Χαίρετε, στην ιστοσελίδα κατά διαστήματα δημοσιεύονται άρθρα κυρίως από έρευνες, γνώστες του αντικειμένου και ειδικευμένους σε θέματα διατροφής, ιατρικής, βοτανολογίας, γυμναστικής κ.α. αναφέροντας χαρακτηριστικά ευεξίας, ιδιότητες και όχι μόνο, που σκοπό έχουν την καλύτερη υγεία και ψυχολογία του ανθρώπου και ποιο ποιοτικό τρόπο ζωής!
Ο ψευδάργυρος είναι πανταχού παρόν στο σώμα μας. Όντας απαραίτητος για κύριες λειτουργίες, όπως η πέψη, η αναπαραγωγή και η ανάπτυξη, ο ψευδάργυρος σχετίζεται με την απόδοση πολλών συστημάτων του σώματος. Η λίστα με τα πλεονεκτήματά του είναι εκτενής και πολλές φορές «φιλόδοξη» - μπορεί όντως ο ψευδάργυρος να καταπολεμήσει τις μολύνσεις και να επουλώσει τις πληγές;
Παρών σε κάθε κύτταρο
Ο ψευδάργυρος βρίσκεται σε όλα τα φυτικά και ζωικά κύτταρα. Η απαίτηση ψευδαργύρου για τη σύνθεση του DNA (γενετικό υλικό) και των νέων ιστών, τον καθιστούν ζωτικής σημασίας στοιχείο για την ομαλή αύξηση και ανάπτυξη στην παιδική ηλικία. Ο ψευδάργυρος είναι απαραίτητο συστατικό για περισσότερα από 100 ένζυμα που εμπλέκονται στην πέψη και τη χρησιμοποίηση του λίπους, των πρωτεϊνών και των υδατανθράκων, ενώ είναι στενά συνδεδεμένος με τη διαδικασία παραγωγής ενέργειας. Ο ψευδάργυρος ενισχύει, επίσης, το ανοσοποιητικό σύστημα»∙ γι’ αυτόν τον λόγο υπάρχει έντονο ενδιαφέρον σχετικά με τη δυνητική του ικανότητα να καταπολεμά τις μολύνσεις και να θεραπεύει τα τραύματα.
ΒΟΗΘΩΝΤΑΣ ΜΑΣ ΝΑ ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΟΥΜΕ ΤΙΣ ΜΟΛΥΝΣΕΙΣ;
Ο ψευδάργυρος απαιτείται για τη δημιουργία των Τ-λεμφοκυττάρων, των λευκών κυττάρων του σώματος που επιτίθενται στους ιούς και τα παθογόνα βακτήρια, βοηθώντας μας να καταπολεμήσουμε τις λοιμώξεις. Μελέτες δείχνουν ότι σε κακοσιτισμένα παιδιά με χαμηλά επίπεδα ψευδαργύρου, η συμπληρωματική χορήγηση ψευδαργύρου ενισχύει τον αριθμό των Τ-λεμφοκυττάρων και μειώνει τη σοβαρότητα και τη διάρκεια της λοίμωξης.1 Βασισμένες σε αυτήν τη διαπίστωση, υπάρχουν εδώ και κάποια έτη έρευνες σε εξέλιξη, που μελετούν εάν η θεραπεία με ψευδάργυρο σε μορφή παστίλιας ή ρινικού σπρέι είναι μια αποτελεσματική εναλλακτική θεραπεία για το κοινό κρυολόγημα. Μια πρόσφατη ανασκόπηση τεσσάρων μεγάλων, καλά σχεδιασμένων, μελετών δεν βρήκε κάποιο θεραπευτικό αποτέλεσμα από τις παστίλιες ή τις ρινικές αλοιφές ψευδαργύρου.2
Επούλωση τραυμάτων
Τα συμπληρώματα ψευδαργύρου χρησιμοποιούνται βοηθητικά στη θεραπεία δερματολογικών προβλημάτων, όπως τα έλκη στα πόδια, αλλά μόνο στα άτομα τα οποία είχαν αρχικά χαμηλά επίπεδα ψευδαργύρου. Οι κρέμες ψευδαργύρου που εφαρμόζονται άμεσα στην πληγή είναι πιο αποτελεσματικές στη μείωση της μόλυσης και την προαγωγή της επούλωσης απ’ ό,τι τα συμπληρώματα. Επιπλέον, ο ψευδάργυρος περιέχεται πια συχνά σε κρέμες κατά της ακμής και σε σαμπουάν για διάφορες καταστάσεις του τριχωτού της κεφαλής, με σκοπό να ενισχύσει την επούλωση.3
Ο ψευδάργυρος στη δίαιτα
Ο ψευδάργυρος βρίσκεται σε ένα μεγάλο εύρος τροφίμων∙ συνεπώς μια δίαιτα με ποικιλία τροφίμων πιθανότατα παρέχει μια επαρκή πρόσληψη ψευδαργύρου. Η τελευταία συνίσταται γύρω στα 7 mg την ημέρα για τις γυναίκες και 9 mg την ημέρα για τους άνδρες. Παρ’ όλα αυτά, καθώς το κόκκινο κρέας αποτελεί μία από τις καλύτερες πηγές ψευδαργύρου, ενώ τα φυτικά οξέα που βρίσκονται σε τρόφιμα φυτικής προέλευσης μειώνουν την απορρόφησή του, τα άτομα που ακολουθούν φυτοφαγική δίαιτα πρέπει να προσέχουν, ώστε να συμπεριλαμβάνουν στη δίαιτά τους τρόφιμα όπως τα γαλακτοκομικά προϊόντα, τα αβγά, τα ολικής αλέσεως δημητριακά, οι ξηροί καρποί και τα όσπρια. Οι έγκυες και οι θηλάζουσες χρειάζονται επιπλέον 2 mg την ημέρα, για να εξασφαλίσουν επαρκή διαθέσιμη ποσότητα για το αναπτυσσόμενο έμβρυο ή βρέφος, αντίστοιχα αν και το ποσό αυτό καλύπτεται εύκολα από την αύξηση στην κατανάλωση της τροφής.
Ενδεικτικές Διαιτητικές Πηγές Ψευδαργύρου
Τρόφιμο
Ψευδάργυρος (mg/100 g)
Στρείδια, φρέσκα
45-75
Μύδια, αχηβάδες
21
Φύτρο σιταριού, πίτουρο
13-16
Βραζιλιάνικο φυστίκι
7
Κρέας, μύες
4.5-8.5
Παρμεζάνα
4
Αρακάς
4
Φουντούκια
3.5
Αβγό, κρόκος
3.5
Σαρδέλες
3.5
Φιστίκι, αράπικο
3
Κοτόπουλο, σκούρο κρέας
2.85
Καρύδια
2.25
Ψωμί, ολικής αλέσεως
1.65
Ρεβίθια
1.4
Γαρίδες
1.15
Αβγό, ολόκληρο
1.1
Γάλα
0.75
Υπερβολή σε ένα «καλό» συστατικό
Πρόσληψη ψευδαργύρου μεγαλύτερη από 200 mg είναι πολύ τοξική και προκαλεί έμετο και ναυτία, ενώ η μακροχρόνια συμπληρωματική χρήση του μπορεί να αλληλεπιδράσει με την απορρόφηση του χαλκού και του σιδήρου. Αυτό συμβαίνει, διότι ο χαλκός, ο σίδηρος και ο ψευδάργυρος ανταγωνίζονται για το ίδιο μονοπάτι εισόδου από το έντερο στην κυκλοφορία του αίματος, οπότε μια υπερβολική πρόσληψη ενός μετάλλου θα ταράξει την απορρόφηση των άλλων.
Ιδανικές προσλήψεις
Στην Ευρώπη τα περισσότερα άτομα λαμβάνουν επαρκείς ποσότητες ψευδαργύρου από μια ισορροπημένη δίαιτα με ποικιλία τροφίμων, ενώ η ανάγκη για συμπληρωματική χορήγηση είναι σπάνια.4 Καταφανή συμπτώματα έλλειψης ψευδαργύρου, όπως μειωμένη ανάπτυξη στα παιδιά, αδυναμία και δερματικές κακώσεις, εμφανίζονται πολύ σπάνια, αλλά, αν υπάρχει υποψία έλλειψης, είναι σημαντικό να αναζητηθεί ιατρική βοήθεια. Ως γενικός κανόνας, μια ισορροπημένη δίαιτα είναι επαρκής για να παρέχει όλα τα θρεπτικά συστατικά, ενώ τα συμπληρώματα είναι χρήσιμα, μόνο όταν δεν λαμβάνουμε αρκετά θρεπτικά συστατικά από τη δίαιτα (για παράδειγμα, σε ανεπαρκή θερμιδική πρόσληψη, αλκοολισμό, νόσημα του πεπτικού συστήματος). Βιβλιογραφικές πηγές
Black R.E. (1998). Therapeutic and preventive effects of zinc on serious childhood infectious diseases in developing countries. American Journal of Clinical Nutrition 68:476S-479S
Caruso T.J. et al. (2007). Treatment of naturally acquired common colds with zinc: a structured review. Clinical Infectious Diseases 45:569-574
Lansdown A.B. et al. (2007). Zinc in wound healing: theoretical, experimental and clinical aspects. Wound Repair and Regeneration 15:2-16
Wuehler S.E. et al. (2005). Use of national food balance data to estimate the adequacy of zinc in national food supplies: methodology and regional estimates. Public Health Nutrition 8:812-819
Έχεις δοκιμάσει ποτέ βιολογικά προϊόντα; Οι ειδικοί στη διατροφή εξηγούν πως τα τρόφιμα αυτά μπορούν να σου προσφέρουν πολύ περρισότερα θρεπτικά συστατικά από τα απλά προϊόντα, αλλά και να προστατεύσουν την υγεία σου. Ο Κλινικός Διαιτολόγος Διατροφολόγος Ευάγγελος Ζουμπανέας σου εξηγεί τι είναι τελικά τα βιολογικά προϊόντα!
Τι είναι τα Βιολογικά Προϊόντα;
"Με τον όρο «βιολογικά προϊόντα», χαρακτηρίζονται εκείνα τα τρόφιμα που για την παραγωγή τους δεν χρησιμοποιούνται χημικά λιπάσματα και φυτοφάρμακα, ούτε διάφορες συνθετικές ή φυτικές ορμόνες προκειμένου να επιτευχθεί μεγαλύτερος όγκος, καλύτερο χρώμα και ταυτόχρονη ωρίμανση. Στον όρο βιολογικά προϊόντα έρχονται να προστεθούν τώρα και κτηνοτροφικά προϊόντα στα οποία γίνεται έλεγχος όλης της διαδικασίας παραγωγής (ζωοτροφές, εκτροφή, μεταποίηση, πώληση)".
Τι παραπάνω προσφέρουν;
Εκείνο που κάνει τα βιολογικά προϊόντα πιο υγιεινά είναι όπως καταλαβαίνει κανείς η έλλειψη όλων εκείνων των βλαβερών ουσιών που χρησιμοποιούνται στις απλές καλλιέργειες για να αυξηθεί η παραγωγή.
Μεταξύ άλλων τα επικίνδυνα αυτά συστατικά μπορεί να ευθύνονται για την ελάττωση του σπέρματος στους άνδρες, ανωμαλίες στο νευρικό και ανοσοποιητικό σύστημα και γενετικά προβλήματα. Αυτό ισχύει σε πιο ανησυχητικό βαθμό για τα λεγόμενα "μεταλλαγμένα" προϊόντα!
Ο Κλινικός Διαιτολόγος - Διατροφολόγος Ευάγγελος Ζουμπανέας επισημαίνει τους κινδύνους όλων εκείνων των τροφίμων που καλλιεργούνται με την χρήση φυτοφαρμάκων: "Στην συμβατική γεωργία χρησιμοποιούνται για την καλλιέργεια των φυτών σύνθετα χημικά λιπάσματα, ζιζανιοκτόνα, φυτοφάρμακα, ορμόνες και άλλες εξίσου επικίνδυνες χημικές ουσίες με αποτέλεσμα:
1. Αυτά τα χημικά υπολείμματα συσσωρεύονται στα φυτά και στους καρπούς και μέσω της τροφικής αλυσίδας μεταφέρονται στον ανθρώπινο οργανισμό.
2. Οι ειδικοί στον τομέα της υγείας επισημαίνουν ότι η έκθεση σε περιβαλλοντικές τοξίνες μπορεί να προκαλέσει όχι μόνο άμεσες αρρώστιες αλλά και να αυξήσει τον κίνδυνο για μακροχρόνια (χρόνια) προβλήματα. Μπορεί ακόμα και να πυροδοτήσει την κυτταρική βλάβη η οποία τελικά οδηγεί στον καρκίνο. Τα καρκινικά κύτταρα είναι το αποτέλεσμα πολλαπλών γενετικών ελλείψεων ως αποτέλεσμα της έκθεσης σε περιβαλλοντικούς, διαιτητικούς και άλλους λοιμογόνους παράγοντες.
3. Υπάρχουν επίσης ισχυρά αποδεικτικά στοιχεία τα οποία επιδεικνύουν μια σημαντική απώλεια θρεπτικών συστατικών και αύξηση γενετικών κινδύνων και καρκίνου με την ακτινοβόληση των συμβατικών τροφίμων. Η ακτινοβόληση, η οποία πραγματοποιείται για την καταπολέμηση των νοσογόνων μικροοργανισμών, οδηγεί στην διάσπαση πολυάριθμων χημικών δεσμών στο τρόφιμο, η οποία δημιουργεί ένα πλήθος άγνωστων χημικών ουσιών και άλλων τοξικών κινδύνων.
Αντίθετα έρευνες δείχνουν πως τα προϊόντα βιολογικής καλλιέργειας και τα βιολογικά τρόφιμα επιδρούν ευεργετικά στον ανθρώπινο οργανισμό, προστατεύοντας ιδιαίτερα τα μικρά παιδιά, τις ευπαθείς ομάδες και τις εγκύους. Ο κ. Ζουμπανέας εξηγεί: "Η απουσία της αλόγιστης χρήσης χημικών και βλαβερών ουσιών και η φυσική ωρίμανση των προϊόντων της βιολογικής καλλιέργειας έχουν σαν αποτέλεσμα τα τρόφιμα να είναι υψηλής διατροφικής αξίας":
1. "Τα βιολογικά προϊόντα περιέχουν 20-30% λιγότερο νερό, περισσότερα ιχνοστοιχεία, μεταλλικά άλατα, βιταμίνες, και αντιοξειδωτικές ουσίες απ’ ότι τα συμβατικά. Τα μικροστοιχεία έχει αποδειχθεί ότι προστατεύουν τον οργανισμό μας από χρόνιες νόσους, συμπεριλαμβανομένων των καρδιοπαθειών και ορισμένων μορφών καρκίνου".
2. "Η στροφή προς τα βιολογικά προϊόντα κρίνεται ιδιαίτερα σημαντική για τα νεογνά, τα βρέφη και τα παιδιά, λόγω των αυξημένων απαιτήσεων για μια επαρκή, ασφαλή και πλήρη σε θρεπτικά συστατικά διατροφή για την αύξηση και ανάπτυξή τους".
3. "Οι έγκυες καθώς και οι ηλικιωμένοι αποτελούν επίσης «ευαίσθητα τμήματα του πληθυσμού», τα οποία είναι ανάγκη να πληροφορηθούν για την χρησιμότητα των βιολογικών προϊόντων»". Η επιλογή Βιολογικών προϊόντων θα βοηθήσει την έγκυο, αλλά και το έμβρυο να αποφύγουν ουσίες που εισβάλουν στον οργανισμό και αργούν πολύ να αποβληθούν από αυτόν!
Η γλυκοπατάτα είναι ποώδες, πολυετές φυτό και ανήκει στο γένος Ιπόμοια (Ipomoea) και στην οικογένεια των Περιπλοκοειδών. Η καταγωγή του είναι από τη Νότια Αμερική και καλλιεργείται για τις πλούσιες σε άμυλο και σάκχαρα ρίζες του. Στην Ευρώπη φαίνεται ότι έφτασε μετά από την εξερεύνηση της Αμερικής από το Κολόμβο.
Είναι λάθος να συνδέεται η γλυκοπατάτα με την κοινή πατάτα γιατί δεν έχει καμία σχέση.
Οι βλαστοί της γλυκοπατάτας είναι μακριοί, έρποντες ή αναρριχώμενοι και φέρουν μεγάλα φύλλα,μακριά, συνήθως σχήματος καρδιάς με χρώμα βαθύ πράσινο. Το φυτό για να ανθίσει απαιτεί μικρή διάρκεια της ημέρας. Τα άνθη του φύονται κατά ταξιανθίες έχουν χρώμα κόκκινο, σχήμα χοανοειδές με πλατύ έλασμα και φύονται από τις μασχάλες των φύλλων.
Η ρίζα που είναι το φαγώσιμο τμήμα του φυτού έχει χρώμα καφέ, κίτρινο ,πορτοκαλί ή κόκκινο εξωτερικά και κίτρινου, λευκού ,πορτοκαλί και ορισμένες φορές κόκκινου εσωτερικά. Το σχήμα της είναι ατρακτοειδές έως μακρύ ή κονδυλώδες. Οι ποικιλίες που έχουν πορτοκαλί σάρκα είναι πλούσιες σε καροτένιο εκτός βέβαια από όλες τις ποικιλίες που είναι πλούσιες σε άμυλο.
Η γλυκοπατάτα πολλαπλασιάζεται με βλαστούς ή μοσχεύματα καθώς ενώ βγάζει άνθη δεν σχηματίζει καρπούς και σπόρια, προτιμά δε τα ελαφριά αμμοπηλώδη εδάφη. Για να υπάρχουν καλές αποδόσεις χρειάζεται θερμός καιρός για περίπου 5 μήνες. Οι γλυκοπατάτες τρώγονται βραστές ή ψητές σκέτες , αλλά και σε γαρνιτούρες, σαν ορεκτικό , σαν επιδόρπιο με προσθήκη ζάχαρης άχνης, σε γέμισμα διαφόρων πιτών κ.λ.π. Χρησιμοποιούνται επίσης και για την παραγωγή αλκοόλης και αλκοολούχων ποτών.
Σήμερα καλλιεργείται σε μεγάλη κλίμακα στην Αμερική , Αφρική και στα νησιά του Ειρηνικού. Η Κίνα έχει τη μεγαλύτερη παραγωγή γλυκοπατάτας στον κόσμο. Ακολουθούν η Βραζιλία, ,η Ινδονησία, η Ουγκάντα και η Νότια Αφρική.
Στην Ελλάδα καλλιεργείται σε μικρή έκταση στα νησιά και την Πελοπόννησο.
Θρεπτική αξία της γλυκοπατάτας
Θρεπτικά Συστατικά στα 100 g
Υδατάνθρακες – 20,1 gm
Ζάχαρα – 4.2 gm
Φυτικές ίνες – 3.0 gm
Fat – 0.1 gm
Πρωτεΐνες – 1.6 gm
Βιταμίνη Α – 709 μg
β-καροτένιο – 8509 μg
Θειαμίνης (Βιταμίνη Β1) – 0,1 mg
Ριβοφλαβίνη (Βιταμίνη Β2) – 0,1 mg
Νιασίνη (βιταμίνη Β3) – 0,61 mg
Παντοθενικό οξέος (βιταμίνη Β5) – 0,8 mg
Βιταμίνη B6 – 0,2 mg
Φολικά (βιταμίνη Β9) – 11 μg
Βιταμίνη Ε – 2,4 mg
Ασβέστιο – 30.0 mg
Σίδηρος – 0,6 mg
Μαγνήσιο – mg 25,0
Φωσφόρος – mg 47,0
Κάλιο – 337 mg
Zinc – 0,3 mg
Θερμίδες – 90 kcal (360 kJ)
Υγεία και Οφέλη από τις Γλυκοπατάτες
Είναι πλούσια σε διατροφικές ίνες, η γλυκοπατάτα μειώνει τον κίνδυνο της δυσκοιλιότητας και καρκίνου του παχέος εντέρου και του ορθού.
Οι Γλυκοπατάτες έχουν αποδειχθεί χρήσιμες ,ελαχιστοποιώντας τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων, διαβήτη και παχυσαρκίας.
Το Γλυκό γεώμηλο είναι ένα καλό σνακ για όσους προσπαθούν να χάσουν βάρος. Αυτό προκαλεί μια αίσθηση πληρότητας σύντομα και συνεπώς, συμβάλλει στον έλεγχο της πρόσληψης τροφής.
Η κατανάλωση γλυκοπατάτας μπορεί να βοηθήσει στην αποφυγή εγκεφαλικού επεισοδίου, με τη μείωση των επιβλαβών επιπτώσεων της χοληστερόλης και την πρόληψη θρομβώσεων.
Η παρουσία του β-καροτένιου στη γλυκοπατάτα βοηθά τον οργανισμό στη καταπολέμηση των ελευθέρων ριζών και, συνεπώς, αποτρέπει τον καρκίνο.
Οι γλυκοπατάτες έχουν χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη, και μπορούν να καταναλωθούν από άτομα που υποφέρουν από διαβήτη.
Η μεγάλη ποσότητα καλίου στη γλυκοπατάτα βοηθά τον οργανισμό για τη διατήρηση της ισορροπίας υγρών και ηλεκτρολυτών.
Οι Γλυκοπατάτες έχει αποδειχθεί ότι είναι ευεργετικές για τον καθαρισμό του αίματος, καθώς και τη μείωση της αρτηριακής πίεσης.
Εξαιτίας της παρουσίας σιδήρου και ασβεστίου, γλυκοπατάτες βοηθούν στη καλή κυκλοφορία του αίματος, καθώς και τη βελτίωση της οστικής πυκνότητας.
Η τακτική κατανάλωση γλυκοπατάτας είναι καλή για το έλκος στομάχου και για τις φλεγμονές του παχέος εντέρου.
Η γλυκοπατάτα είναι πλούσια σε βιταμίνες και ανόργανα άλατα, και κανει καλό για τους ανθρώπους που κανουν βαριά μυϊκή εργασία.
Όταν τρώγονται με μέτρο δεν είναι Παχυντικές, συστήνονται και σε δίαιτα χαμηλής θερμιδικής αξίας!!!!!
Αποτελεσματική θεραπεία για το κοινό κρυολόγημα μπορεί να αποτελέσει ο ψευδάργυρος, σε μορφή σιροπιού, χαπιών ή παστίλιας, μειώνοντας τόσο τη διάρκεια, όσο και τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων, σύμφωνα με μια νέα επιστημονική έρευνα.
Ο ψευδάργυρος φαίνεται να δρα τόσο προληπτικά, απομακρύνοντας την πιθανότητα εκδήλωσης κρυολογήματος, όσο και θεραπευτικά, αν ληφθεί από την πρώτη μέρα εκδήλωσης των συμπτωμάτων.
Σε συγκριτική αξιολόγηση15 μελετών και κλινικών δοκιμών που αφορούσαν 1.360 άτομα, οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή παιδιατρικής Μινού Σινγκ του Μεταπτυχιακού Ινστιτούτου Ιατρικής Εκπαίδευσης και Έρευνας της Ινδίας, επιβεβαιώθηκε στους περισσότερους ασθενείς το κρυολόγημα σταμάτησε νωρίτερα, σε σχέση με όσους είχαν πάρει εικονικό φάρμακο (πλασέμπο), ενώ στους τελευταίους τα συμπτώματα ήταν και πιο έντονα. Οι καθημερινές δόσεις ψευδαργύρου κυμαίνονταν από 30 έως 160 mg την μέρα.
Τα παιδιά που έπαιρναν σιρόπι ή παστίλιες ψευδαργύρου (15 mg κάθε μέρα) προληπτικά επί πέντε μήνες ή περισσότερο, κρυολόγησαν λιγότερο συχνά και έχασαν λιγότερες ώρες μαθημάτων. Επίσης, ο ψευδάργυρος μείωσε την χρήση αντιβιοτικών στα παιδιά.
«Προς το παρόν είναι δύσκολο να γίνει μια γενική σύσταση, επειδή δεν ξέρουμε πολλά πράγματα για την άριστη δόση, την μορφή ή τη χρονική διάρκεια της θεραπείας με ψευδάργυρο», σημείωσε ο επικεφαλής της έρευνας, υπερθεματίζοντας ότι «για το λόγο αυτό, όπως είπε, πρέπει να γίνουν περαιτέρω έρευνες, ιδίως σε ασθενείς που πάσχουν από άσθμα και των οποίων η κατάσταση επιδεινώνεται λόγω του κρυολογήματος, για να διαπιστωθεί αν στην περίπτωσή τους μπορεί να βοηθήσει ο ψευδάργυρος».
Βέβαια, τα εν λόγω πορίσματα, δεν χαιρέτησε με την ίδια θέρμη ολόκληρη η επιστημονική κοινότητα, με τον καθηγητής Ρόναλντ Έκλες, διευθυντή του Κέντρου Κοινού Κρυολογήματος του πανεπιστημίου Κάρντιφ, να εκφράζει αμφιβολίες για τα οφέλη του ψευδάργυρου και παράλληλα να επισημαίνει ότι η τοξικότητά του μπορεί να δημιουργήσει πρόβλημα σε μακροχρόνια χρήση.
Γράφει η Λώρα Σπυροπούλου, δημοσιογράφος
Ψευδάργυρος – ένα «σούπερ» θρεπτικό συστατικό;
Ο ψευδάργυρος είναι πανταχού παρόν στο σώμα μας. Όντας απαραίτητος για κύριες λειτουργίες, όπως η πέψη, η αναπαραγωγή και η ανάπτυξη, ο ψευδάργυρος σχετίζεται με την απόδοση πολλών συστημάτων του σώματος. Η λίστα με τα πλεονεκτήματά του είναι εκτενής και πολλές φορές «φιλόδοξη» - μπορεί όντως ο ψευδάργυρος να καταπολεμήσει τις μολύνσεις και να επουλώσει τις πληγές;
Παρών σε κάθε κύτταρο
Ο ψευδάργυρος βρίσκεται σε όλα τα φυτικά και ζωικά κύτταρα. Η απαίτηση ψευδαργύρου για τη σύνθεση του DNA (γενετικό υλικό) και των νέων ιστών, τον καθιστούν ζωτικής σημασίας στοιχείο για την ομαλή αύξηση και ανάπτυξη στην παιδική ηλικία. Ο ψευδάργυρος είναι απαραίτητο συστατικό για περισσότερα από 100 ένζυμα που εμπλέκονται στην πέψη και τη χρησιμοποίηση του λίπους, των πρωτεϊνών και των υδατανθράκων, ενώ είναι στενά συνδεδεμένος με τη διαδικασία παραγωγής ενέργειας. Ο ψευδάργυρος ενισχύει, επίσης, το ανοσοποιητικό σύστημα»∙ γι’ αυτόν τον λόγο υπάρχει έντονο ενδιαφέρον σχετικά με τη δυνητική του ικανότητα να καταπολεμά τις μολύνσεις και να θεραπεύει τα τραύματα.
ΒΟΗΘΩΝΤΑΣ ΜΑΣ ΝΑ ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΟΥΜΕ ΤΙΣ ΜΟΛΥΝΣΕΙΣ;
Ο ψευδάργυρος απαιτείται για τη δημιουργία των Τ-λεμφοκυττάρων, των λευκών κυττάρων του σώματος που επιτίθενται στους ιούς και τα παθογόνα βακτήρια, βοηθώντας μας να καταπολεμήσουμε τις λοιμώξεις. Μελέτες δείχνουν ότι σε κακοσιτισμένα παιδιά με χαμηλά επίπεδα ψευδαργύρου, η συμπληρωματική χορήγηση ψευδαργύρου ενισχύει τον αριθμό των Τ-λεμφοκυττάρων και μειώνει τη σοβαρότητα και τη διάρκεια της λοίμωξης.1 Βασισμένες σε αυτήν τη διαπίστωση, υπάρχουν εδώ και κάποια έτη έρευνες σε εξέλιξη, που μελετούν εάν η θεραπεία με ψευδάργυρο σε μορφή παστίλιας ή ρινικού σπρέι είναι μια αποτελεσματική εναλλακτική θεραπεία για το κοινό κρυολόγημα. Μια πρόσφατη ανασκόπηση τεσσάρων μεγάλων, καλά σχεδιασμένων, μελετών δεν βρήκε κάποιο θεραπευτικό αποτέλεσμα από τις παστίλιες ή τις ρινικές αλοιφές ψευδαργύρου.2 Επούλωση τραυμάτων
Τα συμπληρώματα ψευδαργύρου χρησιμοποιούνται βοηθητικά στη θεραπεία δερματολογικών προβλημάτων, όπως τα έλκη στα πόδια, αλλά μόνο στα άτομα τα οποία είχαν αρχικά χαμηλά επίπεδα ψευδαργύρου. Οι κρέμες ψευδαργύρου που εφαρμόζονται άμεσα στην πληγή είναι πιο αποτελεσματικές στη μείωση της μόλυσης και την προαγωγή της επούλωσης απ’ ό,τι τα συμπληρώματα. Επιπλέον, ο ψευδάργυρος περιέχεται πια συχνά σε κρέμες κατά της ακμής και σε σαμπουάν για διάφορες καταστάσεις του τριχωτού της κεφαλής, με σκοπό να ενισχύσει την επούλωση.3 Ο ψευδάργυρος στη δίαιτα
Ο ψευδάργυρος βρίσκεται σε ένα μεγάλο εύρος τροφίμων∙ συνεπώς μια δίαιτα με ποικιλία τροφίμων πιθανότατα παρέχει μια επαρκή πρόσληψη ψευδαργύρου. Η τελευταία συνίσταται γύρω στα 7 mg την ημέρα για τις γυναίκες και 9 mg την ημέρα για τους άνδρες. Παρ’ όλα αυτά, καθώς το κόκκινο κρέας αποτελεί μία από τις καλύτερες πηγές ψευδαργύρου, ενώ τα φυτικά οξέα που βρίσκονται σε τρόφιμα φυτικής προέλευσης μειώνουν την απορρόφησή του, τα άτομα που ακολουθούν φυτοφαγική δίαιτα πρέπει να προσέχουν, ώστε να συμπεριλαμβάνουν στη δίαιτά τους τρόφιμα όπως τα γαλακτοκομικά προϊόντα, τα αβγά, τα ολικής αλέσεως δημητριακά, οι ξηροί καρποί και τα όσπρια. Οι έγκυες και οι θηλάζουσες χρειάζονται επιπλέον 2 mg την ημέρα, για να εξασφαλίσουν επαρκή διαθέσιμη ποσότητα για το αναπτυσσόμενο έμβρυο ή βρέφος, αντίστοιχα αν και το ποσό αυτό καλύπτεται εύκολα από την αύξηση στην κατανάλωση της τροφής.
Ενδεικτικές Διαιτητικές Πηγές Ψευδαργύρου
Τρόφιμο
Ψευδάργυρος (mg/100 g)
Στρείδια, φρέσκα
45-75
Μύδια, αχηβάδες
21
Φύτρο σιταριού, πίτουρο
13-16
Βραζιλιάνικο φυστίκι
7
Κρέας, μύες
4.5-8.5
Παρμεζάνα
4
Αρακάς
4
Φουντούκια
3.5
Αβγό, κρόκος
3.5
Σαρδέλες
3.5
Φιστίκι, αράπικο
3
Κοτόπουλο, σκούρο κρέας
2.85
Καρύδια
2.25
Ψωμί, ολικής αλέσεως
1.65
Ρεβίθια
1.4
Γαρίδες
1.15
Αβγό, ολόκληρο
1.1
Γάλα
0.75
Υπερβολή σε ένα «καλό» συστατικό
Πρόσληψη ψευδαργύρου μεγαλύτερη από 200 mg είναι πολύ τοξική και προκαλεί έμετο και ναυτία, ενώ η μακροχρόνια συμπληρωματική χρήση του μπορεί να αλληλεπιδράσει με την απορρόφηση του χαλκού και του σιδήρου. Αυτό συμβαίνει, διότι ο χαλκός, ο σίδηρος και ο ψευδάργυρος ανταγωνίζονται για το ίδιο μονοπάτι εισόδου από το έντερο στην κυκλοφορία του αίματος, οπότε μια υπερβολική πρόσληψη ενός μετάλλου θα ταράξει την απορρόφηση των άλλων. Ιδανικές προσλήψεις
Στην Ευρώπη τα περισσότερα άτομα λαμβάνουν επαρκείς ποσότητες ψευδαργύρου από μια ισορροπημένη δίαιτα με ποικιλία τροφίμων, ενώ η ανάγκη για συμπληρωματική χορήγηση είναι σπάνια.4 Καταφανή συμπτώματα έλλειψης ψευδαργύρου, όπως μειωμένη ανάπτυξη στα παιδιά, αδυναμία και δερματικές κακώσεις, εμφανίζονται πολύ σπάνια, αλλά, αν υπάρχει υποψία έλλειψης, είναι σημαντικό να αναζητηθεί ιατρική βοήθεια. Ως γενικός κανόνας, μια ισορροπημένη δίαιτα είναι επαρκής για να παρέχει όλα τα θρεπτικά συστατικά, ενώ τα συμπληρώματα είναι χρήσιμα, μόνο όταν δεν λαμβάνουμε αρκετά θρεπτικά συστατικά από τη δίαιτα (για παράδειγμα, σε ανεπαρκή θερμιδική πρόσληψη, αλκοολισμό, νόσημα του πεπτικού συστήματος). Βιβλιογραφικές πηγές
Black R.E. (1998). Therapeutic and preventive effects of zinc on serious childhood infectious diseases in developing countries. American Journal of Clinical Nutrition 68:476S-479S
Caruso T.J. et al. (2007). Treatment of naturally acquired common colds with zinc: a structured review. Clinical Infectious Diseases 45:569-574
Lansdown A.B. et al. (2007). Zinc in wound healing: theoretical, experimental and clinical aspects. Wound Repair and Regeneration 15:2-16
Wuehler S.E. et al. (2005). Use of national food balance data to estimate the adequacy of zinc in national food supplies: methodology and regional estimates. Public Health Nutrition 8:812-819
Πολύ λίγα δημητριακά έχουν τη σημασία του ρυζιού στη διατροφή των ανθρώπων παγκοσμίως.
Το ρύζι δίνει στο σύνολο των ανθρώπων το 20% ενέργειας, το 13% των πρωτεϊνών που χρειάζεται ο οργανισμός τους. Για το 50% έως το 66% του πληθυσμού της γης, το ρύζι αποτελεί μια πολύ σημαντική πηγή πρόσληψης διατροφικής ενέργειας.
Το ρύζι είναι πλούσιο σε σύνθετους υδατάνθρακες, πρωτεΐνες, βιταμίνες και άλλα ανόργανα στοιχεία. Είναι εύπεπτο, δεν προκαλεί αλλεργία. Σε αντίθεση με το σιτάρι, δεν περιέχει γλουτένιο που είναι αιτία της ασθένειας κοιλιοκάκης.
Το ρύζι δεν περιέχει χοληστερόλη και άλλα λίπη ούτε και νάτριο.
Είναι πλούσιο σε φυτικές ίνες, κάλιο, μαγνήσιο, φωσφόρο, σίδηρο, βιταμίνες Β και βιταμίνη Ε.
Φυτικές ίνες
Οι φυτικές ίνες του ρυζιού μειώνουν τη χοληστερόλη αίματος. Η πλούσια σε φυτικές ίνες διατροφή έχει συσχετισθεί με χαμηλότερη συχνότητα καρδιακών παθήσεων τόσο στους άνδρες όσο και στις γυναίκες.
Κάλιο
Το κάλιο είναι απαραίτητο για τη ρύθμιση του ισοζυγίου του νερού στον οργανισμό, για τη λειτουργία των νεφρών, για τα επίπεδα οξύτητας του αίματος, για τη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης και για τη νευρομυϊκή λειτουργία. Ο ρόλος του στη μεταφορά των ηλεκτρικών σημάτων για τη λειτουργία της καρδίας είναι καθοριστικός.
Είναι απαραίτητο η διατροφή να παρέχει ικανοποιητικό κάλιο, το οποίο μειώνει τον κίνδυνο υψηλής πίεσης και εγκεφαλικών επεισοδίων.
Μαγνήσιο
Το μαγνήσιο είναι απαραίτητο στο μεταβολισμό των οστών, των πρωτεϊνών και τη σύνθεση λιπαρών οξέων που είναι απαραίτητα για τη δημιουργία νέων κυττάρων. Η έκκριση ινσουλίνης και η λειτουργία της απαιτούν μαγνήσιο. Η ενεργοποίηση των βιταμινών Β, η χαλάρωση των μυών, η πήξη του αίματος, η μείωση της αρτηριακής πίεσης και η παραγωγή ενέργειας στον οργανισμό (ATP), χρειάζονται μαγνήσιο.
Φωσφόρος
Ο φωσφόρος είναι ανόργανο στοιχείο που είναι σημαντικό για τη δημιουργία δυνατών οστών και δοντιών. Ο φωσφόρος είναι επίσης σημαντικός για την απελευθέρωση ενέργειας από τα λίπη, τις πρωτεΐνες και τους υδατάνθρακες κατά τη διάρκεια των μεταβολικών διεργασιών. Συμμετέχει στη σύνθεση του γενετικού υλικού, των κυτταρικών μεμβρανών και πολλών ενζύμων.
Σίδηρος
Ο σίδηρος είναι απαραίτητο στοιχείο για την αιμοσφαιρίνη των ερυθρών αιμοσφαιρίων και την πρωτεΐνη που μεταφέρει το οξυγόνο στο αίμα. Η έλλειψη σιδήρου οδηγεί σε αναιμία. Οι άνθρωποι που έχουν έλλειψη σιδήρου κουράζονται εύκολα.
Βιταμίνη Β1 (Θειαμίνη)
Τα κύτταρα του νευρικού συστήματος απαιτούν βιταμίνη Β1 για να λειτουργούν κανονικά. Είναι αναγκαία για τον καταβολισμό των υδατανθράκων, των λιπών, των πρωτεϊνών και για την παραγωγή ενέργειας για τον οργανισμό (ATP)
Βιταμίνη Β3 (Νιακίνη)
Η βιταμίνη Β3 εμπλέκεται στη ρύθμιση της χοληστερόλης, στην απελευθέρωση ενέργειας από τους υδατάνθρακες, στον καταβολισμό του αλκοόλ και στο μεταβολισμό των λιπών.
Βιταμίνη Β6
Η βιταμίνη Β6 έχει καθοριστικό ρόλο στην επεξεργασία των αμινοξέων, που είναι τα θεμελιώδη στοιχεία από τα οποία αποτελούνται οι πρωτεΐνες, όπως επίσης μερικές ορμόνες του οργανισμού μας.
Η βιταμίνη Β6 είναι επίσης απαραίτητη για τη σύνθεση ζωτικών ουσιών που έχουν σημαντικό ρόλο στον εγκέφαλο όπως η σεροτονίνη, η μελατονίνη και η ντοπαμίνη. Λόγω του ότι έχει ρυθμιστικό ρόλο για τη σύνθεση των εν λόγω ουσιών και άλλων νευροδιαβιβαστών, η βιταμίνη Β6 έχει μεγάλη αξία για τις πνευματικές λειτουργίες και πιθανόν για την ψυχική διάθεση.
Τέλος, η βιταμίνη Β6 ενεργεί σε συνέργεια με το φολικό οξύ και τη βιταμίνη Β12 για τη μείωση της ομοκυστεΐνης στον οργανισμό, της οποίας η αυξημένη συγκέντρωση έχει συσχετισθεί με μεγαλύτερο κίνδυνο για καρδιοπάθειες, εγκεφαλικά επεισόδια, οστεοπόρωση και ασθένεια του Αλτσχάιμερ.
Βιταμίνη Β9 (φολικό οξύ)
Το φολικό οξύ είναι μια υδατοδιαλυτή βιταμίνη, βοηθά στη δημιουργία των ερυθρών αιμοσφαιρίων και στη σύνθεση του γενετικού υλικού σε όλα τα κύτταρα του οργανισμού.
Το φολικό οξύ είναι απαραίτητο στις φάσεις ανάπτυξης κατά την κύηση και στην παιδική ηλικία. Η έλλειψη φολικού οξέος στα πρώτα στάδια της εγκυμοσύνης είναι δυνατό να οδηγεί σε εκ γενετής ανωμαλίες του νευρικού συστήματος.
Επίσης το φολικό οξύ βοηθά τις πνευματικές λειτουργίες, τη μνήμη και συμβάλλει κατά των καρδιοπαθειών.
Βιταμίνη Β5 (παντοθενικό οξύ)
Πρόκειται για βιταμίνη απαραίτητη για το μεταβολισμό πρωτεϊνών, υδατανθράκων και λιπιδίων. Βοηθά στη σύνθεση αντισωμάτων, στο μεταβολισμό ανόργανων στοιχείων και ιχνοστοιχείων. Είναι απαραίτητο για τη διατήρηση κανονικών επιπέδων γλυκόζης στο αίμα.
Βιταμίνη Ε
Η βιταμίνη Ε είναι ισχυρός αντιοξειδωτικός παράγοντας που προστατεύει τις μεμβράνες των κυττάρων και άλλα λιποδιαλυτά στοιχεία του οργανισμού. Η προστασία από την οξείδωση της κακής χοληστερόλης LDL, μειώνει τον κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων. Επίσης ορισμένες έρευνες έχουν δείξει κάποιο ρόλο της βιταμίνης αυτής στη ρύθμιση της γλυκόζης αίματος και ενδεχομένως στην πρόληψη και θεραπεία του διαβήτη.
πηγή: medlook
Το άσπρο ρύζι αυξάνει τον κίνδυνο για διαβήτη, ενώ το καστανό τον μειώνει!
Η μεγάλη κατανάλωση άσπρου ρυζιού αυξάνει τον κίνδυνο για εμφάνιση διαβήτη τύπου 2, σύμφωνα με μια νέα αμερικανική επιστημονική έρευνα, η οποία παράλληλα επιβεβαιώνει ότι το αναποφλοίωτο καστανό ρύζι είναι πιο υγιεινό και μειώνει τον κίνδυνο για διαβήτη. Η αντικατάσταση του άσπρου ρυζιού, το οποίο αυξάνει το σάκχαρο στο αίμα, με καστανό ρύζι και με άλλα δημητριακά ολικής αλέσεως μπορεί να μειώσει κατά το ένα τρίτο την πιθανότητα εμφάνισης διαβήτη.
Οι άνθρωποι που τρώνε τουλάχιστον πέντε μερίδες άσπρο ρύζι την εβδομάδα, έχουν 17% μεγαλύτερες πιθανότητες εμφάνισης διαβήτη σε σχέση με όσους τρώνε λιγότερο από μια μερίδα τον μήνα (κάθε μερίδα υπολογίζεται ότι είναι 150 γραμμάρια). Από την άλλη, όσοι τρώνε δύο ή περισσότερες μερίδες καστανό ρύζι την εβδομάδα, έχουν 11% μικρότερο κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη τύπου 2 σε σχέση με όσους τρώνε λιγότερο από μια μερίδα τον μήνα.
Η έρευνα, που μελέτησε δεδομένα 22 ετών από 197.000 ενήλικους, έγινε από ερευνητές της Σχολής Δημόσιας Υγείας του πανεπιστημίου Χάρβαρντ και δημοσιεύτηκε στο ιατρικό περιοδικό "Archives of Internal Medicine", σύμφωνα με τα πρακτορεία Ρόιτερ και Γαλλικό και το BBC. Σύμφωνα με τους ερευνητές, η αντικατάσταση της κατανάλωσης άσπρου ρυζιού και άλλων κατεργασμένων δημητριακών με δημητριακά ολικής αλέσεως και με καστανό ρύζι βοηθά στην μείωση του κινδύνου για διαβήτη. Ακόμα και η αντικατάσταση σε καθημερινή βάση απλώς του ενός τρίτου ρυζιού (περίπου 50 γραμμάρια) μιας τυπικής ημερήσιας μερίδας άσπρου με την ίδια ποσότητα καστανού ρυζιού μπορεί να μειώσει κατά 16% τον κίνδυνο διαβήτη.
Η αντικατάσταση του άσπρου ρυζιού με άλλα πλήρη δημητριακά μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο διαβήτη κατά 36%. Οι διαβητικοί έχουν υψηλό επίπεδο σακχάρων στο αίμα, κάτι που οφείλεται στην αδυναμία του οργανισμού να παράγει αρκετή ινσουλίνη, ώστε να διασπάσει αυτό το σάκχαρο σε γλυκόζη και ενέργεια. Περίπου 180 εκατ. άτομα παγκοσμίως πάσχουν από διαβήτη, ο οποίος συνδέεται με την παχυσαρκία, την έλλειψη σωματικής άσκησης και την κακή διατροφή. Το ρύζι χάνει τα περισσότερα από τα θρεπτικά συστατικά του, όταν υφίσταται κατεργασία για να προκύψει η λευκή ποικιλία του.
Το ανεπεξέργαστο καστανό αναποφλοίωτο ρύζι έχει περισσότερες ίνες, μέταλλα, βιταμίνες και φυτοχημικά σε σχέση με το λευκό ρύζι. Επίσης δεν αυξάνει το επίπεδο σακχάρου στο αίμα όσο το λευκό. Το άσπρο ρύζι συνεισφέρει σχεδόν 2% των συνολικών ημερήσιων θερμίδων στη διατροφή του μέσου ανθρώπου, ενώ το καστανό ρύζι λιγότερο από 1%. Οι ειδικοί συνιστούν ότι τουλάχιστον το 50% της λήψης υδρογονανθράκων πρέπει να προέρχεται από πλήρη δημητριακά (ολικής αλέσεως) όπως το καστανό ρύζι. Πάνω από το 70% του ρυζιού που καταναλώνεται στις ανεπτυγμένες χώρες, είναι λευκό.
Εκτέλεση
Ζεσταίνετε σε κατσαρόλα το μισό βούτυρο (3 κουταλιές) και το ελαιόλαδο και μαραίνετε το κρεμμύδι, το σέλερι και το καρότο για 2 λεπτά. Προς το τέλος προσθέτετε και το κοτόπουλο, αφού το αλατοπιπερώσετε καλά. Δυναμώνετε τη φωτιά και γυρίζετε το κοτόπουλο να ροδίσει ολόγυρα. Προσθέτετε το κρασί, σκεπάζετε την κατσαρόλα και χαμηλώνετε τη φωτιά. Αφήνετε να βράσει για 30 περίπου λεπτά (να μαλακώσει καλά το κοτόπουλο). Στη διάρκεια ελέγχετε τα υγρά του, να μην στεγνώσει (σε χαμηλή φωτιά και με καλά σκεπασμένη την κατσαρόλα δεν έχει τέτοιο φόβο).
Βγάζετε με τρυπητή κουτάλα το κοτόπουλο από τη φωτιά και το φυλάτε σε ζεστό μέρος να μην κρυώσει. Ρίχνετε στην κατσαρόλα που έβρασε το κοτόπουλο, χωρίς να αδιάσετε τους χυμούς του, το ρύζι και τα συκωτάκια. Μαγειρεύετε 2 – 3 λεπτά σε δυνατή φωτιά. Στη συνέχεια προσθέτετε τον ζωμό κότας, από μισό φλιτζάνι κάθε φορά. Όταν απορροφηθεί αυτό, προσθέτετε κι άλλο, μέχρι να τελειώσει ο ζωμός και να μαλακώσει το ρύζι (θα πάρει 16 λεπτά περίπου). Αλατίζετε και προσθέτετε το υπόλοιπο βούτυρο και την παρμεζάνα.
Μεταφέρετε το ριζότο σε πιατέλα, βάζετε και τα κομμάτια του κοτόπουλου και σερβίρετε.
Ρύζι πιλάφι με λαχανικά
Γρήγορη και εύκολη συνταγή για ρύζι πιλάφι με λαχανικά. Αν γίνει με νερό αντί ζωμό, είναι νηστίσιμη συνταγή.
Διατροφικά στοιχεία για 1 μερίδα
Θερμίδες: | Λιπαρά:
Υλικά: Ψιλοκομμένο κρεμμύδι: 1 μέτριο Ελαιόλαδο: 4 κουταλιές Κομμένα φέτες μανιτάρια: 1 κούπα Ψιλοκομμένη πράσινη ή κόκκινη πιπεριά: 1 μεγάλη Κομμένα κύβους καρότα: 2 μέτρια Φρέσκο ή κατεψυγμένο αρακά: 1/2 κούπα Ρύζι τύπου Αμερικής: 1 1/2 κούπα Ζεστό ζωμό κότας (ή νερό και 1 κύβο): 3 - 4 κούπες Αλάτι, πιπέρι: όσο σας αρέσει Οδηγίες:
1. Ζεσταίνετε το ελαιόλαδο και σοτάρετε το κρεμμύδι και την πιπεριά. Προσθέτετε τα μανιτάρια και μαγειρεύετε μέχρι να εξατμιστούν τα υγρά τους.
2. Προσθέτετε τα ρύζι και μαγειρεύετε μισό λεπτό. Τέλος προσθέτετε τον αρακά, το καρότο και το ζωμό (προσθέστε αρχικά 3 κούπες και αν χρειαστεί στη συνέχεια, προσθέτετε κι άλλο). Αλατοπιπερώνετε, σκεπάζετε την κατσαρόλα, χαμηλώνετε τη φωτιά και αφήνετε να βράσει, μέχρι να μαλακώσει το ρύζι και να πιεί τα υγρά του. Που και που ανακατεύετε.
3. Βάζετε σε πιατέλα και σερβίρετε πολύ ζεστό. Για ιδιαίτερες περιπτώσεις, μπορείτε να βάλετε το ρύζι σε ατομικά φορμάκια με κατάλληλο σχήμα π.χ. καρδιά για του Αγίου Βαλεντίνου, αστέρι για τα Χριστούγεννα κοκ.
Τα αντιοξειδωτικά είναι ουσίες που αναστέλλουν ή αντιστέκονται ή προφυλάσσουν το κύτταρο από τις οξειδώσεις. Για να γίνει πιο εύκολα αντιληπτή η έννοια της κυτταρικής οξείδωσης, ας υποθέσουμε ότι αφήνουμε ένα κομμάτι σίδερο εκτεθειμένο στα καιρικά φαινόμενα. Το σίδερο, ύστερα από κάποιο διάστημα, θα σκουριάσει, δηλαδή θα οξειδωθεί. Το ίδιο συμβαίνει και με τα κύτταρα. Κύριος υπεύθυνος και στις δύο περιπτώσεις είναι το οξυγόνο.
Δυστυχώς, ως αποτέλεσμα της φυσιολογικής λειτουργίας του κυτταρικού μεταβολισμού, το οξυγόνο αποσταθεροποιείται, δηλαδή χάνει ηλεκτρόνιο, και συμπεριφέρεται ως ελεύθερη ρίζα. Αναζητώντας, λοιπόν, το χαμένο ηλεκτρόνιο, επιτίθεται σε βιομόρια του κυττάρου, όπως είναι τα λιπίδια και οι πρωτεΐνες, για να «κλέψει» το ηλεκτρόνιο και να επανέρθει στη φυσιολογική του κατάσταση, μετατρέποντας τα λιπίδια και τις πρωτεΐνες σε ελεύθερες ρίζες.
Καταφέρνοντάς το, όμως, δημιουργούνται νέες και δραστικότερες μορφές ελεύθερων ριζών, οι οποίες έχουν ως τελικό αποδέκτη τον πυρήνα του κυττάρου και το γενετικό του υλικό. Αυτοί οι ύπουλοι και αόρατοι εχθροί ευθύνονται για ενδεχόμενες μεταλλάξεις και πολύ πιθανόν για ανεπανόρθωτες κυτταρικές βλάβες. Νευροεκφυλιστικά νοσήματα, αναπνευστικές και καρδιαγγειακές παθήσεις και καρκινογένεση είναι από τις κυριότερες ασθένειες για τις οποίες αποδίδεται ευθύνη στις ελεύθερες ρίζες. Ο όρος «οξειδωτικό στρες» αντικατοπτρίζει τη συσσώρευση αυτών των δραστικών μορφών. Οι αυξημένες τιμές του κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για την εξελικτική πορεία του κυττάρου και, φυσικά, για την κατάσταση της υγείας.
Οι αντιοξειδωτικές ουσίες εμποδίζουν την περαιτέρω δημιουργία ελεύθερων ριζών και αναστέλλουν την καταστροφική για το κύτταρο δράση τους, δωρίζοντας πολύ εύκολα ηλεκτρόνια και σταθεροποιώντας τις οξειδωμένες μορφές που δημιουργήθηκαν.
Τα τελευταία χρόνια, οι μελέτες που πραγματοποιούνται στον τομέα των αντιοξειδωτικών έχουν να επιδείξουν σημαντικά αποτελέσματα τόσο στη θεραπευτική, όσο και κυρίως στην πρόληψη.
Αντιοξειδωτικά βότανα
Πράσινο τσάι
Τσουκνίδα
Ταραξάκο
Ίσωπος
Ουσίες με αντιοξειδωτική δράση
Βιταμίνη C
Βιταμίνη E
Λιπικό οξύ (ALA)
Ν-Ακετυλοκυστεΐνη (NAC)
Συνένζυμο Q10
Ιχνοστοιχείο σελήνιο (Se)
Βιταμίνη Α και καροτενοειδή
Φαινολικές ομάδες
Λυκοπένιο
Ουρικό οξύ
Γλουταθειόνη
Αυτές οι ουσίες υπάρχουν κατά κύριο λόγο στις τροφές, και πιο συγκεκριμένα στα φρούτα και στα λαχανικά. Μια σωστή ποιοτικά διατροφή καλύπτει τις ανάγκες του οργανισμού σε αντιοξειδωτικά, αν και στη σημερινή εποχή είναι παρακινδυνευμένο να βασιζόμαστε αποκλειστικά και μόνο σε αυτήν, γιατί ούτε τις ανάγκες σε αντιοξειδωτικά τού κάθε οργανισμού ξέρουμε, αλλά ούτε μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα αν η τροφή μας είναι αυτό που βλέπουμε στο πιάτο μας.
Βασιζόμενοι στο ρητό «η τροφή είναι το φάρμακό σου και το φάρμακό σου είναι η τροφή σου», τότε τα αντιοξειδωτικά είναι φάρμακα. Φάρμακα που παρασκευάζονται άλλοτε συνθετικά στο εργαστήριο και άλλοτε με ειδική επεξεργασία από διάφορα συστατικά τροφών.
Αναζωογονητικά του νευρικού συστήματος
Βερβένα
Σκουτελάρια
Άγρια βρώμη
Τζίνσενγκ
Είναι χρήσιμα όταν το νευρικό μας σύστημα είναι εξασθενημένο, για παράδειγμα ύστερα από μακρά ασθένεια.
Νευροχαλαρωτικά
Βαλεριάνα
Βιβούρνο
Χιονανθές
Λυκίσκος
Χαμομήλι
Τα δύο τελευταία δρουν επίσης τοπικά για την ανακούφιση του υπερσυσταλμένου πεπτικού συστήματος. Βότανα που περιέχουν πτητικά έλαια μπορούν να επηρεάσουν άμεσα το λεμφικό σύστημα του εγκεφάλου, μέσω του οσφρητικού πλέγματος, γεγονός που εξηγεί την αποτελεσματικότητα της αρωματοθεραπείας.
Διεγερτικά του νευρικού συστήματος
Ο καφές, το τσάι και τα αναψυκτικά τύπου cola περιέχουν καφεΐνη, η οποία είναι διεγερτικό του κεντρικού νευρικού συστήματος.
Η νταμιάνα, επίσης, έχει την τάση να διεγείρει το νευρικό σύστημα.
Ωστόσο, η μακροχρόνια χρήση τέτοιων διεγερτικών πρέπει να αποφεύγεται, αφού εξασθενίζουν πολύ σύντομα τα ενεργειακά αποθέματα του οργανισμού και οδηγούν στην εξάντληση.
Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τη δράση των αντιοξειδωτικών στην υγεία του ανθρώπου μπορείτε να αντλήσετε από το βιβλίο του Richard Mabey, Πλήρης οδηγός για τα βότανα, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ψύχαλος.
Αμύγδαλα, καρύδια, πεκάν, φιστίκια, κάσιους, φουντούκια, αλλά και πολλοί άλλοι, περισσότερο ή λιγότερο εξωτικοί κάθε φορά, οι ξηροί καρποί έχουν την τιμητική τους τις ημέρες των γιορτών, αφού τους καταναλώνουμε κατά κόρον, τόσο συνοδεύοντας το ποτό ή το κρασί μας όσο και ως συστατικό διάφορων γλυκών ή αλμυρών πιάτων. Σε κάθε περίπτωση, οι ξηροί καρποί αποτελούν μια υγιεινή, θρεπτική και νόστιμη διατροφική επιλογή και γι’ αυτό δεν πρέπει να λείπουν από το διαιτολόγιό μας, όχι μόνο σε γιορτές και ειδικές περιστάσεις, αλλά και στο πρωινό, το σνακ ή το γεύμα μας. Πριν τους απολαύσετε με οποιονδήποτε τρόπο, γνωρίστε όλα τα μυστικά της επιλογής και της φρεσκάδας τους, αλλά και την ιδιαίτερη διατροφική τους αξία.
Σήμερα μπορούμε να βρούμε οποτεδήποτε όλους τους ξηρούς καρπούς -ακόμα κι όταν δεν είναι η εποχή τους ή οι ντόπιοι δεν επαρκούν-, αφού εισάγονται από το εξωτερικό. Παρ’ όλα αυτά, υπάρχουν συγκεκριμένες εποχές του χρόνου που βγαίνουν στην αγορά οι νέες σοδειές, όπου κατά κανόνα οι ξηροί καρποί είναι καλύτερης ποιότητας (δείτε αναλυτικά σε κάθε κατηγορία). Oι ξηροί καρποί πρέπει να φυλάγονται σε μέρος ξηρό και δροσερό, γιατί η υγρασία τούς κάνει να μουχλιάζουν και η ζέστη τούς κάνει να ταγκίζουν και αλλοιώνει τη γεύση τους. Γι’ αυτό -και κυρίως το καλοκαίρι- είναι σκόπιμο να τους διατηρούμε σε κλειστά σκεύη στο ψυγείο. Ένα σημαντικό πρόβλημα που προκαλείται στους ξηρούς καρπούς (κυρίως στα αράπικα και στα φιστίκια Αιγίνης και λιγότερο στα αμύγδαλα και στα φουντούκια) είναι οι καρκινογόνες αφλατοξίνες-μυκοτοξίνες, που δεν είναι ορατές στο γυμνό μάτι. Oι αφλατοξίνες μπορεί να προκληθούν είτε από τη μη σωστή καλλιέργεια είτε από τη μη σωστή συντήρηση των ξηρών καρπών. Γι’ αυτό το λόγο, οι περισσότεροι ξηροί καρποί ελέγχονται πριν βγουν στην αγορά από το Γενικό Χημείο τους Κράτους, ενώ γίνονται και έλεγχοι από τις νομαρχίες όταν έχουν ήδη βγει και πωλούνται στην αγορά.
Oι ξηροί καρποί είναι μια παρεξηγημένη κατηγορία τροφίμων, αλλά τα τελευταία χρόνια γίνονται πολλές έρευνες για τη σύσταση και την αξία τους. Από τις έρευνες αυτές έχει αποδειχτεί ότι είναι πλούσιοι σε πολυακόρεστα λιπαρά οξέα (υγιεινά λίπη δηλαδή), πρωτεΐνες, ιχνοστοιχεία (π.χ. μαγνήσιο), φυτικές ίνες, αλλά και σε πολλές βιταμίνες, όπως η Ε. Γι’ αυτό άλλωστε και οι ειδικοί μάς προτρέπουν να τους καταναλώνουμε ακόμα και καθημερινά, συστήνοντάς μας απλώς να μην ξεπερνούμε το μέτρο (γιατί δίνουν αρκετές θερμίδες) και να τους προτιμούμε νωπούς και ανάλατους.
Oι άνθρωποι που καταναλώνουν πέντε ή περισσότερες φορές την εβδομάδα ξηρούς καρπούς (φιστίκια, καρύδια και αμύγδαλα) έχουν κατά 27% λιγότερες πιθανότητες να εμφανίσουν διαβήτη τύπου 2. Αυτό έδειξε μια μεγάλη έρευνα που διενήργησε το Πανεπιστήμιο του Harvard επί 16 χρόνια (1981 με 1997) σε περίπου 84.000 γυναίκες ηλικίας 34 έως 59 ετών.
Κατά πάσα πιθανότητα κατάγονται από την Εγγύς Ανατολή, αλλά υπήρχαν από αρχαιοτάτων χρόνων και στη Μεσόγειο και στα υπόλοιπα ζεστά αλλά όχι τροπικά κλίματα. Στην αγορά τα ελληνικά φρέσκα αμύγδαλα βγαίνουν στις αρχές Σεπτεμβρίου. Τα εισαγωγής προέρχονται από την Αμερική και την Ισπανία. Μπορούμε να αγοράσουμε αμύγδαλα με το κέλυφος, ωμά με τη φλούδα, ψημένα και αλατισμένα με τη φλούδα ή λευκά (χωρίς τη φλούδα), ολόκληρα, σε φέτες («φιλέ», που βάζουμε στα γλυκά), σε κυβάκια (για τα παγωτά) ή σε σκόνη (που χρησιμοποιείται στα αμυγδαλωτά).
Δεν έχουν τρύπες και η φλούδα τους είναι ξανθιά. Μάλιστα, πρέπει να ξέρετε ότι όσο πιο ξανθιά η φλούδα τόσο πιο φρέσκα είναι. Επίσης, τα καλά αμύγδαλα δεν πικρίζουν και δεν είναι ζαρωμένα. Είναι πλούσια σε πολυακόρεστα λιπαρά, βιταμίνη Ε, φυτικές ίνες και φυτοστερόλες. Είναι πολύ καλή πηγή ασβεστίου: Ένα φλιτζάνι αμύγδαλα μας δίνει τόσο ασβέστιο όσο και ένα μικρό κομμάτι φέτα!
Τα καρύδια εμφανίστηκαν αρχικά μάλλον κάπου στην κεντρική Ασία. Ήταν όμως γνωστά και στην αρχαία Ελλάδα και τη Ρώμη και ήταν ένας καρπός αφιερωμένος στο Δία. Τα ελληνικά καρύδια βγαίνουν στην αγορά τον Αύγουστο και τα αναγνωρίζουμε επειδή δεν κάνουν θόρυβο όταν τα κουνάμε. Από το εξωτερικό εισάγουμε κυρίως καρυδόψιχα (μόνο το εσωτερικό του καρυδιού, χωρίς το κέλυφος) από την Ινδία, τη Μολδαβία, την Κίνα, την Oυκρανία, τις χώρες των Βαλκανίων και την Αμερική. Αν και τα ινδικά καρύδια είναι πολύ καλής ποιότητας, επειδή τα καρύδια που εισάγονται από ανατολικές χώρες (π.χ. από τη Μολδαβία) μοιάζουν πιο πολύ στη γεύση με τα ελληνικά, προτιμώνται από τους καταναλωτές. Καρύδι είναι επίσης και το πεκάν, που εισάγεται κυρίως από την αμερικανική ήπειρο και έχει λεπτό κέλυφος. Είναι διαδεδομένο στην Ευρώπη γιατί χρησιμοποιείται στη ζαχαροπλαστική (όχι σε μεγάλες ποσότητες, γιατί μπορεί να γίνει «βαριά» η γεύση του γλυκού), η γεύση του δεν είναι πικρή και έχει ωραίο άρωμα.
Δεν έχουν πράσινη ψίχα (αυτό σημαίνει ότι έχουν μουχλιάσει), δεν είναι παλιά (ταγκίζουν στη γεύση) και το χρώμα της ψίχας τους είναι λευκό (όταν είναι μαύρο, θεωρούνται κατώτερης ποιότητας). Επίσης, η καρυδόψιχα είναι καθαρή και δεν έχει τσόφλια. Είναι πλούσια σε φυτικές στερόλες, έχουν μεγάλη ποσότητα αντιοξειδωτικών ουσιών (όπως σελήνιο και ψευδάργυρο), δίνουν πολύ μαγνήσιο, κάλιο, φώσφορο, λίγο σίδηρο, καθώς και βιταμίνη Ε. Μάλιστα, μία χούφτα καρύδια μάς δίνουν τόση βιταμίνη Ε όση και μισό φλιτζάνι ελαιόλαδο. Το σπουδαιότερο ίσως είναι η περιεκτικότητά τους σε βιταμίνη Κ, μια βιταμίνη που συντίθεται κυρίως στο έντερο, αλλά τα καρύδια την προσφέρουν σε μεγαλύτερη ποσότητα.
Τα κάσιους ανακαλύφτηκαν το 16ο αιώνα από τους Πορτογάλους στη Βραζιλία και από εκεί διαδόθηκαν στον υπόλοιπο κόσμο. Στην ελληνική αγορά τα βρίσκουμε όλο το χρόνο, εισαγόμενα από την Ινδία και το Βιετνάμ. Εισάγονται κατά κανόνα ωμά (και το χρώμα τους είναι άσπρο), τηγανίζονται (ή ψήνονται) και αλατίζονται και το χρώμα τους γίνεται χρυσό.
Είναι τα τηγανισμένα και τα ολόκληρα (όχι σπασμένα).
Πλούσια σε πρωτεΐνες, περιέχουν κορεσμένα λιπαρά (που αυξάνουν τη χοληστερίνη όταν τα τρώμε σε μεγάλες ποσότητες).
Γνωστός από την αρχαιότητα ανάμεσα στους Έλληνες και τους Ρωμαίους, θεωρείτο ότι είχε αφροδισιακές ιδιότητες. Παρ’ όλα αυτά, δεν είναι βρώσιμοι οι σπόροι από όλα τα πεύκα, αλλά από 18 είδη. Βέβαια, μόνο τέσσερα από αυτά καλλιεργούνται, μεταξύ άλλων και για τη συλλογή των σπόρων τους, και σε αυτά ανήκει και η κουκουναριά (πεύκη η ήμερη). Oι σπόροι του κουκουναριού, που παίρνουμε από τα κουκουνάρια αφού πέσουν από το δέντρο και ανοίξουν από τον ήλιο, τρώγονται ωμοί ή ψημένοι και χρησιμοποιούνται πολύ στη μαγειρική. Στην αγορά βρίσκουμε ελληνικούς -σε πολύ μικρές ποσότητες- από τον Oκτώβριο μέχρι το Μάρτιο και εισάγουμε κυρίως από την Κίνα, την Τουρκία και την Ισπανία, συνήθως τα Χριστούγεννα που έχουν πολλή ζήτηση.
Έχει ομοιόμορφο λευκό χρώμα.
Είναι ιδιαίτερα πλούσιος σε μέταλλα και ιχνοστοιχεία, όπως ο σίδηρος, το μαγγάνιο και ο ψευδάργυρος.
Σε αυτή την κατηγορία ανήκουν οι ηλιόσποροι και ο πασατέμπος (κολοκυθόσπορος). Oι πρώτοι, όπως φαίνεται και από το όνομά τους, είναι οι σπόροι του ηλίανθου και ο δεύτερος τα σπόρια του κολοκυθιού. Και τα δύο είδη ψήνονται και συνήθως αλατίζονται πριν κυκλοφορήσουν στην αγορά στα τέλη Αυγούστου. Εκτός από τα ελληνικά, ωμά σπόρια που ψήνονται στη χώρα μας εισάγονται και από την Τουρκία, την Oυκρανία, την Κίνα και τη Βουλγαρία.
Είναι «γεμάτα» και ο καρπός τους δεν πικρίζει (τότε είναι παλιάς σοδειάς).
O πασατέμπος περιέχει τα πολύτιμα λιπαρά οξέα ω-6 και κυρίως λινολεϊκό οξύ. Στην Κίνα, μάλιστα, θεωρείται ότι μπορεί να βοηθήσει στην αντιμετώπιση της κατάθλιψης. O ηλιόσπορος είναι μια τροφή πλούσια σε φυτοστερόλες και επομένως ευεργετική για την καρδιά. Είναι πολύ πλούσιος σε φυλλικό οξύ. Χαρακτηριστικό είναι ότι 100 γρ. ηλιόσποροι μάς δίνουν περισσότερη ποσότητα φυλλικού οξέος από τη συνιστώμενη ημερησίως. Τα σπόρια είναι επίσης πλούσια σε φυτικές ίνες, σίδηρο και μαγγάνιο.
Τα φιστίκια Αιγίνης έφτασαν στην Αίγινα στις αρχές του 20ού αιώνα και κατάγονται από την κεντρική Ασία. Στην αγορά, τα φρέσκα ελληνικά φιστίκια Αιγίνης και Μεγάρων που είναι Π.O.Π., αλλά και αυτά των άλλων περιοχών, όπως η Φθιώτιδα, η Χαλκιδική και η Εύβοια, βγαίνουν στις αρχές Σεπτεμβρίου. Εισάγουμε όμως και πολλά φιστίκια τύπου Αιγίνης κυρίως από το Ιράν και τη Συρία, που θεωρούνται εξίσου καλής ποιότητας με τα ελληνικά. Εισαγωγές γίνονται και από την Αμερική, αλλά η γεύση αυτών των φιστικιών διαφέρει κατά πολύ από αυτήν των Αιγίνης που γνωρίζουμε. Τα αγοράζουμε ολόκληρα με το κέλυφος ή μόνο την ψίχα, ψημένα ή άψητα, αλατισμένα ή ανάλατα, αλλά και φρέσκα.
Πρέπει, όταν τα αγοράζουμε, να είναι λίγο ανοιχτά και ο καρπός τους να μην έχει τρύπες. Τα καλύτερης ποιότητας είναι φυσικά ανοιχτά από τη μύτη και όχι από το πλάι, όπως είναι αυτά που είναι τεχνητά ανοιγμένα, οι λεγόμενες τσιμπίδες.
Δύο χούφτες φιστίκια αντιστοιχούν σε 1 μερίδα κρέας, καθώς παρέχουν πλουσιοπάροχα στον οργανισμό μας πρωτεΐνη. Αν και οι περισσότεροι ξηροί καρποί έχουν πολυακόρεστα λιπαρά, τα φιστίκια, όπως και τα φουντούκια, είναι πλούσια σε μονοακόρεστα λιπαρά οξέα, που είναι επίσης ευεργετικά για την καρδιά.
Αράπικο φιστίκι, κατά της χοληστερίνης
Η αραχίδα, το φυτό από το οποίο παίρνουμε το αράπικο φιστίκι, κατάγεται από τη Νότια Αμερική και οι Πορτογάλοι ήταν αυτοί που το έκαναν γνωστό στον υπόλοιπο κόσμο. Τα φιστίκια, πάντως, καθιερώθηκαν μετά τον Α' και το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο επειδή ήταν πολύ δημοφιλή ανάμεσα στις συμμαχικές δυνάμεις. Τα αράπικα φιστίκια βγαίνουν στην αγορά το Σεπτέμβριο. Σπανίως είναι ελληνικά - συνήθως τα εισάγουμε από την Αίγυπτο (μάλλον έτσι πήραν και το όνομά τους), την Κίνα και την Αργεντινή. Μπορούμε να τα αγοράσουμε στη φυσική τους μορφή (με το κέλυφος), ψημένα (αλατισμένα ή όχι), ή χωρίς το κέλυφος αλλά με τη φλούδα ψημένα (αλατισμένα ή όχι), ή χωρίς τη φλούδα τηγανισμένα και αλατισμένα (τα γνωστά πίνατς).
Επειδή τα φιστίκια είναι ιδιαίτερα δημοφιλή, στην αγορά κυκλοφορούν σε πολλές μορφές: Επικαλυμμένα με αλεύρι και καρυκεύματα, π.χ. τα τύπου ζολίτα ή μπονίτα (φτιάχνονται στην Ελλάδα ή έρχονται από Σιγκαπούρη, Oλλανδία, Κίνα, Τουρκία κ.α.), τύπου κρόκερ ή πανέ ή κροκερίνο (φτιάχνονται στην Ελλάδα και στην Κύπρο).
Δεν είναι μαλακά και δεν έχουν υγρασία.
Έχουν μεγάλη ποσότητα φυτικών στερολών (διπλάσια από τους άλλους ξηρούς καρπούς και τα υπόλοιπα τρόφιμα που θεωρούνται καλές πηγές) και είναι έτσι πολύ αποτελεσματικά στην αντιμετώπιση της χοληστερίνης.
Φουντούκια υπάρχουν σε όλη την Ευρώπη, τη δυτική Ασία και τη βόρεια Αφρική. Παρ’ όλα αυτά, το 75% της παγκόσμιας παραγωγής φουντουκιών προέρχεται από την Τουρκία. Αυτά υπάρχουν κυρίως και στη χώρα μας, αφού τα ελληνικά είναι μάλλον λίγα. Τα φουντούκια βγαίνουν στην αγορά τον Αύγουστο. Εισάγονται χωρίς το κέλυφος και μετά ψήνονται και έτσι φεύγει η φλούδα τους.
Δεν πικρίζουν και δεν είναι καφέ (μπορεί να είναι σάπια).
Είναι πολύ πλούσια σε λιπαρά και κυρίως σε «καλά» μονοακόρεστα (από τα συνολικά λιπαρά τους, το 76% είναι μονοακόρεστα). Μας δίνουν πρωτεΐνες και υδατάνθρακες, βιταμίνες του συμπλέγματος Β, καθώς και ιχνοστοιχεία, όπως κάλιο, μαγνήσιο και φώσφορο.
Τα στραγάλια δεν είναι ακριβώς ξηρός καρπός. Στην πραγματικότητα, πρόκειται για ψημένα ρεβίθια. Στην αγορά τις περισσότερες φορές είναι ελληνικά, μπορεί όμως να πρόκειται και για εισαγόμενα από την Τουρκία. Υπάρχουν δύο κατηγορίες, τα αφράτα και τα σκληρά, που δεν έχουν διαφορές στη διατροφική τους αξία.
Τα στραγάλια δεν έχουν πολλά λιπαρά. Είναι καλή πηγή πρωτεΐνης, αλλά και υδατανθράκων. Είναι εντυπωσιακό ότι δύο χούφτες στραγάλια αντιστοιχούν σε 1 μερίδα άπαχο κρέας και 1 μερίδα μακαρόνια! Περιέχουν επίσης πολλές φυτικές ίνες και πλεονεκτούν σε σχέση με τους υπόλοιπους ξηρούς καρπούς σε βιταμίνη Α και σε β-καροτίνη, βιταμίνες απαραίτητες για την αναγέννηση των κυττάρων. Είναι επίσης πολύ πλούσια σε βιταμίνες Κ και C.
Προέρχονται αποκλειστικά από τον Αμαζόνιο και έχουν γλυκιά γεύση. Περιβάλλονται από κέλυφος και βρίσκονται μέσα σε ένα περικάρπιο που περιέχει 8 έως 24 φιστίκια κάθε φορά.
Είναι πολύ καλή πηγή πρωτεϊνών και σεληνίου, που έχει αντιοξειδωτικές ιδιότητες. Μία χούφτα περιέχει 1.000 mg σεληνίου, ενώ οι περισσότερες τροφές που θεωρούνται καλές πηγές, όπως το συκώτι, μας δίνουν περίπου 100 mg. Δυστυχώς, έχει κορεσμένα λιπαρά, που σε μεγάλες ποσότητες αυξάνουν τις τιμές της χοληστερίνης.
Τα αγαπούσαν οι αυτόχθονες στις ανατολικές ακτές της Αυστραλίας και οι κάτοικοι της Χαβάης, που είναι σήμερα η δεύτερη χώρα σε παραγωγή μακαντάμια μετά την Αυστραλία. Στη χώρα μας τα εισάγουμε κυρίως από τη Νότια Αφρική. Τα μακαντάμια θεωρούνται από τους πλέον «ιδιαίτερους» ξηρούς καρπούς, χάρη στην κρεμώδη και λεπτή τους γεύση. Τρώγονται σκέτα, ενώ χρησιμοποιούνται και στη ζαχαροπλαστική, αλλά όχι σε πολύ μεγάλες ποσότητες γιατί κινδυνεύει να γίνει «βαριά» η γεύση.
Αποτελούν πολύ καλή πηγή σεληνίου, που έχει αντιοξειδωτικές ιδιότητες. Έχουν όμως κορεσμένα λιπαρά, που αυξάνουν τις τιμές της χοληστερίνης.
Αν και δεν πρόκειται για ξηρό καρπό, αλλά για αποξηραμένα φρούτα, συμπεριλαμβάνονται εδώ επειδή τις καταναλώνουμε μαζί με ξηρούς καρπούς (στραγάλια) και βέβαια τις χρησιμοποιούμε σε πολλά γλυκά και φαγητά. Υπάρχουν δύο είδη σταφίδας, η ξανθιά (σουλτανίνα) και η μαύρη (κορινθιακή). Πρόκειται ουσιαστικά για αποξηραμένα σταφύλια στα οποία, όταν γίνεται η επεξεργασία στο εργοστάσιο, προστίθεται λίγο λάδι και στις ξανθιές σταφίδες θείο (σε ποσότητες οι οποίες ελέγχονται), ώστε να είναι ανοιχτότερο το χρώμα τους.
Η ελληνική σταφίδα βγαίνει στην αγορά το Σεπτέμβριο, αλλά φέτος, επειδή η παραγωγή μας είναι μειωμένη (λόγω της ξηρασίας και των πυρκαγιών στην Πελοπόννησο), θα γίνουν εισαγωγές από την Τουρκία και το Ιράν.
Είναι μαλακές, όχι όμως τόσο ώστε να κολλάνε μεταξύ τους.
Είναι πλούσιες σε βιταμίνη C, φυλλικό οξύ, σίδηρο και φυτικές ίνες.
Το συναντάμε συχνά σε μπαρ ως συνοδευτικό του ποτού μας και το κοκτέιλ αυτό μπορεί, ανάλογα με το είδος του, να περιλαμβάνει ψημένα και επικαλυμμένα στραγάλια, φιστίκια, μπιζέλια, κουκιά, καθώς και κράκερ (π.χ. με γεύση γαρίδα).
Αυτοί οι ξηροί καρποί -που πρέπει να προσέχουμε να μην είναι «μαλακωμένοι» και να μην έχουν υγρασία- εισάγονται κυρίως από τη Σιγκαπούρη και την Κίνα.
Oι ξηροί καρποί συγκαταλέγονται στα τρόφιμα που προκαλούν συχνά σοβαρές αλλεργίες που δεν ξεπερνιούνται εύκολα. Όπως όλες οι αλλεργίες, μπορεί να προκύψουν ξαφνικά και σε οποιαδήποτε στιγμή, ακόμα και σε κάποιον που έτρωγε σε όλη του τη ζωή το συγκεκριμένο ξηρό καρπό. Έτσι, αν κάποιος εμφανίσει έστω και μια ελαφριά αντίδραση σε κάποιον ξηρό καρπό, θα πρέπει να τη διερευνήσει με τη βοήθεια ενός αλλεργιολόγου, επειδή την επόμενη φορά μπορεί να είναι πιο σοβαρή.
Ακριβώς επειδή η αλλεργία μπορεί να προκύψει ακόμα και από λίγη σκόνη (π.χ. επειδή στο ζαχαροπλαστείο έγινε λάθος και ανακατεύτηκαν οι σκόνες του αμύγδαλου με το καρύδι ή επειδή χρησιμοποιήθηκε το ίδιο κουτάλι ή επειδή ο αέρας μετέφερε λίγη ποσότητα από το ένα πιάτο στο άλλο), θα πρέπει οι αλλεργικοί να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί με όλους τους ξηρούς καρπούς καθώς και με τα έτοιμα τρόφιμα που μπορεί να περιέχουν υπολείμματα ξηρών καρπών. Το αισιόδοξο μήνυμα, πάντως, είναι ότι μέσα στα επόμενα χρόνια οι ειδικοί πιστεύουν ότι θα έχουν στη διάθεσή τους φάρμακα με τα οποία θα μπορούν να κάνουν απευαισθητοποίηση από αυτές τις αλλεργίες.
Ο ψευδάργυρος είναι πανταχού παρόν στο σώμα μας. Όντας απαραίτητος για κύριες λειτουργίες, όπως η πέψη, η αναπαραγωγή και η ανάπτυξη, ο ψευδάργυρος σχετίζεται με την απόδοση πολλών συστημάτων του σώματος. Η λίστα με τα πλεονεκτήματά του είναι εκτενής και πολλές φορές «φιλόδοξη» - μπορεί όντως ο ψευδάργυρος να καταπολεμήσει τις μολύνσεις και να επουλώσει τις πληγές;
