: Θεσσαλονίκη (5), Βόλος, Τρίκαλα, Λάρισα και Ηράκλειο Κρήτης, ενώ σύντομα θα υπάρχει και στην Πάτρα.

Σταφύλι: Το φρούτο της μακροζωίας

«Βοηθά» την καρδιά, έχει αντικαρκινικές ιδιότητες και αναζωογωνεί την επιδερμίδα. Πολλές έρευνες μέχρι σήμερα έδειξαν ότι η κατανάλωση σταφυλιών έχει ευεργετικά αποτελέσματα για την υγεία. Πολλές έρευνες μέχρι σήμερα έδειξαν ότι η κατανάλωση σταφυλιών έχει ευεργετικά αποτελέσματα για την υγεία. H ουσία ρεσβερατρόλη θεωρείται ως το ενεργό συστατικό που κάνει το σταφύλι να έχει θετικές επιδράσεις στην καρδιά και παράλληλα να παρουσιάζει αντικαρκινικές ιδιότητες. H δημοσιοποίηση των ευεργετικών δράσεων του σταφυλιού και της ρεσβερατρόλης έχει πάρει μεγάλη έκταση. Tα θετικά αποτελέσματά της έχουν επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό όχι μόνο το ευρύ κοινό, αλλά και εταιρείες οι οποίες απομονώνουν τη ρεσβερατρόλη και την πωλούν ως ξεχωριστό φαρμακευτικό σκεύασμα. Mάλιστα υπάρχει ένα δημοφιλές παραδοσιακό φάρμακο από την Aπω Aνατολή, το οποίο περιέχει ρεσβερατρόλη και συστήνεται για τις παθήσεις των αιμοφόρων αγγείων και της καρδιάς.

Oι έρευνες μέχρι σήμερα, που εξέτασαν τη σχέση του σταφυλιού και της ρεσβερατρόλης από τη μία και του καρδιαγγειακού συστήματος από την άλλη, έδειξαν:

*Mείωση του κινδύνου για στεφανιαία νόσο της καρδιάς *Aντιοξειδωτική δράση της ρεσβερατρόλης *Mείωση της οξείδωσης της λιποπρωτεϊνης LDL και άλλων λιπιδίων, προστασία από την οξείδωση των λιπιδίων των κυττάρων. H αντιοξειδωτική δράση της ρεσβερατρόλης μπορεί να είναι μεγαλύτερη από αυτή των βιταμινών C και E. *Mειώνει τη συγκόλληση των αιμοπεταλίων και συμβάλλει έτσι στη μείωση του κινδύνου για αθηροσκλήρωση *Σε σχέση με την αντικαρκινική δράση της ρεσβερατρόλης φαίνεται κυρίως από εργαστηριακές έρευνες ότι μπορεί να καταστέλλει τη σύνθεση ελευθέρων ριζών, μειώνει τον κίνδυνο μεταλλάξεων και τη φλεγμονή. Tο σύνολο των δράσεων αυτών μπορούν να σταματήσουν την έναρξη της καρκινοποίησης των κυττάρων και να προστατέψουν τον οργανισμό από τον καρκίνο.

Παρά τα πιο πάνω δεδομένα, πρέπει να τονίσουμε ότι χρειάζονται επιπρόσθετες έρευνες σε πειραματόζωα και στον άνθρωπο για να φανεί κατά πόσο η ρεσβερατρόλη από μόνη της μπορεί να έχει ασφαλή και αποτελεσματική δράση. Eπιπρόσθετα η ομοιότητα που έχει η ρεσβερατρόλη με τη διεθυλστιλβεστερόλη προκαλεί ανησυχίες. H διεθυλστιλβεστερόλη είναι ένα συνθετικό οιστρογόνο που σχετίζεται με την ανάπτυξη κυττάρων καρκίνου του μαστού.

Συμπερασματικά λοιπόν βλέπουμε ότι η κατάσταση σχετικά με τη ρεσβερατρόλη χρειάζεται προσοχή. Σίγουρα δεν είμαστε σε θέση σήμερα να συστήσουμε τη λήψη φαρμακευτικών σκευασμάτων ρεσβερατρόλης για σκοπούς πρόληψης καρδιοπαθειών και καρκίνου. Παράλληλα, δεν είναι ορθό να συστήνουμε την κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων κόκκινου σταφυλιού λόγω των θετικών ιδιοτήτων της ρεσβερατρόλης. Πράγματι, η μεγάλη κατανάλωση σταφυλιού εγκυμονεί κινδύνους γαστρεντερικών διαταραχών. Eπιπλέον πρέπει λοιπόν να είμαστε πολύ προσεκτικοί στο τι διαλαλούν οι βιομηχανίες παραγωγής τροφών, συμπληρωμάτων διατροφής και άλλων φαρμακευτικών σκευασμάτων προς κατανάλωση από το ευρύ κοινό. Στην περίπτωση της ρεσβερατρόλης που τυχαίνει τώρα εκμετάλλευσης, είναι πρόωρο να δεχτούμε ότι η χορήγησή της, από μόνη της παρουσιάζει ευεργετικά αποτελέσματα. Δεν αποκλείεται στο μέλλον κάτι τέτοιο να αποδειχθεί. Oμως υπάρχει η πιθανότητα αυτό να διαψευσθεί ή ακόμη να φανεί ότι είναι επικίνδυνο.

Φυσικό αντιβιοτικό

H ρεσβερατρόλη είναι ένα φυτικό συστατικό που βρίσκεται στη φλούδα των σταφυλιών, στα μούρα, στα πεύκα, στον ευκάλυπτο, στα φιστίκια και στα φασόλια. H φλούδα των σταφυλιών περιέχει κατά πολύ τις μεγαλύτερες ποσότητες ρεσβερατρόλης. H ρεσβερατρόλη ανήκει στην οικογένεια των φυτοαλεξινών. Πρόκειται για ένα φυσικό αντιβιοτικό που παράγουν τα φυτά για την άμυνά τους. Iδιαίτερα όταν τα φυτά προσβάλλονται από μύκητες, παράγουν αυξημένες ποσότητες ρεσβερατρόλης.

Στα κρύα κλίματα τα σταφύλια προσβάλλονται περισσότερο από μύκητες και έτσι η περιεκτικότητά τους σε ρεσβερατρόλη είναι μεγαλύτερη σε περιοχές με ψυχρότερο κλίμα. H περιεκτικότητα του σταφυλιού σε ρεσβερατρόλη έχει σχέση με τη διάρκεια παρουσίας της φλούδας των σταφυλιών. Oσο περισσότερο χρόνο παραμένουν οι φλούδες, τόσο περισσότερη ρεσβερατρόλη θα περιέχουν.

Το γαλλικό παράδοξο

H κατανάλωση σταφυλιού φαίνεται να έχει απόλυτη σχέση με τη διατήρηση της υγείας μας και αυτό το επιβεβαιώνει το «γαλλικό παράδοξο» (French Paradox): Eίναι γνωστό ότι οι Γάλλοι καταναλώνουν υψηλές ποσότητες σταφυλιού, αλλά πέραν τούτου δεν προσέχουν ιδιαίτερα τη διατροφή τους: υψηλή κατανάλωση λιπαρών και χοληστερόλης με το βούτυρο, το αβγό, την κρέμα γάλακτος στα περισσότερα φαγητά και λιπαρές τροφές να αποτελούν τις αγαπημένες τροφές των Γάλλων.

Παρ όλα αυτά και ενώ θα περίμενε κανείς να κατέχουν εξέχουσα θέση στην παγκόσμια κατάταξη νοσηρότητας από καρδιαγγειακές παθήσεις, παραδόξως, συμβαίνει το αντίθετο. Eμφανίζουν σαφώς μικρότερα περιστατικά καρδιακών ασθενειών σε σχέση με τους Aμερικανούς, την ίδια στιγμή που οι τελευταίοι μειώνουν σταθερά το λίπος στο διαιτολόγιό τους. Σε μια πρόσφατη μελέτη 50 μέσοι κάτοικοι του Παρισιού συγκρινόμενοι με 50 μέσους κατοίκους Bοστόνης, βρέθηκαν υγιέστεροι και μακροβιότεροι σε σχέση με τους Aμερικανούς.

O ρυθμός θανάτων από καρδιαγγειακές νόσους μεταξύ των Γάλλων είναι 75 στους 100.000, ενώ ο αντίστοιχος αριθμός για τους Aμερικανούς είναι περισσότερο από διπλάσιος. Oι Eλληνες που επίσης κατέχουμε σημαντική θέση στη κατανάλωση σταφυλιού ανά τον κόσμο κατέχουμε σχετικά υψηλά ποσοστά μακροζωίας.

Από τον Ομηρο...

Tο σταφύλι, ξεχωριστό στοιχείο στην εκκλησιαστική μας παράδοση, όπως φαίνεται, έχει αρκετά παλιά ιστορία. Oι αρχαιότερες αναφορές βρίσκονται στα Oμηρικά Eπη. O Oμηρος εκθειάζει τις αρετές του, αλλά συγχρόνως στηλιτεύει και την κατάχρησή του. Στα συμπόσια των ηρώων δεσπόζει η κατανάλωση σταφυλιού τόσο στην Oδύσσεια όσο και στην Iλιάδα. O Oδυσσέας δίνει στον Eυρύμαχο να φάει σταφύλι, παρότι εκείνος είναι ακόμα βρέφος. Tο ίδιο συμβαίνει με τον Φοίνικα και τον Aχιλλέα αλλά και με τη Nαυσικά και τις θυγατέρες του Πινδάρου.

Η θρεπτική αξία

H καλλιέργεια των σταφυλιών είναι γνωστή από το 4.000 π.X. περίπου. Mε πολλές ποικιλίες και παραλλαγές είναι το πλέον διαδεδομένο φρούτο ανά τον κόσμο. Oσο για τη χημική περιεκτικότητά του, το σταφύλι περιέχει αλκοόλες, αλδεϊδες, εστέρες, μη πτητικά και πτητικά οξέα, σάκχαρα, αζωτούχες ενώσεις και τανίνες. H θρεπτική του απόδοση, χωρίς να είναι υψηλή, είναι αξιοσημείωτη: ασβέστιο, χαλκός, σίδηρος, μόλυβδος, κάλλιο, θερμίδες 80 στα 100 γρ.

Γράφει ο Δημήτριος Γρηγοράκης, M.Sc. Kλινικός Διαιτολόγος - Διατροφολόγος Eπιστημονικός Διευθυντής Kέντρου Διαιτολογικής Yποστήριξης & Mεταβολικού Eλέγχου: «AΠIΣXNANΣIΣ»

Τα «θαυματουργά» συστατικά

Oι θετικές επιδράσεις του σταφυλιού στην υγεία οφείλονται στα εξής: Πέραν της ρεσβερατρόλης, υπεύθυνα είναι ένα ή περισσότερα φυτοχημικά στοιχεία που περιέχονται ιδιαίτερα στο κόκκινο σταφύλι:

Φλαβονοειδή: Γνωστά και ως βιταμίνη P συμβάλλουν όχι μόνο στην καρδιαγγειοπροστατευτική δράση του σταφυλιού, αλλά και στη θεραπεία διάφορων λοιμώξεων.

Kουερσιτίνη: τα κόκκινα σταφύλια περιέχουν υψηλή ποσότητα κουερσιτίνης - φλαβονοειδές που φαίνεται ότι προστατεύει τον οργανισμό από καρδιαγγειακές παθήσεις αλλά και από καρκίνο.

Eρευνητές του Πανεπιστημίου του Wisconsin απέδειξαν ότι αυξάνει την H.D.L., καταπολεμά τους θρόμβους, συμβάλλει στην αγγειοδιαστολή και πειραματικά εμποδίζει την ανάπτυξη καρκινικών όγκων σε πειραματόζωα. (Eπιπλέον υπάρχει στα πράσινα φασόλια, στην πάπρικα, κρεμμύδι, μαρούλι). H φύση μερίμνησε για το σταφύλι να αποτελεί έναν συνδυασμό ιδιοτήτων γεύσης και υγείας.

H υπέροχη νοστιμιά του αποτελεί το... κίνητρο και η συμβολή του στη διατήρηση της ανθρώπινη υγείας το... αποτέλεσμα. Σε κάθε περίπτωση αποτελεί μια διατροφή-πρόκληση, που αξίζει τον «κόπο» να εντάξουμε σε περίοπτη θέση στη διατροφή μας...

«Πολεμά» τα μικρόβια

Tο σταφύλι ενισχύει επίσης τα επίπεδα οιστρογόνων, μάχεται τα μικρόβια, αυξάνει την απορρόφηση ψευδαργύρου, με αποτέλεσμα τη γρηγορότερη επούλωση των πληγών, την καλύτερη γεύση και όσφρηση, πέψη, σεξουαλική ικανότητα, πρόληψη της αρτηριακής υπέρτασης, αναστολή υπερτροφίας του προστάτη. Tέλος, απομακρύνει τον σχηματισμό χολόλιθων και επιπλέον στον σακχαρώδη διαβήτη σε μέτρια ποσότητα φαίνεται ότι ασκεί ευνοϊκή επίδραση στη ρύθμιση του σακχάρου.

πηγή: womenonly.gr

Βιολογικό ψάρι. Γεγονός...εκτός συνόρων!

Μετά τα προϊόντα βιολογικής γεωργίας και κτηνοτροφίας, ένας άλλος τομέας των βιολογικών προϊόντων αρχίζει σιγά σιγά και κάνει τα πρώτα βήματα ανάπτυξής του. Αυτός δεν είναι άλλος από τα προϊόντα βιολογικής υδατοκαλλιέργειας (ψάρια, μύδια, γαρίδες) που στις Ευρωπαικές χώρες, προς το παρόν, γνωρίζουν μεγάλη άνθιση και παρουσιάζουν συνεχώς αυξητικές καταναλωτικές τάσεις. Φυσικά το μεγαλύτερο μερίδιο παραγωγής το κατέχουν τα ψάρια, που για τους Μεσογειακούς λαούς, αποτελούν μία από τις πρώτες επιλογές στο τραπέζι τους. Τί είναι όμως το βιολογικό ψάρι; Πώς παράγεται και τελικά σε τι διαφέρει από τα «άλλα» ψάρια μιας κοινής υδατοκαλλιέργειας; Στην Ελλάδα μπορούμε να τα βρούμε στα σημεία πώλησης βιολογικών προϊόντων ή και στις γνωστές αλυσίδες σούπερ μάρκετ και τι τιμή έχουν; Το βιολογικό ψάρι παράγεται σύμφωνα με τις βασικές αρχές της βιολογικής γεωργίας και κτηνοτροφίας. Επειδή όμως ότι δεν υφίσταται επίσημα νομοθετικό πλαίσιο (θα θεσπιστεί πιθανά το 2009), ο φορέας που ελέγχει και πιστοποιεί τη μονάδα υδατοκαλλιέργειας ακολουθεί δικά του πρότυπα πιστοποίησης τα οποία στηρίζονται μεν στις αρχές της βιολογικής γεωργίας και κτηνοτροφίας, αλλά και σε δικούς του κανόνες παραγωγής που φυσικά έχουν εγκριθεί από τις αρμόδιες αρχές της εκάστοτε χώρας. Αφού μιλάμε για ψάρι, η εκτροφή του γίνεται μέσα στο υδάτινο περιβάλλον, στις μονάδες υδατοκαλλιέργειας, οι οποίες πιστοποιούνται για όλη την διαδικασία παραγωγής, από τους κλωβούς που βρίσκονται τα ψάρια μέχρι και τη μονάδα τυποποίησης και συσκευασίας τους. Αυτό σημαίνει πρακτικά ότι τίποτα δεν γίνεται στην τύχη, ακολουθούνται συγκεκριμένες διαδικασίες και υπάρχουν κυρώσεις για τυχόν παραλείψεις ή μη συμμορφώσεις της πιστοποιημένης μονάδας υδατοκαλλιέργειας. «Βασική αρχή» αποτελεί το άριστης ποιότητας νερό χωρίς την παρουσία χημικών ή άλλων ουσιών, στο οποίο διαβιούν τα ψάρια, δεδομένο ότι αν αυτό είναι επιβαρυμένο υπάρχει κίνδυνος ακόμη και για την επιβίωση τους. Ο ιχθυοκαλλιεργητής πρέπει να παρακολουθεί συνεχώς την ποιότητα του νερού και να επεμβαίνει όταν χρειάζεται . Τό ίδιο ακριβώς ισχύει και για τη χορηγούμενη τροφή, η οποία θα πρέπει να είναι πιστοποιημένη βιολογική ή τα συστατικά της να είναι φυσικής προέλευσης, ώστε να μην προκαλούν προβλήματα τόσο στα ψάρια όσο και στον άνθρωπο που τα καταναλώνει. Συνήθως το μεγαλύτερο μέρος της ιχθυοτροφής, αποτελείται από ιχθυάλευρα που προέρχονται από προϊόντα τα οποία απομένουν από την αλιεία. Περιέχει επίσης υδατάνθρακες, κυρίως από μηδική, βιταμίνες, κάποια ανόργανα συστατικά, ανόργανα άλατα και ουσίες που βοηθούν στην τελική μορφή της τροφής. Συνεπώς, ο προβληματισμός έγκειται στο κατά πόσο «καθαρά» είναι όλα τα συστατικά που περιέχονται στις τροφές των ψαριών. Τέλος η χρήση αντιβιοτικών απαγορεύεται, ενώ επιτρέπονται μόνο οι εμβολιασμοί για ασθένειες ενδημικές που μπορεί να υπάρχουν σε κάθε χώρα. Τά παραπάνω χαρακτηριστικά αποτελούν και τις βασικές διαφορές με την κλασσική μορφή υδατοκαλλιέργειας. Έχουμε δηλαδή ένα σύστημα απόλυτα ελεγχόμενο σε όλα τα στάδιά του με ζητούμενο την παραγωγή όσο το δυνατόν πιο ποιοτικών ψαριών από τις όποιες βλαβερές ουσίες μπορούν να φέρουν στη σάρκα τους. Άλλωστε σήμερα γίνεται ένας μεγάλος διάλογος για την ποιότητα της σάρκας των ψαριών από υδατοκαλλιέργειες καθώς και για την παρουσία αντιβιοτικών σε αυτήν, ενώ υπάρχει και έντονος προβληματισμός από τα τυχόν παραπροϊόντα που μπορεί να υπάρχουν στις ιχθυοτροφές που καταναλώνουν τα ψάρια εκτροφής. Αξίζει να αναφερθεί ότι η μονάδικη προσπάθεια που γίνεται σε εγχώριο επίπεδο είναι από τις ιχθυοκαλλιέργειες στην περιοχή του Ληξουρίου Κεφαλονιάς, οι οποίες πιστοποιήθηκαν φέτος από ευρωπαϊκό οργανισμό για την παραγωγή βιολογικής τσιπούρας και λαβρακίου. Σίγουρα είναι μια σημαντική εξέλιξη από την οποία θα περιμένουμε τα αποτελέσματά της. Δυστηχώς στην Ελλάδα η έρευνα για την βιολογική υδατοκαλλιέργεια είναι αρκετά πίσω και αυτό γιατι δεν υπάρχουν επενδύσεις για τον συγκεκριμένο κλάδο ούτε και υποστήριξη από τους αρμόδιους φορείς. Το οξύμορο είναι ότι η Ελλάδα σε επίπεδο παραγωγής και εξαγωγών αλιευμάτων είναι από τις πρωτοπόρες χώρες στην Ευρώπη και όλοι μας μπορούμε να φανταστούμε τα οικονομικά ωφέλη που θα προσποριζόταν η ελληνική υδατοκαλλιέργεια και κατά επέκταση η ελληνική οικονομία από την παραγωγή και τις εξαγωγές βιολογικά πιστοποιημένων ψαριών. Άμεσος φυσικά αντίκτυπος από τα παραπάνω είναι η μη ενημέρωση του καταναλωτή για τα συγκεκριμένα προϊόντα και φυσικά η μη ευρεία διάθεση των προϊόντων αυτών στην Ελληνική αγορά .Στα σημεία πώλησης βιολογικών προϊόντων τα μόνα προϊόντα τα οποία κυκλοφορόυν είναι εισαγόμενα και είναι κυρίως καπνιστός σολωμός και τόνος με την ανάλογη ανεβασμένη τιμη πώλησης εφόσον είναι πιστοποιημένα βιολογικά. Αυτό που πρέπει να γίνει αντιληπτό από όλους μας είναι ότι υπάρχει μια συνεχή εξέλιξη των βιολογικά παραγόμενων προϊόντων τόσο σε εγχώριο όσο και σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο. Τα προϊόντα βιολογικής υδατοκαλλιέργειας αποτελούν ένα μικρό ποσοστό του οποίου όμως οι ρυθμοί ανάπτυξης του έιναι συνεχώς αυξητικοί. Αν και στην Ελλάδα, για ακόμη μια φορά, είμαστε πίσω από τις τρέχουσες ευρωπαϊκές εξελίξεις, ο τομέας των βιολογικών ψαριών θα πρέπει να αρχίσει να απασχολεί σοβαρά τους υπεύθυνους αφού σαν Έλληνες είμαστε απόλυτα συνηφασμένοι με την υγιεινή και ποιοτική διατροφή η οποία παραλληλίζεται με προϊόντα όπως το λάδι, το ψάρι κ.α. Αν συνυπολογίσουμε και τα οικονομικά ωφέλη από μια επένδυση στην βιολογική ιχθυοκομία θα δούμε ότι υπάρχουν όλες οι προοπτικές ανάπτυξης και διάθεσης των υψηλών ποιοτικά βιολογικών αλιευμάτων. Με άλλα λόγια τα κίνητρα υπάρχουν, οι δομές υπάρχουν άρα το μόνο που λείπει είναι η αφύπνιση και η συνειδητοποίηση όλων όσων αναφέραμε παραπάνω. Περιμένουμε λοιπόν..... Γράφει ο Ιωάννης Πέττας – Τεχνολόγου Γεωπόνου Βιολογικής Γεωργίας Αναδημοσίευση από το περιοδικό Ευεξία & Διατροφή. Τεύχος 23 ΙΑΝ - ΦΕΒ 2007, 24

Η ‘’ΑΞΙΑ’’ των Βιολογικών Προϊόντων

Γιατί να βάλω στη διατροφή μου, τα βιολογικά προϊόντα; Έχουν κάποια ποιοτικά χαρακτηριστικά που τα διαφοροποιούν από τα αντίστοιχα συμβατικά; Γιατί είναι ακριβότερα;

Αυτές είναι μόνο κάποιες από τις απορίες, τις οποίες εκφράζει ο κάθε καταναλωτής ‘’που ψάχνει’’ τη διατροφή του. Ας προσπαθήσουμε λοιπόν να δώσουμε κάποιες απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα, ξεκινώντας όμως από το τέλος. Είναι πράγματι ακριβότερα τα βιολογικά προϊόντα;

Επιλέγοντας σαν μέτρο σύγκρισης, την ονομαστική τους τιμή, θα μπορούσαμε να πούμε με μεγάλη ευκολία, Ναι. Τα βιολογικά προϊόντα είναι ακριβότερα σε σχέση με τα αντίστοιχα συμβατικά κατά 30 – 50% ή και περισσότερο μερικές φορές (κυρίως όταν είναι εισαγόμενα ή όταν η προσφορά για κάποια από αυτά είναι αρκετά μικρή, ενώ η ζήτηση μεγάλη).

Ας αντιστρέψουμε όμως την ερώτηση.

Είναι πράγματι φθηνότερα τα συμβατικά προϊόντα;

Η απάντηση είναι μάλλον Όχι. Αυτό οφείλεται στο ότι, στην ονομαστική τιμή των συμβατικών προϊόντων δεν εμπεριέχονται όλα τα κόστη, τα οποία καλύπτονται έμμεσα από τον Εθνικό προϋπολογισμό και κατ’ επέκταση από όλους εμάς δια μέσω της φορολογίας μας.

• Το κόστος της απορρύπανσης των εδαφών και ιδιαίτερα των υδάτων (λόγω της χρήσης των λιπασμάτων και των φυτοφαρμάκων), καλύπτεται εν μέρει από τον Εθνικό προϋπολογισμό. Σύμφωνα με στοιχεία του FAO (Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών), η συμβατική γεωργία, ρυπαίνει το περιβάλλον με νιτρικά κατά 40-64% περισσότερο από την βιολογική.

• Το κόστος της απόσυρσης αρκετών αγροτικών προϊόντων και η ταφή τους στις χωματερές (λόγω της υπερπαραγωγής που επιτυγχάνεται με την χρήση των χημικών λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων) καλύπτεται και αυτό εν μέρη από τον Εθνικό προϋπολογισμό. Το οξύμωρο σε αυτή την περίπτωση είναι, ότι τα προϊόντα που αποσύρονται και στην συνέχεια θάβονται, έχουν καλλιεργηθεί κανονικά και έχουν συνεισφέρει στην επιβάρυνση του περιβάλλοντος, στην κατανάλωση ενέργειας, κ.λ.π.

• Το κόστος των μεγαλύτερων ποσοτήτων ενέργειας, που απαιτείται για την παραγωγή τους, επιβαρύνει και αυτό τόσο τον Εθνικό προϋπολογισμό όσο και την ενεργειακή πολιτική της χώρας. Τα χημικά λιπάσματα και τα φυτοφάρμακα για να παραχθούν απαιτείται ενέργεια, οι πολλαπλές και βαθιές κατεργασίες του εδάφους απαιτούν ενέργεια, τα μεγάλα και ενεργοβόρα αρδευτικά συστήματα και τα θερμοκήπια που λειτουργούν σε μη ενδεδειγμένες περιοχές, για να λειτουργήσουν απαιτούν και αυτά ενέργεια.

• Πάντα σύμφωνα με τον FAO, η κατανάλωση ενέργειας στην συμβατική γεωργία, φθάνει έως και 69% παραπάνω από ότι στην βιολογική.

• Οι μεγαλύτερες ποσότητες νερού που καταναλώνονται για την παραγωγή τους, μειώνουν τα υπάρχοντα αποθέματα και καλείται η Πολιτεία με διάφορες παρεμβάσεις (που έχουν και αυτές το κόστος τους) να καλύψει τις ανάγκες του αστικού πληθυσμού σε νερό

• Η διατάραξη της οικολογικής ισορροπίας και της βιοποικιλότητας, από την χρήση των αγροχημικών, δημιουργεί την ανάγκη ειδικών παρεμβάσεων (που έχουν και αυτές το κόστος τους) από την Πολιτεία, για την αποκατάστασή τους. Και άλλα πολλά.

Αν όλα τα παραπάνω κόστη, ποσοτικοποιηθούν και προστεθούν στην ονομαστική τιμή των συμβατικών προϊόντων, τότε θα δούμε, ότι η πραγματική τιμή τους μάλλον είναι υψηλότερη και όχι χαμηλότερη από τα αντίστοιχα βιολογικά. Προχωρώντας όμως ακόμη περισσότερο και συνυπολογίζοντας και τα ιδιαίτερα ποιοτικά χαρακτηριστικά των βιολογικών προϊόντων που θα αναλύσουμε παρακάτω, τότε η ψαλίδα ανοίγει ακόμα περισσότερο εις βάρος των συμβατικών.

Ποια είναι λοιπόν αυτά τα ποιοτικά χαρακτηριστικά, που κάνουν τα βιολογικά προϊόντα να υπερέχουν σε σχέση με τα αντίστοιχα συμβατικά;

• Λόγω της μη χρήσης αγροχημικών στην καλλιέργεια, τα παραγόμενα βιολογικά προϊόντα είναι απαλλαγμένα από υπολείμματα φυτοφαρμάκων, με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει για την υγεία των παραγωγών και των καταναλωτών.

• Λόγω της μη χρήσης, κατά την παραγωγική διαδικασία, αλλά και κατά τη μεταποίηση τους, γενετικά τροποποιημένων οργανισμών ή παραγώγων αυτών, τα βιολογικά προϊόντα είναι τα μοναδικά πιστοποιημένα ‘’GMO free’’ προϊόντα, με κέρδος για την υγεία (π.χ. αλλεργίες) των παραγωγών και των καταναλωτών.

• Τα δύο παραπάνω χαρακτηριστικά, επειδή έχουν να κάνουν με την ανθρώπινη υγεία - η αξία της οποίας είναι ανεκτίμητη -, είναι αδύνατον να κοστολογηθούν και κατά τη γνώμη μου, αρκούν από μόνα τους για να πειστεί και ο δύσπιστος καταναλωτής, στο γιατί πρέπει να βάλει στην διατροφή του τα βιολογικά προϊόντα.

• Από τις μελέτες που έχουν πραγματοποιήσει, διάφορα Ερευνητικά Ιδρύματα, Ινστιτούτα, Πανεπιστήμια, κ.λ.π. του εξωτερικού, μας δείχνουν ότι τα βιολογικά προϊόντα έχουν μία μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε θρεπτικά συστατικά και μία μικρότερη περιεκτικότητα σε νερό.

• Σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποιήθηκε το 1984 στο κρατικό πανεπιστήμιο Rutgers της πολιτείας του New Jersey, Η.Π.Α., οι βιολογικές τομάτες περιέχουν 30% λιγότερο νερό σε σχέση με τις αντίστοιχες συμβατικές.

• Σύμφωνα με τον Pither C Hall A, (Memorandum tecnico n. 597, Ερευνητικός σταθμός Campden, Μ. Βρετανία, 1990) η βιολογική ντομάτα έχει 21,1% περισσότερη βιταμίνη C και 34,3% περισσότερη βιταμίνη Α, σε σχέση με την αντίστοιχη συμβατική.

• Σύμφωνα με τον Shuphan, (Ερευνητικό Ινστιτούτο για την ποιότητα των φυτικών προϊόντων, Heisenheim, Γερμανία, 2001), τα βιολογικά προϊόντα περιέχουν 26 % λιγότερο νερό, 18% περισσότερες πρωτεΐνες, 19% περισσότερα ολικά ζάχαρα, 13-18% περισσότερο κάλιο, 10-56% περισσότερο ασβέστιο, 6-13% περισσότερο φώσφορο, 29-77% περισσότερο σίδηρο, 49% περισσότερο μαγνήσιο και 69-97% λιγότερα νιτρικά.

• Σύμφωνα με ερευνητικό πρόγράμμα, του πανεπιστημίου Hohenheim της Γερμανίας (2006), οι βιολογικές ντομάτες, περιέχουν περισσότερη ξηρά ουσία, ζάχαρα, βιταμίνη C, β-καροτίνη και φλαβονοειδή σε σχέση με τις αντίστοιχες συμβατικές.

• Σύμφωνα με μια τελευταία έρευνα (2006) που πραγματοποίησαν Αμερικάνοι επιστήμονες του πανεπιστημίου του Τέξας, φαίνονται καθαρά τα αποτελέσματα που έχει επιφέρει στα προϊόντα διατροφής, ο συμβατικός τρόπος παραγωγής. Η έρευνα έδειξε, ότι η περιεκτικότητα σε ασβέστιο, πρωτεΐνες, βιταμίνη C, σίδηρο, κάλλιο και ριβοφλαβίνη, των φρούτων καιτωνλαχανικών, μειώθηκε αισθητά ξεκινώντας από το 1950, με μία μεγάλη μείωση της τάξης του 40% τα τελευταία 20 χρόνια.

Τα φρούτα είναι πια πιο πλούσια σε νερό και σε ινώδη ιστό, ενώ ταυτόχρονα μειώνεται η περιεκτικότητά τους σε βιταμίνες και άλλα θρεπτικά συστατικά.

Μεταξύ των αιτιών που προκάλεσαν τη μείωση των θρεπτικών συστατικών σε φρούτα και λαχανικά, είναι η υπερεκμετάλλευση του εδάφους η χρήση των χημικών λιπασμάτων, οι κλιματικές αλλαγές και η αύξηση του επιπέδου του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα. Από τα παραπάνω, μπορεί να απαντηθεί άμεσα από τον ‘’ψαγμένο καταναλωτή’’ και η τελευταία ερώτηση, ‘’ Γιατί να βάλω στη διατροφή μου, τα βιολογικά προϊόντα; ‘’ χωρίς να απαιτείται, ο περαιτέρω δικός μας σχολιασμός.

Γράφει ο Ηλίας Κάνταρος, Γεωπόνος

Η Σωστή Διατροφη μειώνει τους ρύπους του Περιβάλλοντος

Υγιεινή διατροφή, που συμβάλλει στην καταπολέμηση του θερμοκηπίου, συνιστούν οι ειδικοί. «Πρέπει να επιλέγουμε τροφές οι οποίες δεν είναι επιβαρημένες με “τροφικά μίλια”: Πρόκειται για την απόσταση που διανύουν τα τρόφιμα μέχρι να φτάσουν στο τραπέζι μας. Όσο πιο πολλά είναι τα χιλιόμετρα τόσο περισσότερα καύσιμα απαιτούνται για την μεταφορά τους. Άρα, συμβάλλουμε αρνητικά στο φαινόμενο του θερμοκηπίου, απλώς και μόνο στρώνοντας το τραπέζι μας». Η κ. Ναταλία Τσιγαρίδου, υπεύθυνη Δικτύου Δράσης Καταναλωτών της Greenpeace, μιλάει για τα νέα διατροφικά κινήματα που έχουν δημιουργηθεί με σκοπό να αφυπνίσουν την οικολογική συνείδηση των πολιτών. Όπως επισημαίνει, η τάση να προσφέρουμε στην προστασία του περιβάλλοντος μέσα από την διατροφή μας είναι συνεχώς αυξανόμενη. Ο βασικός άξονας της τάσης αυτής είναι μέσα από τη διατροφή μας να μην επιβαρύνουμε το περιβάλλον μας ». «Μπορούμε να γνωρίζουμε που και πως έχει παραχθεί η τροφή που καταναλώνουμε. Η κατανάλωση βιολογικών προϊόντων θα ήταν ιδανική γιατί δεν επιβαρύνουν το περιβάλλον. Αυτή όμως η λύση δεν είναι προσιτή για τους περισσότερους. Πρέπει να ακολουθήσουμε τις εποχές που έχει δώσει η φύση για το κάθε τρόφιμο. Είτε πρόκειται για φρούτα και λαχανικά, είτε πρόκειται για ψάρια, γιατί και αυτά έχουν τις εποχές τους. Πρέπει να τονίσουμε τα ψάρια τα οποία βρίσκονται πολύ συχνά στο τραπέζι μας προέρχονται από περιοχές όπου τα αποθέματα τους έχουν σχεδόν εξαντληθεί». Με την παλιά συνταγή Πόσο εύκολο είναι να εφαρμοστεί η νέα αυτή διατροφική τάση στις κουζίνες των σπιτιών; «Αν γυρίσουμε πίσω και δούμε πως μαγείρευαν οι μαμάδες μας ή οι γιαγιάδες μας, θα δούμε ότι δεν έβαζαν στην κατσαρόλα τους τροφές εκτός εποχής» λέει η νοικοκυρά κ. Ευαγγελία Τερζάκη. «Αυτό προσπαθώ κι εγώ να κάνω. Στην Ελλάδα έχουμε όλες τις εποχές πάρα πολλές επιλογές σε προϊόντα. Δεν υπάρχει λόγος, για παράδειγμα, καταχείμωνο να φάμε ντομάτα. Μπορούμε να φάμε λάχανα, πολλών ειδών ή κουνουπίδια. Μην ξεχνάμε ότι οι τροφές που καλλιεργούνται στο θερμοκήπιο έχει αποδειχτεί ότι είναι 40% περισσότερο επιβαρημένες με φυτοφάρμακα». Η κ. Τερζάκη επισημαίνει ότι η συμβολή στην προστασία του περιβάλλοντος δεν τελειώνει στις επιλογές των τροφών: «Ο τρόπος που μαγειρεύουμε μπορεί να βοηθήσει σημαντικά όχι μόνο στο περιβάλλον αλλά και στην υγεία μας. Αποφεύγω τα τηγανητά, μαγειρεύω σε χαμηλή φωτιά με λίγο νερό – και στις δύο περιπτώσεις καταναλώνω λιγότερη ενέργεια και προσπαθώ να έχω πολλές σαλάτες στο τραπέζι. Οι σαλάτες δεν χρειάζονται καν μαγείρεμα». Τι να προσέξουμε Το σπιτικό φαγητό είναι μια ακόμη κίνηση που βοηθάει στην προστασία του πλανήτη και για την κ. Τσιγαρίδου: «Ας μην καταλήγουμε στα έτοιμα φαγητά και να προτειμάμε να μαγειρεύουμε σπίτι. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να πάμε ποτέ σε εστιατόριο αλλά να επιλέγουμε εκείνο στο οποίο ξέρουμε ότι τηρούνται κάποιοι κανόνες». «Κάνοντας καλό στον πλανήτη, κάνουμε καλό και στην υγεία μας. Θα πρέπει να οργανώσουμε τη διατροφή μας από την αρχή για να εξασφαλίσουμε πιο οικολογικό πιάτο. Από τη στιγμή που θα πάμε στο σούπερ μάρκετ να προτιμήσουμε τοπικά προϊόντα και δη βιολογικά. Τα φρούτα και τα λαχανικά εποχής είναι πολύ πιο πλούσια σε αντιοξειδωτικά και βεβαίως πολύ πιο θρεπτικά. Επίσης είναι πιο πλούσια σε πρωτεΐνες, υδατάνθρακες, φυτικές ίνες και μέταλλα», λέει στα «ΝΕΑ» ο διαιτολόγος – διατροφολόγος κ. Παρασκευάς Παπαχρήστος. Εκτός όμως από τις επιλογές των προϊόντων, δίνει έμφαση και στην ποσότητα που βάζουμε στο καλάθι των αγορών μας: «Όλα αυτά που αγοράζουμε τα χρειαζόμαστε; Είναι μεγάλη ανάγκη να ελέγχουμε τις ποσότητες των προϊόντων που καταναλώνουμε, γιατί στα περισσότερα νοικοκυριά μεγάλη μερίδα τροφίμων καταλήγει στα σκουπίδια».

4 τρόποι οικολογικού μαγειρέματος

• Το μαγείρεμα στην κατσαρόλα πρέπει να γίνεται με λίγο νερό, με σκεπασμένο το σκεύος, ώστε να εξοικονομείται ηλεκτρική ενέργεια.

• Χρησιμοποιούμε αντικολλητικά σκεύη, ώστε να χρειάζεται ελάχιστο λάδι.

• Μαγειρεύουμε στη χύτρα χωρίς ή με ελάχιστο νερό.

• Τα μικροκύματα δεν απαιτούν την προσθήκη λίπους, γιατί η υγρή θερμότητα που αναδίδουν εμποδίζει την τροφή να κολλήσει στο σκεύος.

Η κατανάλωση κρέατος βλάπτει τον πλανήτη

• Οκτώ ολόκληρα βοοειδή καταναλώνει κατά μέσο όρο ένας άνθρωπος στη ζωή του. Καταναλώνουμε επίσης 36 πρόβατα, 36 χοίρους και 550 πουλερικά.

• 990 λίτρα νερού απαιτούνται για να παραχθεί ένα λίτρο γάλακτος.

• 100kg είναι το ποσό μεθανίου που εκπέμπεται από μια αγελάδα κάθε έτος. Αυτό ισοδυναμεί με 2.300 κιλά διοξειδίου του άνθρακα ετησίως.

• 1,5 δις είναι ο κατ’ εκτίμηση αριθμός αγελάδων παγκοσμίως. Παράγουν τα δύο τρίτα της παγκόσμιας αμμωνίας, μια αιτία που συμβάλλει στο φαινόμενο της όξινης βροχής.

• 36,4kg είναι το ποσό διοξειδίου του άνθρακα που εκπέμπεται κατά τη διάρκεια της παραγωγής ακριβώς 1kg βοδινού κρέατος, όσο εκπέμπει το μέσο ευρωπαϊκό αυτοκίνητο κάθε 250 χιλιόμετρα.

Πηγή: ΤΑ ΝΕΑ, Τετάρτη 8 Οκτωβρίου 2008, 14

Διατροφή του Μέλλοντος: Φύση ή Επιστήμη;

Ο Πανελλήνιος Σύλλογος Διαιτολόγων-Διατροφολόγων διοργανώνει από το Σάββατο 1 έως τη Κυριακή 9 Νοεμβρίου 2008 εκδηλώσεις ποικίλου χαρακτήρα, με σκοπό την ενημέρωση των επιστημόνων υγείας και του καταναλωτικού κοινού για τα νεότερα δεδομένα που αφορούν τα λειτουργικά και τα βιολογικά τρόφιμα. Οι εκδηλώσεις θα πραγματοποιηθούν στα πλαίσια του καθιερωμένου θεσμού της «Εβδομάδας Διατροφής», ο τίτλος της οποίας για το 2008 είναι: «Διατροφή του Μέλλοντος: Φύση ή Επιστήμη;». Η Εβδομάδα Διατροφής 2008 τελεί υπό την αιγίδα του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, του Υπουργείου Ανάπτυξης, του Ενιαίου Φορέα Ελέγχου Τροφίμων (Ε.Φ.Ε.Τ.), του Δήμου Αθηναίων, του Γεωπονικού και του Χαροκοπείου Πανεπιστημίου. Την έναρξη των εργασιών της Εβδομάδας Διατροφής 2008 θα σηματοδοτήσει η επιστημονική ημερίδα, η οποία θα πραγματοποιηθεί την 1 Νοεμβρίου 2008, στο χώρο του Χαροκοπείου Πανεπιστημίου. Για την άμεση και έγκυρη πληροφόρηση του καταναλωτικού κοινού σε όλη την επικράτεια έχουν προγραμματισθεί διαλέξεις από επιστήμονες Διαιτολόγους - Διατροφολόγους, μέλη του Πανελληνίου Συλλόγου Διαιτολόγων - Διατροφολόγων σε επιλεγμένους Δήμους της Ελλάδας. Οι διαλέξεις θα πραγματοποιηθούν μέσα στον μήνα Νοέμβριο. Οι εκδηλώσεις στους κατά τόπους δήμους θα γίνονται γνωστές τόσο από το διαφημιστικό έντυπο της Εβδομάδας Διατροφής όσο και από αφίσες οι οποίες θα διατίθενται στους δήμους σε αρκετά αντίτυπα για τον σκοπό αυτό. Επιπλέον, για την αρτιότερη ενημέρωση και εκπαίδευση του καταναλωτικού κοινού έχει σχεδιαστεί ένα λεπτομερές ενημερωτικό έντυπο τόσο για τα λειτουργικά όσο και για τα βιολογικά τρόφιμα το οποίο θα διανέμεται στο κοινό κατά τη διάρκεια των εκδηλώσεων.

Η Εβδομάδα Διατροφής θα κλείσει με ανοιχτή έκθεση για το κοινό το Σάββατο 8 και την Κυριακή 9 Νοεμβρίου 2008 στην Τεχνόπολις στο Γκάζι (Μετρό Κεραμεικός). Η είσοδος στην έκθεση θα είναι ελεύθερη και θα περιλαμβάνει εκδηλώσεις διαδραστικού χαρακτήρα για όλες τις ηλικίες με τη συμμετοχή εταιριών τροφίμων, μη κερδοσκοπικών οργανισμών και άλλων φορέων και θα πραγματοποιηθεί με την υποστήριξη της Τεχνόπολις. Με εκτίμηση και ευχαριστίες, Η Πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής της Εβδομάδας Διατροφής 2008 Ελευθερίου Σοφία Για το Δ.Σ. Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ Ε. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ

Ο ΓΕΝΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ

Π. ΒΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

Τα "πράσινα" φυτοφάρμακα: Πολεμήστε τους εχθρούς φυσικά!

Δεν χρειάζονται επικίνδυνα φυτοφάρμακα για να τα βγάλουμε πέρα με τα προβλήματα που κατά καιρούς απειλούν τα φυτά μας και πάνω από όλα την υγεία μας. Με απλά φυσικά υλικά, όπως το σκόρδο, το κρεμμύδι, το σαπούνι, το αλάτι κ.ά., μπορούμε να καταπολεμήσουμε έντομα, μύκητες και άλλες προσβολές των φυτών αποτελεσματικά. Επιπλέον, μπορούμε να φυτέψουμε συγκεκριμένα είδη, για να κρατήσουμε μακριά από τις γλάστρες, αλλά και από τους χώρους μας, διάφορα ενοχλητικά έντομα. O οδηγός που ακολουθεί περιλαμβάνει πρακτικές συνταγές και τρόπους για να νικήσετε τους πιο συνηθισμένους εχθρούς των φυτών σας και όχι μόνο, χωρίς να χρειάζεται να καταφύγετε σε τοξικά φυτοφάρμακα.

Οι πιο συνηθισμένοι εχθροί Σαλιγκάρια: Τα σαλιγκάρια, που τρέφονται με τα τρυφερά μέρη των φυτών (φύλλα, νέους βλαστούς), δημιουργούν αρκετά προβλήματα. Για να τα κρατήσετε μακριά, ρίξτε στάχτη γύρω από τα φυτά που θέλετε να προστατεύσετε. Θυμηθείτε, όμως, να την ανανεώνετε κάθε φορά που βρέχεται. Γυμνοσάλιαγκες: Αγαπούν τόσο πολύ την μπίρα, που μπορεί να πιουν μέχρι θανάτου. Αν ρίξετε σε ένα ρηχό σκεύος 3 δάχτυλα μπίρα, έχετε μια πρώτης τάξης παγίδα για γυμνοσάλιαγκες. Αλλά και το αλάτι είναι αποτελεσματικό απωθητικό για τους γυμνοσάλιαγκες και τα σαλιγκάρια. Προσέξτε μόνο να μην το ρίξετε κοντά στα φυτά και τα ξεράνετε. Ακρίδα: Oι ακρίδες είναι επίμονες, αλλά μπορείτε να τις απωθήσετε με ένα απλό καυτερό διάλυμα που θα φτιάξετε για να ψεκάσετε τα φυτά σας: Βάλτε στο μπλέντερ δύο καυτερές πιπερίτσες, μια πράσινη πιπεριά, ένα μικρό κρεμμύδι και 1/4 του λίτρου νερό. Αναμείξτε, αφήστε το μείγμα να μείνει για ένα 24ωρο και στη συνέχεια σουρώστε και ψεκάστε με το υγρό. Κάμπιες: Το σκόρδο, το κρεμμύδι και το σχοινόπρασο βοηθούν να απωθήσουμε τις κάμπιες. Μια απλή συνταγή με σκόρδο θα κρατήσει μακριά από τα λουλούδια σας τόσο τις κάμπιες όσο και άλλες προσβολές. Πάρτε 3-4 σκελίδες σκόρδο και αφήστε τις για 24 ώρες σε 2 κουταλιές ελαιόλαδο. Σουρώστε και προσθέστε 1/2 λίτρο νερό και λίγο υγρό σαπούνι. Τοποθετήστε το διάλυμα σε γυάλινο βάζο και όποτε χρειάζεται τοποθετήστε 1 μέρος του διαλύματος σε 20 μέρη νερού και ψεκάστε τα φυτά που έχουν προσβληθεί. Κουνούπια και μύγες: Κρατήστε τα κουνούπια και τις μύγες μακριά από τον κήπο και το μπαλκόνι σας φυτεύοντας στα παρτέρια ή στις γλάστρες σας βασιλικό, αρμπαρόριζα, δενδρολίβανο, αρτεμισία. Επίσης, το διάλυμα του σκόρδου που αναφέραμε λειτουργεί αποτελεσματικά ενάντια και στα κουνούπια. Νηματώδεις: Είναι μικροοργανισμοί που προσβάλλουν τις ρίζες των φυτών. Μπορείτε να τους κρατήσετε μακριά από τον κήπο, φυτεύοντας κατιφέ, σάλβια ή ντάλια κοντά στα φυτά. Επιπλέον, τοποθετήστε στις γλάστρες σας οργανική ουσία (π.χ. κοπριά), που ενθαρρύνει την ανάπτυξη μυκήτων που καταστρέφουν τους νηματώδεις. Τετράνυχος: Το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνουμε όταν εμφανιστεί τετράνυχος (κόκκινη αράχνη) είναι να ξεπλύνουμε καλά τα φυτά μας με νερό υπό πίεση. Αν παρ’ όλα αυτά το πρόβλημα παραμένει, ψεκάζουμε τα φυτά με το διάλυμα του σκόρδου ή των καυτερών πιπεριών. Επίσης, θυμηθείτε ότι οι πασχαλίτσες και οι τσουκνίδες είναι φυσικοί εχθροί του τετράνυχου, οπότε, αν έχετε μια τέτοια προσβολή, μην τις βγάζετε από το χώρο. Μελίγκρα: Πιθανώς την άνοιξη κάποιο από τα φυτά να παρουσιάσει μελίγκρα, την οποία μπορείτε επίσης να απομακρύνετε επαναλαμβάνοντας για κάποιες μέρες ένα καλό πλύσιμο του φυτού με νερό. Μπορείτε, ακόμα, να μουλιάσετε στο νερό λίγο καπνό και μετά από μερικές μέρες να το σουρώσετε και να προσθέσετε στο υγρό που θα κρατήσετε λίγο σαπούνι. Με το διάλυμα αυτό ψεκάστε το φυτό σας μία ή δύο φορές τη μέρα. Τέλος, αν υπάρχουν τσουκνίδες στις γλάστρες και στα παρτέρια σας, αφήστε τις γιατί η μελίγκρα δεν τις αγαπά. Ψώρα: Για την ψώρα χρησιμοποιήστε διάλυμα πετρελαίου, δηλαδή διαλύστε στο νερό μερικές σταγόνες πετρέλαιο και ψεκάστε με αυτό τον κορμό και τους χοντρούς βλαστούς. Προσέξτε να μην ψεκάσετε τα τρυφερά φύλλα, γιατί μπορεί να προκαλέσετε εγκαύματα. Ωίδιο ή στάχτωμα: O μύκητας αυτός, που προσβάλλει αρκετά είδη φυτών, μπορεί να καταπολεμηθεί με το θειάφι. Πασπαλίστε με ένα τουλουπάνι ή μια κάλτσα λίγη σκόνη θειάφι ή διαλύστε θειάφι στο νερό και ψεκάστε με αυτό το φυτό. Φυτά και μπαχαρικά που κρατούν τα έντομα μακριά Βασιλικός, θυμάρι, γλυκάνισος, δάφνη, αρμπαρόριζα, δεντρολίβανο: Απωθούν μύγες, κουνούπια και άλλα ενοχλητικά έντομα. Λεβάντα, μέντα: Κρατούν το σκόρο μακριά από την ντουλάπα. Δυόσμος: Κρατά τα μυρμήγκια μακριά. Λεβάντα, φασκόμηλο: Κρατούν τα τσιμπούρια μακριά. Πιπέρι καυτερό (καγιέν): Κρατά μακριά από τα φυτά μας έντομα και μικρά ζώα. Αλάτι: Κρατά μακριά από τα φυτά μας τους γυμνοσάλιαγκες. Κρατήστε το όμως μακριά από το φυτό και ρίξτε το μόνο στο χώμα. ΔΏΣΤΕ ΤΈΛΟΣ ΣΤΑ ΤΕΧΝΗΤΆ ΒΛΑΒΕΡΆ ΨΕΚΑΣΜΑΤΑ Βάλτε πιπέρι στα παράσιτα! Oι κόκκινες καυτερές πιπεριές μάς βοηθούν να απαλλαγούμε από διάφορα παράσιτα. Αλέστε μερικές πιπεριές και ανακατέψτε τις με νερό και λίγο σαπούνι. Ψεκάστε με αυτό τα φυτά σας για να τα προστατεύσετε από τις αφίδες. Επίσης, φτιάξτε διάλυμα από καυτερές πιπεριές, σκόρδο και κρεμμύδι. Αφού αλέσετε τα υλικά, ρίξτε τα σε λίγο νερό και αφήστε τα να μείνουν για 24 ώρες. Σουρώστε και προσθέστε επιπλέον νερό για να ψεκάσετε τριανταφυλλιές, αζαλέες και άλλα φυτά ώστε να καταπολεμήσετε προσβολές. Το πιπέρι καγιέν είναι επίσης πολύ χρήσιμο γιατί διώχνει μακριά από τα φυτά αρκετά έντομα, αλλά και ζώα που δεν θέλετε να τα πλησιάζουν, όπως γάτες ή σκύλους. Πασπαλίστε τα φυτά σας με πιπέρι και μην ξεχνάτε να επαναλάβετε τη διαδικασία μετά από πότισμα ή βροχή. Θυμηθείτε ● Να παίρνετε όλες τις απαραίτητες προφυλάξεις όταν χρησιμοποιείτε τα διαλύματα, για να μην προκληθούν ερεθισμοί στο δέρμα ή στα μάτια σας. Να φοράτε πάντα γάντια και να μην ψεκάζετε όταν έχει αέρα. ● Ότι στην οργανική καλλιέργεια η καλύτερη θεραπεία είναι η πρόληψη. Παρακολουθείτε τα φυτά σας και προσπαθήστε να προλαβαίνετε τα προβλήματα στο ξεκίνημά τους. ● Να απομακρύνετε από τον κήπο ή τη βεράντα σας ξερά φύλλα, κλαδιά και χώμα που υποψιάζεστε ότι έχουν κάποια προσβολή ή που δημιουργούν κατάλληλες συνθήκες για να αναπτυχθούν έντομα και άλλοι μικροοργανισμοί. ● Να καταβρέχετε συχνά τα φυτά σας για να φεύγει η σκόνη από τα φύλλα, ώστε να μη δημιουργείται κατάλληλο περιβάλλον για ανάπτυξη ασθενειών. ● Να σκαλίζετε το χώμα συχνά, ώστε να αερίζεται επαρκώς και να μην αναπτύσσονται βλαβεροί μικροοργανισμοί. ● Να χρησιμοποιείτε υγρό πιάτων (προτιμήστε βιολογικά) ή πράσινο σαπούνι στα διαλύματά σας, για να κολλά καλύτερα το υλικό πάνω στα φυτά. ● Κρατάτε τα εργαλεία σας καθαρά, ώστε να μη μεταδίδονται μολύνσεις στα φυτά σας. Έγραψε: Ελευθερία Σπαντιδάκη είναι αρχιτέκτων τοπίου (ΜΑ).

Γιατί να τρώμε βιολογικά και μεσογειακά;

Τα καρδιαγγειακά νοσήματα αποτελούν, στις ημέρες μας, μια από τις μεγαλύτερες αιτίες θανάτου παγκοσμίως. Αυτά τα νοσήματα ήταν άγνωστα στην Ελλάδα του παρελθόντος, ενώ σήμερα υπάρχει μια συνεχή αύξηση των θανάτων στη χώρα μας από καρδιαγγειακά και άλλα χρόνια νοσήματα, λόγω υιοθέτησης των διατροφικών συνηθειών του δυτικού κόσμου. Έρχονται να προστεθούν στα παραπάνω τα διατροφικά σκάνδαλα (τρελές αγελάδες, διοξίνες), που γίνονται όλο και πιο συχνά και όλο πιο επικίνδυνα. Αφορούν όλο και περισσότερα τρόφιμα, από όλη τη διατροφική αλυσίδα, δημιουργώντας μια αποστροφή και ένα φόβο σε οτιδήποτε τρώμε. Η γενετική τροποποίηση και ακτινοβόληση των τροφίμων, δημιουργεί μια επιπρόσθετη ανησυχία στον καταναλωτή για την ασφάλεια τους, διότι ακόμη δεν έχουν εξακριβωθεί οι επιπτώσεις τους. Η προστασία που παρέχει η Μεσογειακή Διατροφή από παθήσεις την έκανε τόσο γνωστή και ώθησε ερευνητικές ομάδες να διερευνήσουν ακόμη περισσότερο την ευεργετική της δράση. Και η γενικότερη ανησυχία για την ασφάλεια των τροφίμων, έδωσε ώθηση στη βιολογική παραγωγή των τροφίμων που μέχρι πριν λίγα χρόνια εξυπηρετούσε και απευθύνονταν σε μια περιορισμένη αγορά. Οπότε η κατανάλωση βιολογικών τροφίμων βασισμένη στο μεσογειακό μοντέλο διατροφής ίσως αποτελεί και την απάντηση στα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο σύγχρονος καταναλωτής.

Είναι η μεσογειακή διατροφή ασπίδα προστασίας στο σύγχρονο τρόπο διατροφής;

Υιοθετώντας τις διατροφικές οδηγίες που παρουσιάζονται στην πυραμίδα της Μεσογειακής Διατροφής έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση του κινδύνου εμφάνισης νόσων που σχετίζονται άμεσα με τη διατροφή, Καρδιαγγειακές παθήσεις Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της μελέτης , τα άτομα που ακολούθησαν δίαιτα που στηρίζονταν στις βασικές αρχές της Μεσογειακής Διατροφής, δεν παρουσίασαν καθόλου αιφνίδιους θανάτους και είχαν συνολικά πολύ λιγότερα καρδιακά νοσήματα. Σε μια παρόμοια έρευνα στην Αμερική για την διατροφική αντιμετώπιση της υπέρτασης, οι ασθενείς παρουσίασαν μείωση της αρτηριακής πίεσης και δεν ήταν πλέον απαραίτητο να παίρνουν φάρμακα. Μελέτες με δίαιτα που προσεγγίζει την παραδοσιακή ελληνική διατροφή διεξήγαγαν και οι ινδοί. Αυτή η αλλαγή επέφερε μείωση κατά 50% περίπου των καρδιακών συμβάντων και περισσότερο από 50% των μη θανατηφόρων εμφραγμάτων του μυοκαρδίου. Αυτό αποδόθηκε στο ότι με την Μεσογειακή Διατροφή είχαν αυξημένη κατανάλωση σε φυτικές ίνες, βιταμίνη C, ολεϊκό οξύ, ωμέγα-3 λιπαρά οξέα και μειωμένη πρόσληψη κακής χοληστερίνης (LDL-χοληστερίνη), κορεσμένων - πολυακόρεστων λιπαρών οξέων. Σακχαρώδης Διαβήτης Η παρουσία των σύνθετων υδατανθράκων στη Μεσογειακή Διατροφή με κύριες πηγές τα δημητριακά ολικής άλεσης, τα φρούτα, τα λαχανικά και τα όσπρια, συντελούν στην ρύθμιση των επιπέδων του σακχάρου. Επιπρόσθετα, η διατροφή αυτή είναι πλούσια σε μονοακόρεστα λιπαρά που βελτιώνουν το λιπιδαιμικό προφίλ, αλλά και μειώνουν επίσης το γλυκαιμικό φορτίο των γευμάτων. Αυτό επιβεβαιώνεται από την Επιτροπή Διατροφής, που υπάγεται στην Συμβουλευτική και Συντονιστική Επιστημονική Επιτροπή της Αμερικάνικης Καρδιολογικής Εταιρείας, τουλάχιστον όσον αφορά τους ασθενείς που πάσχουν από διαβήτη και έχουν συγκεκριμένο μεταβολικό προφίλ, ιδιαίτερα δε αυτούς που πάσχουν από υπεργλυκεριδαιμία και δεν χρειάζονται απώλεια βάρους. Καρκίνος Τα τελευταία χρόνια οι επιστήμονες υγείας τονίζουν ότι τα φρούτα και τα λαχανικά είναι παράγοντες υγείας και μακροζωίας. Τα φρούτα και τα λαχανικά είναι χαμηλά σε λιπαρά, πλούσια σε βιταμίνες και μέταλλα και περιέχουν σημαντικές ποσότητες φυτικών ινών. Τα οφέλη από την κατανάλωση τους είναι ευρέως διαδεδομένα, αλλά πολλοί άνθρωποι αγνοούν ότι τα φρούτα και τα λαχανικά περιέχουν μια ποικιλία από φυσικά σύμπλοκα, τα φυτοχημικά τα οποία έχουν βιολογική δραστηριότητα στον ανθρώπινο οργανισμό. Ο συνδυασμός των θρεπτικών συστατικών και αυτών των ενεργών συμπλόκων προάγει την υγεία και συμβάλει στη μείωση του κινδύνου για καρκίνο. Για παράδειγμα, ορισμένες μελέτες έδειξαν ότι η πρόσληψη φρούτων και λαχανικών και συνεπώς β-καροτενίου, βιταμίνης C και φυλλικού οξεός τείνουν να μειώσουν τον κίνδυνο καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα προστατευτικής δράσης εναντίον του καρκίνου του προστάτη φαίνεται να παρέχουν και οι ισοθειοκυανιδίνες και συγκεκριμένα η σουλφοραφάνη του λάχανου Μακροζωία Η μεσογειακή διατροφή και συγκεκριμένα η Κρητική διατροφή έχει μελετηθεί παγκοσμίως για τα ευεργετικά της αποτελέσματα στην υγεία και τη μακροζωία. Αυτό οφείλεται στη μείωση της πιθανότητας εμφάνισης καρδιαγγειακών παθήσεων, σακχαρώδη διαβήτη, πολλών τύπου καρκίνου, καθώς και πολλών άλλων παθήσεων, αυξάνοντας τον μέσο όρο ζωής, αφού αυτές οι παθήσεις αποτελούν την βασική αιτία θανάτου στις σύγχρονες κοινωνίες. Ρευματοειδής αρθρίτιδα Άτομα που είχαν διατροφή πλούσια σε ψάρια, ελαιόλαδο, μαγειρεμένα λαχανικά και φρούτα παρουσίαζαν μια σημαντική μείωση της έντασης των συμπτωμάτων της ρευματοειδής αρθρίτιδας, μια βελτίωση της λειτουργικότητας τους και μια καλυτέρευση της ζωτικότητας τους. Οι γιατροί που έκαναν την έρευνα, σημειώνουν ότι με τα μέχρι τώρα αποτελέσματά τους δεν μπορούν να απαντήσουν με επιστημονικά τεκμηριωμένο τρόπο κατά πόσο η μακροχρόνια διατροφή Μεσογειακού τύπου θα διατηρήσει τις ευεργετικές της δράσεις και ότι χρειάζονται περαιτέρω έρευνες. Παιδικό άσθμα Ερευνητές από το Βενιζέλειο Πανεπιστήμιο της Κρήτης, το βρετανικό Εθνικό Ινστιτούτο Καρδιολογίας και Πνευμόνων και το Κέντρο Ερευνας Περιβαλλοντικής Επιδημιολογίας στη Βαρκελώνη επικέντρωσαν τη μελέτη τους στις διατροφικές συνήθειες και την κατάστασης της υγείας 700 παιδιών που κατοικούν στην Κρήτη, όπου οι αλλεργίες και το άσθμα σε παιδιά δεν είναι σύνηθες φαινόμενο. Κατά τη διάρκεια της έρευνάς τους, οι επιστήμονες κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η διατροφή που είναι πλούσια σε φρούτα και λαχανικά προστατεύει τον οργανισμό και από τις δύο παθήσεις. Επιπλέον, διαπίστωσαν πως η διατροφή βοηθά στον έλεγχο των συμπτωμάτων του άσθματος. Γιατί να προτιμήσουμε βιολογικά τρόφιμα; Υψηλότερη θρεπτική αξία Ένα εντυπωσιακό φαινόμενο του οποίου δεν έχουν εκτιμηθεί οι επιπτώσεις, είναι η δραστική μείωση των συγκεντρώσεων σημαντικών ουσιών σε πολλά τρόφιμα. Για παράδειγμα, έρευνα στις Η.Π.Α, σε 43 ακατέργαστες φυτικές τροφές, όσον αφορά τη σύνθεση τους, συνέκρινε το έτος 1950 με το έτος 1999. Φάνηκαν σημαντικές μειώσεις της περιεκτικότητας σε 6 θρεπτικά συστατικά: πρωτεΐνες, ασβέστιο, φώσφορος, σίδηρος, ριβοφλαβίνη και ασκορβικό οξύ. Οι μειώσεις κυμάνθηκαν από 6% (πρωτεΐνες) έως 38%(ριβοφλαβίνη). Άσχετα των λόγων που παρουσιάζονται αυτές οι αλλαγές, βγαίνει το συμπέρασμα ότι με τα ίδια διατροφικά δεδομένα έχουμε μειωμένη πρόσληψη των παραπάνω συστατικών. Τα λαχανικά και φρούτα οργανικής γεωργίας έχουν αυξημένη σε ποσοστό επί ξηρού περιεκτικότητα από τα αντίστοιχα συμβατικά. Αυτό πρακτικά σημαίνει πως τα βιολογικά τρόφιμα έχουν μικρότερη περιεκτικότητα σε νερό από τα συμβατικά. Πάνω στο εύρημα αυτό, στηρίζονται πολλοί επαγγελματίες του χώρου για να πείσουν τον καταναλωτή πως η φαινομενικά αυξημένη τιμή των βιολογικών προϊόντων, ουσιαστικά εξισώνεται με αυτήν των συμβατικών. Γενικότερα, υπάρχουν πολύ λίγες καλά σχεδιασμένες έρευνες, οι οποίες είναι δυνατόν να κάνουν μια έγκυρη σύγκριση της διατροφικής αξίας των βιολογικών και των συμβατικών προϊόντων, λόγω πολλών μεθοδολογικών περιορισμών. Φαίνεται πάντως μια υψηλότερη συγκέντρωση σε βιταμίνη C της πατάτας και των φυλλώδη λαχανικών, τα οποία έχουν καλλιεργηθεί με βιολογική γεωργία. Αναφορά που δόθηκε το 2001 στην Αγγλία από τον Heaton και τους συνεργάτες του, δήλωνε πως τα βιολογικά τρόφιμα πέρα της βιταμίνης C, περιέχει αυξημένη συγκέντρωση και σε κάποια απαραίτητα ανόργανα στοιχεία όπως ασβέστιο, μαγνήσιο, σίδηρο και χρώμιο. Μάλιστα, σύμφωνα με αυτήν την αναφορά, το λυκοπένιο στη ντομάτα, οι πολυφαινόλες στις πατάτες, τα φλαβονοειδή στα μήλα και η ρεσβερατόλη στο κόκκινο κρασί ήταν σημαντικά αυξημένα. Επίσης, φαίνεται πως και η πρωτεΐνη των βιολογικών φρούτων και λαχανικών είναι υψηλότερης βιολογικής αξίας. Πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι τα προϊόντα βιολογικής καλλιέργειας έχουν μειωμένες συγκεντρώσεις νιτρικών αλάτων, συστατικά των οποίων η αυξημένη κατανάλωση έχει κατηγορηθεί με την εμφάνιση καρκίνου του στομάχου. Πάντως, περισσότερες έρευνες πρέπει να πραγματοποιηθούν για να διαπιστωθεί αν υπάρχει σημαντική διατροφική αξία των βιολογικών προϊόντων σε σχέση με τα συμβατικά τρόφιμα. Φυτοφάρμακα Τα όρια των υπολειμμάτων φυτοφαρμάκων έχουν καθοριστεί σε συγκεκριμένα όρια. Έτσι όταν ανακοινώνεται ότι δεν βρέθηκαν υπολείμματα, στην πραγματικότητα εννοούν ότι ήταν κάτω από τα επιτρεπτά όρια. Αντίθετα στα βιολογικά προϊόντα όταν υπάρχει ο ισχυρισμός ότι δεν ανιχνεύτηκαν υπολείμματα, σημαίνει ότι τα υπολείμματα ήταν μηδέν Πρέπει να αναφερθεί ότι πουθενά στην επίσημη νομοθεσία δεν υπάρχει πρόβλεψη για την παρουσία περισσοτέρων του ενός φυτοφαρμάκων. Ένα λαχανικό ή φρούτο μπορεί να υπάρχει νόμιμα στην αγορά ακόμη και αν έχουν ανιχνευτεί δύο, τρία, πέντε και δέκα φυτοφάρμακα, αρκεί το καθένα να βρίσκεται κάτω από τα νόμιμα όρια. Δεν υπάρχει πουθενά αναφορά για την αλληλεπίδραση των φυτοφαρμάκων η οποία έχει βρεθεί από πληθώρα ερευνών. Στη Λευκή Βίβλο για την ασφάλεια των τροφίμων της Ευρωπαϊκής Ένωσης προτείνεται τα βιολογικά τρόφιμα να περιέχουν μηδενικά υπολείμματα (0 ppm). Σε έρευνα του Τμήματος Τοξικολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης διαπιστώθηκαν σε ελαιόλαδο συμβατικής καλλιέργειας υπολείμματα φυτοφαρμάκων με τιμή μεγαλύτερη των 300 ppm (μέρη ανά εκατομμύριο), ενώ σε λάδι βιολογικής καλλιέργειας τα αποτελέσματα κυμαίνονταν από 0-10 ppm. Φιλικό στο περιβάλλον Η οργανική γεωργία δίνει προστασία στο έδαφος, στο νερό, στο κλίμα και συμβάλλει στη βιοποικιλότητα. Δεν έχει σημασία μόνο το τελικό προϊόν αλλά και οι επιπτώσεις στο περιβάλλον. Η βιολογική γεωργία είναι η πρώτη θεσμοθετημένη μορφή φιλοπεριβαλλοντικής γεωργίας. Είναι μια καθαρή παραγωγή. Τα υπολείμματα φυτοφαρμάκων όπως αναφέρθηκε είναι μηδενικά. Όταν και αν υπάρχουν οφείλονται στο ότι ο πλανήτης συνολικά είναι συνολικά μολυσμένος από φυτοφάρμακα, λόγω των συμβατικών καλλιεργειών.

Πρέπει να έχουμε υπόψη μας...

Ποια χαρακτηρίζονται βιολογικά τρόφιμα; Τα βιολογικά προϊόντα, είναι τρόφιμα τα οποία προέκυψαν μέσω της Βιολογικής ή Οργανικής Γεωργίας. Η βιολογική γεωργία είναι ένα σύστημα διαχείρισης και παραγωγής αγροτικών προϊόντων που στηρίζεται σε φυσικές διεργασίες, στη μη χρησιμοποίηση χημικών συνθετικών λιπασμάτων, φυτοπροστατευτικών προϊόντων ή γενετικών τροποποιήσεων και στην χρησιμοποίηση μη χημικών μεθόδων στην αντιμετώπιση εχθρών, ασθενειών και ζιζανίων. Χρησιμοποιούνται τεχνικές παραγωγής και ανακύκλωσης φυτικών και ζωικών υπολειμμάτων που διατηρούν την φυσική ισορροπία και τη γονιμότητα του εδάφους. Η παραγωγή κρέατος και πουλερικών ρυθμίζεται με ιδιαίτερη φροντίδα για την καλή διαβίωση των ζώων με τη χρησιμοποίηση φυσικών ζωοτροφών. Στην βιολογική κτηνοτροφία απαγορεύεται η γενετική τροποποίηση και η χρήση ουσιών που ευνοούν την ανάπτυξη ή τροποποίηση του κύκλου αναπαραγωγής των ζωών. Πως πιστοποιούνται τα βιολογικά τρόφιμα; Η επιθεώρηση των προϊόντων βιολογικής γεωργίας καλύπτει όλα τα στάδια της παραγωγικής διαδικασίας συμπεριλαμβανομένων της αποθήκευσης, της εμπορίας και της συσκευασίας. Οι επιθεωρήσεις διενεργούνται τουλάχιστον μια φορά τον χρόνο ενώ ταυτόχρονα γίνονται και επιτόπιοι έλεγχοι. Το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων στα πλαίσια των αυξημένων αναγκών όσον αφορά την πιστοποίηση των βιολογικών προϊόντων έχουν δώσει την δυνατότητα ελέγχου και πιστοποίησης σε εταιρείες οι οποίες δεν ανήκουν σε Δημόσιο φορέα. Αυτές οι Εταιρίες είναι:

• ΔΗΩ (Οργανισμός Ελέγχου και Πιστοποίησης προϊόντων Βιολογικής Γεωργίας)
• Φυσιολογική ΕΠΕ (Έλεγχοι, Πιστοποιήσεις, Προαγωγή Βιολογικής Γεωργίας και Ανάπτυξης)
• ΣΟΓΕ (Σύλλογος Οικολογικής Γεωργίας Ελλάδος)

Όλοι οι προαναφερόμενοι οργανισμοί έχουν δικαιοδοσία ελέγχου σε ολόκληρη την επικράτεια, γεγονός που δίνει την δυνατότητα στον καλλιεργητή, οπουδήποτε και αν βρίσκεται να επιλέξει τον οργανισμό που θα τον ελέγξει. Σε περίπτωση που κάποιος εκ των οργανισμών διαπιστώσει παράβαση, δεν χορηγεί πιστοποιητικό και έτσι μπορεί να διακόψει αυτόματα την συνεργασία με τον συγκεκριμένο καλλιεργητή. Ο έλεγχος και η πιστοποίηση των βιολογικών προϊόντων είναι πολύ σημαντικές αρμοδιότητες διότι προστατεύουν όλους τους εμπλεκόμενους με τα βιολογικά προϊόντα (παραγωγούς, εμπόρους, καταναλωτές κτλ) αλλά και την ποιότητα των ιδίων των προϊόντων. Τι πρέπει να προσέχετε όταν αγοράζετε βιολογικά τρόφιμα;

• Όλα τα βιολογικά προϊόντα πρέπει να είναι συσκευασμένα και να διαθέτουν την ένδειξη ότι αποτελούν προϊόντα βιολογικής γεωργίας.
• Τα βιολογικά φρούτα και λαχανικά πρέπει να πωλούνται μόνο στην εποχή τους.
• Πλέον μπορούν να πωλούνται χύμα, είτε στις αποκλειστικά βιολογικές λαϊκές αγορές είτε από το κτήμα του παραγωγού.
• Υποχρεωτικά όμως και στις δυο περιπτώσεις θα πρέπει να υπάρχουν σε εμφανές σημείο, διαθέσιμα προς ανάγνωση από τον καταναλωτή, τα πιστοποιητικά του οργανισμού πιστοποίησης για την ποσότητα, την ημερομηνία και το είδος τις κάθε παρτίδας παραγωγής.
• Επίσης χύμα δύνανται να διατίθενται και στα καταστήματα αμιγώς βιολογικών προϊόντων, με ετικέτες που θα αναφέρουν την προέλευσή τους και την πιστοποίησή τους. Επίσης ο καταναλωτής δύναται να ζητήσει να δει τα παραστατικά διακίνησής των, εάν συμφωνούν με τα όσα ισχυρίζεται το κατάστημα.
• Τα παραδοσιακά προϊόντα, δεν είναι κατ’ ανάγκη βιολογικά, εκτός και αν υπάρχει ένδειξη ότι αποτελούν προϊόντα βιολογικής γεωργίας.

Η δομή της μεσογειακής διατροφής Μεσογειακή Διατροφή αποτελείται από πολλούς υδατάνθρακες και φυτικές ίνες (δημητριακά, λαχανικά, όσπρια και φρούτα), καθώς και μονοακόρεστα λιπαρά οξέα (ελαιόλαδο) και έχει τα εξής χαρακτηριστικά :

1. Υψηλή αναλογία σε μονοακόρεστα προς κορεσμένα λιπαρά οξέα
2. Μέτρια κατανάλωση αιθυλικής αλκοόλης (κόκκινου κρασιού)
3. Υψηλή κατανάλωση οσπρίων
4. Υψηλή κατανάλωση δημητριακών (και ψωμιού)
5. Υψηλή κατανάλωση φρούτων
6. Υψηλή κατανάλωση λαχανικών
7. Χαμηλή κατανάλωση κρέατος και προϊόντων κρέατος
8. Μέτρια κατανάλωση γάλακτος και γαλακτοκομικών

Η πυραμίδα της Μεσογειακής Διατροφής χωρίζεται σε τρία επίπεδα βάσει της συχνότητας των τροφίμων που απεικονίζει (σε μηνιαία, εβδομαδιαία, καθημερινή βάση). Στην βάση της πυραμίδας εμφανίζονται τροφές πρέπει να καταναλώνονται καθημερινά, ενώ στην κορυφή της βρίσκονται οι τροφές που πρέπει να καταναλώνουμε αραιά και σε μικρότερες ποσότητες. Η ύπαρξη ποικιλίας τροφίμων στη διατροφή ελαχιστοποιεί την πιθανότητα να υπάρξει σημαντική έλλειψη συγκεκριμένου θρεπτικού συστατικού. Πόσο μάλλον για θρεπτικά συστατικά που δεν έχει αναγνωριστεί ακόμη η ωφέλεια τους στην υγεία. Τα τρόφιμα συνιστώνται να καταναλώνονται αραιά, δεν θα πρέπει να αποκλείονται τελείως από τη διατροφή, καθώς μπορεί να παρέχουν ένα ή περισσότερα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά (π.χ. το κρέας ως πηγή βιταμίνης B12). Σε μία συνήθη διατροφή, κανένα τρόφιμο δεν πρέπει να θεωρείται ως δηλητήριο το οποίο πρέπει οπωσδήποτε να αποφεύγεται, εκτός όταν ορισμένα άτομα έχουν γενετική (γάλα και δυσανεξία στη λακτόζη) ή άλλου είδους ευαισθησία σε συγκεκριμένα τρόφιμα (π.χ. κουκιά και ανεπάρκεια του ενζύμου G6PD). Από την άλλη η Μεσογειακή Διατροφή μπορεί να θεωρηθεί ανεπαρκής όσον αφορά τη πρόσληψη ασβεστίου και σιδήρου. Η έλλειψη όμως ασβεστίου και σιδήρου είναι συχνό φαινόμενο και δεν σχετίζεται άμεσα με άτομα που καταναλώνουν μεσογειακού τύπου διατροφής. Επίσης η υπερβολική κατανάλωση ελαιολάδου οδηγεί σε παχυσαρκία οπότε συνιστάται προσοχή στην υπερκατανάλωση ελαιολάδου με σκοπό τη μείωση των συνολικών θερμίδων και πρόληψη της παχυσαρκίας.

Γράφουν ο Παπαχρήστος Παρασκευάς, Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, M.Sc στη Διασφάλιση Ποιότητας - Κούτσικας Κωνσταντίνος, Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, M.Sc στην Κλινική Διατροφή