Φυσικές τοξίνες και παθογόνα που έχουν σχέση με τα θαλασσινά

Τα παρακάτω παθογόνα και φυσικές τοξίνες συνδέονται με τα θαλασσινά και την ασφάλειά τους:

Παθογόνα βακτήρια που συνδέονται με ωμά και κατεργασμένα θαλασσινά :
Σαλμονέλα
Κλοστρίδιο botulinum
Λιστέρια monocytogenes
Δονάκιο της χολέρας O 1
Δονάκιο της χολέρας μη- O 1
Vibrio parahaemolyticus και άλλα βακτήρια του ίδιου γένους
Vibrio vulnificus

Παράσιτα τα οποία ορισμένες φορές βρίσκονται στα ωμά θαλασσινά :
Anisakis spp . και συγγενικά παράσιτα
Diphyllobothrium spp .
Nanophyetus spp .
Eustrongylides spp .
Acanthamoeba και άλλες ελεύθερες αμοιβάδες
Ascaris lumbricoides and Trichuris trichiura
Ιοί που ορισμένες φορές μολύνουν τα ωμά θαλασσινά:
Ιός της ηπατίτιδας A
Ιός της ηπατίτιδας Ε
Ιοί r otavirus
Ιοί n orwalk
Άλλοι ιοί

Φυσικές τοξίνες που μπορεί να βρεθούν στα θαλασσινά :
Δηλητήριο από c iguatera
Τοξίνες από οστρακοειδή (PSP, DSP, NSP, ASP)
Σκομβροειδείς τοξίνες
Τετροδοτοξίνη (Ψάρι της τάξης των plectognathi )

Αυτό δε σημαίνει πάντως ότι τα θαλασσινά δεν είναι ποτέ ασφαλή. Τα περισσότερα από τα παραπάνω είναι ιδιαίτερα σπάνια στην Ευρώπη και μπορούν να απενεργοποιηθούν κατά την κατάψυξη ή το μαγείρεμα/τηγάνισμα των θαλασσινών.

Βασισμένο στο : http://iastatefoodservice.custhelp.com

Τα 5 πιο επικίνδυνα θαλασσινά στο πιάτο μας

Το ξέρουμε, ο τίτλος και μόνο μπορεί να σε κάνει να χάσεις το διατροφικό σου προσανατολισμό. Μέχρι τώρα πίστευες πως το ψάρι και τα θαλασσινά αποτελούν το υγιές υποκατάστατο του κόκινου κρέατος και νόμιζες πως είχες απαλλαγεί από τους κινδύνους τους (χοληστερίνη, καρδιοπάθειες, καρκίνος) μια και καλή, έχοντας ανακαλύψεις το Holy Grail της πρωτεϊνης. Δυστυχώς οφείλουμε να σε προσγειώσουμε στην πραγματικότητα, καθώς η μόλυνση του περιβάλλοντος και η βιομηχανοποίηση έχουν βάλει τη σφραγίδα τους κι εδώ. Ερευνες από έγκυρα πανεπιστημιακά ιδρύματα (όπως το Darwin στην Αυστραλία) και μελέτες που έχει δημοσιεύσει κατά καιρούς η Greenpeace δεν αφήνουν και πολλά περιθώρια διαπραγματεύσεων. Αρκετές τροφές της θάλασσας που θεωρούμε «καθαρές» ενδέχεται να περιέχουν επικίνδυνες ουσίες. Από την άλλη, πολλά θαλασσινά, ενώ ωφελούν σε κάποιους τομείς, βλάπτουν ιδιαίτερα σε άλλους, όπως τα επίπεδα χοληστερίνης – γι αυτό καλό είναι να έχεις μια ιδέα τι συμβαίνει, προτού αρχίσεις να γεμίζεις το πιάτο σου άκριτα με οτιδήποτε κολυμπάει.

Τόνος

Όλοι μας έχουμε πια μια-δυο κονσέρβες τόνου στο ντουλάπι για ώρα ανάγκης. Μια τονοσαλάτα είναι ό,τι καλύτερο: Διαιτητική (ανάλογα βέβαια αν τρως τόνο σε νερό κι όχι σε λάδι), φτωχή σε λιπαρά και πλούσια σε πρωτεΐνη. Τα 100 γραμμάρια καθαρού φιλέτου αναλογούν σε 18.5 γρμ. πρωτεΐνης, περισσότερης απ’ όση περιέχει μια μοσχαρίσια μπριζόλα. Οι περισσότεροι από εμάς αρκούμαστε στον κιτρινόπτερο τόνο, καθώς ο γαλαζόπτερος τόνος είναι σπανιότερος, πολύ ακριβότερος (καταναλώνεται με απληστία στην Ιαπωνία ως σούσι) και τείνει προς εξαφάνιση λόγω υπεραλίευσης. Καλό είναι λοιπόν να τον αφήσουμε στην ησυχία του, καθώς έρευνες που δημοσιεύτηκαν προ τριετίας στον Τύπο αναφέρουν πως το κρέας του περιέχει αυξημένα ποσοστά υδραργύρου, μετάλλου εξαιρετικά επικίνδυνου για την υγεία.

Σολομός

Ξαφνικά, όλοι ανακαλύψαμε το σολομό. Οι δε διατροφολόγοι πίνουν νερό στο όνομά του, λόγω των Ω-3 λιπαρών που περιέχει η σάρκα του – η μεγαλύτερη ποσότητα από οποιοδήποτε άλλο ψάρι. Ως γνωστόν, τα Ω-3 λιπαρά είναι το νέο trend για την καταπολέμηση της κακής χοληστερόλης και των καρδιοπαθειών γενικότερα. Ωραία. Έχεις αναρωτηθεί ποτέ πού τους βρίσκουν όλους τους σολομούς που ζητά η ανθρωπότητα για τα καναπεδάκια της; Ο γρίφος έχει μια πολύ απλή λύση: Η πλειοψηφία πλέον των σολομών που φτάνουν στο πιάτο μας είναι από ιχθυοκαλλιέργειες και σύμφωνα με στοιχεία που έχουν δημοσιεύσει τόσο η Greenpeace όσο και αμερικανικά ινστιτούτα (Environmental Defense Fund) το κρέας τους –ή για την ακρίβεια το λίπος τους- «φυλακίζει» πλήθος χημικών που κυκλοφορούν στις θάλασσες. Το σημαντικότερο από αυτά είναι το PCB (γνωστό και ως κλοφέν από ένα παλιό σκάνδαλο με μετασχηματιστές της ΔΕΗ), ένωση που χρησιμοποιείται σε ηλεκτρικές συσκευές και ψυκτικά, όπως επίσης και αντιβιοτικά. Τα επίπεδα PCB στο κρέας του σολομού έχουν μετρηθεί έως και 3 ½ φορές πάνω από οποιαδήποτε άλλη τροφή προέρχεται από τη θάλασσα. Κι επειδή ο σολομός «της φάρμας» είναι πιο παχύς από τον σολομό «ελευθέρας βοσκής», τα χημικά που απορροφά στο λίπος του είναι πολύ περισσότερα σε ποσότητα. Ένα από αυτά είναι και η γνωστή μας διοξίνη: Μετρήσεις αποδεικνύουν πως τα επίπεδα διοξίνης στους σολομούς καλλιέργειας είναι 11 φορές μεγαλύτερα από τους ελευθέρας βοσκής (www.sprig.com).

Όστρακα

Τα τσακίζουμε την Καθαρή Δευτέρα και τα θεωρούμε εξαιρετικό μεζέ γενικώς – αν και όσοι έχουν υψηλά ποσόστά «κακής» χοληστερόλη στο αίμα τους καλό είναι να τα αποφεύγουν. Όσοι πάντως δεν το κάνουν, καλό θα είναι να γνωρίζουν πολύ καλά την προέλευσή τους. Τα όστρακα περιέχουν μεγάλες ποσότητες ψευδαργύρου, στοιχείου ιδιαίτερα χρήσιμου για τον οργανισμό (από την τριχόπτωση έως την καλή λειτουργία του προστάτη), όμως με την μόλυνση των θαλασσών να έχει ξεφύγει από κάθε έλεγχο, οι βλαβερές συνέπειες υπερτερούν. Τα όστρακα «φιλτράρουν» το περιβάλλον που ζουν, κι ανάμεσά στις ουσίες που συγκρατούν είναι και οι τοξίνες. Μεγάλες ποσότητες από επικίνδυνα μύδια γεμάτα τοξίνες λόγω λιπασμάτων που καταλήγουν στη θάλασσα έχουν αλιευτεί σε περιοχές της Ελλάδας, όπως ο Αμβρακικός κόλπος (Εφημερίδα «Καθημερινή», φύλλο της 13-2-2008).

Γαρίδες

Το θαλασσινό με τη μεγαλύτερη κατανάλωση παγκοσμίως. Πολύ καλή πηγή πρωτεϊνης, χαμηλά λιπαρά, υψηλή όμως χοληστερόλη. Το κακό είναι ότι δεν γνωρίζουμε την προέλευσή τους – φρέσκες γαρίδες μάλλον απίθανο να συναντήσεις κι όλες οι σπεσιαλιτέ που τρως σε εστιατόρια είναι πιθανό να περιέχουν γαρίδες «καλλιέργειας», από περίεργες περιοχές του πλανήτη που φημίζονται για ο,τιδήποτε άλλο εκτός από την νομοθεσία τους περί ποιοτικού ελέγχου. Μια από αυτές είναι και το Βιετνάμ, από το οποίο προερχόταν το φορτίο που κατασχέθηκε στην Ελλάδα τον περασμένο Μάιο. Περιείχαν χλωραμφενικόλης, ισχυρό αντιβιοτικό, το οποίο έχει απαγορευτεί, καθώς θεωρείται τοξικό για το γενετικό υλικό. Όπως καταλαβαίνεις, το λιγότερο που έχεις να πάθεις αν πέσεις σε «περίπτωση» είναι σαλμονέλλα. Στην χειρότερη θα έχεις καταπιεί μια γερή δόση αντιβιοτικών και χημικών που χρησιμοποιούνται για την εκτροφή τους. Τέτοια χημικά ευθύνονται (εκτός όσων προαναφέραμε) και για βλάβες στο νευρικό σύστημα, δημιουργία ανθεκτικών μικροβίων στον οργανισμό και αλλεργικές αντιδράσεις.

Puffer fish

Γνωστό στην Ασία (κυρίως στην Ιαπωνία όπου θεωρείται υψηλή σπεσιαλιτέ) και ως fugu, είναι έτσι κι αλλιώς κίνδυνος θάνατος όπως και να το φας. Είτε μολυσμένο είτε καθαρό, σκοτώνει περίπου 100 καλοφαγάδες κάθε χρόνο. Κι αυτό γιατί διαθέτει ειδικούς αδένες που περιέχουν το δηλητήριο τετραδοτοξίνη, ουσία που παραλύει το αναπνευστικό σύστημα προκαλώντας επώδυνο θάνατο μέσα σε 5 λεπτά. Πριν δυο περίπου χρόνια, ψαράδες στην Μπανγκόγκ έβαφαν ροζ τέτοια ψάρια και τα πουλούσαν για σολομό (!), στέλνοντας στα εστιατόρια του άλλου κόσμου 15 άτομα. Για να μπορέσει να το φάει κανείς απαιτείται εξειδικευμένος μάγειρας, ο οποίος είναι ικανός να αφαιρέσει τους αδένες χωρίς να σπάσουν και να το σερβίρει ο ίδιος – συχνά δοκιμάζοντας το μπροστά στον πελάτη! Παρ’ όλους τους κινδύνους το Fugu κυκλοφορεί μέσα από το Διαδίκτυο ή σε delicatessen.

Πηγή: menslounge

Αλήθειες-φωτιά για τις θαλασσινές λιχουδιές! 

Τα θαλασσινά έχουν υψηλή θρεπτική αξία

Αλήθεια! Όλα τα θαλασσινά είναι πλούσια σε πρωτεΐνες, περιέχουν αξιοσημείωτες ποσότητες βιταμινών (Α, Β, D), ιχνοστοιχείων και μετάλλων (ασβέστιο, κάλιο, σίδηρο, ψευδάργυρο, χαλκό, ιώδιο, σελήνιο κ.ά.), ενώ η περιεκτικότητά τους σε λίπη είναι χαμηλή και σε υδατάνθρακες ελάχιστη ή μηδενική. Όσο για την ποσότητα χοληστερίνης τους, κάποια έχουν σχετικά υψηλή (στρείδια, σουπιές, καλαμάρια, γαρίδες) και κάποια πολύ χαμηλή (μύδια, καβούρια, χταπόδι). Για παράδειγμα, μια μερίδα (110 γραμμ.) μύδια βρασμένα στον ατμό περιέχουν περίπου 56 mg χοληστερίνης, δηλαδή πολύ λιγότερη ποσότητα από μια μερίδα ψαχνό κοτόπουλου.



Είναι εξαιρετική πηγή ω-3 λιπαρών
Μύθος! Όντως τα θαλασσινά περιέχουν τα ω-3 λιπαρά EPA και DHA, που αποδεδειγμένα έχουν θετική επίδραση στην υγεία. Όμως, η συνολική περιεκτικότητά τους σε αυτά είναι σχετικά μικρή σε σύγκριση με τα ψάρια, αφού το συνολικό λίπος των θαλασσινών είναι ελάχιστο. Για παράδειγμα, οι γαρίδες και τα καβούρια περιέχουν κατά μέσο όρο από 400 mg ωμέγα-3 ανά 100 γραμμάρια, το καλαμάρι 300 mg, ο αστακός, τα χτένια και τα μύδια από 200 mg, ενώ οι σουπιές και τα στρείδια σχεδόν καθόλου. Οι καθημερινές μας ανάγκες σε ω-3 λιπαρά ανέρχονται σε 1.000-3.000 mg.
Τα θαλασσινά συνεισφέρουν στην πρόσληψη ω-3 λιπαρών, δεν είναι όμως καλύτερη πηγή τους από τα ψάρια.


Υποκαθιστούν το κρέας
Αλήθεια! Σε ένα ισορροπημένο διαιτολόγιο η πρόσληψη πρωτεΐνης είναι απαραίτητη. Τα θαλασσινά περιέχουν υψηλής βιολογικής αξίας πρωτεΐνες, με όλα τα αμινοξέα που δεν μπορεί να συνθέσει μόνος του ο οργανισμός, και μάλιστα σε ποσότητες που σε κάποια είδη υπερβαίνουν αυτές του κρέατος. Για παράδειγμα, στην ποσότητα των 100 γραμμαρίων το βραστό χταπόδι έχει περίπου 34 γραμμάρια πρωτεϊνών, ενώ το βραστό μοσχαρίσιο κρέας περίπου 30 γραμμάρια. Επιπλέον, σε σχέση με το κρέας, έχουν πολύ χαμηλότερη περιεκτικότητα σε κορεσμένα λιπαρά και επαρκή σε σίδηρο και βιταμίνη Β12, συστατικά απαραίτητα για την αποφυγή αναιμίας.
Τα θαλασσινά είναι άριστες πηγές πρωτεϊνών και βιταμίνης Β12, υποκαθιστούν άριστα το κρέας.



Μπορεί να είναι επιβαρυμένα με βαρέα μέταλλα
Αλήθεια! Εξαιτίας της ρύπανσης των θαλασσών από τα βιομηχανικά απόβλητα, ορισμένα θαλασσινά μπορεί να περιέχουν βαρέα μέταλλα (υδράργυρο, νικέλιο, αρσενικό, κάδμιο κ.ά.). Ο κίνδυνος αυτός αφορά τα εισαγόμενα που προέρχονται από θάλασσες με υψηλά ποσοστά ρύπων αλλά και όσα αλιεύονται στη χώρα μας σε περιοχές με ρύπους. Γυναίκες στη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή που σκοπεύουν να κυοφορήσουν, θηλάζουσες, βρέφη, παιδιά και έφηβοι καθώς και ευπαθή άτομα με σοβαρά προβλήματα υγείας θα πρέπει να προσέχουν ιδιαίτερα, να επιλέγουν θαλασσινά με μικρό μέγεθος και να μην τα υπερκαταναλώνουν.
Οι μολυσμένες θάλασσες «παράγουν» μολυσμένα με τοξικά θαλασσινά και ψάρια.


Είναι «αλλεργιογόνες» τροφές
Αλήθεια! Τα θαλασσινά ανήκουν στα τρόφιμα που προκαλούν πιο συχνά αντιδράσεις υπερευαισθησίας και αλλεργίες, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι όλοι οι άνθρωποι είναι αλλεργικοί. Επομένως, εάν υποπτεύεστε ότι είστε αλλεργικοί στα θαλασσινά, υποβληθείτε σε διαγνωστικά τεστ από αλλεργιολόγο, προκειμένου να διαπιστωθεί εάν ισχύει ή όχι και να εντοπιστεί η ομάδα των θαλασσινών που πρέπει να αποφεύγετε. Αν, για παράδειγμα, παρουσιάζετε αλλεργία στον αστακό, θα πρέπει επίσης να μην τρώτε γαρίδες, καβούρια και καραβίδες.
Οι αλλεργικές αντιδράσεις μπορεί να προκληθούν ανεξαρτήτως ποσότητας κατανάλωσης. Συνεπώς, άτομα με αλλεργία σε συγκεκριμένα θαλασσινά πρέπει να τα αποφεύγουν εντελώς.


Παχαίνουν
Μύθος! Τα βρασμένα ή ψημένα θαλασσινά έχουν σχετικά λίγες θερμίδες, λιγότερες από 150 θερμίδες ανά συνήθη μερίδα εστιατορίου! Όταν μάλιστα συνοδεύονται με απλές σαλάτες λαχανικών, βραστά λαχανικά ή χόρτα, αποτελούν κατεξοχήν γεύμα διαίτης. Στον αντίποδα, όταν τα θαλασσινά τηγανίζονται ή συνδυάζονται με πατάτες, ζυμαρικά και λιπαρές σάλτσες, οι θερμίδες υπερβαίνουν τις 500 ανά μερίδα (π.χ. αστακομακαρονάδα). Και φυσικά, οι συνολικές θερμίδες του γεύματος από τριψήφιες μπορεί να γίνουν... τετραψήφιες, εάν το γεύμα περιλαμβάνει επιπλέον ορεκτικά, μεζεδάκια και άλλα φαγητά ή αν πιούμε πολύ αλκοόλ.


Αυξάνουν τη χοληστερίνη
Μύθος! Τα επίπεδα της χοληστερίνης του αίματος επηρεάζονται περισσότερο από τη συνολική πρόσληψη λιπαρών, ιδιαιτέρως δε των κορεσμένων, παρά από τη χοληστερίνη που προσλαμβάνουμε από τις τροφές. Επομένως, ακόμα και τα θαλασσινά που περιέχουν σχετικά υψηλή χοληστερίνη δεν αυξάνουν από μόνα τους τη χοληστερίνη του αίματος, διότι τα λιπαρά τους είναι λίγα, κι από αυτά τα κορεσμένα τους ελάχιστα. Αυτό που μπορεί να εκτινάξει τη χοληστερίνη στα ύψη είναι τα συνήθη συνοδευτικά τους !
Παρότι τα θαλασσινά περιέχουν αρκετή χοληστερίνη, δεν ανεβάζουν τη χοληστερίνη.


Αυξάνουν την πίεση
Εξαρτάται! Οτιδήποτε προέρχεται από τη θάλασσα περιέχει αρκετό νάτριο, το οποίο, όταν προσλαμβάνεται σε μεγάλες ποσότητες, μπορεί να προκαλέσει κατακρατήσεις υγρών και να αυξήσει την αρτηριακή πίεση. Γι' αυτό τα άτομα με αρρύθμιστη πίεση πρέπει να επιλέγουν πιάτα με θαλασσινά που έχουν όσο το δυνατόν λιγότερο ή καθόλου επιπρόσθετο αλάτι και να τα καταναλώνουν με μέτρο. Οι υπερτασικοί καλό είναι να αποφεύγουν το χταπόδι, γιατί περιέχει περισσότερο νάτριο και είναι πιο δύσπεπτο.
Το τηγάνισμα, ιδίως με κακής ποιότητας λάδια, καθιστά τα θαλασσινά πιο «βαριά» και λιγότερο υγιεινά, αυξάνει τη θερμιδική τους επιβάρυνση και παρέχει στον οργανισμό επιπλέον λίπη και αλάτι.


Προκαλούν ημικρανίες
Και πάλι εξαρτάται! Τα θαλασσινά «ενοχοποιούνται» για το 6-10% των ημικρανιών που οφείλονται σε τροφές, δηλαδή σε ποσοστό πολύ μικρότερο απ' ό,τι τα τυριά, η σοκολάτα, τα εσπεριδοειδή ή το κρασί. Οι πιθανότητες εκδήλωσης ημικρανίας αυξάνονται όταν τα θαλασσινά είναι τηγανισμένα ή περιχυμένα με λιπαρές σάλτσες, εάν περιέχουν γλουταμινικό μονονάτριο (συντηρητικό το οποίο χρησιμοποιείται σε πιάτα της κινέζικης κουζίνας), όταν συνδυάζονται με τυρί και αλκοόλ ή όταν τρώμε αμέσως μετά γλυκό, παγωτό ή φρούτα.


Βελτιώνουν την πνευματική απόδοση
Αλήθεια! Τα θαλασσινά διατηρούν υψηλή την πνευματική απόδοση και σε ορισμένες περιπτώσεις τη βελτιώνουν αισθητά. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι παρέχουν στον εγκέφαλο μεγάλες ποσότητες τυροσίνης, ενός αμινοξέος το οποίο μετατρέπεται σε ντοπαμίνη και νοραδρελανίνη, που αυξάνουν την εγρήγορση και την πνευματική διαύγεια. Εάν όμως θέλετε γρήγορο αποτέλεσμα, πρέπει να τα τρώτε σκέτα ή μόνο με λίγη σαλάτα, ώστε να μην παρεμποδίζεται η τυροσίνη από ανταγωνιστικά συστατικά άλλων τροφών.


Είναι αφροδισιακά
Αλήθεια! Τα θαλασσινά είναι πλούσια σε αμινοξέα, βιταμίνες Β και ψευδάργυρο, στοιχεία απαραίτητα για την καλή αιμάτωση και τη διαστολή των γεννητικών οργάνων, την ενδογενή παραγωγή νευροδιαβιβαστών και τη σύνθεση διαφόρων ορμονών, όπως η τεστοστερόνη, η έλλειψη των οποίων συσχετίζεται με στυτικές δυσλειτουργίες και μειωμένη ερωτική διάθεση. Επομένως, σε επίπεδο βιοχημείας, η τακτική κατανάλωση θαλασσινών δρα αφροδισιακά, εφόσον αποκαθιστά τυχόν θρεπτικές ελλείψεις. Επιπρόσθετα, σε επίπεδο ψυχολογίας της λίμπιντο, οτιδήποτε χαλαρώνει, «φτιάχνει ατμόσφαιρα» και παραπέμπει σε... περαιτέρω.
Απολαύστε τα βραστά ή ψητά, στο φούρνο ή τη σχάρα.


Τα κατεψυγμένα είναι υποβαθμισμένα
Μύθος! Η κατάψυξη είναι φυσική μέθοδος συντήρησης των τροφίμων, που δεν υποβαθμίζει τα θρεπτικά τους συστατικά. Επομένως, τα κατεψυγμένα θαλασσινά είναι εφάμιλλα των φρέσκων, με την προϋπόθεση ότι έχουν καταψυχθεί άμεσα και σωστά και δεν έχουν αποψυχθεί καθόλου στα ενδιάμεσα στάδια της διακίνησής τους και μέχρι να φτάσει η ώρα να τα προετοιμάσουμε για το μαγείρεμα.
Προτιμάμε νωπά θαλασσινά όταν εμπιστευόμαστε τον ιχθυοπώλη μας και ξέρουμε να τα ξεχωρίζουμε. Όταν δεν είμαστε 100% σίγουροι, επιλέγουμε κατεψυγμένα - όχι «χύμα», αλλά επώνυμα συσκευασμένα!


Μπορεί να προκαλέσουν δηλητηριάσεις
Αλήθεια! Ιδιαίτερα τα οστρακοειδή φιλτράρουν καθημερινά τεράστιες ποσότητες νερού που μπορεί να φέρει χημικές ουσίες, τοξίνες, βακτήρια και ιούς από το θαλάσσιο περιβάλλον. Αυτό μεγιστοποιείται κατά τους θερινούς μήνες, οπότε το καλοκαίρι είναι η εποχή που γενικά η «ψίχα» των θαλασσινών έχει περισσότερες πιθανότητες να είναι μολυσμένη. Όσα οστρακοειδή προέρχονται από ελεγχόμενες «καλλιέργειες» είναι περισσότερο ασφαλή από τα «άγρια».
Η κατανάλωση ωμών ή/και αλλοιωμένων θαλασσινών αυξάνει τον κίνδυνο για τροφικές δηλητηριάσεις. Επομένως, προσέχουμε τι επιλέγουμε και δεν τα τρώμε ποτέ ωμά.


Τελικά, τα τρώμε ή δεν τα τρώμε;
Τα μόνα άτομα που πρέπει να αποφεύγουν τα θαλασσινά, εφόσον υπάρχει η σχετική ιατρική σύσταση, είναι όσα πάσχουν από συγκεκριμένες ασθένειες, όπως ηπατίτιδα, αιμοχρωμάτωση, υπερθυρεοειδισμό, χαμηλή γαστρική οξύτητα ή πολύ υψηλό ουρικό οξύ ή έχουν διαπιστωμένες αλλεργίες σε αυτά. Για όλους τους υπόλοιπους τα αναμενόμενα οφέλη από τη συνετή και με μέτρο κατανάλωσή τους υπερισχύουν των ενδεχόμενων κινδύνων. Η ένταξη στη διατροφή μας βραστών ή ψητών θαλασσινών 1-2 φορές εβδομαδιαίως συμβάλλει στο «χτίσιμο» ενός ποιοτικότερου διαιτολογίου, που ενισχύει τον οργανισμό και προάγει την υγεία.

Πηγή: womenonly

7 τροφές που απομακρύνουν τα γηρατειά

Υπάρχουν ορισμένες τροφές που σύμφωνα με έρευνες προστατεύουν από τα γηρατειά και από παθήσεις που σχετίζονται με το πέρασμα των χρόνων και τη διαδικασία γήρανσης. Ποιές είναι όμως αυτές οι τροφές;

Eλαιόλαδο

Τέσσερις δεκαετίες πριν, ερευνητές κατέληξαν ότι τα μονοακόρεστα λιπαρά στο ελαιόλαδο ευθύνονταν σε μεγάλο ποσοστό για τα χαμηλά ποσοστά καρδιαγγειακών νόσων και καρκίνου στους κατοίκους της Κρήτης. Τώρα οι επιστήμονες γνωρίζουν ότι το ελαιόλαδο περιέχει και πολυφαινόλες, ισχυρά αντιοξειδωτικά που μπορούν να εμποδίζουν ασθένειες που σχετίζονται με το πέρασμα των χρόνων.

Γιαούρτι

Το 1970, στη Γεωργία υπήρχαν πολλοί άνθρωποι που ξεπερνούσαν τα εκατό. Μελέτες εκείνης της εποχής θεωρούσαν ότι η μακροζωία οφειλόταν στο γιαούρτι, συστατικό της διατροφής τους. Αν και δεν έχουν αποδειχτεί άμεσες ιδιότητες του γιαουρτιού όσον αφορά την αντιγηραντική του ικανότητα, το γιαούρτι είναι πλούσιο σε ασβέστιο, που βοηθά στην απομάκρυνση της οστεοπόρωσης και περιέχει καλά βακτήρια που βοηθούν στη διατήρηση της υγείας των εντέρων, ενώ παράλληλα περιορίζουν τα περιστατικά ασθενειών των εντέρων που σχετίζονται με την προχωρημένη ηλικία.

Ψάρι

Τριάντα χρόνια πριν, οι ερευνητές άρχισαν να αναζητούν την αιτία που ιθαγενείς της Αλάσκα δεν παρουσίαζαν καρδιοπάθειες. Όπως τώρα εκτιμούν οι επιστήμονες, ο λόγος είναι η διατροφή με ψάρια, τα οποία κατανάλωναν σε μεγάλο βαθμό. Το ψάρι είναι πηγή ω-3 λιπαρών που βοηθούν στην πρόληψη της συσσώρευσης χοληστερόλης στις αρτηρίες και προστατεύουν από αρρυθμίες.

Σοκολάτα

Οι κάτοικοι των νησιών San Blas κοντά στον Παναμά, εμφανίζουν ποσοστά καρδιοπαθειών εννέα φορές χαμηλότερα σε σχέση με τους κατοίκους του Παναμά. Η αιτία; Πίνουν ένα ρόφημα που είναι φτιαγμένο από μεγάλη ποσότητα σοκολάτας, η οποία είναι πλούσια σε φλαβονοειδή που βοηθούν στην διατήρηση της καλής λειτουργίας των αγγείων. Η διατήρηση των αγγείων σε ‘νεανικά’ επίπεδα μειώνει τον κίνδυνο υπέρτασης, διαβήτη τύπου ΙΙ, παθήσεων των νεφρών και άνοιας.

Ξηροί καρποί

Έρευνες σε συγκεκριμένους πληθυσμούς έχουν δείξει ότι τρώγοντας ξηρούς καρπούς κερδίζουν 2,5 περίπου παραπάνω χρόνια ζωής. Οι ξηροί καρποί είναι πλούσιες πηγές μη κορεσμένων λιπαρών και προσφέρουν οφέλη παρόμοια με αυτά που σχετίζονται με το ελαιόλαδο. Αποτελούν επίσης πηγές βιταμινών, μετάλλων και άλλων φυτοχημικών, στα οποία περιλαμβάνονται τα αντιοξειδωτικά.

Κρασί

Η κατανάλωση αλκοόλ σε μέτριες ποσότητες προστατεύει από τις καρδιαγγειακές νόσους, τον διαβήτη και την απώλεια μνήμης λόγω ηλικίας. Οποιοδήποτε είδος αλκοολούχου ποτού φαίνεται να έχει τέτοια οφέλη αλλά το κόκκινο κρασί αποτελεί το επίκεντρο των ερευνών. Περιέχει ρεσβερατρόλη, συστατικό που συμβάλλει στα οφέλη και σύμφωνα με έρευνες σε ζώα, μπορεί να ενεργοποιήσει γονίδια που επιβραδύνουν το κυτταρικό γήρας.

Βατόμουρα

Σε έρευνες που έγιναν σε ποντίκια, όσα ταΐστηκαν με βατόμουρα έζησαν παραπάνω χρόνια, που αν υπολογιστούν με τα ανθρώπινα μέτρα φτάνουν τα δέκα. Συστατικά στα βατόμουρα περιορίζουν τη φλεγμονή και τη βλάβη από την οξείδωση που σχετίζεται με προβλήματα μνήμης λόγω ηλικίας και με την κινητική λειτουργικότητα. Επίσης τα ποντίκια που ταίστηκαν με βατόμουρα είχαν καλύτερη απόδοση όσον αφορά την ισορροπία και τον συντονισμό.

Νιώθετε ότι έχετε συναισθηματική λαιμαργία; Καταπολεμήστε τη με έξυπνο τρόπο!

Κάθε άνθρωπος γεννιέται με τους ιδανικούς ρυθμιστικούς μηχανισμούς. Το βρέφος τρώει μόνο όταν πεινάει και σταματάει να τρώει μόλις νιώσει ικανοποίηση και κορεσμό. Η διαδικασία αυτή ονομάζεται ενστικτώδης ή ενδογενώς ρυθμιζόμενη κατανάλωση τροφής. Έτσι ακριβώς πρέπει να γίνεται η κατανάλωση φαγητού από τον καθέναν που επιδιώκει ένα υγιές και σταθερό βάρος.

Στην πραγματικότητα, το στοίχημα αυτό είναι δύσκολο, καθώς σήμερα η κατανάλωση φαγητού έχει συνδεθεί σχεδόν με όλα τα συναισθήματα του ανθρώπου. Τρώμε για να αντιμετωπίσουμε το άγχος και τη νευρικότητα, για να ξεφύγουμε από την ανιαρή καθημερινότητα, τρώμε για να απαλύνουμε τη στεναχώρια μας και να νιώσουμε καλύτερα, τρώμε για να γιορτάσουμε όταν είμαστε χαρούμενοι. Η κατανάλωση φαγητού συχνά συνδέεται και με την ανία ή το θυμό καθώς και με τη χαμηλή αυτοπεποίθηση και αυτοεκτίμηση.

Η πρόσληψη τροφής σε απάντηση των διαφόρων ψυχολογικών καταστάσεων που αναφέρονται παραπάνω ονομάζεται «συναισθηματικό φαγητό» και αποτελεί την κυριότερη διαταραχή διατροφικής συμπεριφοράς στις ανεπτυγμένες χώρες. Η καθαρή σκέψη και η λογική είναι τα βασικότερα όπλα στην καταπολέμηση του «συναισθηματικού φαγητού». Υπάρχει σίγουρα τρόπος καθένας να ξεφύγει από αυτό το ψυχολογικό μαρτύριο και αυτά που ακολουθούν μπορούν να σας βοηθήσουν σε αυτήν την κατεύθυνση.

Αναγνωρίστε την πείνα σας

Καταρχήν, μάθετε να αναγνωρίζετε και να μπορείτε να αξιολογήσετε την πείνα σας. Πριν ξεκινήσετε να τρώτε αψυχολόγητα, σκεφτείτε πως θα ήταν αν βαθμολογούσατε το αίσθημα πείνας που νιώθετε χρησιμοποιώντας τους αριθμούς από 1 έως 5. Ο αριθμός 1 αντιστοιχεί στo ασθενέστερο αίσθημα πείνας, ενώ το 5 στο ισχυρότερο. Επειδή πολύ συχνά τρώμε χωρίς πραγματικά να πεινάμε η βαθμολόγιση αυτή θα σας βοηθούσε να αποφεύγετε την υπερκατανάλωση φαγητού όταν δεν υπάρχει οργανική ανάγκη.

Σχεδιάστε το καθημερινό σας πρόγραμμα, ακόμα κι αν βρίσκεστε σε άδεια ή διακοπές.

Σαν δεύτερο βήμα κατασκευάστε μία λίστα καθημερινών δραστηριοτήτων που μπορείτε να κάνετε ώστε να αποφύγετε το φαγητό. Για παράδειγμα, κάντε έναν περίπατο, ακούστε μουσική, κάντε τηλέφωνο σε έναν φίλο, κάντε ένα ντους, κάντε δουλειές στο σπίτι, ασχοληθείτε με τον κήπο, διαβάστε ένα βιβλίο, δείτε ένα φιλικό σας πρόσωπο που έχετε «χάσει», περιποιηθείτε τον εαυτό σας π.χ. το δέρμα ή τα μαλλιά σας. Σχετικά με όσους βρίσκονται σε διακοπές περπατήστε και εξερευνήστε την περιοχή που βρίσκεστε, κολυμπήστε περισσότερο, παίξτε ρακέτες στην παραλία ή χαλαρώστε και ξεκουραστείτε ακόμα και με τον ύπνο. Σε αυτές τις κινήσεις ή δραστηριότητες-λύσεις μπορείτε να καταφεύγετε όταν νιώθετε ότι θέλετε να φάτε. Αποφύγετε το να παρακολουθήσετε τηλεόραση, καθώς η ανία και τα ερεθίσματα από τις διαφημίσεις μπορεί να σας αυξήσουν τη διάθεση για κατανάλωση φαγητού.

Κρατήστε ημερολόγιο καταγραφής τροφίμων

Η τήρηση ενός ημερολογίου κατανάλωσης τροφίμων θα μπορούσε να βοηθήσει στην καλύτερη κατανόηση των ωρών της ημέρας, αλλά και των συνθηκών που σας οδηγούν στη συναισθηματική κατανάλωση του φαγητού. Ακόμα θα βοηθούσε την προσπάθεια να υπολογίζετε κατά προσέγγιση το θερμιδικό περιεχόμενο των τροφών που καταναλώνετε καθημερινά.Συνεπώς, θα μπορούσατε να αποφύγετε να είστε σπίτι εκείνες τις χρονικές στιγμές της ημέρας, καθώς και να αποφεύγετε τις καταστάσεις που συνδέονται με υπερφαγία.

Άμεση πρόσβαση σε υγιεινά σνακς-μικρογεύματα

Φτιάξτε μια λίστα με 3-4 υγιεινά σνακς που σας ικανοποιούν και φροντίστε να υπάρχει άμεση πρόσβαση σε αυτά, ώστε μόλις νιώθετε ότι θέλετε να τσιμπολογήσετε κάτι να τρώτε πάντα αυτά τα προϊόντα. Για παράδειγμα, κάποια φρούτα, γιαούρτι ή γάλα χαμηλά σε λιπαρά, κάποια λαχανικά π.χ. αγγούρι-καρότο, κάποια κράκερς ολικής-σικάλεως, κάποια τοστ με τυρί και αλλαντικά χαμηλών λιπαρών.

Ο ρόλος της άσκησης

Η φυσική δραστηριότητα είναι μια πολύ ποιοτική καθημερινή συνήθεια, η οποία μας κρατάει πάντα μακριά από τη συναισθηματική κατανάλωση φαγητού. Μέσω της φυσικής δραστηριότητας, συναισθήματα όπως η οργή, η νευρικότητα, το άγχος διοχετεύονται και μπορούμε να απαλλαγούμε από αυτά. Επιπρόσθετα, η φυσική δραστηριότητα μας απασχολεί για κάποια ώρα, με αποτέλεσμα εκ των πραγμάτων να αποφεύγεται η συναισθηματική κατανάλωση του φαγητού, ενώ το ίδιο ισχύει και για το χρονικό διάστημα πριν και μετά την άσκηση.

Επαρκής ύπνος Έχει φανεί από επιστημονικές μελέτες ότι στα άτομα που τείνουν να μην κοιμούνται επαρκώς, τα φαινόμενα συναισθηματικής υπερφαγίας πολλαπλασιάζονται. Αυτό συμβαίνει καθώς η αποχή από τον ύπνο μειώνει τα επίπεδα της λεπτίνης στον ανθρώπινο οργανισμό, μιας ορμόνης που ρυθμίζει την όρεξη και συμμετέχει στο μηχανισμό του κορεσμού μετά από γεύματα. Εξάλλου, ο υγιής ύπνος παρέχει πνευματική διαύγεια και καλύτερο έλεγχο των συναισθημάτων του ανθρώπου. Βασική αρχή μιας ισορροπημένης διατροφής είναι η αποδέσμευση των συναισθηματικών μεταπτώσεων από την κατανάλωση φαγητού, που οφείλει να είναι στόχος όλων μας. Οι παραπάνω στρατηγικές μπορούν να βρουν εφαρμογή στην καθημερινή μας ζωή και να μας βοηθήσουν στην επίτευξη αυτού του δύσκολου στόχου.

Τροφές μειώνουν το αίσθημα της κούρασης

Κύρια σύσταση που θα μπορούσε να δώσει κανείς είναι να αποφεύγετε ιδιαίτερα στρεσογόνες καταστάσεις. Προσπαθείτε να βρίσκετε πάντα λίγο χρόνο για τον εαυτό σας και να ξεχνάτε την πίεση της δουλειάς. Παράλληλα η εφαρμογή αυστηρών και στερητικών διαιτών επιτείνουν το στρες και συμβάλλουν τόσο στην ψυχική όσο και στη σωματική εξάντληση. Ας δούμε μερικά μικρά διατροφικά μυστικά: Ξηροί καρποί Είναι πολύ καλές πηγές μαγνησίου και του συνενζύμου Q10. Έρευνα που έγινε σε 200 ασθενείς με υποτονικότητα και μελαγχολία, βρέθηκε στο 75% αυτών πολύ χαμηλά επίπεδα μαγνησίου στα λευκοκύταρα τους. Όταν αύξησαν το μαγνήσιο στο διαιτολόγιο τους, παρατηρήθηκε μείωση των συμπτωμάτων. Παράλληλα, το συνένζυμο Q10 (ή αλλιώς ουβοκινόνη) έχει συσχετισθεί από πολλές μελέτες με τόνωση και αύξηση της διάθεσης καθώς παίζει σημαντικό ρόλο στη διαδικασία της παραγωγής ενέργειας από το κύτταρο.

Μέλι Μας δίνει άμεσα ενέργεια και διάφορα αντιοξειδωτικά συστατικά, που αποτελούν το 'άμεσο φάρμακο' για την κόπωση. Μάλιστα, σε πρόσφατη μελέτη από το Τμήμα Φαρμακευτικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, φάνηκε ότι το Ελληνικό μέλι υπερτερεί του εισαγόμενου, καθώς λόγω της ιδιαιτερότητας του εδάφους οι μέλισσες παράγουν μεν λιγότερο μέλι αλλά είναι περισσότερο συμπυκνωμένο και συνεπώς πλουσιότερο σε αντιοξειδωτιά συστατικά από το μέλι άλλων χωρών. Αποφύγετε λοιπόν το απογευματινό κρουασάν ή άλλο γλυκό και προτιμήστε ένα γιαούρτι με χαμηλά λιπαρά, λίγους ξηρούς καρπούς (κατά προτίμηση αμύγδαλα ή καρύδια) και λίγο μέλι.

Φρούτα και λαχανικά

Να θυμάστε ότι το στρες αυξάνει τις απαιτήσεις σε αντιοξειδωτικά συστατικά, τόσο βιταμίνες όσο και μη θρεπτικά συστατικά. Αντιοξειδωτικές βιταμίνες, κυρίως C (φράουλες, ακτινίδιο, ρόκα, μπρόκολο, πατάτες) και Ε(σπαράγγια, σπανάκι, μαρούλι). Παράλληλα, ιδιαίτερη αντιοξειδωτική σημασία έχουν και τα μη θρεπτικά συστατικά, δηλαδή συστατικά που βρίσκονται στις τροφές και τους προσδίδουν τις κύριες οργανοληπτικές τους ιδιότητες και δεν έχουν θρεπτική αξία (όπως οι βιταμίνες) και είναι η κουερσιτίνη (μήλο), ισοφλαβόνες (σόγια), νασουνίνη (μελιτζάνα) κα. Τουλάχιστον 5 μερίδες φρούτων και λαχανικών θα πρέπει να καταναλώνουμε ημερησίως, σύμφωνα με τις συστάσεις επίσημων διεθνών φορέων Διατροφής.

Ψάρια Πρόσφατες μελέτες έχουν δείξει ότι τα ω-3 λιπαρά οξέα που περιέχονται σε αυτά (και πιο συγκεκριμένα το DHA και το EPA) συμβάλλουν και στην καλή υγεία του εγκεφάλου και στη μείωση του ρυθμού απώλειας της απομνημονευτικής μας ικανότητας. Παράλληλα περιέχουν αμινοξέα που επηρεάζουν τα επίπεδα της σεροτονίνης στον εγκέφαλο, αυξάνοντας τη διάθεση και τονώνοντας τον οργανισμό. Μην ξεχνάτε λοιπόν, τουλάχιστον 2 φορές την εβδομάδα να συμπεριλαμβάνετε στο διαιτολόγιο σας ψάρια όπως τσιπούρα, φαγκρί, σαρδέλλα κ.α. Γράφει η Αποστολοπούλου Αλεξάνδρα, Διαιτολόγος - Διατροφολόγος

Ψάρια με μικρόβια στο... τραπέζι μας

Ψάρια μετά μικροβίων στο... τραπέζι μας

Λόγω θαλάσσιας μόλυνσης και κακής συντήρησης

Της Τανιας Γεωργιοπουλου

Πώς θα αισθανόσασταν εάν μαθαίνατε ότι το φρέσκο ψάρι που γευθήκατε (και ακριβοπληρώσατε), εμπεριέχει Pseudomonas aeruginosa ή Vibrio vulnificus; Καταρχήν ψυχραιμία, αλλά εφεξής προσοχή, καθώς σίγουρα όλοι μας έχουμε πέσει θύματα …«γαστριμαργικής υποβάθμισης».

Ναι, είναι αλήθεια, ψάρια μετά αρκετών μικροβίων φτάνουν στο τραπέζι μας ως αποτέλεσμα της ρύπανσης της θάλασσας, αλλά και των κακών συνθηκών διαχείρισης των αλιευμάτων. Η φρεσκάδα του ψαριού συχνά εξαρτάται από τις συνθήκες συντήρησής του και όχι κατ' ανάγκην από το χρονικό διάστημα που μεσολαβεί από τη στιγμή της αλίευσης μέχρι να φτάσει στο πιάτο μας.

Yψηλές συγκεντρώσεις

Ερευνητές του Πανεπιστημίου Πατρών που πραγματοποίησαν σχετικές μετρήσεις σε δείγματα ψαριών από τη στιγμή της αλίευσης έως και τη διάθεσή τους στην αγορά, εντόπισαν πλήθος παθογόνων μικροβίων σε υψηλές συγκεντρώσεις. Σε ένα συγκεκριμένο δείγμα μάλιστα, εντοπίστηκε μικρόβιο που «κανονικά» βρίσκεται μόνο σε… ενδονοσοκομειακά απόβλητα. Οπως επισημαίνει στην «Κ» η επιστημονική υπεύθυνη της μελέτης που πραγματοποιήθηκε από το τμήμα Βιολογίας -Μονάδα Ρύπανσης, Διαχείρισης Περιβάλλοντος και Οικοτοξικολογίας του πανεπιστημίου- κ. Ιωάννα Ηλιοπούλου «ό,τι ρίχνουμε στη θάλασσα, τελικά θα φτάσει στο πιάτο μας». Οπως η ίδια εξηγεί, τα ψάρια αλιεύονται ήδη επιβαρυμένα με μικρόβια λόγω της μόλυνσης των θαλασσών, αλλά η κατάσταση επιδεινώνεται από την κακή διαχείρισή τους τόσο μέσα στο σκάφος, από τους αλιείς, όσο και έως ότου φτάσουν στα σημεία πώλησης.

«Τα ψάρια πρέπει μόλις αλιεύονται να μπαίνουν σε πάγο και όχι σε θαλασσινό νερό όπως συνηθίζεται», τονίζει η κ. Ηλιοπούλου. Χαρακτηριστικά, ένα ψάρι που έχει συντηρηθεί σε πάγο σε 0 βαθμούς Κελσίου μπορεί να αντέξει έως και 19 ημέρες, ενώ ένα ψάρι συντηρούμενο «απλώς» σε νερό μετά μία μόλις ημέρα είναι ακατάλληλο για κατανάλωση. Η ίδια, επισημαίνει πάντως ότι σε λίγες περιπτώσεις το μικροβιακό φορτίο που ανιχνεύτηκε στα δείγματα που εξετάστηκαν μετρήθηκε σε συγκεντρώσεις που θα μπορούσαν να προκαλέσουν άμεσα προβλήματα υγείας. Σαφώς όμως πρόκειται για ψάρια υποβαθμισμένα που δεν προσφέρουν στους καταναλωτές τα θετικά στοιχεία που νομίζουν ότι λαμβάνουν τρώγοντας υγιεινά. «Κακή ποιότητα ψαριού σημαίνει ψάρι που η διατροφική του αξία είναι σαφώς υποβαθμισμένη», τονίζει η κ. Ηλιοπούλου.

Η αρχή του προβλήματος βρίσκεται στη θάλασσα, καθώς οι θάλασσες είναι ρυπασμένες. Οταν λοιπόν τα ψάρια αλιεύονται, ήδη είναι «φορείς» κάποιων μικροβίων (λίγα σε αριθμό) που πολλαπλασιάζονται εφόσον βρεθούν στο κατάλληλο περιβάλλον.

Από τα δείγματα που εξετάστηκαν, τα ψάρια που είχαν διατηρηθεί σε πάγο βρέθηκαν να έχουν ελάχιστο μικροβιακό φορτίο. Αντίθετα εκείνα που είχαν «διατηρηθεί» σε νερό περιείχαν έως και δέκα φορές περισσότερα μικρόβια ανά γραμμάριο. Πρόκειται για μικρόβια όπως το Pseudomonas aeruginosa & Vibrio vulnificus, που σε αυξημένο αριθμό μπορούν να προκαλέσουν σηψαιμία, λοιμώξεις, ενδοκαρδίτιδα και ενδομητρίτιδα και γαστρεντερικές διαταραχές και το Vibrio alginolyticus που έχει ενοχοποιηθεί για δερματίτιδες και ωτίτιδες…

Δείκτης η ισταμίνη

Οι ερευνητές μέτρησαν επίσης την ισταμίνη στα δείγματα, χημική ουσία που εκκρίνει ένας οργανισμός που έχει επιμολυνθεί από μεγάλο αριθμό μικροβίων. Ετσι τα επίπεδα της ισταμίνης αποτελούν δείκτη για τη φρεσκότητα και τελικά την καταλληλότητα ενός ψαριού. Αλλεργία, υπόταση, έξαψη και πονοκέφαλος είναι μερικά από τα συμπτώματα που μπορεί να εκδηλώσει κάποιος εφόσον καταναλώσει τρόφιμα με υψηλά επίπεδα ισταμίνης. Από τα δείγματα που ελέγχθηκαν εκείνα που είχαν συντηρηθεί σε νερό εμφάνιζαν υψηλές συγκεντρώσεις ισταμίνης στη σάρκα (8-10mg ανά 100 gr), στοιχείο που καθιστά το ψάρι σαφώς υποβαθμισμένο. Σε κάποιες περιπτώσεις τα επίπεδα ισταμίνης που ανιχνεύτηκαν ξεπερνούσαν τα 12 mg ανά 100 gr (το όριο που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Ενωση είναι τα 15 mg ανά 100 gr).

Οπως επισημαίνει στην «Κ» η κ. Ηλιοπούλου μπορεί να μην πρόκειται για προϊόντα επικίνδυνα για την υγεία, αλλά πρόκειται σαφώς για υποβαθμισμένα προϊόντα. Και αν αναλογιστούμε ότι το ψάρι θεωρείται ένα προϊόν υψηλής διατροφικής αξίας το οποίο συχνά πληρώνουμε ακριβά, αυτή η παράμετρος είναι ιδιαίτερα σημαντική.

Τα δείγματα αφορούν σε ψάρια που έχουν αλιευτεί στις ακτές της Δυτικής Πελοποννήσου στα ανοιχτά του Πατραϊκού κόλπου, στον Κορινθιακό και στα ανοιχτά της Κυλλήνης. Τη μελέτη πραγματοποίησαν οι κ. Δανάη Βενιέρη, λέκτορας Πολυτεχνείου Κρήτης, ο κ. Χρήστος Θεοδωρόπουλος, M.Sc. βιολόγος - Περιβαλλοντολόγος και η κ. Μαρία Λαγκαδινού, M.Sc. φυσικός - περιβαλλοντολόγος.

Τι πρέπει να προσέχουμε

- Αγοράζουμε πάντα ψάρια που συντηρούνται σε πάγο και όχι σε νερό ή βρίσκονται απλώς πάνω σε ένα πάγκο.

- Τα δοχεία μέσα στα οποία βρίσκονται τα ψάρια θα πρέπει να είναι τέτοια, ώστε το νερό από την τήξη του πάγου να «φεύγει» και να μην μένει μέσα στο δοχείο.

- Τα τελάρα θα πρέπει να είναι πλαστικά και ρηχά και όχι ξύλινα, τα οποία απαγορεύονται από τη νομοθεσία, καθώς ευνοούν την ανάπτυξη μικροβίων.

- Στο σπίτι είναι προτιμότερο να χρησιμοποιούμε γάντια κατά τη διαχείριση των αλιευμάτων.

Βιολογικό ψάρι. Γεγονός...εκτός συνόρων!

Μετά τα προϊόντα βιολογικής γεωργίας και κτηνοτροφίας, ένας άλλος τομέας των βιολογικών προϊόντων αρχίζει σιγά σιγά και κάνει τα πρώτα βήματα ανάπτυξής του. Αυτός δεν είναι άλλος από τα προϊόντα βιολογικής υδατοκαλλιέργειας (ψάρια, μύδια, γαρίδες) που στις Ευρωπαικές χώρες, προς το παρόν, γνωρίζουν μεγάλη άνθιση και παρουσιάζουν συνεχώς αυξητικές καταναλωτικές τάσεις. Φυσικά το μεγαλύτερο μερίδιο παραγωγής το κατέχουν τα ψάρια, που για τους Μεσογειακούς λαούς, αποτελούν μία από τις πρώτες επιλογές στο τραπέζι τους. Τί είναι όμως το βιολογικό ψάρι; Πώς παράγεται και τελικά σε τι διαφέρει από τα «άλλα» ψάρια μιας κοινής υδατοκαλλιέργειας; Στην Ελλάδα μπορούμε να τα βρούμε στα σημεία πώλησης βιολογικών προϊόντων ή και στις γνωστές αλυσίδες σούπερ μάρκετ και τι τιμή έχουν; Το βιολογικό ψάρι παράγεται σύμφωνα με τις βασικές αρχές της βιολογικής γεωργίας και κτηνοτροφίας. Επειδή όμως ότι δεν υφίσταται επίσημα νομοθετικό πλαίσιο (θα θεσπιστεί πιθανά το 2009), ο φορέας που ελέγχει και πιστοποιεί τη μονάδα υδατοκαλλιέργειας ακολουθεί δικά του πρότυπα πιστοποίησης τα οποία στηρίζονται μεν στις αρχές της βιολογικής γεωργίας και κτηνοτροφίας, αλλά και σε δικούς του κανόνες παραγωγής που φυσικά έχουν εγκριθεί από τις αρμόδιες αρχές της εκάστοτε χώρας. Αφού μιλάμε για ψάρι, η εκτροφή του γίνεται μέσα στο υδάτινο περιβάλλον, στις μονάδες υδατοκαλλιέργειας, οι οποίες πιστοποιούνται για όλη την διαδικασία παραγωγής, από τους κλωβούς που βρίσκονται τα ψάρια μέχρι και τη μονάδα τυποποίησης και συσκευασίας τους. Αυτό σημαίνει πρακτικά ότι τίποτα δεν γίνεται στην τύχη, ακολουθούνται συγκεκριμένες διαδικασίες και υπάρχουν κυρώσεις για τυχόν παραλείψεις ή μη συμμορφώσεις της πιστοποιημένης μονάδας υδατοκαλλιέργειας. «Βασική αρχή» αποτελεί το άριστης ποιότητας νερό χωρίς την παρουσία χημικών ή άλλων ουσιών, στο οποίο διαβιούν τα ψάρια, δεδομένο ότι αν αυτό είναι επιβαρυμένο υπάρχει κίνδυνος ακόμη και για την επιβίωση τους. Ο ιχθυοκαλλιεργητής πρέπει να παρακολουθεί συνεχώς την ποιότητα του νερού και να επεμβαίνει όταν χρειάζεται . Τό ίδιο ακριβώς ισχύει και για τη χορηγούμενη τροφή, η οποία θα πρέπει να είναι πιστοποιημένη βιολογική ή τα συστατικά της να είναι φυσικής προέλευσης, ώστε να μην προκαλούν προβλήματα τόσο στα ψάρια όσο και στον άνθρωπο που τα καταναλώνει. Συνήθως το μεγαλύτερο μέρος της ιχθυοτροφής, αποτελείται από ιχθυάλευρα που προέρχονται από προϊόντα τα οποία απομένουν από την αλιεία. Περιέχει επίσης υδατάνθρακες, κυρίως από μηδική, βιταμίνες, κάποια ανόργανα συστατικά, ανόργανα άλατα και ουσίες που βοηθούν στην τελική μορφή της τροφής. Συνεπώς, ο προβληματισμός έγκειται στο κατά πόσο «καθαρά» είναι όλα τα συστατικά που περιέχονται στις τροφές των ψαριών. Τέλος η χρήση αντιβιοτικών απαγορεύεται, ενώ επιτρέπονται μόνο οι εμβολιασμοί για ασθένειες ενδημικές που μπορεί να υπάρχουν σε κάθε χώρα. Τά παραπάνω χαρακτηριστικά αποτελούν και τις βασικές διαφορές με την κλασσική μορφή υδατοκαλλιέργειας. Έχουμε δηλαδή ένα σύστημα απόλυτα ελεγχόμενο σε όλα τα στάδιά του με ζητούμενο την παραγωγή όσο το δυνατόν πιο ποιοτικών ψαριών από τις όποιες βλαβερές ουσίες μπορούν να φέρουν στη σάρκα τους. Άλλωστε σήμερα γίνεται ένας μεγάλος διάλογος για την ποιότητα της σάρκας των ψαριών από υδατοκαλλιέργειες καθώς και για την παρουσία αντιβιοτικών σε αυτήν, ενώ υπάρχει και έντονος προβληματισμός από τα τυχόν παραπροϊόντα που μπορεί να υπάρχουν στις ιχθυοτροφές που καταναλώνουν τα ψάρια εκτροφής. Αξίζει να αναφερθεί ότι η μονάδικη προσπάθεια που γίνεται σε εγχώριο επίπεδο είναι από τις ιχθυοκαλλιέργειες στην περιοχή του Ληξουρίου Κεφαλονιάς, οι οποίες πιστοποιήθηκαν φέτος από ευρωπαϊκό οργανισμό για την παραγωγή βιολογικής τσιπούρας και λαβρακίου. Σίγουρα είναι μια σημαντική εξέλιξη από την οποία θα περιμένουμε τα αποτελέσματά της. Δυστηχώς στην Ελλάδα η έρευνα για την βιολογική υδατοκαλλιέργεια είναι αρκετά πίσω και αυτό γιατι δεν υπάρχουν επενδύσεις για τον συγκεκριμένο κλάδο ούτε και υποστήριξη από τους αρμόδιους φορείς. Το οξύμορο είναι ότι η Ελλάδα σε επίπεδο παραγωγής και εξαγωγών αλιευμάτων είναι από τις πρωτοπόρες χώρες στην Ευρώπη και όλοι μας μπορούμε να φανταστούμε τα οικονομικά ωφέλη που θα προσποριζόταν η ελληνική υδατοκαλλιέργεια και κατά επέκταση η ελληνική οικονομία από την παραγωγή και τις εξαγωγές βιολογικά πιστοποιημένων ψαριών. Άμεσος φυσικά αντίκτυπος από τα παραπάνω είναι η μη ενημέρωση του καταναλωτή για τα συγκεκριμένα προϊόντα και φυσικά η μη ευρεία διάθεση των προϊόντων αυτών στην Ελληνική αγορά .Στα σημεία πώλησης βιολογικών προϊόντων τα μόνα προϊόντα τα οποία κυκλοφορόυν είναι εισαγόμενα και είναι κυρίως καπνιστός σολωμός και τόνος με την ανάλογη ανεβασμένη τιμη πώλησης εφόσον είναι πιστοποιημένα βιολογικά. Αυτό που πρέπει να γίνει αντιληπτό από όλους μας είναι ότι υπάρχει μια συνεχή εξέλιξη των βιολογικά παραγόμενων προϊόντων τόσο σε εγχώριο όσο και σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο. Τα προϊόντα βιολογικής υδατοκαλλιέργειας αποτελούν ένα μικρό ποσοστό του οποίου όμως οι ρυθμοί ανάπτυξης του έιναι συνεχώς αυξητικοί. Αν και στην Ελλάδα, για ακόμη μια φορά, είμαστε πίσω από τις τρέχουσες ευρωπαϊκές εξελίξεις, ο τομέας των βιολογικών ψαριών θα πρέπει να αρχίσει να απασχολεί σοβαρά τους υπεύθυνους αφού σαν Έλληνες είμαστε απόλυτα συνηφασμένοι με την υγιεινή και ποιοτική διατροφή η οποία παραλληλίζεται με προϊόντα όπως το λάδι, το ψάρι κ.α. Αν συνυπολογίσουμε και τα οικονομικά ωφέλη από μια επένδυση στην βιολογική ιχθυοκομία θα δούμε ότι υπάρχουν όλες οι προοπτικές ανάπτυξης και διάθεσης των υψηλών ποιοτικά βιολογικών αλιευμάτων. Με άλλα λόγια τα κίνητρα υπάρχουν, οι δομές υπάρχουν άρα το μόνο που λείπει είναι η αφύπνιση και η συνειδητοποίηση όλων όσων αναφέραμε παραπάνω. Περιμένουμε λοιπόν..... Γράφει ο Ιωάννης Πέττας – Τεχνολόγου Γεωπόνου Βιολογικής Γεωργίας Αναδημοσίευση από το περιοδικό Ευεξία & Διατροφή. Τεύχος 23 ΙΑΝ - ΦΕΒ 2007, 24

Οι 11 «καλές» τροφές που αποφεύγουμε

Ο διατροφολόγος Τζόνι Μπόουντεν συνέταξε για λογαριασμό της αμερικανικής εφημερίδας New York Time τη λίστα με τα 11 τρόφιμα που μας κάνουν καλό, αλλά δεν βρίσκουν εύκολα το δρόμο για το τραπέζι μας. Αυτά είναι:

• Το παντζάρι. Πλούσιο σε αντιοξειδωτικά.
• Το λάχανο. «Ασπίδα» για τον καρκίνο.
• Ελβετικό λάχανο. Πλούσιο σε καροτίνη.
• Κανέλα. Κατά του ζαχάρου και της χοληστερίνης.
• Ρόδι. Μειώνει την πίεση.
• Δαμάσκηνα. Βοηθούν σε πολλά τον οργανισμό.
• Κολοκυθόσποροι. Το καλύτερο κομμάτι της κολοκύθας, πλούσιο σε μαγνήσιο.
• Σαρδέλες. Πλούσιες σε λιπαρά Ω3 και ασβέστιο.
• Τούρμερικ. Μπαχαρικό, που στην Ασία χαρακτηρίζουν «θαυματουργό».
• Βατόμουρα. Βοηθούν την μνήμη.
• Κολοκύθα. Πλούσια σε φυτικές ίνες και βιταμίνη Α

Πηγή: metro,

Τοξικά μύδια στο πιάτο μας

Σε κινούμενη τοξική βόμβα, η οποία απειλεί άμεσα την τροφική μας αλυσίδα, μετατρέπονται τα νερά του Θερμαϊκού και του Αμβρακικού κόλπου. Σαν να μην έφταναν τα αλλεπάλληλα διατροφικά σκάνδαλα με τα ορυκτέλαια και τα μολυσμένα γιαούρτια της στεριάς, οι βιοτοξίνες εξαπλώνονται ραγδαία και στον βυθό της θάλασσας και αποτελούν τη νέα ύπουλη απειλή που εδώ και μήνες χτυπά κόκκινο συναγερμό και στη χώρα μας. Αιτία είναι η εμφάνιση τοξικών φυτικών οργανισμών, γνωστά και ως τοξικά μικροφύκια, τα οποία αποτελούν την κύρια τροφή για μύδια και άλλα οστρακοειδή, με αποτέλεσμα όταν αυτά καταναλωθούν να είναι επικίνδυνα για την ανθρώπινη υγεία. Οι επιπτώσεις μπορεί να είναι αμελητέες και να περιοριστούν σε απλή τροφική δηλητηρίαση, μπορεί όμως ανάλογα με το είδος της τοξικότητας να γίνουν η αιτία για παράλυση, αμνησία ή ακόμα να προκαλέσουν και τον θάνατο, όταν η περιεκτικότητά τους υπερβεί τα ανώτατα όρια. Την τελευταία δεκαετία το φαινόμενο με τα τοξικά φύκια παίρνει ανεξέλεγκτες διαστάσεις στη Μεσόγειο, ως αποτέλεσμα των μεγάλων κλιματικών μεταβολών αλλά και της ρύπανσης που προκαλεί ευτροφισμό και ευνοεί τον πολλαπλασιασμό των φυτικών οργανισμών. «Λόγω της νιτρορύπανσης που παρατηρείται στον Αμβρακικό υπάρχει πολύ φυτοπλαγκτόν, το οποίο και αποτελεί τη βάση διατροφής για τα ψάρια, αλλά κυρίως για τα μύδια. Η κυριότερη αιτία της μόλυνσης είναι το φαινόμενο του ευτροφισμού που εκδηλώνεται τακτικά στον Αμβρακικό, ως αποτέλεσμα της απόρριψης λιπασμάτων από τις γεωργικές καλλιέργειες που επιβαρύνει την ποιότητα των νερών», αναφέρει ο κ. Παύλος Χαραλάμπους, πρόεδρος της Ομοσπονδίας Αλιευτικών Συλλόγων Ηπείρου, ο οποίος υπογραμμίζει ότι η ύπαρξη νιτρικών και φωσφορικών ουσιών λειτουργεί ως λίπασμα για τον πολλαπλασιασμό των φυτικών οργανισμών. Αντίδοτο οι προληπτικοί έλεγχοι Στην Ιταλία οι τοξίνες στους θαλάσσιους οργανισμούς εμφανίζονται, σύμφωνα με τους επιστήμονες, κυρίως το καλοκαίρι. Εποχικότητα του φαινομένου παρατηρείται και στην περιοχή του Αμβρακικού (η πλειοψηφία των τοξινών εμφανίζεται τον χειμώνα), εν αντιθέσει με άλλες θάλασσες όπως είναι ο Θερμαϊκός, ο Ευβοϊκός και ο Σαρωνικός που οι τοξίνες είναι παντός καιρού. Τα συνεχή περιστατικά έχουν σημάνει συναγερμό και στις αρμόδιες κτηνιατρικές υπηρεσίες των νομαρχιών, οι οποίες είναι αναγκασμένες να εντείνουν τους ελέγχους και να αυξήσουν τα κονδύλια που απαιτούνται για τις εργαστηριακές αναλύσεις. «Στην αρχή οι νομαρχίες προσπάθησαν να αποποιηθούν τον ρόλο τους και ζητούσαν οι έλεγχοι να γίνονται από τους παραγωγούς. Καθώς όμως το φαινόμενο λαμβάνει όλο και μεγαλύτερες διαστάσεις, υπάρχει μεγαλύτερη κινητοποίηση», αναφέρει ο κ . Νικολαΐδης. Οι επιστήμονες υπογραμμίζουν ότι οι επιπτώσεις συνδέονται άμεσα και με την ποσότητα που θα καταναλωθεί, αφού για να έχει κάποιος την πιθανότητα να νοσήσει θα πρέπει να έχει καταναλώσει περίπου 100 γραμμάρια οστρακοειδών. Σήμερα, οι αρμόδιες κτηνιατρικές υπηρεσίες των νομαρχιών πραγματοποιούν εκτεταμένες δειγματοληψίες στο νερό, ακόμα και σε εβδομαδιαία βάση, ενώ δείγματα από τη σάρκα οστρακοειδών (μυδιών κ.ά.), ερευνώνται εργαστηριακά από το Εθνικό Εργαστήριο Αναφοράς Τοξινών, το μοναδικό εξειδικευμένο κέντρο στη Θεσσαλονίκη το οποίο μπορεί να διαπιστώσει εάν οι τοξίνες έχουν προσβάλει το όστρακο. Απροστάτευτοι οι ερασιτέχνες ψαράδες Το τελευταίο διάστημα οι απαγορεύσεις στην κατανάλωση οστρακοειδών είναι πολύ συνηθισμένες λόγω των θετικών δειγμάτων σε ύπαρξη βιοτοξινών που αποκαλύπτουν οι εργαστηριακές αναλύσεις. Ωστόσο η αποτελεσματικότητα των μέτρων που λαμβάνονται ώστε να αποφευχθεί ο κίνδυνος τα μολυσμένα και επικίνδυνα για τη δημόσια υγεία οστρακοειδή να φτάσουν στα πιάτα μας κρίνεται ανεπαρκής. «Όπου υπάρχουν λιμνοθάλασσες υπάρχουν και είδη, όπως π.χ. τα χτένια, τα χάβαρα και τα κυφάδια, τα οποία αποτελούν λαχταριστές λιχουδιές για τους ψαράδες και τους ερασιτέχνες αλιείς. Αυτοί είναι εντελώς απροστάτευτοι από τους κινδύνους που κρύβει ο θαλάσσιος βυθός», ομολογεί ο κ. Χαραλάμπους και υποστηρίζει ότι το έλλειμμα ενημέρωσης του κόσμου είναι μεγάλο. Οι νομαρχίες γνωρίζουν το πρόβλημα, αλλά ο μοναδικός τρόπος κινητοποίησης των καταναλωτών είναι οι κατά καιρούς ανακοινώσεις τους, με τις οποίες απαγορεύουν την αλιεία και την κατανάλωση. Από εκεί και πέρα επικρατεί χάος… Πηγή: Πρώτο Θέμα,business stories

Ενισχύστε τη μνήμη σας με τη σωστή διατροφή

Το τι τρώμε και πίνουμε έχει άμεση σχέση με την ευεξία, τη διάθεσή μας και τελικά με όλες τις πτυχές της ανθρώπινης υγείας. Όπως αποδεικνύεται από διαρκείς έρευνες, η ποιότητα της διατροφής παίζει σημαντικό ρόλο και στην καλή κατάσταση της μνήμης μας. Ο εγκέφαλος αποτελείται από περίπου 100 δισεκατομμύρια κύτταρα (νευρώνες) που ελέγχουν όλες τις σημαντικές λειτουργίες του, ανάμεσα σε αυτές και τη λειτουργία της μνήμης. Όπως όλα τα κύτταρα του σώματός μας, έτσι και τα εγκεφαλικά, χρειάζονται επαρκείς ποσότητες βιταμινών που εξασφαλίζουν την ομαλή λειτουργία τους καθώς και συνεχή παροχή ενέργειας. Τα εγκεφαλικά κύτταρα μάλιστα, παρουσιάζουν ιδιαίτερα υψηλές ενεργειακές ανάγκες, που αντιστοιχούν στο 20% του βασικού μας μεταβολισμού. Πού συνίσταται λοιπόν η επίδραση της διατροφής στη μνήμη και τι θα πρέπει να προσέξουμε;

Ισορροπημένα και συχνά γεύματα

Το κύριο καύσιμο του εγκεφάλου είναι η γλυκόζη, που την προμηθεύεται από το αίμα. Ο εγκέφαλος χρειάζεται γλυκόζη σε όλη τη διάρκεια της ημέρας, ενώ η έλλειψή της αναγκάζει τον εγκέφαλο να αλλάξει την προτεραιότητά του σε καύσιμη ύλη (κετονοσώματα) πράγμα που σημαίνει ότι διαταράσσεται η ομαλή λειτουργία του. Ο ρόλος λοιπόν της διατροφής στη διατήρηση σταθερών επιπέδων γλυκόζης στο αίμα είναι καθοριστικός και αυτό επιτυγχάνεται κυρίως με συχνά και ισορροπημένα γεύματα που περιέχουν τρόφιμα με υδατάνθρακες.
Δηλαδή, τρόφιμα όπως το ψωμί, τα κράκερ, τα μακαρόνια, το ρύζι, οι πατάτες, τα φρούτα, οι χυμοί και τα λαχανικά. Η ζάχαρη όταν καταναλώνεται με μέτρο συμβάλει επίσης στην ενίσχυση της μνήμης, καθώς προμηθεύει άμεσα τον εγκέφαλο με γλυκόζη.
Εκτός από το μεσημεριανό και το βραδινό, που αποτελούν τα δύο κυριότερα σε ενέργεια γεύματα, ιδιαίτερα σημαντικά είναι το πρωινό και τα ενδιάμεσα σνακ, που δεν πρέπει να παραλείπονται καθώς συνεχίζουν τη σταθερή τροφοδοσία του αίματος με το κύριο καύσιμο του εγκεφάλου, τη γλυκόζη.
Το πρωινό καλύπτει τις πρώτες μας ανάγκες σε ενέργεια και, πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι συμβάλλει στην καλή πνευματική απόδοση. Συγκεκριμένα, έρευνες που πραγματοποιήθηκαν σε παιδιά και εφήβους έδειξαν ότι τα παιδιά που κατανάλωναν συστηματικά πρωινό είχαν βελτιωμένη μνήμη και σαν συνέπεια καλύτερες επιδόσεις στα μαθήματα και τα τεστ. Στους ενήλικες, η τακτική κατανάλωση ενδιάμεσων γευμάτων (σνακ) σχετίζεται με βελτιωμένη ικανότητα συγκέντρωσης, καλύτερη μνήμη και απόδοση στις εργασίες τους.

Προσοχή στις στερητικές δίαιτες

Τελευταίες έρευνες που έγιναν για να διαπιστωθούν οι αρνητικές επιπτώσεις των αυστηρών διαιτών στην υγεία, αποκάλυψαν πως μεταξύ των σημαντικότερων συμπτωμάτων ήταν και έντονες νευρολογικές διαταραχές, όπως απώλεια μνήμης, έλλειψη αυτοσυγκέντρωσης, αδυναμία, κακή διάθεση κτλ. Γίνεται φανερό λοιπόν πως όταν η διατροφή μας δεν χαρακτηρίζεται από ποικιλία τροφίμων στις σωστές αναλογίες και ποσότητες, δεν προσλαμβάνουμε τις απαραίτητες βιταμίνες και τη γλυκόζη που χρειαζόμαστε για να έχουμε ενισχυμένη μνήμη. Έτσι λοιπόν έχετε ένα ακόμα λόγο να αποφεύγετε δίαιτες που υπόσχονται γρήγορο αποτέλεσμα μέσα όμως από μια έντονη και τελικά επικίνδυνη στέρηση.
Σωστή ενυδάτωση
Η επαρκής ενυδάτωση του οργανισμού μας είναι κάτι που συχνά παραμελούμε. Καθημερινά χρειάζεται να αναπληρώνουμε το νερό που φυσιολογικά χάνουμε μέσω της κατανάλωσης ποικιλίας υγρών. Εκτός από την κλασσική επιλογή του νερού, η ενυδάτωση του σώματος μπορεί να επιτευχθεί και από μια σειρά υγρών, όπως ο καφές, το τσάι, οι χυμοί, τα αναψυκτικά, τα φρούτα και τα λαχανικά. Μην ξεχνάμε ότι η περιεκτικότητα των φρούτων και των λαχανικών σε νερό φτάνει μέχρι και το 70-80% του βάρους τους. Η σημασία της σωστής ενυδάτωσης αποδεικνύεται από έρευνες που δείχνουν ότι ακόμα και 3% αφυδάτωση (δηλαδή αφυδάτωση λιγότερη από 250 ml) προκαλεί έλλειψη συγκέντρωσης, αδύναμη μνήμη και μειωμένη απόδοση.

Βιταμίνες

Οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β (ιδιαίτερα η Β6, Β12 και το φυλλικό οξύ) συμβάλλουν στην καλή λειτουργία του νευρικού συστήματος, διευκολύνοντας τη μεταφορά των νευρικών ερεθισμάτων. Τροφές πλούσιες σε αυτές τις βιταμίνες είναι τα γαλακτοκομικά προϊόντα, οι ξηροί καρποί, τα δημητριακά ολικής άλεσης, τα όσπρια και τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά. Επίσης, οι αντιοξειδωτικές βιταμίνες όπως η Ε και η C, μπορούν να βελτιώσουν τη διαδικασία της μνήμης μέσω της επιβράδυνσης της γήρανσης των εγκεφαλικών κυττάρων. Τροφές πλούσιες σε βιταμίνη Ε είναι το ελαιόλαδο και τα διάφορα σπορέλαια. Σημαντικές πηγές βιταμίνης C είναι τα εσπεριδοειδή, τα ακτινίδια, τα βατόμουρα, και οι φράουλες.

Προτιμήστε το ψάρι

Το κόκκινο κρέας και τα αλλαντικά που έχουν σαν βάση το κόκκινο κρέας, είναι τροφές πλούσιες σε κορεσμένα λιπαρά. Τα λιπαρά αυτά, εκτός από το ότι ενοχοποιούνται για νοσήματα της καρδιάς, φαίνεται ότι μειώνουν την ικανότητα πνευματικής απόδοσης. Αντίθετα, το ψάρι και ιδιαίτερα τα λιπαρά ψάρια (σολομός, πέστροφα, τόνος) αποτελούν εξαιρετικές πηγές ω-3 λιπαρών οξέων, που φαίνεται από μελέτες ότι ενισχύουν τη μνήμη και προστατεύουν τα εγκεφαλικά κύτταρα από βλάβες.

Έλεγχος των επιπέδων σιδήρου

Ο σίδηρος είναι ένα από τα σημαντικότερα θρεπτικά συστατικά για τον ανθρώπινο οργανισμό. Τα χαμηλά επίπεδα σιδήρου, όταν μάλιστα φτάνουν στο σημείο να χαρακτηρίζονται ως αναιμία, επηρεάζουν αρνητικά τις νοητικές μας λειτουργίες, τη μνήμη και την ικανότητα συγκέντρωσης. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δείχνουν οι φυτοφάγοι, οι οποίοι πρέπει να ακολουθούν προσεκτικά σχεδιασμένο διαιτολόγιο ώστε να καλύψουν τις ανάγκες τους σε σίδηρο.

Σοκολάτα

Έρευνες έχουν δείξει ότι η κατανάλωση σοκολάτας αυξάνει την παραγωγή ενδορφινών, δηλαδή των ουσιών που μας φτιάχνουν τη διάθεση και τονώνουν τη μνήμη. Επίσης, η σοκολάτα περιέχει μέτρια ποσότητα καφεΐνης, που σχετίζεται με την τόνωση και τη βελτίωση της διάθεσής μας. Προσοχή όμως, γιατί η σοκολάτα έχει αρκετές θερμίδες και όταν καταναλώνεται αλόγιστα παχαίνει. Ένα μικρό κομμάτι σοκολάτας υγείας, που είναι πλούσιο σε κακαομάζα (και συνεπώς και στα ωφέλιμα συστατικά της σοκολάτας) αποτελεί την ιδανικότερη λύση.

Γράφει: Φαρατζιάν Πωλ MSc, Κλινικός Διαιτολόγος-Διατροφολόγος

ΡΕΥΜΑΤΟΠΑΘΕΙΕΣ - ΥΓΙΕΙΝΗ ΣΤΑΣΗ ΖΩΗΣ ΜΕΣΩ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ

Η σωστή και ισορροπημένη διατροφή αποτελεί μέρος της πρόληψης και θεραπείας των ρευματοπαθειών. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να ακολουθούνται ανορθόδοξες δίαιτες (χημικές, μονοφαγίες, με βάση τον τύπο του αίματος, κ.ά). Ο κλινικός διαιτολόγος είναι το κατάλληλο άτομο για την κατάρτιση του εξειδικευμένου διαιτολογίου του ασθενή με ρευματοπάθεια με βάση τις ειδικές του ανάγκες μετά από τις συστάσεις του ρευματολόγου. Οι βασικές αρχές της διατροφής που πρέπει να ακολουθούνται έχουν ως εξής : 1. Η απώλεια βάρους, όπου υπάρχει πρόβλημα παχυσαρκίας, είναι απαραίτητη. Η διατήρηση του σωματικού βάρους, όσο πιο κοντά στο ιδανικό βάρος, ανάλογα με την ηλικία και το φύλο, βοηθά στην καλύτερη αντιμετώπιση των ρευματοπαθειών. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με ισορροπημένη, υποθερμιδική εξατομικευμένη διατροφή σε συνδιασμό με άσκηση (π.χ κολύμπι) όπου επιτρέπεται. 2. Σε περιπτώσεις που ο ασθενής είναι λιποβαρής (δηλαδή έχει βάρος χαμηλότερο του φυσιολογικού με βάση το ύψος του) ή έχει πρωτεινική ενεργειακή υποθρεψία, τότε η διατροφή του πρέπει να είναι υπερθερμιδική και ψηλή σε πρωτείνη. Εάν υπάρχει πρόβλημα δυσφαγίας(κατάποσης ή/και μάσησης) τότε πρέπει να ακολουθείται μαλακή ή αλεσμένη διατροφή, ανάλογα με την περίπτωση. 3. Όπου χρειάζεται (π.χ όταν ο ασθενής λαμβάνει κορτιζόνη), η διατροφή πρέπει να είναι ανάλατη για την αποφυγή της κατακράτησης υγρών. - Δεν πρέπει να προστίθεται αλάτι στο ήδη μαγειρεμένο φαγητό αλλά μόνο ελάχιστο κατά τη διάρκεια του μαγειρέματος και να μην χρησιμοποιείται ανθρακική σόδα. - Να αποφεύγεται το αλάτι με άρωμα/γεύση π.χ αλάτι με σκόρδο καθώς και όλα τα υποκατάστατα αλατιού π.χ Losalt, Selora.. - Να αποφεύγονται : τα κονσερβοποιημένα, τα παστά και τα καπνιστά κρέατα και ψάρια π.χ τσαμαρέλα, ρέγγα, αντζούγιες, αλατισμένες σαρδέλλες, τα λουκάνικα, τα αλλαντικά (μπέικον, λούντζα, χαμ, σαλάμι), τόνο/σαρδελλάκια σε νερό, το κεφαλοτύρι, την αλατισμένη αναρή, το αλατισμένο χαλλούμι, τους ζωμούς κότας και λαχανικών, το ketsup, τη μαγιονέζα, τις αλατισμένες ελιές, τους αλατισμένους ξηρούς καρπούς, τα μπισκότα τυριού, τα πατατάκια, τα γαριδάκια, τα bake rolls. - Να χρησιμοποιούνται αρωματικά φυτά, μπαχαρικά και φυσικός χυμός λεμονιού για να δίνεται γεύση και άρωμα στο φαγητό. 1. Διατροφή πλούσια σε αντιοξειδωτικές ουσίες : βιτ. Ε, βιτ. Γ, σελίνιο. Τροφές πλούσιες σε βιτ. Ε: ελαιόλαδο, καλαμποκέλαιο, φυστικοβούτυρο, αμύγδαλα, σπανάχι.. Τροφές πλούσιες σε βιτ. Γ : εσπεριδοειδή, ακτινίδιο, κουάφα, ντομάτα, πιπεριά, πατάτα, μπρόκολο, σπανάχι.. Τροφές πλούσιες σε σελίνιο : Πρωτεινούχες τροφές, ολοσίταρο ψωμί, δημητριακά και σπόροι.. 2. Διατροφή πλούσια σε απαραίτητα λιπαρά οξέα : ω-3 και ω-6. Τροφές πλούσιες σε ω-3 λιπαρά οξέα : Λιπαρά ψάρια π.χ τσιπούρα, φαγκρί, ρόσσι, ξιφίας, σολωμός, λιναρόσποροι, λινέλαιο.. Τροφές πλούσιες σε ω-6 λιπαρά οξέα : Ξηροί καρποί, σπόροι, έλαια, λιναρόσποροι, λινέλαιο.. 3. Διατροφή πλούσια σε ασβέστιο και βιταμίνη Δ. Τροφές πλούσιες σε ασβέστιο : κυρίως το γάλα (ημι-άπαχο ή άπαχο) και τα γαλακτοκομικά προιόντα, κατά προτίμηση με χαμηλά λιπαρά), ψάρι μικρό με το κόκκαλο.. Τροφές πλούσιες σε βιταμίνη Δ : σαρδελλάκια ( σε λάδι, καλά στραγγισμένο), συκώτι, αυγό, μουρουνέλαιο, γάλα ημι-άπαχο.. 4. Διατροφή πλούσια σε ψευδάργυρο, σίδηρο, μαγνήσιο, φυλλικό οξύ και βιταμίνη Β12. Τροφές πλούσιες σε ψευδάργυρο : Πρωτεινούχες τροφές, σπόροι κολοκύθας και ηλιοτροπίου, σόγια.. Τροφές πλούσιες σε σίδηρο : συκώτι (σπάνια όμως), φακές, φασόλια, σπανάχι, κρόκος αυγού, παστά φρούτα, δημητριακά προγεύματος εμπλουτισμένα με σίδηρο.. Τροφές πλούσιες σε μαγνήσιο : Πρωτεινούχες τροφές (πουλερικά, κρέας, ψάρι, αυγά, γαλακτοκομικά), φυστικοβούτυρο, ψωμί ολικής αλέσεως, μπανάνα, μπρόκολο, οφτή πατάτα.. Τροφές πλούσιες σε φυλλικό οξύ : πράσινα φυλλώδη λαχανικά π.χ μπρόκολο, μαρούλι, κραμπί, λαχανάκια Βρυξελλών, σπανάχι), αβοκάτο, όσπρια.. Τροφές πλούσιες σε βιτ. Β12 : συκώτι, ψάρι, κοτόπουλο.. Το μυστικό ενός ισορροπημένου/ισοζυγισμένου διαιτολογίου για την κάλυψη όλων των θρεπτικών συστατικών που χρειάζεται ο οργανισμός είναι η ποικιλία τροφών και ο σωστός συνδιασμός των διαφόρων ομάδων τροφών. Αξίζει μία προσπάθεια για την καλύτερη ποιότητα στη ζωή σας! Θάλεια Αβραάμ, SRD Κλινική Διαιτολόγος και Χημικός Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας

Τα διάσημα Ω-3! Όσα Πρέπει να Ξέρουμε για τα Γνωστά και τα Άγνωστα Οφέλη τους.

Τί Κάνει τα Ω-3 να Ξεχωρίζουν από τα Υπόλοιπα Λιπαρά Οξέα

Υπάρχουν τα υγιεινά έλαια και τα όχι και τόσο υγιεινά. Τα βιομηχανοποιημένα trans-λιπαρά οξέα βλάπτουν σε οποιοδήποτε ποσό, όπως και τα κορεσμένα που προέρχονται από τα ζωικά προϊόντα, γι’ αυτό και η πρόσληψή τους πρέπει να είναι η ελάχιστη δυνατή.

Τα υγιεινότερα έλαια είναι αυτά που περιέχουν τα απαραίτητα λιπαρά οξέα (Α.Λ.Ο.), που ονομάζονται έτσι γιατί χωρίς αυτά δεν θα επιβιώναμε. Τα Α.Λ.Ο. είναι πολυακόρεστα και χωρίζονται σε 2 ομάδες: τα Ω-3 και τα Ω-6, τα οποία παρόλο τις μικρές φαινομενικά μοριακές διαφορές τους, δρουν κατά πολύ διαφορετικό τρόπο.

Πολλοί επιστήμονες πιστεύουν ότι η κύρια αιτία της ανερχόμενης συχνότητας καρδιαγγειακών ασθενειών, υπέρτασης, διαβήτη, κάποιων μορφών καρκίνου και πρόωρης γήρανσης, είναι η ανισόρροπη πρόσληψη μεταξύ των Ω-6 και Ω-3. Οι πρόγονοί μας είχαν εφαρμόσει το κλάσμα (Ω-6/Ω-3) 1:1 στην διατροφή τους, ενώ οι σύγχρονες διατροφικές συνήθειες έχουν φέρει το κλάσμα κοντά στο 20:1.

Οι κύριες πηγές Ω-6 είναι τα φυτικά λίπη, όπως το καλαμποκέλαιο και το σογιέλαιο, που έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε λινολεικό οξύ. Τα Ω-3 βρίσκονται στο λιναρέλαιο και στο φυστικέλαιο, αλλά κυρίως στα ιχθυέλαια. Τα κύρια συστατικά των δυο πρώτων είναι το α-λινολενικό, ενώ τα κύρια συστατικά των ιχθυελαίων είναι το εικοσιπεντανοϊκό οξύ (EPA) και το δοκοσαεξανοϊκό οξύ (DHA). Πίνακας Σύσταση δημοφιλών ψαριών σε ιχθυέλαιο

- Τα δεδομένα προέρχονται από την Αμερικανική Εθνική Υπηρεσία Ερευνών των Θαλασσινών.

- Τα ποσοστά χοληστερόλης αντιπροσωπεύουν την ολική χοληστερόλη και οι τιμές που αναφέρονται εδώ αποτελούν τον μέσο όρο, γιατί επηρεάζονται από την εποχή, την διατροφή του ψαριού, την ηλικία και το μέγεθός του, καθώς και από την επεξεργασία που υφίσταται.

Αναφορές σε Επιστημονικές Έρευνες που Αποδεικνύουν τις Ευεργετικές Επιδράσεις της Πρόσληψης Ω-3 (από Ιχθυέλαια)

ΟΡΑΣΗ & ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ

Τα Ω-3 λιπαρά οξέα παίζουν σημαντικό ρόλο στη σύσταση των κυτταρικών μεμβρανών και ιδιίτερα εκείνων των νευρικών κυττάρων και των φωτουποδοχέων κυττάρων του αμφιβληστροειδούς.. Η έλλειψη DHA στη διατροφή πειραματόζωων φέρεται να έχει ως συνέπεια την απώλεια της όρασης. Η προσθήκη επίσης DHA σε πρόωρα νεογνά πιστεύεται ότι διευκολύνει την αποκατάσταση της όρασης..

Ο ανθρώπινος εγκέφαλος είναι ένας από τους μεγαλύτερους καταναλωτές DHA. Ο εγκέφαλος ενός φυσιολογικού ενήλικα περιέχει πάνω από 20 gr DHA. Χαμηλότερα επίπεδα έχουν συνδεθεί με χαμηλά επίπεδα σεροτονίνης, τα οποία με την σειρά τους σχετίζονται με αυξημένη τάση κατάθλιψης, βίας και αυτοκτονίας.

Υψηλή κατανάλωση ψαριών και ιχθυελαίων απεδείχθη πως μπορεί να οδηγήσει σε θεαματική μείωση του φαινομένου απώλειας μνήμης και εξασθένησης της γνωστικής λειτουργίας στην γεροντική ηλικία, καθώς επίσης μειώνει και τον κίνδυνο εμφάνισης της νόσου Alzheimer.

Άλλες έρευνες επιβεβαίωσαν ότι χώρες με υψηλή κατανάλωση ψαριών έχουν να αντιμετωπίσουν πολύ λιγότερα ποσοστά μανιοκαταθλιπτικών, ενώ σε μελέτη του Harvard Medical School χρησιμοποιήθηκαν επιτυχώς συμπληρώματα ιχθυελαίων για την θεραπεία σχιζοφρενών.

ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ & ΘΗΛΑΣΜΟΣ

Μια επαρκής πρόσληψη DHA και EPA είναι ιδιαίτερα σημαντική κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης και του θηλασμού, καθώς το έμβρυο δεν μπορεί να τα συνθέσει μόνο του. Υπάρχουν ενδείξεις ότι ανεπαρκής πρόσληψη Ω-3 της μητέρας, αυξάνει τον κίνδυνο πρόωρου τοκετού και χαμηλού βάρους γέννησης του νεογνού.

Ορισμένοι ερευνητές πιστεύουν ότι η προεκλαμψία (εμφάνιση υψηλής αρτηριακής πίεσης της εγκύου) συνδέεται με την έλλειψη DHA.

ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΡΚΙΝΟΓΕΝΕΣΗΣ & ΜΕΙΩΣΗ ΤΟΥ ΠΟΝΟΥ ΣΤΙΣ ΦΛΕΓΜΟΝΕΣ

Υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις ότι η αυξημένη πρόσληψη Ω-3, σε συνδυασμό με ελαττωμένη πρόσληψη Ω-6, μειώνει την πιθανότητα διάγνωσης καρκίνου του μαστού. Επίσης, καθημερινή χορήγηση 2,5 gr ιχθυελαίου, φαίνεται να είναι αρκετά δραστική όσον αφορά την πρόληψη της μετάβασης από έναν ήπιο πολύποδα σε καρκίνο του παχέως εντέρου. Τέλος, Κορεάτες ερευνητές αναφέρουν ότι ασθενείς με καρκίνο του προστάτη εμφανίζουν πολύ χαμηλά επίπεδα Ω-3 στο αίμα.

Κλινικές μελέτες υποδεικνύουν ότι τα ιχθυέλαια δύνονται να είναι αποτελεσματικά στην μείωση του πόνου στις φλεγμονές και μπορούν να προσφέρουν σημαντική βοήθεια σε ανθρώπους που υποφέρουν από ρευματοειδή αρθρίτιδα ή από έλκος. Οι ασθενείς με έλκος έχουν αφύσικα χαμηλά επίπεδα EPA στο αίμα τους. Έρευνες απέδειξαν ότι καθημερινά συμπληρώματα EPA και DHA στους ασθενείς αυτούς, μειώνουν την σοβαρότητα της κατάστασης σε ποσοστό 50% των περιστατικών.

ΠΡΟΛΗΨΗ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ ΑΣΘΜΑΤΟΣ

Σε κλινική μελέτη του Sydney University, διαπιστώθηκε ότι παιδιά που έτρωγαν τακτικά φρέσκα, λιπαρά ψάρια εμφανίζουν 4 φορές λιγότερα περιστατικά εμφάνισης άσθματος, από παιδιά που κατανάλωναν ψάρια σπάνια ή περιστασιακά. Ερευνητές από το Wyoming University, προσδιόρισαν ότι ημερήσια χορήγηση 3,3 gr ιχθυελαίου, μειώνει σημαντικά τις αναπνευστικές δυσκολίες και άλλα συμπτώματα ασθενών με άσθμα.

Τέλος, άλλες μελέτες υποδεικνύουν ότι τα Ω-3 μπορούν να αποτελέσουν σημαντικό μέσο για την θεραπεία διαφόρων πνευμονικών ασθενειών, όπως είναι η κυστική ίνωση και το εμφύσημα.

ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΥΠΕΡΛΙΠΙΔΑΙΜΙΕΣ

Η επιστημονική κοινότητα πήρε τις πρώτες ενδείξεις για τις ευεργετικές επιδράσεις των Ω-3 το 1970, όταν Δανοί φυσικοί παρατήρησαν ότι οι Εσκιμώοι είχαν θεαματικά χαμηλά ποσοστά καρδιαγγειακών παθήσεων, παρά το γεγονός ότι η διατροφή τους ήταν πολύ πλούσια σε λίπη. Η συνέχεια της παρατήρησης αυτής, ανέδειξε ότι στην πραγματικότητα, η διατροφή τους ήταν εξαιρετικά πλούσια σε EPA και DHA.

Πρόσφατες έρευνες επαληθεύουν ότι τα Ω-3 ασκούν ισχυρή προστατευτική δράση απέναντι στην αθηροσκλήρωση, το έμφραγμα, τις αρρυθμίες, το εγκεφαλικό επεισόδιο, τις αγγειακές αλλοιώσεις, την στηθάγχη, την καρδιακή ανεπάρκεια και την στεφανιαία νόσο. Υπάρχει ένας τεράστιος όγκος επιστημονικής βιβλιογραφίας που συσχετίζει αναμφίβολα τα Ω-3 με τις ασθένειες αυτές και αποδεικνύει ότι τα Ω-3 αυξάνουν την ελαστικότητα και την αντοχή των αρτηριακών τοιχωμάτων, προλαμβάνουν τη θρόμβωση του αίματος, ελαττώνουν την αρτηριακή πίεση και σταθεροποιούν το καρδιακό ρυθμό.

Άλλες κλινικές μελέτες υποδεικνύουν ότι η συστηματική χρόνια λήψη συμπληρωμάτων Ω-3, οδηγεί σε οπισθοχώρηση αθηροσκληρωτικών εναποθεμάτων σε καρδιοπαθείς, μειώνει το κίνδυνο εμφάνισης δεύτερου περιστατικού καρδιακής ανακοπής ή εγκεφαλικού επεισοδίου και ρίχνει την διαστολική και συστολική πίεση σε υπερτασικούς.

Επίσης, έχουν πραγματοποιηθεί αξιόλογες μελέτες με σκοπό να προσδιορίσουν τις τυχόν επιδράσεις της πρόσληψης Ω-3 σε άτομα με υπερλιπιδαιμία (υψηλή ολική χοληστερόλη ή LDL ή τριγλυκερίδια). Οι έρευνες αυτές συμφωνούν ότι η καθημερινή πρόσληψη Ω-3 μπορεί να επιφέρει μείωση των τριγλυκεριδίων και των κλασμάτων χοληστερόλης στο πλάσμα (ολικής και LDL), χωρίς να οδηγήσει σε πτώση της καλής χοληστερόλης (HDL), κάτι που είναι συνηθισμένο στις υπολιπιδαιμικές δίαιτες.

Συμπερασματικά…

Εκτιμάται ότι το 85% του πληθυσμού στον Δυτικό Κόσμο, προσλαμβάνει ανεπαρκείς ποσότητες Ω-3 και υπερεπαρκείς ποσότητες Ω-6. Η συνιστώμενη πρόσληψη σε Ω-3 (EPA και DHA) είναι περίπου 650 mgr, ενώ ανέρχεται στα 1000 mgr κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και του θηλασμού. Ακόμα, διαφαίνονται πολύ ενθαρρυντικά τα θετικά αποτελέσματα της συμπληρωματικής τους χορήγησης για θεραπευτικούς σκοπούς.

Κάτι που δεν πρέπει να διαβλέπουμε είναι το γεγονός ότι, η επεξεργασία και το πακετάρισμα των τροφών που περιέχουν Ω-3 είναι ζωτικής σημασίας για την διατήρηση της ποιότητάς τους.

Τέλος, μπορεί η κύρια φυσική πηγή των Ω-3 να είναι τα ιχθυέλαια, αλλά πλέον η βιομηχανία τροφίμων παράγει και άλλα τρόφιμα εμπλουτισμένα σε αυτά (πχ. γαλακτοκομικά, αυγά κλπ.), οπότε η πρόσληψη της ημερήσιας συνιστώμενης ποσότητας που αναφέραμε, θα πρέπει να αποτελεί τον στόχο για όλους μας.

Παπαχρήστος Παρασκευάς, Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, Πτυχιούχος Α.ΤΕ.Ι.Θ., M.Sc στην Διασφάλιση Ποιότητας

Παναγιωτοπούλου Ευαγγελία, Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, Πτυχιούχος Α.ΤΕ.Ι.Θ.