Ζάχαρη: μια κρυφή τοξίνη;

Πόση ζάχαρη κατανάλωνε κάθε χρόνο ο άνθρωπος των παλαιολιθικών χρόνων; 

Ο άνθρωπος του 1830 στην αρχή της βρετανικής βιομηχανικής επανάστασης και στο τέλος του 20ού αιώνα; Δύο, πέντε και εβδομήντα κιλά ζάχαρης αντίστοιχα. Απίστευτη διαφορά και όμως. Η αλματώδης αύξηση της κατανάλωσης της ζάχαρης έχει συσχετιστεί επιδημιολογικά με μια εξ ίσου παράλληλη ανάπτυξη σε βαθμό επιδημίας των υπέρβαρων και διαβητικών στον δυτικό κόσμο (ιδιαίτερα στις Η.Π.Α. με τα σημερινά 14 εκατομμύρια διαβητικούς), δυο καταστάσεις υγείας στενά συνδεδεμένες μεταξύ τους. Αλλά συχνά αποδίδουμε τη βλαβερή επίδραση της ζάχαρης στον οργανισμό σε θέμα ποσότητας, δηλαδή λήψης υπερβολικού αριθμού θερμίδων που σε συνδυασμό με τη λήψη τροφής πλούσιας σε λίπος και την χρόνια έλλειψη άσκησης καταλήγει σε παχυσαρκία και σε μια αυξημένη πιθανότητα ανάπτυξης του διαβήτη. Η δράση της ζάχαρης είναι όμως πολύ παραπάνω από ένα πρόβλημα θερμίδων: φαίνεται να αποτελεί το διατροφικό αίτιο πολλών χρόνιων παθήσεων εκτός του διαβήτη όπως καρδιοπαθειών, υπέρτασης και πολλών τύπων καρκίνου. Σαν να λέγαμε “όπως το τσιγάρο και το ποτό, η ζάχαρη σκοτώνει” ^[1] Γιατί;

Ας δούμε πρώτα για τι πράγμα μιλάμε.

Η κοινή ζάχαρη, ή σακχαρόζη, αποτελείται από ένα μέρος γλυκόζης συζευγμένο με ένα μέρος φρουκτόζης, που είναι δυο από τις πολλές μορφές ζαχάρων που υπάρχουν στη φύση. Σε αντίθεση, άλλες πηγές υδατανθράκων όπως οι πατάτες ή το ψωμί περιέχουν μόνο πολυμερή γλυκόζη. Η ζάχαρη παράγεται από παντζάρια και κάλαμο και την βρίσκουμε είτε σε άσπρη και επεξεργασμένη μορφή είτε σε ξανθιά και ακατέργαστη. Επί πλέον όμως υπάρχει και το σιρόπι από καλαμπόκι, μιάμιση φορά πιο γλυκό από τη γλυκόζη και πλουσιότερο κατά 55% σε φρουκτόζη απ’ όσο η ζάχαρη. Τις τελευταίες δεκαετίες, η πλειοψηφία της ζάχαρης έχει αντικατασταθεί, κυρίως στις Ηνωμένες Πολιτείες, με αυτή την υγρή μορφή λόγω πολύ χαμηλότερου κόστους παραγωγής με αποτέλεσμα η κατανάλωσή της να έχει εκατονταπλασιαστεί σε 30 χρόνια. Στην Αμερική, αξιολογείται ότι το 1990 το 20% των ημερησίων θερμίδων ενός ενήλικα προερχόταν από τη φρουκτόζη. Την συναντάμε κυρίως σε βιομηχανικά προϊόντα, αναψυκτικά, είδη ζαχαροπλαστικής, σε παιδικές τροφές, τόσο που στην Αμερική η φρουκτόζη να καλύπτει το 50% των διαφόρων τύπων ζάχαρης που προστίθενται στα τρόφιμα και στα ποτά. Επειδή τη συνδυάζουμε στο μυαλό μας με τη ζάχαρη των φρούτων (ενώ τα φρούτα περιέχουν και άλλες) και του μελιού, την έχουμε κατατάξει στα καλά τρόφιμα με χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη. Όμως η φρουκτόζη και ο ιδιαίτερος μεταβολισμός της είναι ακριβώς αυτό που κάνει την ζάχαρη να ξεχωρίζει από τις άλλες πηγές υδατανθράκων και να είναι δυνητικά επικίνδυνη σε μεγάλες δόσεις. ^[2].

Μπαίνοντας στον οργανισμό, η ζάχαρη διασπάται κατά την πέψη στα δυο μέρη της δηλαδή σε γλυκόζη και σε φρουκτόζη. Η φρουκτόζη απορροφάται γρήγορα από το λεπτό έντερο και μπαίνει στην κυκλοφορία του αίματος για να μεταβολιστεί κατά πλειονότητα από το συκώτι. Η ταχύτητα με την οποία το συκώτι πρέπει να ανταποκριθεί είναι το κλειδί του προβλήματος. Το να πιείτε ένα αναψυκτικό ή ένα χυμό φρούτων ή να φάτε ένα μήλο είναι πολύ διαφορετικές καταστάσεις για τον οργανισμό. Στην πρώτη περίπτωση, τα επίπεδα φρουκτόζης στο αίμα ανεβαίνουν απότομα και φτάνουν σ’ένα μέγιστο ενώ στη δεύτερη περίπτωση ακολουθούν μια ομαλή καμπύλη. Το συκώτι όμως δεν αποθηκεύει τη φρουκτόζη και σε περίπτωση μεγάλης προσφοράς την μετατρέπει σε λίπος ή τριγλυκερίδια, με μηχανισμούς που δεν είναι εντελώς ξεκάθαροι ^[3]. Σε αντίθεση, η γλυκόζη απορροφάται από όλα τα κύτταρα για να αποτελέσει το καύσιμο τους σε όλες τις λειτουργίες τους: όταν τρώμε, το επίπεδο ζάχαρης ανεβαίνει, το πάγκρεας απελευθερώνει ινσουλίνη, τα κύτταρα απορροφούν τη γλυκόζη προς αποθήκευση ή άμεση καύση οπότε και το επίπεδο ζάχαρης στο αίμα πέφτει, η παραγωγή ινσουλίνης επίσης μέχρι το επόμενο γεύμα και πάει λέγοντας. Με χρόνια υπερπροσφορά σε φρουκτόζη, το συκώτι συσσωρεύει λίπος – μια παθολογία παρόμοια με αυτή που αναπτύσσει ο αλκοολικός, η οποία οδηγεί σε μια ηπατική αντίσταση στην ινσουλίνη, ένα από τα χαρακτηριστικά του διαβήτη τύπου 2. Αυτό συμβαίνει γιατί σε μια προσπάθεια να αυξομειώσει τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα που ακολουθούν κάθε γεύμα, το πάγκρεας παράγει όλο και περισσότερη ινσουλίνη ώσπου κάποια στιγμή δεν μπορεί να ανταποκριθεί άλλο, τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα καλπάζουν ανεξέλεγκτα και οδηγούμαστε σε διαβήτη ^[4].

Όπως δείχνουν πειράματα κυρίως σε ζώα ^[5] αλλά και εν μέρει σε ανθρώπους, η μακροχρόνια μεγάλη κατανάλωση υψηλών συγκεντρώσεων σε φρουκτόζη (όπως συναντάται στα αναψυκτικά) οδηγεί σε μια επικίνδυνη κατάσταση που ονομάζεται μεταβολικό σύνδρομο, απ’την οποία υποφέρουν 75 εκατομμύρια Αμερικανοί και που ορίζεται από την παρουσία δυο τουλάχιστον κριτηρίων: διαβήτη ή υψηλά επίπεδα ινσουλίνης ακόμα και μεταξύ των γευμάτων, παχυσαρκία ιδίως στην κοιλιακή χώρα και υψηλά επίπεδα VLDL-τριγλυκεριδίων, χαμηλά επίπεδα HDL-χοληστερίνη και υψηλή πίεση. Ως επί το πλείστον, αποτελούν όλες τις παραμέτρους υψηλού κινδύνου για καρδιακό επεισόδιο. Ενώ μέχρι τις αρχές τις δεκαετίας του ’80 το λίπος στη διατροφή ενοχοποιείτο κυρίως για την αύξηση στα επίπεδα τριγλυκεριδίων και χοληστερίνης του αίματος και για τις καρδιακές και αρτηριοσκληρωτικές παθήσεις, το πλέον αναγνωρισμένο αίτιο στις περιπτώσεις αυτές είναι η χρόνια κατανάλωση τροφής πλούσιας σε φρουκτόζη και τα χρόνια υψηλά επίπεδα ινσουλίνης του “μεταβολικού συνδρόμου” ^[6]

Ποιά είναι η ημερήσια επιτρεπτή δόση ζάχαρης, πέρα απ’την οποία αυξάνεται σημαντικά το ρίσκο μεταβολικού συνδρόμου; 

Δύσκολη απάντηση και οι μελέτες γίνονται τώρα: η ζάχαρη δρα ακέραια σε χρόνια βάση δηλαδή οι επιπτώσεις κατανάλωσής της εμφανίζονται όχι μετά από ένα γεύμα αλλά μετά από πολλά. Πόσα και σε ποια ποσότητα είναι το θέμα. Ίσως η μέση κατανάλωση των Αμερικάνων που δεινοπαθούν με το μεταβολικό σύνδρομο να αποτελεί ένα πρόχειρο μέτρο σύγκρισης: το 2000 εκτιμάται ότι κατανάλωναν κατά μέσο όρο 40 κιλά ζάχαρης (σε σακχαρόζη και σιρόπι από καλαμπόκι) ανά άτομο και ανά χρόνο (δηλαδή 110 γρ  ανά μέρα ή τρία κουτάκια CocaCola την ημέρα…).

 Θα μου πείτε ότι δεν είμαστε Αμερικανοί να τρώμε έτσι αλλά η ιστορία δεν περιορίζεται δυστυχώς στην φρουκτόζη. Η επιστημονική βιβλιογραφία είναι γεμάτη άρθρα που συσχετίζουν την διατροφή και την ανάπτυξη του καρκίνου  ^[7]. Είναι αποδεδειγμένο ότι αν είσαι υπέρβαρος, έχεις διαβήτη ή μεταβολικό σύνδρομο, τότε έχεις μεγαλύτερες πιθανότητες να πάθεις καρκίνο απ’ότι αν δεν πάσχεις από τίποτα από αυτά. Είναι επίσης αποδεδειγμένο ότι ο δυτικός τρόπος διατροφής ευθύνεται για μεγάλο ποσοστό καρκίνων και ότι οι κακοήθεις καρκίνοι είναι σπάνιες έως ανύπαρκτες ασθένειες σε χώρες που δεν ακολουθούν αυτόν τον τρόπο διατροφής, δεν έχουν χημικά πρόσθετα στα τρόφιμα ή δεν γνωρίζουν τη ζάχαρη όπως εμείς.

Ποια είναι η ιδιαίτερη σχέση της ζάχαρης με την ανάπτυξη καρκίνων; 

Απλώς τα καρκινικά κύτταρα στηρίζονται στην ινσουλίνη για να αποκτήσουν καύσιμο (τη γλυκόζη του αίματος) ώστε να μεγαλώνουν και να πολλαπλασιάζονται. Καταναλώνουν πολλή παραπάνω γλυκόζη απ’ότι ένα υγιές κύτταρο και χρειάζονται για να ευδοκιμήσουν και τον αναπτυξιακό παράγοντα IGF (insulin growth factor) που παράγεται συγχρόνως με την ινσουλίνη. Αυτές οι δυο ουσίες, ενισχύουν αποδεδειγμένα την παραγωγή φλεγμονωδών παραγόντων που βοηθούν την ανάπτυξη των καρκινικών κυττάρων και την δυνατότητά τους να εισχωρήσουν σε ξένους ιστούς. Οπότε μια κατάσταση που ευνοεί εκκρίσεις ινσουλίνης και μεταφράζεται σε ενισχυμένη εισροή γλυκόζης στα κύτταρα προκύπτει είτε από μια διατροφή πλούσια σε “γρήγορα” ζάχαρα (όπου γρήγορα εννοούμε ότι απελευθερώνεται ταχέως γλυκόζη στον οργανισμό σε αντίθεση με την επιβραδυνόμενη απελευθέρωση που δεν προκαλεί μεγάλες αυξομειώσεις ινσουλίνης) είτε μέσω του μεταβολικού συνδρόμου (που κρατάει χρόνια υψηλά επίπεδα ινσουλίνης) είναι ό,τι καλύτερο για την ανάπτυξη ενός καρκίνου. Με απλά λόγια η ζάχαρη, τα αναψυκτικά, τα λευκά αλεύρια, το κρουασάν και το φραπέ βαρύ γλυκό τρέφουν τον καρκίνο.

Συμπέρασμα; 

Μέχρι να μάθουμε τα επιτρεπτά και ασφαλή όρια κατανάλωσης ζάχαρης, επειδή δεν γνωρίζουμε πόσο αθώες είναι οι συνθετικές ζάχαρες και επειδή ζάχαρη και καρκίνος είναι κακός συνδυασμός, καλό είναι να είμαστε επιφυλακτικοί και να προβληματιστούμε για άλλη μια φορά για το τι μπαίνει στο πιάτο μας και στο πιάτο των παιδιών μας. Δυστυχώς η ποιότητα έχει κόστος και όλες οι παρεκτροπές μάς περιμένουν στη γωνία αργά ή γρήγορα.

Υ.Γ. Για μια πιο εμπεριστατωμένη παρουσίαση (και ευχάριστη) του θέματος μπορείτε να παρακολουθήσετε το παρακάτω βίντεο.

Robert H. Lustig, MD, UCSF Professor of Pediatrics in the Division of Endocrinology, explores the damage caused by sugary foods. He argues that fructose (too much) and fiber (not enough) appear to be cornerstones of the obesity epidemic through their effects on insulin. Series: UCSF Mini Medical School for the Public [7/2009] [Health and Medicine] [Show ID: 16717]

Πηγές:

1. ^[1]   Is sugar toxic , NewYork Times, 13th April 2011 by Gary Taubes
2. ^[2]   How bad is fructose? George A Bray, American Journal of Clinical Nutrition, Vol. 86, No. 4, 895-896, October 2007 
3. ^[3] Varman T. Samuel in Trends in Endocrinology and Metabolism (Vol. 22, Issue 2, 60-65 , Feb.2011 
4. ^[4] Gerrits PM and Tsalikian E, 1993, Diabetes and fructose metabolism. Am J Clin Nutr 58:796S-799S. 
5. ^[5] Takahiko Nakagawa et al., A causal role for uric acid in fructose-induced metabolic syndrome Am J Physiol Renal Physiol 290:F625-F631, 2006 
6. ^[6] Tappy L, Le KA (2010) Metabolic effects of fructose and the worldwide increase in obesity. Physiol Rev 90:23-46. 
7. ^[7] Anticancer: Ένας νέος τρόπος ζωής,  David Servan – Schreiber, εκδ. Ψυχογιός, 2008

Πηγή: Άρθρο Φαίδρας Σίμιτσεκ Δρ. Βιοχημείας, peopleandideas.gr

Το καλοψημένο κρέας αυξάνει τις πιθανότητες καρκίνου

Η κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων κρέατος, ιδιαίτερα αν είναι καλοψημένο, αυξάνει την πιθανότητα καρκίνου στην ουροδόχο κύστη, σύμφωνα με νέα έρευνα.

Το τηγάνισμα, το ψήσιμο και το μπάρμπεκιου, για να καταστεί καλοψημένο το κρέας, μπορούν να δημιουργήσουν χημικές ουσίες που προκαλούν καρκίνο, υπέδειξε η έρευνα. Στην έρευνα, άνθρωποι που κατανάλωναν καλοψημένο κρέας είχαν υπερδιπλάσεις πιθανότητες να εμφανίσουν καρκίνο της ουροδόχου κύστης σε σχέση με όσους προτιμούσαν σπάνια το κρέας.
Τα ευρήματα της έρευνας, που βασίζονται σε 1.700 ανθρώπους, παρουσιάστηκαν σε Συνέδριο για τον καρκίνο στις ΗΠΑ.

Ερευνητές του Πανεπιστημίου του Τέξας ανακάλυψαν ότι ο κίνδυνος ήταν υψηλότερος για όσους κατανάλωναν καλοψημένο κόκκινο κρέας, όπως μπριζόλες, χοιρινό και μπέικον. Ακόμα και το κοτόπουλο και το ψάρι όταν τηγανίζονται αυξάνουν σημαντικά τις πιθανότητες καρκίνου.
Ορισμένοι άνθρωποι εμφανίστηκαν γενετικά πιο ευάλωτοι στο συγκεκριμένο κίνδυνο που σχετίζεται με τη διατροφή, ανακάλυψαν οι ερευνητές. Στην έρευνα, που διήρκεσε 12 χρόνια, οι επιστήμονες ανέλυσαν το DNA των συμμετεχόντων, ερευνώντας για τυχόν διαφορές στον τρόπο μεταβολισμού του κρέατος.

Όσοι έφεραν συγκεκριμένα γονίδια είχαν σχεδόν πενταπλάσιες πιθανότητες να εμφανίσουν καρκίνο στην κύστη αν κατανάλωναν μεγάλες ποσότητες κόκκινου κρέατος.
Ο επικεφαλής της έρευνας, Xifeng Wu, δήλωσε ότι η νέα μελέτη υπογραμμίζει τη σχέση μεταξύ της διατροφής και του καρκίνου.

Ειδικοί στον καρκίνο δηλώνουν ότι χρειάζεται περαιτέρω έρευνα πριν σιγουρευτούμε ότι η τακτική κατανάλωση κρέατος επηρεάζει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου στην κύστη και αν έχει επίδραση ο τρόπος μαγειρέματος.

πηγή: iatronet

Επικίνδυνο το κρέας στα κάρβουνα

Αν σας αρέσει το φαγητό που ψήνεται στα κάρβουνα, καλό είναι να αρχίσετε να ψήνετε λαχανικά και μανιτάρια. Νέα μελέτη έδειξε πως η συστηματική κατανάλωση «καρβουνιασμένου», πολύ καλά ψημένου στα κάρβουνα κρέατος αυξάνει τον κίνδυνο να αναπτυχθεί καρκίνος του παγκρέατος, αλλά ευτυχώς δεν διαπιστώθηκε κάτι ανάλογο και με τα λαχανικά.

Όπως είπαν επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο της Μινεσότα σε πρόσφατο συνέδριο της Αμερικανικής Εταιρείας Μελέτης του Καρκίνου (AACR), επί εννέα χρόνια παρακολουθούσαν την πορεία της υγείας και κατέγραφαν τις διατροφικές συνήθειες περισσοτέρων από 62.000 εθελοντών, δίνοντας έμφαση στην κατανάλωση κρέατος, τον προτιμώμενο τρόπο μαγειρέματος και το πόσο καλά ήθελαν ψημένο το κρέας τους.

Όσοι εθελοντές προτιμούσαν το κρέας ή/και τα προϊόντά του στα κάρβουνα και πολύ καλά ψημένα - είτε ήταν μπριζόλα είτε χάμπουργκερ, λουκάνικο ή άλλο κρέας - έτειναν να διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να αναπτύξουν καρκίνο του παγκρέατος.

Η αύξηση του κινδύνου έφτανε το 60% - και επειδή ο μέσος άνθρωπος έχει μία πιθανότητα στις 100 να αναπτύξει τον καρκίνο αυτό, η αύξηση σημαίνει πως οι λάτρεις του καλοψημένου κρέατος αύξαναν τον κίνδυνό τους στο 1,6%.

Προγενέστερες μελέτες έχουν δείξει ότι το μαγείρεμα του κρέατος σε πολύ υψηλές θερμοκρασίες (στο γκριλ, στα κάρβουνα ή στο τηγάνι) προκαλεί τη δημιουργία μιας ομάδας χημικών ουσιών, οι οποίες λέγονται ετεροκυκλικές αμίνες (ή HAs) και ενδέχεται να αυξάνουν τον κίνδυνο καρκίνου.

«Τα ευρήματά μας συνιστούν περαιτέρω ένδειξη πως η μείωση της θερμοκρασίας κατά το ψήσιμο σε γκριλ, κάρβουνα ή τηγάνι, ώστε να αποφευχθεί η υπερβολική καύση και το "καρβούνιασμα" του κρέατος, πιθανώς αποτελούν λογικό τρόπο για να μειωθεί ο κίνδυνος να αναπτυχθεί καρκίνος του παγκρέατος», είπαν οι ερευνητές.

Εκτός από τη μείωση της θερμοκρασίας, η Αμερικανική Εταιρεία Καρκίνου (ACS) συνιστά επίσης να προτιμάτε να ψήνετε στα κάρβουνα κρέας χωρίς ορατά λίπη (για να μη στάζει το λίπος στα κάρβουνα και να μειώνεται έτσι η κάπνα), να βάζετε πάνω στην ψηστιέρα αλουμινόχαρτο στο οποίο θα έχετε ανοίξει τρύπες (και πάλι μειώνεται ο καπνός πάνω στο κρέας) και, βεβαίως, να ψήνετε όσο πιο συχνά μπορείτε λαχανικά αντί για κρέας, διότι σε αυτά δεν έχει βρεθεί να αναπτύσσονται αμίνες...


Πηγή : ΤΑ ΝΕΑ Ένθετο Υγεία

Αναψυκτικά με ζάχαρη: ένοχα για καρκίνο;

Στο «μικροσκόπιο» των επιστημόνων έχουν μπει τα αναψυκτικά που περιέχουν ζάχαρη, καθώς νέα μελέτη Αμερικανών έρχεται να συνδέσει την…γλυκιά αυτή απόλαυση με την εμφάνιση καρκίνου του παγκρέατος.

Τα αποτελέσματα που προκύπτουν από την δεκατετράχρονη παρακολούθηση περισσότερων από 60.500 εθελοντών σε νοσοκομείο της Σιγκαπούρης, προκαλούν προβληματισμό. Κι αυτό, γιατί από την ανάλυσή τους προκύπτει, ότι όσοι καταναλώνουν δύο ή περισσότερα αναψυκτικά που περιέχουν ζάχαρη, σε εβδομαδιαία βάση, έχουν αυξημένο κίνδυνο να εμφανίσουν καρκίνο στο πάγκρεας, ένα σπάνιο, αλλά εξαιρετικά θανατηφόρο, τύπο καρκίνου.

«Η ζάχαρη μπορεί να ευθύνεται για την εμφάνιση αυτού του τύπου καρκίνου, αλλά όσοι πίνουν αναψυκτικά με ζάχαρη συχνά έχουν και άλλες ανθυγιεινές συνήθειες» εξηγεί σε άρθρο του στο ιατρικό έντυπο «Cancer Epidemiology, Biomarkers & Prevention» ο Mark Pereira, ερευνητής του Πανεπιστημίου της Μινεσότα και επικεφαλής της μελέτης.

Η ανάπτυξη των καρκινικών κυττάρων στο πάγκρεας, εκτιμούν οι Αμερικανοί επιστήμονες, σχετίζεται κατά κύριο λόγο με τα υψηλά επίπεδα ζάχαρης που υπάρχουν στα αναψυκτικά, καθώς έχουν την ιδιότητα να ανεβάζουν και τα επίπεδα της ινσουλίνης στον οργανισμό.

Την παρατήρηση αυτή, εξάλλου, έρχεται να ενισχύσει και το γεγονός ότι από την ομάδα των 60.524 ατόμων που συμμετείχαν στην έρευνα, όσοι ανήκαν στην ομάδα που αντί για αναψυκτικά, κατανάλωναν χυμούς εμφάνισαν πολύ μικρότερο κίνδυνο εμφάνισης της νόσου.

«Εκείνοι που έπιναν δύο ή περισσότερα αναψυκτικά την εβδομάδα διέτρεχαν κατά 87% περισσότερες πιθανότητες να συγκαταλέγονται σε αυτούς που εμφάνισαν καρκίνο στο πάγκρεας» υπογραμμίζει ο Mark Pereira.

Η σύνδεση των αναψυκτικών με ζάχαρη και του καρκίνου του παγκρέατος, πάντως, βρίσκει αρκετά άλλα μέλη της επιστημονικής κοινότητας, επιφυλακτικά, τα οποία με τη σειρά τους επισημαίνουν, ότι  τα αποτελέσματα της μελέτης αφενός αποτελούν ενδείξεις κι όχι ισχυρά στοιχεία, αφετέρου η κατανάλωση αναψυκτικών στη Σιγκαπούρη συνδέεται με πολλές άλλες βλαβερές συνήθειες, όπως το κάπνισμα και η κατανάλωση κόκκινου κρέατος.

Γράφει η Μαρίνα Σαουλίδου, Δημοσιογράφος

Στο μικροσκόπιο το σκόρδο

Το σκόρδο περιέχει ισχυρές θειούχες ενώσεις, με γνωστότερη και πιο δραστική την αλισίνη, στην οποία οφείλει και τη χαρακτηριστική μυρωδιά του. Η αλισίνη αποτελεί το φυσικό «προστάτη» του σκόρδου κατά των επιθέσεων από έντομα και μικροοργανισμούς. Επιπλέον, το σκόρδο είναι πλουσιότατο σε μαγγάνιο, βιταμίνη Β6 και βιταμίνη C, ενώ θεωρείται και καλή πηγή σεληνίου. Oι επιστημονικές έρευνες, αν και δεν συμφωνούν πάντα μεταξύ τους, συγκλίνουν στο συμπέρασμα ότι το σκόρδο έχει πολλές ευεργετικές ιδιότητες. Ας δούμε, λοιπόν, ποιες είναι αυτές. Φιλικό με τα αγγεία Oι ερευνητές πιστεύουν ότι μια από τις πιο σημαντικές καρδιοπροστατευτικές δράσεις του σκόρδου είναι η ικανότητά του να παρεμποδίζει την οξείδωση της «κακής» χοληστερίνης - μια διαδικασία που θεωρείται η πλέον καθοριστική για τη δημιουργία της αθηρωματικής πλάκας στα αγγεία. Μάλιστα, υπάρχουν πολλές μελέτες που υποστηρίζουν την ευεργετική δράση του σκόρδου κατά της αθηρωμάτωσης. Σε σχετική έρευνα που δημοσιεύτηκε στην επιθεώρηση «Preventive Medicine» (2004) παρατηρήθηκε ότι οι ασθενείς που κατανάλωναν σκόρδο παρουσίασαν σημαντικά μικρότερο βαθμό εναπόθεσης ασβεστίου στις αρτηρίες τους (7,5%), συγκριτικά με εκείνους που έπαιρναν εικονικό φάρμακο, δηλαδή placebo (22,2%). Η εναπόθεση ασβεστίου αποτελεί έναν αξιόπιστο δείκτη μέτρησης της αρτηριοσκλήρυνσης. Επιπλέον, σε έρευνα της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Βερολίνου, που δημοσιεύτηκε το 2002 στην «JAMA» (Journal of the American Medical Association), παρατηρήθηκε ότι η κατανάλωση σκόρδου συμβάλλει στη μείωση του σχηματισμού της αθηρωματικής πλάκας σε ποσοστό που φτάνει το 40%, κατά τα πρώτα στάδια της δημιουργίας της. Κατά συνέπεια, το σκόρδο φαίνεται ότι προστατεύει την καρδιά μας, συμβάλλοντας στη διατήρηση της ελαστικότητας των αγγείων μας. Καταπολεμά την πίεση και τη χοληστερίνη ● Πολλές εργαστηριακές έρευνες έχουν δείξει ότι το σκόρδο συμβάλλει στη μείωση της υψηλής χοληστερίνης και της πίεσης, σύμφωνα με σχετική δημοσίευση στην επιθεώρηση «Journal of Nutrition» (2006). Μάλιστα, οι συγγραφείς της εν λόγω μελέτης υπολόγισαν ότι από το 1993 το 44% των κλινικών ερευνών σε ανθρώπους έδειξαν ότι το σκόρδο μειώνει την ολική χοληστερίνη. Ωστόσο, υπάρχουν και έρευνες που δεν καταλήγουν στο ίδιο συμπέρασμα, όπως αυτή που δημοσιεύτηκε στην «British Journal of Nutrition» (2004), όπου παρατηρήθηκε ότι με την κατανάλωση σκόρδου η χοληστερίνη των συμμετεχόντων δεν διαφοροποιήθηκε, αλλά τα τριγλυκερίδιά τους μειώθηκαν κατά 12%. ● Αντιφατικά είναι και τα συμπεράσματα των κλινικών μελετών όσον αφορά την πίεση, γεγονός όμως που, σύμφωνα με τους συγγραφείς, αποδίδεται σε πιθανά ερευνητικά λάθη (όπως π.χ. η μικρή διάρκεια των ερευνών, αλλά και ο μικρός αριθμός των σχετικών μελετών, η λανθασμένη επιλογή των συμμετεχόντων και τα ακατάλληλα σκευάσματα σκόρδου). Για παράδειγμα, πρόσφατη επιδημιολογική μελέτη σε 7.703 ασθενείς με υπέρταση, που δημοσιεύτηκε στην «International Journal of Cardiology» (2007), δεν κατέληγε στο συμπέρασμα ότι η κατανάλωση σκόρδου μειώνει σημαντικά την αρτηριακή πίεση. Εντούτοις, οι ερευνητές θεωρούν ότι το σκόρδο είναι πολλά υποσχόμενο όσον αφορά τον έλεγχο των παραγόντων κινδύνου που απειλούν την καρδιά -όπως η υψηλή πίεση και η χοληστερίνη- και θεωρούν ότι χρειάζονται περισσότερες κλινικές μελέτες. Ασπίδα κατά του καρκίνου Αρκετές επιδημιολογικές έρευνες συσχετίζουν την αυξημένη κατανάλωση σκόρδου με το μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης ορισμένων μορφών καρκίνου. Είναι χαρακτηριστικό ότι η Αμερικανική Αντικαρκινική Εταιρεία συμπεριλαμβάνει το σκόρδο στις τροφές με πιθανές αντικαρκινικές ιδιότητες. Μάλιστα, σε μελέτη που δημοσιεύτηκε στην επιστημονική επιθεώρηση «American Journal of Clinical Nutrition» (2006), διαπιστώθηκε ότι η συστηματική κατανάλωση σκόρδου, καθώς και κρεμμυδιού, μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης διάφορων μορφών καρκίνου (όπως του φάρυγγα, του λάρυγγα, του οισοφάγου, του μαστού, των ωοθηκών, του προστάτη και των νεφρών). Τα ποσοστά μείωσης του κινδύνου εμφάνισης νεοπλασίας κυμαίνονταν από 19% (για τον καρκίνο του προστάτη) έως 57% (για τον καρκίνο στον οισοφάγο). Φυσικό αντιβιοτικό Η αλισίνη του σκόρδου θεωρείται ένας ισχυρός αντιμικροβιακός παράγοντας που, σε συνδυασμό με τη βιταμίνη C που περιέχει, ενισχύει την αντιβακτηριακή του δράση. Σε έρευνα που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό «Journal of Nutrition» (2001) παρατηρήθηκε ότι το σκόρδο παρουσίασε ισχυρή αντιμικροβιακή δράση κατά πολλών παθογόνων μικροοργανισμών, ακόμη και στελεχών μικροβίων που παρουσιάζουν ανθεκτικότητα στα αντιβιοτικά. Μάλιστα, οι ερευνητές προτείνουν τη διεξαγωγή περισσότερων ερευνών, ούτως ώστε να διαπιστωθεί αν το σκόρδο μπορεί να αποτελέσει μια βιώσιμη εναλλακτική λύση τόσο για τη συντήρηση των τροφίμων (σε αντιδιαστολή με τη χρήση χημικών συντηρητικών), όσο και για τη διατήρηση του ωμού κρέατος για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα στα ράφια των σουπερμάρκετ. Για γερό στομάχι Η ισχυρή αντιμικροβιακή δράση του σκόρδου φαίνεται ότι προστατεύει και από το έλκος του στομάχου. Στο πλαίσιο της μελέτης που αναφέρ- θηκε παραπάνω, για την αντιβακτηριδιακή δράση του σκόρδου, και η οποία δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό «Journal of Nutrition», παρατηρήθηκε ότι το σκόρδο καταπολεμά και το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού. Πρόκειται για ένα βακτήριο που διαβιοί στο στομάχι μας και, σε συνδυασμό με άλλους παράγοντες, ενοχοποιείται για την πρόκληση έλκους του στομάχου. Oι ερευνητές παρατήρησαν ότι το σκόρδο καταπολεμά ακόμη και ορισμένα στελέχη του ελικοβακτηριδίου του πυλωρού που είναι ανθεκτικά στα αντιβιοτικά. Για το λόγο αυτό προτείνουν τη διεξαγωγή κλινικών μελετών για να διερευνηθεί η πιθανότητα το σκόρδο να αποτελεί μια οικονομική μέθοδο εκρίζωσης αυτού του βακτηρίου.

Λιώστε το! Αντί να φάτε τις σκελίδες του σκόρδου ολόκληρες, είναι προτιμότερο να τις ψιλοκόψετε ή να τις χτυπήσετε στο γουδί προτού τις καταναλώσετε, σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύτηκε πέρυσι στην επιθεώρηση «Journal of Agricultural and Food Chemistry». Με αυτό τον τρόπο, απελευθερώνονται και γίνονται πιο δραστικές οι ευεργετικές ουσίες του σκόρδου, όπως η αλισίνη. πηγή: vita.gr

8 super βότανα που εμπιστεύονται και οι γιατροί

Οι νέες έρευνες δείχνουν πώς μπορούν να ανακουφίσουν από το σωματικό πόνο, να προστατέψουν από τη νόσο του Alzheimer και να προλάβουν τον καρκίνο και τις καρδιακές παθήσεις.


Δεντρολίβανο 

 
 






Αποτρέπει την καρκινογένεση
Όταν το κρέας καίγεται δημιουργούνται κάποιες ουσίες που επιστημονικά ονομάζονται ετεροκυκλικές αμίνες (HCA). Οι HCA σχετίζονται με την πρόκληση διάφορων μορφών καρκίνου, όπως του μαστού, των πνευμόνων και του γαστρεντερικού συστήματος. Η προσθήκη εκχυλίσματος δεντρολίβανου στο κρέας κατά τη διάρκεια του μαγειρέματος μπορεί να μειώσει σημαντικά τη δημιουργία τους. Όπως εξηγούν οι ειδικοί, αυτή η δράση του οφείλεται στο γεγονός ότι περιέχει ισχυρά αντιοξειδωτικά στοιχεία που καταστρέφουν τις HCA.
Πού αλλού βοηθά: Διεγείρει τη λειτουργία του κυκλοφορικού συστήματος. Ως αντιοξειδωτικό, ισχυροποιεί το ανοσοποιητικό, βοηθά σε περιπτώσεις αρτηριοσκλήρυνσης και τονώνει τη λειτουργία της καρδιάς. Επιπλέον, είναι διεγερτικό της κυκλοφορίας του αίματος και ενδείκνυται για περιπτώσεις ατονίας, υπερκόπωσης και εξάντλησης.
Τρόπος χρήσης: Θα το βρείτε σε μορφή αιθέριου ελαίου, ενώ χρησιμοποιείται επίσης το βάμμα και το έγχυμά του. Μπορείτε ακόμη να το χρησιμοποιήσετε ως μυρωδικό στο φαγητό σας.
Τι να προσέξετε: Σε μεγάλες δόσεις μπορεί να προκαλέσει ίλιγγο και σπασμούς. Θα πρέπει να αποφεύγεται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Η εξωτερική χρήση του μπορεί να ερεθίσει μια ευαίσθητη επιδερμίδα.


Εχινάκεια 

Ενισχύει τις φυσικές άμυνες του οργανισμού
Αυτό το βότανο θεωρείται ο καλύτερος φυτικός σύμμαχος του ανοσοποιητικού. Γερμανικές έρευνες έχουν δείξει ότι διαθέτει αντιμικροβιακή δράση. Βοηθά στην πρόληψη και τη θεραπεία των κρυολογημάτων και κάθε είδους μόλυνσης, είτε αυτή προέρχεται από ιούς, βακτήρια ή μύκητες.
Πού αλλού βοηθά: Ανακουφίζει από τους πόνους των αρθρώσεων. Η εχινάκεια έχει επίσης αποδειχτεί ότι επιδρά θετικά σε προβλήματα των αρθρώσεων (μετριάζει τους πόνους), εμφανίζοντας σημαντική αντιφλεγμονώδη δράση.
Τρόπος χρήσης: Θα τη βρείτε σε μορφή κάψουλας, ενώ χρησιμοποιείται και το βάμμα και το αφέψημά της.
Τι να προσέξετε: Σε γενικές γραμμές, η εχινάκεια είναι ασφαλής και δεν προκαλεί παρενέργειες. Παρ' όλα αυτά, το βότανο δεν πρέπει να λαμβάνεται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, από παιδιά κάτω των 2 ετών και από άτομα που πάσχουν από φυματίωση ή αυτοάνοσα νοσήματα (ερυθηματώδη λύκο, ρευματοειδή αρθρίτιδα κ.λπ.).


Κανέλα 

 Μειώνει το σάκχαρο
Νέες μελέτες δείχνουν ότι μία κουταλιά κανέλα την ημέρα μπορεί να ελαττώσει τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα σε άτομα που πάσχουν από διαβήτη τύπου 2. Το μπαχαρικό στηρίζει τη δράση του στην υδατοδιαλυτή πολυφαινόλη MHCP, μια ουσία που μιμείται τη δράση της ινσουλίνης.
Πού αλλού βοηθά: Ρίχνει τη χοληστερόλη. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι περιέχει το έλαιο cinnamaldehyde, το οποίο -όπως έχουν δείξει οι επιστημονικές μελέτες- εμποδίζει τη συσσώρευση αιμοπεταλίων και μειώνει τα επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα, προφυλάγοντας τον οργανισμό από καρδιαγγειακά νοσήματα.
Τρόπος χρήσης: Κυρίως ως μυρωδικό σε φαγητά και γλυκά, ενώ μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για την παρασκευή αφεψήματος. Επιπλέον, στην αγορά διατίθεται και σε μορφή αιθέριου ελαίου.
Τι να προσέξετε: Αν πάσχετε από διαβήτη, μην το παρακάνετε. Η υπερκατανάλωση κανέλας ή προϊόντων που την περιέχουν μπορεί να επηρεάσει τη δράση της φαρμακευτικής αγωγής που ακολουθείτε. Επιπλέον, θα πρέπει να αποφεύγεται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Σε κάθε περίπτωση, συμβουλεύεστε πάντα το γιατρό σας πριν κάνετε οποιαδήποτε αλλαγή στη διατροφή σας.


Σκόρδο 

Μειώνει τον κίνδυνο καρκίνου
Σύμφωνα με νέες μελέτες, το σκόρδο έχει πολυάριθμες θεραπευτικές ιδιότητες. Μια από αυτές είναι η πρόληψη διάφορων μορφών καρκίνου. Για παράδειγμα, όσοι καταναλώνουν πάνω από 6 σκελίδες σκόρδο την εβδομάδα έχουν 30% λιγότερες πιθανότητες να νοσήσουν από καρκίνο του παχέος εντέρου και 50% να εκδηλώσουν καρκίνο στο στομάχι.
Πού αλλού βοηθά: Προστατεύει την καρδιά. Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύτηκε στην ιατρική επιθεώρηση «British Medical Journal», 2 ωμές σκελίδες σκόρδο την εβδομάδα μπορούν να μειώσουν κατά 25% τον κίνδυνο εκδήλωσης καρδιακών νοσημάτων.
Τρόπος χρήσης: Σε σκόνη ή φρέσκο βολβό, καθώς και σε ταμπλέτες (στα φαρμακεία).
Τι να προσέξετε: Παρόλο που δεν έχουν παρατηρηθεί παρενέργειες από τη χρήση του σε ενηλίκους, συμβουλευτείτε το γιατρό σας προτού το χορηγήσετε για φαρμακευτικούς λόγους σε παιδιά μικρότερα των 12 ετών.


Τζίντζερ (πιπερόριζα)

Αποτρέπει τη ναυτία
Πολυάριθμες μελέτες επιβεβαιώνουν τη γνωστή «σπιτική» συνταγή της γιαγιάς: Το τζίντζερ (πιπερόριζα) πράγματι μπορεί να ηρεμήσει το στομάχι και να σταματήσει τη ναυτία, η οποία ενδεχομένως οφείλεται σε διάφορες αιτίες, όπως ένα ταξίδι, μια εγκυμοσύνη ή τη χημειοθεραπεία. Χάρη στις ισχυρές αντιοξειδωτικές ιδιότητές του, το τζίντζερ εμποδίζει την επίδραση της σεροτονίνης -χημική ουσία που παράγεται από τον εγκέφαλο και από το στομάχι κάθε φορά που εμφανίζεται ναυτία-, καθώς και την παραγωγή ελεύθερων ριζών.
Πού αλλού βοηθά: Ρίχνει την πίεση και μειώνει τον πόνο των αρθρώσεων. Η πιπερόριζα, καθώς βοηθά στην ομαλή κυκλοφορία του αίματος, μπορεί να ρίξει την αρτηριακή πίεση. Επιπλέον, νέα αμερικανική έρευνα έδειξε ότι το εκχύλισμα του τζίντζερ, χάρη στις αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες που έχει, ενδέχεται να ανακουφίζει από τα συμπτώματα της αρθρίτιδας. Και όχι μόνο. Άλλη μελέτη, που διεξάχθηκε από το Κέντρο Μελέτης Καρκίνου του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν, έδειξε ότι ανάμεσα στις ιδιότητές του συγκαταλέγεται και η ικανότητά του να εξουδετερώνει τα καρκινικά κύτταρα που οδηγούν σε καρκίνο των ωοθηκών (σε δοκιμαστικούς σωλήνες).
Τρόπος χρήσης: Σε κάψουλες, σκόνη, έγχυμα ή βάμμα.
Τι να προσέξετε: Αποφεύγετε τη χρήση του για φαρμακευτικούς σκοπούς, αν πάσχετε από πεπτικά έλκη. Μη χρησιμοποιείτε το έλαιό του εσωτερικά χωρίς ιατρική παρακολούθηση.


Τζίνσενγκ (κινέζικο)

Τονώνει τον οργανισμό
Το συγκεκριμένο κινέζικο βότανο έχει την ιδιότητα να μεταφέρει οξυγόνο στα κύτταρα και να απομακρύνει από το σώμα κάθε μορφής τοξίνες. Επιπλέον, αποτελεί καλό διεγερτικό διανοητικής και σωματικής ενέργειας.
Πού αλλού βοηθά: Μειώνει το στρες. Σύμφωνα με τους ειδικούς, το τζίνσενγκ είναι εξαιρετικό στην αντιμετώπιση πιεστικών καταστάσεων, οι οποίες προκαλούν έντονο βραχυχρόνιο άγχος. Παρ' όλα αυτά, οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι η λήψη του για διάστημα μεγαλύτερο των 6 εβδομάδων αντενδείκνυται.
Τρόπος χρήσης: Σε μορφή κάψουλας, ενώ χρησιμοποιείται και η ξηρή ρίζα του ή το εκχύλισμά του.
Τι να προσέξετε: Αποφύγετέ το αν έχετε υψηλή πίεση ή καρδιαγγειακές παθήσεις, αν λαμβάνετε κορτικοστεροειδή ή φάρμακα για διαβήτη, υψηλή πίεση ή καρδιακά νοσήματα.


Χαμομήλι 

Αποτρέπει τις «παθήσεις του γήρατος»
Είναι ήπιο ηρεμιστικό και περιέχει αντιφλεγμονώδη συστατικά, τα οποία βοηθούν στην αντιμετώπιση αρκετών προβλημάτων υγείας σχετικών με τη γήρανση, όπως η αρθρίτιδα.
Πού αλλού βοηθά: Ανακουφίζει από προβλήματα του πεπτικού. Το συγκεκριμένο βότανο είναι σωτήριο για τους πόνους στο στομάχι και την κοιλιά, τη δυσπεψία, τη γαστρίτιδα, τα αέρια και τους κολικούς. Ακόμη, χρησιμοποιείται για τα έλκη του πεπτικού, το φούσκωμα και την καούρα.
Τρόπος χρήσης: Θα το βρείτε σε κάψουλες, ενώ μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το αφέψημα ή το βάμμα του. Ακόμη, διατίθεται ως αιθέριο έλαιο.
Τι να προσέξετε: Στη νωπή μορφή του μπορεί να προκαλέσει δερματίτιδα. Στην εγκυμοσύνη αποφύγετε την εξωτερική χρήση του.


Χρυσόρριζα (κουρκούμη)

Ανακουφίζει από την αρθρίτιδα
Περιέχει κουρκουμίνη, μια αντιοξειδωτική και αντιφλεγμονώδη ουσία, που η δράση της μοιάζει με αυτήν των αναστολέων COX-2 (φάρμακο για την αρθρίτιδα). Τα συγκεκριμένα σκευάσματα μειώνουν το ένζυμο που προκαλεί την εμφάνιση και τον πόνο της αρθρίτιδας.
Πού αλλού βοηθά: Προλαμβάνει τον καρκίνο και τη νόσο του Alzheimer. Μελέτες έχουν δείξει ότι όσοι καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες χρυσόρριζας παρουσιάζουν μειωμένη συχνότητα καρκίνου του μαστού, του προστάτη, των πνευμόνων και του ορθού. Επιπλέον, η κουρκουμίνη βοηθάει στην πρόληψη της εμφάνισης όγκων. Μάλιστα, οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι αυτή η ουσία συμβάλλει στην απομάκρυνση των αμυλοειδών πλακών από τον εγκέφαλο - βασική ανωμαλία που παρατηρείται στη νόσο του Alzheimer.
Τρόπος χρήσης: Ως αφέψημα, σκόνη ή βάμμα.
Τι να προσέξετε: Μπορεί να προκαλέσει εξανθήματα στο δέρμα.


Από τη Μαρία Μυλωνά. Στο θέμα συνεργαστήκαν: * Αλεξάνδρα Κουμαντάκη, ιατρός-ομοιοπαθητικός * Ευφροσύνη Παπακωνσταντίνου, παθολόγος-ομοιοπαθητικός * Ναταλία Τζήμα, παθολόγος, υποψήφια διδάκτωρ στην έδρα Διαιτολογίας και Διατροφής στο Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο

Yγιεινοδιαιτητικές οδηγίες για την πρόληψη του καρκίνου

Οι καινούριες υγιεινοδιαιτητικές οδηγίες της αμερικάνικης αντικαρκινικής εταιρείας για την πρόληψη του καρκίνου: Τι πρέπει να γνωρίζει ο έλληνας καταναλωτής

Η φυσική δραστηριότητα και οι υγιεινές διατροφικές επιλογές αποτελούν προστατευτική ασπίδα κατά του καρκίνου: Οι νέες διατροφικές οδηγίες της Αμερικάνικης Αντικαρκινικής Εταιρείας (AΑΕ), για την πρόληψη της νόσου.

Στις Η.Π.Α. ετησίως καταγράφονται 500.000 θάνατοι από καρκίνο. Σύμφωνα με την Αμερικάνικη Αντικαρκινική Εταιρεία (AΑΕ), το ένα τρίτο από αυτούς συνδέονται με τις διατροφικές συνήθειες και τη φυσική δραστηριότητα, παράγοντες που μπορεί να τροποποιηθούν. Η πιο ενδιαφέρουσα πτυχή της τελευταίων ερευνητικών μελετών έγκειται στο ότι διαπιστώνουν πως παρότι ο καρκίνος οφείλεται σε μεγάλο βαθμό σε κληρονομούμενες μεταλλάξεις, δηλαδή αλλαγές στο DNA, οι μεγαλύτεροι παράγοντες κινδύνου, όπως η φυσική δραστηριότητα, η διατροφή και το κάπνισμα, φαίνεται να μην είναι κληρονομήσιμοι. Στα τέλη του 2006 και λίγο πριν αρχίσει στην Ελλάδα η προσωρινή «αναστάτωση» με τη φραπελιά, η Αμερικάνικη Αντικαρκινική εταιρεία (AΑΕ) δημοσίευσε τις τελευταίες υγιεινοδιαιτητικές οδηγίες για την πρόληψη του καρκίνου.

Συστάσεις για αλλαγές σε επίπεδο ατομικής συμπεριφοράς:

Διατηρήστε φυσιολογικό βάρος καθ΄ όλη τη διάρκεια της ζωής σας. Πιο συγκεκριμένα:

Υιοθετήστε ένα τρόπο ζωής που να περιλαμβάνει αυξημένη φυσική δραστηριότητα, δηλαδή:

Εφαρμόστε υγιεινή δίαιτα με έμφαση στην κατανάλωση τροφίμων φυτικής προέλευσης:

• Να επιλέγετε στερεά και υγρά τρόφιμα σε ποσότητες που βοηθούν στην επίτευξη και διατήρηση του φυσιολογικού βάρους
• Να τρώτε καθημερινά 5 τουλάχιστον ισοδύναμα από ποικιλία φρούτων και λαχανικών. Για περισσότερες λεπτομέρειες ρωτήστε το διαιτολόγο που σας παρακολουθεί.
• Να επιλέγετε δημητριακά ολικής αλέσεως
• Να περιορίσετε την κατανάλωση επεξεργασμένων και κόκκινων κρεάτων

Σε περίπτωση που πίνετε αλκοολούχα ποτά να περιορίσετε την κατανάλωσή τους

• Συνίσταται κατανάλωση μέχρι 2 ποτηριών καθημερινά για τους άντρες και 1 για τις γυναίκες Συστάσεις για δράσεις σε επίπεδο κοινότητας:

Οι δημόσιες, ιδιωτικές και άλλες οργανώσεις οφείλουν να δημιουργήσουν το κατάλληλο κοινωνικό και φυσικό περιβάλλον προκειμένου να υποστηρίξουν την υιοθέτηση και διατήρηση υγιεινών επιλογών στη διατροφή και τη φυσική δραστηριότητα.

Αναλυτικότερες συστάσεις για ατομικές επιλογές

Διατηρήστε το φυσιολογικό σωματικό βάρος εφ’ όρου ζωής Σε περίπτωση που είστε υπέρβαρος ή παχύσαρκος, να φτάσετε και να διατηρήσετε το φυσιολογικό σωματικό βάρος.

Σωματικό βάρος και αυξημένος κίνδυνος για καρκίνο

Στις Η.Π.Α. το 14 - 20% της θνησιμότητας λόγω καρκίνου συνδέεται με την παχυσαρκία και το αυξημένο σωματικό βάρος. Συγκεκριμένα, η παχυσαρκία και το αυξημένο σωματικό βάρος συνδέονται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης διάφορων τύπων καρκίνου, όπως π.χ. καρκίνο του μαστού σε μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες, καρκίνο του εντέρου, του ενδομήτριου, των νεφρών και αδενοκαρκίνωμα του οισοφάγου. Επίσης υπάρχουν αρκετές ενδείξεις που συνδέουν το αυξημένο σωματικό βάρος και την παχυσαρκία με αυξημένο κίνδυνο για καρκίνο της χοληδόχου κύστης, του παγκρέατος, του τράχηλου της μήτρας, του θυρεοειδή, ων ωοθηκών, καθώς επίσης και με πολλαπλό μυέλωμα, λέμφωμα Hodgkin και επιθετικό καρκίνο του προστάτη. Τα ευρήματα αυτά επιβεβαιώνονται τόσο από επιδημιολογικές μελέτες στον άνθρωπο, όσο και από άλλες έρευνες.

Διατήρηση και προσέγγιση του φυσιολογικού σωματικού βάρους.

Υιοθέτηση τρόπου ζωής με αυξημένη φυσική δραστηριότητα.

Οφέλη από τη σωματική δραστηριότητα

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα πολλών ερευνών, η φυσική δραστηριότητα μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο για την εμφάνιση αρκετών μορφών καρκίνου, όπως του μαστού, του παχέος εντέρου, του προστάτη και του ενδομητρίου. Αν και δεν υπάρχουν αντίστοιχα δεδομένα ενδέχεται να συμβαίνει το ίδιο και για άλλους τύπους καρκίνου.

Μερικές εύκολα εφαρμόσιμες ιδέες για να αποφύγετε την καθιστική ζωή:

• Χρησιμοποιήστε τις σκάλες αντί να πάρετε το ασανσέρ
• Να πηγαίνετε με τα πόδια ή με το ποδήλατο στον προορισμό σας εφόσον είναι εφικτό
• Κάνετε ένα μικρό διάλειμμα στη δουλειά για να κάνετε διατάσεις ή μια μικρή βόλτα
• Να προτιμήσετε να πάτε και να μιλήσετε αυτοπροσώπως στους συναδέλφους σας αντί να τους στείλετε e-mail
• Πηγαίνετε για χορό στις εξόδους σας
• Να κάνετε διακοπές που περιλαμβάνουν αυξημένη φυσική δραστηριότητα και όχι απλώς ταξίδι με το αυτοκίνητο
• Να κάνετε στατικό ποδήλατο ενώ παρακολουθείτε τηλεόραση
• Να αυξάνετε σταδιακά από μέρα σε μέρα τη διάρκεια και την ένταση της φυσικής δραστηριότητας
• Να παίζετε περισσότερη ώρα με τα παιδιά σας

Συνιστώμενη Συνολική και Σκόπιμη Δραστηριότητα

Τα αποτελέσματα των ερευνών δείχνουν ότι τουλάχιστον 30 λεπτά μέτριας ή έντονης καθημερινής δραστηριότητας σε συνδυασμό με τις συνήθεις δραστηριότητες μπορούν να ελαττώσουν τον κίνδυνο για καρκίνο. Σύμφωνα με τις περισσότερες μελέτες πάντως, 45 – 60 λεπτά τουλάχιστον 5 ημέρες την εβδομάδα είναι η βέλτιστη συχνότητα προκειμένου να μειωθεί ο κίνδυνος του παχέος εντέρου και του μαστού, ενώ μελέτες δείχνουν ότι ακόμα και αν η φυσική δραστηριότητα διακόπτεται από μια ηλικία και μετά, ο κίνδυνος για καρκίνο εξακολουθεί να είναι ελαττωμένος.

Για όσους ξεκινάνε ένα πρόγραμμα βελτίωσης της φυσικής τους κατάστασης μια σταδιακή αύξηση σε 30 λεπτά άσκησης μέτριας έντασης ημερησίως τουλάχιστον 5 φορές την εβδομάδα θα τους προσφέρει σημαντικά οφέλη στην καρδιαγγειακή λειτουργία.

Τέλος, άντρες μεγαλύτεροι των 40 και γυναίκες μεγαλύτερες των 50 ετών καθώς και άτομα που πάσχουν από χρόνιες ασθένειες ή/και διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο για καρδιαγγειακά νοσήματα πρέπει να συμβουλεύονται το γιατρό τους προτού εμπλακούν σε μεγάλης έντασης φυσική δραστηριότητα.

Ακολουθεί πίνακας (πίνακας 3) που προτείνει ιδέες για δραστηριότητες που αυξάνουν τη φυσική δραστηριότητα.

Πίνακας 3: Παραδείγματα φυσικών δραστηριοτήτων Μέτριας και Αυξημένης έντασης

	Μέτριας Έντασης δραστηριότητες	Μεγάλης έντασης δραστηριότητες
Άσκηση και ελεύθερος χρόνος	Περπάτημα, χορός, ποδήλατο για λόγους αναψυχής, γιόγκα, ιππασία	Τρέξιμο, αεροβική, πολεμικές τέχνες, κολύμπι, προπόνηση με βάρη
Σπορ	Βόλεϊ, γκολφ, διπλό στο τένις, σκι	Ποδόσφαιρο, τένις (απλό), σκι αντοχής, μπάσκετ,
Δραστηριότητες στο σπίτι	Κούρεμα του γρασιδιού, ενασχόληση με τον κήπο	Σκάψιμο, ξυλουργική, χτίσιμο
Δραστηριότητες στην εργασία	Περπάτημα και ανύψωση βάρους στα πλαίσια της εργασίας	Βαρέα εργασία (πυρόσβεση, κατασκευές κ.λπ.)

Πηγή: Αμερικάνικη Αντικαρκινική Εταιρεία

Υγιεινή διατροφή με έμφαση σε φυτικής προέλευσης τρόφιμα

• Να διαλέγετε στερεά και υγρά τρόφιμα με κριτήριο τη διατήρηση του φυσιολογικού βάρους.
• Να τρώτε 5 τουλάχιστον ισοδύναμα φρούτου ημερησίως
• Να επιλέγετε δημητριακά ολικής αλέσεως και όχι επεξεργασμένα
• Να περιορίσετε την κατανάλωση επεξεργασμένου και κόκκινου κρέατος
• Αν πίνετε αλκοολούχα ποτά, ελαττώστε την κατανάλωση

Η κατανάλωση αλκοόλ αποδεδειγμένα εμπλέκεται στην εμφάνιση καρκίνου του στόματος, λάρυγγα, φάρυγγα, οισοφάγου και ήπατος, ενώ έχει ενοχοποιηθεί για καρκίνο του παχέος εντέρου και του μαστού. Σε συνδυασμό με το κάπνισμα, ο κίνδυνος αυξάνεται πολύ περισσότερο. Συνεπώς η κατανάλωση αλκοολούχων ποτών πρέπει αν περιορίζεται σε δύο ποτήρια την ημέρα για τους άντρες και ένα για τις γυναίκες.

Πολύς λόγος έχει γίνει για την ευεργετική επίδραση του αλκοόλ στα καρδιαγγειακά νοσήματα. Στην πραγματικότητα, καλό είναι να περιορίζεται κανείς στις παραπάνω συστάσεις, ενώ σε καμία περίπτωση δε συνίσταται να αρχίσουν την κατανάλωση αλκοόλ άτομα που δεν το συνηθίζουν. Γράφουν: Παπαμίκος Βασίλειος, Νοσοκομειακός Διαιτολόγος ΓΝΑ – Κοργιαλένειο Μπενάκειο - Λαζαρίδης Κωνσταντίνος, Κλινικός Διαιτολόγος - Διατροφολόγος

Ευχάριστα νέα για του άντρες!

Ο χυμός του ροδιού είναι το φυσικό υποκατάστατο του Viagra, σύμφωνα με νέα έρευνα Αμερικανών επιστημόνων...η οποία αναμένεται να χαροποιήσει χιλιάδες άνδρες σε όλο τον πλανήτη που αντιμετωπίζουν στυτικά προβλήματα.

Η κατανάλωση ενός ποτηριού χυμού σε καθημερινή βάση θεωρείται ότι έχει ακριβώς τις ίδιες ιδιότητες με το Viagra-και τα παρεμφερή χάπια- με τη διαφορά ότι μειώνεται ο κίνδυνος καρδιοπάθειας, καθώς ο χυμός ροδιού είναι φυσικό προϊόν.

Συνολικά 53 άνδρες με προβλήματα στύσης ηλικίας 21-70 ετών συμμετείχαν στην έρευνα, καταναλώνοντας καθημερινά επί ένα μήνα ένα ποτήρι χυμό ροδιού με το γεύμα τους. Περισσότεροι από τους μισούς εξ αυτών στο τέλος του μήνα είχαν καλύτερες σεξουαλικές επιδόσεις, ενισχύοντας τη θεωρεία των επιστημόνων.

Σημειώνεται ότι ήδη το ρόδι θεωρείται ικανό να μειώσει σε μεγάλο βαθμό τον κίνδυνο καρδιοπάθειας και καρκίνου του προστάτη, καθώς περιέχει περισσότερα αντιοξειδωτικά από οποιοδήποτε άλλο φρούτο, χυμό, τσάι ή κόκκινο κρασί.

πηγή: health.eportal.gr

Ξηροί Καρποί και Υγεία

Οι ξηροί καρποί είναι μια κατηγορία τροφίμων που ο άνθρωπος καταναλώνει από την αρχαιότητα. Προσφέρουν στον οργανισμό μας ενέργεια και απαραίτητα θρεπτικά συστατικά.

Μικρή ποσότητα ξηρών καρπών τροφοδοτεί τον οργανισμό μας με μεγάλες ποσότητες ενέργειας, ακόρεστων λιπαρών οξέων, φυτικών πρωτεϊνών,αντιοξειδωτικών, βιταμινών, ανόργανων συστατικών(ασβέστιο,σίδηρο,κάλιο,μαγνήσιο και χαλκό) και φυτικών ινών. Πίσω από την ιδαίτερη γεύση που έχει η κάθε κατηγορία ξηρών καρπών κρύβονται τα ωφέλιμα ακόρεστα λιπαρά οξέα και μηδενική ποσότητα χοληστερόλης.

Η σωστή κατανάλωσή τους προσφέρει:

• Μείωση της "κακής" χοληστερόλης (LDL) και αύξηση της "καλής" χοληστερόλης (HDL)
• Βελτίωση λειτουργίας και φυσικής κατάστασης των αρτηριών της καρδιάς
• Προστασία από την εμφάνιση του διαβήτη
• Βελτίωση λειτουργίας του εντέρου και καλύτερη κάλυψη των διατροφικών αναγκών του ανθρώπου
• Καταπολέμηση του οξειδωτικού stress στον οργανισμό

ΚΑΡΥΔΙ

Τα καρύδια αποτελούν μια από τις καλύτερες πηγές ω-3 και ω-6 λιπαρών οξέων και αντιοξειδωτικών ουσιών στη φύση. Τα σκουρόχρωμα καρύδια περιέχουν περισσότερη βιταμίνη Α σε σχέση με τα αντίστοιχα ανοιχτόχρωμα ενισχύοντας την άμυνα του οργανισμού απέναντι στις μολύνσεις.Μια χούφτα καθαρισμένα καρύδια περιέχουν 190 θερμίδες. Μελέτες έδειξαν πως 1 και 1/2 χούφτα καρύδια ημερησίως στα πλαίσια μιας ισορροπημένης διατροφής οδηγεί σε βελτίωση της λειτουργίας των αγγείων και την ελάττωση της πιθανότητας εμφάνισης στεφανιαίας νόσου.

ΦΥΣΤΙΚΙ ΑΡΑΠΙΚΟ

Τα αράπικα φυστίκια είναι εξαιρετική πηγή των βιταμινών της νιασίνης και του φυλλικού οξέος. Περιέχουν φυτικές στερόλες, ουσίες που σε υψηλά ποσά συμβάλλουν στη μείωση της απορρόφησης της χοληστερόλης. Επίσης το φυλλικό οξύ βοηθά στην αναγέννηση των ερυθρών αιμοσφαιρίων και προστατεύει από την αναιμία και τη θρομβοπενία. Μια χούφτα αράπικα φυστικιά αποδίδουν 160 θερμίδες (kcal). Πρόσφατες μελέτες έδειξαν πως βελτιώνουν τα επίπεδα ολικής και HDL χοληστερόλης σε υγιείς ενήλικες ενώ προσδίδουν και σημαντικά αντιοξειδωτικά οφέλη.

ΑΜΥΓΔΑΛΟ

Τα αμύγδαλα θεωρούνται πλούσια πηγή μονοακόρεστων λιπαρών οξέων, βιταμίνης Ε και βιταμίνης Β2. Η βιταμίνη Β2 είναι η καταλληλότερη για αντιμετώπιση προβλημάτων του δέρματος. Μια χούφτα αμύγδαλα περιέχει 160 θερμίδες (kcal). Έχουν χαμηλή περιεκτικότητα σε κορεσμένο λίπος. Από έρευνες προέκυψε πως τα αμύγδαλα συμβάλλουν στη μείωση της "κακής" χοληστερόλης χωρίς να μείωνουν την "καλή" χοληστερόλη.

ΦΟΥΝΤΟΥΚΙ

Τα φουντούκια είναι καλή πηγή φυτικών ινών και μαγγανίου, ενός ιχνοστοιχείου που συμμετέχει σε αντιοξειδωτικά συστήματα του οργανισμού μας. Περιέχουν την υψηλότερη περιεκτικότητα σε βιταμίνη Β6 η οποία είναι απαραίτητη για την καλή λειτουργία του νευρικού συστήματος. Μια χούφτα φουντούκια αποδίδει 177 θερμίδες (kcal). Μελέτες έδειξαν πως τα φουντούκια συμβάλλουν στην αύξηση της αντιοξειδωτικής δυναμικής του πλάσματος του αίματος κατά 20%.

ΦΥΣΤΙΚΙ ΚΕΛΥΦΩΤΟ

Τα κελυφωτά φυστίκια είναι πλούσια σε λινελαϊκό και λινολενικό οξύ απαραίτητα για την ανθρώπινη διατοφή, και βιταμίνες του συμπλέγματος Β. Όπως είναι η νιασίνη και το φυλλικό οξύ. Η νιασίνη είναι η βιταμίνη που ελευθερώνει ενέργεια από τα κύτταρα και συμβάλλει στην καλή υγεία του δέρματος. Τα κελυφωτά φυστίκια έχουν μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε νιασίνη απ' όλους τους ξηρούς καρπούς. Οι θερμίδες που αποδίδουν ανά χούφτα είναι 167(kcal) και βελτιώνουν τα επίπεδα ολικής και HDL χοληστερόλης σε υγιείς ενήλικες.

ΚΟΛΟΚΥΘΟΣΠΟΡΟΣ (ΠΑΣΑΤΕΜΠΟΣ)

Είναι φυσικό και πολύ θρεπτικό προϊόν. Το λίπος που περιέχουν μεταξύ 40-50% είναι πλούσιο σε ακόρεστα λιπαρά οξέα. Το ποσοστό των πρωτεϊνών τους κυμαίνεται στα 30-40% ενώ παρουσιάζουν την υψηλότερη περιεκτικότητα σε σίδηρο από οποιοδήποτε άλλο είδος σπόρων. Περιέχουν επίσης βιταμίνες E και C. Μια χούφτα κολοκυθόσπορων αποδίδει 154 θερμίδες (kcal). Μελέτες έδειξαν οι κολοκυθόσποροι επιδρούν καταπραϋντικά σε προβλήματα του προστάτη ενώ εξομαλύνουν τη λειτουργία του ουροποιητικού συστήματος.

ΗΛΙΟΣΠΟΡΟΣ

Στην κατηγορία των ξηρών καρπών από τα πλέον θρεπτικά και υγιεινά προϊόντα είναι οι ηλιόσποροι. Αυτό οφείλεται στην υψηλή τους περιεκτικότητα σε ακόρεστα λιπαρά οξέα. Από τα συνολικά τους λιπαρά περίπου το 70% είναι πολυακόρεστα, το 20% μονοακόρεστα και μόνο το 10% είναι κορεσμένα. Τα ακόρεστα λιπαρά οξέα είναι ευεργετικά για τον ανθρώπινο οργανισμό και θεωρούνται απαραίτητα για τη σωστή διατροφή. Είναι πλούσια σε πρωτείνες και φυτικές ίνες. Μια χούφτα ηλιόσπορων αποδίδει 85 θερμίδες (kcal).

ΔΑΜΑΣΚΗΝΑ ΑΠΟΞΗΡΑΜΕΝΑ

Τα ξηρά δαμάσκηνα προσφέρουν βιταμίνες και μέταλλα που είναι ζωτικής σημασίας για την υγεία και τον μεταβολισμό μας.Αποτελούν πλούσια πηγή αντιοξειδωτικών βιταμινών όπως η βιταμίνη Α που βοηθά στην όραση και στην υγεία του δέρματος και η βιταμίνη C που είναι απαραίτητη για την αναπλαση των ιστών. Εκτός από τις βιταμίνες τα ξηρά δαμάσκηνα περιέχουν σημαντικές ποσότητες μετάλλων και ιχνοστοιχείων δηλαδή σίδηρο, χαλκό, κάλιο και σελήνιο.Αποτελέσματα ερευνών έδειξαν ότι τα αποξηραμένα δαμάσκηνα προστατεύουν το καρδιαγγειακό σύστημα μειώνουν την κακή χοληστερόλη,την αρτηριακή πίεση και τον κίνδυνο εμφάνισης πολλών τύπων καρκίνου.

ΣΥΚΑ

Τα ξερά σύκα είναι καρπός αποξηραμένος στον ήλιο χωρίς κανένα χημικό πρόσθετο. Είναι εύγευστα, θρεπτικά και υγιεινά. Έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε μέταλλα όπως ασβέστιο, φώσφορο, σίδηρο, μαγνήσιο, και βιταμίνη Α καθώς και φυτικές ίνες. Περιέχουν μεγάλη ποσότητα σακχάρων γι αυτό και αποτελούν σημαντική πηγή ενέργειας για τον ανθρώπινο οργανισμό. Ένα μεγάλο ξερό συκό αποδίδει 60 θερμίδες.

ΠΡΟΣΟΧΗ

ΠΡΟΤΙΜΉΣΤΕ ΒΙΟΛΟΓΙΚΆ ΠΡΟΪΌΝΤΑ Ή ΤΟΥΛΆΧΙΣΤΟΝ ΑΥΤΆ ΠΟΥ ΔΕΝ ΈΤΥΧΑΝ ΜΕΓΆΛΗΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΊΑΣ ΌΠΩΣ ΨΕΚΑΣΜΌ, ΚΆΛΟ ΘΑ ΉΤΑΝ ΑΝ ΕΊΝΑΙ ΑΛΑΤΙΣΜΈΝΑ ΝΑ ΤΑ ΠΛΈΝΕΤΑΙ ΚΑΛΆ ΠΡΟΤΟΎ ΤΑ ΦΆΤΕ.

πηγή: ekfysews.gr

Κρόκος Κοζάνης - Το λουλούδι της Μεσογειακής Κουζίνας!

Ένα πολύτιμο μπαχαρικό προέρχεται από τους στήμονες του λουλουδιού Κρόκος (Κρόκος Sativus), το οποίο είναι βολβός που ανθίζει κάθε φθινόπωρο. Καλλιεργείται σε ελάχιστα μέρη στον κόσμο, ανάμεσα στα οποία συγκαταλέγεται και η Κοζάνη. Το ελληνικό σαφράν θεωρείται μάλιστα κορυφαίας ποιότητας σε σχέση με το ιρανικό ή το ισπανικό (οι άλλες δύο χώρες μεγάλης παραγωγής).

Από την αρχαιότητα ήταν γνωστές οι χρωστικές του ιδιότητες αλλά και οι φαρμακευτικές. Στην αρxαία Ελλάδα το χρησιμοποιούσαν στις τοιχογραφίες, το γνωστό κροκί χρώμα με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα τις τοιχογραφίες της Σαντορίνης. Το λέμε και ζαφορά και οι δύο ονομασίες του - σαφράν και ζαφορά-έχουν τις ρίζες τους στην αραβική λέξη ζαφαράν, που σημαίνει κίτρινο.

Για ένα κιλό σαφράν απαιτούνται 150.000 με 200.000 λουλούδια, από τα οποία πρέπει να συλλεχθούν τα στίγματα, να αποξηρανθούν, να διαχωριστούν ανάλογα με την ποιότητά τους και να συσκευασθούν για να φτάσουν στην αγορά. Οι συσκευασίες του είναι πάντα μικρές, 1 με 4 γραμμάρια, αφού έχει εξαιρετικά έντονη γεύση και άρωμα. Για να αρωματίσουμε 4 μερίδες φαγητού με καλής ποιότητας σαφράν, είναι αρκετό το 1 /4 του γραμμαρίου!

O μόνος τρόπος για να το χρησιμοποιήσουμε σωστά είναι να μουσκέψομε μια μικρή ποσότητα, 10-20 στίγματα, σε 3-4 κ. σούπας χλιαρό νερό και να το αφήσουμε για λίγη ώρα ώστε να απελευθερώσει όλο το χρώμα και το άρωμα και φυσικά τη γεύση του. Προσέχουμε όμως να μην το ρίξουμε σε καυτό νερό ή ζεστό λάδι, γιατί αυτά λειτουργούν ως μονωτικά και δεν αφήνουν το σαφράν να βγάλει το χρώμα και τη γεύση του.

Για να το αναδείξουμε, χρειαζόμαστε ουδέτερη βάση, έτσι λοιπόν το σαφράν ταιριάζει πολύ με ρύζι, πατάτες, ζυμαρικά, λευκά κρέατα και θαλασσινά, ενώ συνδυάζεται σχεδόν με όλα τα μπαχαρικά, αλλά σε προσεκτική δοσολογία. Στην αγορά υπάρχει σε ίνες ή τριμμένο σε σκόνη και συσκευασμένο σε μεγαλύτερες ποσότητες για επαγγελματική χρήση.

Στην Ελλάδα το συναντάμε σε πολλές τοπικές κουζίνες: το βάζουν σε τσίπουρο, σε κουλουράκια, σε κρέμες και σε σούπες με Θαλασσινά. Στην Ισπανία το βάζουν στην παέγια, στην Ιταλία στο ριζότο μιλανέζε, που είναι ρύζι με σαφράν, και στη Γαλλία στην μπουγιαμπές (ψαρόσουπα).

O κρόκος (ή σαφράν) είναι ένα βότανο με πολλές θεραπευτικές ιδιότητες που ωφελούν την καρδιά: Τονώνει την κυκλοφορία του αίματος, προκαλεί διούρηση, μειώνει την υψηλή πίεση καθώς και τη χοληστερίνη. Επίσης, έχει αντιθρομβωτική δράση. Είναι κατάλληλη επιλογή για τους υπερτασικούς που ταλαιπωρούνται από προβλήματα στο συκώτι και στο μεταβολισμό του λίπους (π.χ. έχουν υψηλή χοληστερίνη).

Πώς να το ετοιμάσετε: Ρίχνετε 3-4 στήμονες κρόκου σε 1 φλιτζάνι βρασμένο νερό και τους αφήνετε για 6-8’. Σουρώνετε και πίνετε το ρόφημα.

Πηγές: vital, Βαγγέλης Δρίσκας, Εκδόσεις Πατάκης

Ελαιόλαδο ή σπορέλαια: Αλήθειες και μύθοι

Υπάρχουν πολλοί μύθοι που αφορούν τη διατροφή. Ο λόγος είναι απλός: η διατροφή μας αφορά όλους! Στις μέρες μας οι πληροφορίες σχετικά με τη διατροφή προέρχονται από τα μέσα ενημέρωσης και κυρίως από την τηλεόραση, τα περιοδικά και τις εφημερίδες, αλλά και από το διαδίκτυο. Η αναπαραγωγή των πληροφοριών αυτών είναι πολλές φορές λανθασμένη καθώς διάφοροι 'μη-ειδικοί', προσθέτουν λίγη από τη δική τους 'γνώση και σοφία' για ένα θέμα, το οποίο συζητείται έπειτα κατά κόρον από το ευρύ κοινό.

Όπως ισχύει για μια σειρά τροφίμων, έτσι και για έλαια που καταναλώνουμε επικρατούν αρκετοί μύθοι που ουσιαστικά υποβαθμίζουν την πραγματική χρησιμότητα αυτής της ομάδας τροφίμων και δυσχεραίνουν την διαδικασία επιλογής του καταναλωτή. Ας δούμε λοιπόν μερικούς από τους συνηθέστερους μύθους που αφορούν το ελαιόλαδο και τα σπορέλαια.

Εφόσον το ελαιόλαδο είναι υγιεινό, μπορώ να καταναλώνω όσο θέλω?

Το ελαιόλαδο έχει χαρακτηριστεί από πολλούς επιστήμονες ως το 'υγρό χρυσάφι της φύσης'. Πράγματι οι περισσότεροι γνωρίζουμε πλέον τις ευεργετικές ιδιότητες του ελαιόλαδου και τη σημασία του για την επίτευξη μιας ισορροπημένης και υγιεινής διατροφής. Αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της Μεσογειακής Διατροφικής Πυραμίδας και το κύριο έλαιο που καταναλώνουμε εδώ και πολλά χρόνια.

Η καρδιοπροστατευτική, αλλά όπως φαίνεται από πρόσφατες μελέτες και αντικαρκινική δράση του, οφείλονται στη σύστασή του. Το ελαιόλαδο είναι φτωχό σε κορεσμένα λιπαρά οξέα, τα οποία αποδεδειγμένα βλάπτουν την υγεία της καρδιάς και των αγγείων και αυξάνουν την τάση δημιουργίας αθηρωματικής πλάκας. Αντίθετα, είναι πλούσιο σε μονοακόρεστα λιπαρά που προάγουν την υγεία της καρδιάς και βελτιώνουν το λιπιδαιμικό προφίλ μειώνοντας την 'κακή' (LDL) χοληστερόλη. Το διατροφικό προφίλ του ελαιολάδου συμπληρώνεται και από μια σειρά αντιοξειδωτικών βιταμινών (κυρίως βιταμίνη Ε) και βιοενεργών συστατικών (καροτενοειδή, πολυφαινόλες, φλαβονοειδή) που συμπληρώνουν το αντιοξειδωτικό κοκτέιλ. Η υψηλή θρεπτική του αξία προσδίδει στο ελαιόλαδο αντιγηραντικές ιδιότητες και σχετίζεται με τη μακροζωία.

Ωστόσο, από τον χρυσό κανόνα της διατροφής του 'παν μέτρον άριστον' δεν ξεφεύγει ούτε το ελαιόλαδο. Όπως όλα τα έλαια, έχει αρκετές θερμίδες. Συγκεκριμένα 1-2 κουταλάκια του γλυκού ελαιόλαδο μας δίνει περίπου 45-90 θερμίδες αλλά αυτές είναι από της λιπαρές θερμίδες που ο οργανισμός μας χρειάζεται σε καθημερινή βάση αναλόγως με το άτομο. Μπορούμε λοιπόν να συνειδητοποιήσουμε πόσο επιβαρύνουμε θερμιδικά το γεύμα ή την σαλάτα μας εάν προσθέσουμε πολύ ελαιόλαδο. Δεν είναι τυχαίο ότι η αυξημένη κατανάλωση λίπους από τη διατροφή σχετίζεται διεθνώς με το πρόβλημα της παχυσαρκίας. Επομένως, μπορούμε και πρέπει να απολαμβάνουμε τη γεύση και τις ιδιότητες του ελαιόλαδου στο καθημερινό μας γεύμα, αλλά να θυμόμαστε ότι το 'κλειδί' της υγιεινής διατροφής είναι η ποιότητα και όχι η ποσότητα.

Το ελαιόλαδο έχει περισσότερες θερμίδες από τα 'ελαφριά' σπορέλαια'?

Είναι αρκετοί αυτοί που πιστεύουν ότι το ελαιόλαδο έχει περισσότερες θερμίδες από τα υπόλοιπα έλαια (σογιέλαιο, καλαμποκέλαιο, ηλιέλαιο). Αυτός ο μύθος, πιθανότητα έχει προκύψει εξαιτίας της μεγαλύτερης ρευστότητας των σπορέλαιων, λόγω του δυνατότερου αρώματος και της εντονότερης γεύσης του ελαιολάδου ή λόγω της έξυπνης διαφημιστικής προώθησης των σπορέλαιων ως 'ελαφριά λάδια'. Στην πραγματικότητα, αυτό που ισχύει είναι ότι όλα τα έλαια έχουν την ίδια θερμιδική αξία. Όλα τα έλαια δίνουν 9 θερμίδες ανα γραμμάριο. Επομένως, δεν γλιτώνουμε θερμίδες εάν επιλέξουμε κάποιο σπορέλαιο για τη μαγειρική μας.

Το σπορέλαια είναι πιο εύπεπτα από το ελαιόλαδο?

Άλλος ένας μύθος που μάλλον έχει προκύψει εξαιτίας της μεγαλύτερης ρευστότητας των σπορέλαιων και της λιγότερο έντονης γεύσης τους. Στην πραγματικότητα η αφομοίωση του ελαιόλαδου από τον ανθρώπινο οργανισμό, είναι πολύ μεγάλη. Μελέτες έδειξαν ότι ο βαθμός αφομοίωσης του ελαιόλαδου μπορεί να φτάσει το 98%, στοιχείο που εξασφαλίζει ότι ο οργανισμός μας είναι σε θέση να απορροφήσει το μεγαλύτερο ποσοστό των θρεπτικών συστατικών του. Η ικανότητα του οργανισμού μας να πέπτει το ελαιόλαδο, θεωρείται πολύ καλή και δεν διαφοροποιείται σε σχέση με τα υπόλοιπα έλαια. Μάλιστα, η σύστασή του σε λιπαρά οξέα, διεγείρει τις εκκρίσεις της χολής διευκολύνοντας έτσι έμμεσα και την πέψη των άλλων τροφών.

Όλα τα λάδια είναι ίδια στο τηγάνισμα?

Τα τελευταία χρόνια έχουν αυξηθεί οι έρευνες που δείχνουν ότι η συχνή κατανάλωση τηγανητών τροφίμων σχετίζεται με αύξηση του βάρους και παχυσαρκία. Πρόσφατη μελέτη Ισπανών ερευνητών επιβεβαίωσε τη σχέση αυτή δείχνοντας μάλιστα ότι τα άτομα που καταναλώνουν συχνά τηγανητά έχουν αυξημένο βάρος αλλά και αυξημένη τάση εναπόθεσης σωματικού λίπους στην περιοχή της κοιλιάς. Το κοιλιακό λίπος και η αυξημένη περιφέρεια μέσης σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης στεφανιαίας νόσου, διαβήτη τύπου 2, υπέρταση και διαταραχές ύπνου, ανεξαρτήτου ηλικίας. Όμως, εκτός από τη σχέση τηγανητών και παχυσαρκίας, δεδομένα από επιδημιολογικές μελέτες δείχνουν ότι τα τηγανητά σχετίζονται και με ορισμένους τύπους καρκίνου (παχύ έντερο, μαστού) καθώς και καρδιαγγειακά νοσήματα.

Είναι γεγονός ότι όλα τα λίπη και τα έλαια οξειδώνονται από την επίδραση της θερμοκρασίας κατά το μαγείρεμα και το τηγάνισμα. Η έντονη και προχωρημένη οξείδωση συνδέεται με τη δημιουργία υπεροξειδίων, πολυμερών και προϊόντων διάσπασης των υπεροξειδίων, που αποδεδειγμένα βλάπτουν την υγεία. Ιδιαίτερα κατά το τηγάνισμα που η θερμοκρασία είναι πολύ υψηλή, οι αλλοιώσεις είναι μεγαλύτερες. Ωστόσο, σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες ΔΕΝ είναι όλα τα έλαια το ίδιο ανθεκτικά στο τηγάνισμα.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, το ελαιόλαδο είναι πιο σταθερό και οξειδώνεται λιγότερο σε σύγκριση με τα σπορέλαια. Τη σταθερότητά του αυτή την οφείλει στη μεγάλη περιεκτικότητά του σε μονοακόρεστα λιπαρά οξέα (ελαϊκό οξύ) και σε φυσικά αντιοξειδωτικά συστατικά, όπως η βιταμίνη Ε. Η ανθεκτικότητά του λοιπόν το καθιστά την καλύτερη επιλογή ακόμα όταν πρόκειται να τηγανίσουμε.

Οι επιστήμονες όμως είναι κατηγορηματικοί: όσες περισσότερες φορές τηγανίζουμε το ίδιο λάδι, τόσο αλλοιώνουμε τα χαρακτηριστικά του και 'φορτώνουμε' τον οργανισμό μας με επικίνδυνες ουσίες. Συμπερασματικά, θα λέγαμε οτι μπορούμε περιστασιακά να απολαμβάνουμε τα τηγανητά φαγητά, προτιμώντας όμως το ελαιόλαδο για το τηγάνισμα και αλλάζοντας τακτικά το λάδι που τηγανίζουμε.

Γράφει: Παπαλαζάρου Αναστάσιος, Κλινικός Διαιτολόγος - Διατροφολόγος, MSc

ΦΥΤΟΦΑΡΜΑΚΑ Έρευνα (Α)

ΦΥΤΟΦΑΡΜΑΚΑ Έρευνα (Β)

Κίνδυνος από τα υπολείμματα

Η συνεχής έκθεση στα φυτοφάρμακα αυξάνει τον κίνδυνο νόσου Πάρκινσον

Νέα Υόρκη

Τα άτομα που έρχονται σε τακτική επαφή με φυτοφάρμακα στον εργασιακό τους χώρο, όπως οι αγρότες και οι χειριστές ψεκαστικών μηχανημάτων, αντιμετωπίζουν ελαφρώς αυξημένο κίνδυνο εκδήλωσης νόσου Πάρκινσον, σύμφωνα με νεότερη αμερικανική μελέτη που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό έντυπο Archives of Neurology.

Παλαιότερες εργαστηριακές μελέτες είχαν δείξει ότι συγκεκριμένα φυτοφάρμακα μπορούν να προκαλέσουν βλάβες στον εγκέφαλο. Τα άτομα που απορροφούν μεγάλες δόσεις φυτοφαρμάκων μπορεί να εκδηλώσουν συμπτώματα όπως κρίσεις, σύγχυση ή κώμα. Ωστόσο παρέμενε ασαφές ποια είναι η επίδραση της χρόνιας, χαμηλής δοσολογίας έκθεσης, πιθανόν μέσω της καθημερινής επαφής, στον εγκέφαλο.

Ερευνητική ομάδα του Πανεπιστημίου της Ουάσιγκτον με επικεφαλής τον Δρ Τζόρνταν Φάιρστοουν έθεσε υπό ιατρική παρακολούθηση 250 άνδρες και γυναίκες με νόσο Πάρκινσον και 388 υγιή άτομα και τους ζήτησε να θυμηθούν αν είχαν εκτεθεί κατά τη διάρκεια της ζωής τους σε φυτοφάρμακα.

Από την επεξεργασία των στοιχείων προέκυψε ότι οι εργαζόμενοι ως ψεκαστές φυτοφαρμάκων είχαν σχεδόν διπλάσια πιθανότητα εκδήλωσης της νόσου. Οι κτηνοτρόφοι και οι αγρότες επίσης είχαν ελαφρώς αυξημένο κίνδυνο να διαγνωστούν με νόσο Πάρκινσον.

Η έκθεση σε φυτοφάρμακα κατ' οίκον δεν φάνηκε να επηρεάζει τον κίνδυνο νόσησης, αν και η κατανάλωση πηγαίου νερού ενείχε κινδύνους.

Με δηλώσεις του στο Reuters ο Δρ Φάιρστοουν εξηγεί ότι «οι αγρότες εκτίθενται περισσότερο στα φυτοφάρμακα συγκριτικά με τους καταναλωτές φρούτων και λαχανικών, διότι έρχονται σε άμεση επαφή με την παραγωγή αμέσως μετά τον ψεκασμό και διαχειρίζονται τα προϊόντα πριν αυτά πλυθούν και ετοιμαστούν προς κατανάλωση».

Ωστόσο σημειώνει ότι υπάρχει πάντα ένας πιθανός κίνδυνος εκδήλωσης νόσου Πάρκινσον από την κατανάλωση ψεκασμένων με φυτοφάρμακα προϊόντων και αυτός θα είναι υψηλότερος ή χαμηλότερος ανάλογα με την γενετική προδιάθεση κάθε ατόμου.

Εξ ορισμού τα βιολογικά τρόφιμα υποτίθεται ότι περιέχουν λιγότερα ή και καθόλου φυτοφάρμακα, αλλά πρώιμα ερευνητικά στοιχεία έχουν δείξει ότι τα άτομα που καταναλώνουν τέτοια προϊόντα έχουν ίχνη φυτοφαρμάκων στον οργανισμό τους.

Βιολογικά, ορισμένα φυτοφάρμακα ίσως επηρεάζουν τον εγκέφαλο διαταράσσοντας ένα σύστημα που είναι σημαντικό για την ομαλή εγκεφαλική λειτουργία και το οποίο επίσης διαταράσσεται από τη νόσο Πάρκινσον.

Τα χημικά συστατικά των φυτοφαρμάκων ίσως επίσης να είναι επιβλαβή επηρεάζοντας την παραγωγή ενέργειας εντός των εγκεφαλικών κυττάρων.

Ο Δρ Φάιρστοουν σημειώνει ότι μια άλλη μελέτη είναι σε εξέλιξη για τον κίνδυνο εκδήλωσης νόσου Πάρκινσον μεταξύ των χιλιάδων πρώην ψεκαστών, η οποία αναμένεται να προσφέρει νέα στοιχεία για τους κινδύνους υγείας που προκύπτουν από τα φυτοφάρμακα.

Πηγή: health.gr

Ανατριχιαστικές αλήθειες για τη χρήση φυτοφαρμάκων

Mια συμπαθέστατη γιαγιά πέρυσι την άνοιξη στη λαϊκή εξομολογείτο στον διπλανό της πωλητή ότι ήλπιζε να πουλήσει όλα τα αμπελόφυλλα που είχε φέρει γιατί, όπως έλεγε, «ήταν ραντισμένα» και δεν μπορούσε να τα δώσει στην κατσίκα!
Είναι γνωστή η τακτική πολλών αγροτών να διατηρούν ένα παρτέρι ξεχωριστό με λαχανικά για την οικογένεια, στο οποίο δεν χρησιμοποιούν πολλά φυτοφάρμακα.
Περισσότερες από ένα εκατομμύριο δηλητηριάσεις από φυτοφάρμακα καταγράφονται κάθε χρόνο στην Ευρωπαϊκή Eνωση. Μελέτες δείχνουν αύξηση κατά 40% των περιστατικών καρκίνων στις περιοχές όπου γίνεται ευρεία χρήση φυτοφαρμάκων. Σε ποτάμια όπου καταλήγουν τοξικές ουσίες από καλλιέργειες, συχνά παρατηρείται αλλαγή φύλου στα ψάρια, καθώς τα φυτοφάρμακα λειτουργούν ως ενδοκρινικοί διαταράκτες.

Και βέβαια, αδιάψευστος μάρτυρας της αλόγιστης χρήσης των τοξικών αυτών ουσιών είναι τα φορτία φρούτων και λαχανικών που επιστρέφονται από χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης στην Ελλάδα, καθώς περιείχαν αρκετά μεγάλη δόση φυτοφαρμάκων. Πρόπερσι ήταν τα αγγούρια, πέρυσι τα σταφύλια που στείλαμε στη Γερμανία όπως ανέδειξε το πρόσφατο δημοσίευμα των ΝΕΩΝ, συχνά, σύμφωνα με ασφαλείς πηγές, η σταφίδα και ίσως αρκετά ακόμα που δεν είδαν ποτέ το φως της δημοσιότητας.

Τρώμε, λοιπόν, φυτοφάρμακα ή μάλλον συνεχίζουμε να τρώμε. Μετά τόσα χρόνια που γίνεται λόγος για την επίδραση των δηλητηρίων στην υγεία μας, μοιάζει σαν να μην έχει αλλάξει τίποτα ή, έστω, να έχουν γίνει ελάχιστα. Το 2005, το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων πραγματοποίησε περίπου 2.000 δειγματοληπτικούς ελέγχους για υπολείμματα φυτοφαρμάκων απ' όλα τα προϊόντα, ελληνικά, εισαγόμενα από τρίτες χώρες αλλά και από χώρες της Ευρωπαϊκής Eνωσης, γιατί τόσα δείγματα προλαβαίνουν να εξετάσουν τα οκτώ εργαστήρια που υπάρχουν στην Ελλάδα. Μάλιστα τα δείγματα ελήφθησαν από την αγορά, γεγονός που σημαίνει ότι ουσιαστικά ελέγχεται... το ήθος του παραγωγού, καθώς τα προϊόντα έχουν ήδη καταναλωθεί, όταν βγαίνουν τα αποτελέσματα των ελέγχων. Κανένας ασφαλώς δεν ελέγχει τι γίνεται στο χωράφι, κάτι που, για παράδειγμα, γίνεται στις βιολογικές καλλιέργειες. Ξένοι εργάτες, οι οποίοι βεβαίως δεν ξέρουν ούτε να διαβάσουν τις οδηγίες χρήσης των φυτοφαρμάκων, ψεκάζουν ανεξέλεγκτα.

Κάποιοι αγρότες, μάλιστα, σε μια επίδειξη μπλακ χιούμορ αυτοσαρκάζονται λέγοντας ότι δεν χρειάζεται να παίρνουν προστατευτικά μέτρα, ενώ ψεκάζουν γιατί «έχουν αποκτήσει ανοσία στα φυτοφάρμακα». Προμηθεύονται οτιδήποτε θέλουν σε όποια ποσότητα, καθώς οι γεωπόνοι που τους συμβουλεύουν συνήθως είναι κι εκείνοι που πουλάνε τις δραστικές ουσίες.

Πάνε πάνω από είκοσι χρόνια που συζητείται το θέμα της «συνταγογράφησης» για τα φυτοφάρμακα, αλλά, και πάλι, τίποτα δεν έχει γίνει. Εάν ίσχυε η «συνταγογράφηση», για να προμηθευτεί ένας αγρότης κάποιο φάρμακο για τις καλλιέργειές του θα πρέπει να του το υποδείξει ένας «γιατρός», να του δώσει μια συνταγή με βάση την οποία, μάλιστα, ο συγκεκριμένος γεωπόνος θα φέρει την ευθύνη χρήσης ή κατάχρησης του προϊόντος. Oμως, οι γεωπόνοι ιδιοκτήτες καταστημάτων αντέδρασαν: Ποιοι θα έχουν τα συνταγολόγια και ποιος θα τους ελέγχει; Μάλιστα, το σχέδιο στην τελευταία του εκδοχή προέβλεπε να δοθούν τα συνταγολόγια στους ιδιοκτήτες καταστημάτων, οπότε... ούτε γάτα ούτε ζημιά!

Μέσα σε όλα αυτά, φυσικά, ούτε λόγος για μια άλλη αντίληψη για τη γεωργία, που θα μπορούσε να σώσει εμάς και το περιβάλλον από τόνους χημικών και να οδηγήσει τους αγρότες σε λιγότερα έξοδα και καλύτερα προϊόντα, σε μια λιγότερο εντατική γεωργία, αν όχι βιολογική, που παραμένει κύριος στόχος... στις εξαγγελίες.
Πώς «μαγειρεύονται» τα επιτρεπτά όρια

Συχνά, κατά την ανακοίνωση αποτελεσμάτων ελέγχων για υπολείμματα φυτοφαρμάκων ακούμε ότι «ελάχιστα δείγματα βρέθηκαν να υπερβαίνουν τα όρια επικινδυνότητας». Ωστόσο, όταν αναφερόμαστε σε φυτοφάρμακα, σαφώς γνωρίζουμε ότι πρόκειται για τοξικές ουσίες εφόσον έχουν στόχο να εξοντώσουν κάποιους οργανισμούς. Κανονικά, λοιπόν, δεν θα πρέπει να φτάνουν στο πιάτο μας σε μικρή ή και σε ελάχιστη ποσότητα.

Τα προϊόντα που τρώμε πρέπει κατά βάση να είναι «καθαρά» από κάθε τοξική χημική ουσία. Τα όρια, όπως και αν καθορίζονται, δείχνουν την ανεκτή παρέκκλιση και όχι αυτό που θα πρέπει να δεχόμαστε ως φυσικό...

Τα όρια όμως αυτά καθορίζονται από την Ευρωπαϊκή Eνωση και τους διεθνείς οργανισμούς, προκειμένου να γνωρίζουμε πότε υπάρχει οξεία τοξικότητα. Τη χρόνια τοξικότητα, όμως, μόνο κατ' εκτίμηση μπορούμε να υπολογίσουμε γιατί εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Για παράδειγμα, τα ανεκτά όρια υπολειμμάτων φυτοφαρμάκου που έχουν καθοριστεί για φυτοφάρμακο που χρησιμοποιείται στις ντομάτες αφορούν τις αντοχές ενός οργανισμού ο οποίος τρώει καθημερινά ντομάτες ή ενός άλλου που σπάνια περιλαμβάνει το συγκεκριμένο λαχανικό στο διατροφή του.
Τι γίνεται, όμως, αν κάποιος, εκτός από ντομάτες, έχει την «κακή» συνήθεια να τρώει και άλλα λαχανικά, οπότε λαμβάνει καθημερινά κοκτέιλ φυτοφαρμάκων; Πώς μπορεί να μετρηθεί το αποτέλεσμα του συνδυασμού τοξικών ουσιών;
Ακόμα χειρότερα: τα όρια είναι τα ίδια ανεξάρτητα από τους ρύπους που έχει η περιοχή όπου ζει κανείς.

Και κάτι ακόμα. Αν αυτά τα όρια υπολειμμάτων είναι αυστηρά καθορισμένα με βάση επιστημονικά στοιχεία και εξασφαλίζουν ότι δεν θα υπάρχει επίδραση στην υγεία μας, τότε, γιατί αλλάζουν κάθε τόσο, γιατί ανεβαίνουν ή πέφτουν με υπουργικές αποφάσεις και γιατί τοξικές ουσίες έπειτα από χρήση χρόνων φτάνουν να καταργηθούν;
Η πρώτη απάντηση είναι ότι αλλάζουν γιατί συχνά δεν γνωρίζουμε όλες τις επιδράσεις οι οποίες καταγράφονται μόνο έπειτα από χρόνια, οπότε και μεταβάλλονται τα όρια. Η δεύτερη είναι ότι, όπως όλες οι αποφάσεις που πρέπει να συνταιριάξουν τη δημόσια υγεία και τα τεράστια οικονομικά συμφέροντα, χωράνε πολλή συζήτηση...

Μέγιστα όρια φυτοφαρμάκων για τα προϊόντα ανθρώπινης ή ζωικής διατροφής.

Λαχανικά με φυτοφάρμακα στο πιάτο μας

Έρευνα από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης δείχνει ότι περίπου 4 στα 10 λαχανικά περιέχουν υπολείμματα φυτοφαρμάκων. Οι ερευνητές του Τμήματος Χημείας του ΑΠΘ ανέλυσαν 125 δείγματα λαχανικών (εγχώρια και εισαγόμενα) και διαπίστωσαν ότι το 37% αυτών περιείχε απαγορευμένα φυτοφάρμακα, όπως παραθείο και μέθυλπαραθείο, τα οποία θεωρούνται ιδιαιτέρως τοξικά, δηλαδή μπορεί να προκαλέσουν βλάβες στο κεντρικό νευρικό σύστημα, αναπνευστικά προβλήματα και πιθανώς καρκίνο. Γι΄ αυτό και η χρήση αυτών των φυτοφαρμάκων έχει απαγορευθεί από το 2003 με οδηγία της Ε.Ε.

Βάσει έρευνας, διαπιστώθηκε ότι περισσότερο επιβαρημένα ήταν τα εκτός εποχής λαχανικά, ενώ η παρουσία φυτοφαρμάκων ήταν συχνότερη στα καρότα, στο αγγούρι, στην πατάτα και στην τομάτα. Από διατροφικής αξίας είναι προτιμότερο να καταναλώνουμε φρούτα και λαχανικά εποχής διότι είναι πιο πλούσια σε βιταμίνες και ιχνοστοιχεία.

Πηγή: mednutrition

Τα φυτοφάρμακα σκοτώνουν (και) τους παραγωγούς

Η αλόγιστη χρήση φυτοφαρμάκων που έχει λάβει απίστευτες διαστάσεις στην Ελλάδα σκοτώνει εκτός από τους καταναλωτές και του ίδιους τους παραγωγούς και βέβαια πλήττει ιδιαίτερα τα παιδιά.


Στους παροικούντες την Ιερουσαλήμ είναι γνωστή η τακτική πολλών αγροτών να διοχετεύουν τα «ραντισμένα» λαχανικά στην αγορά και για τους ίδιους και τις οικογένειές τους να διατηρούν ένα καθαρό από φυτοφάρμακα χωραφάκι. Εξυπνο το «κόλπο», αλλά οι ειδικοί θα τους στενοχωρήσουν: η αλόγιστη χρήση γεωργικών φαρμάκων επιφυλάσσει τεράστιους κινδύνους πρωτίστως για την υγεία των ίδιων και των παιδιών τους.

Αυτό επισημαίνει μιλώντας στην «Κ» ο ομότιμος καθηγητής Προληπτικής Ιατρικής και Διατροφής του Πανεπιστημίου Κρήτης κ. Αντώνης Καφάτος, ο οποίος σε συνεργασία με τον διευθυντή του Εργαστηρίου Τοξικολογίας του Πανεπιστημίου κ. Αρ. Τσατσάκη υλοποιούν μια πρωτοποριακή μελέτη με ακριβώς αυτόν τον στόχο: την ανίχνευση των επιπέδων έκθεσης παιδιών από αγροτικές περιοχές σε επικίνδυνα φυτοφάρμακα. Η ιδιαιτερότητα της συγκεκριμένης έρευνας έγκειται στο ότι τα ίχνη των χημικών θα αναζητηθούν στα... μαλλιά των μαθητών. «Οι τρίχες αποτελούν έναν πολύ καλό δείκτη που αποκαλύπτει πόσο έχουν εκτεθεί σε διάφορες κατηγορίες φυτοφαρμάκων. Αυτές οι ουσίες έχουν την ιδιότητα να συσσωρεύονται στις ίνες του τριχωτού της κεφαλής», εξηγεί ο κ. Καφάτος. Τα δείγματα έχουν ήδη ληφθεί από μαθητές σχολείων της περιοχής Μεσσαρά της νότιας Κρήτης -μιας περιοχής ιδιαίτερα επιβαρυμένης λόγω της επικράτησης θερμοκηπιακών καλλιεργειών- και τα αποτελέσματα αναμένονται...

«Το πρόβλημα είναι οξύ», σημειώνει ο ίδιος. «Οι αγρότες στην Ελλάδα δεν λαμβάνουν κανένα μέτρο προφύλαξης με αποτέλεσμα να μολύνονται και οι ίδιοι και οι οικογένειές τους. Ιδιαίτερα στην Κρήτη η κατάσταση είναι ανεξέλεγκτη. Στον τομέα αυτόν είμαστε μια τριτοκοσμική, καθυστερημένη χώρα. Οποιος θέλει αγοράζει ό,τι θέλει και ψεκάζει όσο θέλει». Σε πολλές χώρες του εξωτερικού, αντίθετα, όπως στην Ιταλία, μόνο ειδικοί επαγγελματίες (οι pesticide appliers, όπως ονομάζονται) έχουν τη δυνατότητα αγοράς και εφαρμογής τέτοιων ουσιών. «Αυτά είναι τοξικά, δεν μπορεί ο καθένας να τα εφαρμόζει όπως θέλει. Φυσικά, δεν γλιτώνεις τίποτα εάν δεν τρως τα προϊόντα που παράγεις - εκτίθεσαι στις ουσίες όταν ψεκάζεις, αυτές εισχωρούν στον υδροφόρο ορίζοντα, υπάρχουν στο νερό. Και βέβαια μεταφέρονται και στα έμβρυα».

Πράγματι, υπολογίζεται ότι στην Ελλάδα μόλις ένας στους εκατό αγρότες λαμβάνει μέτρα αυτοπροστασίας κατά τον ψεκασμό των καλλιεργειών με χημικά (προστατευτικό κάλυμμα προσώπου, προστατευτικά γυαλιά και ποδιά). Την ίδια ώρα, η χώρα μας έχει τη θλιβερή πρωτιά στην Ευρώπη στη χρήση φυτοφαρμάκων. Σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Περιβάλλοντος, οι Ελληνες αγρότες χρησιμοποιούν περίπου 7,4 κιλά φυτοφαρμάκων ανά 10 στρέμματα, με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο να μην ξεπερνά τα 4,5 κιλά (οι Ισπανοί χρησιμοποιούν 3,4 κιλά και οι Γερμανοί 2,5 κιλά).

Το πρόβλημα εντείνει η «προτίμηση» που δείχνουν οι Ελληνες παραγωγοί σε παράνομα φυτοφάρμακα που εισάγονται στη χώρα μας από Τουρκία, Αλβανία, Βουλγαρία, ΠΓΔΜ και Κίνα. Τα σκευάσματα αυτά πωλούνται έως και και 30% φθηνότερα από τα νόμιμα, με ολέθριες συνέπειες στην ανθρώπινη υγεία.
Σύμφωνα με έρευνες τα περιστατικά καρκίνου αυξάνονται έως και κατά 40% σε περιοχές όπου γίνεται ευρεία χρήση φυτοφαρμάκων.

Πηγή: viotiarecords

ΠΟΛΛΉ ΠΡΟΣΟΧΉ ΣΤΟ ΠΛΎΣΙΜΟ ΤΩΝ ΤΡΟΦΊΜΩΝ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΚΑΘΑΡΙΌΤΗΤΑ