Ο σίδηρος είναι ένα συστατικό απαραίτητο για την σύνθεση της αιμοσφαιρίνης, η οποία μεταφέρει το οξυγόνο από τους πνεύμονες προς τους ιστούς και τα διάφορα όργανα του σώματος και απομακρύνει το διοξείδιο του άνθρακα.
Το 30% του ολικού σιδήρου περίπου που έχουμε στο σώμα μας βρίσκεται αποθηκευμένο στο συκώτι, το σπλήνα και το μυελό των οστών με τη μορφή ουσιών, όπως φερριτίνη και αιμοσιδηρίνη, προσλαμβάνεται από τον οργανισμό μέσω των τροφών και απορροφάται από το λεπτό έντερο.
Η σιδηροπενική αναιμία είναι η πιο συχνή μορφή αναιμίας. Πλήττει κυρίως νεογνά, παιδιά, εφήβους και γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας, κυοφορούσες ή μη. Επιδημιολογικά στοιχεία δείχνουν ότι περίπου το 20% των γυναικών, το 50% των εγκύων γυναικών και το 3% των ανδρών δεν έχουν επαρκείς ποσότητες σιδήρου στο σώμα τους.
Η σιδηροπενική αναιμία μπορεί να εμφανιστεί με διάφορα συμπτώματα όπως:
1. Ωχρότητα δέρματος
2. Δύσπνοια
3. Ταχυκαρδία
4. Κεφαλαλγία
5. Ζάλη
6. Αίσθημα κόπωσης
7. Ανορεξία
8. Αδυναμία πνευματικής συγκέντρωσης
9. Εύθραυστα νύχια
ΠΟΥ ΟΦΕΙΛΕΤΑΙ;
Η σιδηροπενική αναιμία προκαλείται όταν ο οργανισμός:
- Δεν προσλαμβάνει επαρκείς ποσότητες σιδήρου είτε γιατί δεν του παρέχεται μέσω της διατροφής είτε γιατί, ακόμη και όταν του παρέχεται, δεν μπορεί να το απορροφήσει εξαιτίας αχλωρυδρίας (δηλαδή αλλαγής στην οξύτητα του στομάχου), γαστρεκτομής ή συνδρόμων δυσαπορρόφησης
- Απώλεια σιδήρου εξαιτίας αυξημένων αναγκών (παιδική ηλικία, εγκυμοσύνη, έμμηνος ρύση)
- Απώλεια σιδήρου εξαιτίας αιμορραγίας που προκαλείται από ασθένεια του πεπτικού (αιμορροΐδες, πεπτικό έλκος, νεοπλάσματα, εκκολπωμάτωση).
- Απώλεια αίματος εξαιτίας αιμορραγίας του εσωτερικού τοιχώματος, που προκαλείται από τη μακροχρόνια λήψη ασπιρίνης και μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων (ΜΣΑΦ).
Η διατροφή που είναι πλούσια σε σίδηρο είναι η καλύτερη πρόληψη εναντίον της σιδηροπενικής αναιμίας.
Τα ακόλουθα τρόφιμα έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε σίδηρο:
1. Συκώτι
2. Κόκκινο κρέας
3. Ψάρια
4. Πουλερικά
5. Θαλασσινά
6. Ξηροί καρποί
7. Όσπρια (φακές, φασόλια)
8. Αποξηραμένα φρούτα (σταφίδες, βερίκοκα, δαμάσκηνα)
9. Πράσινα φυλλώδη λαχανικά (σπανάκι, μπρόκολο)
10. Μαύρο ψωμί
ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗ ΤΟΥ ΣΙΔΗΡΟΥ
1. Η κατανάλωση καφέ, τσαγιού, κόκκινου κρασιού και των προϊόντων σόγιας πρέπει να περιορίζεται στους ανθρώπους που προσπαθούν να βελτιώσουν την πρόσληψη σιδήρου, αφού έχει βρεθεί ότι περιέχουν κάποια συστατικά (πολυφαινόλες, τανίνες) τα οποία αλληλεπιδρούν με την απορρόφηση και τη διαθεσιμότητά του.
2. Η βιταμίνη C, το κιτρικό οξύ, η βιταμίνη Β12 πρέπει να καταναλώνονται αφού αποτελούν παράγοντες που συντελούν σημαντικά στην απορροφητικότητα του σιδήρου.
3. Η ταυτόχρονη κατανάλωση πρωτεϊνούχων τροφίμων με πράσινα φυλλώδη λαχανικά συμβάλλει στην καλύτερη απορρόφηση του σιδήρου.
4. Το γάλα, τα γαλακτοκομικά προϊόντα και τα συμπληρώματα ασβεστίου εμποδίζουν την απορρόφηση του σιδήρου και για το λόγο αυτό θα πρέπει να αποφεύγονται όταν κάποιος ακολουθεί μια διατροφή πλούσια σε σίδηρο.
ΒΑΪΚΟΥΣΗ ΕΛΕΝΗ
ΔΙΑΤΡΟΦΟΛΟΓΟΣ-ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΟΣ
Master Practitioner In Eating Disorders
