Πόσο εύκολο είναι να αντιληφθούμε αν έχουμε αυτοεκτίμηση; Ακολουθούν
μερικές σκέψεις και συμπεριφορές που χαρακτηρίζουν άτομα με εμπιστοσύνη
στον εαυτό και τις δυνάμεις τους. Είσαι άραγε μέσα σε αυτούς;
Καθένας από
μας διαμορφώνει, από μικρή κιόλας ηλικία, μια προσωπική εικόνα εαυτού,
δηλαδή μια άποψη για το ποιος είναι, πώς φαίνεται στους γύρω του, τι
αδυναμίες έχει. Φαίνεται, πως μεγάλο ρόλο στη διαμόρφωση της εικόνας του
εαυτού διαδραματίζουν το είδος των αλληλεπιδράσεων με τους γύρω μας,
αλλά και οι γενικότερες εμπειρίες που βιώνουμε.
Αυτή η ιδέα που έχουμε για τον εαυτό μας, επηρεάζει με τη σειρά της αυτό που ονομάζουμε αυτοεκτίμηση.
Η αυτοεκτίμηση έχει να κάνει με το κατά πόσο νιώθουμε ότι αξίζουμε, γινόμαστε αποδεκτοί, αγαπιόμαστε από
τους γύρω μας και κατ’ επέκταση με το κατά πόσο εμείς οι ίδιοι
αγαπούμε, αποδεχόμαστε και αξιολογούμε ως σημαντικό τον εαυτό μας.
Τα άτομα με χαμηλή αυτοεκτίμηση δεν πιστεύουν στις ικανότητές τους,
θεωρούν πως είναι λιγότερο σημαντικά σε σχέση με τους γύρω τους και
γενικότερα πως δεν τα καταφέρνουν με ότι καταπιάνονται.
Πόσο εύκολο, όμως, είναι να αντιληφθούμε σε ποια από
τις δύο κατηγορίες ανθρώπων ανήκουμε; Ακολουθούν μερικές σκέψεις και
συμπεριφορές που χαρακτηρίζουν άτομα με εμπιστοσύνη στον εαυτό και τις
δυνάμεις τους. Είσαι άραγε μέσα σε αυτούς;
- Δέχεσαι φιλοφρονήσεις με άνεση. Αποδέχεσαι τα θετικά σχόλια ευχάριστα, νιώθοντας πως πραγματικά τα αξίζεις και όχι «γυρίζοντας τα μάτια» λέγοντας: «Ναι, καλά!» ή «Ο οποιοσδήποτε θα μπορούσε να το κάνει».
- Εμπιστεύεσαι τις απόψεις σου.
Ξέρεις πως έχεις κάτι σημαντικό να πεις ανάλογα με την περίσταση,
παίρνεις το λόγο δυναμικά μέσα σε μια παρέα μιλώντας δυνατά και καθαρά
και διατηρείς βλεμματική επαφή με τους συνομιλητές σου.
- Κάθεσαι στην πρώτη σειρά.
Ακόμα κι όταν μπαίνεις σε έναν χώρο για πρώτη φορά, επιλέγεις να κάτσεις
μπροστά. Συνήθως, τα άτομα που επιλέγουν να σταθούν στην άκρη του
δωματίου ή στις τελευταίες σειρές των καθισμάτων μιας αίθουσας,
επιθυμούν να περάσουν απαρατήρητα, καθώς χαρακτηρίζονται από χαμηλή αυτοεκτίμηση.
- Ο κύριος κριτής του εαυτού σου είναι ο ίδιος σου ο εαυτός. Στις περιπτώσεις που δέχεσαι κακοπροαίρετη κριτική από
τους γύρω σου, δεν πτοείσαι από τη γνώμη τους. Έχεις το θάρρος να
παραδεχτείς τα λάθη σου, αλλά και την καθαρότητα του νου να μην συγχέεις
την αποτυχία σε έναν συγκεκριμένο τομέα με την αξία σου ως άτομο.
Άλλωστε, τα σχόλια μιας μερίδας ανθρώπων δεν είναι αντιπροσωπευτικά της
γνώμης που έχουν όλοι για σένα!
- Αποδέχεσαι με χαρά τη διαφορετικότητά σου. Μπορεί να ήθελες να είσαι ψηλότερη, κοντύτερη, πιο αδύνατη, πιο κοινωνική, λιγότερο παρορμητική. Ωστόσο, στην ερώτηση: «Ποια είμαι;» απαντάς με ευκολία: «Είμαι μια μοναδική προσωπικότητα ικανή να εξελίσσεται και να βελτιώνεται συνεχώς».
- Περπατάς γρήγορα και κοιτώντας μπροστά. Ακόμα και μετά από
μια κουραστική μέρα, διατηρείς την καλή στάση του σώματός σου, δίχως να
καμπουριάζεις ή να χαμηλώνεις το βλέμμα. Έχεις πολλά μέρη να πας,
αρκετούς ανθρώπους να συναντήσεις και γενικότερα το πρόγραμμά σου είναι
γεμάτο με διάφορες δραστηριότητες.
- Γνωρίζεις πως κανείς δεν είναι «τέλειος» στα μάτια όλων των ανθρώπων. Προσπαθείς να επιτυγχάνεις τους στόχους που θέτεις, αντλώντας ικανοποίηση από τον εαυτό σου.
- Σκέφτεσαι θετικά και αισιόδοξα. Αντί να σε κατακλύζουν αρνητικές σκέψεις του τύπου: «είμαι ανόητη» ή «ποτέ δε θα τα καταφέρω», κάνεις ευοίωνες σκέψεις για τον εαυτό σου και ακόμα και στην πιο δύσκολη κατάσταση, εντοπίζεις τη θετική πλευρά της.
- Ντύνεσαι κομψά και εντυπωσιακά.
Τολμάς τα έντονα χρώματα, τις παρεμβάσεις στις προσταγές της μόδας και
γενικότερα προσπαθείς να προσδώσεις το δικό σου προσωπικό ύφος στην
εμφάνισή σου. Σίγουρα, το ντύσιμο δεν κάνει τον άνθρωπο, αλλά όταν
νιώθουμε καλά συναισθηματικά και ψυχικά, αυτό αντανακλάται και στην
εξωτερική μας εικόνα!
- Φροντίζεις τον εαυτό σου.
Τρως υγιεινά, αθλείσαι, χρησιμοποιείς προϊόντα περιποίησης σώματος, αλλά
με μέτρο, καθώς γνωρίζεις πολύ καλά πως η αυτοπεποίθηση και η
πραγματική ομορφιά προέρχεται από μέσα σου! Δεν εξαρτάσαι από το
τσαντάκι με το make-up, το ρουζ ή το κονσίλερ προκειμένου να βγεις μέχρι
το διπλανό μπακάλικο ή την παραλία. Ξέρεις ποια είσαι και τι αξίζεις!
Όλοι κάποια στιγμή στη ζωή μας νιώθουμε την αυτοεκτίμησή μας να
μειώνεται και έχουμε την ανάγκη οι δικοί μας άνθρωποι να μας ενθαρρύνουν
και να τονώνουν το ηθικό μας. Το καλό είναι, πως επειδή η εικόνα που
έχουμε για τον εαυτό μας μεταβάλλεται με το πέρασμα των χρόνων, τα
επίπεδα της αυτοεκτίμησής μας μπορούν να βελτιώνονται, αρκεί, βέβαια, να
το θέλουμε και να το προσπαθούμε!
Γράφει: Παναγιωτουνάκου Ελπίδα
Ψυχολόγος - Ψυχοθεραπεύτρια
| Χαμηλή Αυτοεκτίμηση; Γιατί;
|
|
|
|
Σχεδόν όλοι οι
τομείς της ζωής μας - η ευτυχία μας, η επιτυχία μας, οι σχέσεις μας με
τους άλλους, η δημιουργικότητα - στηρίζονται στο επίπεδο της
αυτοπεποίθησης μας. Όσο περισσότερη αυτοπεποίθηση έχουμε, τόσο πιο πολύ
επιτυγχάνουμε τους στόχους μας.
ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΑΥΤΟΠΕΠΟΙΘΗΣΗ
- Η αυτοπεποίθηση είναι μια 'στάση' που επιτρέπει στο άτομο να έχει μια θετική αλλά και ρεαλιστική αντίληψη για τον εαυτό του και για τις ικανότητές του να χειρίζεται τις καταστάσεις ή τις δυσκολίες που το αφορούν.
- Αντανακλά, επίσης, την εμπιστοσύνη που έχει στις ικανότητές του αυτές, αλλά και την αίσθηση ότι ασκεί έλεγχο στη ζωή του. Ακόμα και αν κάτι δεν πάει καλά, η θετική στάση και η αποδοχή του εαυτού στα άτομα με υψηλή αυτοπεποίθηση δεν αλλάζει.
- Η αυτοπεποίθηση εκφράζεται με υγιή συναισθήματα όπως υπευθυνότητα, πρωτοβουλία, αξιοπρέπεια, αυτοέλεγχο, ανεκτικότητα και σεβασμό των άλλων, επιδίωξη αξιόλογων στόχων κλπ.
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΥΨΗΛΗ ΚΑΙ ΧΑΜΗΛΗ ΑΥΤΟΠΕΠΟΙΘΗΣΗ
Τα άτομα με υψηλή αυτοεκτίμηση χαρακτηρίζονται από:
- Υπευθυνότητα για τις πράξεις τους.
- Αισιοδοξία, δημιουργικότητα, τόλμη.
- Συγκρότηση, αυτοέλεγχο, εσωτερική ισορροπία.
- Ανθεκτικότητα στις αρνητικές κριτικές των άλλων.
- Ανεκτικότητα και σεβασμό για τους άλλους.
- Πιστεύουν στις ικανότητες τους.
- Λύνουν τα προβλήματα τους και δεν ανησυχούν μόνο για αυτά.
- Αντιμετωπίζουν - εξαφανίζουν τους φόβους τους.
- Αγαπούν τον εαυτό τους και τον σέβονται..
Τα άτομα με χαμηλή αυτοεκτίμηση χαρακτηρίζονται από:
- Αισθήματα κατωτερότητας και ανασφάλειας.
- Δυσκολία κοινωνικής ένταξης – μειωμένες κοινωνικές δεξιότητες άρα αισθήματα μοναξιάς.
- Υπερβολική ευθιξία και χαμηλές αντοχές στις συντροφικές σχέσεις.
- Υπερβολική ενασχόληση με αυτό που οι άλλοι σκέπτονται για αυτούς - αναζητούν συνεχώς επιβεβαίωση της αξίας του
- Διάχυτο άγχος- αισθήματα απογοήτευσης.
- Επικέντρωση στα αρνητικά στοιχεία μιας κατάστασης.
- Έλλειψη εμπιστοσύνης στις προσωπικές τους απόψεις.
- Αναπάντεχες εκρηκτικές συμπεριφορές.
- Διαταραχές στη συγκέντρωση, τον ύπνο και τη διατροφή.
Τα άτομα με χαμηλή αυτοπεποίθηση αισθάνονται ότι είναι:
- Άσχημοι, αποτυχημένοι ή ανεπιθύμητοι
- Απόρριψη από τους άλλους, ακόμα και όταν λαμβάνουν αντίθετα μηνύματα
- Είναι συνήθως υπερευαίσθητα, ντροπαλά,
- Δυσκολεύονται να πάρουν αποφάσεις
- Κλείνονται στον εαυτό τους και απομονώνονται
- Περιαυτολογούν γιατί προσπαθούν να πείσουν τους άλλους για την αξία τους.
- Η κάλυψη της ανασφάλειας τους είναι βασισμένη πάνω στην υπερβολική προβολή τους.
προσπαθούν να αντιγράψουν και να μιμηθούν άλλους που θεωρούν επιτυχημένους.
ΠΟΙΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΟΔΗΓΗΣΟΥΝ ΣΕ ΧΑΜΗΛΗ ΑΥΤΟΠΕΠΟΙΘΗΣΗ ;
H χαμηλή αυτοπεποίθηση, τις περισσότερες φορές, πηγάζει από τον τρόπο που εμείς οι ίδιοι βλέπουμε τον εαυτό μας και όχι από τον τρόπο που μας αντιμετωπίζουν οι άλλοι.
- Εμπειρίες από την παιδική ή την εφηβική μας ηλικία πιθανό να έχουν επηρεάσει και ίσως να έχουν διαστρεβλώσει, την εικόνα που έχουμε για τον εαυτό μας.
- Είναι η παντός είδους κακοποίηση (σωματική, λεκτική, ψυχολογική)
- Η έντονη κριτική που μπορεί να είχαμε υποστεί σαν παιδιά από τους γονείς μας
- Κάποιες εμπειρίες που μπορεί να μας έκαναν να ντραπούμε κατά την παιδική ηλικία ή σαν ενήλικες
- Η απαίτηση από εμάς τους ίδιους ή τους γονείς μας να είμαστε «τέλειοι»
- Η αίσθηση των ατόμων ότι είναι αποτυχημένα, χαμηλού πνευματικού επιπέδου, ότι δεν αξίζουν , ότι δεν είναι ικανά κλπ.
Κάποια από αυτές τις αιτίες και στην χειρότερη περίπτωση συνδυασμός
αυτών, έχει σαν αποτέλεσμα το αίσθημα της χαμηλής αυτοπεποίθησης.
Έλλειψη αυτοπεποίθησης, ωστόσο, δεν σημαίνει έλλειψη ικανοτήτων.
Συχνά η έλλειψη αυτοπεποίθησης είναι το αποτέλεσμα υπερβολικού εστιασμού
σε μη ρεαλιστικές προσδοκίες, ή κανόνες. Αυτό προκαλεί δυσλειτουργικές
πεποιθήσεις που καθιστούν το άτομο ευάλωτο καταλήγοντας σε έναν τρόπο
σκέψης ο οποίος μειώνει την εμπιστοσύνη που έχει στον εαυτό του.
Με λίγα λόγια, τα άτομα αυτά τείνουν να εστιάζουν στην αρνητική
πλευρά των πραγμάτων, αλλά και της αυτοεικόνας τους (π.χ. «είμαι ένα
εντελώς ανίκανο άτομο»), έχουν υπερβολικά υψηλές προσδοκίες, δεν
αποδέχονται τα όρια των ικανοτήτων τους και τελικά πέφτουν στην παγίδα
της σύγκρισης.
ΤΙ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΚΑΝΟΥΜΕ ΓΙΑ ΝΑ ΑΥΞΗΣΟΥΜΕ ΤΗΝ ΑΥΤΟΠΕΠΟΙΘΗΣΗ ΜΑΣ;
Η αυτοπεποίθηση δεν καλλιεργείται μόνο με τα ενισχυτικά και υποστηρικτικά λόγια των άλλων αλλά κυρίως με την ρεαλιστική και έγκυρη αυτο-αξιολόγηση, μέσα από την ανάληψη ευθυνών, την εμπειρία της αγάπης και την δυναμική στάση απέναντι στις καθημερινές δυσκολίες και τις αναπόφευκτες αντιξοότητες.
Για να καταφέρει το άτομο, όμως, να «κατακτήσει» τα παραπάνω
σημαντικό ρόλο παίζει ο τρόπος σκέψης του. Κι αυτό ακριβώς είναι το
κομμάτι στο οποίο ένας ειδικός μπορεί να επέμβει αρκετά αποτελεσματικά
βοηθώντας το άτομο να αποδεχτεί τον εαυτό του και να μπορέσει να
δημιουργήσει υγιείς σχέσεις. |
