Διακοπές στις Καλύτερες Τιμές!

Booking.com
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Ραδιενέργεια. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Ραδιενέργεια. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Απειλή μολυσμένων τροφίμων από ραδιενέργεια στην Ευρωπαϊκή Ένωση



Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) η κατάσταση είναι πιο σοβαρή από ότι αρχικά πιστευόταν σχετικά με τη μόλυνση τροφίμων στην Ιαπωνία, ωστόσο η Ευρωπαϊκή Ένωση δήλωσε ότι δεν υπάρχει αυτή τη στιγμή κίνδυνος για την υγεία των καταναλωτών της περιοχής της Ευρώπης αφού έχουν εισαχθεί ελάχιστα τρόφιμα από την Ιαπωνία. Ενώ επιβεβαίωσε ότι θα εντατικοποιηθούν τα μέτρα ελέγχου. Την περασμένη εβδομάδα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είπε ότι αφού αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει κινδύνος για την υγεία των καταναλωτών, η Ιαπωνία είχε άδεια να εξάγει λίγα προϊόντα τροφίμων ζωικής προέλευσης όπως ορισμένα οπωροκηπευτικά, δίθυρα μαλάκια, ζωοτροφές και τα παράγωγα των ζωοτροφών. Ωστόσο, εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής διαβεβαίωσε σε συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου ότι «ύστερα από την ενδεχόμενη ραδιενεργό μόλυνση των συγκεκριμένων προϊόντων, οι έλεγχοι θα ενισχυθούν από τα κράτη μέλη που εισάγουν τα προϊόντα αυτά».

Πηγή: kalosgonios.gr

ΕΦΕΤ: Ενημέρωση σχετικά με ελέγχους προϊόντων κατόπιν πυρηνικού ατυχήματος στην Ιαπωνία.

Ο ΕΦΕΤ βρίσκεται σε συνεχή επικοινωνία τόσο µε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τον ∆ιεθνή Οργανισµό FAO/WHO όσο και µε τις αρµόδιες υπηρεσίες ελέγχου στα σύνορα της χώρας καθώς και µε το Εργαστήριο Ραδιενέργειας – Περιβάλλοντος του «ΕΚΕΦΕ ∆ηµόκριτος» και την Ελληνική Επιτροπή Ατοµικής Ενέργειας. Από τους µέχρι σήµερα διενεργούµενους ελέγχους, έχει εντοπιστεί µία εισαγωγή στις 21 Μαρτίου 2011, η οποία αφορά σε προϊόν αµυλοσιρόπι από εκχύλισµα ρυζιού, προέλευσης Ιαπωνίας. Το συγκεκριµένο φορτίο, συνολικής ποσότητας 30 κιλών, βρίσκεται υπό επίσηµη δέσµευση ενώ δείγµα έχει ήδη σταλεί στο Εργαστήριο Ραδιενέργειας – Περιβάλλοντος του «ΕΚΕΦΕ ∆ηµόκριτος». Τα πρώτα αποτελέσµατα για µέτρηση ραδιενέργειας έδειξαν επίπεδα χαµηλότερα από τα νοµοθετηµένα όρια ως προς τα ραδιοϊσότοπα ιώδιο και καίσιο. Οι εργαστηριακές δοκιµές ως προς τα υπόλοιπα ραδιοϊσότοπα είναι σε εξέλιξη. Οι έλεγχοι συνεχίζονται. 

Αιρετική άποψη: Η ραδιενέργεια δε βλάπτει!

Η ραδιενέργεια προκαλεί τρόμο στους ανθρώπους, ιδίως μετά την εξαφάνιση της Χιροσίμα και του Ναγκασάκι από τις ατομικές βόμβες, αλλά και τα κατά καιρούς πυρηνικά ατυχήματα.



Όμως ένας βρετανός γιατρός έρχεται τώρα να υποστηρίξει την ανατρεπτική άποψη ότι η ανθρωπότητα σφάλει που έχει υιοθετήσει αυτή τη φοβική στάση, καθώς, σε κατάλληλη δοσολογία, η ραδιενέργεια μπορεί να φέρει όχι καρκίνο και θάνατο, αλλά μακροβιότητα και πιο γρήγορη θεραπεία από τις αρρώστιες.

Ο Δρ Μπομπ Μπέρι, ακτινολόγος στο νοσοκομείο του Λιντς, σε ομιλία του στη Βασιλική Εταιρία Ιατρικής του Λονδίνου, σύμφωνα με τη βρετανική «Ιντιπέντεντ», τόνισε ότι η κοινή γνώμη αντιμετωπίζει την ακτινοβολία της ατομικής ενέργειας ως δολοφόνο, γι’ αυτό προσπαθεί να την αποφύγει με κάθε τρόπο. «Είναι ώρα πια να σταματήσουμε να ανησυχούμε και να μάθουμε να αγαπάμε τη ραδιενέργεια», δήλωσε. Φαίνεται μάλιστα πως δεν πιστεύει μόνο αυτός κάτι τέτοιο, αλλά και μερικοί ακόμα επιστήμονες, οι οποίοι επικαλούνται νέα στοιχεία υπέρ αυτής της άποψης.

Ο Μπέρι, που δεν είναι τυχαίος, καθώς υπήρξε εκπρόσωπος του Βασιλικού Κολλεγίου Ακτινολόγων, αλλά και συγγραφέας φυλλαδίων για την προστασία του κοινού από την ατομική ενέργεια, υπογράμμισε ότι είναι ανάγκη να διαχωρίσουν οι άνθρωποι στο μυαλό τους τούς κινδύνους για όλους τους ζώντες οργανισμούς που προκαλεί η ακτινοβολία σε υψηλά επίπεδα, από τα οφέλη που φέρνει η ακτινοβολία σε χαμηλά επίπεδα.

Ο Μπέρι και μερικοί άλλοι ερευνητές αρνούνται ότι η ακτινοβολία είναι γενικά πάντα επικίνδυνη, απλώς αλλά βλάπτει σε μικρότερο βαθμό σε χαμηλότερη ποσότητα. Αντίθετα, επιμένουν ότι σε μικρές ποσότητες είναι ωφέλιμη και μόνο μετά από ένα επίπεδο αρχίζει να γίνεται βλαβερή. Μεταξύ άλλων, όπως υποστηρίζει, οι ακτινολόγοι που περνάνε την επαγγελματική ζωή τους μέσα στην ακτινοβολία, παθαίνουν λιγότερα συχνά καρκίνο και μάλιστα ζουν γενικά περισσότερα χρόνια από γιατρούς άλλων ειδικοτήτων. Η πραγματική δόση που παίρνουν οι ακτινολόγοι είναι ελαφρά μεγαλύτερη από το γενικό πληθυσμό και αυτό φαίνεται να τους ωφελεί, κατά τον βρετανό γιατρό.

Μια αμερικανική μελέτη, εξάλλου, διαπίστωσε ότι οι ναυτικοί που υπηρετούν σε πυρηνοκίνητα πλοία έχουν μικρότερη θνησιμότητα σε σχέση με τους συναδέλφους τους σε συμβατικά πλοία.

Σύμφωνα με τον Μπέρι, υπάρχουν πλέον ικανά επιστημονικά στοιχεία που δείχνουν ότι ενώ οι υψηλές δόσεις ακτινοβολίας καταστρέφουν τα κύτταρα, οι χαμηλές δόσεις ενεργοποιούν το DNA για να επιδιορθώσει τυχόν κυτταρικές βλάβες, πράγμα που βοηθά στην υγεία του οργανισμού μακροπρόθεσμα, γι' αυτό η ραδιενέργεια μπορεί τελικά να χαρίσει περισσότερα χρόνια ζωής. Η χαμηλή ακτινοβολία επίσης πιστεύεται ότι μειώνει τον αριθμό των ελεύθερων ριζών στα κύτταρα, ουσιών που κάνουν ζημιά στο DNA. Επιπλέον, φαίνεται πως διευκολύνει την απόπτωση, δηλαδή την αυτό-καταστροφή των κυττάρων, πριν γίνουν καρκινικά.

Ένας πρωτοπόρος υπέρ αυτής της αιρετικής άποψης ήταν ο καθηγητής Τζον Κάμερον του πανεπιστημίου της Φλόριντα, ο οποίος το 2005 (λίγο πριν πεθάνει) δημοσίευσε σχετική εργασία στο βρετανικό περιοδικό ακτινολογίας “British Journal of Radiology”.

Μεταξύ άλλων, ανέφερε ότι κάθε μέρα δισεκατομμύρια κύτταρά μας βομβαρδίζονται από τη φυσική ραδιενέργεια, παρόλα αυτά ο καρκίνος παραμένει μια ασθένεια κυρίως για ηλικιωμένους. Έτσι, υποστήριξε ότι η ραδιενέργεια σε χαμηλή δόση βοηθά την υγεία παρά την βλάπτει. Ο Κάμερον μάλιστα τόλμησε να ζητήσει να γίνει η πρώτη κλινική δοκιμή σε ανθρώπους με την χρήση χαμηλής ραδιενέργειας, με τη συμμετοχή εθελοντών συνταξιούχων. Προς το παρόν δεν έχουν βρεθεί εθελοντές, ούτε έχει δοθεί έγκριση από τις αρμόδιες Αρχές.

Σήμερα, η μεγαλύτερη πηγή (γύρω στο 50% της συνολικής) έκθεσης των ανθρώπων σε ατομική ακτινοβολία προέρχεται από τις ιατρικές εξετάσεις με ακτίνες-Χ και τομογραφίες.

Πηγή: ΑΠΕ - ΜΠΕ

Τα όρια της ραδιενέργειας για τον ανθρώπινο οργανισμό

Η μονάδα μέτρησης λέγεται μιλισιβερτ. Συμφωνα με την Παγκόσμια Ενωση Πυρηνικής Ενέργειας τα αποδεκτά και μη αποδεκτά επίπεδα είναι τα εξής:


2 mSv/yr (millisieverts τον χρόνο) Είναι η ποσότητα που θεωρείται αμελητέα για κάθε άνθρωπο.

9 mSv/yr Σε αυτή την ποσότητα εκτίθενται τα πληρώματα αεροπλάνων που κάνουν την πτήση Νέα Υόρκη - Τόκυο

20 mSv/y r Ο μέσος αποδεκτός όρος για όσους εργάζονται σε πυρηνικά εργοστάσια.

50 mSv/yr Αυτό ήταν το προηγούμενο όριο για όσους εργάζονται σε πυρηνικά εργοστάσια.

100 mSv/yr Από αυτή την ποσότητα και πάνω αυξάνονται τα κρούσματα καρκίνου

350 mSv Σε αυτή την ποσότητα εκτέθηκαν όλοι όσοι βρίσκονταν στο Τσερνομπιλ.

1,000 mSv Με μια μόνο έκθεση σε αυτή την ποσότητα προκαλείται προσωρινή αδιαθεσία με συμπτώματα όπως ναυτία, χαμηλά λευκά αιμοσφαίρια, αλλά όχι θάνατος. Από εκεί και πέρα, τα συμπτώματα της διαθεσίας γίνονται πιο έντονα ανάλογα με το πόση ώρα είναι κάποιος εκεθειμένος.

5,000 mSv Με μια μόνο έκθεση σε αυτή την ποσότητα θα πεθάνουν όλοι όσοι εκτέθηκαν μέσα σε έναν μήνα.

ΠΗΓΗ: World Nuclear Association


Οι επιπτώσεις της ραδιενέργειας στην ανθρώπινη υγεία 

Καίσιο-137 και ιώδιο-131 είναι τα ραδιενεργά υλικά που έχουν διαρρεύσει μέχρι στιγμής από το ατύχημα του πυρηνικού εργοστασίου στην Φουκουσίμα της Ιαπωνίας, αναφέρει Το Βήμα.

Ανεξάρτητα πάντως από το είδος του ραδιενεργού στοιχείου, η έκθεση στην ιονίζουσα ακτινοβολία έχει σοβαρές επιδράσεις στην ανθρώπινη φυσιολογία. Ειδικότερα, η ιονίζουσα ακτινοβολία διασπά τους χημικούς δεσμούς σε μόρια (DNA, πρωτεΐνες) των κυττάρων μας. Ο οργανισμός μας ανταποκρίνεται στην πρόκληση θέτοντας σε λειτουργία τους μηχανισμούς επιδιόρθωσης που διαθέτει. Ωστόσο, όταν η επίθεση που έχει δεχθεί είναι ισχυρή (μεγάλη δόση ακτινοβολίας) και διασκορπισμένη σε ολόκληρο το σώμα (σε αντίθεση με την θεραπευτική ακτινοβολία που είναι πάντοτε εντοπισμένη), οι μηχανισμοί επιδιόρθωσης δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν.

Ιστοί και κυτταρικοί τύποι που πολλαπλασιάζονται έντονα, είναι αυτοί που πλήττονται περισσότερο από την ιονίζουσα ακτινοβολία. Μεταξύ αυτών είναι τα αιμοποιητικά κύτταρα του μυελού των οστών, αλλά και τα επιθηλιακά κύτταρα του γαστρεντερικού συστήματος. Δεν είναι λοιπόν περίεργο που η ναυτία και οι εμετοί είναι τα πρώτα συμπτώματα της έκθεσης σε ραδιενέργεια, ακολουθούμενα από διάρροιες πυρετό και πονοκεφάλους. Ισχυρές δόσεις ακτινοβολίας οδηγούν σε πολυοργανική ανεπάρκεια και θάνατο.

Εκτός από τις άμεσες επιπτώσεις, η ιονίζουσα ακτινοβολία έχει και μακροπρόθεσμες συνέπειες στον ανθρώπινο οργανισμό. Οι μεταλλάξεις που υφίσταται το DNA από την ακτινοβολία, οδηγούν σε εμφάνιση καρκίνου. Καθώς το DNA είναι το υλικό που κληροδοτείται από τη μια γενιά στην επόμενη, οι επιπτώσεις της έκθεσης σε ραδιενέργεια συχνά διαπιστώνονται και σε απογόνους των θυμάτων.

Τα ισότοπα της Φουκουσίμα

Το καίσιο-137 είναι διαλυτό στο νερό και ιδιαίτερα τοξικό για τον ανθρώπινο οργανισμό. Πειράματα σε σκύλους έδειξαν ότι μια δόση της τάξεως των 44 μικρογραμμαρίων ραδιενεργού καισίου ανά κιλό επέφερε τον θάνατο σε διάστημα 3 εβδομάδων. Αντίδοτο στο ραδιενεργό καίσιο, το οποίο κατανέμεται ομοιόμορφα στον οργανισμό με κάπως αυξημένες συγκεντρώσεις στο μυϊκό σύστημα, είναι το κυανούν της Πρωσσίας ή Πρωσσικό μπλέ. Πρόκειται για μια συνθετική χρωστική η οποία συνδέεται μαζί του και επιταχύνει την αποβολή του από τον οργανισμό. H Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ (Food and Drug Administration, FDA) έχει εγκρίνει κάψουλες των 500 χιλιοστογραμμαρίων υψηλής καθαρότητας της χρωστικής για τη συγκεκριμένη χρήση

Το ιώδιο-131 έχει πολύ μικρό χρόνο ημιζωής (μια εβδομάδα) αλλά είναι ιδιαίτερα τοξικό καθώς ο οργανισμός το συγκεντρώνει όλο στον θυρεοειδή. Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι τα κρούσματα καρκίνου του θυρεοειδούς αυξήθηκαν δραματικά μεταξύ των ατόμων που εκτέθηκαν στην ραδιενέργεια του Τσέρνομπιλ. Προκειμένου να προστατευτεί κανείς από το ραδιενεργό ιώδιο θα πρέπει να λάβει προληπτικά ιωδιούχο κάλιο (υπάρχει σε μορφή χαπιού ή σε διάλυμα). Το σκεπτικό αυτής της πρακτικής είναι πως ένας θυρεοειδής κορεσμένος σε ιώδιο δεν θα απορροφήσει το ραδιενεργό ισότοπο. Η πείρα έδειξε ότι η εν λόγω πρακτική δουλεύει: η προληπτική χορήγηση ιωδιούχου καλίου στην Πολωνία μετά το ατύχημα του Τσέρνομπιλ, κράτησε τα κρούσματα καρκίνου του θυρεοειδούς στα φυσιολογικά επίπεδα.

Σύμφωνα με τις ιαπωνικές αρχές, δεν έχει υπάρξει διαρροή άλλων ραδιενεργών ισοτόπων και τα χειρότερα έχουν προς το παρόν αποφευχθεί. Παραδείγματος χάριν , μια διαρροή πλουτωνίου-239 δεν θα αύξανε απλώς τους καρκίνους του πνεύμονα στο άμεσο σχετικά μέλλον αλλά οι επιπτώσεις του θα ήταν ανυπολόγιστες καθώς έχει χρόνο ημιζωής 24.000 χρόνια…

Ραδιενέργεια: Κίνδυνοι και τρόποι προστασίας

Αθήνα
Η επιδείνωση της κατάστασης στους πυρηνικούς σταθμούς της Ιαπωνίας έχει φέρει ξανά στο προσκήνιο το φάσμα της ραδιενέργειας.

Με βάση τα ενημερωτικά κείμενα της Ελληνικής Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας (ΕΕΑΕ), η ραδιενέργεια είναι μια μορφή ιοντίζουσας ακτινοβολίας, δηλαδή μια μορφή ενέργειας που εκπέμπεται από κάποια πηγή και διαδίδεται στο χώρο.

Ο άνθρωπος κατά τη διάρκεια της ζωής του δέχεται συνεχώς ενέργεια με τη μορφή ακτινοβολίας, τόσο από το φυσικό του περιβάλλον (γήινο και διαστημικό) όσο και από τεχνητές πηγές, τις οποίες εφηύρε ο ίδιος.

Στις φυσικές πηγές ακτινοβολίας συγκαταλέγονται τα συστατικά του φλοιού της γης και η κοσμική ακτινοβολία. Το έδαφος, το νερό και ο αέρας περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, και φυσικά ραδιενεργά στοιχεία, ενώ η επιφάνεια της γης προσβάλλεται συνεχώς από την κοσμική ακτινοβολία, με πηγές εκπομπής τον ήλιο και άλλες μακρινές αστρικές περιοχές.

Η κυριότερη φυσική ραδιενέργεια, από άποψη επιπτώσεων στον άνθρωπο, είναι το φυσικό ραδιενεργό άχρωμο, άοσμο και άγευστο αέριο ραδόνιο, το οποίο προέρχεται από το ουράνιο που υπάρχει στο υπέδαφος και τα πετρώματα της γης και στο οποίο οφείλεται το μεγαλύτερο μέρος της ετήσιας δόσης ακτινοβολίας που λαμβάνουν όλοι οι άνθρωποι με φυσικό τρόπο.

Από την άλλη, ο άνθρωπος ανακάλυψε τις τεχνητές πηγές παραγωγής ακτινοβολιών κατά τα τέλη του 19ου αιώνα, πράγμα που σταδιακά οδήγησε στην εκτεταμένη χρήση τους.

Οι ακτινοβολίες χρησιμοποιούνται σήμερα στην ιατρική (διάγνωση και θεραπεία ασθενειών όπως ο καρκίνος), στη βιομηχανία (ραδιογραφήσεις, ακτινοβολητές για αποστείρωση υλικών, συσκευές για έλεγχο ποιοτικών παραμέτρων, διάφορα καταναλωτικά αγαθά κλπ.), στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας (από πυρηνικούς σταθμούς όπως αυτοί που αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα στην Ιαπωνία μετά το σεισμό και το τσουνάμι), στην έρευνα κ.α.

Στις τεχνητές πηγές ακτινοβόλησης του ανθρώπου συμπεριλαμβάνεται και η ραδιορύπανση του περιβάλλοντος από αλλεπάλληλες πυρηνικές δοκιμές στην ατμόσφαιρα, που έγιναν από τις μεγάλες δυνάμεις στο πλαίσιο του Ψυχρού Πολέμου πριν από το 1962, καθώς και από ορισμένα σοβαρά πυρηνικά ατυχήματα, με κυριότερο αυτό στον αντιδραστήρα του Τσερνόμπιλ το 1986.

Ιοντίζουσες και μη ακτινοβολίες

Οι ακτινοβολίες διακρίνονται σε δύο βασικές κατηγορίες: τις ιοντίζουσες και τις μη ιοντίζουσες. Ιοντίζουσες (όπως η ραδιενέργεια) είναι οι ακτινοβολίες που μεταφέρουν ενέργεια ικανή να εισχωρήσει στην ύλη, να προκαλέσει ιοντισμό των ατόμων της, να διασπάσει βίαια τους χημικούς δεσμούς των στοιχείων και να προκαλέσει βιολογικές βλάβες σε ζώντες οργανισμούς.

Οι γνωστότερες ιοντίζουσες ακτινοβολίες είναι οι ακτίνες Χ που παράγονται στις λυχνίες των ακτινολογικών μηχανημάτων και χρησιμοποιούνται ευρέως στην ιατρική, καθώς και οι ακτινοβολίες α, β, και γ που εκπέμπονται από τους ασταθείς πυρήνες ατόμων. Οι ιοντίζουσες ακτινοβολίες είναι διεισδυτικές.

Η ποσότητα ενέργειας που μεταφέρεται από την ακτινοβολία στην ύλη ανά χιλιόγραμμο μάζας, καλείται δόση ακτινοβολίας. Η πιθανότητα βλάβης της υγείας σχετίζεται άμεσα με το ύψος της δόσης ακτινοβολίας.

Μη ιοντίζουσες ακτινοβολίες είναι αυτές που μεταφέρουν σχετικά μικρή ενέργεια, ανίκανη να προκαλέσει ιοντισμό, ικανή όμως να προκαλέσει ηλεκτρικές, χημικές και θερμικές επιδράσεις στα κύτταρα, που μπορούν να αποβούν άλλοτε επιβλαβείς και άλλοτε ευεργετικές για τη λειτουργία τους.

Σε αυτές ανήκουν οι ηλεκτρομαγνητικές ακτινοβολίες, όπως τα στατικά και χαμηλόσυχνα ηλεκτρικά και μαγνητικά πεδία, τα ραδιοκύματα, τα μικροκύματα των κεραιών επικοινωνιών και
ραδιοτηλεόρασης, η ορατή ακτινοβολία, η υπέρυθρη κ.α.

Ο ιοντισμός του ατόμου είναι ένα φυσικό φαινόμενο που ακολουθεί την αλληλεπίδραση της ακτινοβολίας υψηλής ενέργειας με την ύλη. Είναι η βίαιη εκδίωξη ενός ηλεκτρονίου από το άτομο, με αποτέλεσμα τη δημιουργία ενός ζεύγους αντίθετα φορτισμένων ιόντων.

Οι πυρήνες των ατόμων αποτελούνται από θετικά φορτισμένα σωματίδια, τα πρωτόνια, και από ουδέτερα φορτισμένα σωματίδια, τα νετρόνια. Ορισμένα άτομα είναι ασταθή, δηλαδή οι πυρήνες τους έχουν την τάση να αλλάζουν αυθόρμητα τη δομή τους, έως ότου προκύψει ένας πυρήνας με σταθερή δομή. Κατά τη διάρκεια αυτής της αλλαγής εκπέμπουν ακτινοβολία. Aπό τις ακτινοβολίες αυτές, οι πιο γνωστές είναι:
  • η ακτινοβολία α (εκπομπή θετικά φορτισμένου σωματιδίου μεγάλης μάζας),
  • η ακτινοβολία β (εκπομπή φορτισμένου σωματιδίου μικρής μάζας),
  • η ακτινοβολία γ (εκπομπή ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας).
Η ιδιότητα των ασταθών πυρήνων να αποβάλλουν μάζα και ενέργεια, καλείται ραδιενέργεια ή, εναλλακτικά, ραδιενέργεια ενός υλικού είναι το φυσικό μέγεθος που χαρακτηρίζει το ρυθμό διάσπασης των ασταθών πυρήνων του.

Τα ισότοπα γνωστών σταθερών χημικών στοιχείων, που χαρακτηρίζονται από ασταθείς πυρήνες, ονομάζονται ραδιενεργά ισότοπα ή ραδιοϊσότοπα. Τα ραδιοϊσότοπα μπορούν να ταξινομηθούν σε:
  • Φυσικά ραδιοϊσότοπα (που είναι συστατικά του φλοιού της γης από τη στιγμή της δημιουργίας της). Τα κυριότερα είναι το ουράνιο-238 (U-238), το ουράνιο-235 (U-235), το θόριο-232 (Th-232), το κάλιο-40 (K-40). Τα φυσικά ραδιενεργά στοιχεία-ραδιοϊσότοπα, εκτός από το έδαφος και τα ορυκτά (κυρίως το ραδιενεργό κάλλιο-40), ανιχνεύονται στο νερό, στον αέρα, στους ζώντες οργανισμούς, στις τροφές και στα οικοδομικά υλικά. Ειδικά η τροφική αλυσίδα αποτελεί πηγή πρόσληψης φυσικών ραδιενεργών στοιχείων.
  • Κοσμογενή ραδιοϊσότοπα (που παράγονται από την αλληλεπίδραση της κοσμικής ακτινοβολίας με την ατμόσφαιρα).
  • Τεχνητά παραγόμενα ραδιοϊσότοπα (που παράγονται τεχνητά σε εγκαταστάσεις υψηλής τεχνολογίας, όπως σε πυρηνικούς αντιδραστήρες και επιταχυντές σωματιδίων). Η έκλυσή τους στο φυσικό περιβάλλον -και η διείσδυσή τους στον οργανισμό αρχικά άμεσα και έπειτα έμμεσα μέσω της τροφικής αλυσίδας- είναι πιθανό να επιφέρει σοβαρές επιπτώσεις στον πληθυσμό και στο περιβάλλον.

    Τι είναι η ραδιενέργεια και πιθανές επιπτώσεις στην υγεία

     

      Η έκθεση σε ιοντίζουσα ακτινοβολία

      Η έκθεση μπορεί να έχει είτε άμεσα, είτε πιο μακροπρόθεσμα βλαπτικά αποτελέσματα για την υγεία. Οι άνθρωποι μπορούν να εισπνεύσουν τα ραδιενεργά σωματίδια, να τα καταπιούν ή αυτά να κάτσουν στο δέρμα τους.

      Η δόση και η διάρκεια της έκθεσης παίζουν καθοριστικό ρόλο για τις μετέπειτα συνέπειες, καθώς επίσης το είδος των ραδιενεργών σωματιδίων, καθώς μερικά είναι πιο επικίνδυνα ή πιο ανθεκτικά από άλλα.

      Η έκθεση σε πολύ μεγάλες δόσεις ακτινοβολίας μπορεί να ακολουθηθεί από άμεση καταστροφή κυττάρων, οργάνων και συστημάτων και να οδηγήσει στο θάνατο του ανθρώπου.

      Τέτοιες δόσεις που οδηγούν σε άμεσα αποτελέσματα, παρατηρήθηκαν μόνο σε μεγάλα ραδιολογικά ή πυρηνικά ατυχήματα και είναι μια πιθανή απειλή και για την περίπτωση της Ιαπωνίας, αν η κατάσταση στους αντιδραστήρες της Φουκουσίμα επιδεινωθεί περαιτέρω.

      Για σχετικά χαμηλές δόσεις, μικρότερες από αυτές που οδηγούν σε άμεσα αποτελέσματα, υπάρχει στατιστικά η πιθανότητα μελλοντικής εμφάνισης καρκίνου, που είναι τόσο πιθανότερη όσο μεγαλύτερη είναι η δόση της ακτινοβολίας.

      Σημαντικές είναι οι βλάβες που μπορεί να προκληθούν στο γενετικό του υλικό του κυττάρου (στο DNA), διότι αυτές συνδέονται τόσο με τη μεταβίβαση κληρονομικών ανωμαλιών στους απογόνους, όσο και με τη διαδικασία της καρκινογένεσης.

      Οι ακτινοβολίες περιλαμβάνονται στους περίπου 4.000 γνωστούς καρκινογόνους παράγοντες, σύμφωνα με την Ελληνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας (ΕΕΑΕ). Πιο ευαίσθητοι στη ραδιενέργεια είναι ο θυρεοειδής (καρκίνος του συγκεκριμένου αδένα) και ο μυελός των οστών (λευχαιμία).

      Ο κίνδυνος για τα μακροπρόθεσμα αποτελέσματα της ακτινοβολίας εξαρτάται από τη λεγόμενη ενεργό δόση, η οποία, με τη σειρά της, εξαρτάται από την απορροφούμενη στο ανθρώπινο σώμα ενέργεια, το είδος της ακτινοβολίας και το είδος του ακτινοβολούμενου ιστού.

      Μονάδα μέτρησης της ενεργού δόσης είναι το Sievert (Sv-Σιβέρτ) και τα υποπολλαπλάσιά του mSv (μιλισιβέρτ) και μSv (μικροσιβέρτ).

      Η μέση ενεργός δόση ενός ατόμου που οφείλεται στις τεχνητές και στις φυσικές πηγές ραδιενέργειας του γήινου περιβάλλοντος, είναι 0,31 mSv και 2,4 mSv για κάθε χρόνο αντίστοιχα, ενώ η ενεργός δόση που αντιστοιχεί σε μια τυπική ακτινογραφία θώρακος, είναι περίπου 0,02 mSv, σύμφωνα με την ΕΕΑΕ.

      Το όριο ασφαλούς έκθεσης ενός ατόμου σε ακτινοβολία είναι 1 mSv ετησίως, ενώ για τους επαγγελματικά εκτιθέμενους αυξάνει στα 20 mSv. Η ένταση της ραδιενέργειας είναι αντιστρόφως ανάλογη με το τετράγωνο της απόστασης από την πηγή της ακτινοβολίας (π.χ. από ένα πυρηνικό αντιδραστήρα με διαρροή).

      Σύμφωνα με ειδικούς, ο κίνδυνος για καρκίνο αυξάνεται όταν η έκθεση στην ακτινοβολία ξεπεράσει τα 100 mSv το χρόνο και γίνεται θανατηφόρα αν φτάσει στα 5.000 mSv (5 Sv) σε διάστημα μερικών ωρών. Η έκθεση σε 1 Sv ακτινοβολίας εκτιμάται ότι αυξάνει τον κίνδυνο θανατηφόρου καρκίνου κατά περίπου 5%.

      Οι μέχρι τώρα μετρήσεις στην Ιαπωνία γύρω από τους κατεστραμμένους αντιδραστήρες είναι γύρω στα 400 mSv, δηλαδή δείχνουν τετραπλάσια επίπεδα σε σχέση με αυτά που αυξάνουν τον κίνδυνο για καρκίνο.

      Οι μέχρι τώρα επιστημονικές μελέτες έχουν εστιάσει κυρίως στον κίνδυνο καρκίνου λόγω μεγάλων δόσεων ακτινοβολίας και υπάρχει μικρότερη επιστημονική συμφωνία σχετικά με τις συνέπειες της έκθεσης σε μικρές δόσεις. Οι μεγάλες δόσεις προκαλούν ναυτία, εμετό, αδυναμία, διάρροια, πονοκεφάλους, πυρετό, πτώση μαλλιών, δερματικά εγκαύματα, δυσλειτουργία οργάνων, πρόωρη γήρανση και πιθανώς πρόωρο θάνατο.

      Τα καρκινογόνα ραδιοϊσότοπα καίσιο-137 και ιώδιο-131 είναι οι κυριότερες απειλές μέχρι στιγμής από τη διαρροή ραδιενέργειας στην Ιαπωνία.

      Το καίσιο-137, που είναι πιο επικίνδυνο, μπορεί να μολύνει την τροφή και το νερό, συσσωρευόμενο στους μαλακούς ιστούς του οργανισμού, όπως στους μυς. Έχει ημι-ζωή περίπου 30 ετών και αποβάλλεται σταδιακά μέσω των ούρων.

      Το ιώδιο-131, που αναπνέεται ή καταπίνεται, έχει πιο σύντομη ημι-ζωή οκτώ ετών. Συγκεντρώνεται στον θυρεοειδή και μπορεί να προκαλέσει καρκίνο σε λίγα χρόνια, ενώ σε χαμηλές δόσεις μειώνει την παραγωγή των ορμονών του αδένα.

      Τρόποι προστασίας

      Η εκκένωση μιας περιοχής ώστε να απομακρυνθεί ο πληθυσμός, η καταφυγή σε ένα αεροστεγώς κλεισμένο χώρο, κατά προτίμηση σε ένα υπόγειο ή ειδικό καταφύγιο, καθώς και η λήψη χαπιών ιωδίου, είναι οι τρεις κυριότεροι μέθοδοι προστασίας των πολιτών σε περίπτωση διαρροής ραδιενέργειας.

      Η σφράγιση του χώρου διαμονής, αν πρόκειται για σπίτι, πρέπει να γίνεται σε όλα τα παράθυρα και τις πόρτες με κολλητικές ταινίες και κάθε άλλο μέσο, ώστε να μην εισχωρήσει η ραδιενεργός σκόνη στο χώρο, την εισπνεύσουν οι άνθρωποι και επικαθήσει στους πνεύμονές ή το δέρμα τους.

      Βοηθάνε επίσης τα συχνά ντους, ώστε να απομακρυνθούν τυχόν ραδιενεργά σωματίδια που έχουν εναποτεθεί στο δέρμα, αλλά δεν πρέπει κανείς να τρίβει το δέρμα του για να μην διευκολύνει την είσοδο των σωματιδίων στον οργανισμό.

      Το κάπνισμα, το φάγωμα των νυχιών, η επαφή των δαχτύλων με το στόμα κ.λπ. πρέπει να αποφεύγονται επίσης, σύμφωνα με το Ινστιτούτο Ραδιοπροστασίας και Πυρηνικής Ασφάλειας (IRSN) της Γαλλίας.

      Τα χάπια ιωδίου, που μοιράζουν οι αρμόδιες Αρχές, όταν κρίνουν ότι πρέπει, πλημμυρίζουν με ιώδιο τον θυρεοειδή, ώστε να μην μπορεί να απορροφήσει πια το ραδιενεργό ιώδιο. Έτσι, εμποδίζουν τον καρκίνο του θυρεοειδούς, ένα κίνδυνο που αφορά πρωτίστως τα μωρά, τα παιδιά, τους εφήβους, τις έγκυες και τις μητέρες που θηλάζουν.

      Κατά προτίμηση, το ιώδιο λαμβάνεται μια ώρα πριν την έκλυση της ραδιενέργειας, ενώ μπορεί να ληφθεί και 24 ώρες μετά το πυρηνικό ατύχημα, αλλά η προστασία του που παρέχει τότε, είναι μειωμένη πια κατά 25%, σύμφωνα με τον διευθυντή του IRSN Πατρίκ Γκουρμελόν.

      Η ιαπωνική κρίση, σύμφωνα με τα ξένα πρακτορεία, έχει πυροδοτήσει ένα πανικό στην Ιαπωνία και σε γύρω χώρες για την αγορά χαπιών ιωδίου, κυρίως μέσω Ίντερνετ, όπου πωλούνται πλέον πάνω και από 500 δολάρια το κουτί των 14 χαπιών. Τα αποθέματα αμερικανικών εταιριών που πουλάνε ιωδιούχο κάλιο, έχουν ήδη εξαντληθεί.

      Το ιωδιούχο κάλιο είναι ένα άλας που μπλοκάρει την είσοδο στον οργανισμό του καρκινογόνου ραδιενεργού ιωδίου. Σε περιοχές της Ασίας πολλοί άνθρωποι έχουν αδειάσει τα φαρμακεία ακόμα και από τα μπουκαλάκια του αντισηπτικού υγρού ιωδίου, για να το αλείψουν γύρω από το λαιμό τους, μια πρακτική όμως που δεν έχει αποτέλεσμα.

      Οι ειδικοί προειδοποιούν ότι είναι περιττή αυτή η υστερία και ότι τα χάπια ιωδίου έχουν περιορισμένη χρησιμότητα, ενώ ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, με ανακοίνωσή του, ζητά από τους ανθρώπους να συμβουλεύονται το γιατρό τους και να μην παίρνουν μόνοι τους χάπια, καθώς δεν αποτελούν «αντίδοτο κατά της ραδιενέργειας» και δεν προσφέρουν προστασία από ισχυρότερα ραδιενεργά στοιχεία όπως το καίσιο, ενώ μπορεί να έχουν παρενέργειες σε μερικούς ανθρώπους, ειδικά σε εγκύους.

      πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

      Unique Visitor Counter