Οι άγνωστες παγίδες μικροβίων που κρύβει το σπίτι

Παγίδες μικροβίων και αλλεργιογόνων μέσα στο σπίτι είναι πολλά «αθώα» αντικείμενα καθημερινής χρήσης – από τα μαξιλάρια και τα «τηλέφωνα» του ντους έως τα σφουγγαράκια της κουζίνας και τις οδοντόβουρτσες.



Το μπάνιο, με την υγρασία, τους υδρατμούς και την τουαλέτα, αποτελεί το δωμάτιο με τον μεγαλύτερο κίνδυνο μικροβίων, όπως επισημαίνει ο καθηγητής Παθολογίας – Λοιμώξεων, διευθυντής της Δ΄ Παθολογικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών Γεώργιος Πετρίκος. Η κρεβατοκάμαρα, όμως, είναι η πιο πλούσια πηγή αλλεργιογόνων μέσα στο σπίτι, σύμφωνα με την πρόεδρο της Ελληνικής Αλλεργιολογικής Εταιρείας Καλλιόπη Κόντου-Φίλη.

Ποικίλα μικρόβια ζουν και βασιλεύουν μέσα στο σπίτι: «Ορισμένα από αυτά (σταφυλόκοκκος, ψευδομονάδα, μύκητες, λεγιονέλλα) μπορεί σε ορισμένες περιπτώσεις (ανοσοκαταστολή: μειωμένη άμυνα του οργανισμού) να αποτελέσουν αιτία σοβαρής νόσησης», λέει ο κ. Πετρίκος. «Μπορεί να προκαλέσουν πνευμονία, λοιμώξεις μαλακών μορίων ή μικροβιαιμία. Ευαίσθητα άτομα είναι κυρίως τα βρέφη, οι ηλικιωμένοι, οι ανοσοκατασταλμένοι ανθρωποι (με λευχαμία, καρκινοπαθείς, νεφροπαθείς, μεταμοσχευμένοι)».

Οι ειδικοί συμβουλεύουν πώς να καθαρίζετε σωστά τα αντικείμενα του σπιτιού και πότε να τα αντικαθιστάτε:

• ΜΑΞΙΛΑΡΙΑ

Τα μαξιλάρια διπλασιάζουν το βάρος τους μέσα σε τρία χρόνια λόγω των ακάρεων (των μικροσκοπικών αλλεργιογόνων μικροοργανισμών) που αναπτύσσονται στο εσωτερικό τους, σύμφωνα με τη Βρετανική Αλλεργιολογική Εταιρεία. Αυτό μπορεί να πυροδοτήσει ή να επιδεινώσει τη ρινίτιδα, το άσθμα και το έκζεμα και να ευαισθητοποιήσει τους ανθρώπους στο συνάχι και στην ιγμορίτιδα.
«Το πάνω ένα τρίτο του κρεβατιού είναι η πιο πλούσια πηγή ακάρεων στο σπίτι», λέει η κ. Κόντου. «Τα ακάρεα… κοιμούνται μαζί μας, καθώς τρέφονται από τα επιθήλια και την υγρασία του σώματός μας», εξηγεί. «Να καλύπτετε τα μαξιλάρια με τις καπιτονέ θήκες που υπάρχουν στο εμπόριο (και να τις πλένετε στους 60 βαθμούς Κελσίου) ή με ειδικές θήκες με πλαστικοποιημένο ύφασμα».
Ο κ. Πετρίκος προσθέτει: «Τα μαξιλάρια συνιστάται να μη χρησιμοποιούνται από περισσότερα του ενός ατόμου, να πλένονται αν αλλάξουν χρήστη και να γίνεται τακτική αλλαγή μαξιλαροθήκης».
ΝΑ ΑΝΤΙΚΑΘΙΣΤΑΤΕ: Κάθε δύο χρόνια.

• ΚΟΥΒΕΡΤΕΣ

Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Γούστερ στη Βρετανία ανέλυσαν δέκα συνηθισμένες κουβέρτες και ανακάλυψαν ότι περιείχαν πάνω από 20.000 ακάρεα της οικιακής σκόνης, μαζί με βακτήρια και σπόρους μυκήτων.
«Τα αλλεργικά άτομα πρέπει να τις αποφεύγουν ή να τις καλύπτουν με ειδικές θήκες από πλαστικοποιημένο ύφασμα», συνιστά η κ. Κόντου.
Μην κάνετε κατάχρηση ακαρεοκτόνων προϊόντων, γιατί «συνήθως αυτά περιέχουν χημικές ουσίες, των οποίων δεν γνωρίζουμε τις μακροπρόθεσμες συνέπειες, ενώ μπορεί να επιβαρύνουν την αναπνοή, ιδίως σε άτομα με άσθμα», κατά την κ. Κόντου, που τονίζει ότι «τα αποτελεσματικότερα ακαρεοκτόνα είναι τα ρεύματα αέρα και η ηλιακή ακτινοβολία, όπως έκαναν σε παλαιότερες εποχές που έβγαζαν στον ήλιο μαξιλάρια, σεντόνια και κουβέρτες. Γι’ αυτό να αερίζετε πολλές φορές το σπίτι κάθε μέρα και οπωσδήποτε νωρίς το πρωί».
Οι κουβέρτες πρέπει να πλένονται κάθε έξι μήνες. Τα σεντόνια, οι μαξιλαροθήκες και οι παπλωματοθήκες πρέπει να πλένονται μία φορά την εβδομάδα σε νερό θερμοκρασίας 55 – 60°C (τα ακάρεα αρχίζουν να νεκρώνονται μετά τους 35 βαθούς Κελσίου).

ΝΑ ΑΝΤΙΚΑΘΙΣΤΑΤΕ: Κάθε πέντε χρόνια.

• ΟΔΟΝΤΟΒΟΥΡΤΣΕΣ

Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ διαπίστωσαν σε μελέτη τους ότι μια μέση οδοντόβουρτσα περιέχει περίπου 10 εκατομμύρια μικρόβια(σταφυλόκοκκου, στρεπτόκοκκου, Ε. Coli,μυκήτων κάντιντα κ.α.). Τα μικρόβια αυτάμπορεί να μεταδοθούν από το στόμα σε όλον τον οργανισμό, προκαλώντας καρδιοπάθεια, εγκεφαλικό επεισόδιο και χρόνιες λοιμώξεις. «Οι οδοντόβουρτσες και τα ξυραφάκια πρέπει να είναι αυστηρά προσωπικά για τον κίνδυνο ιογενών λοιμώξεων (ηπατίτιδας, AIDS, γρίπης)», τονίζει ο κ. Πετρίκος.
ΝΑ ΑΝΤΙΚΑΘΙΣΤΑΤΕ: Κάθε τρεις μήνες.

• ΣΑΝΙΔΕΣ ΚΟΠΗΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ

Μια μέση σανίδια κοπής στην κουζίνα έχει 50 φορές περισσότερα βακτήρια από όσα το κάθισμα της λεκάνης στην τουαλέτα, σύμφωνα με το Συμβούλιο Υγιεινής της Βρετανίας. Αυτό συμβαίνει γιατί οι άνθρωποι καθαρίζουν συχνά την τουαλέτα, αλλά δεν κάνουν το ίδιο στις σανίδες κοπής. Να καθαρίζετε τις σανίδες με αντιβακτηριακό υγρό και μετά με καυτό νερό. Να έχετε άλλες σανίδες για τα ωμά κρέατα, άλλες για λαχανικά και άλλες για το ψωμί.
«Για τα νωπά κρέατα και τα λαχανικά θα πρέπει να χρησιμοποιούνται γάντια και να αποθηκεύονται σε σακούλες από νάιλον και όχι χάρτινες», συμβουλεύει ο κ. Πετρίκος. «Θα πρέπει να υπάρχει στην κουζίνα ξεχωριστός χώρος καθαρισμού για τα λαχανικά και τα κρέατα και να χρησιμοποιείται ξεχωριστό μαχαίρι για καθένα από τα δύο».
ΝΑ ΑΝΤΙΚΑΘΙΣΤΑΤΕ: Κάθε τρία χρόνια ή νωρίτερα εάν έχουν φθαρεί.

• ΣΤΡΩΜΑΤΑ

Ενα μέσο στρώμα κρεβατιού περιέχει πάνω από 10.000 ακάρεα οικιακής σκόνης. Κάθε βράδυ εκκρίνουμε μισό περίπου λίτρο υγρασίας, σύμφωνα με τους επιστήμονες του ύπνου, που θρέφουν τα ακάρεα των στρωμάτων.
«Αφού τινάξετε το στρώμα και το λιάσετε επί αρκετή ώρα, να το καλύψετε με τα καπιτονέ καλύμματα του εμπορίου και – εάν είστε αλλεργικός – και με τις ειδικές θήκες με πλαστικοποιημένο ύφασμα, ώστε να υπάρχει φραγμός με το σώμα», συμβουλεύει η κ. Κόντου.
ΝΑ ΑΝΤΙΚΑΘΙΣΤΑΤΕ: Κάθε πέντε χρόνια. Εάν τα καλύπτετε και τα καθαρίζετε κάθε εβδομάδα, κάθε δέκα χρόνια.

• ΣΦΟΥΓΓΑΡΑΚΙΑ ΚΟΥΖΙΝΑΣ

Το σφουγγαράκι της κουζίνας για το πλύσιμο των πιάτων έχει «ανακηρυχθεί» σε αρκετές έρευνες το πιο μολυσμένο αντικείμενο του σπιτιού! Μελέτη στο Πανεπιστήμιο της Αριζόνας έδειξε ότι τα περισσότερα σφουγγαράκια κουζίνας κατακρατούν μεγάλο αριθμό βακτηρίων (όπως E. Coli και σαλμονέλα) και τα μεταδίδουν από επιφάνεια σε επιφάνεια. Η πορώδης φύση τους, σε συνδυασμό με τη μόνιμη υγρασία, καθιστούν τα σφουγγάρια ιδεώδες έδαφος για ανάπτυξη βακτηρίων.
Μελέτη από το Πανεπιστήμιο της Φλόριντας βρήκε ότι, εάν βάλετε τα σφουγγαράκια (υγρά) επί δύο λεπτά στον φούρνο μικροκυμάτων στην υψηλότερη θερμοκρασία, σκοτώνετε το 99% των βακτηρίων. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι είναι η υψηλή θερμοκρασία και όχι η ακτινοβολία που σκοτώνει τα μικρόβια. Συνιστούν επίσης να χρησιμοποιείτε ξεχωριστά σφουγγαράκια για κάθε εργασία στην κουζίνα (άλλο λ.χ. για τα πιάτα και άλλο για τους πάγκους εργασίας).
ΝΑ ΑΝΤΙΚΑΘΙΣΤΑΤΕ: Κάθε μήνα.

• ΤΗΛΕΦΩΝΑ» ΝΤΟΥΣ

Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Κολοράντο στις ΗΠΑ εξέτασαν τηλέφωνα ντους από εννέα αμερικανικές πόλεις και βρήκαν ότι το 30% από αυτά είχαν ένα μυκοβακτηρίδιο που μπορεί να προκαλέσει μια μορφή πνευμονίας. Eπιπλέον, διαπίστωσαν ότι τα πλαστικά «τηλέφωνα» φιλοξενούσαν περισσότερα μυκοβακτηρίδια από τα μεταλλικά.
ΝΑ ΑΝΤΙΚΑΘΙΣΤΑΤΕ: Δύο φορές τον χρόνο.

• ΦΙΛΤΡΑ ΝΕΡΟΥ

«Τα φίλτρα του νερού κατακρατούν και συγκεντρώνουν μικρόβια και γ’ αυτό πρέπει να αλλάζονται συχνά, διαφορετικά γίνονται επικίνδυνα», τονίζει ο κ. Πετρίκος.
ΝΑ ΑΝΤΙΚΑΘΙΣΤΑΤΕ: Σύμφωνα με τις προδιαγραφές τους.

• ΑΛΛΕΣ ΠΑΓΙΔΕΣ

ΚΟΥΡΤΙΝΕΣ
ΟΙ κουρτίνες παγιδεύουν το δικό τους μερίδιο σκόνης, ιδιαίτερα εάν είναι μάλλινες ή βελούδινες. «Να προτιμάτε κουρτίνες από υφάσματα που μπορεί να πλυθούν σε καυτό νερό (60 βαθμούς Κελσίου)», συνιστά η κ. Κόντου. «Τις ελαφρές κουρτίνες επίσης μπορείτε, ανοίγοντας τα παράθυρα, και να τις ξεσκονίζετε και να τις τινάζετε κάθε μέρα έξω».

ΧΑΛΙΑ
Τα παχιά χαλιά, οι μοκέτες από τοίχο σε τοίχο και οι φλοκάτες συγκεντρώνουν πολλά ακάρεα. Τα χαλιά γενικά συγκεντρώνουν έως και 100 φορές μεγαλύτερα επίπεδα αλλεργιογόνου απ’ ό,τι το γυμνό πάτωμα. Να προτιμάτε, ιδιαίτερα στις κρεβατοκάμαρες, μικρά και λεπτά χαλιά. «Εάν μάλιστα υπάρχει αλλεργικό άτομο στην οικογένεια, το δωμάτιό του δεν πρέπει να έχει καθόλου χαλί ή να έχει έναν πλαστικό διάδρομο», συμβουλεύει η κ. Κόντου. «Μια καλή λύση είναι οι… κουρελούδες, γιατί μπορούν εύκολα να τιναχθούν έξω και να πλυθούν».

ΨΥΓΕΙΟ
Οταν το ψυγείο δεν καθαρίζεται καλά ή οι τροφές δεν αποθηκεύονται σωστά, μπορεί να προκληθούν αλλεργίες ή τροφικές δηλητηριάσεις. Μην αφήνετε τρόφιμα στο ψυγείο για μεγάλα χρονικά διαστήματα (τα μαύρα στίγματα πάνω στις ντομάτες είναι μύκητες). Οι ειδικοί της Κλινικής Μάγιο συμβουλεύουν να τοποθετείτε χωριστά τα μαγειρεμένα τρόφιμα από τα ωμά. Να καθαρίζετε κάθε εβδομάδα τα ράφια και τα συρτάρια από τα υπολείμματα τροφών με σαπούνι και ζεστό νερό.

ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ ΣΚΟΥΠΕΣ
Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Αριζόνας βρήκαν πρόσφατα ότι το 50% των ηλεκτρικών σκουπών περιέχουν βακτήρια κοπράνων, το 13% μάλιστα με το επικίνδυνο E. Coli. Γι’ αυτό συνιστούν να ψεκάζετε τη βούρτσα της σκούπας με αντιβακτηριακό σπρέι μετά τη χρήση της (τα βακτήρια μπορεί να επιβιώσουν μέσα στη σκούπα πέντε ημέρες αφότου αδειάσετε τη σκόνη και τα σκουπιδάκια).
«Καλύτερες είναι οι ηλεκτρικές σκούπες που τραβούν τη σκόνη μέσα σε κάδο με νερό», συνιστά η κ. Κόντου.«Εκείνες με τις σακούλες αφήνουν τη σκόνη με τα αλλεργιογόνα να διασπείρεται στον αέρα».

ΨΥΚΤΗΣ ΝΕΡΟΥ 

Τόσο οι ψύκτες (1 φορά κάθε 3 μήνες) όσο και οι φιάλες νερού (κάθε μήνα) χρειάζονται τακτικά ξέπλυμα λόγω των βακτηρίων που μαζεύονται με το καιρό. Καλό είναι και στης δύο περιπτώσεις να καθαρίζονται με κάποιο ασφαλές αντιβακτηριδιακό διαλυμα και να ξεπλένονται αρκετές φορές για να συνεχίσει το νερό να ειναι πόσιμο. Αν αμελείτε ο καθαρισμός του είναι εύκολο να επηρεαστείτε από διάφορες λοιμώξεις του αναπνευστικού, ακόμα και του πεπτικού συστήματος.

πηγή: otherside

Ψάρια με μικρόβια στο... τραπέζι μας

Ψάρια μετά μικροβίων στο... τραπέζι μας

Λόγω θαλάσσιας μόλυνσης και κακής συντήρησης

Της Τανιας Γεωργιοπουλου

Πώς θα αισθανόσασταν εάν μαθαίνατε ότι το φρέσκο ψάρι που γευθήκατε (και ακριβοπληρώσατε), εμπεριέχει Pseudomonas aeruginosa ή Vibrio vulnificus; Καταρχήν ψυχραιμία, αλλά εφεξής προσοχή, καθώς σίγουρα όλοι μας έχουμε πέσει θύματα …«γαστριμαργικής υποβάθμισης».

Ναι, είναι αλήθεια, ψάρια μετά αρκετών μικροβίων φτάνουν στο τραπέζι μας ως αποτέλεσμα της ρύπανσης της θάλασσας, αλλά και των κακών συνθηκών διαχείρισης των αλιευμάτων. Η φρεσκάδα του ψαριού συχνά εξαρτάται από τις συνθήκες συντήρησής του και όχι κατ' ανάγκην από το χρονικό διάστημα που μεσολαβεί από τη στιγμή της αλίευσης μέχρι να φτάσει στο πιάτο μας.

Yψηλές συγκεντρώσεις

Ερευνητές του Πανεπιστημίου Πατρών που πραγματοποίησαν σχετικές μετρήσεις σε δείγματα ψαριών από τη στιγμή της αλίευσης έως και τη διάθεσή τους στην αγορά, εντόπισαν πλήθος παθογόνων μικροβίων σε υψηλές συγκεντρώσεις. Σε ένα συγκεκριμένο δείγμα μάλιστα, εντοπίστηκε μικρόβιο που «κανονικά» βρίσκεται μόνο σε… ενδονοσοκομειακά απόβλητα. Οπως επισημαίνει στην «Κ» η επιστημονική υπεύθυνη της μελέτης που πραγματοποιήθηκε από το τμήμα Βιολογίας -Μονάδα Ρύπανσης, Διαχείρισης Περιβάλλοντος και Οικοτοξικολογίας του πανεπιστημίου- κ. Ιωάννα Ηλιοπούλου «ό,τι ρίχνουμε στη θάλασσα, τελικά θα φτάσει στο πιάτο μας». Οπως η ίδια εξηγεί, τα ψάρια αλιεύονται ήδη επιβαρυμένα με μικρόβια λόγω της μόλυνσης των θαλασσών, αλλά η κατάσταση επιδεινώνεται από την κακή διαχείρισή τους τόσο μέσα στο σκάφος, από τους αλιείς, όσο και έως ότου φτάσουν στα σημεία πώλησης.

«Τα ψάρια πρέπει μόλις αλιεύονται να μπαίνουν σε πάγο και όχι σε θαλασσινό νερό όπως συνηθίζεται», τονίζει η κ. Ηλιοπούλου. Χαρακτηριστικά, ένα ψάρι που έχει συντηρηθεί σε πάγο σε 0 βαθμούς Κελσίου μπορεί να αντέξει έως και 19 ημέρες, ενώ ένα ψάρι συντηρούμενο «απλώς» σε νερό μετά μία μόλις ημέρα είναι ακατάλληλο για κατανάλωση. Η ίδια, επισημαίνει πάντως ότι σε λίγες περιπτώσεις το μικροβιακό φορτίο που ανιχνεύτηκε στα δείγματα που εξετάστηκαν μετρήθηκε σε συγκεντρώσεις που θα μπορούσαν να προκαλέσουν άμεσα προβλήματα υγείας. Σαφώς όμως πρόκειται για ψάρια υποβαθμισμένα που δεν προσφέρουν στους καταναλωτές τα θετικά στοιχεία που νομίζουν ότι λαμβάνουν τρώγοντας υγιεινά. «Κακή ποιότητα ψαριού σημαίνει ψάρι που η διατροφική του αξία είναι σαφώς υποβαθμισμένη», τονίζει η κ. Ηλιοπούλου.

Η αρχή του προβλήματος βρίσκεται στη θάλασσα, καθώς οι θάλασσες είναι ρυπασμένες. Οταν λοιπόν τα ψάρια αλιεύονται, ήδη είναι «φορείς» κάποιων μικροβίων (λίγα σε αριθμό) που πολλαπλασιάζονται εφόσον βρεθούν στο κατάλληλο περιβάλλον.

Από τα δείγματα που εξετάστηκαν, τα ψάρια που είχαν διατηρηθεί σε πάγο βρέθηκαν να έχουν ελάχιστο μικροβιακό φορτίο. Αντίθετα εκείνα που είχαν «διατηρηθεί» σε νερό περιείχαν έως και δέκα φορές περισσότερα μικρόβια ανά γραμμάριο. Πρόκειται για μικρόβια όπως το Pseudomonas aeruginosa & Vibrio vulnificus, που σε αυξημένο αριθμό μπορούν να προκαλέσουν σηψαιμία, λοιμώξεις, ενδοκαρδίτιδα και ενδομητρίτιδα και γαστρεντερικές διαταραχές και το Vibrio alginolyticus που έχει ενοχοποιηθεί για δερματίτιδες και ωτίτιδες…

Δείκτης η ισταμίνη

Οι ερευνητές μέτρησαν επίσης την ισταμίνη στα δείγματα, χημική ουσία που εκκρίνει ένας οργανισμός που έχει επιμολυνθεί από μεγάλο αριθμό μικροβίων. Ετσι τα επίπεδα της ισταμίνης αποτελούν δείκτη για τη φρεσκότητα και τελικά την καταλληλότητα ενός ψαριού. Αλλεργία, υπόταση, έξαψη και πονοκέφαλος είναι μερικά από τα συμπτώματα που μπορεί να εκδηλώσει κάποιος εφόσον καταναλώσει τρόφιμα με υψηλά επίπεδα ισταμίνης. Από τα δείγματα που ελέγχθηκαν εκείνα που είχαν συντηρηθεί σε νερό εμφάνιζαν υψηλές συγκεντρώσεις ισταμίνης στη σάρκα (8-10mg ανά 100 gr), στοιχείο που καθιστά το ψάρι σαφώς υποβαθμισμένο. Σε κάποιες περιπτώσεις τα επίπεδα ισταμίνης που ανιχνεύτηκαν ξεπερνούσαν τα 12 mg ανά 100 gr (το όριο που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Ενωση είναι τα 15 mg ανά 100 gr).

Οπως επισημαίνει στην «Κ» η κ. Ηλιοπούλου μπορεί να μην πρόκειται για προϊόντα επικίνδυνα για την υγεία, αλλά πρόκειται σαφώς για υποβαθμισμένα προϊόντα. Και αν αναλογιστούμε ότι το ψάρι θεωρείται ένα προϊόν υψηλής διατροφικής αξίας το οποίο συχνά πληρώνουμε ακριβά, αυτή η παράμετρος είναι ιδιαίτερα σημαντική.

Τα δείγματα αφορούν σε ψάρια που έχουν αλιευτεί στις ακτές της Δυτικής Πελοποννήσου στα ανοιχτά του Πατραϊκού κόλπου, στον Κορινθιακό και στα ανοιχτά της Κυλλήνης. Τη μελέτη πραγματοποίησαν οι κ. Δανάη Βενιέρη, λέκτορας Πολυτεχνείου Κρήτης, ο κ. Χρήστος Θεοδωρόπουλος, M.Sc. βιολόγος - Περιβαλλοντολόγος και η κ. Μαρία Λαγκαδινού, M.Sc. φυσικός - περιβαλλοντολόγος.

Τι πρέπει να προσέχουμε

- Αγοράζουμε πάντα ψάρια που συντηρούνται σε πάγο και όχι σε νερό ή βρίσκονται απλώς πάνω σε ένα πάγκο.

- Τα δοχεία μέσα στα οποία βρίσκονται τα ψάρια θα πρέπει να είναι τέτοια, ώστε το νερό από την τήξη του πάγου να «φεύγει» και να μην μένει μέσα στο δοχείο.

- Τα τελάρα θα πρέπει να είναι πλαστικά και ρηχά και όχι ξύλινα, τα οποία απαγορεύονται από τη νομοθεσία, καθώς ευνοούν την ανάπτυξη μικροβίων.

- Στο σπίτι είναι προτιμότερο να χρησιμοποιούμε γάντια κατά τη διαχείριση των αλιευμάτων.