Σε τρεις Αμερικανούς ερευνητές απονέμεται το φετινό Νόμπελ ιατρικής και φυσιολογίας, για την ανακάλυψη ενός μηχανισμού που προστατεύει τα χρωμοσώματα κατά τη διαίρεσή τους - ένα εύρημα που ρίχνει φως στη διαδικασία της γήρανσης και μπορεί να βοηθήσει στην καταπολέμηση του καρκίνου.
Όπως ανακοίνωσε το σουηδικό Ινστιτούτο Karolinska, οι Elizabeth Blackburn, Carol Greider και Jack Szostak μοιράζονται το βραβείο των 10 εκατομμυρίων σουηδικών κορωνών (1,42 εκ. δολαρίων).Η εργασία τους αποκάλυψε πώς προστατεύονται τα χρωμοσώματα από τη διάσπαση στη διάρκεια της αντιγραφής τους και βοήθησε να κατανοήσουμε καλύτερα την ανθρώπινη γήρανση, τον καρκίνο και τα βλαστοκύτταρα.
Η απάντηση βρίσκεται στα άκρα των χρωμοσωμάτων, τα τελομερή, και σε ένα ένζυμο που τα σχηματίζει, την τελομεράση.
Τα 46 χρωμοσώματα περιέχουν το γονιδίωμά μας, γραμμένο σε κώδικα DNA. Όταν ένα κύτταρο πρόκειται να διαιρεθεί, τα μόρια DNA, τα οποία έχουν τη μορφή δύο αλυσίδων, αντιγράφονται (διπλασιάζονται), έτσι ώστε μετά τη διαίρεση του κυττάρου, τα δύο νέα κύτταρα να εξακολουθούν να έχουν 46 χρωμοσώματα το καθένα.
Στη μία από τις δύο αλυσίδες DNA, το ένα άκρο της αλυσίδας δεν μπορεί να αντιγραφεί. Έτσι, αν δεν υπήρχε κάποιος προστατευτικός μηχανισμός, τα χρωμοσώματα θα «κόνταιναν» μετά από κάθε κυτταρική διαίρεση - κάτι το οποίο δεν συμβαίνει. Αν τα τελομερή κόβονταν συνέχεια, τα κύτταρα θα γερνούσαν πολύ γρήγορα.
Αντιστρόφως, αν το μήκος των τελομερών διατηρούνταν επ' άπειρον, το κύτταρο θα είχε αιώνια ζωή. Αυτό είναι κάτι που συμβαίνει στην περίπτωση των καρκινικών κυττάρων, τα οποία πολλαπλασιάζονται ανεξέλεγκτα.
Οι φετινοί νικητές έλυσαν αυτό το αίνιγμα, όταν ανακάλυψαν πώς λειτουργούν τα τελομερή και βρήκαν το ένζυμο που τα αντιγράφει.
Η Elizabeth Blackburn, από το University of California, και ο Jack Szostak, από την Ιατρική Σχολή του Harvard, ανακάλυψαν ότι τα τελομερή διαθέτουν μια μοναδική αλληλουχία DNA, η οποία προστατεύει τα χρωμοσώματα από τη διάσπαση.
Μαζί με την Carol Greider από το Johns Hopkins University, τότε τελειόφοιτη, η Elizabeth Blackburn άρχισε να μελετά τη δομή των τελομερών. Οι δυο ερευνήτριες ανακάλυψαν την τελομεράση, το ένζυμο που επιτρέπει στις πολυμεράσες του DNA να αντιγράφουν ολόκληρο το μήκος του χρωμοσώματος, χωρίς να χάνουν το τελικό τμήμα.
Η έρευνά τους οδήγησε άλλους να εξετάσουν νέους τρόπους για τη θεραπεία του καρκίνου, καθώς αναπτύχθηκαν ελπίδες ότι ο καρκίνος μπορεί να καταπολεμηθεί με την απομάκρυνση της τελομεράσης. Αρκετές μελέτες βρίσκονται σήμερα σε εξέλιξη, στις οποίες συμπεριλαμβάνονται κλινικές μελέτες που αξιολογούν εμβόλια τα οποία δρουν κατά των κυττάρων που εμφανίζουν αυξημένη δραστηριότητα τελομεράσης.
Πηγή:
BBC news
Reuters
