Θηλασμός : Tο χρυσό πρότυπο

Κάθε είδος θηλαστικού παράγει γάλα ειδικά σχεδιασμένο για τις ανάγκες των απογόνων του. Οι διατροφικές ανάγκες και άλλες ανάγκες καλύπτονται με τρόπο απαράμιλλο με το θηλασμό. Tο μητρικό γάλα αποτελεί ένα ζωντανό ιστό με δικό του κυτταρικό πληθυσμό, που επιτελεί ειδικές λειτουργίες.

Το μητρικό γάλα είναι πολύ σημαντικό για την άμυνα του νεογνού. Ο αριθμός των κυτταρικών στοιχείων (ουδετερόφιλα, μακροφάγα και λεμφοκύτταρα) είναι ιδιαίτερα υψηλός στο πρωτόγαλα και χαμηλότερος στο ώριμο γάλα. Τα μακροφάγα στο ανθρώπινο πρωτόγαλα έχουν υψηλές συγκεντρώσεις ανοσοσφαιρίνης Α που απελευθερώνεται ταχύτατα κατά τη φαγοκύτωση. Παραμένουν δραστικά στο pH του εντέρου, αλλά δεν είναι βέβαιο αν οι ρυθμιστικές ικανότητες του ανθρώπινου γάλακτος επιτρέπουν στα μακροφάγα να παραμένουν δραστικά κατά τη διέλευση από το στόμαχο. Παρ’ όλα αυτά, ακόμη και αν τα κύτταρα δεν επιβιώνουν κατά τη διέλευση από το στόμαχο, τα προϊόντα των μακροφάγων εξακολουθούν να έχουν κάποια δράση στο έντερο. Τα μακροφάγα και τα λεμφοκύτταρα στο ανθρώπινο γάλα μπορούν να συνθέτουν λυσοζύμη, στοιχεία του συμπληρώματος, λακτοφερρίνη, προσταγλανδίνη Ε2 και ιντερφερόνη. Επιπρόσθετα, ένας σημαντικός αριθμός συστατικών του μητρικού γάλατος, όπως λακτοφερρίνη, μονογλυκερίδια και ορισμένα λιπαρά οξέα, ασκούν αποτελεσματικά βακτηριοστατική ή βακτηριοκτόνο δράση, ενώ άλλα μόρια, όπως γλυκολιπίδια, ολιγοσακχαρίτες, λιπαρά οξέα και γλυκοπρωτεΐνες, καταλαμβάνουν τους υποδοχείς που χρειάζονται οι παθογόνοι μικροοργανισμοί ή συνδέονται με τοξίνες.

Πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι το μητρικό γάλα περιέχει προβιοτικά και συγκεκριμένα bifidobacteria (B. longum, B. animalis, B. bifidum και B. catenulatum) τα οποία πιθανόν βοηθούν στην εγκατάσταση της φυσιολογικής χλωρίδας. Οι γλυκοπρωτεΐνες του ανθρώπινου γάλακτος, όπως η λακτοφερρίνη και ολιγοσακχαρίτες προάγουν την αύξηση στελεχών δισχιδούς βακίλου (Bifidobacterium) στο παχύ έντερο των βρεφών που θηλάζουν. Το γαλακτικό και το οξεικό οξύ που παράγονται από αυτούς τους μικροοργανισμούς, καθώς και η μικρή ρυθμιστική ικανότητα του ανθρώπινου γάλακτος οδηγούν το περιεχόμενο του εντέρου σε όξινο pH, περίπου 5. Το pH αυτό είναι ακατάλληλο για την αύξηση πολλών εντερικών παθογόνων.

Άλλα συστατικά του μητρικού γάλακτος έχει αποδειχθεί ότι δρουν ως αυξητικοί παράγοντες για διαφόρους ιστούς.

• Ο επιδερμικός αυξητικός παράγων (Epidermal growth factor) από το μητρικό γάλα προάγει τον κυτταρικό πολλαπλασιασμό του εντερικού βλεννογόνου.
• Ο ινσουλινόμορφος αυξητικός παράγων διεγείρει την αύξηση του εντερικού βλεννογόνου.

Επιπρόσθετα, το μητρικό γάλα περιέχει μεγάλο αριθμό ορμονών και ενζύμων.

• Λυσοζύμη είναι ένζυμο που διασπά τις πεπτιδογλυκάνες από το κυτταρικό τοίχωμα των ευαίσθητων βακτηρίων.
• Περοξειδάση που στο μητρικό γάλα καταλύει την οξείδωση των ιόντων θειοκυανίου σε προϊόντα με βακτηριοστατικές ιδιότητες.
• Λιπάση (διεγειρόμενη από τα λιπαρά οξέα) στο μητρικό γάλα συμπληρώνει την ανεπαρκή δραστικότητα του παγκρεατικού ενζύμου.

Για τα βρέφη που θηλάζουν:

• Η ποιότητα της διατροφής είναι εξασφαλισμένη. Όλα τα συστατικά βρίσκονται στην καταλληλότερη μορφή. Δεν υπάρχει κίνδυνος λάθους.
• Η θερμοκρασία της τροφής είναι με ακρίβεια ρυθμισμένη.
• Ο κίνδυνος μόλυνσης του γάλακτος είναι ελάχιστος.
• Το μητρικό γάλα είναι πλούσιο σε προστατευτικούς παράγοντες, λυσοζύμη, λακτοσφαιρίνη, κυτταρικά στοιχεία (ουδετερόφιλα, μακροφάγα και λεμφοκύτταρα) αλλά επίσης αντιβακτηριδιακές και αντιπαρασιτικές πρωτεΐνες, αντιφλεγμονώδεις ουσίες, αυξητικούς παράγοντες και ορμόνες προαγωγής-αύξησης της εντερικής χλωρίδας και αναστολείς του μεταβολισμού παθογόνων μικροβίων.
• Τα βρέφη που θηλάζουν είναι λιγότερο εκτεθιμένα σε λοιμώξεις και ιδίως σε γαστρεντερίτιδες.
• Τα βρέφη που θηλάζουν δεν εκτίθενται σε αντιγονικό φορτίο .
• Τα βρέφη που θηλάζουν σιτίζονται με βάση το αίσθημα της πείνας και του κορεσμού και όχι με βάση ωράρια και δεδομένο όγκο στο μπιμπερό. Αυτό δημιουργεί υγιείς βάσεις διατροφικής συμπεριφοράς και περιορίζει τον κίνδυνο παχυσαρκίας. Είναι πιθανόν ότι ο μειωμένος κίνδυνος παχυσαρκίας σχετίζεται και με τη χαμηλότερη πρόσληψη πρωτεΐνης από το μητρικό γάλα, γιατί πρόσφατες μελέτες συνδέουν την πρόσληψη αυξημένης ποσότητας πρωτεΐνης κατά τη νεογνική ηλικία, με αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης παχυσαρκίας, μέσω κινητοποίησης του άξονα ινσουλίνης και IGF-1.
• Τα βρέφη που θηλάζουν δεν ευνοούνται μόνον από τη σύσταση του γάλακτος αλλά και από τη διαδικασία του θηλασμού και τη στενότερη φυσική επαφή με τη μητέρα.

Επιστήμη και τεχνολογία έχουν από καιρό περιλάβει στους στόχους τους την παραγωγή υποκατάστατων βρεφικών γαλάτων με σημείο αναφοράς τη σύσταση του μητρικού γάλακτος. Παρ’ όλες τις τεχνολογικές προόδους, παραμένει ανυπέρβλητη η αξία του θηλασμού και αναντικατάστατα τα πλεονεκτήματά του. Πλήθος στοιχείων υποστηρίζουν την αξία του θηλασμού ως ιδεώδους τρόπου για τη σίτιση των βρεφών ιδιαίτερα στη διάρκεια των πρώτων 6 μηνών της ζωής. Ιδιαίτερη έμφαση έχει δοθεί στη μελέτη τρόπων για την προαγωγή του θηλασμού, που φαίνεται ότι επηρεάζεται θετικά από την αυξανόμενη γνώση για τις τροφές και τη διατροφή, τη μόρφωση των γυναικών και την κοινωνική κινητοποίηση. Ιστορία

1867 – Το βρεφικό γάλα περιείχε σιτάλευρο, γάλα αγελάδος, malt flour, διαττανθρακικό κάλιο 1915 – Για πρώτη φορά σε μορφή σκόνης. Περιείχε γάλα αγελάδος, λακτόζη, ζωικά λίπη, φυτικά έλαια 1935 – Οι πρώτες προσεγγίσεις σχετικά με το πρωτεϊνικό περιεχόμενο 1959 – Ενίσχυση με σίδηρο 1960 – Συμπυκνωμένο υγρό. Τροποποιήσεις με στόχο τη βελτίωση του Νεφρικού φορτίου 1962 – Αναλογία ορολευκωματίνη / καζεΐνη παρόμοια προς του μητρικού 1984 – Ενίσχυση με ταυρίνη Τέλη δεκαετίας 1990 – Ενίσχυση με νουκλεοτίδια

Αρχές 2000 – Ενίσχυση με πολυακόρεστα λιπαρά οξέα μακράς αλύσου.

» – Βρεφικά γάλατα χαμηλής πρωτεΐνης » – Προσθήκη προβιοτικών –πρεβιοτικών

Βρεφικά γάλατα στο εμπόριο

Το νωπό γάλα αγελάδος είναι ακατάλληλο για τα βρέφη. Στις περιπτώσεις που ο θηλασμός είναι αδύνατος, η σίτιση των βρεφών γίνεται αποκλειστικά με τροποποιημένο γάλα αγελάδος (1η ς βρεφικής ηλικίας). Το γάλα αγελάδος για να γίνει κατάλληλο για τη χορήγηση σε βρέφη τροποποιείται, δηλ. υφίσταται συγκεκριμένη επεξεργασία όπως:

• θερμική ή άλλη επεξεργασία της πρωτεΐνης, απομάκρυνση του λίπους και αντικατάσταση με φυτικής προέλευσης λιπίδια
• περιορισμό λακτόζης και μερική αντικατάσταση με άλλους δισακχαρίτες
• εμπλουτισμό με σίδηρο και βιταμίνες και
• ρύθμιση του νεφρικού φορτίου.

Καινοτομίες στη σύσταση βρεφικών γαλάτων

Πρωτεΐνες

Προκειμένου να παρασκευαστεί βρεφικό γάλα, η τεχνολογία παρεμβαίνει δραστικά στο πρωτεϊνικό περιεχόμενο του γάλα αγελάδος. Ιστορικά, η λογική για την ελάττωση της πρωτεΐνης του γάλακτος αγελάδος αρχικά σχετιζόταν με την προστασία των ανώριμων νεφρών του βρέφους από τη διαχείριση του νεφρικού φορτίου. Στη συνέχεια, έγιναν περαιτέρω μειώσεις με σκοπό να επιτευχθεί μεγαλύτερη ομοιότητα με το μητρικό γάλα όσον αφορά την αναλογία ορολευκωματίνης/καζεΐνης. Οι πρόσφατες τεχνολογικές πρόοδοι επέτρεψαν την παρασκευή βρεφικών γαλάτων με χαμηλό πρωτεϊνικό περιεχόμενο, τα οποία εξασφαλίζουν παρόμοιους ρυθμούς αύξησης με τα συμβατικά γάλατα χωρίς να εκθέτουν τα βρέφη στους κινδύνους της μεταβολικής καταπόνησης, αλλά και της ενδοκρινικής απορρύθμισης που οδηγεί από την αυξημένη πρόσληψη πρωτεΐνης στην παχυσαρκία. Επιπλέον, η τροποποίηση αυτή αποδίδει στο βρέφος υψηλά ποσοστά α-λακταλβουμίνης, που έχει καλά εξισορροπημένη σύνθεση αμινοξέων και αποτελεί ένα προνομιούχο μόριο για τη βρεφική διατροφή. Η αύξηση λοιπόν της α-λακταλβουμίνης σε βάρος των λοιπών κλασμάτων (όπως αυτό της β-λακτοσφαιρίνης που είναι ιδιαίτερα αλλεργιογονικό), εκτός του ότι εξασφαλίζει μείωση του αντιγονικού φορτίου, βελτιώνει την ποιότητα του γάλακτος από διατροφικής άποψης. Λιπίδια Η προσθήκη πολυακόρεστων λιπαρών οξέων μακράς αλύσου στα γάλατα για τελειόμηνα νεογνά έγινε κατ’ επέκταση της εφαρμογής της στα πρόωρα, ενώ πρόσφατες μελέτες έχουν επιβεβαιώσει την ευνοϊκή τους επίδραση στην οπτική οξύτητα τελειομήνων νεογνών. Υδατάνθρακες Στο μητρικό γάλα διαπιστώθηκε η παρουσία μικρής ποσότητας φρουκτοολιγοσακχαριτών που απουσιάζουν από το αγελαδινό και θεωρείται ότι έχουν ευνοϊκή επίδραση στην ανάπτυξη φυσιολογικής χλωρίδας στο έντερο των βρεφών. Η προσθήκη πρεβιοτικών στα βρεφικά γάλατα έγινε προκειμένου να διαμορφωθεί ανάλογο ευνοϊκό υπόστρωμα για την ανάπτυξη προβιοτικών μικροοργανισμών αποκαθιστώντας τη φυσιολογική χλωρίδα, αλλά και την μαλακή σύσταση των κοπράνων των βρεφών.

Επιπλέον από την προσθήκη προβιοτικών ή πρεβιοτικών προσδοκάται γενικά ανοσορρυθμιστική δράση και πρόληψη εκδηλώσεων ατοπίας.

Οι συστάσεις της Ευρωπαϊκής Ενωσης (ΕΕ)

Για να ανταποκρίνονται στοιχειωδώς στον προορισμό τους, τα τυποποιημένα σκευάσματα βρεφικού γάλατος βασισμένα στο γάλα αγελάδος πρέπει να συμμορφώνονται ως προς τη σύστασή τους με τις οδηγίες της ΕΕ που αφορούν τα βρεφικά γάλατα. Οι σχετικές οδηγίες προβλέπουν δύο κατηγορίες βρεφικών γαλάτων:

• 1ης βρεφικής ηλικίας (starter formula) για το πρώτο εξάμηνο της ζωής
• 2ης » » ( Follow-on formula) που αποτελεί την υγρή τροφή του βρέφους μετά τον απογαλακτισμό

Παρά το γεγονός ότι η νομοθεσία oρίζει σαφώς τις ελάχιστες προϋποθέσεις όσον αφορά τη σύσταση που πρέπει να πληρούν για την έγκριση τους τα βρεφικά γάλατα, βελτιώσεις ή άλλες προσθήκες είναι δυνατές με τους εξής στόχους:

• Να βελτιώσουν την ομοιότητα του βρεφικού γάλατος με το πρότυπο -το μητρικό γάλα- ως προς τη σύσταση
• Να βελτιώσουν την απόδοση ως προς το τελικό αποτέλεσμα σε σύγκριση με το πρότυπο
• Να επιτύχουν τα ανωτέρω χωρίς πρόσθετους κινδύνους από πλευράς ανοχής ή άλλων συνεπειών

Στα πλαίσια των στόχων αυτών, η πρόοδος στην τεχνολογία και ιδιαίτερα στη βιοτεχνολογία αναμένεται ότι επιφυλάσσει σημαντικές τροποποιήσεις στη σύσταση του βρεφικού γάλατος κυρίως ως προς το πρωτεϊνικό μέρος του.

Αναζητούνται τρόποι για την προσθήκη στο μέλλον λακτοφερρίνης, λυσοζύμης, sn-2 παλμιτικού οξέος και άλλων παραγόντων-τροφικών, ανοσορρυθμιστικών, ή ρυθμιστών της σύστασης των κοπράνων. Επιπλέον, νέες πηγές, πλην του γάλακτος αγελάδος, προτείνονται ως βάση για την παρασκευή βρεφικού γάλακτος, όπως το ρύζι ή διαλύματα βασισμένα στη σύνθεση του αμνιακού υγρού. Παράλληλα, η διεθνής νομοθεσία ετοιμάζει αυστηρότατα πλαίσια ελέγχου ώστε να εξασφαλιστεί ο στόχος της ασφάλειας των βρεφών εν όψει των νέων προσθηκών. Γάλατα δεύτερης βρεφικής ηλικίας Σύμφωνα με την κοινή επιτροπή του FAO και του WHO (1988), γάλα δεύτερης βρεφικής ηλικίας είναι «το υγρό μέρος τροφής της δίαιτας απογαλακτισμού για τα βρέφη από τον 6ο μήνα και μετά, και για τα μικρά παιδιά». (Ο όρος μικρά παιδιά περιλαμβάνει τα παιδιά ηλικίας 12 μηνών μέχρι 3 ετών).

Ο ορισμός επίσης δηλώνει ότι τα προϊόντα αυτά δεν είναι υποκατάστατα του μητρικού γάλακτος και δεν πρέπει να παρουσιάζονται σαν τέτοια.

Η επιτροπή της ΕΕ (1991) όρισε ως γάλατα δεύτερης βρεφικής ηλικίας «τροφές που απευθύνονται σε βρέφη ηλικίας άνω των 4 μηνών και που αποτελούν το κύριο υγρό συστατικό μιας προοδευτικά ποικίλης διατροφής για αυτά τα παιδιά».

Το γάλα αγελάδος περιέχει μεγάλη ποσότητα πρωτεΐνης, νατρίου, κορεσμένων λιπών και ανεπαρκή ποσότητα απαραίτητων λιπαρών οξέων, βιταμίνης D και σιδήρου. Η πρόσληψη πρωτεϊνών από βρέφη που τρέφονται με γάλα αγελάδος είναι 20-100% υψηλότερη από αυτή των βρεφών που τρέφονται με γάλατα 2ης βρεφικής ηλικίας στις ηλικίες 6 ως 12 μηνών, και είναι 2 ως 3 φορές υψηλότερη από την ποσότητα πρωτεΐνης που έχει υπολογιστεί ως το «ασφαλές ποσό προσλαμβανόμενης πρωτεΐνης». Ακόμα, η κατανάλωση παστεριωμένου αγελαδινού γάλακτος οδηγεί σε αυξημένη απώλεια αίματος από το γαστρεντερικό. Ως αποτέλεσμα, στα παιδιά ηλικίας κάτω των 12 μηνών που τρέφονται με γάλα αγελάδος η συχνότητα σιδηροπενικής αναιμίας είναι μεγαλύτερη. Επομένως το γάλα αγελάδος δεν είναι κατάλληλη τροφή για βρέφη κατά τον πρώτο χρόνο της ζωής.

Επίσης δεν είναι κατάλληλα τα γάλατα πρώτης βρεφικής ηλικίας, καθώς περιέχουν αρκετό λίπος και λίγο ασβέστιο. Σε μερικές περιπτώσεις μπορεί να περιέχουν ανεπαρκείς ποσότητες πρωτεϊνών ή σιδήρου (γάλατα πρώτης βρεφικής ηλικίας φτωχά σε σίδηρο).

Τα γάλατα δεύτερης βρεφικής ηλικίας περιέχουν σε μεγαλύτερες ποσότητες αυτά τα στοιχεία τα οποία οι περισσότερες τροφές απογαλακτισμού δεν μπορούν να δώσουν στο βρέφος: κυρίως πρωτεΐνες, ασβέστιο, σίδηρος και λινολεϊκό οξύ. Οι ποσότητες των περισσοτέρων άλλων μετάλλων και βιταμινών που περιέχονται στα γάλατα δεύτερης βρεφικής ηλικίας είναι παρόμοιες με αυτές των γαλάτων πρώτης βρεφικής ηλικίας.

Η ημερήσια πρόσληψη γαλάτων δεύτερης βρεφικής ηλικίας δεν πρέπει να είναι μικρότερη από 500 ml ή περίπου το 40% των ενεργειακών αναγκών, ώστε να εξασφαλίζουν ικανοποιητικές ποσότητες ασβεστίου, σιδήρου και λινολεϊκού οξέος.

Υπάρχουν δύο τύποι γαλάτων δεύτερης βρεφικής ηλικίας. Ο πρώτος τύπος περιέχει μέσα επίπεδα πρωτεϊνών και σχεδιάστηκε για να αποτελεί μέρος μιας σχετικά καλά ρυθμισμένης δίαιτας απογαλακτισμού που περιέχει πρωτεϊνες υψηλής ποιότητας, δηλαδή κρέας, αυγά και ψάρι. Ο δεύτερος τύπος περιέχει υψηλό επίπεδο πρωτεϊνών και σχεδιάστηκε για να συμπληρώσει διατροφή απογαλακτισμού χαμηλής ποιότητας και περιεκτικότητας σε πρωτεΐνη. Ένα γάλα υψηλής περιεκτικότητας σε πρωτεΐνη θα πρέπει να παρέχει σε μεγαλύτερα βρέφη την ελάχιστη ποσότητα ημερησίων αναγκών πρωτεΐνης σε δύο ή τρία γεύματα.

Ο σχεδιασμός του πρωτεϊνικού περιεχομένου των γαλάτων δεύτερης βρεφικής ηλικίας θα πρέπει να λαμβάνει υπ’ όψιν τις συνήθειες διατροφής απογαλακτισμού του εκάστοτε πληθυσμού και τις συνήθειες των γιατρών της περιοχής. Έτσι η πρωτεϊνική σύνθεση των γαλάτων δεύτερης βρεφικής ηλικίας ποικίλλει από τη μια χώρα στην άλλη και εξαρτάται από τις τοπικές συνθήκες διατροφής.

Αναδημοσίευση από το περιοδικό Ευεξία & Διατροφή. Τεύχος 36 ΜΑΡΤΙΟΣ/ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2009, 18. Γράφει η Καραγκιόζογλου-Λαμπουδή Θωμαή, Παιδίατρος - Γαστρεντερολόγος

Ασφάλεια τροφίμων και προστασία καταναλωτή – Κυρώσεις

Συνεχίζονται εντατικά οι έλεγχοι που διενεργεί ο Ε.Φ.Ε.Τ. σε επιχειρήσεις τροφίμων, τόσο σε προληπτικό επίπεδο όσο και μετά από καταγγελίες καταναλωτών. Στο πλαίσιο αυτών των ελέγχων, διαπιστώθηκε ότι μια σειρά από επιχειρήσεις τροφίμων κατείχαν τρόφιμα μη κανονικά, νοθευμένα, μη ασφαλή και ακατάλληλα για ανθρώπινη κατανάλωση ή μη συμμορφούμενα στις προδιαγραφές καταλληλότητας και κανονικότητας. Επίσης, σε κάποιες από αυτές, παρατηρήθηκαν αποκλίσεις από τις υγειονομικές διατάξεις. Στις ανωτέρω επιχειρήσεις, το Διοικητικό Συμβούλιο του Ε.Φ.Ε.Τ. επέβαλε πρόστιμα συνολικού ύψους € 108.500. Συγκεκριμένα, επιβλήθηκαν :

• Πρόστιμο € 7.000,00 στο σούπερ μάρκετ ΑΤΛΑΝΤΙΚ ΑΕΕ που βρίσκεται στη ΛΑΡΙΣΑ (ΧΑΤΖΗΜΙΧΑΛΗ 81), διότι κατά τον έλεγχο που πραγματοποιήθηκε διαπιστώθηκε ανεπαρκές επίπεδο υγιεινής χώρων και εξοπλισμού καθώς και ουσιώδεις αποκλίσεις σχετικά με τον εξοπλισμό και την υποδομή της επιχείρησης.
• Πρόστιμο € 1.500,00 στο αρτοποιείο ΒΟΓΓΟΛΗΣ ΘΩΜΑΣ που βρίσκεται στη ΛΑΡΙΣΑ (ΑΜΟΡΓΟΥ 14), διότι κατά τον έλεγχο που διενεργήθηκε διαπιστώθηκαν μικρές αποκλίσεις από τις προδιαγραφές της ισχύουσας νομοθεσίας καθώς και ελλιπής τεκμηρίωση των διαδικασιών σχετικά με τις ορθές πρακτικές υγιεινής.
• Πρόστιμο € 2.000,00 στο κυλικείο αναμονής OLYMPIC CATERING AE που βρίσκεται ΕΝΤΟΣ ΑΕΡΟΛΙΜΕΝΑ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ "ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ", διότι κατά τον έλεγχο που πραγματοποιήθηκε διαπιστώθηκε η διάθεση μη ασφαλών – ακατάλληλων για ανθρώπινη κατανάλωση τροφίμων.
• Πρόστιμο € 4.000,00 στο εστιατόριο QUALITY TASTE AE που βρίσκεται ΕΝΤΟΣ ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑΤΟΣ ΕΝΥΔΡΕΙΟΥ ΕΛ.ΚΕ.ΘΕ. στις ΓΟΥΒΕΣ ΗΡΑΚΛΕΙΟY ΚΡΗΤΗΣ, διότι κατά τον έλεγχο που διενεργήθηκε διαπιστώθηκε παραπλάνηση καταναλωτή και μη εφαρμογή συστημάτων αυτοελέγχου HACPP.
• Πρόστιμο € 2.000,00 στο καφέ – εστιατόριο ΖΥΓΟΣ που βρίσκεται στο ΚΑΛΟ ΧΩΡΙΟ ΛΑΣΙΘΙΟΥ ΚΡΗΤΗΣ, διότι κατά τον έλεγχο που πραγματοποιήθηκε διαπιστώθηκε παραβίαση των όρων αδειοδότησης και συγκεκριμένα σε εξωτερικό χώρο και πλησίον της Ε.Ο. Αγίου Νικολάου – Σητείας όπου είχε κατασκευαστεί ξυλόφουρνος και είχε τοποθετηθεί υαλόφρακτη κατασκευή για έψηση κρέατος.
• Πρόστιμο € 6.000,00 στο εργαστήριο μπουγάτσας και σφολιατοειδών "ΤΟ ΣΕΡΡΑΪΚΟΝ" – ΑΝΕΣΤΙΔΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ που βρίσκεται στο ΣΚΟΥΤΑΡΙ ΣΕΡΡΩΝ, διότι κατά τον έλεγχο που διενεργήθηκε διαπιστώθηκε ανεπαρκές επίπεδο υγιεινής.
• Πρόστιμο € 2.000,00 στην επιχείρηση ΑΦΟΙ ΦΑΚΟΥ ΑΕΒΕ – ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΑ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΚΡΕΑΤΟΣ που βρίσκεται στις ΑΧΑΡΝΑΙ (ΦΙΛΑΔΕΛΦΕΙΑΣ 106), διότι κατά τον έλεγχο που πραγματοποιήθηκε διαπιστώθηκε η διάθεση μη κανονικού τροφίμου ως προς την επισήμανση.
• Πρόστιμο € 3.000,00 στην επιχείρηση ξηρών καρπών ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΓΕΩΡΓΑΚΗ – ΚΑΡΑΓΙΩΡΓΟΥ που βρίσκεται στα ΜΕΓΑΡΑ (ΜΕΛΕΤΙΟΥ ΜΕΝΑΡΔΗ 32), διότι σύμφωνα με τη γνωμάτευση του Γενικού Χημείου του Κράτους, αναφορικά με προϊόν της ανωτέρω επιχείρησης, πρόκειται για δείγμα φιστικιών κελυφωτών (pistachios) μη κανονικό – μη ασφαλές.
• Πρόστιμο € 6.000,00 στο σούπερ μάρκετ ΕΛΙΤ ΕΠΕ που βρίσκεται στο Ηράκλειο Κρήτης (ΚΑΣΤΡΙΝΑΚΗ 26), διότι κατά τον έλεγχο που διενεργήθηκε, κατόπιν καταγγελίας, διαπιστώθηκε η διάθεση προς πώληση προϊόντων (ρύζι, ρεβίθια, φακές) που συσκεύαζε η ίδια η επιχείρηση χωρίς να διαθέτει την απαραίτητη άδεια καθώς επίσης και διότι η ανωτέρω επιχείρηση διέθετε προς πώληση μη κανονικό τρόφιμο.
• Πρόστιμο € 10.000,00 στο ξενοδοχείο ΙΣΤΡΟΝ ΜΠΗΤΣ ΑΕ που βρίσκεται στο ΙΣΤΡΟΝ – ΚΑΛΟ ΧΩΡΙΟ ΛΑΣΙΘΙΟΥ, διότι κατά τους ελέγχους που πραγματοποιήθηκαν διαπιστώθηκε η μη εφαρμογή συστήματος αυτοελέγχου και ανεπαρκές επίπεδο υγιεινής χώρου προσωπικού και εξοπλισμού.
• Πρόστιμο € 3.000,00 στην επιχείρηση ξηρών καρπών Α. ΙΩΣΗΦΙΔΗΣ – Π. ΚΑΚΑΝΑΣ ΟΕ που βρίσκεται στο 20ο ΧΛΜ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ – ΜΟΥΔΑΝΙΩΝ ΚΑΡΔΙΑ, διότι σύμφωνα με τη γνωμάτευση του Γενικού Χημείου του Κράτους, αναφορικά με προϊόν της ανωτέρω επιχείρησης, πρόκειται για δείγμα φιστικιών κελυφωτών (pistachios) μη κανονικό – μη ασφαλές.
• Πρόστιμο € 6.000,00 στην ταβέρνα ΣΩΚΡΑΤΕΣ – ΑΦΟΙ ΚΑΛΟΓΕΡΑΚΗ ΟΕ που βρίσκεται στην Αγία Πελαγία Ηρακλείου Κρήτης, διότι κατά τον έλεγχο που διενεργήθηκε βρέθηκαν στα ψυγεία τρόφιμα στα οποία είχε παρέλθει ο χρόνος διατηρησιμότητας και οι συνθήκες συντήρησης δεν ήταν κανονικές.
• Πρόστιμο € 10.000,00 στο σούπερ μάρκετ CARREFOUR – ΜΑΡΙΝΟΠΟΥΛΟΣ ΑΕ που βρίσκεται στο Ηράκλειο Κρήτης (ΑΝΔΡΕΑ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ 22 ΑΜΜΟΥΔΑΡΑ ΓΑΖΙΟΥ), διότι κατά τον έλεγχο που πραγματοποιήθηκε διαπιστώθηκε ότι η ανωτέρω επιχείρηση δεν έχει θεσπίσει, δεν εφαρμόζει και δεν διατηρεί πάγιες διαδικασίες βάσει των αρχών HACCP με εξαίρεση το τμήμα του κρεοπωλείου.
• Πρόστιμο € 3.000,00 στο σούπερ μάρκετ ΚΑΡΦΟΥΡ – ΜΑΡΙΝΟΠΟΥΛΟΣ ΑΕ που βρίσκεται στο ΗΡΑΚΛΕΙΟ ΚΡΗΤΗΣ (ΑΝΔΡΕΑ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ 22 ΑΜΜΟΥΔΑΡΑ ΓΑΖΙΟΥ), διότι κατά τον έλεγχο που διενεργήθηκε, κατόπιν καταγγελίας, διαπιστώθηκε η διάθεση μη ασφαλούς – ακατάλληλου για ανθρώπινη κατανάλωση τροφίμου.
• Πρόστιμο € 5.000,00 στο εργοστάσιο αρτοποιίας – ζαχαροπλαστικής ΛΕΜΠΙΔΑΚΗΣ ΑΕ που βρίσκεται στο ΗΡΑΚΛΕΙΟ ΚΡΗΤΗΣ (ΒΙ.ΠΕ. ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ Τ10), διότι κατά τον έλεγχο που πραγματοποιήθηκε διαπιστώθηκε ανεπαρκής εφαρμογή του HACPP και έλλειψη βιβλιαρίου υγείας.
• Πρόστιμο € 5.000,00 στο σούπερ μάρκετ ΛΙΝΤΛ ΕΛΛΑΣ & ΣΙΑ ΟΕ που βρίσκεται στο ΗΡΑΚΛΕΙΟ ΚΡΗΤΗΣ (62 ΜΑΡΤΥΡΩΝ ΚΟΜΒΟΣ ΑΜΜΟΥΔΑΡΑΣ), διότι κατά τον έλεγχο που διενεργήθηκε, κατόπιν καταγγελίας, διαπιστώθηκε η διάθεση μη ασφαλών – ακατάλληλων για ανθρώπινη κατανάλωση τροφίμων.
• Πρόστιμο € 5.000,00 στην επιχείρηση ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΑ ΖΑΧΑΡΩΔΗ ΑΕ που βρίσκεται στη ΣΤΡΟΦΗ ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΥ ΧΑΛΑΣΤΡΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ, διότι κατά τον έλεγχο που πραγματοποιήθηκε, κατόπιν καταγγελίας, διαπιστώθηκε έλλειψη άδειας ίδρυσης και λειτουργίας.
• Πρόστιμο € 2.000,00 στην επιχείρηση κατεψυγμένων προϊόντων "ΘΑΛΑΣΣΙΑ ΑΓΟΡΑ" – Ε. ΜΑΝΩΛΑΚΗΣ ΑΕΕ που βρίσκεται στο ΗΡΑΚΛΕΙΟ ΚΡΗΤΗΣ (ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΕΩΣ 16), διότι κατά τον έλεγχο που διενεργήθηκε, κατόπιν καταγγελίας, διαπιστώθηκε έλλειψη άδειας ίδρυσης και λειτουργίας.
• Πρόστιμο € 2.000,00 στο πρατήριο ειδών ζαχαροπλαστικής και άρτου ΣΑΒΟΪΔΑΚΗΣ ΑΕ που βρίσκεται στο ΡΕΘΥΜΝΟ ΚΡΗΤΗΣ (ΗΓΟΥΜΕΝΟΥ ΓΑΒΡΙΗΛ 7), διότι στον έλεγχο που πραγματοποιήθηκε διαπιστώθηκε παραπλάνηση καταναλωτή.
• Πρόστιμο € 2.000,00 στην επιχείρηση ξηρών καρπών ΣΠΑΝΟΥΔΗΣ ΛΑΜΠΡΟΣ που βρίσκεται στη ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ (Δ. ΚΟΥΦΙΤΣΑ 1), διότι σύμφωνα με τη γνωμάτευση του Γενικού Χημείου του Κράτους, αναφορικά με προϊόν της ανωτέρω επιχείρησης, πρόκειται για δείγμα φιστικιών κελυφωτών (pistachios) μη κανονικό – μη ασφαλές.
• Πρόστιμο € 3.000,00 στο καφέ – ζαχαροπλαστείο "DAIANA" ΣΤΑΥΡΙΑΝΟΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ που βρίσκεται στο ΛΙΜΕΝΑ ΧΕΡΣΟΝΗΣΟΥ ΚΡΗΤΗΣ (ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ 178), διότι κατά τον έλεγχο που διενεργήθηκε, κατόπιν καταγγελίας, διαπιστώθηκε η διάθεση μη ασφαλών – ακατάλληλων για ανθρώπινη κατανάλωση τροφίμων.
• Πρόστιμο € 2.000,00 στην επιχείρηση εισαγωγών – εμπορίας κατεψυγμένων τροφίμων ΤΖΙΝΕΥΡΑΚΗΣ – ΕΜΠΟΡΙΑ ΚΑΤΕΨΥΓΜΕΝΩΝ ΑΕ, που βρίσκεται στα ΧΑΝΙΑ ΚΡΗΤΗΣ (ΣΚΑΛΙΔΗ 3), διότι κατά τον έλεγχο που πραγματοποιήθηκε σχετικά με ALERT NOTIFICATION διαπιστώθηκε η διάθεση μη κανονικού – ασφαλούς τροφίμου.
• Πρόστιμο € 5.000,00 στο αρτοποιείο "ΠΑΡΑΔΟΣΗ" Μ. ΤΣΙΚΝΑΚΗΣ & ΣΙΑ ΟΕ, που βρίσκεται στο ΠΕΤΡΟΚΕΦΑΛΙ ΚΑΙΝΟΥΡΓΙΟΥ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΚΡΗΤΗΣ, διότι κατά τον έλεγχο που διενεργήθηκε κατόπιν καταγγελίας διαπιστώθηκε ανεπαρκές επίπεδο υγιεινής.
• Πρόστιμο € 3.000,00 στην επιχείρηση εμπορίας τυροκομικών προϊόντων ΑΦΟΙ ΤΖΟΥΓΑΝΑΚΗ ΟΕ που βρίσκεται στον ΠΕΙΡΑΙΑ (ΣΑΜΨΟΥΝΤΟΣ 1), διότι κατά τον έλεγχο που πραγματοποιήθηκε, κατόπιν καταγγελίας, διαπιστώθηκε παραπλάνηση καταναλωτή, επειδή σε διαφημιστική καταχώρηση της εταιρείας ΑΦΟΙ ΤΖΟΥΓΑΝΑΚΗ ΑΝΘΟΤΥΡΟΣ ΚΡΗΤΗΣ το προϊόν της ανωτέρω εταιρείας χαρακτηρίζεται Π.Ο.Π. (Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης) ενώ δεν είναι.
• Πρόστιμο € 2.000,00 στο κυλικείο ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΑΚΗΣ ΜΙΧΑΗΛ που βρίσκεται εντός ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑΤΟΣ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ – ΛΥΚΕΙΟΥ ΑΡΧΑΝΩΝ ΚΡΗΤΗΣ, διότι κατά τον έλεγχο που διενεργήθηκε, κατόπιν καταγγελίας, διαπιστώθηκε έλλειψη άδειας ίδρυσης και λειτουργίας.
• Πρόστιμο € 7.000,00 στην επιχείρηση εμπορίας μελιού ΧΡΟΝΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ που βρίσκεται στις ΑΝΩ ΚΛΕΙΝΕΣ ΦΛΩΡΙΝΑΣ, διότι σύμφωνα με την γνωμάτευση του Γενικού Χημείου του Κράτους, αναφορικά με προϊόν της ανωτέρω επιχείρησης, πρόκειται για δείγμα που δηλώνεται ως μέλι μη κανονικό και νοθευμένο.

Ο Ε.Φ.Ε.Τ. καλεί τις επιχειρήσεις να τηρούν την κείμενη νομοθεσία όσον αφορά την υγιεινή και ασφάλεια των τροφίμων. Παράλληλα, διαβεβαιώνει τους καταναλωτές ότι οι έλεγχοι θα συνεχιστούν συστηματικά και στο επόμενο διάστημα.

Ποιες τροφές έχουν θετική επίδραση στη μνήμη;

Σύμφωνα με έρευνες, υπάρχουν σημαντικές επιστημονικές αποδείξεις, ειδικά μετά τα 50 χρόνια ζωής ότι ο βαθμός διατήρησης των πνευματικών ικανοτήτων εξαρτάται από μερικούς απλούς περιβαλλοντικούς παράγοντες. Τα άτομα που παραμένουν σωματικά δραστήρια, αποφεύγουν τα υψηλά επίπεδα άγχους και έχουν πλούσια κοινωνική ζωή είναι καλύτερα εξοπλισμένα να αντιμετωπίσουν την πνευματική γήρανση. Η πνευματική διέγερση, η εκμάθηση νέων πραγμάτων και η νεανικότητα στη σκέψη επίσης συμβάλλουν στην πρόληψη της απώλειας της μνήμης. Η υγιεινή διατροφή είναι επίσης στοιχείο κλειδί στην πνευματική εγρήγορση.

Έρευνες συσχετίζουν τη διατροφή με την κατανάλωση συγκεκριμένων τροφών και την ενίσχυση της μνήμης. Θρεπτικά συστατικά που έχουν συνδεθεί με τη διατήρηση της μνήμης και γενικότερα την καλύτερη εγκεφαλική λειτουργία είναι η βιταμίνη C, οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β (θειαμίνη, φυλλικό οξύ, Β6, Β12), η βιταμίνη Ε, ο σίδηρος, τα ω-3 λιπαρά οξέα και ορισμένα από τα απαραίτητα αμινοξέα.

Τα ω-3 λιπαρά οξέα που βρίσκονται στο μουρουνέλαιο, στα ψάρια (κυρίως στο σολομό, τόνο, σκουμπρί, κολιό σαρδέλες), σόγια, καρύδια, αντράκλα και σε άλλα τρόφιμα ίσως προστατεύουν τον οργανισμό από εξασθένηση της μνήμης και από τη νόσο Αλτσχάιμερ, σύμφωνα με σύγχρονες μελέτες. Πιο συγκεκριμένα πειράματα έδειξαν ότι διατροφή πλούσια σε ένα ω-3 λιπαρό οξύ, το δωκοσαεξανοϊκό οξύ (DHA), προστατεύει τον εγκέφαλο από την απώλεια μνήμης και την καταστροφή των κυττάρων που προκαλεί η γήρανση. Με άλλα λόγια, τα ιχθυέλαια μειώνουν την κυτταρική φλεγμονή, η οποία προάγει την έκπτωση των νοητικών λειτουργιών Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι το DHA υπάρχει φυσικώς στο μητρικό γάλα αλλά προστίθεται και στο τεχνητό βρεφικό γάλα για να προωθηθεί η εγκεφαλική ανάπτυξη των νεογνών. Η μεγαλύτερη έκπληξη είναι ότι τα ω-3 λιπαρά οξέα δεν αντικαθιστούν μόνο αντιφλεγμονώδεις παράγοντες του οργανισμού που εκλείπουν με την πάροδο του χρόνου, αλλά αντιμάχονται και την αύξηση χημικών ουσιών που προκαλούν κυτταρική φλεγμονή.

Τροφές πλούσιες σε χολίνη ενδυναμώνουν τη μνήμη και ενισχύουν τη δυνατότητα συγκέντρωσης. Η χολίνη ανήκει στο σύμπλεγμα βιταμινών Β και συμβάλλει στην έκκριση της χημικής ουσίας ακετυλοχολίνης από τον εγκέφαλο, η οποία συσχετίζεται με την ενδυνάμωση της μνήμης. Η χολίνη συναντάται στα αυγά, σοκολάτα και το συκώτι. Χαρακτηριστικό είναι ότι τα άτομα που παρουσιάζουν έλλειψη αυτού του θρεπτικού συστατικού εμφανίζουν ασθενή μνήμη και είναι επιρρεπή στην εκδήλωση της νόσου Αλτσχάιμερ.

Μελέτες τελευταίων χρόνων έχουν δείξει ότι οι αντιοξειδωτικές ουσίες που βρίσκονται στα φρούτα (φρέσκα και αποξηραμένα) και τα φρέσκα πράσινα φυλλώδη λαχανικά βελτιώνουν τη διαδικασία της μνήμης. Τρόφιμα όπως το γάλα, γιαούρτι και δημητριακά πρωινού, ψωμί περιέχουν βιταμίνες του συμπλέγματος Β, όπως Β1, Β6 και φυλλικό οξύ οι οποίες συμβάλλουν στην προστασία από συγκεκριμένα νευρολογικά προβλήματα, όπως μειωμένη μνήμη. Το πράσινο τσάι είναι επίσης μια επιλογή πλούσια σε αντιοξειδωτικές ουσίες. Οι ουσίες αυτές προστατεύουν τους ιστούς του οργανισμού από τις ελεύθερες ρίζες και συμβάλλουν στην προστασία του εγκεφάλου και τη διαδικασία μάθησης.

Η ζάχαρη και οι υδατάνθρακες θεωρούνται επίσης σημαντικά ενισχυτικά της μνήμης. Η γλυκόζη, το βασικό συστατικό της ζάχαρης και όλων των υδατανθράκων, αποτελεί το αποκλειστικό καύσιμο του εγκεφάλου. Όταν λοιπόν στερήσουμε τα εγκεφαλικά μας κύτταρα από την ουσία αυτή, διαταράσσεται η ομαλή λειτουργία τους. Ταυτόχρονα, επειδή η γλυκόζη συμβάλλει στην έκκριση σεροτονίνης, που είναι βασικός νευροδιαβιβαστής, συμμετέχει στη διατήρηση της μνήμης. Ιδιαίτερες ευεργετικές ιδιότητες έχει το μέλι και η σοκολάτα όσον αφορά τη λειτουργία της μνήμης, για αυτό το λόγο καλό είναι να προτιμώνται στη θέση της λευκής ζάχαρης.

Μελέτες δείχνουν επίσης ότι η καθιέρωση καθημερινού πρωινού αυξάνει την πρόσφατη μνήμη. Επίσης, μια σειρά από δημοσιευμένες έρευνες που μελέτησαν την απόδοση μαθητών σε πρωινά τεστ στο σχολείο μετά τη λήψη ή μη πρωινού έδειξαν ότι η απόδοσή τους ήταν υψηλότερη όταν τα παιδιά είχαν καταναλώσει πρωινό στο σπίτι, κάτι που οφείλονταν και στην καλύτερη λειτουργία της μνήμης τους. Μάλιστα, η κατανάλωση υδατανθράκων στο πρωινό συσχετίστηκε ισχυρά με την προσοχή και την ικανότητα μνήμης των παιδιών στο σχολείο.

Μια νέα μελέτη εντόπισε σχέση μεταξύ αυξημένου Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ) ( βάρος/ύψος2) και θανάτου ή νοσηλείας εξαιτίας άνοιας, με αποτέλεσμα η παχυσαρκία να θεωρείται ένας μείζον προλήψιμος παράγοντας στην εκδήλωση της άνοιας. Επιπρόσθετα, η μέτρια κατανάλωση ορισμένων αλκοολούχων ποτών, όπως ουίσκυ και μπύρα μπορεί να βελτιώσει τη μνήμη, λόγω του κριθαριού και της βύνης που περιέχουν τα αλκοολούχα αυτά ποτά.

Αν ακολουθείτε συχνά κάποιο αυστηρό πρόγραμμα αδυνατίσματος και ξεχνάτε συχνά, μη θεωρήσετε αυτά τα δύο εντελώς άσχετα μεταξύ τους. Ερευνητές έδειξαν ότι άτομα που ακολουθούν αυστηρές δίαιτες (crash diets) έχουν χαμηλότερη ικανότητα μνήμης συγκριτικά με άτομα που δεν επιδίδονται σε τέτοιου είδους δίαιτες. Αυτό αποδίδεται στο γεγονός ότι αυτές οι δίαιτες στερούν τα άτομα που τις ακολουθούν και κατά επέκταση τον εγκέφαλό τους από βασικά θρεπτικά συστατικά με κυριότερο τη γλυκόζη, αφού οι συγκεκριμένες δίαιτες είναι πολύ φτωχές σε υδατάνθρακες (συνήθως στηρίζονται στον αποκλεισμό του ψωμιού, ζυμαρικών, πατάτας, ρυζιού και φρούτου). Επίσης, οι δίαιτες αυτές στερούνται το ελαιόλαδο, πλούσια πηγή βιταμίνης Ε, απαραίτητης για την ομαλή διαδικασία της μνήμης. Για αυτό έχετε έναν ακόμη λόγο να αποφεύγετε δίαιτες που υπόσχονται γρήγορο αποτέλεσμα μέσα όμως από επικίνδυνη για την υγεία σας στέρηση.

Καθίσταται λοιπόν φανερό ότι το είδος της διατροφής μας μπορεί να συμβάλλει στην ενίσχυση της μνήμης μας, η οποία με το πέρασμα του χρόνου μειώνεται ως φυσικό αποτέλεσμα της γήρανσης και του εκφυλισμού των εγκεφαλικών κυττάρων. Για αυτό το λόγο η προσεγμένη επιλογή τροφίμων αλλά και η καθιέρωση πρωινού μπορεί εμπράκτως να μας βοηθήσει να θυμόμαστε καλύτερα.

Κάζης Αβραάμ, Πτυχιούχος Κλινικός Διαιτολόγος-Διατροφολόγος Χαροκοπείου Πανεπιστημίου, M.Sc στην Κλινική Διατροφή

Bότανα κατά του Άγχους και της Νευρικότητας

Η ποιότητα ζωής ως έννοια είναι πολύ της μόδας. Μια ολόκληρη βιομηχανία στημένη πάνω της μας έχει σχεδόν πείσει ότι καλύτερη ποιότητα είναι το καλύτερο αυτοκίνητο, το καλύτερο διαμέρισμα, η καλύτερη tv. Για κάποιο μάλιστα λόγο η έννοια του καλύτερου μοιάζει να ταυτίζεται με εκείνη του μεγαλύτερου ή ακόμα και του ακριβότερου…

Όμως, παρ όλο που –κι αυτό δε το λέω εγώ- το μέγεθος δεν είναι το παν… και το ακριβότερο προδιαθέτει ή να έχει ο μπαμπάς χωράφια (λένε στη Λάρισα, στο Βόλο τι λένε; Καράβια;) ή να τρέχουμε μέρα νύχτα σε τρεις δουλειές για να ξεχρεώσουμε, εμείς δε το βάζουμε κάτω! Ουφ, άγχος!!! Αλλά για καλό, για καλύτερη ποιότητα ζωής… και κάπως έτσι το έμφραγμα αρχίζει στα σαράντα! Το άγχος προέρχεται -όπως και η αγχόνη- από το ρήμα άγχω, σφίγγω δηλαδή πιεστικά στο λαιμό. Όλοι μας έχουμε βιώσει άγχος: μια διάχυτη, δυσάρεστη και ακαθόριστη αίσθηση ανησυχίας, που συνήθως συνοδεύεται από σωματικά συμπτώματα: εφίδρωση, ζάλη, ταχυκαρδία, αίσθημα πνιγμού, αστάθεια, βάρος στο στήθος, μυς που τρέμουν κ.λπ. Μακροχρόνια είναι γνωστό ότι μπορεί να φέρει διάφορα κακά, όπως κατάθλιψη, υπέρταση, καρδιακές και γαστρεντερικές διαταραχές, εθισμούς και -ω, τι άγχος!!!- επιταχύνει τη διαδικασία της γήρανσης. Επίσης φαίνεται πως κάνει συχνότερη την εμφάνιση ημικρανιών, ασθματικών επεισοδίων και αποδυναμώνει το ανοσοποιητικό σύστημα, με αποτέλεσμα να πέφτουμε εύκολα θύματα των ιώσεων. Η επανάληψη συμπτωμάτων εύκολα κάνει κάποιον να πάει στο γιατρό, ο οποίος το πιο πιθανό είναι να του γράψει φάρμακα. Για χιλιάδες χρόνια τα φάρμακα και τα καταπλάσματα γίνονταν από φυτά. Οι κλασσικοί Έλληνες συγγραφείς και οι γιατροί της αρχαιότητας, όπως ο Ιπποκράτης, ο Αριστοτέλης, ο Διοσκουρίδης και ο Γαληνός έγραψαν διάφορα συγγράμματα για τις θεραπευτικές ιδιότητες και τον τρόπο χρήσης των φυτών, βασισμένοι στις λαϊκές παραδόσεις του καιρού τους. Από τις αρχές του αιώνα μας, τα φυτά αντικαταστάθηκαν κατά μεγάλο μέρος από διάφορα χημικά παρασκευάσματα. Οι φαρμακοβιομηχανίες, μαζί με τις βιομηχανίες όπλων, είναι πια οι πιο κερδοφόρες επιχειρήσεις όλων των εποχών!!! Στην περίπτωση της αντιμετώπισης του άγχους χρησιμοποιούνται τριών ειδών φάρμακα: Βενζοδιαζεπίνες, Αντικαταθλιπτικά, και Β-Αναστολείς. Όλα έχουν μια πλούσια λίστα παρενεργειών γραμμένη στο χαρτί με τις οδηγίες μες στο κουτάκι τους. Ο οδηγός επιβίωσης σας προτείνει 4 φυτά/βότανα σε συνεργασία με τον βιοχημικό Μανώλη Γκουντουβά. Οι πληροφορίες σχετικά με τις ιδιότητες και τη χρήση των βοτάνων είναι καθαρά ενδεικτικές και δεν αποτελούν σε καμία περίπτωση ιατρική συμβουλή. Εάν ήδη παίρνετε φάρμακα, συμβουλευτείτε τον γιατρό σας για την αποφυγή πιθανών αλληλεπιδράσεων!

Βάλσαμο, σπαθόχορτο

(Hyperici herba, St. John’s wort) Το υπερικό ή βαλσαμόχορτο απασχόλησε τη θεραπευτική από την αρχαιότητα. Ο Γαληνός και ο Διοσκουρίδης το αναφέρουν σαν διουρητικό, επουλωτικό, εμμηναγωγό, αιμοστατικό. Στην αρχαιότητα το χρησιμοποιούσαν σαν επουλωτικό στις πληγές που γινόντουσαν από τα σπαθιά (σπαθόχορτο). Είναι το πιο δημοφιλές φυτό, το εναλλακτικό «prozaκ», για την ήπια και μέτρια κατάθλιψη. Χρησιμοποιείται επίσης σαν αντισπασμωδικό και βελτιωτικό της ποιότητας του ύπνου σε αϋπνίες. Στη Γερμανία, συνταγογραφείται.

Βαλεριάνα (Valeriana Officinalis)

Η βαλεριάνα χρησιμοποιείται κυρίως σαν κατευναστικό στην αϋπνία, το άγχος την ανησυχία, δυσκολία στο ξεκίνημα του ύπνου και τη νευρική υπερένταση. Κατευναστικά σε κατάσταση αναστάτωσης, διεγερτικά σε συνθήκες ακραίας κούρασης. Πρόσφατες φαρμακολογικές μελέτες έδειξαν ότι τα ενεργά συστατικά του φυτού “χρησιμοποιούν” τους ίδιους υποδοχείς με τα βαρβιτουρικά και τις βενζοδιαζεπίνες στον εγκέφαλο, αλλά σίγουρα με διαφορετικό τρόπο, αφού δεν παρουσιάζουν παρενέργειες, δηλαδή πρωινή υπνηλία και έλλειψη συγκέντρωσης.

Μελισσόχορτο (Melissa Officinalis)

“Είναι δραστικό για τον εγκέφαλο, δυναμώνοντας τη μνήμη και διώχνοντας εντελώς τη μελαγχολία», John Evelyn, Άγγλος ημερολογιογράφος του 17ου αιώνα. Καταπραΰνει την ένταση, ανεβάζει τη διάθεση και αποκαθιστά την ενέργεια, όταν είστε πολύ κουρασμένοι. Οι χαλαρωτικές ιδιότητες του βοτάνου το καθιστούν μια καλή εναλλακτική θεραπεία για ενοχλήσεις που οφείλονται στο άγχος, όπως τον πονοκέφαλο και την ημικρανία την ανορεξία, τη ναυτία, τον κολικό, τη κολίτιδα, το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου και τη γαστρίτιδα. Επί περισσότερο από 2000 χρόνια, το μελισσόχορτο ήταν πολύτιμο συστατικό πολλών ελιξιρίων της ζωής, ενώ ήταν ιδιαίτερα αγαπητό στον Αβικέννα, Άραβα γιατρό του 11ου αιώνα. Επί αιώνες ήταν δημοφιλές ως αποτελεσματική θεραπεία για τη μελαγχολία, το λήθαργο, την κακή μνήμη, αλλά και ως βοήθημα για την αποκατάσταση της νεανικής “ζωτικότητας”.

Λυκίσκος (Humulus Lupulus)

Είναι ο ίδιος που χρησιμοποιείται στην Παρασκευή μπύρας. Έχει τονωτικές και διουρητικές ιδιότητες, είναι καθησυχαστικό και χαλαρωτικό βότανο, βοηθά στην κολίτιδα, τη νευρική δυσπεψία, ενώ καταπραΰνει από τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης. Η έντονη χαλαρωτική του δράση στο κεντρικό νευρικό σύστημα το κάνει ωφέλιμο στη θεραπεία της αϋπνίας. Αποξηραμένοι κώνοι του φυτού χρησιμοποιούνται και ως γέμισμα σε μαξιλάρια. Για τη δοσολογία και τον τρόπο χρήσης των παραπάνω φυτών, ενημερωθείτε από το φαρμακείο η το κατάστημα φυσικών τροφών όπου θα τα προμηθευτείτε! Πηγή: your-city.gr

Γιατί μας ωφελούν τα θετικά συναισθήματα;

Στο χώρο της ψυχικής υγείας έχει δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στη μελέτη συναισθημάτων που αφήνουν αρνητικό αποτύπωμα, όπως το άγχος, η θλίψη, ο θυμός και η απόγνωση. Φυσικά, η ενασχόληση αυτή έχει οδηγήσει στην εξέλιξη της γνώσης και στην ανάπτυξη ψυχολογικών μεθόδων αντιμετώπισης αυτών των συναισθηματικών καταστάσεων. Όμως, η ανθρώπινη συναισθηματική εμπειρία δεν παρέχει ενδιαφέρον μόνο όταν ο άνθρωπος βιώνει δύσκολα ή νοσηρά συναισθήματα.

Τα τελευταία χρόνια, λοιπόν, γίνεται προσπάθεια να βγουν στο προσκήνιο μελέτες που εξετάζουν τα θετικά συναισθήματα όπως την ικανοποίηση, τη χαρά, το ενδιαφέρον και την αγάπη καθώς και την επίδρασή τους στην ψυχολογική και σωματική μας υγεία. Σε αυτό το άρθρο, θα προσπαθήσω σύντομα να παρουσιάσω τους λόγους για τους οποίους θα πρέπει κανείς να επιδιώκει να βιώνει θετικά συναισθήματα καθώς και μερικούς απλούς τρόπους για να το πετύχει.

Οι σημερινοί άνθρωποι, και ιδιαίτερα όσοι ζούν σε πόλεις, βρίσκονται καθημερινά μέσα σε καταστάσεις που θα μπορούσαν να τους προκαλέσουν ένταση (στρές). Συχνά, αρκούν καταστάσεις όπως μποτιλιαρίσματα στους δρόμους, συνωστισμός, θόρυβος, φόρτος εργασίας και οικονομική ανασφάλεια για να πυροδοτήσουν συναισθηματικές καταστάσεις όπως άγχος, θυμό, επιθετικότητα και θλίψη.

Μελέτες αναφέρονται στη σχέση ανάμεσα σε χρόνια αρνητικά συναισθήματα, όπως επιθετικότητα και άγχος, και σε καρδιαγγειακές παθήσεις, όπως υψηλή πίεση και στεφανιαία νόσο. Επιπλέον, κάποιος που βιώνει αρνητικά συναισθήματα μπορεί να ερμηνεύσει ακόμα και μια ουδέτερη κατάσταση ως αρνητική. Οι κατ’επανάληψη αρνητικές ερμηνείες και η ακύρωση ή η αδιαφορία για τα θετικά στοιχεία μιας κατάστασης έχουν τελικά ως αποτέλεσμα να συντηρούν τα αρνητικά συναισθήματα και, σε βάθος χρόνου, μπορεί να επιδράσουν αρνητικά στην ψυχολογική και σωματική υγεία του ατόμου.

Δηλαδή, θα πρέπει κάποιος να μην εκτίθεται σε συνθήκες στρές ή να μην βιώνει καθόλου αρνητικά συναισθήματα; Όχι, δεν είναι αυτό το ζητούμενο, ούτε είναι και ρεαλιστικό. Άλλωστε, τα αρνητικά συναισθήματα είναι και αυτά μέρος της φυσιολογικής συναισθηματικής εμπειρίας και, όταν βιώνονται μέσα σε φυσιολογικά επίπεδα έντασης και διάρκειας, έχουν τη χρησιμότητά τους (π.χ μικρές δόσεις άγχους μπορεί να μας κινητοποιήσουν να λάβουμε δράση ή να βελτιώσουν την απόδοσή μας, λίγη θλίψη μπορεί να μας βάλει σε μια κατάσταση εσωστρέφειας και ανασύνταξης, ενώ ο θυμός μπορεί να μας κινητοποιήσει να διεκδικήσουμε το δίκιο μας).

Μελέτες δείχνουν ότι αυτό που συντελεί στην ψυχολογική και σωματική ευεξία είναι η εξισορρόπηση των αρνητικών συναισθημάτων από θετικά συναισθήματα. Γενικά, τα θετικά συναισθήματα επιδρούν θετικά στην ψυχολογία και στην υγεία μας με το να διευρύνουν την αντίληψη και κατανόησή μας, να επεκτείνουν τη σφαίρα των δραστηριοτήτων μας και να ενισχύουν τα σωματικά, διανοητικά και κοινωνικά αποθέματά μας.

Επίσης, τα θετικά συναισθήματα μπορεί να έχουν και συγκεκριμένη ευεργετική επίδραση όταν τα βιώσει κανείς κατά τη διάρκεια στρεσογόνων καταστάσεων ή αμέσως μετά από μια δύσκολη και συναισθηματικά φορτισμένη εμπειρία. Σε αυτές τις περιπτώσεις, όπως υποστηρίζεται, τα θετικά συναισθήματα λειτουργούν ευεργετικά επειδή ‘διορθώνουν’ τις ‘επιζήμιες’ αλλαγές που μπορεί να προκαλέσουν τα αρνητικά συναισθήματα στη φυσιολογία του σώματος και στην ψυχολογία του ατόμου.

Με θέληση και εξάσκηση μπορούμε να αυξήσουμε τη συχνότητα των θετικών συναισθημάτων που βιώνουμε καθημερινά. Οι παρακάτω τρείς τρόποι θα βοηθήσουν σε αυτή την προσπάθεια:

• Να προσπαθούμε να επανεκτιμήσουμε μια κατάσταση με στόχο να ‘δούμε’ και τα πιθανά θετικά που μπορεί να κρύβει, ή να βρούμε ευκαιρίες ωρίμανσης και προσωπικής ανάπτυξης ακόμα και μέσα από αντιξοότητες. Συχνά, άνθρωποι οι οποίοι πέρασαν ένα έντονο πρόβλημα υγείας, δηλώνουν ότι βγήκαν πιο δυνατοί και ώριμοι μέσα από αυτή την εμπειρία και εξελίχθηκαν ως προσωπικότητες. Γενικότερα, να σημειώνουμε και τα θετικά μιας οποιασδήποτε εμπειρίας και να μην θεωρούμε άξια λόγου και προσοχής μόνο τα αρνητικά.
• Σε καταστάσεις που επιδέχονται επίλυση ή βελτίωση, να προσπαθούμε να οργανώνουμε πλάνο δράσης και να μην τις αντιμετωπίζουμε παθητικά και μοιρολατρικά. Με την ενασχόληση με τα πρακτικά θέματα της κατάστασης, ακόμα και σε φαινομενικά προδιαγεγραμμένες καταστάσεις (π.χ. φροντίδα ενός συγγενή με καρκίνο σε τελικό στάδιο), θα μπορέσουμε να αισθανθούμε αποτελεσματικοί και θα νιώσουμε ότι διατηρούμε σε κάποιο βαθμό τον έλεγχο της κατάστασης.
• Να δημιουργούμε ευκαιρίες για τη συμμετοχή μας σε ευχάριστες δραστηριότητες, να δίνουμε σημασία σε όμορφες στιγμές μέσα στην ημέρα μας (π.χ, να παρατηρήσουμε ένα όμορφο δειλινό, να αποδεχτούμε ένα θετικό σχόλιο), και να κάνουμε χρήση του χιούμορ. Κατ’ αυτό τον τρόπο δίνουμε στον εαυτό μας τη δυνατότητα να κάνει, έστω και μικρής διάρκειας, διαλείμματα από την ένταση των αρνητικών συναισθημάτων και βοηθούμε την ψυχή και το σώμα μας να ανακτήσει τις δυνάμεις του.

Από τη σύντομη αυτή ανάλυση φαίνεται ότι τα οφέλη των θετικών συναισθημάτων είναι σημαντικά για τη γενικότερη ευεξία μας και επομένως η βίωσή τους δεν πρέπει να είναι ευκαιριακή αλλά να επιδιώκεται, και σε ορισμένες περιπτώσεις ίσως να πρέπει και να ‘διδάσκεται’.

Μια ψυχοθεραπευτική μέθοδος που θα μπορούσε να βοηθήσει όσους εντοπίζουν ότι κατακλύζονται από αρνητικά συναισθήματα και σκέψεις και δυσκολεύονται να επανεκτιμήσουν καταστάσεις και βιώματα με θετικότερο τρόπο, είναι η γνωστική-συμπεριφοριστική θεραπεία.

Γράφει: Κωνσταντινίδη Εύα PhD, Κλινικός Ψυχολόγος

Νευρικη Ορθορεξια. Μια ανθυγιεινη μανια με την υγιεινη διατροφη.

Εδω και μια δεκαετια εχει εμφανιστει μια ασθενεια που ονομαζεται νευρικη ορθορεξια. Ο ορισμος αυτης ειναι η μανια για υγιεινη διατροφη. Ο Δρ. Μπρατμαν μιλησε για την ορθορεξια το 1997. Σε μια κοινωνια που η παχυσαρκια ειναι επιδημια, οπου το πρασινο κινημα κερδιζει εδαφος, ειναι δυσκολο να καταλαβει κανεις πως το να αποκτησεις συνειδηση και γνωση γυρω απο τα θεματα διατροφης μπορει να μετατραπει σε ψυχωση. Αν ενα ατομο εχει ορθορεξια τοτε η ποιοτητα του φαγητου που καταναλωνει γινεται πιο σημαντικη απο τα ιδια τα πρασωπικα του πιστευω, τα επαγγελματικα, τις κοινωνικες του σχεσεις, το δεσμο του και την οικογενεια του. Ακομα, ατομα με νευρικη ορθορεξια φαινεται οτι ακολουθουν διαφορους τυπους διατροφων που ειναι αμεσα συνδεδεμενες με μια φιλοσοφια ή μια θεωρια. Οσο πιο περιπλοκη ειναι η διατροφη και οσο πιο απαγορευτικη, τοσο πιο ελκυστικη γινεται για τα ατομα με νευρικη ορθορεξια. Κατα συνεπεια τα ατομα αυτα ακολουθουν συνηθως διατροφες που βαζουν την υγεια τους σε κινδυνο αφου αρνουνται να καταναλωσουν οτιδηποτε πιστευουν οτι ειναι ανθυγιεινο ή φτιαγμενο απο χημικα αντι φυσικα προιοντα! Στοχος τους ειναι παντοτε να ακολουθουν οσο πιο πιστα γινεται ενα συνγκεκριμενο ειδος διατροφης το οποιο θεωρουν τη τελεια διαιτα! Ειναι τελικα η ορθορεξια μια παθηση? Η ορθορεξια ειναι μια παθηση που θα ελεγε κανεις οτι ανηκει στην οκογενεια των ψυχογενη νοσηματων που αφορουν τη διατροφη (νευρικη ανορεξια, βουλιμια κα). Εχει βεβαια τα δικα της διαγνωστικα κριτηρια. Το τελευταιο διαγνωστικο ενγειριδιο που ειναι κοινα αποδεχτο απο τους επιστημονες παρουσιαστηκε το 2005 απο τους Ντονινι και ονομαζεται ΟΡΤΟ-15. Ειναι σημαντικο να ξεκαθαρισουμε οτι σε αντιθεση με τη νευρικη ανορεξια και τη νευρικη βουλιμια στην ορθορεξια δεν παρουσιαζεται φοβος για αυξηση του βαρους και δεν τιθεται θεμα ποσοτητας φαγητου. Αντιθετα, η ποιοτητα του φαγητου ειναι το αντικειμενο της ορθορεξιας και εχει συνηθως να κανει και με τη αποστροφη απο οτι θεωρειται μη αγνο ή τοξικο. Μια αλλη σοβαρη διαφορα της ορθορεξιας απο τη νευρικη ανορεξια και βουλιμια ειναι το γεγονός οτι τα ατομα που πασχουν απο ορθορεξια δεν προσπαθουν να το κρυψουν οπως συμβαινει στις αλλες δυο περιπτωσεις. Τελικα ομως τα ατομα που πασχουν απο ορθορεξια βιωνουν την κοινωνικη απομονωση για διαφορετικους λογους. Οι περιπτωσεις ατομων που πασχουν απο ορθορεξια φαινεται να αυξανονται με την παροδο του χρονου. Ειναι επισης αξιοσημειωτο το γεγωνος οτι η ορθορεξια φαινεται να εχει αντικτυπο περισσοτερο σε αντρες παρα γυναικες, Τελος, οι επιστημονες συμφωνουν οτι το να δωθει ενας τιτλος σε αυτη την καινουρια παθηση δεν ειναι σημαντικο. Το σημαντικο ειναι να δωθουν λυσεις στους ασθενεις. Ισορροπια ειναι το κλειδι οπως και στους περισσοτερους τομεις της ζωης μας. Στοχος πρεπει να ειναι οι μικρες και εφικτες αλλαγες στη διατροφη οι οποιες να μην επιρεαζουν τη ποιοτητα ζωης του ατομου. Γράφει η Αλεξία Ποταμίτου, Κλινική Διαιτολόγος - Διατροφολόγος, MSc

Καούρα, δυσπεψία, φούσκωμα…

Μήπως ήρθε η ώρα να αναλάβουμε δράση;

Αν οι καούρες και οι ξινίλες έχουν αρχίσει να κάνουν σιγά σιγά την εμφάνισή τους τότε μάλλον έχετε αρχίσει να υποφέρετε από γαστρο-οισοφαγική παλινδρόμηση.

Δεν υπάρχει άτομο, το οποίο δεν έχει αισθανθεί ενοχλήσεις, κάποια στιγμή στη ζωή του, μετά από ένα πλούσιο και λιπαρό γεύμα κυρίως όταν αυτό συνοδεύεται από παράλληλη χρήση αλκοολούχων ποτών. Συνήθως πρόκειται για κάποια ήπια ενοχλήματα όπως δυσφορία, αίσθημα πύρωσης πίσω από το στέρνο ( οπισθοστερνικός καύσος) δηλαδή καούρα, και τα οποία εμφανίζονται παροδικά σε υγιείς ανθρώπους .

Όταν όμως τα ενοχλήματα αυτά γίνονται πολύ συχνά και επίμονα, κάτι που δυστυχώς συμβαίνει σε ένα μεγάλο αριθμό ανθρώπων, τότε μιλάμε για μία παθολογική κατάσταση πού είναι γνωστή ως Γαστρο-οισοφαγική Παλινδρομική Νόσος. Έχει υπολογισθεί ότι το ένα τρίτο του πληθυσμού παρουσιάζει συμπτώματα της νόσου μια φορά το μήνα, ενώ το ένα πέμπτο περισσότερες από μια φορές. Επίσης, 5-7% του πληθυσμού έχουν συμπτώματα σε καθημερινή βάση. Η νόσος προσβάλλει όλες τις ηλικίες, γίνεται όμως συχνότερη σε άτομα με ηλικία άνω των 50 ετών.

Η Γαστρο-οισοφαγική Παλινδρομική νόσος χαρακτηρίζεται από την αντίστροφη ροή του γαστρικού οξέος από το στομάχι προς τον οισοφάγο. Τα όξινα αυτά υγρά ερεθίζουν τον ευαίσθητο οισοφαγικό βλεννογόνο, με αποτέλεσμα να προκαλούν φλεγμονή που γίνεται αντιληπτή με την εμφάνιση συμπτωμάτων. Το πιο κοινό σύμπτωμα της πάθησης είναι ένα οδυνηρό και οξύ αίσθημα πύρωσης που εντοπίζεται πίσω από το στέρνο, και που καλείται οπισθοστερνικός καύσος ή καούρα. Το αίσθημα αυτό επεκτείνεται προς τα πάνω, μέχρι και κάτω από τον αυχένα. Άλλα συμπτώματα μπορεί να είναι οι όξινες ερυγές (ξινίλες), η δυσπεψία, ο πόνος κατά την κατάποση (οδυνοφαγία), καθώς και έντονη δυσφορία.

Στις ήπιες και μέτριες μορφές της παλινδρομικής νόσου, η θεραπεία προσανατολίζεται αποκλειστικά και μόνο στα συμπτώματα. Παρά το γεγονός ότι στις περισσότερες περιπτώσεις ( έως και 80%) η νόσος δεν οφείλεται στην περίσσεια οξέων αλλά στην διαφυγή τους προς στον οισοφάγο, εν τούτοις μέχρι και σήμερα, πολλά φάρμακα για την γαστρο-οισοφαγική παλινδρόμηση επικεντρώνονται αποκλειστικά στην καταστολή της παραγωγής οξέων.

Μια νέα για τη χώρα μας φαρμακευτική ουσία, το Gaviscon, που είναι συνδυασμός αλγινικού νατρίου και διττανθρακικού άλατος, έρχεται να δώσει μια διαφορετική λύση στο πρόβλημα, αντιμετωπίζοντας το σε φυσιολογικό επίπεδο καταστέλλοντας το αίτιο, δηλαδή την παλινδρόμηση.

Το εναιώρημα Gaviscon ενδείκνυται σε περιπτώσεις ελαφριάς και μέσης μορφής ΓΟΠΝ ενώ ανακουφίζει από τα συμπτώματα το 84% των ασθενών. Προσφέρει άμεση (μέσα σε 5 λεπτά) αναστολή των συμπτωμάτων, και διαρκεί 4 ώρες, ενώ πρέπει να τονιστεί ότι δεν επηρεάζει τη φυσιολογική λειτουργία του στομάχου.

Οι μελέτες έδειξαν ότι το Gaviscon μπορεί να χορηγηθεί ακόμη και σε ηλικιωμένους ασθενείς, που λαμβάνουν πολλαπλή φαρμακευτική αγωγή, καθώς δεν επεμβαίνει στη δράση άλλων φαρμάκων, αλλά και σε εγκύους λόγω του μη συστηματικού τρόπου δράσης του.

Γράφουν: κα Καίτη Αντωνοπούλου, k.antonopoulou@apr.com.grΑυτό το ηλεκτρονικό μήνυμα προστατεύεται από spam bots, θα πρέπει να έχετε ενεργοποιημένη τη Javascript για να το δείτε , κα Ρούλα Μητά, r.mita@apr.com.grΑυτό το ηλεκτρονικό μήνυμα προστατεύεται από spam bots, θα πρέπει να έχετε ενεργοποιημένη τη Javascript για να το δείτε

Αλλεργίες τροφών

Μέχρι 2 εκατομμύρια πληθυσμού, ή 8% των παιδιών και 2% των ενήλικων, στις Ηνωμένες Πολιτείες υπολογίζεται οτι υποφέρουν απο αλλεργίες τροφών.

Σε ένα επεισόδιο αλλεργίας σε τροφή, το ανοσοποιητικό σύστημα ενός ατόμου αντιδρά σε υπερβολικό βαθμό σε συνήθως αβλαβείς τροφές. Αυτό προκαλείται από ένα αλλεργικό αντίσωμα, ανοσοσφαιρίνη Ε (IgE), το οποίο βρίσκεται σε αυξημένα ποσοστά στους ανθρώπους με αλλεργίες. Το ΙgE αντίσωμα μπορεί να αναπτυχθεί όταν ο αλλεργικός συνηθίζει να τρώει τη συγκεκριμένη τροφή επανειλημμένα στο παρελθόν, αλλά χωρίς την ύπαρξη προβλημάτων. Η αλλεργία τροφών μπορεί να εμφανιστεί συχνότερα σε κάποιον που έχει οικογενειακό ιστορικό αλλεργιών, και τα κλινικά συμπτώματα μπορούν να εμφανιστούν αφότου το αλλεργικό άτομο καταναλώσει ακόμη και ένα μικροσκοπικό ποσό των τροφών.

Η δυσανεξία τροφών μερικές φορές μπερδεύεται με την αλλεργία τροφών. Η δυσανεξία τροφών αναφέρεται σε μια ανώμαλη απάντηση του οργανισμού σε τροφές ή πρόσθετα συστατικά τους χωρίς όμως να είναι αλλεργική αντίδραση. Διαφέρει από την αλλεργία ως προς το ότι δεν περιλαμβάνει αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος. Ο αλλεργιολόγος μπορεί να σας βοηθήσει να καθορίσετε τη διαφορά μεταξύ της δυσανεξίας και της αλλεργίας όπως επίσης και να σας βοηθήσετε στην καθιέρωση ενός διοικητικού σχεδίου γιά την αντιμετώπιση του προβλήματος.

Τα αλλεργιογόνα τροφών - εκείνα τα μέρη των τροφών που προκαλούν αλλεργική αντίδραση-είναι συνήθως πρωτεϊνες. Τα περισσότερα από αυτά τα αλλεργιογόνα μπορούν να προκαλέσουν τις αντιδράσεις ακόμα και αφού μαγειρευθούν ή έχουν υποβληθεί σε πέψη στα έντερα. Πολυάριθμες πρωτεϊνες τροφών έχουν μελετηθεί για να καθιερώσουν την περιεκτικότητα τους στα διάφορα αλλεργιογόνα. Μερικά αλλεργιογόνα (συχνότερα τα φρούτα και τα λαχανικά) προκαλούν τις αλλεργικές αντιδράσεις μόνο εάν τρώγονται πριν μαγειρευθούν. Οι περισσότερες τέτοιες αντιδράσεις περιορίζονται στο στόμα και το λαιμό.

Τα πιο κοινά αλλεργιογόνα τροφών είναι οι πρωτεϊνες στο γάλα της αγελάδας, τα αυγά, τα φυστίκια και άλλους ξηρούς καρπούς, το σίταρι, τη σόγια, το ψάρι, και τα οστρακοειδή.

Όλα τα τρόφιμα προέρχονται είτε από μιά φυτική ή μια ζωική πηγή και ομαδοποιούνται στις διατροφικές οικογένειες σύμφωνα με την προέλευσή τους. Τα φυστίκια, τα μπιζέλια, οι φακές, τα φασόλια, και η σόγια είναι μέλη της οικογένειας οσπρίων, ενώ το σπαράγγι, τα φρέσκα πράσινα κρεμμύδια, το σκόρδο και το κρεμμύδι (βολβός) είναι, προς έκπληξη, μέλη της οικογένειας των κρίνων.

Σε κάποια ομάδες τροφίμων, ειδικά καρύδια και θαλασσινά, μια αλλεργία σε ένα μέλος μιας οικογένειας τροφίμων μπορεί να οδηγήσει το αλλεργικό άτομο να είναι αλλεργικό σε όλα τα μέλη της ίδιας ομάδας. Αυτό είναι γνωστό και ως διασταυρούμενη αντίδραση. Μερικοί άνθρωποι, όμως, μπορεί να είναι αλλεργικοί και στα φυστίκια και στα καρύδια, τα οποία είναι από τις διαφορετικές οικογένειες τροφίμων - αυτές οι αλλεργίες καλούνται αλλεργίες κατά σύμπτωση, επειδή δεν συσχετίζονται.

Μέσα στις ζωικές ομάδες τροφίμων, η διασταυρούμενη αντίδραση δεν είναι τόσο κοινή. Παραδείγματος χάριν, οι άνθρωποι αλλεργικοί στο γάλα της αγελάδας μπορούν συνήθως να φάνε το βοδινό κρέας, και οι ασθενείς αλλεργικοί στα αυγά μπορούν συνήθως να φάνε το κοτόπουλο.
Όσον αφορά στα θαλασσινά, τα οστρακοειδή (γαρίδες, καβούρι και αστακός) είναι πλέον πιθανά να προκαλέσουν μια αλλεργική αντίδραση. Τα μαλάκια (όπως μύδια, στρείδια) μπορεί να είναι αλλεργιογόνα, αλλά οι αντιδράσεις σε αυτό το είδος είναι λιγότερο κοινές. Περιστασιακά, οι άνθρωποι είναι αλλεργικοί και στους δύο τύπους οστρακόδερμων.

Συμπτώματα των αλλεργικών αντιδράσεων στα τρόφιμα.

Η πιο κοινή αλλεργική αντίδραση δερμάτων σε τροφές είναι η κνίδωση. Τα συμπτώματα είναι κόκκινες, πολύ κνιδωτικές, πρησμένες περιοχές του δέρματος που μπορούν να εμφανιστούν ξαφνικά και να εξαφανιστούν γρήγορα.

Η ατοπική δερματίτιδα, ή έκζεμα, μια δερματοπάθεια που χαρακτηρίζεται από το κνησμώδες, φολιδωτό και κόκκινο ερεθισμένο δέρμα, μπορεί να προκληθεί από την αλλεργία τροφίμων. Αυτή η αντίδραση είναι συχνά χρόνια και εμφανίζεται σε άτομα με ατομικό ή οικογενειακό ιστορικό αλλεργιών ή άσθματος.

Τα συμπτώματα του άσθματος, όπως ο βήχας και η δυσκολία αναπνοής λόγω των στενεμένων αεραγωγών, μπορούν να προκληθούν από την αλλεργία τροφίμων, ειδικά στα νήπια και τα παιδιά.

Τα γαστρεντερικά συμπτώματα της αλλεργίας τροφίμων περιλαμβάνουν τον εμετό, τη διάρροια και τον κοιλιακό πόνο, και μερικές φορές ένα κόκκινο ερύθημα γύρω από το στόμα, το πρήξιμο του στόματος και του λαιμού, τις κοιλιακές κράμπες, τη διόγκωση του στομαχιού και την παραγωγή αερίων.

Στα νήπια, οι μη-αλλεργικές, προσωρινές αντιδράσεις σε ορισμένα τρόφιμα, ειδικά φρούτα, είναι κοινές. Παραδείγματος χάριν, ένα ερύθημα γύρω από το στόμα, λόγω των φυσικών οξέων στα τρόφιμα όπως τις ντομάτες και τα πορτοκάλια, ή διάρροια λόγω της υπερβολικής ζάχαρης στο χυμό φρούτων ή άλλα ποτά, εμφανίζεται συχνά. Εντούτοις, άλλες αντιδράσεις είναι αλλεργικές και μπορούν να προκληθούν από τα ίχνη των προσβαλλόμενων τροφίμων όταν τρώγονται σε επανάληψη. Με την ηλικία, μερικά παιδιά μπορούν να ανεχτούν τα τρόφιμα που προκάλεσαν αρχικά τις αλλεργικές αντιδράσεις.

Λιγότερο από 21% των ασθενών με την αλλεργία φυστικιών θα ξεπεράσουν αυτές τις αλλεργίες. Οι περιοδικές εξετάσεις αλλεργίας τροφίμων με τις κατάλληλες προκλήσεις τροφίμων πρέπει να πραγματοποιούνται υπό την επίβλεψη ενός αλλεργιολόγου.

Σοβαρές αλλεργικές αντιδράσεις

Σε βαριές περιπτώσεις, η κατανάλωση τροφίμων στα οποία κάποιος είναι αλλεργικός μπορεί να προκαλέσει μια απειλητική για τη ζωή αντίδραση, αποκαλούμενη αναφυλαξία. Η αναφυλαξία είναι μια συστημική αλλεργική αντίδραση που μπορεί να είναι σοβαρή και μερικές φορές μοιραία. Τα πρώτα σημάδια της αναφυλαξίας μπορούν να είναι ένα αίσθημα καύσου, πονοκέφαλος, μούδιασμα στο στόμα ή ένα κόκκινο, κνισμώδες εξάνθημα. Άλλα συμπτώματα μπορούν να περιλαμβάνουν τα αισθήματα της ζαλάδας, δύσπνοιας, σοβαρού φτερνίσματος, της αναστάτωσης του στομαχιού, συσπάσεων της μήτρας ή/και του εμετού και της διάρροιας. Σε βαριές περιπτώσεις, οι ασθενείς μπορούν να πάθουν μια πτώση στην πίεση αίματος που οδηγεί σε απώλεια συνείδησης και σοκ. Χωρίς άμεση θεραπεία, η αναφυλαξία μπορεί να προκαλέσει το θάνατο.

Τα συμπτώματα της αναφυλαξίας αντιστρέφονται με θεραπεία με την ενέσιμη αδρεναλίνη, τα αντιισταμινικά, και άλλα μέτρα επείγουσας ιατρικής. Είναι πολύ σημαντικό κάθε ασθενής με συμπτώματα πιθανής αναφυλαξίας να λαμβάνει αμέσα θεραπεία.

Διάγνωση

Οι δερματικές δοκιμές αλλεργίας μπορούν να είναι χρήσιμες για να καθορίσουν ποια τρόφιμα ή άλλα αντιγόνα προκαλούν τα αλλεργικά συμπτώματα ενός ασθενή. Στη δερματική δοκιμασία, ένα μικρό ποσό υγρού διαλύματος που παρασκευάζεται από τα τρόφιμα τοποθετείται στην πλάτη ή το βραχίονα. Σε αυτό το τεστ αποκαλούμενο «prick test», μιά βελόνα τρυπά το κορυφαίο στρώμα του δέρματος, μέσω σταγόνας υγρού που τοποθετείται πανω στο δέρμα. Σε μερικές περιπτώσεις, φρέσκα τρόφιμα μπορούν να απαιτηθούν για τη δερματική δοκιμασία.

Ο γιατρός σας μπορεί επίσης να χρησιμοποιήσει τις εξετάσεις αίματος για IgE αντίσωμα σε συγκεκριμένα τρόφιμα, δηλαδή την αποκαλούμενη δοκιμασία RAST ή CAP-RAST, για να εντοπίσει τις αλλεργίες τροφίμων. Σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως το εκτεταμένο βαριάς μορφής έκζεμα, μια δερματική δοκιμασία αλλεργίας δεν μπορεί να γίνει. Ο γιατρός σας τότε μπορεί να συστήσει μια εξέταση αίματος τροφίμων RAST για να λάβει τις ίδιες πληροφορίες που μπορούν να ληφθούν με μια δερματική δοκιμασία. Για τη διάγνωση της αλλεργίας γάλακτος, αυγών, φυστικιών ή ψαριών, το επίπεδο της δοκιμής RAST ή CAP-RAST μπορεί να βοηθήσει να προβλέψει τις μελλοντικές αντιδράσεις αλλεργίας τροφίμων σε αυτά τα τρόφιμα. Ψευδώς θετικά αποτελέσματα μπορούν να εμφανιστούν με τη δερματική δοκιμασία αλλεργίας τροφίμων αλλά και με τη δοκιμή αίματος. Οι προκλήσεις τροφίμων, που περιγράφονται κατωτέρω, απαιτούνται συχνά για να επιβεβαιώσουν τη διάγνωση.

Ό αλλεργιολόγος μπορεί να προτείνει ότι ασθενής κρατά ένα ημερολόγιο τροφίμων, το οποίο είναι ένα λεπτομερές αρχείο με ημερομηνία, χρόνο πρόσληψης και οποιαδήποτε άλλα συμπτώματα εμφανίστηκαν μετά το φαγητό. Όταν υπάρχει υποψία για αλλεργία σε μια συγκεκριμένη τροφή, συστήνεται αποφυγή της για ένα χρονικό διάστημα. Εάν τα συμπτώματα δεν ξαναπαρουσιαστούν, μπορεί να προστεθεί το τρόφιμο στη διατροφή άλλη μια φορά για να καθορισθεί με μεγαλύτερη βεβαιότητα η αλλεργική αντίδραση στο τρόφιμο (αυτό δεν γίνεται ποτέ όταν έχει ο ασθενής ιστορικό αναφυλαξίας).

Θεραπεία

1.Αποφύγετε τα τρόφιμα. Ο καλύτερος τρόπος να αντιμετωπιστεί η αλλεργία τροφίμων είναι να αποφευχθούν τα συγκεκριμένα τρόφιμα που προκαλούν την αλλεργία.

2.Ρωτήστε για τα συστατικά. Για να αποφύγουν ένα «κρυμμένο» αλλεργιογόνο τροφίμων μακρυά από το σπίτι (εστιατόριο), τα τρόφιμο-αλλεργικά άτομα πρέπει πάντα να ερευνούν για τα συστατικά κατά κατανάλωση στα εστιατόρια ή άλλα εξωτερικά μέρη και να κάνουν τη σοβαρότητα της αλλεργίας τους γνωστή στους υπόλοιπους.

3.Διαβάστε τις ετικέτες τροφίμων. Είναι σημαντικό για τους τρόφιμο-αλλεργικούς ανθρώπους να διαβάσουν προσεκτικά τις ετικέτες τροφίμων. Πολλές χώρες έχουν θεσπίσει κανόνες επιβολής ετικέτας σε τρόφιμα που εξασφαλίζουν οτι τα αλλεργιογόνα των τροφίμων παρατίθενται στην κοινή γλώσσα, όπως «το γάλα» παρά έναν επιστημονικό ή τεχνικό όρο, όπως «την καζεϊνη.»

4.Προετοιμάζεται για τις έκτακτες ανάγκες. Οι αναφυλακτικές αντιδράσεις που προκαλούνται από τις αλλεργίες τροφίμων μπορούν να είναι ενδεχομένως απειλητικές για τη ζωή. Εκείνοι που έχουν δοκιμάσει μια αναφυλακτική αντίδραση σε τρόφιμα πρέπει αυστηρά να αποφύγουν εκείνα τα τρόφιμα. Μπορεί να πρέπει να φέρουν και να ξέρουν πώς να χρησιμοποιήσουν την ενέσιμη αδρεναλίνη και τα αντισταμινικά για να θεραπεύσουν τις αλλεργικές αντιδράσεις λόγω της τυχαίας κατάποσης.

Πότε να δείτε εναν ειδικό αλλεργίας/άσθματος
Άτομα με τροφικές αλλεργίες πρέπει να συμβουλευθούν αλλεργιολόγο όταν:

• Έχουν μια διαγνωσθείσα αλλεργία τροφίμων.

• Έχουν περιορίσει την διατροφή τους βασιζόμενοι στις αντιληπτές δυσμενείς αντιδράσεις στα τρόφιμα ή τις πρόσθετες ουσίες.

• Έχουν ένα οικογενειακό ιστορικό των αλλεργιών και αναμένουν έναν νεογέννητο και ενδιαφέρονται για τον προσδιορισμό στρατηγικών για την πρόληψη αλλεργίας στο νήπιο.

• Έχουν αναπτύξει αλλεργικά συμπτώματα (κνίδωση, αγγειοοίδημα, άσθμα, γαστροεντερικές επιπλοκές) σε συνδυασμό με την έκθεση σε τροφές.

Αναδημοσίευση από το περιοδικό Ευεξία & Διατροφή. Τεύχος 26 ΙΟΥΛ - ΑΥΓ 2007, 18

Γράφει ο Ιωάννης Μωυσίδης, Αλλεργιολόγος

Διατροφή στην υπέρταση: Οι νέες Οδηγίες

Όπως και σε άλλα χρόνια νοσήματα, ο γενικότερος τρόπος ζωής παίζει έναν πολύ σημαντικό ρόλο στην πρόληψη της υπέρτασης. Τον κυριότερο ρόλο στη μείωση της αρτηριακής πίεσης, τουλάχιστον από τους περιβαλλοντικούς παράγοντες, τον παίζει το σωματικό βάρος. Πιο συγκεκριμένα, μια απώλεια βάρους της τάξεως των 5 κιλών μπορεί να μειώσει κατά 4,4mmHg τη συστολική (μεγάλη) και κατά 3,6mmHg τη διαστολική (μικρή) πίεση, αλλά και να προλάβει την εμφάνιση υπέρτασης σε υπέρβαρα άτομα, μολονότι προφανώς το σημαντικότερο είναι να προληφθεί η αύξηση του σωματικού βάρους και να μην φτάσει ποτέ σε μη φυσιολογικά επίπεδα. Τα μη φυσιολογικά επίπεδα για τον καθένα μας τα υπολογίζουμε από τον Δείκτη Σωματικής Μάζας. Αυτός ο δείκτης είναι ένας αριθμός ο οποίος προέρχεται αν διαιρέσουμε το βάρος μας σε κιλά με το τετράγωνο του ύψους μας σε μέτρα. Έτσι, αν κάποιος ενήλικας έχει 2 μέτρα ύψος και ζυγίζει 80 κιλά τότε ο ΔΜΣ του είναι 80: (2Χ2)=20. Αν αυτός ο αριθμός είναι μεταξύ 18,5 και 25 τότε μιλάμε για φυσιολογικό ΔΣΜ, αν είναι μεταξύ 25 και 30 τότε μιλάμε για υπερβάλλον βάρος, και αν είναι πάνω από 30 τότε μιλάμε για παχυσαρκία. Αυτός ο υπολογισμός δεν ισχύει για παιδιά και εφήβους, εγκύους και θηλάζουσες, καθώς και για αθλητές. Αυτό, επίσης, που έχει παρατηρηθεί είναι ότι η μείωση του σωματικού βάρους μειώνει περισσότερο την πίεση σε έναν υπερτασικό συγκριτικά με έναν νορμοτασικό. Επίσης, η μείωση του σωματικού βάρους μπορεί να επιφέρει ευεργετικά αποτελέσματα και σε άλλους παράγοντες κινδύνου, όπως η ινσουλινοαντοχή, ο σακχαρώδης διαβήτης, η υπερλιπιδαιμία, η υπερτροφία της άριστης κοιλίας της καρδιάς, η υπνική άπνοια. Επομένως, και αν ακόμη αυτή η μείωση είναι μικρή, η επίδραση που θα έχει στη μείωση του κινδύνου εγκεφαλικού επεισοδίου και στεφανιαίας νόσου είναι σημαντική για να μην το λαμβάνουμε ιδιαίτερα σοβαρά υπόψη. Με αυτό τον τρόπο μπορεί να μειωθεί και η φαρμακευτική αγωγή, όπου αυτή είναι αναγκαία. Τέλος, επειδή τα άτομα μέσης ηλικίας αυξάνουν το σωματικό βάρος κατά 0,5 με 1 κιλό το χρόνο, ένας πολύ σημαντικός στόχος θα ήταν αρχικά η σταθεροποίησή του. Τα άλλα σημαντικά στοιχεία από τη διατροφή, πέρα από την ενεργειακή πρόσληψη, που επηρεάζει το σωματικό βάρος, είναι το νάτριο, το κάλιο, το αλκοόλ, τα κορεσμένα λίπη και το συνολικό λίπος της τροφής, καθώς και τα φρούτα και τα λαχανικά. Πιο συγκεκριμένα, η υψηλή πρόσληψη νατρίου επηρεάζει αρνητικά την αρτηριακή πίεση. Το νάτριο βρίσκεται στο αλάτι αλλά και σε άλλα τρόφιμα (κρυφές πηγές), όπως οι πίκλες, η μαγιονέζα, οι κονσέρβες σε άλμη, το ψωμί και άλλα. Έχει παρατηρηθεί ότι όταν μειωθεί η πρόσληψη αλατιού σε υπερτασικούς ασθενείς από 10,5gr την ημέρα σε περίπου 4,7 – 5,8gr την ημέρα, αυτό μπορεί να επιφέρει μια μείωση της αρτηριακής πίεσης κατά 4-6mmHg. Η συνιστώμενη επαρκής για τον οργανισμό πρόσληψη νατρίου άλλαξε πρόσφατα και οι νέες οδηγίες είναι από 100 στα 65mmol την ημέρα, που αντιστοιχούν σε περίπου 3,8gr αλάτι. Αυτό όμως, είναι πολύ δύσκολο να επιτευχθεί και έτσι μια πιο ρεαλιστική σύσταση είναι τα 5gr την ημέρα (85mmol νατρίου). Το κάλιο, από την άλλη μεριά, φαίνεται ότι μπορεί να συμβάλει στη μείωση της αρτηριακής πίεσης. Η μέγιστη αποτελεσματικότητα παρατηρείται όταν επιτευχθεί παράλληλα η μείωση στην πρόληψη νατρίου (έως 2,4gr την ημέρα), και η αύξηση στην πρόσληψη καλίου. Πλούσιες πηγές καλίου είναι τα φρούτα και τα λαχανικά και αυτός είναι ένας από τους λόγους που πρέπει να αυξηθεί η κατανάλωση τους. Το κορεσμένο λίπος (ζωικά λιπαρά) επηρεάζει πολλούς παράγοντες κινδύνου καρδιαγγειακών νοσημάτων και γι’ αυτό πρέπει ο γενικός πληθυσμός να το μειώσει κάτω από το 10% της συνολικής ενέργειας, και τα άτομα υψηλού κινδύνου, όπως οι υπερτασικοί, κάτω από το 10% της συνολικής ενέργειας, και τα άτομα υψηλού κινδύνου, όπως οι υπερτασικοί, κάτω από το 7%. Υπάρχουν, επίσης, μελέτες που δείχνουν ότι τα ιχθυέλαια (ω-3λιπαρά οξέα) σε δόσεις μεγαλύτερες των 3gr την ημέρα μπορούν να μειώσουν την αρτηριακή πίεση σε υπερτασικούς κατά 4,0mmHg τη συστολική και κατά 2,5mmHg τη διαστολική, αλλά αυτή είναι μια σχετική μεγάλη δοσολογία για να χορηγείται για μεγάλο χρονικό διάστημα. Επίσης, δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία που να αφορούν στην επίδραση των φυτικών ινών στην αρτηριακή πίεση. Τέλος, η συμπληρωματική χορήγηση ασβεστίου ή μαγνησίου έχει υποδειχθεί από μερικές έρευνες ότι έχει αντι-υπερτασική δράση, αλλά υπάρχουν και άλλες που έδειξαν ότι δεν υπήρχαν ιδιαίτερα ευεργετικά αποτελέσματα στη μείωση της αρτηριακής πίεσης. Η κατανάλωση οινοπνεύματος σε άτομα με υπέρταση είναι προβληματική. Μια πρόσφατη έρευνα παρατήρησε ότι υπάρχει μια γραμμική σχέση μεταξύ κατανάλωσης οινοπνεύματος και αρτηριακής πίεσης, δηλαδή όσο περισσότερα οινοπνευματώδη ποτά πίνουμε τόσο αυξάνεται η αρτηριακή πίεση. Η υψηλή πρόσληψη οινοπνεύματος (πάνω από 5 ποτά την ημέρα) μειώνει και την αποτελεσματικότητα της φαρμακευτικής αγωγής. Επίσης, υπάρχουν μελέτες που έδειξαν ότι η αποχή από την κατανάλωση μειώνει την αρτηριακή πίεση. Επομένως, οι υπερτασικοί ασθενείς πρέπει να μειώσουν την κατανάλωση οινοπνεύματος σε λιγότερο από 20-30gr αιθανόλης την ημέρα οι άνδρες και σε λιγότερο από 10-20gr την ημέρα οι γυναίκες, ενώ πρέπει, επίσης, να τους επισημαίνεται ο αυξημένος κίνδυνος αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου που έχουν με τη συχνή, έστω και σχετικά μικρή κατανάλωση αλκοόλ. Τέλος, υπάρχουν μελέτες που έδειξαν ότι η αλλαγή συνολικά της διαιτητικής συμπεριφοράς μπορεί να έχει σημαντικά ευεργετικά αποτελέσματα στη μείωση της αρτηριακής πίεσης. Όμως, δεν είναι όλοι οι άνθρωποι ίδιοι. Σε άλλους μπορεί να υπάρξουν ευεργετικά αποτελέσματα, κυρίως από τη μείωση του νατρίου (αλάτι) και άλλοι να μην αντιδρούν καθόλου σε αυτή την αλλαγή. Επομένως, ο διαιτολόγος ή ο ιατρός πρέπει να προσέχουν ιδιαίτερα την αποτελεσματικότητα της αλλαγής της διαιτητικής συμπεριφοράς αλλά και τη συμμόρφωση του ασθενούς ώστε να μην καθυστερήσει αδικαιολόγητα η έναρξη φαρμακευτικής αγωγής, αν αυτή κριθεί αναγκαία. Γράφει ο Αντώνης Ζαμπέλας, Αν. Καθηγητής Διατροφής Ανθρώπου Πρόεδρος Ελληνικής Εταιρείας Λιπιδιολογίας Αθηροσκλήρωσης και Αγγειακής Νόσου Μονάδα Δατροφής του Ανθρώπου Τμήμα Επιστήμης και Τεχνολογίας Τροφίμων Γεωπονικό Παν/μιο Αθήνας Πηγή: CONGRESS Developments Report, 11ο Πανελλήνιο Συνέδριο Αρτηριακής Υπέρτασης

Μήπως βοηθούν τα βότανα; Μελέτες

Πολυετείς έρευνες φανερώνουν ότι τα βότανα αποτελούν σημαντικό όπλο στην παραδοσιακή θεραπευτική φαρέτρα, καθώς εδώ και αιώνες βοηθούν στην αντιμετώπιση μιας πληθώρας παθήσεων, όπως το προ-εμμηνορυσιακό σύνδρομο, η εμμηνόπαυση, το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, η δυσπεψία, η υπέρταση, η υψηλή χοληστερόλη, οι διαταραχές της μνήμης, η κατάθλιψη, η αϋπνία, η ρευματοπάθεια, η ηπατοπάθεια, η υπερπλασία του προστάτη, η δυσκοιλιότητα και οι πνευμονικές ασθένειες. Ωστόσο, επειδή τα βότανα έχουν την ιδιότητα να αλληλεπιδρούν με τα συγχορηγούμενα φάρμακα, ενώ ορισμένα παρουσιάζουν και σοβαρές παρενέργειες, η χρήση τους δεν πρέπει να γίνεται ανεξέλεγκτα, αλλά μόνο κατόπιν ιατρικής συμβουλής και αφού ληφθεί υπόψη το πλήρες ατομικό ιστορικό. Στην αντίθετη περίπτωση ελλοχεύουν σοβαροί κίνδυνοι για την υγεία, γεγονός το οποίο αποδεικνύεται και από την πρόσφατη έρευνα των Βρετανών επιστημόνων Peter Canter και Edzard Ernst της Ιατρικής Σχολής Πενίνσουλα, του Eξετερ, η οποία απέδειξε ότι οι κάψουλες με αυτοσχέδια μίγματα βοτάνων όπως αυτές που πωλούνται σωρηδόν μέσω του Ιντερνετ- μπορούν να αποβούν βλαβερές για τον οργανισμό. Διεθνώς υπάρχουν 40 εκατομμύρια ιστοσελίδες που πωλούν τέτοιου είδους προϊόντα, των οποίων η σύσταση, ο τρόπος παρασκευής και η συντήρηση παραμένουν εντελώς ανεξέλεγκτα. Στην καθημερινή ζωή τα βότανα χρησιμοποιούνται σαν κάψουλα, αφέψημα, έγχυμα, κατάπλασμα (κομπρέσα) και βάμμα, ενώ κάποια από αυτά μπορούν να προστεθούν χλωρά ή ξερά στο φαγητό, σαν μυρωδικά. Για την παρασκευή αφεψήματος τα σκληρότερα μέρη του φυτού (ρίζα, στέλεχος, καρποί) βράζονται σε νερό για 5-10 λεπτά και στη συνέχεια το υγρό σουρώνεται. Αντίθετα, το έγχυμα συστήνεται για τα μαλακά και τρυφερά μέρη του φυτού (φύλλα, άνθη, σπόροι) και φτιάχνεται όπως το τσάι: Το βότανο προστίθεται σε βραστό νερό που έχει κατέβει από τη φωτιά και αφού μουλιάσει για λίγα λεπτά, ακολουθεί σούρωμα. Για να φτιάξουμε κατάπλασμα, μουσκεύουμε ένα κομμάτι από γάζα ή βαμβάκι σε καυτό αφέψημα ή έγχυμα και το απλώνουμε στην πάσχουσα περιοχή. Τέλος, το βάμμα φτιάχνεται με προσθήκη του βοτάνου σε μίγμα αλκοόλ και νερού. Στον οδηγό που ακολουθεί, η κλινική διαιτολόγος-διατροφολόγος Χριστίνα Φοντόρ αποκαλύπτει τις ευεργετικές ιδιότητες, αλλά και τους κινδύνους που κρύβουν τα πιο διαδεδομένα βότανα. Δενδρολίβανο Τα φύλλα του προστίθεντο στη μαγειρική σαν συντηρητικό και σαν αντίδοτο κατά της δυσπεψίας από την αρχαιότητα. Στην εποχή μας χρησιμοποιούνται αποξηραμένα σαν μυρωδικά στη μαγειρική, αλλά και για την αναστολή δημιουργίας επικίνδυνων καρκινικών ενώσεων, που σχηματίζονται στα κρεατικά όταν ψήνονται στη σχάρα. Επίσης με τα φύλλα του παρασκευάζονται εγχύματα και αφεψήματα που προστίθενται στο νερό της μπανιέρας για την τόνωση της κυκλοφορίας του αίματος και της επιδερμίδας ή χρησιμοποιούνται καυτά για εισπνοές στο κρυολόγημα και τις ιώσεις, καθώς αποσυμφορούν το ρινικό βλεννογόνο, ενώ παράλληλα τονώνουν το ανοσοποιητικό σύστημα, διεγείροντας την παραγωγή λευκών αιμοσφαιρίων. Πέρα από τα φύλλα του δενδρολίβανου, φαρμακευτικές εφαρμογές έχει και το αιθέριο έλαιό του, το οποίο χαρακτηρίζεται από πληθώρα θεραπευτικών ιδιοτήτων, όπως το ότι τονώνει την καρδιακή λειτουργία και γι’ αυτό ενδείκνυται στην αντιμετώπιση της ατονίας. Εχινάκεα Πρόσφατες έρευνες φανερώνουν ότι τα πολυένια που περιέχονται στην εχινάκεα έχουν ανοσοδιεγερτικές ιδιότητες, καθώς ενεργοποιούν τα φαγοκύτταρα και τα Τ-λεμφοκύτταρα. Παράλληλα, το συγκεκριμένο βότανο παρουσιάζει αντιική δράση ενάντια στους ιούς της γρίπης και του έρπητα, σε συνδυασμό με αντιφλεγμονώδεις, αντιβακτηριδιακές, αντισπασμωδικές, επουλωτικές και αγγειοδιασταλτικές ιδιότητες. Στον ανθρώπινο οργανισμό δρα όπως η κορτιζόνη και εμπλέκεται σε θεραπείες ανοσοκαταστολής, ενώ σε σπάνιες περιπτώσεις προκαλεί δερματική αλλεργία. Επίσης, δεν πρέπει να λαμβάνεται κατά την εγκυμοσύνη. Στα φαρμακεία διατίθεται ως διατροφικό συμπλήρωμα (κάψουλα) για την πρόληψη των ιώσεων και του κρυολογήματος, ενώ η αποξηραμένη ρίζα του φυτού (κομμάτι μήκους ενός cm) μπορεί να προστεθεί σε 200 ml βραστό νερό για την παρασκευή αφεψήματος ή εγχύματος που τονώνει τις άμυνες του οργανισμού και προστατεύει από την εποχική γρίπη. Η συνιστώμενη δόση είναι τρία φλυτζάνια την ημέρα. Βαλεριάνα Είναι γνωστή από αρχαιοτάτων χρόνων για την ηρεμιστική και υπνωτική της δράση. Το εκχύλισμά της έχει επίσης αντισπασμωδικές και αγχολυτικές ιδιότητες, ενώ εμφανίζει σπασμολυτική δράση στους λείους μυς του γαστρεντερικού συστήματος και προκαλεί διαστολή στις στεφανιαίες αρτηρίες. Πρόσφατες έρευνες της αποδίδουν επιπλέον αντιαρρυθμική και υποτασική δράση. Δεν είναι ωστόσο ξεκάθαρο ποια συστατικά ευθύνονται για όλες αυτές τις ιδιότητες, ούτε καν για τις ηρεμιστικές που είναι οι πιο μελετημένες. Ως σκεύασμα χορηγείται για την αντιμετώπιση υστερικών καταστάσεων υπερδιέγερσης, αϋπνίας, ημικρανίας, κολικών του εντέρου, ρευματικών παθήσεων και δυσμηνόρροιας. Δεν πρέπει να δίνεται σε άτομα με υπερευαισθησία και ηπατική δυσλειτουργία ή που λαμβάνουν άλλη ηρεμιστική αγωγή. Επίσης δεν συνδυάζεται με αλκοόλ και μετά τη χορήγηση απαγορεύεται η οδήγηση. Οι παρενέργειες της βαλεριάνας περιλαμβάνουν κεφαλαλγία, θόλωση της όρασης, ηπατοτοξικότητα, ναυτία και καρδιακή δυσλειτουργία. Τζίνσενγκ Διατίθεται σε δισκία, κάψουλες, σκόνη και βάμματα. Παρουσιάζει αναλγητική, αντιπυρετική, αντιφλεγμονώδη, υπογλυκαιμική και ερυθροποιητική δράση, ενώ παράλληλα καταστέλλει το νευρικό σύστημα. Το τζίνσενγκ διαθέτει και μια ενδιαφέρουσα ιδιομορφία: Εχει αντίρροπες ιδιότητες, δηλαδή εμφανίζει ταυτόχρονα υπερτασική και υποτασική δράση ή ισταμινική και αντιισταμινική. Για το φαινόμενο αυτό ευθύνονται κάποιες ουσίες του, οι «γυνσενοσίδες» που επιδρούν στον άξονα του υποθαλάμου, της υπόφυσης και των επινεφριδίων. Εδώ και αιώνες πάντως χρησιμοποιείται για τη βελτίωση της αντοχής, την ανακούφιση από κούραση και πονοκεφάλους, την αμνησία, τις νοητικές δυσλειτουργίες, τη μειωμένη λίμπιντο, τη παράταση της νεότητας, τη ρύθμιση της πίεσης και την τόνωση του ανοσοποιητικού. Σε υψηλές δόσεις προκαλεί αϋπνία, ευερεθιστότητα, ναυτία και πρωινή διάρροια. Δεν πρέπει να λαμβάνεται στην εγκυμοσύνη, από τους ασθματικούς, τα παιδιά και όσους παίρνουν ηρεμιστικά ή υπνωτικά, γιατί αντιστρέφει τις επιδράσεις τους. Τζίντζερ ή πιπερόριζα Οι ελαιορητίνες που περιέχει είναι οι δραστικές ουσίες που του εξασφαλίζουν τη χαρακτηριστική του ιδιότητα: την πρόληψη της ναυτίας του ταξιδιώτη. Για την αντιμετώπισή της συνιστάται η κατανάλωση εγχύματος η αφεψήματος που παρασκευάζεται με ένα έως δύο γραμμάρια ρίζας τζίντζερ μισή ώρα πριν από το ταξίδι ή το απευθείας μάσημα ενός μικρού κομματιού. Το τζίντζερ έχει επίσης αντιεμετική, αντιθρομβωτική, αντικαρκινική, σπασμολυτική, καρδιοτονωτική, αντιαιμοπεταλιακή και υπογλυκαιμική δράση. Βάσει πρόσφατων ερευνών δίνεται για την αντιμετώπιση των κολικών του εντέρου, σαν χωνευτικό και σαν συμπληρωματική θεραπεία για την αντιμετώπιση φλεγμονωδών καταστάσεων, όπως είναι η ρευματοειδής αρθρίτιδα και η οστεοαρθρίτιδα. Δεν πρέπει όμως να χορηγείται στην εγκυμοσύνη γιατί δρα σαν αμβλωτικό προκαλώντας συσπάσεις στη μήτρα. Επίσης δεν ενδείκνυται χωρίς τη συμβουλή γιατρού σε άτομα που παίρνουν φάρμακα για την αντιμετώπιση καρδιοπαθειών και διαβήτη ή που ακολουθούν αντιπηκτική αγωγή. Φασκόμηλο Αποτελεί εξαιρετικό τονωτικό για τον οργανισμό, ενώ βοηθά στην ατονία του στομάχου και το κρυολόγημα. Προστίθεται στο φαγητό κυρίως σε κρέατα σαν μυρωδικό ή καταναλώνεται σαν αφέψημα σε αναλογία μια κουταλιά αποξηραμένα φύλλα σε ένα φλυτζάνι νερό. Η κατανάλωσή του συστήνεται επίσης για την άστατη περίοδο, τις αιμορραγίες και τη ρύθμιση της παραγωγής του ιδρώτα, ειδικά σε καταστάσεις υπεριδρωσίας. Παράλληλα, το φασκόμηλο χρησιμοποιείται και εξωτερικά. Ετσι με τη μορφή κομπρέσας ανακουφίζει από τον πόνο τα τσιμπήματα εντόμων και τις πληγές με πύο, ενώ σαν γαργάρα καταπραΰνει τον ερεθισμό των ούλων και του λαιμού. Μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί στο λούσιμο, για την τόνωση των μαλλιών και σε μάσκες ομορφιάς για το δέρμα. Δεν πρέπει να καταναλώνεται από τις θηλάζουσες γιατί πικρίζει το γάλα, ενώ το αιθέριο έλαιό του είναι πιο τοξικό και από το αψέντι. Χαμομήλι Η αντιφλεγμονώδης και αντι-αλλεργική δράση του οφείλεται στα «αζουλένια» που περιέχει το αιθέριο έλαιο του χαμομηλιού. Ερευνες φανερώνουν ότι αυτές οι ουσίες παρεμποδίζουν την παραγωγή ισταμίνης στα πειραματόζωα. Επίσης το χαμομήλι διαθέτει αντιοξειδωτική δράση χάρη στα φλαβονοειδή του και ηρεμιστικές ιδιότητες που οφείλονται σε ένα συστατικό του, το οποίο ανταγωνίζεται ένα νευροδιαβιβαστή του νευρικού συστήματος. Πρόσφατες μελέτες του αποδίδουν επιπλέον αντισπασμωδική και ανασταλτική δράση στην ανάπτυξη ελκών που οφείλονται στο άγχος και την υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ. Στην καθημερινή ζωή χρησιμοποιείται σαν έγχυμα ή αφέψημα, σε κομπρέσες και σαν έλαιο. Το τελευταίο, εκτός από «αζουλένια» περιέχει και «κουμαρίνες», ουσίες με αντιμικροβιακή αντιμυκητιακή και αντιική δράση. Το χαμομήλι χρησιμοποιείται ευρέως σαν αντισηπτικό σε πληγές και σαν καταπραϋντικό για τις στομαχικές ενοχλήσεις. Οι ανεπιθύμητες ενέργειές του είναι σπάνιες και περιλαμβάνουν αλλεργικές αντιδράσεις, οίδημα της γλώσσας και πόνους στην κοιλιά". Από τη ΣΒΩΛΟΥ ΑΛΕΞΙΑ / Ελεύθερος Τύπος