Καταρχήν, οφείλουμε να διαβάσουμε στην ετικέτα το είδος του εμφιαλωμένου νερού που πίνουμε, μιας και δεν είναι όλα ίδια. Υπάρχουν τρεις κατηγορίες, αναγνωρισμένες από την Ευρωπαϊκή Ένωση: το επιτραπέζιο, το φυσικό μεταλλικό νερό και το νερό πηγής. Στην ετικέτα δεν επιτρέπεται να αναφέρεται οποιοσδήποτε άλλος χαρακτηρισμός του νερού (π.χ. θεραπευτικό, ιαματικό, φυσικό νερό, μεταλλικό νερό ή φυσικό μεταλλικό νερό πηγής). Ποια είναι, όμως, τα χαρακτηριστικά του νερού των παραπάνω τριών κατηγοριών;
Σύμφωνα με τη νομοθεσία, το επιτραπέζιο νερό επιτρέπεται να είναι οποιασδήποτε προέλευσης (π.χ. από γεώτρηση, από λίμνη, από ποτάμι, ακόμη και αφαλατωμένο νερό θάλασσας). Στο επιτραπέζιο νερό επιτρέπεται να γίνει οποιαδήποτε διαδικασία απολύμανσης κρίνεται απαραίτητη, προκειμένου η σύστασή του να είναι σύμφωνη με την κοινοτική οδηγία (98/83) για το πόσιμο νερό. Και ποιο είναι το πόσιμο; Είναι αυτό που προορίζεται για ανθρώπινη κατανάλωση και πρέπει να είναι αβλαβές, άοσμο, άχρωμο, δροσερό, με ευχάριστη γεύση, ενώ τα ποιοτικά του χαρακτηριστικά πρέπει να κυμαίνονται μεταξύ ορισμένων αποδεκτών ορίων που ορίζονται από τις αντίστοιχες κοινοτικές οδηγίες. Συνήθως τα επιτραπέζια νερά υφίστανται τη διαδικασία της μικροδιήθησης και του οζονισμού (απολύμανση με όζον). Πρακτικά, η σύσταση του επιτραπέζιου νερού και του νερού της βρύσης είναι ίδια. Με απλά λόγια, πρόκειται για νερά με τα ίδια ποιοτικά χαρακτηριστικά, με τη διαφορά ότι το επιτραπέζιο νερό είναι εμφιαλωμένο, ενώ της βρύσης τρεχούμενο.
Το φυσικό μεταλλικό νερό έχει αποκλειστικά υπόγεια προέλευση και εμφιαλώνεται επιτόπου στην πηγή προέλευσής του (συνήθως γεώτρηση). Οι κοινοτικές οδηγίες απαγορεύουν οποιαδήποτε κατεργασία ή απολύμανση στο φυσικό μεταλλικό νερό, εν αντιθέσει με το επιτραπέζιο. Η υπόγεια προέλευση του φυσικού μεταλλικού νερού, καθώς και η απαγόρευση οποιασδήποτε δραστηριότητας σε ικανοποιητική απόσταση γύρω από τη γεώτρηση (η απόσταση εξαρτάται από το είδος των πετρωμάτων της περιοχής), εξασφαλίζουν την προστασία του από τυχόν μικροβιακό φορτίο. Πρακτικά, η σύσταση του φυσικού μεταλλικού νερού μπορεί να διαφέρει από αυτήν του κοινού πόσιμου νερού (επιτραπέζιου), π.χ. να είναι πιο πλούσια σε διάφορα μέταλλα και ιχνοστοιχεία, όπως το μαγνήσιο, το ασβέστιο, το κάλιο κλπ. (βλ. πίνακα). Με απλά λόγια, ένα φυσικό μεταλλικό νερό επιτρέπεται να μην πληροί ορισμένες από τις προδιαγραφές του πόσιμου νερού (επιτραπέζιου). Για κάποιες παραμέτρους του δεν ορίζονται ανώτατα επιτρεπόμενα όρια ή ορίζονται όρια διαφορετικά από αυτά που ισχύουν για το κοινό επιτραπέζιο νερό. Η μόνη επεξεργασία που επιτρέπεται στο φυσικό μεταλλικό νερό είναι η αφαίρεση ή η προσθήκη διοξειδίου του άνθρακα, οπότε το νερό χαρακτηρίζεται «φυσικά ανθρακούχο», «με προσθήκη διοξειδίου του άνθρακα» ή «ενισχυμένο με αέριο της πηγής», αναλόγως την περίπτωση.
Για να κατανοήσουμε τι σημαίνει «νερό πηγής», πρέπει να... βγάλουμε από το μυαλό μας την εικόνα της πηγής και να το σκεφτούμε ως μια ενδιάμεση κατηγορία ανάμεσα στο επιτραπέζιο και το φυσικό μεταλλικό νερό. Το νερό πηγής μοιάζει με το φυσικό μεταλλικό νερό ως προς το ότι έχει οπωσδήποτε υπόγεια προέλευση, σταθερή σύσταση, δεν υφίσταται καμιά διαδικασία απολύμανσης και εμφιαλώνεται πάντα στην πηγή προέλευσής του. Διαφέρει, όμως, από το φυσικό μεταλλικό νερό ως προς το ότι οι φυσικοχημικές παράμετροί του (η σύστασή του) δεν ακολουθούν αυτές του φυσικού μεταλλικού νερού, αλλά του επιτραπέζιου, δηλαδή του κοινού πόσιμου νερού. Με άλλα λόγια, το νερό πηγής δεν είναι πλούσιο σε κάποιο μεταλλικό στοιχείο (π.χ. μαγνήσιο, ασβέστιο) ούτως ώστε να χαρακτηριστεί μαγνησιούχο, ασβεστούχο κλπ. Πάντως, το πιθανότερο είναι να δούμε το χαρακτηρισμό «νερό πηγής» σε κάποιο εισαγόμενο νερό, δεδομένου ότι τα ελληνικά εμφιαλωμένα νερά ανήκουν είτε στα φυσικά μεταλλικά είτε στα επιτραπέζια.
Στο πίσω μέρος της ετικέτας ενός εμφιαλωμένου νερού αναγράφεται η φυσικοχημική του ανάλυση, που εξαρτάται από τα πετρώματα από τα οποία διέρχεται το νερό και τα οποία το εμπλουτίζουν με οργανικά και ανόργανα συστατικά. Εάν πρόκειται για επιτραπέζιο νερό, τότε η ανάλυση θα αφορά το μέσο όρο των αναλύσεων τεσσάρων εποχών, δεδομένου ότι η φυσικοχημική σύστασή του επηρεάζεται από διάφορους κλιματικούς παράγοντες (π.χ. τις βροχοπτώσεις, που μεταβάλλουν τη στάθμη του νερού). Εάν πρόκειται για φυσικό μεταλλικό νερό, τότε η ανάλυση θα είναι μιας συγκεκριμένης ημερομηνίας, η οποία αναγράφεται στην ετικέτα. Πέρα από αυτή τη διαφορά, τα υπόλοιπα στοιχεία που αναγράφονται στην ετικέτα ενός επιτραπέζιου και ενός φυσικού μεταλλικού νερού είναι παρόμοια, με τη διαφορά ότι σε ορισμένες περιπτώσεις, ενώ υπάρχουν όρια τιμών για το επιτραπέζιο νερό, δεν υπάρχουν αντίστοιχα όρια για το φυσικό μεταλλικό νερό, επειδή ο νόμος απαγορεύει, οποιαδήποτε επεξεργασία του, εκτός συγκεκριμένων εξαιρέσεων. Στην ετικέτα, λοιπόν, θα βρούμε λέξεις όπως «pH», «αγωγιμότητα», «στερεό υπόλειμμα», καθώς και πολλά σύμβολα χημικών στοιχείων και ενώσεων, όπως π.χ. Ca (ασβέστιο), Να (νάτριο) κλπ. Τι σημαίνει, όμως, το καθένα από αυτά;
Oλική σκληρότητα Η ολική σκληρότητα του νερού αφορά τη συγκέντρωση των αλάτων ασβεστίου και μαγνησίου - δύο απαραίτητων για τον οργανισμό μας στοιχείων. Η σκληρότητα επηρεάζεται από τα πετρώματα από τα οποία περνά το νερό και διακρίνεται σε ανθρακική (ή παροδική), που οφείλεται στα ανθρακικά άλατα του ασβεστίου και του μαγνησίου, και σε μη ανθρακική (μόνιμη), που οφείλεται στα χλωριούχα και τα θειικά άλατα του ασβεστίου και του μαγνησίου. Μεγάλες τιμές σκληρότητας δεν αποτελούν κίνδυνο για την υγεία. Αντιθέτως, έχει βρεθεί σημαντική συσχέτιση μεταξύ της αυξημένης σκληρότητας και της μείωσης των καρδιαγγειακών παθήσεων. Επιπλέον, η νομοθεσία δεν προβλέπει όρια σκληρότητας του νερού. Ωστόσο, στο νερό της βρύσης, για πρακτικούς λόγους, δεν είναι επιθυμητή η μεγάλη σκληρότητα, επειδή προκαλεί επικαθίσεις αλάτων στις σωληνώσεις και τις οικιακές συσκευές.
Νιτρικά Οι διάφορες ενώσεις του αζώτου στο νερό (αμμώνιο NH4, νιτρώδη NO2 και νιτρικά NO3) αποτελούν ενδείξεις της επιβάρυνσής του με ρύπους. Μάλιστα, πριν από την ανάπτυξη των βακτηριολογικών αναλύσεων, η μέτρηση των ενώσεων του αζώτου ήταν και ο μόνος διαθέσιμος τρόπος μέτρησης των ρύπων στο νερό. Πρακτικά, όσο μικρότερη είναι η συγκέντρωση των νιτρικών τόσο λιγότερους ρύπους φέρει το νερό, ενώ η τιμή πάνω από την οποία η συγκέντρωση νιτρικών συνιστά απειλή για την υγεία είναι τα 50 mg/l. Πάντως, τα περισσότερα νερά της αγοράς (φυσικά μεταλλικά και επιτραπέζια) έχουν συγκέντρωση νιτρικών μικρότερη από 5 mg/l. Επίσης, το ανώτατο επιτρεπόμενο όριο για τα νιτρώδη στα φυσικά μεταλλικά νερά είναι 0,1 mg/l, ενώ στα επιτραπέζια είναι 0,50 mg/l. Όσο για το αμμώνιο, η ανώτατη επιτρεπόμενη τιμή είναι τα 0,50 mg/l, σύμφωνα με την κοινοτική οδηγία 98/83.
pH Το πόσο όξινο ή αλκαλικό είναι το εμφιαλωμένο νερό που πίνουμε αποκαλύπτει η τιμή του pH (puissance hydrogen) η οποία δηλώνει τη συγκέντρωση ιόντων υδρογόνου στο νερό. Όταν η τιμή του pH είναι κάτω του 7, το νερό είναι όξινο, όταν είναι 7 το νερό είναι ουδέτερο, ενώ, όταν είναι άνω του 7 και έως 14, το νερό χαρακτηρίζεται αλκαλικό. Συγκριτικά αναφέρουμε ότι το pH του ξιδιού κυμαίνεται στο 2,5, της ντομάτας στο 3,5, του καφέ στο 4,5 και της μαγειρικής σόδας στο 8,5. Τα επιτρεπόμενα όρια του pH στο επιτραπέζιο νερό είναι 6,5-9,5, ενώ για το φυσικό μεταλλικό νερό η πιο πρόσφατη κοινοτική οδηγία (2003/40) δεν αναφέρει όρια. Να ξέρετε, επίσης, ότι τα ανθρακούχα νερά (είτε με προσθήκη CO2 είτε τα φυσικώς ανθρακούχα) είναι πιο όξινα από τα μη ανθρακούχα. Επιπλέον, ένας ακόμη δείκτης της αλκαλικότητας του νερού είναι η ανθρακική ρίζα CO3, μια ιδιαίτερη μορφή του άνθρακα μέσα στο νερό, που είναι παρούσα όταν το pH υπερβαίνει το 8,2 ( και αναγράφεται στην ετικέτα).
Στην ετικέτα ενός εμφιαλωμένου νερού αναγράφονται οι τιμές της αγωγιμότητας και του στερεού υπολείμματος - δύο δεικτών που αποκαλύπτουν έμμεσα πόσο πλούσιο σε μέταλλα είναι το νερό.
Aγωγιμότητα Όσο μεγαλύτερη είναι η συγκέντρωση των μεταλλικών στοιχείων στο νερό, τόσο μεγαλύτερη είναι και η αγωγιμότητά του (δηλαδή η ικανότητά του να άγει το ηλεκτρικό ρεύμα). Το επιτρεπόμενο ανώτατο όριο της αγωγιμότητας είναι το 2.500 μS/cm, μετρημένη στους 20° C, για τα επιτραπέζια νερά, ενώ για τα φυσικά μεταλλικά νερά δεν ορίζεται όριο. Ωστόσο, το γεγονός ότι η τιμή της αγωγιμότητας σε αρκετά εμφιαλωμένα νερά μπορεί να έχει μετρηθεί σε άλλη θερμοκρασία (π.χ. στους 25° C) δυσκολεύει τη μεταξύ τους σύγκριση.
Το στερεό υπόλειμμα αναφέρεται στην περιεκτικότητα του νερού σε σωματίδια (π.χ. ανθρακικά άλατα), που παραμένουν μετά την εξάτμιση του νερού σε θερμοκρασία 105° C ή 180° C. Χάρη στη μέτρηση του στερεού υπολείμματος, ένα φυσικό μεταλλικό νερό χαρακτηρίζεται, λόγου χάρη, «χαμηλής περιεκτικότητας σε άλατα», «πλούσιο σε ανόργανα άλατα» κλπ. Ωστόσο, στις ετικέτες των εμφιαλωμένων νερών το στερεό υπόλειμμα δεν μετράται πάντα σε αυτές τις θερμοκρασίες αναφοράς, γεγονός που δυσχεραίνει τη σύγκριση. Πάντως, το στερεό υπόλειμμα συνιστάται να είναι μικρότερο των 500 mg/l για το επιτραπέζιο νερό, ενώ για το φυσικό μεταλλικό νερό δεν υπάρχει αντίστοιχο όριο.
Η εικόνα μάς είναι γνώριμη. Κούτες εμφιαλωμένα νερά σκεπασμένα με μουσαμάδες και εκτεθειμένα στις υψηλές θερμοκρασίες του καλοκαιριού, για δύο ή τρεις ημέρες, μέχρι να μπουν στο ψυγείο, από όπου θα τα αγοράσουμε για να δροσιστούμε. Το πρόβλημα είναι ότι η έκθεση του εμφιαλωμένου νερού σε τόσο υψηλές θερμοκρασίες μπορεί να αυξήσει το μικροβιακό του φορτίο, οπότε τελικά το νερό που πίνουμε μεταβάλλεται από π.χ. ασβεστούχο σε «μικροβιούχο». Μέχρις ότου αρχίσουν να γίνονται συστηματικοί έλεγχοι όσον αφορά τις συνθήκες φύλαξης των εμφιαλωμένων νερών στα σημεία διανομής και πώλησής τους, λοιπόν, το μόνο που μπορούμε να κάνουμε, ως καταναλωτές, είναι να προσέχουμε από πού αγοράζουμε νερό.
Τα φυσικά μεταλλικά νερά παρέχουν πολύτιμα μέταλλα και ιχνοστοιχεία που, ανάλογα με τη συγκέντρωσή τους, χαρακτηρίζουν και το νερό, π.χ. ως μαγνησιούχο, κατάλληλο για δίαιτα φτωχή σε νάτριο, ασβεστούχο, οξυανθρακούχο κλπ. Ωστόσο, πρέπει να τονίσουμε ότι ο νόμος απαγορεύει να αναγράφονται στην ετικέτα ενός φυσικού μεταλλικού νερού ενδείξεις που του αποδίδουν θεραπευτικές ιδιότητες ή φράσεις σχετικές με την επίδρασή του στις λειτουργίες του ανθρώπινου οργανισμού. Θεραπευτικές ιδιότητες αποδίδονται μόνο στο ιαματικό νερό που είναι κατάλληλο για λουτροθεραπεία και ποσιθεραπεία στην περιοχή από όπου αναβλύζει. Εντούτοις, είναι αδιαμφισβήτητο ότι τα μεταλλικά στοιχεία που περιέχονται στο φυσικό μεταλλικό νερό (αλλά και στο επιτραπέζιο νερό, καθώς και σε πλήθος τροφίμων, κυρίως φρούτων και λαχανικών) είναι απαραίτητα για τον οργανισμό μας και έχουν ευεργετική δράση στην υγεία μας.
Tα κύρια συστατικά του φυσικού μεταλλικού νερού τα οποία αναγράφονται στην ετικέτα είναι:
Είναι ένας από τους σημαντικότερους ηλεκτρολύτες που συμβάλλει στο ισοζύγιο των υγρών του οργανισμού, ενώ συμμετέχει και στη σύσπαση των μυών. Ωστόσο, η υπερβολική κατανάλωση νατρίου συνδέεται με την υπέρταση, για τη ρύθμιση της οποίας συστήνεται η αποφυγή του. Σε κάθε φυσικό μεταλλικό νερό με περιεκτικότητα νατρίου μικρότερη από 10 mg/l επιτρέπεται να αναγράφεται στην ετικέτα ότι «είναι κατάλληλο για δίαιτα χαμηλή σε νάτριο».
Είναι απαραίτητο για τη ρύθμιση της ενυδάτωσης των κυττάρων και τη διατήρηση του ισοζυγίου των υγρών στον οργανισμό μας. Επίσης, συμβάλλει στη μετάδοση των νευρικών ώσεων (σημάτων) μεταξύ των νευρώνων, καθώς και στη σύσπαση των μυών.
Είναι ένα από τα σημαντικότερα μέταλλα, δεδομένου ότι αποτελεί βασικό δομικό συστατικό των οστών και των δοντιών. Παράλληλα, συμμετέχει στη λειτουργία των μυών και στη μετάδοση των σημάτων μεταξύ των νεύρων. Το ασβέστιο που περιέχεται στο νερό έχει καλή βιοδιαθεσιμότητα (δηλαδή αξιοποιείται πλήρως από τον οργανισμό μας) και μπορεί να συμβάλει στη συνολική ημερήσια πρόσληψη ασβεστίου.
Συμβάλλει στην καλή λειτουργία των μυών και των νεύρων, ενώ μαζί με το ασβέστιο συμβάλλουν στην καλύτερη λειτουργία της καρδιάς. Σε υψηλές συγκεντρώσεις, το μαγνήσιο έχει καθαρτική και διουρητική δράση.
Αποτελεί συστατικό του υδροχλωρικού οξέος του στομάχου. Mαζί με το νάτριο συμβάλλουν στη διατήρηση της ισορροπίας των υγρών στο σώμα μας.
Συμβάλλει στη διατήρηση της οξύτητας του πεπτικού συστήματος και διευκολύνει την πέψη.
Είναι συστατικά των κυτταρικών μεμβρανών, καθώς και πολλών ενζύμων του οργανισμού μας.
Υπάρχει, κυρίως, σε νερά που διέρχονται από πετρώματα πλούσια σε άλατα σιδήρου. Ο σίδηρος είναι συστατικό των ερυθρών αιμοσφαιρίων, υπεύθυνων για τη μεταφορά του οξυγόνου στους ιστούς. H επαρκής πρόσληψή του συμβάλλει στην πρόληψη της σιδηροπενικής αναιμίας.
Συμβάλλει στην ελαστικότητα των αρτηριακών τοιχωμάτων.
Οι ενδείξεις… βάσει νόμου
Η νομοθεσία έχει βάλει όρια στο τι μπορεί να αναγράφεται και τι όχι στις ετικέτες των φυσικών μεταλλικών νερών, για την προστασία του καταναλωτή από την παραπλανητική διαφήμιση. Τι σημαίνουν οι ενδείξεις στην ετικέτα;
| ||||||||||||||||||||||||||||||
Όλα όσα πρέπει να ξέρεις για το εμφιαλωμένο νερό
Το νερό είναι πηγή ζωής. Είναι όμως ασφαλές για την υγεία μας όταν κλείνεται σε πλαστικά μπουκάλια και καταναλώνεται αρκετό καιρό μετά την εμφιάλωσή του; Βουτάμε στις πηγές για να δούμε αν πρέπει να εμπιστευόμαστε το εμφιαλωμένο νερό και τι πρέπει να προσέχουμε.Το νερό αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα προαπαιτούμενα για τον ανθρώπινο οργανισμό και βασικό στοιχείο όλων των ιστών. Καταλαμβάνει περίπου τα 2/3 του ανθρώπινου σώματος (αντιστοιχεί δηλαδή περίπου στο 60% του βάρους ενός ενηλίκου) και συμβάλλει στη ρύθμιση της θερμοκρασίας του σώματος και στη διατήρησή της σε φυσιολογικά επίπεδα. Παράλληλα συμμετέχει σε πολλές μεταβολικές αντιδράσεις, είτε ενεργά είτε λειτουργώντας ως διαλύτης ή ως μεταφορέας θρεπτικών συστατικών και παραπροϊόντων του μεταβολισμού. Ο εγκλεισμός του όμως σε πλαστικά μπουκάλια και οι κακές, πολλές φορές, συνθήκες αποθήκευσης και συντήρησής του μπορεί να εγκυμονούν σοβαρούς κινδύνους για την υγεία μας. Γι΄ αυτό χρειάζεται προσοχή.
Καθαρό από την πηγή
Το εμφιαλωμένο νερό είναι καλής ποιότητας πόσιμο νερό μόνο εφόσον προφυλάσσεται με τον κατάλληλο τρόπο η πηγή προέλευσης (προστατεύεται δηλαδή σχολαστικά από γεωργικές ή άλλες δραστηριότητες που πραγματοποιούνται στην περιοχή και θα μπορούσαν να επηρεάσουν τη σύσταση του νερού) και τηρούνται σωστά οι διαδικασίες εμφιάλωσης και συντήρησής του. Ειδικά η συντήρησή του είναι αυτή που, κατά τους ειδικούς, πρέπει να μας βάζει σε σκέψεις. Κι αυτό γιατί, ιδιαίτερα κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, σε πολλά σημεία πώλησης τα εμφιαλωμένα νερά αφήνονται εκτεθειμένα στον ήλιο και τις υψηλές θερμοκρασίες με αποτέλεσμα να αναπτύσσονται και να πολλαπλασιάζονται μέσα στα μπουκάλια παθογόνοι μικροοργανισμοί επικίνδυνοι για την υγεία μας. Οι υψηλές θερμοκρασίες μπορούν να αλλοιώσουν την πλαστική συσκευασία και να μεταφερθούν τοξίνες στο νερό, οι οποίες, σε υψηλές συγκεντρώσεις, θεωρούνται ύποπτες για στομαχικά προβλήματα, ίσως και καρκινογενέσεις.
Τι πρέπει να προσέχεις:
- Την ημερομηνία λήξης (που υποχρεωτικά αναγράφεται στις συσκευασίες), καθώς και τις οδηγίες αποθήκευσης.
- Στο φυσικό μεταλλικό νερό πρέπει η πηγή να είναι αναγνωρισμένη και εγκεκριμένη από τους αρμόδιους κρατικούς φορείς, γεγονός που διασφαλίζει την αξιοπιστία και την ασφάλεια του προϊόντος.
- Πριν το αγοράσεις, εξέτασε προσεκτικά το μπουκάλι. Πρέπει να είναι καλά σφραγισμένο, να μην έχει αλλοιωμένο σχήμα και το νερό να είναι διαυγές, χωρίς αιωρούμενα σωματίδια.
- Απόφυγε την αγορά μπουκαλιών νερού που βρίσκονται εκτεθειμένα στον ήλιο.
- Μην πιεις νερό θολό που μυρίζει ή έχει άσχημη γεύση και να καταγγείλεις αμέσως σε επίσημη ένωση καταναλωτών τη συγκεκριμένη εταιρεία, ώστε οι αρμόδιοι να επιληφθούν του θέματος.
Δεν είναι όλα τα εμφιαλωμένα ίδια
Τα εμφιαλωμένα νερά κατηγοριοποιούνται ανάλογα με τις ιδιότητές τους.
Στην κορυφή όλων βρίσκεται το φυσικό μεταλλικό νερό. Ο χαρακτηρισμός αυτός αποδίδεται μόνο σε νερό που πληροί πολύ αυστηρές προδιαγραφές της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Συγκεκριμένα, για να χαρακτηριστεί ένα εμφιαλωμένο νερό ως φυσικό μεταλλικό πρέπει να προέρχεται από αναγνωρισμένη και προστατευόμενη υπόγεια πηγή και να έχει σταθερή σύσταση και ποιότητα, χωρίς να χρειάζεται να υποστεί οποιαδήποτε επεξεργασία. Το φυσικό μεταλλικό νερό μπορεί να είναι με ή χωρίς διοξείδιο του άνθρακα, ενώ η περιεκτικότητά του σε ανόργανα συστατικά – μέταλλα και ηλεκτρολύτες – ποικίλει ανάλογα με την πηγή προέλευσής του. Έτσι στην αγορά διατίθενται διάφορα είδη φυσικού μεταλλικού νερού με σημαντικές διαφορές στη σύστασή τους σε ανόργανα στοιχεία, όπως το ασβέστιο, το μαγνήσιο, το κάλιο και το νάτριο, τα οποία κατά περίπτωση μπορεί να ωφελούν την καρδιά (μαγνήσιο), να προστατεύουν από την οστεοπόρωση (νερό με αυξημένη συγκέντρωση ασβεστίου), να αναπληρώνουν αποτελεσματικότερα τις απώλειες σε ηλεκτρολύτες (νερό πλούσιο σε κάλιο και νάτριο).
Σε άλλη κατηγορία εντάσσεται το επιτραπέζιο εμφιαλωμένο νερό, το οποίο δεν μπορεί να χαρακτηρισθεί ως φυσικό μεταλλικό. Στις περισσότερες περιπτώσεις είναι απλά φιλτραρισμένο νερό από το δίκτυο ύδρευσης, γεγονός που δεν δικαιολογεί το υψηλό κόστος του.
Υπάρχει επίσης το εμφιαλωμένο νερό από πηγή. Αυτό το είδος του εμφιαλωμένου έχει παρόμοια χαρακτηριστικά με το φυσικό μεταλλικό νερό, αλλά ενδέχεται να έχει υποστεί κάποιες τροποποιήσεις στη σύστασή του, όπως προσθήκη ή αφαίρεση ορισμένων μετάλλων, καθώς και άλλων ουσιών που δεν είναι επιθυμητό να ανιχνεύονται σε νερό το οποίο προορίζεται για κατανάλωση.
πηγή: goldenmag
Γιατί οι φιάλες νερού έχουν ημερομηνίες λήξης;
Είναι καλοκαίρι. Έξω έχει ήλιο και πολύ ζέστη και θέλετε να πλησιάσετε το συντομότερο δυνατό ένα κρύο μπουκάλι νερό . Ανοίγετε το μπουκάλι νερού και καθώς το φέρνετε στα χείλη σας παρατηρείτε την ετικέτα που δείχνει την ημερομηνία . Βλέπετε ότι το νερό έληγε πριν απο από δύο μήνες και έχετε την εντύπωση ότι το μπουκάλι μοιάζει λίγο σκονισμένο.
Πρέπει αυτό το γεγονός να σας ανησυχήσει; Φυσικά το νερό δεν είναι κακό. Έχοντας μια ετικέτα που σας δείχνει ότι το νερό είναι φρέσκο και εντός των ορίων λήξης είναι σχεδόν το ίδιο με το αν σας πουν ότι η ζάχαρη και το αλάτι έχουν ημερομηνία λήξης.
Υπάρχουν αρκετοί λόγοι για τους οποίους τα μπουκάλια με νερό έχουν μια ημερομηνία λήξης. Ο κυριότερος λόγος είναι η γραφειοκρατία του συστήματος: το νερό είναι ένα αναλώσιμο προϊόν, και ως εκ τούτου, υπόκειται στους νόμους που απαιτούν ημερομηνίες λήξης για όλα τα αναλώσιμα, από τον καφέ έως την λεμονάδα.
Εκτός αυτού, η ημερομηνία λήξης στο εμφιαλωμένο νερό έχει ορισμένα οφέλη για τον κατασκευαστή. Αν και το νερό, που βρίσκεται μέσα στο μπουκάλι δεν είναι κακό, το πλαστικό μπουκάλι που το περιέχει «λήγει», και το γεγονός αυτό μπορεί να οδηγήσει στην ανάμειξη των χημικών ουσιών του στο νερό. Αυτό δεν θα καταστήσει αναγκαστικά το νερό τοξικό, αλλά θα μπορούσε να κάνει την γεύση του κατώτερη από το "φρέσκο ανοιξιάτικο νερό του βουνού." Εάν οι καταναλωτές έρθουν σε επαφή με τις εταιρείες εμφιαλωμένων νερών για να παραπονεθούν ότι το νερό που αγόρασαν πριν από αρκετά χρόνια είναι κακό, οι εταιρείες , τους επισημαίνουν ότι αυτό το πρόβλημα δεν οφείλεται σε δικό τους φταίξιμο αφού το χρησιμοποιούν πέρα από την ημερομηνία λήξης του.
Επιπλέον, πολλές εταιρείες εμφιάλωσης νερού χρησιμοποιούν τα ίδια μηχανήματα που χρησιμοποιούν για την εμφιάλωση σόδας και άλλων αναψυκτικών και άλλων ποτών τα οποία λήγουν και θα πρέπει να φέρουν ημερομηνία λήξης. Είναι ευκολότερο και πιο αποτελεσματικό να βάλει απλά μια ετικέτα για όλα τα μπουκάλια (αν απαιτείται ή όχι), παρά να αφιερώσεις ένα ειδικό μηχάνημα μόνο για το εμφιαλωμένο νερό.
Τέλος, οι ημερομηνίες λήξης είναι συνήθως ένα μόνο μέρος από τον τυπωμένο κωδικό που προσδιορίζει την ημερομηνία, την εγκατάσταση εμφιάλωσης, καθώς και άλλες πληροφορίες. Ακόμη και αν η ημερομηνία λήξης η ίδια έχει νόημα από την άποψη αν το νερό είναι κακό, οι πληροφορίες κατασκευής θα μπορούσαν να είναι χρήσιμες για πιθανό εντοπισμό της μόλυνσης, πιθανά λάθη εμφιάλωσης ή σε θέματα ανακλήσεων προϊόντων.
πηγή: geodifhs
Ποιο μεταλλικό νερό είναι καλό για σας;
Tο φυσικό μεταλλικό νερό διαφέρει από τα υπόλοιπα νερά (βρύσης, επιτραπέζιο κλπ.) που προορίζονται για κατανάλωση, χάρη σε δύο βασικά χαρακτηριστικά του: Aφενός είναι φυσικά πλούσιο σε κύρια άλατα και ιχνοστοιχεία ευεργετικά για την υγεία μας και αφετέρου είναι αγνό, αφού οι πηγές προέλευσής του είναι υπόγειες και μας διασφαλίζουν ότι δεν έρχεται σε επαφή με ρυπογόνους παράγοντες. Παρ’ όλα αυτά, όλα τα φυσικά μεταλλικά νερά δεν είναι ίδια· προέρχονται από διαφορετικές πηγές και έχουν διαφορετική σύσταση ως προς τα άλατα, τα ιχνοστοιχεία και τα θρεπτικά συστατικά που περιέχουν. Γι’ αυτό το λόγο και η κατανάλωσή τους ενδείκνυται (ή αντενδείκνυται), ανάλογα με τις ανάγκες του οργανισμού σας. Tο Vita συγκρίνει τα πιο γνωστά φυσικά μεταλλικά νερά της αγοράς ως προς την περιεκτικότητά τους σε ανόργανα στοιχεία, για να διαλέξετε αυτό που σας καλύπτει.
Γιατί είναι απαραίτητο Tο μαγνήσιο είναι ένα σημαντικό ανόργανο στοιχείο για την ανάπτυξη των οστών, αφού ο μεταβολισμός του συνδέεται με αυτόν του ασβεστίου. Eκτός από αυτό, παίρνει μέρος και σε άλλες λειτουργίες του οργανισμού, όπως ο μεταβολισμός του καλίου, της βιταμίνης D, των πρωτεϊνών και της γλυκόζης. O οργανισμός έχει την τάση να αποθηκεύει μαγνήσιο στα οστά· συνεπώς είναι σπάνιο να έχει κανείς έλλειψη μαγνησίου σε βαθμό που να προκληθεί σοβαρό πρόβλημα (μυϊκές διαταραχές, όπως οι σπασμοί, ακόμα και επιληπτικές κρίσεις). Aν όμως κάποιος δεν παίρνει συστηματικά μικρές ποσότητες μαγνησίου, τότε είναι πιθανό να νιώθει πιο εύκολα κόπωση, να παθαίνει συχνά κράμπες ή να έχει ναυτία και ανορεξία.
Πόσο χρειάζεστε H συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη μαγνησίου για έναν υγιή ενήλικο φτάνει τα 420 mg. Mπορείτε να βρείτε τη σωστή δοσολογία για εσάς, πολλαπλασιάζοντας το βάρος σας σε κιλά με το 6. Στη συνέχεια προσθέτετε 10% αν είστε άνδρες και αφαιρείτε 10% αν είστε γυναίκα (π.χ. η ενδειδειγμένη δοσολογία για έναν άνδρα 65 κιλών είναι 430 mg, ενώ για μια γυναίκα ίδιου βάρους 350 mg). H υπερδοσολογία μαγνησίου δεν έχει αποδειχθεί ότι προκαλεί κάποιο πρόβλημα στην υγεία, μπορεί όμως να έχει καθαρτική δράση, όταν η δόση υπερβαίνει τα 3 γραμμάρια ημερησίως. •Προτιμήστε τα νερά των οποίων η περιεκτικότητα σε μαγνήσιο είναι μεγαλύτερη από 50 mg ανά λίτρο, όπως το «HBH Λουτράκι», η «Σουρωτή» (ανθρακούχο), το «Contrex» και το «San Pellegrino». Eίναι χαρακτηριστικό ότι με 2 λίτρα νερό μπορείτε να καλύψετε έως και το 1/3 της συνιστώμενης ημερήσιας πρόσληψης σε μαγνήσιο.
Γιατί είναι απαραίτητο Tο ασβέστιο είναι πολύτιμο για τον ανθρώπινο οργανισμό, γιατί αποτελεί ένα από τα βασικά δομικά υλικά των οστών και των δοντιών. Παίζει επίσης ρόλο στην καλή λειτουργία του μυϊκού και του νευρικού συστήματος. H έλλειψη ασβεστίου γίνεται φανερή κυρίως σε μεγαλύτερες ηλικίες. Πιο προσεκτικές ως προς την επαρκή πρόσληψη ασβεστίου πρέπει να είναι οι γυναίκες. Αν και οι ανάγκες τους σε ασβέστιο είναι ίδιες με εκείνες των ανδρών, πρέπει να αυξάνουν την πρόσληψη ασβεστίου κατά την εμμηνόπαυση, οπότε αυξάνεται ο κίνδυνος οστεοπόρωσης.
Πόσο χρειάζεστε Ένας υγιής ενήλικος χρειάζεται περίπου 1.000 mg ασβεστίου την ημέρα, ενώ οι γυναίκες στην εμμηνόπαυση πρέπει να αυξήσουν την πρόσληψη σε 1.500 mg. Aκόμα όμως και αν παίρνετε περισσότερο ασβέστιο, δεν υπάρχει πρόβλημα, γιατί ο οργανισμός αποβάλλει την περιττή ποσότητα μέσω των ούρων. Tα γαλακτοκομικά είναι σίγουρα η βασικότερη και αναντικατάστατη πηγή πρόσληψης ασβεστίου, μπορείτε όμως να πάρετε σημαντική ποσότητα και από το νερό. •Προτιμήστε τα νερά των οποίων η περιεκτικότητα σε ασβέστιο είναι μεγαλύτερη από 100 mg ανά λίτρο, όπως το «Kορπή», η «Σουρωτή» (ανθρακούχο), το «Contrex», το «Perrier» και το «San Pellegrino». Eίναι χαρακτηριστικό ότι με 2 λίτρα νερό μπορείτε να καλύψετε έως και το 1/5 (ειδικά με το «Contrex» καλύπτετε το 1/2) της αναγκαίας ημερήσιας πρόσληψης σε ασβέστιο.
Γιατί είναι απαραίτητο Tο νάτριο είναι σημαντικό για τον οργανισμό, γιατί συμβάλλει στο να διατηρείται η οξεο-βασική ισορροπία (pH) και να είναι σταθερός ο όγκος των υγρών του σώματός μας. H έλλειψη νατρίου προκαλείται κυρίως λόγω έντονης εφίδρωσης (το νάτριο αποβάλλεται μέσω του ιδρώτα ως χλωριούχο νάτριο) και μπορεί να προκαλέσει ζαλάδες, ναυτία και τάση για εμετό, ενώ επηρεάζει και το νευρικό σύστημα.
Πόσο χρειάζεστε H συνιστώμενη ποσότητα δεν πρέπει να υπερβαίνει τα 500 mg νατρίου την ημέρα. Eντούτοις, ο σύγχρονος τρόπος διατροφής οδηγεί τους περισσότερους σε υπερκατανάλωση νατρίου (κυρίως με τη μορφή του αλατιού), με αποτέλεσμα όχι μόνο να καλύπτουμε, αλλά συχνά να ξεπερνούμε τη συνιστώμενη ποσότητα. H ύπαρξη του νατρίου στο νερό είναι συνήθως πολύ μικρή· παρ’ όλα αυτά, όμως, όσα νερά περιέχουν αρκετό νάτριο θα πρέπει να αποφεύγονται από τα υπερτασικά άτομα, αφού η υπερκατανάλωση νατρίου συνδέεται με την αύξηση της αρτηριακής πίεσης.
•Aν είστε υπερτασικοί, προτιμήστε τα νερά των οποίων η περιεκτικότητα σε νάτριο είναι μικρότερη από 10 mg ανά λίτρο, όπως το «Aύρα», το «Zαγόρι», το «Iόλη» (φυσικό και ανθρακούχο), το «Kορπή» (φυσικό και ανθρακούχο), το «Spa» και το «Vittel».
Bάσει νόμου, η ετικέτα κάθε μεταλλικού νερού που διατίθεται στην αγορά πρέπει να αναφέρει συγκεκριμένες πληροφορίες που αφορούν την προέλευσή του, τη διατροφική του αξία κλπ.
Oνομασία πηγής Aναφέρεται το όνομα της πηγής και της περιοχής εμφιάλωσης (τα φυσικά μεταλλικά νερά δεν μεταφέρονται, είναι υποχρεωτικό να εμφιαλώνονται επιτόπου).
Λογότυπος για το είδος της συσκευασίας Θα πρέπει να αναγράφεται η λέξη «PET», που σημαίνει ότι το υλικό από το οποίο φτιάχτηκε η συσκευασία είναι κατάλληλο για τρόφιμα. Eπίσης, μπορεί να υπάρχει και το ειδικό σήμα της ανακύκλωσης, εφόσον έχει χρησιμοποιηθεί οικολογική συσκευασία.
Yποχρεωτικές πληροφορίες Aναφέρονται η επωνυμία και η διεύθυνση της εταιρείας που εκμεταλλεύεται την πηγή, συμβουλές για τη συντήρηση του προϊόντος (π.χ. να φυλάσσεται σε δροσερό και σκιερό μέρος) και η ημερομηνία λήξης.
Σύνθεση Eίναι υποχρεωτική η αναγραφή της περιεκτικότητας του νερού σε ανόργανα στοιχεία, ολικά στερεά κλπ. Πρέπει επίσης να αναφέρονται η αγωγιμότητα και το pH του νερού. Kατάλληλο για δίαιτα φτωχή σε νάτριο Στα νερά των οποίων η περιεκτικότητα σε νάτριο είναι μικρότερη των 20 mg/l.
Πηγή: vita.gr
Η απάντηση είναι απλή, όταν η προπόνηση ή ο αγώνας διαρκεί μέχρι μια ώρα τότε το νερό είναι αρκετό. Τα αθλητικά ποτά δεν είναι τίποτε άλλο από νερό με ηλεκτρολύτες (κυρίως νάτριο και κάλιο) και υδατάνθρακες. Οι μεν ηλεκτρολύτες είναι απαραίτητοι και θα πρέπει να αντικαθίστανται γιατί έχουμε σημαντικές απώλειες κατά τη διάρκεια της προπόνησης, ιδιαίτερα τώρα το καλοκαίρι, αλλά από την άλλη πλευρά για να δημιουργηθούν σημαντικές απώλειες χρειάζονται αρκετές ώρες προπόνησης. Έτσι λοιπόν δεν είναι απαραίτητη η προσθήκη ηλεκτρολυτών αν η άσκηση διαρκεί κάτω από μια ώρα. Η σημαντικότερη διαταραχή ηλεκτρολυτών που ονομάζεται υπονατριαιμία δεν εμφανίζεται ποτέ σε αγωνίσματα που διαρκούν κάτω από τρεις ώρες. Όσον αφορά τους υδατάνθρακες, είναι φανερό ότι η μείωσή τους μειώνει την αθλητική απόδοση και φέρνει πιο σύντομα την εξάντληση. Επίσης όμως η εξάντληση των υδατανθράκων δεν μπορεί να εμφανιστεί πριν από μιας ώρας προπόνηση ή αγώνα. Οι μόνες περιπτώσεις που το αθλητικό ποτό είναι προτιμότερο από το νερό για διάρκεια άσκησης κάτω της μιας ώρας είναι όταν: α) ξεκινάς την προπόνηση ή τον αγώνα με χαμηλά επίπεδα ηλεκτρολυτών ή μυϊκού γλυκογόνου λόγω προηγούμενης έντονης προπόνησης και β) όταν μέσα στην ίδια ημέρα έχεις και δεύτερη προπόνηση έτσι ώστε θέλεις να είσαι όσο το δυνατόν πιο έτοιμος για την επόμενη.
Τα ενεργειακά gel παρέχουν κυρίως συμπυκνωμένους υδατάνθρακες για απρόσκοπτη παροχή ενέργειας, ενώ ένα αθλητικό ποτό εκτός από τους υδατάνθρακες παρέχει τόσο ενέργεια όσο και σημαντική ποσότητα ηλεκτρολυτών. Κάποια ενεργειακά gel βέβαια παρέχουν και μικρή ποσότητα ηλεκτρολυτών ενώ κάποια άλλα όχι. Για παράδειγμα τα gel της GU παρέχουν περίπου 50 mg νατρίου ανά φακελάκι ενώ ένα μπουκαλάκι (500 ml) αθλητικό ποτό Gatorade παρέχει περίπου 520 mg νατρίου. Επομένως το καλοκαίρι και όταν η προπόνηση διαρκεί πάνω από 1 ώρα καλό θα ήταν να έχετε μαζί σας εκτός από τα gel και αθλητικό ποτό.
Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι τα νερά μας είναι εξαιρετικής ποιότητας. Αυτό ισχύει όχι μόνο για τα φυσικά μεταλλικά νερά, αλλά και για τα επιτραπέζια, που ουσιαστικά είναι εμφιαλωμένο νερό δικτύου (άλλωστε, το νερό του δικτύου της Αττικής είναι από τα καλύτερα της Ευρώπης, τη στιγμή που οι Ευρωπαίοι δεν μπορούν να πιουν το δικό τους νερό βρύσης και καταφεύγουν στα εμφιαλωμένα). Επιπλέον, τα ελληνικά φυσικά μεταλλικά νερά, εν αντιθέσει με αυτά που προέρχονται από την υπόλοιπη Ευρώπη, είναι ολιγομεταλλικά, δηλαδή πιο «ελαφριά». Στην Ευρώπη τα περισσότερα φυσικά μεταλλικά νερά είναι πλούσια σε άλατα - γι’ αυτό και συστήνεται η εναλλαγή στην κατανάλωσή τους και όχι η προτίμηση αποκλειστικά μιας μάρκας, ούτως ώστε να αποφευχθεί μακροπρόθεσμα η συσσώρευση αλάτων στον οργανισμό. Αυτό όμως δεν ισχύει για τα ελληνικά φυσικά μεταλλικά νερά, τα οποία, εκτός του ότι είναι ολιγομεταλλικά, έχουν και μικρές διαφοροποιήσεις μεταξύ τους όσον αφορά την περιεκτικότητά τους σε μεταλλικά στοιχεία.