Χαίρετε, στην ιστοσελίδα κατά διαστήματα δημοσιεύονται άρθρα κυρίως από έρευνες, γνώστες του αντικειμένου και ειδικευμένους σε θέματα διατροφής, ιατρικής, βοτανολογίας, γυμναστικής κ.α. αναφέροντας χαρακτηριστικά ευεξίας, ιδιότητες και όχι μόνο, που σκοπό έχουν την καλύτερη υγεία και ψυχολογία του ανθρώπου και ποιο ποιοτικό τρόπο ζωής!
Το κεφίρ είναι ένα παραδοσιακό προβιοτικό γαλακτοκομικόπροϊόν που χρησιμοποιείται εδώ και αιώνες στον Καύκασο και έχει συνδεθεί με την εκπληκτική μακροζωία των φυλών που ζουν εκεί.
Κατά καιρούς έχουν γίνει πολλές έρευνες και μελέτες σχετικά με τις ευεργετικές επιδράσεις του κεφίρ στην ανθρώπινη υγεία, που τεκμηριώνουν τις αντιμικροβιακές ιδιότητες έναντι μεγάλης γκάμας βακτηρίων μεταξύ αυτών και της σαλμονέλας. Το γεγονός ότι πολλές σύγχρονες παθήσεις φαίνεται να πυροδοτούνται από βακτήρια είναι ένας ακόμα σημαντικός λόγος να συμπεριλάβουμε το κεφίρ στο καθημερινό μας διαιτολόγιο. Επίσης ο γαλακτοβάκιλλος L.casei. του kefir έχει εκπληκτική αντοχή στις γαστρικές εκκρίσεις, καταφέρνοντας έτσι να φθάσει σχεδόν ανεπηρέαστος σε μεγάλες συγκεντρώσεις στο έντερο, όπου και συμβάλλει στην αποίκηση και στη διατήρηση της επιθυμητής σύνθεσης της μικροχλωρίδας. Ακόμη, αναστέλλει τη δράση παθογόνων βακτηρίων και προάγει την άμυνα του οργανισμού ενάντια σε λοιμώξεις του εντερικού σωλήνα.
Πέρα από τις επιστημονικές έρευνες το κεφίρ φημολογείται πως θεραπεύει πολλές παθήσεις όπως: Αναιμία, άσθμα και βρογχίτιδα, μεταβολικές διαταραχές, αθηροσκλήρωση, αλλεργικές παθήσεις φυματίωση, ανώμαλη αύξηση των κυττάρων, υψηλά επίπεδα χοληστερόλης , την υπέρταση κ.α
Η θρεπτική αξία είναι υψηλή και αφομοιώνεται εύκολα από τον οργανισμό. Eίναι πλούσιο σε ασβέστιο, μαγνήσιο και φώσφορο, λόγω του γάλακτος που περιέχει, καθώς και σε βιταμίνες, όπως η πυριδοξίνη, η βιοτίνη, το φυλλικό οξύ και η βιταμίνη B12, ενώ οι πρωτεΐνες του είναι υψηλής βιολογικής αξίας.
Είναι εξαιρετική τροφή για όσους ασχολούνται με τον αθλητισμό και τα σπορ, για έγκυες γυναίκες ή γυναίκες που θηλάζουν, για άτομα τρίτης ηλικίας και για όσους έχουν προβλήματα με το ανοσοποιητικό σύστημα
Παράγεται από οποιονδήποτε τύπο γάλακτος στο οποίο έχει προστεθεί για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα καλλιέργεια από νωπούς σπόρους κεφίρ, προκαλώντας ζύμωση. Οι σπόροι (ή αλλιώς «κόκκοι») του κεφίρ, που οπτικά δίνουν την εντύπωση σφουγγαριού ή μικρών συστάδων κουνουπιδιού, αποτελούνται από μια μάζα οξυγαλακτικών βακτηριδίων φιλικών για τον ανθρώπινο οργανισμό ζύμης και ενός μοναδικού υδατοδιαλυτού πολυσακχαρίτη που ονομάζεται kefiran. Μπορείτε να το προμηθευτείτε είτε έτοιμο φτιαγμένο από κάποια καταστήματα υγιεινής διατροφής είτε να προμηθευτείτε τους σπόρους και να το φτιάχνετε μόνοι σας στο σπίτι.
Οδηγίες για παρασκευή κεφίρ στο σπίτι
Βάλτε 50 γραμμάρια κόκκους κεφίρ σε ένα γυάλινο βάζο.
Προσθέστε 1/2 λίτρο γάλα της προτίμησής σας και κλείστε καλά το καπάκι.
Αφήστε το σε θερμοκρασία δωματίου 24 ώρες. Αν το θέλετε ποιο αραιό αφήστε το 12 ώρες. Όσο πιο πολύ το άφήνετε τόσο πιο πηχτό και όξινη η γεύση θα γίνεται. Γενικά μην το αφήνεται πάνω από τρεις μέρες και λιγότερο από 12 ώρες. Φροντίστε επίσης να είναι μακριά απο το άμεσο ηλιακό φώς.
Περάστε το από πλαστικό σουρωτήρι (όχι μεταλλικό). Αυτό που θα περάσει είναι το πόσιμο κεφίρ, ότι μείνει στο σουρωτήρι είναι οι δραστικοί κόκκοι τους οποίους θα ξαναχρησιμοποιήσετε για την επόμενη καλλιέργεια.
Ξεβγάλτε καλά το βάζο, και τους κόκκους όπως είναι μέσα στο πλαστικό σουρωτήρι, με φρέσκο γάλα ή με κρύο νερό προσέχοντας να στραγγίσει καλά και επαναλαμβάνετε την ίδια διαδικασία παρασκευής από την αρχή.
Με την συνεχή καλλιέργεια ο αριθμός των κόκκων πολλαπλασιάζετε και, η τους αφήνετε και με την ίδια ποσότητα γάλατος θα γίνει πιο πυκνό η το απομακρύνεται. Δείτε στο παρακάτω βίντεο με πολύ απλό τρόπο την διαδικασία καλλιέργειας κεφίρ.
Το φαρμακευτικό σκεύασμα αποτελείται από τα στεγνωμένα φύλλα, τα άνθη και τις ρίζες της Τσουκνίδας, η οποία είναι ένα πολυετές φυτό, ευρέως διαδεδομένο κοντά στις κατοικίες των ανθρώπων και στα νιτρώδη εδάφη. Όπως γράφει ο άγγλος βοτανολόγος του 17-αιώνα, Κουλπεπέρ στο πιο δημοφιλές βοτανολογικό βιβλίο όλων των εποχών, “οι τρίχες τις που κεντρίζουν και φέρνουν φαγούρα δεν χρειάζονται περιγραφή,- αυτές μπορεί να τις βρούμε και στο πιο βαθύ σκοτάδι, μέσων της αφής”. Η Τσουκνίδα έχει ίσιο κορμό που φτάνει μέχρι 1 μ. ύψος, φύλλα ωοειδή με πριονωτά χείλη που βγαίνουν αντίθετα το ένα από το άλλο στον κορμό. Τα φύλλα και ο κορμός της είναι σκεπασμένα με καυτερές τρίχες,- τα άνθη της είναι μικροσκοπικά πράσινα χωρισμένα σ΄ αρσενικά και θηλυκά σε ξεχωριστά φυτά, και βγαίνουν το καλοκαίρι σε τσαμπιά που κρέμονται μεγαλύτερα από την ουρά των φύλλων. Είναι γνωστή και με τα ονόματα: ακαληφή, ούρτικη, ατσικνίδα κ.ά.
Ο Ιπποκράτης (460 – 375 π.Χ.) αριθμεί την Τσουκνίδα ανάμεσα στα φυτά “πανάκεια” (που κάνουν για όλες τις ασθένειες) και σήμερα ύστερα από 2 500 χρόνια κανείς δεν μπορεί να αμφιβάλει γι αυτό, η Τσουκνίδα είναι από τα πιο θαυματουργά και χρήσιμα φαρμακευτικά φυτά, που δεν χρειάζεται να ψάξουμε στην άκρη του κόσμου για να τα βρούμε και η χρήση της πέρα από την ευεργετική δράση δεν παρουσιάζει καμιά παρενέργεια, ανεξάρτητα από την δόση χρήσεως της.
ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ
Τα φύλλα τις Τσουκνίδας περιέχουν αμμωνία, οξικό οξύ, φορμικό οξύ, γλουκονικές και αντιβιοτικές ουσίες, χλωροφύλλη, καροτίνες, βιταμίνες Β-2, προβιταμίνη Α (πιο πολύ από το Καρότο), βιταμίνη C (πιο πολύ από το Φραγκοστάφυλλο) και βιταμίνη Κ, πατοτενικό οξύ, ποτασικά άλατα, σίδηρο, πυρίτιο κ.ά. Περιέχει επίσης ασετιλκολίνη, ισταμίνη και σεροτονίνη (η επιρροή της ασετιλκολίνης και ισταμίνης στη δράση του σκευάσματος είναι μικρή). Έχει στυπτικές, διουρητικές και τονωτικές ιδιότητες, ελέγχει τις αιμορραγίες, καθαρίζει τον οργανισμό από τις τοξίνες, αυξάνει την αιμογλομπίνη, τα ερυθρά αιμοσφαίρια και τις πηκτικές ουσίες του αίματος και ολίγον κατεβάζει την πίεση και το σάκχαρο του αίματος.
Χάρη σ΄αυτές τις ιδιότητες χρησιμοποιείται εσωτερικά για τις αναιμίες, τις αιμορραγίες (ειδικά της ουρήθρας), την διάρροια (ακόμα και αυτής της χολέρας), τα υπερβολικά έμμηνα, αιμορροΐδες, ρευματισμό, ποδάγρα και ασθένειες του δέρματος (ειδικά στο έκζεμα), επίσης αυξάνει το γάλα στις θηλάζουσες μητέρες. Συνιστάται σαν ελαφρύ διουρητικό στα οιδήματα (πρηξίματα), στους ερεθισμούς των ουροφόρων οδών (νεφρών και ουρήθρας), και στο ρευματισμό. Είναι χρήσιμη επίσης και στις ασθένειες του συκωτιού και της χολής, φυματίωση, αρτηριοσκλήρυνση και δυσλειτουργίες του μεταβολισμού. Το αφέψημα σπόρων της Τσουκνίδας είναι ένα καλό καθαρτικό μέσο ενάντια στην δυσκιλιότητα ωφειλώμενη σε δυσλειτουργία του συκωτιού και της χολής, συνδιάζεται καλά για αυτό το σκοπό με μουστάκια Καλαμποκιού.
Το έγχυμα ή αφέψημα του φυτού παίρνεται στην γαστρίτιδα με υπερέκκριση πεπτικών υγρών. Είναι γνωστή σαν φυτό με πολλές βιταμίνες, γ΄ αυτό συνιστάται υπό μορφή τσαγιού όταν ο οργανισμός έχει ανάγκη για βιταμίνες.
Τα φύλλα τις Τσουκνίδας περιέχουν αμμωνία, οξικό οξύ, φορμικό οξύ, γλουκονικές και αντιβιοτικές ουσίες, χλωροφύλλη, καροτίνες, βιταμίνες Β-2, προβιταμίνη Α (πιο πολύ από το Καρότο), βιταμίνη C (πιο πολύ από το Φραγκοστάφυλλο) και βιταμίνη Κ, πατοτενικό οξύ, ποτασικά άλατα, σίδηρο, πυρίτιο κ.ά. Περιέχει επίσης ασετιλκολίνη, ισταμίνη και σεροτονίνη (η επιρροή της ασετιλκολίνης και ισταμίνης στη δράση του σκευάσματος είναι μικρή). Έχει στυπτικές, διουρητικές και τονωτικές ιδιότητες, ελέγχει τις αιμορραγίες, καθαρίζει τον οργανισμό από τις τοξίνες, αυξάνει την αιμογλομπίνη, τα ερυθρά αιμοσφαίρια και τις πηκτικές ουσίες του αίματος και ολίγον κατεβάζει την πίεση και το σάκχαρο του αίματος.
Οι τρυφερές Τσουκνίδες μπορεί να χρησιμοποιηθούν σαν ζαρζαβατικά στις σαλάτες για την αύξηση και ρύθμιση της λειτουργίας των εντέρων, και στις αναιμίες λόγω του σιδήρου που περιέχει. Στα αδύνατα παιδιά με καθυστέρηση ανάπτυξης συνιστάται να πίνουν χυμό Τσουκνίδας ανεμιγμένο με χυμό Καρότου σε ποσοστό 1 : 3. Το έγχυμα και ο χυμός του φυτού βελτιώνουν την λειτουργία των νεφρών και δρα σαν διουρητικό και αντιφλεγμονώδες μέσο στις παθήσεις των νεφρών και τις ουρήθρας και σε περιπτώσεις κατακράτησης ούρων. Για τις πέτρες στα νεφρά συνιστάται να πίνεται έγχυμα σπόρων, ενώ σε περιπτώσεις κατακράτησης ούρων συνιστάται να πίνεται αφέψημα ριζών Τσουκνίδας. Σε περιπτώσεις αιματουρίας συνιστάται έγχυμα φύλλων από ½ ποτηριού πρωί και βράδυ και φρέσκος χυμός από 1 κουταλάκι του καφέ, 3 φορές την ημέρα.
Το τσάι των φύλλων και τα φρέσκα φύλλα με μέλι παρουσιάζουν καλή αποχρεμπτική δράση στο βήχα, βρογχίτιδα, δύσπνοια, πνευμονία, φυματίωση και σε περιπτώσεις αιμοπτησίας. Κρασί φύλλων Τσουκνίδας (1:3) παίρνεται από 1 κουτάλι φαγ. για τον βήχα, βρογχίτιδα και πλευρίτιδα.
Έγχυμα και χυμός του φυτού δρα σαν ηρεμιστικό μέσο στις νευρικές διαταραχές, επιληψία, υστερία και σπασμούς. Στις αιμορραγίες από την μύτη τοποθετείται στην μύτη μια γάζα μουσκεμένη με τον φρέσκο χυμό του φυτού.
Σε περιπτώσεις κατακράτησης ούρων σαν ισχυρό διουρητικό μέσο συνιστάται να πίνεται αφέψημα φύλλων με μέλι. Σε περιπτώσεις κακοηθών εξογκωμάτων συνιστάται να γίνονται πλύσεις με το αφέψημα των φύλλων, ρίζας, φρέσκου χυμού και να παίρνεται εσωτερικά. Συνδυάζεται πιο καλά γι αυτό το σκοπό αφέψημα ριζών Τσουκνίδας με έγχυμα Χελιδονιού, 3 φορές την ημέρα μετά από το φαγητό. Στην Τσουκνίδα έχουν ανακαλυφθεί δραστικές βιολογικές ουσίες παρόμοιες με τις θηλυκές ορμόνες των γυναικών, γι αυτό η Τσουκνίδα αποδεικνύεται ένα από τα καλύτερα φυσικά μέσα για τις γυναικολογικές ασθένειες, όπως: διαταραχές των έμμηνων, αιμορραγίες μετά τον τοκετό, λευκόρροια κ.ά. Σε περιπτώσεις αδενωμάτων της μήτρας δεν συνιστάται να παίρνονται σκευάσματα Τσουκνίδας.
Ο φρέσκος χυμός της Τσουκνίδας κατεβάζει το σάκχαρο του αίματος, χάρη στο περιεχόμενο της σε “σεκρετίνη”, η οποία διεγείρει την λειτουργία του πάνκρεας.
Η χρήση της Τσουκνίδας αντενδείκνειται σε περιπτώσεις αυξημένης πηκτικότητας του αίματος, αρτηριοσκλήρυνση και υπέρταση, στους υπερήλικες πρέπει να περιορίζεται για αποφυγή δημιουργίας θρομβώσεων στα αιμοφόρα αγγεία.
Εξωτερικά χρησιμοποιείται ο χυμός, αφέψημα και έγχυμα για τους αρθριτικούς πόνους, ποδάγρα, ισχιαλγία, παράλυση, φλεγμονές του μυελού των οστών, νευραλγίες, αιμορροΐδες, για το δυνάμωμα των μαλλιών και ενάντια στην πιτυρίδα, τα καψίματα, πληγές (βοηθάει την επούλωση), τσιμπήματα των εντόμων, ρινορραγίες, μόλωπες κ.ά. Για τις ασθένειες του δέρματος φαγούρα, έκζεμα και σπυριά με αφέψημα των ριζών γίνονται κομπρέσες και μπάνια. Με το αφέψημα και τον χυμό του φυτού γίνονται πλυσίματα και τοποθετούνται κομπρέσες στο δαγκώματα των σκύλων. Συνδυάζεται καλά με την Κολλιτσίδα (Arctium lapa) για την αντιμετώπιση του εκζέματος.
Σημείωση
Οι καυστικές ιδιότητες της Τσουκνίδας οφείλονται σ΄ένα συνθετικό της χωρίς άζωτο (φορμικό οξύ), το οποίο είναι μη εξατμιστέο και ρετσινώδες, το οποίο προκαλεί κάψιμο και φαγούρα και όταν βρίσκεται σε πολύ μικρές ποσότητες. Το στεγνό σκεύασμα, όπως και τα υγρά παρασκευάσματα που φτιάχνονται από το χλωρό φυτό αλλά με ζέσταμα δεν έχουν καυστικές ιδιότητες. Αυτές τις ιδιότητες τις διατηρούν τα αλκοολούχα παρασκευάσματα που φτιάχνονται από το φρέσκο φυτό (όταν αυτό μουσκεύει για αρκετό χρόνο σε οινόπνευμα). Η Τσουκνίδα εκμεταλλεύεται οικονομικά για την παραγωγή της χλωροφύλλης, από την οποία παρασκευάζεται η φητόλη, η οποία είναι η πρώτη ύλη για την σύνθεση των βιταμινών Ε και Κ.
ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΚΑΙ ΧΡΗΣΗ Αφέψημα: 2 κουτάλια φαγ. με θρυμματισμένο σκεύασμα βουτιέται σ΄ ένα ποτήρι (200 γρ.) νερό, βράζεται για 1 λεπτό, μετά το υγρό στραγγίζεται και πίνεται. Παίρνονται 2 – 3 τέτοιες δόσεις την ημέρα, γλυκαίνοντας κατά προτίμηση με μέλι ή ζάχαρη.
Για εξωτερική χρήση προετοιμάζεται με τον παραπάνω τρόπο πιο συμπυκνωμένο αφέψημα (2-4 κουτάλια φαγ. σε 200 γρ. νερό) και κατά των ρευματισμών και νευραλγιών, για εντριβές και κατάπλασμα μπορεί να χρησιμοποιηθεί αλκολάτ (οινοπνευματώδες διάλυμα χλωρών φύλλων της Τσουκνίδας σε οινόπνευμα), μία χούφτα χλωρά φύλλα σε 500 γρ. οινόπνευμα (40 % συμπυκνωμένο), ή στη θέση του τσίπουρου, ούζο ή βότκα,- να μουλιάσουν για 24 ώρες.
Για το σταμάτημα των εσωτερικών αιμορραγιών συστήνεται ο φρέσκος χυμός, ο οποίος πίνεται αμέσως.
Προσεκτικά γιατί φρέσκα τσιμπάει και πονάει λίγο, χρησιμοποιήστε γάντια για την περισυλλογή της.
Τέσσερις ανθυγιεινές συνήθειες σε συνδυασμό, το κάπνισμα, η μεγάλη κατανάλωση ποτού, η καθιστική ζωή και η φτωχή διατροφή, μπορεί να γεράσουν τον άνθρωπο κατά 12 χρόνια, σύμφωνα με νέα έρευνα. Τα ευρήματα προέκυψαν από έρευνα που παρακολούθησε σχεδόν 5.000 Βρετανούς για 20 χρόνια και υποστηρίζουν ακόμα έναν λόγο υιοθέτησης ενός πιο υγιεινού τρόπου ζωής.
Συνολικά 314 άνθρωποι είχαν 4 ανθυγιεινές συμπεριφορές. Από αυτούς, 91 πέθαναν κατά τη διάρκεια της έρευνας, ποσοστό 29%. Μεταξύ των 387 περισσότερο υγιών ανθρώπων που δεν είχαν καμία από τις 4 ανθυγιεινές συνήθειες, μόνο 32 πέθαναν, ποσοστό 8%.
Οι επικίνδυνες συμπεριφορές είναι: το κάπνισμα, η κατανάλωση περισσότερων των τριών ποτών την ημέρα για άντρες και δυο για γυναίκες, η άσκηση λιγότερο από 2 ώρες την εβδομάδα και η κατανάλωση φρούτων και λαχανικών λιγότερες από τρεις φορές καθημερινά.
Οι συνήθειες αυτές σε συνδυασμό αύξαναν σημαντικά τον κίνδυνο θανάτου και οδήγησαν τους ανθρώπους να φαίνονται κατά 12 χρόνια μεγαλύτεροι σε σχέση με τους ανθρώπους που ανήκαν στην ομάδα με τους περισσότερο υγιείς, δήλωσε η επικεφαλής της έρευνας, Elisabeth Kvaavik, από το Πανεπιστήμιο του Όσλο.
Η ομάδα των περισσότερο υγιών ανθρώπων περιελάμβανε όσους δεν κάπνισαν ποτέ και όσους είχαν διακόψει, γυναίκες που έπιναν λιγότερα από 2 ποτά την ημέρα και άντρες που κατανάλωναν λιγότερα από 3, όσους γυμνάζονταν τουλάχιστον 2 ώρες την εβδομάδα και όσους κατανάλωναν φρούτα και λαχανικά τουλάχιστον 3 φορές την ημέρα.
Για παράδειγμα, ένα καρότο, ένα μήλο και ένα, ποτήρι χυμού πορτοκάλι θα ήταν αρκετά για τα όρια φρούτων και λαχανικών της έρευνας δήλωσε η Kvaavik, παρατηρώντας ότι οι ποσότητες είναι μέτριες και λιγότερο αυστηρές από πολλές συστάσεις
Στην έρευνα έλαβαν μέρος 4.885 ενήλικες, ηλικίας άνω των 18 ετών, ή 44 ετών κατά μέσον όρο. Τους ζητήθηκε να περιγράψουν τον τρόπο ζωής τους.
Τα πιστοποιητικά θανάτου ελέγχθηκαν για τα επόμενα 20 χρόνια. Οι πιο συνήθεις αιτίες θανάτου περιελάμβαναν καρδιοπάθειες και καρκίνο. Και οι δυο συνδέονται με ανθυγιεινό τρόπο ζωής.
Η έρευνα δημοσιεύεται στο περιοδικό ‘Archives of Internal Medicine.’
Ο βασιλικός πολτός είναι μία άσπρη κρεμώδης ουσία, ισχυρά όξινη, με ιδιάζουσα οσμή και υπόπικρη γεύση, εξαιρετικά θρεπτική, η οποία εκκρίνεται από τους υποφαρυγγικούς αδένες των νεαρών εργατριών μελισσών για να τραφούν οι προνύμφες και η ενήλικη βασίλισσα.
Φυσικές ιδιότητες του βασιλικού πολτού
Ο φρέσκος βασιλικός πολτός έχει λαμπερό λευκό χρώμα. Όταν όμως έρθει σε επαφή με τον αέρα ή εκτεθεί στο φως, το χρώμα του μεταβάλλεται σε ανοικτό κίτρινο και σκούρο γκρι. Η μεταβολή αυτή οφείλεται σε ένζυμα, τα οποία οξειδώνουν κάποιες ουσίες του βασιλικού πολτού και τον καταστρέφουν.
Η υφή του είναι ζελατινώδης και παχύρρευστη, αλλά με την πάροδο του χρόνου μεταβάλλεται σε συμπαγή. Το αυξανόμενο ιξώδες φαίνεται να σχετίζεται με μία αύξηση των αδιάλυτων στο νερό αζωτούχων ενώσεων, μαζί με μία μείωση των διαλυτών ελεύθερων αμινοξέων. Αυτές οι αλλαγές οφείλονται, προφανώς, σε συνεχείς ενζυματικές δραστηριότητες και στις αλληλεπιδράσεις μεταξύ των λιπιδίων και των πρωτεϊνών.
Χαρακτηρίζεται από ελαφρύ δριμύ άρωμα και όξινη γεύση που οφείλεται στο πολύ χαμηλό pH (3,5-4,5). Η πυκνότητά του είναι περίπου 1,1gr/cm³ και είναι μερικώς διαλυτός στο νερό.
Χημική σύνθεση του βασιλικού πολτού
Η μεγάλη θρεπτική αξία και οι βιολογικές ιδιότητες του βασιλικού πολτού οφείλονται στην ειδική σύνθεσή του. Τα κύρια συστατικά του είναι το νερό, οι πρωτεΐνες, τα σάκχαρα, τα λιπίδια και τα μεταλλικά άλατα. Το νερό αποτελεί τα 2/3 του φρέσκου βασιλικού πολτού, αλλά σε ξηρό βάρος οι πρωτεΐνες και τα σάκχαρα υπερτερούν κατά πολύ.
Από τις αζωτούχες ενώσεις, οι πρωτεΐνες καταλαμβάνουν ποσοστό 73,9. Όλα τα απαραίτητα αμινοξέα για τον άνθρωπο είναι παρόντα σε επαρκείς αναλογίες. Σε σύνολο 29 αμινοξέων που έχουν ταυτοποιηθεί, τα πιο σημαντικά είναι το ασπαρτικό και το γλουταμινικό οξύ.
Τα σάκχαρα του βασιλικού πολτού είναι κυρίως φρουκτόζη και γλυκόζη σε σχετικά σταθερή αναλογία, όμοια με αυτή του μελιού. Σε πολλές περιπτώσεις, η φρουκτόζη και γλυκόζη μαζί αποτελούν το 90% των συνολικών σακχάρων. Άλλα σάκχαρα είναι η μαλτόζη, η τραχαλόζη, η μελιβιόζη, η ερλόζη και η ριβόζη.
Η αναλογία λιπιδίων είναι ένα σπουδαίο και πολύ ενδιαφέρον χαρακτηριστικό του βασιλικού πολτού. Τα λιπίδιά του αποτελούνται κυρίως από λιπαρά οξέα με ασυνήθιστη και σπάνια δομή, μεταξύ των οποίων και το υδροξυτρανσδεκενοϊκό οξύ, το οποίο έχει αντιβακτηριακές και μυκητοκτόνες ιδιότητες, επίσης περιέχει ουδέτερα λιπίδια, στερόλες (χοληστερίνη) και κεριά.
Τα κυριότερα μεταλλικά στοιχεία που περιέχει είναι κάλιο, ασβέστιο, νάτριο, ψευδάργυρο, σίδηρο, χαλκό και μαγγάνιο, με μία ισχυρή επικράτηση του καλίου.
Χαρακτηριστικό του βασιλικού πολτού είναι η περιεκτικότητά του σε βιταμίνες: θειαμίνη, ριβοφλαβίνη, νιασίνη, παντοθενικό οξύ, πυριδοξίνη, βιοτίνη, φυλλικό οξύ και σε μικρότερες ποσότητες βιταμίνη C, D, A και Ε.
Επίσης περιέχει μία αναλογία ενεργών ουσιών, όπως η ακετυλοχολίνη που βρίσκεται σε ποσότητα πάνω από 1 mg/g και η οποία έχει αγγειoδιασταλτικές ιδιότητες, χρήσιμες για τη θεραπεία κυκλοφορικών διαταραχών που απαντώνται σε ηλικιωμένα άτομα. Έχει επίσης επίδραση και στο νευρικό σύστημα, επιτρέποντας τη μεταφορά νευρικών ταλαντώσεων από μία νευρική ίνα σε άλλη. Tέλος, διεγείρει την έκκριση αδρεναλίνης.
Τα οφέλη του βασιλικού πολτού
Ο βασιλικός πολτός παρέχει μία σειρά από θρεπτικά, ενεργητικά και μεταβολικά οφέλη. Επιδρά στη μακροζωία, βοηθά στη διατήρηση της υγείας, της ομορφιάς και της νεότητας, στις διάφορες λειτουργίες του σώματος και αυξάνει την αντοχή σε ασθένειες. Ευνοεί την οξυγόνωση των ιστών, διεγείρει την όρεξη και την ψυχική διάθεση, προικίζει τον οργανισμό με ερυθροποιητικές ιδιότητες (παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων), δρα ως αναλγητικό ελαφρύνοντας την αίσθηση του πόνου, βρίσκει εφαρμογή σε πόνους ρευματισμών, σε νεφρικά συμπτώματα που συναντώνται κατά την περίοδο της εγκυμοσύνης και στην ανάπτυξη των πρόωρων παιδιών. Επίσης διεγείρει την αντιβιοτική δράση του ανοσοποιητικού συστήματος, εμποδίζοντας την εισβολή και δράση των επιβλαβών βακτηρίων, ιών και μυκήτων. Επιπλέον ενεργεί ως τονωτικό του νευρικού συστήματος, ιδιότητα που οφείλεται στην παρουσία της ακετυλοχολίνης.
Συνεπώς, ο βασιλικός πολτός είναι ένα πολύτιμο μελισσοκομικό προϊόν, το οποίο θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί και ως συμπλήρωμα διατροφής αλλά και ως φάρμακο. Συνιστάται τόσο για άτομα που αντιμετωπίζουν κάποιο πρόβλημα υγείας και βρίσκονται σε στάδιο ανάρρωσης, αλλά και για υγιή άτομα στα οποία προσδίδει καλύτερη φυσική κατάσταση, μεγαλύτερη αντοχή κατά τη διάρκεια εντατικών δραστηριοτήτων και γενικώς ενισχύει τη γενική κατάσταση του οργανισμού εναντίον διαφόρων επιθέσεων. Προστατεύει από τον καρκίνο του προστάτη του μαστού και του ενδομητρίου και από την αρθρίτιδα.
ΠΡΟΣΟΧΗ: Οι ανεπιθύμητες δράσεις του βασιλικού πολτού
Μπορεί να προκαλέσει οξεία αναφυλακτική αντίδραση. Έχει θεωρηθεί έως απειλητικός για τη ζωή, σε ασθενείς με άσθμα.
Διαθεσιμότητα
Βασιλικός πολτός είναι διαθέσιμος και σε μορφή χαπιού και κάψουλας. Συγκεκριμένη δόση δεν έχει οριστεί. Τα διαιτητικά συμπληρώματα παρέχουν από 200-500mg.
«Βοηθά» την καρδιά, έχει αντικαρκινικές ιδιότητες και αναζωογωνεί την επιδερμίδα. Πολλές έρευνες μέχρι σήμερα έδειξαν ότι η κατανάλωση σταφυλιών έχει ευεργετικά αποτελέσματα για την υγεία. Πολλές έρευνες μέχρι σήμερα έδειξαν ότι η κατανάλωση σταφυλιών έχει ευεργετικά αποτελέσματα για την υγεία. H ουσία ρεσβερατρόλη θεωρείται ως το ενεργό συστατικό που κάνει το σταφύλι να έχει θετικές επιδράσεις στην καρδιά και παράλληλα να παρουσιάζει αντικαρκινικές ιδιότητες. H δημοσιοποίηση των ευεργετικών δράσεων του σταφυλιού και της ρεσβερατρόλης έχει πάρει μεγάλη έκταση. Tα θετικά αποτελέσματά της έχουν επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό όχι μόνο το ευρύ κοινό, αλλά και εταιρείες οι οποίες απομονώνουν τη ρεσβερατρόλη και την πωλούν ως ξεχωριστό φαρμακευτικό σκεύασμα. Mάλιστα υπάρχει ένα δημοφιλές παραδοσιακό φάρμακο από την Aπω Aνατολή, το οποίο περιέχει ρεσβερατρόλη και συστήνεται για τις παθήσεις των αιμοφόρων αγγείων και της καρδιάς.
Oι έρευνες μέχρι σήμερα, που εξέτασαν τη σχέση του σταφυλιού και της ρεσβερατρόλης από τη μία και του καρδιαγγειακού συστήματος από την άλλη, έδειξαν:
*Mείωση του κινδύνου για στεφανιαία νόσο της καρδιάς *Aντιοξειδωτική δράση της ρεσβερατρόλης *Mείωση της οξείδωσης της λιποπρωτεϊνης LDL και άλλων λιπιδίων, προστασία από την οξείδωση των λιπιδίων των κυττάρων. H αντιοξειδωτική δράση της ρεσβερατρόλης μπορεί να είναι μεγαλύτερη από αυτή των βιταμινών C και E. *Mειώνει τη συγκόλληση των αιμοπεταλίων και συμβάλλει έτσι στη μείωση του κινδύνου για αθηροσκλήρωση *Σε σχέση με την αντικαρκινική δράση της ρεσβερατρόλης φαίνεται κυρίως από εργαστηριακές έρευνες ότι μπορεί να καταστέλλει τη σύνθεση ελευθέρων ριζών, μειώνει τον κίνδυνο μεταλλάξεων και τη φλεγμονή. Tο σύνολο των δράσεων αυτών μπορούν να σταματήσουν την έναρξη της καρκινοποίησης των κυττάρων και να προστατέψουν τον οργανισμό από τον καρκίνο.
Παρά τα πιο πάνω δεδομένα, πρέπει να τονίσουμε ότι χρειάζονται επιπρόσθετες έρευνες σε πειραματόζωα και στον άνθρωπο για να φανεί κατά πόσο η ρεσβερατρόλη από μόνη της μπορεί να έχει ασφαλή και αποτελεσματική δράση. Eπιπρόσθετα η ομοιότητα που έχει η ρεσβερατρόλη με τη διεθυλστιλβεστερόλη προκαλεί ανησυχίες. H διεθυλστιλβεστερόλη είναι ένα συνθετικό οιστρογόνο που σχετίζεται με την ανάπτυξη κυττάρων καρκίνου του μαστού.
Συμπερασματικά λοιπόν βλέπουμε ότι η κατάσταση σχετικά με τη ρεσβερατρόλη χρειάζεται προσοχή. Σίγουρα δεν είμαστε σε θέση σήμερα να συστήσουμε τη λήψη φαρμακευτικών σκευασμάτων ρεσβερατρόλης για σκοπούς πρόληψης καρδιοπαθειών και καρκίνου. Παράλληλα, δεν είναι ορθό να συστήνουμε την κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων κόκκινου σταφυλιού λόγω των θετικών ιδιοτήτων της ρεσβερατρόλης. Πράγματι, η μεγάλη κατανάλωση σταφυλιού εγκυμονεί κινδύνους γαστρεντερικών διαταραχών. Eπιπλέον πρέπει λοιπόν να είμαστε πολύ προσεκτικοί στο τι διαλαλούν οι βιομηχανίες παραγωγής τροφών, συμπληρωμάτων διατροφής και άλλων φαρμακευτικών σκευασμάτων προς κατανάλωση από το ευρύ κοινό. Στην περίπτωση της ρεσβερατρόλης που τυχαίνει τώρα εκμετάλλευσης, είναι πρόωρο να δεχτούμε ότι η χορήγησή της, από μόνη της παρουσιάζει ευεργετικά αποτελέσματα. Δεν αποκλείεται στο μέλλον κάτι τέτοιο να αποδειχθεί. Oμως υπάρχει η πιθανότητα αυτό να διαψευσθεί ή ακόμη να φανεί ότι είναι επικίνδυνο.
Φυσικό αντιβιοτικό
H ρεσβερατρόλη είναι ένα φυτικό συστατικό που βρίσκεται στη φλούδα των σταφυλιών, στα μούρα, στα πεύκα, στον ευκάλυπτο, στα φιστίκια και στα φασόλια. H φλούδα των σταφυλιών περιέχει κατά πολύ τις μεγαλύτερες ποσότητες ρεσβερατρόλης. H ρεσβερατρόλη ανήκει στην οικογένεια των φυτοαλεξινών. Πρόκειται για ένα φυσικό αντιβιοτικό που παράγουν τα φυτά για την άμυνά τους. Iδιαίτερα όταν τα φυτά προσβάλλονται από μύκητες, παράγουν αυξημένες ποσότητες ρεσβερατρόλης.
Στα κρύα κλίματα τα σταφύλια προσβάλλονται περισσότερο από μύκητες και έτσι η περιεκτικότητά τους σε ρεσβερατρόλη είναι μεγαλύτερη σε περιοχές με ψυχρότερο κλίμα. H περιεκτικότητα του σταφυλιού σε ρεσβερατρόλη έχει σχέση με τη διάρκεια παρουσίας της φλούδας των σταφυλιών. Oσο περισσότερο χρόνο παραμένουν οι φλούδες, τόσο περισσότερη ρεσβερατρόλη θα περιέχουν.
Το γαλλικό παράδοξο
H κατανάλωση σταφυλιού φαίνεται να έχει απόλυτη σχέση με τη διατήρηση της υγείας μας και αυτό το επιβεβαιώνει το «γαλλικό παράδοξο» (French Paradox): Eίναι γνωστό ότι οι Γάλλοι καταναλώνουν υψηλές ποσότητες σταφυλιού, αλλά πέραν τούτου δεν προσέχουν ιδιαίτερα τη διατροφή τους: υψηλή κατανάλωση λιπαρών και χοληστερόλης με το βούτυρο, το αβγό, την κρέμα γάλακτος στα περισσότερα φαγητά και λιπαρές τροφές να αποτελούν τις αγαπημένες τροφές των Γάλλων.
Παρ όλα αυτά και ενώ θα περίμενε κανείς να κατέχουν εξέχουσα θέση στην παγκόσμια κατάταξη νοσηρότητας από καρδιαγγειακές παθήσεις, παραδόξως, συμβαίνει το αντίθετο. Eμφανίζουν σαφώς μικρότερα περιστατικά καρδιακών ασθενειών σε σχέση με τους Aμερικανούς, την ίδια στιγμή που οι τελευταίοι μειώνουν σταθερά το λίπος στο διαιτολόγιό τους. Σε μια πρόσφατη μελέτη 50 μέσοι κάτοικοι του Παρισιού συγκρινόμενοι με 50 μέσους κατοίκους Bοστόνης, βρέθηκαν υγιέστεροι και μακροβιότεροι σε σχέση με τους Aμερικανούς.
O ρυθμός θανάτων από καρδιαγγειακές νόσους μεταξύ των Γάλλων είναι 75 στους 100.000, ενώ ο αντίστοιχος αριθμός για τους Aμερικανούς είναι περισσότερο από διπλάσιος. Oι Eλληνες που επίσης κατέχουμε σημαντική θέση στη κατανάλωση σταφυλιού ανά τον κόσμο κατέχουμε σχετικά υψηλά ποσοστά μακροζωίας.
Από τον Ομηρο...
Tο σταφύλι, ξεχωριστό στοιχείο στην εκκλησιαστική μας παράδοση, όπως φαίνεται, έχει αρκετά παλιά ιστορία. Oι αρχαιότερες αναφορές βρίσκονται στα Oμηρικά Eπη. O Oμηρος εκθειάζει τις αρετές του, αλλά συγχρόνως στηλιτεύει και την κατάχρησή του. Στα συμπόσια των ηρώων δεσπόζει η κατανάλωση σταφυλιού τόσο στην Oδύσσεια όσο και στην Iλιάδα. O Oδυσσέας δίνει στον Eυρύμαχο να φάει σταφύλι, παρότι εκείνος είναι ακόμα βρέφος. Tο ίδιο συμβαίνει με τον Φοίνικα και τον Aχιλλέα αλλά και με τη Nαυσικά και τις θυγατέρες του Πινδάρου.
Η θρεπτική αξία
H καλλιέργεια των σταφυλιών είναι γνωστή από το 4.000 π.X. περίπου. Mε πολλές ποικιλίες και παραλλαγές είναι το πλέον διαδεδομένο φρούτο ανά τον κόσμο. Oσο για τη χημική περιεκτικότητά του, το σταφύλι περιέχει αλκοόλες, αλδεϊδες, εστέρες, μη πτητικά και πτητικά οξέα, σάκχαρα, αζωτούχες ενώσεις και τανίνες. H θρεπτική του απόδοση, χωρίς να είναι υψηλή, είναι αξιοσημείωτη: ασβέστιο, χαλκός, σίδηρος, μόλυβδος, κάλλιο, θερμίδες 80 στα 100 γρ.
Oι θετικές επιδράσεις του σταφυλιού στην υγεία οφείλονται στα εξής: Πέραν της ρεσβερατρόλης, υπεύθυνα είναι ένα ή περισσότερα φυτοχημικά στοιχεία που περιέχονται ιδιαίτερα στο κόκκινο σταφύλι:
Φλαβονοειδή: Γνωστά και ως βιταμίνη P συμβάλλουν όχι μόνο στην καρδιαγγειοπροστατευτική δράση του σταφυλιού, αλλά και στη θεραπεία διάφορων λοιμώξεων.
Kουερσιτίνη: τα κόκκινα σταφύλια περιέχουν υψηλή ποσότητα κουερσιτίνης - φλαβονοειδές που φαίνεται ότι προστατεύει τον οργανισμό από καρδιαγγειακές παθήσεις αλλά και από καρκίνο.
Eρευνητές του Πανεπιστημίου του Wisconsin απέδειξαν ότι αυξάνει την H.D.L., καταπολεμά τους θρόμβους, συμβάλλει στην αγγειοδιαστολή και πειραματικά εμποδίζει την ανάπτυξη καρκινικών όγκων σε πειραματόζωα. (Eπιπλέον υπάρχει στα πράσινα φασόλια, στην πάπρικα, κρεμμύδι, μαρούλι). H φύση μερίμνησε για το σταφύλι να αποτελεί έναν συνδυασμό ιδιοτήτων γεύσης και υγείας.
H υπέροχη νοστιμιά του αποτελεί το... κίνητρο και η συμβολή του στη διατήρηση της ανθρώπινη υγείας το... αποτέλεσμα. Σε κάθε περίπτωση αποτελεί μια διατροφή-πρόκληση, που αξίζει τον «κόπο» να εντάξουμε σε περίοπτη θέση στη διατροφή μας...
«Πολεμά» τα μικρόβια
Tο σταφύλι ενισχύει επίσης τα επίπεδα οιστρογόνων, μάχεται τα μικρόβια, αυξάνει την απορρόφηση ψευδαργύρου, με αποτέλεσμα τη γρηγορότερη επούλωση των πληγών, την καλύτερη γεύση και όσφρηση, πέψη, σεξουαλική ικανότητα, πρόληψη της αρτηριακής υπέρτασης, αναστολή υπερτροφίας του προστάτη. Tέλος, απομακρύνει τον σχηματισμό χολόλιθων και επιπλέον στον σακχαρώδη διαβήτη σε μέτρια ποσότητα φαίνεται ότι ασκεί ευνοϊκή επίδραση στη ρύθμιση του σακχάρου.
Τον τελευταίο καιρό όλο και περισσότερες έρευνες οι οποίες ασχολούνται με το πώς ο άνθρωπος θα νικήσει τον χρόνο βλέπουν το φως της δημοσιότητας. Η αλήθεια είναι ότι πάντοτε ο άνθρωπος ενδιαφερόταν για την μακροημέρευση, μόνο που τις τελευταίες δεκαετίες πληθαίνουν οι φωνές που λένε ότι μέχρι τα μέσα του αιώνα θα υπάρχει τρόπος να ζούμε παραγωγικά μέχρι τα ογδόντα έτη και συνολικά πάνω από εκατό χρόνια.
Ανεξάρτητα πάντως από ειδικότητα, όλοι οι επιστήμονες χαρακτηρίζουν την άσκηση ως τον υπ’ αριθμό ένα σύμμαχο στη βελτίωση τόσο της ποιότητας όσο και της διάρκειας της ζωής όλων μας.
Μιλώντας για άσκηση θα πρέπει να εξηγήσουμε ότι δεν αναφερόμαστε στον αγωνιστικό αθλητισμό αλλά σε ασκήσεις που μπορεί να κάνει ο καθένας, χωρίς τις περισσότερες φορές να απαιτείται ειδικός χώρος.
Τρεις είναι οι σημαντικότεροι παράμετροι μιας τέτοιας προσπάθειας: το είδος της άσκησης, η ένταση και η διάρκεια. Οι ασκήσεις που επιλέγονται θα πρέπει να κινητοποιούν μεγάλες μυϊκές ομάδες, να επαναλαμβάνονται τουλάχιστον τρεις έως πέντε φορές την εβδομάδα και να πραγματοποιούνται με το 60-70% της μέγιστης ικανότητας του ατόμου.
Μέσα από ένα τέτοιο πρόγραμμα άσκησης, τα οφέλη που προκύπτουν αφορούν κυρίως τους εξής τομείς:
Τη βελτίωση του μυϊκού συστήματος. Αυξάνοντας κάποιος τη μυϊκή του μάζα, διατηρεί τον μεταβολισμό του σε υψηλά επίπεδα, δεν παίρνει βάρος εύκολα και κατά συνέπεια κινδυνεύει λιγότερο από παχυσαρκία και ότι αυτή συνεπάγεται (σακχαρώδης διαβήτης, καρδιοπάθειες κ.α). Εκτός αυτού όμως, η αύξηση ή η διατήρηση του μυϊκού ιστού έχει ως αποτέλεσμα να επιβαρύνονται λιγότερο τα οστά του σώματός μας και κυρίως η σπονδυλική στήλη και τα οστά της λεκάνης, να απαιτείται λιγότερη ενέργεια για την πραγματοποίηση μιας προσπάθειας και να αποφεύγονται οι τραυματισμοί. Υπάρχουν εκατοντάδες ασκήσεις που μπορούν να γίνουν, αλλά οι κάμψεις, οι κοιλιακοί, οι έλξεις σε μονόζυγο συστήνονται για τους αρχάριους. Στο γυμναστήριο βέβαια υπάρχουν πάρα πολλές άλλες, ανάλογα με το επίπεδο και τους στόχους του κάθε ανθρώπου.
Τη βελτίωση του καρδιοαναπνευστικού συστήματος. Άτομα που ασκούνται τακτικά έχουν έως και 50% μικρότερες πιθανότητες να εμφανίσουν υπέρταση, ενώ έως 30% μικρότερες πιθανότητες για καρδιακό επεισόδιο.
Αυτό όμως που είναι εντυπωσιακό είναι η συμβολή της άσκησης στην οικονομία των παλμών της καρδιάς και κατ΄ επέκταση στην προστασία της. Σε ένα μέσο άνθρωπο ο καρδιακός μυς χτυπάει με συχνότητα 70 παλμούς ανά λεπτό. Σε έναν αθλητή μπορεί να φτάσει ακόμη και τους 50 παλμούς ανά λεπτό. Αντιλαμβάνεται κανείς πόσο λιγότερη φθορά έχει η καρδιά ενός αθλητή μετά από χρόνια. Ασκήσεις που μπορούν να βοηθήσουν εδώ είναι το τζόκινγκ (ακόμη και η πεζοπορία), το ποδήλατο, το κολύμπι ή ο συνδυασμός αυτών.
Αυτού του είδους οι δραστηριότητες είναι ιδανικές για τη μείωση του λίπους, και αν συνδυαστούν με ένα πρόγραμμα απώλειας βάρους φέρνουν θεαματικά αποτελέσματα.
Τη διάθεση. Είναι φανερό ότι μετά από άσκηση μέτριας έντασης η διάθεση αυξάνεται και κυριαρχεί ένα ευχάριστο συναίσθημα. Αυτό συμβαίνει ίσως λόγω της έκκρισης κάποιων ορμονών αλλά και λόγω της αποβολής του άγχους που κυριαρχεί κατά τη διάρκεια της ημέρας.
Εξάλλου οι άνθρωποι που ασκούνται συστηματικά παραμένουν περισσότερα χρόνια ενεργοί και μάλιστα φαίνεται ότι έχουν και περισσότερο ποιοτική σεξουαλική ζωή. Ένα φαινόμενο που παρατηρείται ιδιαίτερα στις γυναίκες είναι η παραίτηση από την ενεργή σεξουαλική ζωή όταν αυξηθεί πολύ το βάρος τους. Από την άλλη πλευρά, πολλοί άνδρες μειώνουν με τα χρόνια τις σεξουαλικές επαφές καθώς αντιμετωπίζουν μυϊκή κόπωση και προβλήματα δύσπνοιας, αποτέλεσμα της καθιστικής ζωής και της μηδαμινής άσκησης.
Δραστηριότητες που μπορούν βοηθήσουν εδώ είναι οι διατάσεις (αυξάνουν την ελαστικότητα των μυών), η σουηδική γυμναστική αλλά και το τένις, οι αθλοπαιδιές (μπάσκετ, βόλεϊ, ποδόσφαιρο 5Χ5), η κολύμβηση κ.α. Επίσης δραστηριότητες που έχουν να κάνουν με τη φύση (πεζοπορία, κηπουρική) μπορούν να συμβάλουν στην καλή διάθεση.
Πρέπει να γίνει σαφές ότι τα οφέλη που προαναφέραμε παρατηρούνται μόνο όταν γυμνάζεται κάποιος συστηματικά. Έρευνες δείχνουν ότι πρωταθλητές οι οποίοι μετά από κάποια ηλικία σταμάτησαν να γυμνάζονται είχαν τον ίδιο μέσο όρο ζωής με άλλους μη αθλητές.
Αντίθετα, αυτοί που εξακολούθησαν και μετά το πέρας της αθλητικής τους καριέρας να ασκούνται είχαν πιθανότητες να ζήσουν μέχρι και εφτά χρόνια περισσότερο.
Τελειώνοντας, θα λέγαμε ότι δεν υπάρχει απαγορευτική ηλικία προκειμένου κάποιος να αρχίσει να ασκείται. Φαίνεται ότι άσκηση στην τρίτη ηλικία μπορεί να συμβάλει στη διατήρηση λειτουργιών όπως η όραση, η αφή και η ακοή, που συνήθως μειώνονται, ενώ ακόμη και τότε μπορεί να επιτευχθεί αύξηση της μυϊκής μάζας. Σηκωθείτε λοιπόν από τον καναπέ και επιλέξτε ότι σας εκφράζει. Η ανταμοιβή θα είναι όχι μόνο περισσότερα χρόνια, αλλά κυρίως πιο όμορφες μέρες.
Aνήκετε σε αυτούς που πάντα βλέπουν το ποτήρι μισοάδειο; Συχνά κάνετε τους άλλους να αγανακτούν με την απαισιοδοξία σας; Έχετε σκεφτεί ότι ο αρνητισμός σας μπορεί να «τρέφεται» από το ίδιο φαγητό που θρέφει και το σώμα σας - δηλαδή ότι η διατροφή σας προκαλεί ανισορροπία στο σώμα, αλλά και στις σκέψεις σας; Σύμφωνα με τη θεωρία της μακροβιοτικής διατροφής, κάτι τέτοιο είναι πιθανό, αν η διατροφή σας κινείται στα όρια της γιν ή της γιανγκ ενέργειας, προκαλώντας τη μεταξύ τους ανισορροπία. Αν συνηθίζετε, δηλαδή, να καταναλώνετε πολλά γλυκά και επεξεργασμένα τρόφιμα, αν πίνετε αρκετά φλιτζάνια καφέ και τρώτε ελάχιστα φρούτα, τότε, σύμφωνα με τη μακροβιοτική θεωρία, διαταράσσεται η ισορροπία σώματος και νου.
Γιν είναι η ενέργεια της σιωπής, του κρύου, της σκοτεινιάς και της ηρεμίας (π.χ. γιν θεωρείται η γυναίκα, ο χειμώνας, η γλυκιά γεύση).
Η γιανγκ ενέργεια είναι εξωστρεφής, φωτεινή και ενεργητική (π.χ. γιανγκ θεωρείται ο άνδρας, το καλοκαίρι, η αλμυρή και η πικρή γεύση).
Η μακροβιοτική διατροφή βασίζεται στην αρχαία κινεζική φιλοσοφία της εξισορρόπησης μεταξύ της γιν και της γιανγκ ενέργειας - των δύο πόλων της ζωτικότητας του σύμπαντος. Πρόκειται για μια «ενεργειακή» διατροφή που πρεσβεύει ότι εξασφαλίζει την αρμονική λειτουργία του σώματος, του πνεύματος και της ψυχής. O στόχος αυτός επιτυγχάνεται με την κατανάλωση τροφίμων που συμβάλλουν στην εναρμόνιση των δυνάμεων του γιν και του γιανγκ. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να επιλέγουμε τροφές με έντονη ενέργεια γιν ή γιανγκ. Αντιθέτως, πρέπει να αποφεύγουμε τις τροφές των δύο άκρων –δηλαδή όσες είναι εξαιρετικά γιν ή πολύ γιανγκ– και να τρεφόμαστε με εκείνες που εξισορροπούν ενεργειακά αυτές τις δύο δυνάμεις, όπως είναι τα δημητριακά.
Oι δυνάμεις του γιν και του γιανγκ ενυπάρχουν η μία μέσα στην άλλη. Το καλοκαίρι, λόγου χάρη, που θεωρείται εποχή γιανγκ, παράγονται πολλές τροφές γιν! Κατά τον ίδιο τρόπο, το χειμώνα, που θεωρείται εποχή γιν, φύονται τροφές γιανγκ.
Η ισορροπια ανάμεσα στο γιν και στο γιανγκ δεν είναι στατική - διαρκώς μεταβάλλεται. Γι’ αυτό και δεν είναι απλό να οριστούν οι γιν και οι γιανγκ τροφές. Υπάρχουν, ωστόσο, κάποια όρια:
• Στις γιν τροφές ανήκουν κυρίως εκείνες που φύονται μέσα στη γη, όπως οι πατάτες, τα καρότα και τα παντζάρια. Υπερβολικά γιν θεωρούνται η ζάχαρη και το αλκοόλ. Ακολουθούν το μέλι, το γάλα και οι ξηροί καρποί.
• Στις γιανγκ τροφές ανήκουν κυρίως όσες βρίσκονται πιο πολύ στον αέρα και τον ήλιο, όπως είναι τα φρούτα και τα λαχανικά. Υπερβολικά γιανγκ θεωρούνται το αλάτι και τα αυγά. • Στις τροφές που εξισορροπούν τη γιν και τη γιανγκ ενέργεια ανήκουν τα δημητριακά, ιδιαίτερα το ρύζι.
Μοιάζει με τη μεσογειακή διατροφή Η μακροβιοτική διατροφή δεν απέχει από τις αρχές της μεσογειακής διατροφής, με δεδομένο ότι είναι πλούσια σε ακατέργαστα σιτηρά, λαχανικά, φρούτα, όσπρια και θαλασσινά. Επίσης, προβλέπει τον περιορισμό της κατανάλωσης κρέατος, πουλερικών και γαλακτοκομικών. Oρισμένα από τα πιάτα της μακροβιοτικής διατροφής μάς είναι γνώριμα, π.χ. ψάρι με σαλάτα, όσπρια με ρύζι, θαλασσινά ή δημητριακά με λαχανικά. Η βάση της είναι τα δημητριακά Περισσότερο από το 50% της μακροβιοτικής διατροφής ανήκει στα δημητριακά ολικής άλεσης (σιτάρι, ρύζι, καλαμπόκι, φαγόπυρο κλπ.). Το 20-30% καλύπτεται από τα λαχανικά, τους σπόρους (π.χ. λιναρόσπορος, κολοκυθόσπορος) και τα όσπρια. Το υπόλοιπο 15-20% καταλαμβάνουν τα φρούτα εποχής, τα ψάρια και οι ξηροί καρποί. Είναι σημαντικό τα τρόφιμα να είναι της εποχής, χωρίς προσθήκη συντηρητικών ή λιπασμάτων. Αλλάζει ανάλογα με τον καιρό Η μακροβιοτική διατροφή δεν είναι στατική. Γι’ αυτό και το κέντρο βάρους της μετατοπίζεται προς την αυξημένη κατανάλωση φρούτων και λαχανικών το καλοκαίρι, ενώ όταν ο καιρός είναι κρύος, προτιμώνται τα όσπρια και τα δημητριακά.
Συνιστά την αποφυγή ορισμένων τροφίμων Oρισμένες τροφές, σύμφωνα με τη μακροβιοτική θεωρία, μας ωθούν στα ακραία σημεία της γιν και της γιανγκ ενέργειας, διαταράσσοντας την αρμονία μας. Γι’ αυτό και καλό είναι να καταναλώνονται με μέτρο. Σε αυτές τις τροφές ανήκουν: • Oι επεξεργασμένες τροφές που περιέχουν συντηρητικά. • Τα λιπαρά και τα ζωικά προϊόντα (κρέας, αλλαντικά, γαλακτοκομικά). • Oι κονσέρβες και τα κατεψυγμένα τρόφιμα. • O καφές, το μαύρο τσάι, το κακάο και οι έτοιμοι χυμοί φρούτων.
Η βάση της μακροβιοτικής διατροφής είναι τα ακατέργαστα σιτηρά, που αποκαλούνται «ενεργειακοί σπινθήρες» του οργανισμού επειδή τον πυροδοτούν με ενέργεια. Τα σιτηρά περιέχουν υδατάνθρακες, που θεωρούνται η «τροφή» του εγκεφάλου, αλλά και των μυών. Επίσης, προάγουν τη σωστή λειτουργία του κεντρικού νευρικού συστήματος, ενώ απαιτούν καλό μάσημα και συμβάλλουν στην καλύτερη απορρόφησή τους από τον οργανισμό. Πυροδότες ενέργειες, είναι:
Το σιτάρι : Προάγει την πνευματική διαύγεια και την ενδοκρινική ισορροπία, καταπολεμά την αναιμία και προστατεύει το δέρμα από τη φθορά.
O λιναρόσπορος : Θεωρείται επουλωτικός, αποτοξινώνει το πεπτικό σύστημα, βοηθά στην καλή κυκλοφορία του αίματος και στην ανάπλαση των κυττάρων.
Η βρόμη και η σίκαλη : Τονώνουν και εξισορροπούν το πεπτικό σύστημα, βοηθούν στη ρύθμιση της χοληστερίνης και του σακχάρου.
Το κριθάρι : Συμβάλλει στην καλή λειτουργία του πεπτικού συστήματος, καθώς και του ήπατος.
Tο καστανό ρύζι : Εξισορροπεί την ενέργεια και συμβάλλει στην εύρυθμη λειτουργία του πεπτικού συστήματος.
Tο Καλαμπόκι : Είναι πηγή ενέργειας και βοηθά στη ρύθμιση της χοληστερίνης.
Tο Φαγόπυρο : Ενισχύει την καλή λειτουργία του κυκλοφορικού συστήματος και τονώνει την ενεργητικότητα.
Tο Κεχρί : Διευκολύνει την κυκλοφορία του αίματος στις αρτηρίες, αλλά και την ικανότητα έκφρασης του ατόμου.
H Κινόα : Θεωρείται ότι έχει αντιγηραντική δράση και ενισχύει την άμυνα του ανοσοποιητικού συστήματος.
Πρωινό
1 ποτήρι γάλα σόγιας ή ρυζιούκαι 1-2 ρυζογκοφρέτες ή ένα μπολ δημητριακά (π.χ. σιτάρι, κουάκερ) Δεκατιανό
1 φρέσκο φρούτο εποχής Μεσημεριανό
Ι μερίδα όσπρια της επιλογής σας με ρύζι και σαλάτα εποχής (π.χ. αγγουροντομάτα) ή 1 μερίδα όσπρια με τυρί τοφού και σαλάτα εποχής Απογευματινό
1 φέτα κέικ από φαγόπυρο (ή άλλο ακατέργαστο δημητριακό) και 1 ποτήρι φρέσκο χυμό ή επιδόρπιο σόγιας και αφέψημα
(π.χ. πράσινο τσάι) Βραδινό
1 μπιφτέκι σόγιας και σαλάτα εποχής
Πρωινό
1 ποτήρι φρέσκο χυμό φρούτων
και 1 φέτα ψωμί από φαγόπυρο με μέλι Δεκατιανό
2-3 κρακεράκια σίκαλης και τυρί τοφού Μεσημεριανό
1 μπιφτέκι σόγιας και σαλάτα εποχής με φύτρα φασολιού ή φύτρα αλφάλφα (ποικιλία φύτρων δημητριακών και οσπρίων που περιέχει π.χ. σουσάμι, ηλιόσπορους, ρεβίθια, φακές κλπ.) και ρίζες λαχανικών (π.χ. σελινόριζα, παντζάρι) Απογευματινό
1 ποτήρι φρέσκο χυμό φρούτων Βραδινό
1 σαλάτα με τυρί τοφού και φύτρα φασολιού, λιναρόσπορο, κολοκυθόσπορο και ελιές
Πρωινό
Επιδόρπιο σόγιας με δημητριακά (π.χ. κουάκερ) ή 1 ποτήρι γάλα ρυζιού με δημητριακά και 1 κουταλιά της σούπας ταχίνι ή μέλι Δεκατιανό
2 κουλουράκια βρόμης και 1 ποτήρι φρέσκο χυμό φρούτων Μεσημεριανό
1 σαλάτα με βραστή πατάτα, φύτρα αλφάλφα, ρίζες λαχανικών και λιναρόσπορο (ή κολοκυθόσπορο ή παπαρουνόσπορο) ή σαλάτα με όσπρια (ή καλαμπόκι) και φύτρα της επιλογής σας
(π.χ. οσπρίων, δημητριακών) Απογευματινό
10-15 τεμάχια ξηρών καρπών και ένα φρούτο εποχής ή 1 ποτήρι φρέσκο χυμό φρούτων
και 2-3 ρυζογκοφρέτες Βραδινό
1 μέτριο παξιμάδι με 1 ντομάτα τριμμένη, τυρί τοφού και σαλάτα πράσινη με όσπρια
Πρωινό
1 αφέψημα και 1 φέτα ψωμί από φαγόπυρο και τυρί τοφού Δεκατιανό
10-15 τεμάχια ξηρών καρπών και φύτρα αλφάλφα Μεσημεριανό
Σούπα λαχανικών με πατάτα, καλαμπόκι, φασολάκια (ή όσπρια), λιναρόσπορο, κολοκυθόσπορο και σαλάτα με φύτρα και μέλι Απογευματινό
1 φρούτο εποχής Βραδινό
Ψάρι ψητό και σαλάτα με όσπρια, φύτρα φασολιού και ρίζες Λαχανικών
(Τα τρόφιμα της μακροβιοτικής διατροφής θα τα βρείτε στα σουπερμάρκετ και στα καταστήματα με βιολογικά προϊόντα.)
Τα καρδιαγγειακά νοσήματα αποτελούν, στις ημέρες μας, μια από τις μεγαλύτερες αιτίες θανάτου παγκοσμίως. Αυτά τα νοσήματα ήταν άγνωστα στην Ελλάδα του παρελθόντος, ενώ σήμερα υπάρχει μια συνεχή αύξηση των θανάτων στη χώρα μας από καρδιαγγειακά και άλλα χρόνια νοσήματα, λόγω υιοθέτησης των διατροφικών συνηθειών του δυτικού κόσμου. Έρχονται να προστεθούν στα παραπάνω τα διατροφικά σκάνδαλα (τρελές αγελάδες, διοξίνες), που γίνονται όλο και πιο συχνά και όλο πιο επικίνδυνα. Αφορούν όλο και περισσότερα τρόφιμα, από όλη τη διατροφική αλυσίδα, δημιουργώντας μια αποστροφή και ένα φόβο σε οτιδήποτε τρώμε. Η γενετική τροποποίηση και ακτινοβόληση των τροφίμων, δημιουργεί μια επιπρόσθετη ανησυχία στον καταναλωτή για την ασφάλεια τους, διότι ακόμη δεν έχουν εξακριβωθεί οι επιπτώσεις τους.
Η προστασία που παρέχει η Μεσογειακή Διατροφή από παθήσεις την έκανε τόσο γνωστή και ώθησε ερευνητικές ομάδες να διερευνήσουν ακόμη περισσότερο την ευεργετική της δράση. Και η γενικότερη ανησυχία για την ασφάλεια των τροφίμων, έδωσε ώθηση στη βιολογική παραγωγή των τροφίμων που μέχρι πριν λίγα χρόνια εξυπηρετούσε και απευθύνονταν σε μια περιορισμένη αγορά. Οπότε η κατανάλωση βιολογικών τροφίμων βασισμένη στο μεσογειακό μοντέλο διατροφής ίσως αποτελεί και την απάντηση στα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο σύγχρονος καταναλωτής.
Είναι η μεσογειακή διατροφή ασπίδα προστασίας στο σύγχρονο τρόπο διατροφής;
Υιοθετώντας τις διατροφικές οδηγίες που παρουσιάζονται στην πυραμίδα της Μεσογειακής Διατροφής έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση του κινδύνου εμφάνισης νόσων που σχετίζονται άμεσα με τη διατροφή,
Καρδιαγγειακές παθήσεις
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της μελέτης , τα άτομα που ακολούθησαν δίαιτα που στηρίζονταν στις βασικές αρχές της Μεσογειακής Διατροφής, δεν παρουσίασαν καθόλου αιφνίδιους θανάτους και είχαν συνολικά πολύ λιγότερα καρδιακά νοσήματα. Σε μια παρόμοια έρευνα στην Αμερική για την διατροφική αντιμετώπιση της υπέρτασης, οι ασθενείς παρουσίασαν μείωση της αρτηριακής πίεσης και δεν ήταν πλέον απαραίτητο να παίρνουν φάρμακα. Μελέτες με δίαιτα που προσεγγίζει την παραδοσιακή ελληνική διατροφή διεξήγαγαν και οι ινδοί. Αυτή η αλλαγή επέφερε μείωση κατά 50% περίπου των καρδιακών συμβάντων και περισσότερο από 50% των μη θανατηφόρων εμφραγμάτων του μυοκαρδίου. Αυτό αποδόθηκε στο ότι με την Μεσογειακή Διατροφή είχαν αυξημένη κατανάλωση σε φυτικές ίνες, βιταμίνη C, ολεϊκό οξύ, ωμέγα-3 λιπαρά οξέα και μειωμένη πρόσληψη κακής χοληστερίνης (LDL-χοληστερίνη), κορεσμένων - πολυακόρεστων λιπαρών οξέων.
Σακχαρώδης Διαβήτης
Η παρουσία των σύνθετων υδατανθράκων στη Μεσογειακή Διατροφή με κύριες πηγές τα δημητριακά ολικής άλεσης, τα φρούτα, τα λαχανικά και τα όσπρια, συντελούν στην ρύθμιση των επιπέδων του σακχάρου. Επιπρόσθετα, η διατροφή αυτή είναι πλούσια σε μονοακόρεστα λιπαρά που βελτιώνουν το λιπιδαιμικό προφίλ, αλλά και μειώνουν επίσης το γλυκαιμικό φορτίο των γευμάτων. Αυτό επιβεβαιώνεται από την Επιτροπή Διατροφής, που υπάγεται στην Συμβουλευτική και Συντονιστική Επιστημονική Επιτροπή της Αμερικάνικης Καρδιολογικής Εταιρείας, τουλάχιστον όσον αφορά τους ασθενείς που πάσχουν από διαβήτη και έχουν συγκεκριμένο μεταβολικό προφίλ, ιδιαίτερα δε αυτούς που πάσχουν από υπεργλυκεριδαιμία και δεν χρειάζονται απώλεια βάρους.
Καρκίνος
Τα τελευταία χρόνια οι επιστήμονες υγείας τονίζουν ότι τα φρούτα και τα λαχανικά είναι παράγοντες υγείας και μακροζωίας. Τα φρούτα και τα λαχανικά είναι χαμηλά σε λιπαρά, πλούσια σε βιταμίνες και μέταλλα και περιέχουν σημαντικές ποσότητες φυτικών ινών. Τα οφέλη από την κατανάλωση τους είναι ευρέως διαδεδομένα, αλλά πολλοί άνθρωποι αγνοούν ότι τα φρούτα και τα λαχανικά περιέχουν μια ποικιλία από φυσικά σύμπλοκα, τα φυτοχημικά τα οποία έχουν βιολογική δραστηριότητα στον ανθρώπινο οργανισμό. Ο συνδυασμός των θρεπτικών συστατικών και αυτών των ενεργών συμπλόκων προάγει την υγεία και συμβάλει στη μείωση του κινδύνου για καρκίνο.
Για παράδειγμα, ορισμένες μελέτες έδειξαν ότι η πρόσληψη φρούτων και λαχανικών και συνεπώς β-καροτενίου, βιταμίνης C και φυλλικού οξεός τείνουν να μειώσουν τον κίνδυνο καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα προστατευτικής δράσης εναντίον του καρκίνου του προστάτη φαίνεται να παρέχουν και οι ισοθειοκυανιδίνες και συγκεκριμένα η σουλφοραφάνη του λάχανου
Μακροζωία
Η μεσογειακή διατροφή και συγκεκριμένα η Κρητική διατροφή έχει μελετηθεί παγκοσμίως για τα ευεργετικά της αποτελέσματα στην υγεία και τη μακροζωία. Αυτό οφείλεται στη μείωση της πιθανότητας εμφάνισης καρδιαγγειακών παθήσεων, σακχαρώδη διαβήτη, πολλών τύπου καρκίνου, καθώς και πολλών άλλων παθήσεων, αυξάνοντας τον μέσο όρο ζωής, αφού αυτές οι παθήσεις αποτελούν την βασική αιτία θανάτου στις σύγχρονες κοινωνίες.
Ρευματοειδής αρθρίτιδα
Άτομα που είχαν διατροφή πλούσια σε ψάρια, ελαιόλαδο, μαγειρεμένα λαχανικά και φρούτα παρουσίαζαν μια σημαντική μείωση της έντασης των συμπτωμάτων της ρευματοειδής αρθρίτιδας, μια βελτίωση της λειτουργικότητας τους και μια καλυτέρευση της ζωτικότητας τους. Οι γιατροί που έκαναν την έρευνα, σημειώνουν ότι με τα μέχρι τώρα αποτελέσματά τους δεν μπορούν να απαντήσουν με επιστημονικά τεκμηριωμένο τρόπο κατά πόσο η μακροχρόνια διατροφή Μεσογειακού τύπου θα διατηρήσει τις ευεργετικές της δράσεις και ότι χρειάζονται περαιτέρω έρευνες.
Παιδικό άσθμα
Ερευνητές από το Βενιζέλειο Πανεπιστήμιο της Κρήτης, το βρετανικό Εθνικό Ινστιτούτο Καρδιολογίας και Πνευμόνων και το Κέντρο Ερευνας Περιβαλλοντικής Επιδημιολογίας στη Βαρκελώνη επικέντρωσαν τη μελέτη τους στις διατροφικές συνήθειες και την κατάστασης της υγείας 700 παιδιών που κατοικούν στην Κρήτη, όπου οι αλλεργίες και το άσθμα σε παιδιά δεν είναι σύνηθες φαινόμενο. Κατά τη διάρκεια της έρευνάς τους, οι επιστήμονες κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η διατροφή που είναι πλούσια σε φρούτα και λαχανικά προστατεύει τον οργανισμό και από τις δύο παθήσεις. Επιπλέον, διαπίστωσαν πως η διατροφή βοηθά στον έλεγχο των συμπτωμάτων του άσθματος.
Γιατί να προτιμήσουμε βιολογικά τρόφιμα;Υψηλότερη θρεπτική αξία
Ένα εντυπωσιακό φαινόμενο του οποίου δεν έχουν εκτιμηθεί οι επιπτώσεις, είναι η δραστική μείωση των συγκεντρώσεων σημαντικών ουσιών σε πολλά τρόφιμα. Για παράδειγμα, έρευνα στις Η.Π.Α, σε 43 ακατέργαστες φυτικές τροφές, όσον αφορά τη σύνθεση τους, συνέκρινε το έτος 1950 με το έτος 1999. Φάνηκαν σημαντικές μειώσεις της περιεκτικότητας σε 6 θρεπτικά συστατικά: πρωτεΐνες, ασβέστιο, φώσφορος, σίδηρος, ριβοφλαβίνη και ασκορβικό οξύ. Οι μειώσεις κυμάνθηκαν από 6% (πρωτεΐνες) έως 38%(ριβοφλαβίνη). Άσχετα των λόγων που παρουσιάζονται αυτές οι αλλαγές, βγαίνει το συμπέρασμα ότι με τα ίδια διατροφικά δεδομένα έχουμε μειωμένη πρόσληψη των παραπάνω συστατικών.
Τα λαχανικά και φρούτα οργανικής γεωργίας έχουν αυξημένη σε ποσοστό επί ξηρού περιεκτικότητα από τα αντίστοιχα συμβατικά. Αυτό πρακτικά σημαίνει πως τα βιολογικά τρόφιμα έχουν μικρότερη περιεκτικότητα σε νερό από τα συμβατικά. Πάνω στο εύρημα αυτό, στηρίζονται πολλοί επαγγελματίες του χώρου για να πείσουν τον καταναλωτή πως η φαινομενικά αυξημένη τιμή των βιολογικών προϊόντων, ουσιαστικά εξισώνεται με αυτήν των συμβατικών.
Γενικότερα, υπάρχουν πολύ λίγες καλά σχεδιασμένες έρευνες, οι οποίες είναι δυνατόν να κάνουν μια έγκυρη σύγκριση της διατροφικής αξίας των βιολογικών και των συμβατικών προϊόντων, λόγω πολλών μεθοδολογικών περιορισμών. Φαίνεται πάντως μια υψηλότερη συγκέντρωση σε βιταμίνη C της πατάτας και των φυλλώδη λαχανικών, τα οποία έχουν καλλιεργηθεί με βιολογική γεωργία.
Αναφορά που δόθηκε το 2001 στην Αγγλία από τον Heaton και τους συνεργάτες του, δήλωνε πως τα βιολογικά τρόφιμα πέρα της βιταμίνης C, περιέχει αυξημένη συγκέντρωση και σε κάποια απαραίτητα ανόργανα στοιχεία όπως ασβέστιο, μαγνήσιο, σίδηρο και χρώμιο. Μάλιστα, σύμφωνα με αυτήν την αναφορά, το λυκοπένιο στη ντομάτα, οι πολυφαινόλες στις πατάτες, τα φλαβονοειδή στα μήλα και η ρεσβερατόλη στο κόκκινο κρασί ήταν σημαντικά αυξημένα. Επίσης, φαίνεται πως και η πρωτεΐνη των βιολογικών φρούτων και λαχανικών είναι υψηλότερης βιολογικής αξίας.
Πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι τα προϊόντα βιολογικής καλλιέργειας έχουν μειωμένες συγκεντρώσεις νιτρικών αλάτων, συστατικά των οποίων η αυξημένη κατανάλωση έχει κατηγορηθεί με την εμφάνιση καρκίνου του στομάχου.
Πάντως, περισσότερες έρευνες πρέπει να πραγματοποιηθούν για να διαπιστωθεί αν υπάρχει σημαντική διατροφική αξία των βιολογικών προϊόντων σε σχέση με τα συμβατικά τρόφιμα.
Φυτοφάρμακα
Τα όρια των υπολειμμάτων φυτοφαρμάκων έχουν καθοριστεί σε συγκεκριμένα όρια. Έτσι όταν ανακοινώνεται ότι δεν βρέθηκαν υπολείμματα, στην πραγματικότητα εννοούν ότι ήταν κάτω από τα επιτρεπτά όρια. Αντίθετα στα βιολογικά προϊόντα όταν υπάρχει ο ισχυρισμός ότι δεν ανιχνεύτηκαν υπολείμματα, σημαίνει ότι τα υπολείμματα ήταν μηδέν Πρέπει να αναφερθεί ότι πουθενά στην επίσημη νομοθεσία δεν υπάρχει πρόβλεψη για την παρουσία περισσοτέρων του ενός φυτοφαρμάκων. Ένα λαχανικό ή φρούτο μπορεί να υπάρχει νόμιμα στην αγορά ακόμη και αν έχουν ανιχνευτεί δύο, τρία, πέντε και δέκα φυτοφάρμακα, αρκεί το καθένα να βρίσκεται κάτω από τα νόμιμα όρια. Δεν υπάρχει πουθενά αναφορά για την αλληλεπίδραση των φυτοφαρμάκων η οποία έχει βρεθεί από πληθώρα ερευνών.
Στη Λευκή Βίβλο για την ασφάλεια των τροφίμων της Ευρωπαϊκής Ένωσης προτείνεται τα βιολογικά τρόφιμα να περιέχουν μηδενικά υπολείμματα (0 ppm). Σε έρευνα του Τμήματος Τοξικολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης διαπιστώθηκαν σε ελαιόλαδο συμβατικής καλλιέργειας υπολείμματα φυτοφαρμάκων με τιμή μεγαλύτερη των 300 ppm (μέρη ανά εκατομμύριο), ενώ σε λάδι βιολογικής καλλιέργειας τα αποτελέσματα κυμαίνονταν από 0-10 ppm.
Φιλικό στο περιβάλλον
Η οργανική γεωργία δίνει προστασία στο έδαφος, στο νερό, στο κλίμα και συμβάλλει στη βιοποικιλότητα. Δεν έχει σημασία μόνο το τελικό προϊόν αλλά και οι επιπτώσεις στο περιβάλλον. Η βιολογική γεωργία είναι η πρώτη θεσμοθετημένη μορφή φιλοπεριβαλλοντικής γεωργίας. Είναι μια καθαρή παραγωγή. Τα υπολείμματα φυτοφαρμάκων όπως αναφέρθηκε είναι μηδενικά. Όταν και αν υπάρχουν οφείλονται στο ότι ο πλανήτης συνολικά είναι συνολικά μολυσμένος από φυτοφάρμακα, λόγω των συμβατικών καλλιεργειών.
Πρέπει να έχουμε υπόψη μας...
Ποια χαρακτηρίζονται βιολογικά τρόφιμα;
Τα βιολογικά προϊόντα, είναι τρόφιμα τα οποία προέκυψαν μέσω της Βιολογικής ή Οργανικής Γεωργίας. Η βιολογική γεωργία είναι ένα σύστημα διαχείρισης και παραγωγής αγροτικών προϊόντων που στηρίζεται σε φυσικές διεργασίες, στη μη χρησιμοποίηση χημικών συνθετικών λιπασμάτων, φυτοπροστατευτικών προϊόντων ή γενετικών τροποποιήσεων και στην χρησιμοποίηση μη χημικών μεθόδων στην αντιμετώπιση εχθρών, ασθενειών και ζιζανίων. Χρησιμοποιούνται τεχνικές παραγωγής και ανακύκλωσης φυτικών και ζωικών υπολειμμάτων που διατηρούν την φυσική ισορροπία και τη γονιμότητα του εδάφους.
Η παραγωγή κρέατος και πουλερικών ρυθμίζεται με ιδιαίτερη φροντίδα για την καλή διαβίωση των ζώων με τη χρησιμοποίηση φυσικών ζωοτροφών. Στην βιολογική κτηνοτροφία απαγορεύεται η γενετική τροποποίηση και η χρήση ουσιών που ευνοούν την ανάπτυξη ή τροποποίηση του κύκλου αναπαραγωγής των ζωών.
Πως πιστοποιούνται τα βιολογικά τρόφιμα;
Η επιθεώρηση των προϊόντων βιολογικής γεωργίας καλύπτει όλα τα στάδια της παραγωγικής διαδικασίας συμπεριλαμβανομένων της αποθήκευσης, της εμπορίας και της συσκευασίας. Οι επιθεωρήσεις διενεργούνται τουλάχιστον μια φορά τον χρόνο ενώ ταυτόχρονα γίνονται και επιτόπιοι έλεγχοι.
Το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων στα πλαίσια των αυξημένων αναγκών όσον αφορά την πιστοποίηση των βιολογικών προϊόντων έχουν δώσει την δυνατότητα ελέγχου και πιστοποίησης σε εταιρείες οι οποίες δεν ανήκουν σε Δημόσιο φορέα. Αυτές οι Εταιρίες είναι:
ΔΗΩ (Οργανισμός Ελέγχου και Πιστοποίησης προϊόντων Βιολογικής Γεωργίας)
Φυσιολογική ΕΠΕ (Έλεγχοι, Πιστοποιήσεις, Προαγωγή Βιολογικής Γεωργίας και Ανάπτυξης)
ΣΟΓΕ (Σύλλογος Οικολογικής Γεωργίας Ελλάδος)
Όλοι οι προαναφερόμενοι οργανισμοί έχουν δικαιοδοσία ελέγχου σε ολόκληρη την επικράτεια, γεγονός που δίνει την δυνατότητα στον καλλιεργητή, οπουδήποτε και αν βρίσκεται να επιλέξει τον οργανισμό που θα τον ελέγξει.
Σε περίπτωση που κάποιος εκ των οργανισμών διαπιστώσει παράβαση, δεν χορηγεί πιστοποιητικό και έτσι μπορεί να διακόψει αυτόματα την συνεργασία με τον συγκεκριμένο καλλιεργητή.
Ο έλεγχος και η πιστοποίηση των βιολογικών προϊόντων είναι πολύ σημαντικές αρμοδιότητες διότι προστατεύουν όλους τους εμπλεκόμενους με τα βιολογικά προϊόντα (παραγωγούς, εμπόρους, καταναλωτές κτλ) αλλά και την ποιότητα των ιδίων των προϊόντων.
Τι πρέπει να προσέχετε όταν αγοράζετε βιολογικά τρόφιμα;
Όλα τα βιολογικά προϊόντα πρέπει να είναι συσκευασμένα και να διαθέτουν την ένδειξη ότι αποτελούν προϊόντα βιολογικής γεωργίας.
Τα βιολογικά φρούτα και λαχανικά πρέπει να πωλούνται μόνο στην εποχή τους.
Πλέον μπορούν να πωλούνται χύμα, είτε στις αποκλειστικά βιολογικές λαϊκές αγορές είτε από το κτήμα του παραγωγού.
Υποχρεωτικά όμως και στις δυο περιπτώσεις θα πρέπει να υπάρχουν σε εμφανές σημείο, διαθέσιμα προς ανάγνωση από τον καταναλωτή, τα πιστοποιητικά του οργανισμού πιστοποίησης για την ποσότητα, την ημερομηνία και το είδος τις κάθε παρτίδας παραγωγής.
Επίσης χύμα δύνανται να διατίθενται και στα καταστήματα αμιγώς βιολογικών προϊόντων, με ετικέτες που θα αναφέρουν την προέλευσή τους και την πιστοποίησή τους. Επίσης ο καταναλωτής δύναται να ζητήσει να δει τα παραστατικά διακίνησής των, εάν συμφωνούν με τα όσα ισχυρίζεται το κατάστημα.
Τα παραδοσιακά προϊόντα, δεν είναι κατ’ ανάγκη βιολογικά, εκτός και αν υπάρχει ένδειξη ότι αποτελούν προϊόντα βιολογικής γεωργίας.
Η δομή της μεσογειακής διατροφής
Μεσογειακή Διατροφή αποτελείται από πολλούς υδατάνθρακες και φυτικές ίνες (δημητριακά, λαχανικά, όσπρια και φρούτα), καθώς και μονοακόρεστα λιπαρά οξέα (ελαιόλαδο) και έχει τα εξής χαρακτηριστικά :
Υψηλή αναλογία σε μονοακόρεστα προς κορεσμένα λιπαρά οξέα
Η πυραμίδα της Μεσογειακής Διατροφής χωρίζεται σε τρία επίπεδα βάσει της συχνότητας των τροφίμων που απεικονίζει (σε μηνιαία, εβδομαδιαία, καθημερινή βάση). Στην βάση της πυραμίδας εμφανίζονται τροφές πρέπει να καταναλώνονται καθημερινά, ενώ στην κορυφή της βρίσκονται οι τροφές που πρέπει να καταναλώνουμε αραιά και σε μικρότερες ποσότητες.
Η ύπαρξη ποικιλίας τροφίμων στη διατροφή ελαχιστοποιεί την πιθανότητα να υπάρξει σημαντική έλλειψη συγκεκριμένου θρεπτικού συστατικού. Πόσο μάλλον για θρεπτικά συστατικά που δεν έχει αναγνωριστεί ακόμη η ωφέλεια τους στην υγεία. Τα τρόφιμα συνιστώνται να καταναλώνονται αραιά, δεν θα πρέπει να αποκλείονται τελείως από τη διατροφή, καθώς μπορεί να παρέχουν ένα ή περισσότερα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά (π.χ. το κρέας ως πηγή βιταμίνης B12). Σε μία συνήθη διατροφή, κανένα τρόφιμο δεν πρέπει να θεωρείται ως δηλητήριο το οποίο πρέπει οπωσδήποτε να αποφεύγεται, εκτός όταν ορισμένα άτομα έχουν γενετική (γάλα και δυσανεξία στη λακτόζη) ή άλλου είδους ευαισθησία σε συγκεκριμένα τρόφιμα (π.χ. κουκιά και ανεπάρκεια του ενζύμου G6PD).
Από την άλλη η Μεσογειακή Διατροφή μπορεί να θεωρηθεί ανεπαρκής όσον αφορά τη πρόσληψη ασβεστίου και σιδήρου. Η έλλειψη όμως ασβεστίου και σιδήρου είναι συχνό φαινόμενο και δεν σχετίζεται άμεσα με άτομα που καταναλώνουν μεσογειακού τύπου διατροφής.
Επίσης η υπερβολική κατανάλωση ελαιολάδου οδηγεί σε παχυσαρκία οπότε συνιστάται προσοχή στην υπερκατανάλωση ελαιολάδου με σκοπό τη μείωση των συνολικών θερμίδων και πρόληψη της παχυσαρκίας.
Γράφουν ο Παπαχρήστος Παρασκευάς, Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, M.Sc στη Διασφάλιση Ποιότητας - Κούτσικας Κωνσταντίνος, Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, M.Sc στην Κλινική Διατροφή
Κατά τη Μεσογειακή Διατροφή, η αυξημένη κατανάλωση φυτικών ινών, φρέσκων φρούτων και λαχανικών, λίγο κρασί, ψάρι περισσότερο από 1 φορά την εβδομάδα, ελάχιστο κόκκινο κρέας και αυξημένη φυσική δραστηριότητα, είναι τα μυστικά της μακροζωίας.
Μία ομάδα Βρετανών ιατρών υποστηρίζει ότι η συμπερίληψη στη διατροφή καθημερινά τροφών όπως τα αμύγδαλα, το ψάρι, το σκόρδο, η σκούρα σοκολάτα, τα φρούτα, τα λαχανικά και το κρασί αυξάνει τη διάρκεια ζωής μας, μέχρι σχεδόν 7 χρόνια ίσως και περισσότερα.
