Γονίδια και Διατροφή!

Στενά συνδεδεμένη η σχέση των γονιδίων και της διατροφής, με αποτέλεσμα να οδηγείται το σώμα μας στην μία ή την άλλη κατεύθυνση. 

Η σχέση της κληρονομικότητας με τη διατροφή, ως βασική παράμετρο της υγείας μας, είναι γνωστή από την εποχή του Ιπποκράτη: «Η θετική υγεία προϋποθέτει γνώση της πρωτογενούς δομής του ανθρώπινου οργανισμού (δηλαδή της γενετικής του σύστασης) και των ιδιοτήτων διαφόρων τροφών, φυσικών και παραγομένων». 

Με την επιστημονική πρόοδο έχει γίνει σαφές ότι οι διατροφικές  συνήθειες είναι μία βασική και δυνητική παράμετρος που δεν επηρεάζει μόνο αναπτυξιακά πρότυπα (ύψος, βάρος) αλλά δρα και ως διαμεσολαβητικός παράγοντας έκφρασης της γενετικής προδιάθεσης και της σοβαρότητας χρόνιων μεταβολικών ασθενειών (υπέρταση, διαβήτης ΙΙ, οστεοπόρωση, παχυσαρκία, αρτηριοσκλήρυνση κ.α.)

Από την δεκαετία του 1930 οι επιστήμονες ασχολούνται με την διαλεύκανση της σχέσης μεταξύ της γενετικής και της διατροφής. 

Η πρόοδος στην εποχή μας στο θέμα αυτό είναι ασύλληπτη και ιδίως μετά την χαρτογράφηση του γονιδιώματος του ανθρώπου, αλλά και πολλών άλλων ζώων, σε συνδυασμό με τις αποτελεσματικές τεχνικές που συνεχώς αναπτύσσονται. Έχουν αποκαλυφθεί  νέα γονίδια και συνεχώς νέες πληροφορίες προστίθενται για την λειτουργία τους και την συμμετοχή τους σε μεταβολικές και διατροφικές ασθένειες. Τεχνικά, η δημιουργία διαγονιδιακών οργανισμών αλλά και Knockout οργανισμών, έχει ως αποτέλεσμα να εκτείνεται η κατανόηση της επίπτωσης της διατροφής στην έκφραση κάποιων γονιδίων. 

Η διατροφή και το γονιδίωμα αλληλεπιδρούν σε 2 επίπεδα. Το πρώτο είναι το επίπεδο της γονιδιακής έκφρασης από την διατροφή, οπότε επηρεάζεται ο φαινότυπος του ατόμου. Το δεύτερο είναι το επίπεδο των νουκλεοτιδικών πολυμορφισμών του DNA διαφόρων γονιδίων, ( σημαντικά για τον μεταβολισμό των λιπιδίων και την εκδήλωση φλεγμονών), τέτοιοι πολυμορφισμοί τροποποιούν τη βιοδραστικότητα σημαντικών μεταβολικών οδών, επηρεάζοντας τη δυνατότητα των θρεπτικών συστατικών να αντιδρούν με αυτές.

Υπό το πρίσμα αυτό έχουν δημιουργηθεί ερευνητικά πεδία που μελετούν την βαθύτερη σχέση μεταξύ διατροφής και υγείας: ο τομέας της Διατροφογονιδιωματική , η οποία προσεγγίζει αποτελεσματικά τον ρόλο των θρεπτικών συστατικών στην τροποποίηση της έκφρασης των γονιδίων  και ο τομέας της Διατροφογενετικής  που επικεντρώνεται στον ρόλο των γονιδίων, δηλαδή στην ταυτοποίηση των πολυμορφισμών που επηρεάζουν την αντίδραση με τα θρεπτικά συστατικά και αυξάνουν τον κίνδυνο εκφυλιστικών ασθενειών.  

Υπάρχει «προσωπική διατροφή»;

Πολλά γενετικά τεστ που διαφημίζονται από αρκετές εταιρείες που προσφέρουν διαιτητικές συμβουλές ανάλογα με το γενετικό υπόβαθρο του κάθε ανθρώπου, υποφέρουν από τις ίδιες αδυναμίες, δηλαδή την αναλογία δράσης που υπάρχει μεταξύ του γενετικού μας υπόβαθρου και των διατροφικών μας συνδυασμών. Εκτός φυσικά των συγκεκριμένων περιπτώσεων, όπου είναι σαφής ο επηρεασμός της διατροφής στην εκδήλωση ή και επιδείνωση μίας χρόνιας ασθένειας π.χ υπερχοληστερηναιμίας κ.α. 

Η περίπλοκη σχέση γενετικής και διατροφικού περιβάλλοντος σε ελάχιστες περιπτώσεις μπορεί να είναι χρήσιμη και αυτό διότι η απόσταση μεταξύ του  γονότυπου και του φαινοτύπου  είναι πολύ μεγάλη –όπου και στόχος της διαδραστικής γονιδιωματικής είναι να μικρύνει αυτή την απόσταση.

Παρόλα αυτά ο οργανισμός μας χρειάζεται την διατροφική ενίσχυση για να προληφθεί η εκδήλωση μίας γενετικής προδιάθεσης, χωρίς να είναι απλή υπόθεση ο καθορισμός μίας θεραπευτικής δίαιτας.

Οι προσωπικές διαφορές υπάρχουν πάντα, όμως ο κάθε ένας μπορεί από την εμπειρία του να μάθει τι τον πειράζει και τι όχι και να προσπαθεί να το τηρεί. 

Σημαντικότερο εργαλείο σε αυτό είναι η προσωπική μας παιδεία και η αυτοπειθαρχία μας. 

Πηγές:

Άρθρο Καθ. Αλαχιώτη
Βήμα Science

Δημοσίευση απο www.healthylifetree.com