Λίγα λόγια… Πρόκειται για δίαιτα υποθερμιδική, η οποία βασίζεται «στη διατροφή που ταιρι΄ζει στην ομάδα αίματός σας». Διακρίνει τους ανθρώπους σε 4 διαφορετικές κατηγορίες ανάλογα με την ομάδα αίματος που έχουν (δηλαδή, 0, Α, Β, και ΑΒ) και ταυτόχρονα προβαίνει σε διάκριση των τροφών σε δύο κατηγορίες: σ’ εκείνες που λειτουργούν συμπληρωματικά της κάθε ομάδας και σ’ εκείνες που αντιτίθενται σ’ αυτές.
Η φιλοσοφία της Η ομάδα αίματος αντικατοπτρίζει την εσωτερική χημεία του οργανισμού που σύμφωνα με τον Αμερικάνο Φυσιοπαθολόγο, Peter J. D’ Adamo, οι τροφές που βελτιώνουν την υγεία μας διαφέρουν ανάλογα με την ομάδα αίματός μας. Η ομάδα αίματος ενός ατόμου μπορεί να κάνει φανερή την προδιάθεσή του σε πολλές ασθένειες και να ορίσει την επιλογή ενός συγκεκριμένου διατροφικού προγράμματος ή μιας συγκεκριμένης άσκησης. Ο ίδιος κατέληξε σ’ αυτό το συμπέρασμα έπειτα από πολλές έρευνες, συνεχίζοντας τις μελέτες του πατέρα του James D’ Adamo, χάρη στον οποίο ο Peter J. D’ Adamo υιοθέτησε τη λογική ότι «αυτό που κάνει καλό σε ένα άτομο μπορεί να κάνει κακό σε ένα άλλο». Ξεκινώντας πρώτος να διαχωρίζει τους ασθενείς του βάσει της ομάδας αίματός τους και παρατηρώντας τις αντιδράσεις τους, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα άτομα που ανήκαν για παράδειγμα στην ομάδα αίματος Α αντιδρούσαν αρνητικά στις δίαιτες εκείνες που ήταν πλούσιες σε πρωτεΐνες με προέλευση το κόκκινο κρέας, ενώ αντίθετα οι αντιδράσεις τους ήταν πιο θετικές στις δίαιτες που ήταν πλούσιες σε πρωτεΐνες με φυτική προέλευση.
Πού οφείλεται το γεγονός ότι κάθε τροφή προκαλεί διαφορετικές αντιδράσεις σε άτομα με διαφορετική ομάδα αίματος; Οι τροφές περιέχουν ειδικές ενώσεις πρωτεΐνης και υδατανθράκων, τις λεκτίνες, οι οποίες είναι όμοιες με τα αντιγόνα του ανθρώπου. Έτσι, μόλις καταναλώσουμε μία τροφή με λεκτίνες μη συμβατές με την ομάδα αίματός μας, ο οργανισμός μας αντιμετωπίζει τις ουσίες αυτές ως ξένες με αποτέλεσμα να προσπαθεί να τις εξουδετερώσει, καθώς σ’ ένα ποσοστό 2-5-% οι λεκτίνες διαπερνούν το τοίχωμα του εντέρου και εισέρχονται στο αίμα. Οι τροφές που είναι μη συμβατές με την ομάδα αίματός μας δημιουργούν, σύμφωνα πάντα με τον εμπνευστή της δίαιτας, προβλήματα στην πέψη, στην παραγωγή της ινσουλίνης και γενικότερα στη διατήρηση της ισορροπίας των ορμονών μας επιβραδύνοντας ταυτόχρονα το μεταβολισμό μας. Τι εγγυάται; Η δίαιτα με βάση την ομάδα αίματος εγγυάται απώλεια βάρους, αφού συνίσταται σε πρόσληψη λίγων θερμίδων και καύση περισσότερων θερμίδων από εκείνων που προσλαμβάνονται.
Κύρια χαρακτηριστικά ομάδων
Ομάδα αίματος 0: Ο D’ Adamo υποστηρίζει ότι τα άτομα αυτής της ομάδας είναι «κυνηγοί, αυτάρκεις, ηγέτες και τρώνε πολύ κρέας», επομένως το διαιτολόγιό τους οφείλει να είναι πλούσιο σε κρέας. Η ομάδα αίματος 0 είναι η πιο παλιά και διαδεδομένη ομάδα και αντιστοιχεί στον άνθρωπο κυνηγό και τροφοσυλλέκτη. Τα άτομα που ανήκουν σ’ αυτήν την ομάδα διαθέτουν ένα ισχυρό και ανθεκτικό ανοσοποιητικό σύστημα, ενώ εξίσου ανθεκτικό φαίνεται να είναι και το πεπτικό τους σύστημα. Το αρνητικό των ατόμων αυτών είναι ότι έχουν προδιάθεση σε ορισμένες αλλεργίες και τάση παχυσαρκίας και κατακράτησης υγρών, ενώ δεν είναι λίγες εκείνες οι φορές που υποφέρουν από υποθυρεοειδισμό, μυϊκές κράμπες και έλλειψη συγκέντρωσης. Γενικότερα, όσον αφορά στη ψυχοσύνθεση των ατόμων αυτών, μπορεί να ειπωθεί ότι χαρακτηρίζονται από εξωστρέφεια, εκφραστικότητα, αποφασιστικότητα και ευερεθιστότητα.
Ποιες τροφές ταιριάζουν στην ομάδα 0; Στην εν λόγω ομάδα ταιριάζει το κρέας, τα πουλερικά και τα ψάρια (π.χ. ρέγγα, μπακαλιάρος, σκουμπρί) που σε συνδυασμό με πράσινα φυλλώδη λαχανικά συνιστούν την ιδανική διατροφή για τα άτομα αυτής της ομάδας. Εάν ανήκετε σ’ αυτή την ομάδα, πρέπει να καταναλώνετε με μέτρο τα δημητριακά, το ψωμί και τα όσπρια, καθώς το πεπτικό σας σύστημα δε μπορεί να ανταποκριθεί αποτελεσματικά στο συγκεκριμένο είδος τροφών. Σε περίπτωση τέλος που εφαρμόζετε κάποια δίαιτα, καλό είναι να αφαιρέσετε από τη διατροφή σας το κουνουπίδι, τα λαχανάκια Βρυξελλών, το λάχανο (κόκκινο και άσπρο), τις φακές και τα σιτηρά. Φροντίστε τέλος, να εντάξετε τη σωματική άσκηση στη ζωή σας αφιερώνοντας μία ώρα τουλάχιστον επί 3 φορές την εβδομάδα σε κάποια αεροβική δραστηριότητα (π.χ. περίπατο ή ελαφρύ τρέξιμο).
Ομάδα αίματος Α: Πρόκειται για την πιο διαδεδομένη ομάδα αίματος μεταξύ των κατοίκων της Δυτικής Ευρώπης, ενώ τα άτομα που ανήκουν σ’ αυτή χαρακτηρίζονται από ευαισθησία στο πεπτικό σύστημα και δυσκολία στη διάκριση των πρωτεϊνών και των ζωικών λιπών. Αντίθετα, ανταποκρίνονται αρκετά καλά απέναντι στους υδατάνθρακες. Εκείνοι που ανήκουν σ’ αυτή την ομάδα είναι «γεωργοί και καλλιεργητές και τρώνε συνήθως δημητριακά», οπότε ο D’ Adamo τους συνιστά δίαιτα με ελάχιστο κρέας.
Όσον αφορά στη ψυχοσύνθεσή τους, αξίζει να σημειωθεί ότι είναι άτομα εσωστρεφή, τελειομανή, τακτικά, συνεργάσιμα, ευαίσθητα στις ανάγκες των συνανθρώπων τους, αλλά με προδιάθεση στο στρες.
Ποιες τροφές ταιριάζουν στην ομάδα Α; Στην ομάδα Α ταιριάζουν τα λαχανικά, το τοφού, το ψάρι, τα θαλασσινά, τα φρούτα και τα δημητριακά. Αντίθετα, το σιτάρι και τα παράγωγά του πρέπει να καταναλώνονται με μέτρο, διότι ενδέχεται να προκαλέσουν περίσσεια οξύτητα στους μυς, με αποτέλεσμα να γίνει δυσχερέστερο το έργο της καύσης των θερμίδων. Καλό είναι επίσης να αποφεύγεται το κρέας διότι ευνοεί την πρόκληση παχυσαρκίας, καθώς επίσης τα φασόλια και τα γαλακτοκομικά προϊόντα, διότι επιβραδύνουν το μεταβολισμό.
Σε περίπτωση, τέλος που ακολουθείτε κάποια δίαιτα, προτιμήστε τον ανανά και τις τροφές με σόγια, διότι μεταβολίζονται εύκολα.
Ομάδα αίματος Β: Εκείνοι που έχουν ομάδα αίματος Β είναι «νομάδες, τρώνε απ όλα, είναι δημιουργικοί, ισορροπημένοι και ευέλικτοι».
Τα άτομα αυτής της ομάδας διαθέτουν ισχυρό πεπτικό σύστημα, το οποίο μπορεί και επεξεργάζεται εξίσου καλά τόσο τις πρωτεΐνες, όσο και τους υδατάνθρακες. Ισχυρό είναι επίσης και το ανοσοποιητικό τους σύστημα, καθώς μένει ανεπηρέαστο από τις διατροφικές και κλιματολογικές συνθήκες. Το αρνητικό όσων ανήκουν σ’ αυτή την ομάδα είναι ότι έχουν προδιάθεση στο στρες, σε ψυχολογικές διαταραχές και σε διάφορες χρόνιες παθήσεις, όπως είναι για παράδειγμα ο διαβήτης.
Όσον αφορά στη ψυχοσύνθεσή τους, είναι αντικομφορμιστές, ανεξάρτητοι, αυθόρμητοι, οργανωτικοί, συναισθηματικοί, ελάχιστα φιλόδοξοι, άλλοτε εσωστρεφείς και άλλοτε εξωστρεφείς.
Ποιες τροφές ταιριάζουν στην ομάδα Β; Οι τροφές εκείνες που ενδείκνυνται για τα άτομα που ανήκουν σ’ αυτή την ομάδα είναι τα οπωρικά, τα γαλακτοκομικά και το κρέας. Μπορούν άφοβα να καταναλώνουν τυρί, ακόμη κι όταν βρίσκονται σε περίοδο δίαιτας. Άλλωστε, μία ισορροπημένη ποσότητα τυριού ευνοεί τη διαδικασία της πέψης και το μεταβολισμό. Ωστόσο, σε περίοδο δίαιτας, καλό είναι να αποφεύγονται το κοτόπουλο και το χοιρινό, τα οστρακοειδή και τα μαλάκια, το κριθάρι, το σιτάρι και η σίκαλη.
Για ‘σας που ανήκετε σ’ αυτή την ομάδα, ενδείκνυται μέτρια σωματική άσκηση που δεν επιφέρει κόπωση σε συνδυασμό με πνευματική άσκηση. Για το λόγο αυτό, μπορείτε να δοκιμάσετε Yoga ή Tai Chi.
Ομάδα αίματος ΑΒ: Εκείνοι που ανήκουν στην ομάδα ΑΒ είναι «αινιγματικοί και μπορεί να τρώνε σαν τους Α ή σαν τους Β». Η συγκεκριμένη ομάδα αίματος είναι η πιο «νεανική» ομάδα και για το λόγο αυτό είναι και η λιγότερο διαδεδομένη. Μάλιστα μόνο το 5% των ανθρώπων παγκοσμίως έχει αυτό τον τύπο αίματος.
Το πεπτικό σύστημα των ατόμων αυτών είναι ευαίσθητο, σε αντίθεση με το ανοσοποιητικό τους που μπορεί και παράγει ειδικά αντισώματα ενάντια στα βακτήρια, με αποτέλεσμα να μην αντιδρούν αλλεργικά σε σχέση με τα άτομα που ανήκουν σε άλλες ομάδες αίματος.
Όσον αφορά στη ψυχοσύνθεσή τους, τα άτομα αυτής της ομάδας είναι ευαίσθητα, εσωστρεφή, μυστηριώδη και ευερέθιστα, ενώ παράλληλα διαθέτουν ισχυρό ένστικτο και αυτοπεποίθηση. Επιπλέον, αντιμετωπίζουν πιο αποτελεσματικά το στρες όταν βρίσκονται σε κίνηση και εξασκούν κάποια φυσική δραστηριότητα.
Ποιες τροφές ταιριάζουν στην ομάδα ΑΒ; Ο τύπος ΑΒ μοιάζει αρκετά με αυτόν της Α κι επομένως του ταιριάζει περισσότερο ένα διατροφικό πρόγραμμα με βάση τα φρούτα και τα λαχανικά. Η ιδανική γι’ αυτόν διατροφή με σκοπό την απόκτηση του ιδανικού βάρους πρέπει να περιλαμβάνει τον ανανά, το ψάρι, τις πράσινες σαλάτες, το γάλα και τα γαλακτοκομικά.
Εάν βρίσκεστε σε περίοδο δίαιτας, αποφύγετε την κατανάλωση κρέατος, διότι το στομάχι σας παράγει μικρές ποσότητες γαστρικού οξέος, οι οποίες δεν επαρκούν για τη σωστή πέψη της τροφής. Γενικότερα, όμως, πρέπει να αποφεύγετε την κατανάλωση του κόκκινου κρέατος, των ρεβιθιών, των φασολιών, του καλαμποκιού και των σπόρων.
Όσον αφορά τη σωματική άσκηση που μπορείτε να ασκήσετε, προτιμήστε γιόγκα σε συνδυασμό με τζόκιγκ ή στρέτσιγκ, δηλαδή δραστηριότητες που προσφέρουν χαλάρωση και ταυτόχρονα έντονη φυσική άσκηση.
Βασικοί κανόνες
- Καλό είναι να πίνετε τα αναψυκτικά, το νερό και τους χυμούς 30 λεπτά πριν το γεύμα ή 2 ώρες μετά.
- Ως ψωμί, μπορείτε να τρώτε πολύ συγκεκριμένα είδη, όπως αυτό των Εσσαίων, το οποίο παρασκευάζεται με φύτρες σταριού.
- Αποφεύγετε την κατανάλωση μεταλλαγμένων τροφίμων και υδρογονομένων ελαίων, όπως είναι για παράδειγμα οι μαργαρίνες.
- Μείνετε μακρυά από τις τεχνητές γλυκαντικές ουσίες, τα πρόσθετα χρώματα και αρώματα και τα τηγανιτά.
- Αποκλείστε τη ζάχαρη από το διατροφικό σας πρόγραμμα.
- Μη χρησιμοποιείτε φούρνους μικροκυμάτων και σκεύη αλουμινίου.
Άτομα υπέρβαρα ή παχύσαρκα έχουν προσπαθήσει επιτυχώς ή ανεπιτυχώς παραπάνω από 1 φορά για να μειώσουν το βάρος τους, ενώ η συντήρηση του ιδανικού τους βάρους είναι μια ακόμη πιο δύσκολη υπόθεση. Αυτή η κατάσταση <σπρώχνει> πολύ κόσμο να ακολουθήσει δίαιτες διαφορετικές (ανορθόδοξες) από αυτές που συστήνουν οι επίσημοι σύλλογοι διαιτολόγων.
Στο παρελθόν, στον βωμό της γρήγορης απώλειας βάρους εφαρμόζονταν ανορθόδοξα διαιτητικά σχήματα, όπως χημικές δίαιτες, δίαιτες αποτοξίνωσης κ.α., με αποτέλεσμα την απώλεια κυρίως μυϊκής μάζας, υγρών κα λιγότερο του λιπώδους ιστού. Αυτό ο τρόπος αδυνατίσματος δεν ήταν μόνιμος και γι΄ αυτό παρουσιάστηκε το φαινόμενο <γιο-γιο>, δηλαδή η προσθήκη όλου του απολεσθέντος βάρους [συχνά περισσότερου]. Σήμερα η κατάσταση αυτή έχει εξελιχθεί, έχοντας προταθεί πολλά νέα διατροφικά σχήματα. Κάποια από αυτά δεν ενέχουν μεγάλους κινδύνους για την υγεία του οργανισμού. Η δίαιτα με βάση την ομάδα αίματος συγκαταλέγεται σε αυτές που μπορεί να προκαλέσουν σοβαρά προβλήματα δυσθρεψίας και υγείας στον ανθρώπινο οργανισμό, αφού δεν υφίσταται επιστημονικής τεκμηρίωσης.
Ενδεικτικά σχολιάζονται ορισμένα από τα σημεία που προτείνει αυτή η δίαιτα:
Άτομα με ομάδα αίματος 0 (το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού) πρέπει να καταναλώνουν πολύ κρέας σύμφωνα με τον D’ adamo. Υπάρχουν έρευνες που δείχνουν ότι η υπερκατανάλωση κρέατος είναι υπεύθυνη για δυσλιπιδαιμίες, καρκίνοι του πεπτικού κ.λ.π. Άτομα που έχουν υψηλή χοληστερίνη με ομάδα αίματος 0 μπορούν να καταναλώνουν συχνά κρέας;
Άτομα με ομάδα αίματος Α πρέπει να αποφεύγουν τα γαλακτοκομικά, που αποτελούν βασική πηγή ασβεστίου στην διατροφή μας. Για τα βρέφη, τα παιδιά, και εγκύους που χρειάζονται αυξημένες ποσότητες ασβεστίου, ποιες άλλες πηγές ισάξιες [ποσότητα, βαθμός απορρόφησης] με τα γαλακτοκομικά, μπορούν να τα αντικαταστήσουν;
Άτομα με ομάδα αίματος Β πρέπει να αποφεύγουν τροφές που περιέχουν το κριθάρι, το σιτάρι και τη σίκαλη. Τροφές τέτοιες μας παρέχουν ενέργεια και πολλά χρήσιμα για τον οργανισμό μας, μέταλλα και βιταμίνες. Αποκλείοντας βασικές κατηγορίες τροφών δεν έχει επίπτωση στην υγεία του οργανισμού μας;
Άτομα με ομάδα αίματος ΑΒ (πιο σπάνια στον πληθυσμό) πρέπει να ελαττώσουν την κατανάλωση του κρέατος και των οσπρίων. Άτομα με αναιμία και με αυτόν τον τύπο αίματος δεν πρέπει να καταναλώνουν κόκκινο κρέας, αλλά να προσλαμβάνουν το σίδηρο μόνο από φαρμακευτικά σκευάσματα;
Σύμφωνα με αυτά που υποστηρίζει η δίαιτα με βάση την ομάδα αίματος, στα όσπρια υπάρχουν οι λεκτίνες, οι οποίες μπορούν να προκαλέσουν βλάβη στον μυϊκό ιστό του ατόμων με ομάδα αίματος 0, ΑΒ. Οι λεκτίνες, πρωτεϊνικά μόρια, που βρίσκονται στην πλειονότητα των φυτικών τροφών και ιδιαίτερα στα όσπρια παρουσιάζουν πράγματι ισχυρή αλλεργιογόνο δράση. Το μούλιασμα των οσπρίων όμως καταστρέφει τα 2/3 των λεκτίνων τους, ενώ η το βράσιμο τους <εξουδετερώνει> κάθε ίχνος λεκτίνης που έχει μείνει. Άρα καταρρίπτεται και αυτός ο ισχυρισμός.
Η λύση είναι απλή και το μέλλον εξαρτάται από εμάς, αφού έγκειται στην αλλαγή των διατροφικών μας συνηθειών και στην υιοθέτηση του μοντέλου της παραδοσιακής Μεσογειακής Διατροφής.
Γράφει ο/η Παπαχρήστος Παρασκευάς, Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, Πτυχιούχος Α.ΤΕ.Ι.Θ., Μ.Sc στην Διασφάλιση Ποιότητας
