Τελικά πρέπει να προτιμώ τα βιολογικά προϊόντα;

Έχεις δοκιμάσει ποτέ βιολογικά προϊόντα; Οι ειδικοί στη διατροφή εξηγούν πως τα τρόφιμα αυτά μπορούν να σου προσφέρουν πολύ περρισότερα θρεπτικά συστατικά από τα απλά προϊόντα, αλλά και να προστατεύσουν την υγεία σου. Ο Κλινικός Διαιτολόγος Διατροφολόγος Ευάγγελος Ζουμπανέας σου εξηγεί τι είναι τελικά τα βιολογικά προϊόντα!

Τι είναι τα Βιολογικά Προϊόντα;
"Με τον όρο «βιολογικά προϊόντα», χαρακτηρίζονται εκείνα τα τρόφιμα που για την παραγωγή τους δεν χρησιμοποιούνται χημικά λιπάσματα και φυτοφάρμακα, ούτε διάφορες συνθετικές ή φυτικές ορμόνες προκειμένου να επιτευχθεί μεγαλύτερος όγκος, καλύτερο χρώμα και ταυτόχρονη ωρίμανση. Στον όρο βιολογικά προϊόντα έρχονται να προστεθούν τώρα και κτηνοτροφικά προϊόντα στα οποία γίνεται έλεγχος όλης της διαδικασίας παραγωγής (ζωοτροφές, εκτροφή, μεταποίηση, πώληση)".


Τι παραπάνω προσφέρουν;
Εκείνο που κάνει τα βιολογικά προϊόντα πιο υγιεινά είναι όπως καταλαβαίνει κανείς η έλλειψη όλων εκείνων των βλαβερών ουσιών που χρησιμοποιούνται στις απλές καλλιέργειες για να αυξηθεί η παραγωγή.
Μεταξύ άλλων τα επικίνδυνα  αυτά συστατικά μπορεί να ευθύνονται για την ελάττωση του σπέρματος στους άνδρες, ανωμαλίες στο νευρικό και ανοσοποιητικό σύστημα και γενετικά προβλήματα. Αυτό ισχύει σε πιο ανησυχητικό βαθμό για τα λεγόμενα "μεταλλαγμένα" προϊόντα!

Ο Κλινικός Διαιτολόγος - Διατροφολόγος Ευάγγελος Ζουμπανέας επισημαίνει τους κινδύνους όλων εκείνων των τροφίμων που καλλιεργούνται με την χρήση φυτοφαρμάκων: "Στην συμβατική γεωργία χρησιμοποιούνται για την καλλιέργεια των φυτών σύνθετα χημικά λιπάσματα, ζιζανιοκτόνα, φυτοφάρμακα, ορμόνες και άλλες εξίσου επικίνδυνες χημικές ουσίες με αποτέλεσμα:

1.  Αυτά τα χημικά υπολείμματα συσσωρεύονται στα φυτά και στους καρπούς και μέσω της τροφικής αλυσίδας μεταφέρονται στον ανθρώπινο οργανισμό.

2.  Οι ειδικοί στον τομέα της υγείας επισημαίνουν ότι η έκθεση σε περιβαλλοντικές τοξίνες μπορεί να προκαλέσει όχι μόνο άμεσες αρρώστιες αλλά και να αυξήσει τον κίνδυνο για μακροχρόνια (χρόνια) προβλήματα. Μπορεί ακόμα και να πυροδοτήσει την κυτταρική βλάβη η οποία τελικά οδηγεί στον καρκίνο. Τα καρκινικά κύτταρα είναι το αποτέλεσμα πολλαπλών γενετικών ελλείψεων ως αποτέλεσμα της έκθεσης σε περιβαλλοντικούς, διαιτητικούς και άλλους λοιμογόνους παράγοντες.

3. Υπάρχουν επίσης ισχυρά αποδεικτικά στοιχεία τα οποία επιδεικνύουν μια σημαντική απώλεια θρεπτικών συστατικών και αύξηση γενετικών κινδύνων και καρκίνου με την ακτινοβόληση των συμβατικών τροφίμων. Η ακτινοβόληση, η οποία πραγματοποιείται για την καταπολέμηση των νοσογόνων μικροοργανισμών, οδηγεί στην διάσπαση πολυάριθμων χημικών δεσμών στο τρόφιμο, η οποία δημιουργεί ένα πλήθος άγνωστων χημικών ουσιών και άλλων τοξικών κινδύνων.


Αντίθετα έρευνες δείχνουν πως τα προϊόντα βιολογικής καλλιέργειας και τα βιολογικά τρόφιμα επιδρούν ευεργετικά στον ανθρώπινο οργανισμό, προστατεύοντας ιδιαίτερα τα μικρά παιδιά, τις ευπαθείς ομάδες και τις εγκύους. Ο κ. Ζουμπανέας εξηγεί: "Η απουσία της αλόγιστης χρήσης χημικών και βλαβερών ουσιών και η φυσική ωρίμανση των προϊόντων της βιολογικής καλλιέργειας έχουν σαν αποτέλεσμα τα τρόφιμα να είναι υψηλής διατροφικής αξίας":

1. "Τα βιολογικά προϊόντα περιέχουν 20-30% λιγότερο νερό, περισσότερα ιχνοστοιχεία, μεταλλικά άλατα, βιταμίνες, και αντιοξειδωτικές ουσίες απ’ ότι τα συμβατικά. Τα μικροστοιχεία έχει αποδειχθεί ότι προστατεύουν τον οργανισμό μας από χρόνιες νόσους, συμπεριλαμβανομένων των καρδιοπαθειών και ορισμένων μορφών καρκίνου".

2. "Η στροφή προς τα βιολογικά προϊόντα κρίνεται ιδιαίτερα σημαντική για τα νεογνά, τα βρέφη και τα παιδιά, λόγω των αυξημένων απαιτήσεων για μια επαρκή, ασφαλή και πλήρη σε θρεπτικά συστατικά διατροφή για την αύξηση και ανάπτυξή τους".
 
3. "Οι έγκυες καθώς και οι ηλικιωμένοι αποτελούν επίσης «ευαίσθητα τμήματα του πληθυσμού», τα οποία είναι ανάγκη να πληροφορηθούν για την χρησιμότητα των βιολογικών προϊόντων»". Η επιλογή Βιολογικών προϊόντων θα βοηθήσει την έγκυο, αλλά και το έμβρυο να αποφύγουν ουσίες που εισβάλουν στον οργανισμό και αργούν πολύ να αποβληθούν από αυτόν!

Τρίτη ηλικία: Οι ανάγκες σε θρεπτικά συστατικά

Σχετικά με τις βιταμίνες, υπάρχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για συγκεκριμένες κατηγορίες αυτών και ξεκινώντας από τις αντιοξειδωτικές βιταμίνες (Α, D, E και C) πρέπει να αναφερθεί η σημαντικότητά τους για την υγεία των ηλικιωμένων και οι τρόποι με τους οποίους μπορούν να επιτευχθούν οι αναγκαίες προσλήψεις τους.

Η βιταμίνη Α έχει αντιοξειδωτικές ιδιότητες και προστατεύει από πολλές μορφές επιθηλιακού καρκίνου. Συνιστάται οι περισσότερες από τις ανάγκες σε βιταμίνη Α να καλύπτονται από φρούτα και λαχανικά πλούσια σε καροτενοειδή. Τα καροτενοειδή αποτελούν πρόδρομες μορφές βιταμίνης Α και τα δύο σημαντικότερα είναι το β-καροτένιο και το λυκοπένιο.

Οι πλουσιότερες πηγές βιταμίνης Α αποτελούν αποκλειστικά ζωικά προϊόντα, όπως το συκώτι, το γάλα και ο κρόκος του αυγού. Εκτός από την αντιοξειδωτική της δραστικότητα η βιταμίνη Α παίζει σημαντικό ρόλο τόσο στην όραση, όσο και στην υγεία του δέρματος. Συνεπώς, είναι ιδιαίτερα σημαντικό να καλύπτονται οι ανάγκες σε βιταμίνη Α (700 μg./ημέρα) με ισορροπημένες επιλογές τροφίμων, χωρίς να απαιτούνται συμπληρώματα.

Η βιταμίνη D είναι απαραίτητη στο μεταβολισμό του ασβεστίου και άρα για την υγεία των οστών, λειτουργία που αποκτά ιδιαίτερη σημασία γνωρίζοντας ότι πολλοί ηλικιωμένοι έχουν έλλειψη βιταμίνης D, καθώς προσλαμβάνουν το ήμισυ της συνιστώμενης ποσότητας. Αυτό μερικώς οφείλεται στη μειωμένη έκθεση του ηλικιωμένου στον ήλιο και στην ελαττωμένη ικανότητα του νεφρού να τη μετατρέψει σε ενεργή μορφή. Τροφές πλούσιες σε βιταμίνη D είναι ο σολομός, οι σαρδέλες και οι γαρίδες, καθώς και το εμπλουτισμένο γάλα, ενώ η χορήγηση συμπληρωμάτων συχνά αποτελεί σημαντική επιλογή.

Η βιταμίνη C είναι μία υδατοδιαλυτή βιταμίνη που βρίσκεται σε μεγάλες ποσότητες στην πιπεριά, το πορτοκάλι, το μπρόκολο, το ακτινίδιο, τις φράουλες και τις ντομάτες. Αποτελεί, μαζί με τη βιταμίνη Ε, την κατεξοχήν αντιοξειδωτική βιταμίνη και ο μεταβολισμός της διαφέρει στους ηλικιωμένους άνδρες σε σύγκριση με ηλικιωμένες γυναίκες, καθώς οι ηλικιωμένοι άνδρες εμφανίζουν χαμηλότερα επίπεδα βιταμίνης στο πλάσμα, όταν η προσλαμβανόμενη ποσότητα είναι ίση ή και μεγαλύτερη από των γυναικών.

Οι ηλικιωμένοι άνδρες έχουν ανάγκη 150 mg ασκορβικού οξέος ημερησίως, ενώ οι ηλικιωμένες γυναίκες επιτυγχάνουν το όριο του 1,0 mg/dl συγκέντρωσης ασκορβικού στο πλάσμα, λαμβάνοντας 75 με 80 mg της βιταμίνης ημερησίως.

Η βιταμίνη Ε είναι μία αντιοξειδωτική βιταμίνη, η οποία βρίσκεται κυρίως στα φυτικά έλαια και μαργαρίνες. Το ερευνητικό ενδιαφέρον για τη βιταμίνη Ε επικεντρώνεται στις φαρμακολογικές δόσεις της βιταμίνης, οι οποίες δεν μπορούν να επιτευχθούν διαμέσου της υγιεινής διατροφής. Σε μία πρόσφατη μετα-ανάλυση των εγκυρότερων σχετικών ερευνών αναφέρεται σαφώς ότι δεν πρέπει να χορηγούνται περισσότερα από 267mg α-τοκοφερόλης την ημέρα, διότι αυξάνουν τη θνησιμότητα (Miller et al, 2005).

Εκτός από τις προαναφερόμενες βιταμίνες, σημαντικό ρόλο στην υγεία των ηλικιωμένων παίζουν η βιταμίνη Β12 και το φυλλικό οξύ. Τα χαμηλά επίπεδα κοβαλαμίνης (Β12), είναι υπεύθυνα για μεταβολές στην πνευματική εγρήγορση, αλλαγές στην προσωπικότητα και διαταραχές του συνδετικού ιστού.

Χαμηλά επίπεδα γαστρικού οξέος μειώνουν την απορρόφηση της βιταμίνης Β12, γιατί δεν αποδεσμεύεται σε ικανοποιητικό βαθμό από την τροφή ώστε να απορροφηθεί στη συνέχεια. Γι’ αυτό συστήνεται η κάλυψη των υψηλών αναγκών σε Β12 (2,5 μg/ημέρα) να γίνεται στους ηλικιωμένους είτε με εμπλουτισμένα τρόφιμα, είτε με συμπληρώματα Β12 (WHO-Tufts, 2002).

Σχετικά με το φυλλικό οξύ και τη σχέση του με την ομοκυστεΐνη υπάρχει πλούσια αρθρογραφία. Μέρος του ενδιαφέροντος για την υπερομοκυστεΐναιμία στα πλαίσια της πρόληψης καρδιοαγγειακών συμβαμάτων, έχει η σχέση μεταξύ επιπέδων ομοκυστεΐνης, φυλλικού οξέος και βιταμινών Β6 και Β12, καθώς η χορήγηση φυλλικού οξέος και συμπληρωμάτων βιταμινών έδειξε να μειώνει τα επίπεδα ομοκυστεΐνης αίματος (Selhub et al, 2000).

Γράφει: Ρίσβας Γρηγόρης, Διαιτολόγος - Διατροφολόγος