Είμαι άρρωστος. Να κάνω προπόνηση;

Είναι αναπόφευκτο! Αν γυμνάζεστε συστηματικά, τότε θα ξέρετε πως η ίδια η ζωή συχνά παρεμβαίνει στο πρόγραμμα προπόνησης και επηρεάζει αρνητικά τη συστηματικότητα και την τυπικότητα μας στην άσκηση. Το συχνότερο ενδεχόμενο είναι οι ξαφνικές αρρώστιες. Κάνεις δεν είναι άτρωτος από τις κοινές αρρώστιες, όπως η γρίπη και το κρυολόγημα. Συμβαίνουν ακόμα και στους πιο σκληρούς και δυνατούς αθλούμενους.

Η κοινή αντίδραση σε όλους μας είναι η απόγνωση. Όσο περισσότερο μας απομακρύνει η αρρώστια από τις καλές μας συνήθειες και όσο περισσότερο διαταράσσεται η ποιότητα και η ένταση των προπονήσεων μας, τόσο μεγαλώνει και η απόγνωση μας. Αρχίζουμε να γινόμαστε τρομερά ανυπόμονοι για το πότε θα γίνουμε καλά, και μας διακατέχει άγχος για το αν θα χάσουμε την αντοχή και τη δύναμή μας. Συνήθως, είναι δύσκολο να αποφασίσουμε κατά πόσο πρέπει να συνεχίσουμε να γυμναζόμαστε όταν είμαστε άρρωστοι ή αν αυτό θα μας κάνει χειρότερα. Η δυσκολία μεγεθύνεται όταν αρχίσουν οι ανησυχίες για τη φυσική μας κατάσταση. Η ερώτηση που δέχομαι αρκετά συχνά από πελάτες μου, ειδικά αυτήν την περίοδο, είναι κατά πόσο είναι σωστό να κάνουν προπόνηση ενώ είναι άρρωστοι. Η απάντηση που δίνω είναι πως αυτό εξαρτάται από το τι εννοούμε με τη λέξη “άρρωστος/η”. Είναι κρυολόγημα; Είναι γρίπη; Είναι αλλεργίες; Συχνά, το κοινό κρυολόγημα παρερμηνεύεται με τη γρίπη και αντίθετα. Η γρίπη, όπως ήδη μάλλον ξέρετε, είναι πιο σοβαρή από το κρυολόγημα, Συνοδεύεται από μια σειρά από πόνους (πονοκέφαλους, πόνους στις αρθρώσεις και στους μυς) και από πυρετό. Έτσι, το ανοσοποιητικό μας σύστημα είναι αρκετά πιο επιβαρυμένο παρά όταν είμαστε κρυολογημένοι. Σ’ αυτήν τη φάση η εντατική άσκηση (είτε με αντιστάσεις, είτε αερόβια) θα έχει σοβαρό αντίκτυπο στην υγεία μας και θα επιδεινώσει την κατάστασή μας. Όπως έχει αναφερθεί σε άλλα άρθρα, η άσκηση είναι μια δραστηριότητα, η οποία ενώ μας βοηθά να χάσουμε λίπος, να αυξήσουμε τους μυς μας, και να έχουμε ενεργεία, δεν παύει να είναι “καταβολική” δραστηριότητα. Για να μπούμε στην αντίθετη κατάσταση, τον “αναβολισμό”, δηλαδή την κατασταση στην οποία το σώμα αναρρώνει, “κτίζει” μυς και πλέον πηδά σε ψηλότερο επίπεδο φυσικής κατάστασης , προϋποτίθεται καλή υγεία για να δουλεύουν όλα τα συστήματα φυσιολογικά. Αν τώρα είμαστε γριπωμένοι, το σώμα είναι ήδη σε κατάσταση “καταβολισμού” η οποία προκλήθηκε από τον ιό. Το σώμα με οπλοστάσιο το ανοσοποιητικό σύστημα, παλεύει για να καταπολεμήσει αυτήν την κατάσταση. Η άσκηση σε αύτη τη φάση θα επιφέρει περισσότερη καταπόνηση, στον ήδη κουρασμένο οργανισμό. Αυτό επηρεάζει αρνητικά την ικανότητα του ανοσοποιητικού συστήματος να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά την αρρώστια. Το αποτέλεσμα θα είναι να νιώθουμε πιο άρρωστοι και να καθυστερήσουμε την ανάρρωση μας. Οπότε, ΜΗΝ γυμνάζεστε όταν έχετε γρίπη. Επικεντρωθείτε σε τακτικές που θα βάλουν τον οργανισμό σας σε συνθήκες ανάρρωσης, όπως καλή διατροφή και καλή ενυδάτωση. Όταν τα συμπτώματα υποχωρήσουν, μπορείτε να ξαναρχίσετε σιγά. Τουλάχιστον για τις πρώτες 10 μέρες μη σπρώξετε τον εαυτό σας στα παλιά σας επίπεδα. Ταυτόχρονα, “ακούτε” το σώμα σας και προσέχετε τα σημάδια που σας δίνει. Ο μέτριος βήχας και η μύτη που τρέχει, χωρίς τη συνοδεία πυρετού, σημαίνει πως έχετε μάλλον κρυολογήσει. Σ’ αυτήν την περίπτωση, η άσκηση δεν είναι απαραίτητα απαγορευτική. Όμως είναι σημαντικό να αναλύετε τα σημάδια που σας δίνει το σώμα σας. Αν, για παράδειγμα, έχετε δοκιμάσει μια ελαφριά προπόνηση και αρχίσατε να νιώθετε χάλια, να έχετε πονοκέφαλο, να νιώθετε καταβεβλημένοι, τότε σημαίνει πως μάλλον έχετε κρίνει λάθος την αρρώστια σας και πρέπει να ξεκουραστείτε μέχρι να νιώσετε καλύτερα. Αν νιώθετε καλά, συνεχίστε με ελαφριές προπονήσεις, οι οποίες δεν θα επιβαρύνουν το ανοσοποιητικό σας σύστημα. Είναι σημαντικό να λαμβάνονται αρκετά υγρά και ηλεκτρολύτες καθώς το κρυολόγημα επιφέρει αφυδάτωση. Κατά τις προπονήσεις σας να θυμάστε πως είστε άρρωστοι και ότι το σώμα σας χρειάζεται αρκετή ενεργεία για να παλέψει με την αρρώστια. Μην σπαταλήσετε άδικα ενεργεία απλά και μόνο για να βγάλετε μια προπόνηση που ούτως ή άλλως δεν θα είναι στα παλιά σας επίπεδα. Είναι ίσως προτιμότερο, να χάσετε λίγες προπονήσεις ή να κάνετε κάποιες με πιο λίγη ένταση, παρά να επιβαρύνετε την υγεία σας. Δεν είναι εύκολο να παραμείνουμε υπομονετικοί και αισιόδοξοι, όταν εξαναγκαζόμαστε να βγούμε εκτός προγράμματος και μάλιστα όχι απόλυτα εξ’ υπαιτιότητας μας, όμως η υγεία πρέπει να μπαίνει πάντοτε πρώτη. Δεν αποσκοπεί πουθενά να “χτυπούμε ένα ήδη κουρασμένο άλογο” γιατί δε πρόκειται να αποδώσει, ούτε και να βελτιωθεί. Η σωστή κρίση της αρρώστιας μας και των συμπτωμάτων της μας βοηθά να ξεπερνούμε έξυπνα τις αρρώστιες μας και να επιστρέφουμε στη κανονική μας ρουτίνα συντομότερα. *Αντώνης Αλεξόπουλος Διδάκτωρ κοινονιολογίας του αθλητισμου/Καθηγητής φυσικής αγωγής Τηλ.99524645.