Διάρροια

Τι είναι διάρροια;

Διάρροια είναι η διαταραχή των κενώσεων που συνίσταται σε αύξηση του αριθμού, του όγκου ή της ρευστότητάς τους. Στις οξείες διάρροιες συνήθως διαταράσσονται και οι τρεις παραπάνω χαρακτήρες. Οπωσδήποτε όμως, κυριότερος από αυτούς είναι η αύξηση του όγκου των αποβαλλόμενων κοπράνων, πάνω από 250κ. εκ. ημερησίως. Ως προς τη διάρκεια και τα χαρακτηριστικά της η διάρροια διακρίνεται σε οξεία και σε χρόνια.

Οξεία διάρροια

Η οξεία διάρροια, αυτή που διαρκεί λιγότερο από 14 ημέρες, είναι συνυφασμένη με τον όρο "οξεία γαστρεντερίτιδα". Υπολογίζεται ότι προσβάλλονται περίπου 200 εκατομμύρια άτομα ημερησίως, ενώ τα περισσότερα βέβαια κρούσματα αφορούν στους κατοίκους του λεγόμενου Τρίτου Κόσμου.
Ποια είναι τα αίτια; Oφείλεται συνήθως σε λοιμώδες αίτιο όπως: Μικρόβια (κολοβακτηρίδιο, κλωστρίδια, σαλμονέλες, σιγκέλες, σταφυλόκοκκος κ.ά.) Παράσιτα (αμοιβάδα, λάμβλια κ.ά) Ιοί (rota, norwalk, adeno κ.ά)

Πώς εμφανίζεται;

Αιφνίδια έναρξη με υδαρείς κενώσεις (>4 έως 6 ημερησίως), με κολικοειδή κοιλιακά άλγη, ναυτία ή εμετό και τεινεσμό. Τέλος, είναι συχνή αλλά όχι απαραίτητη η παρουσία του πυρετού. Σημεία και συμπτώματα που θα μας οδηγήσουν στο γιατρό:
-Παρουσία αίματος, βλέννας και πύου στις κενώσεις
-Πυρετός >38,5 βαθμούς Κελσίου
-Έντονο και επίμονο άλγος στην κοιλιακή ή/και στην πρωκτική χώρα.
-Διάρκεια των συμπτωμάτων >3 ημέρες.
-Όταν πρόκειται για άτομο που έχει ανεπάρκεια του ανοσοποιητικού.

Πώς μολύνεται ο άνθρωπος;

Οι συνήθεις τρόποι μετάδοσης των υπεύθυνων μικροβίων, ιών και παρασίτων είναι:
-Από την εντεροστοματική οδό, δηλαδή τα ακάθαρτα χέρια, τις μολυσμένες επιφάνειες κ.ά.
-Από άτομο σε άτομο
-Από κατοικίδια ζώα
-Από μολυσμένες τροφές ή νερό

Πώς αντιμετωπίζεται;

Τα πρώτα μέτρα που πρέπει να πάρει ο ασθενής είναι να πίνει αρκετά υγρά (περίπου 2 λίτρα/εικοσιτετράωρο ) και να τρώει ελαφρώς πιο αλατισμένες τις τροφές του. Στα παιδιά πρέπει να σταματάμε τη χορήγηση γάλακτος και να το αντικαθιστούμε με άλλα υγρά που περιέχουν αλάτι και ζάχαρη (π.χ., αναψυκτικά του εμπορίου -η coca cola είναι επίσης καλό υποκατάστατο). Τέλος, ο ασθενής πρέπει να μετρά τη θερμοκρασία του.

Η θεραπευτική αντιμετώπιση που θα χορηγήσει ο γιατρός αποσκοπεί:

1. Στην αποκατάσταση του διαταραχθέντος ισοζυγίου ύδατος και ηλεκτρολυτών

2. Στη συμπτωματική ανακούφιση

3. Στην καταπολέμηση του αιτίου Οι περισσότερες περιπτώσεις οξείας διάρροιας είναι λοιμώδους αιτιολογίας, βραχείας διάρκειας, αυτοϊώνται και μόνο ένα ποσοστό μικρότερο του 20% των πασχόντων προσφεύγει στο γιατρό. Ο τελευταίος θα κρίνει αν πρέπει να προβεί σε περαιτέρω έλεγχο και να χορηγήσει την κατάλληλη θεραπεία.

Τι διαγνωστικές εξετάσεις θα πρέπει να κάνω;

Αν υπάρχει επίμονη διάρροια άμεσα θα πρέπει να γίνουν: γενική αίματος, μικροσκοπική κοπράνων, παρασιτολογική κοπράνων, καλλιέργεια κοπράνων. Τέλος, πιθανώς ο γιατρός σας, εάν τα συμπτώματα επιμένουν, να ζητήσει ορθοσκόπηση ή κολονοσκόπηση. Δυστυχώς, οι διαγνωστικές μέθοδοι που ανιχνεύουν τοξίνες στα κόπρανα και μικροβιακά αντιγόνα στον ορό, είναι δύσκολο να εφαρμοστούν ευρέως, λόγω του υψηλού τους κόστους και του χρόνου που χρειάζονται.

Χρόνια διάρροια

Χαρακτηρίζεται η διάρροια που επιμένει για διάστημα μεγαλύτερο των 14 ημερών. Πρέπει να τονιστεί ότι πολλά νοσήματα που προκαλούν χρόνιο διαρροϊκό σύνδρομο αρχίζουν με οξεία διάρροια.

Ποιες οι συνήθεις αιτίες;

-Δυσαπορρόφηση υδατανθράκων (ανεπάρκεια λακτάσης, ατελώς απορροφούμενοι υδατάνθρακες -φρουκτόζη, σορβιτόλη)
-Χρόνιες ή υποτροπιάζουσες λοιμώξεις του πεπτικού συστήματος (αμοιβάδωση, λαμβλίαση, ψευδομεμβρανώδης κολίτιδα, λοιμώξεις σε ασθενείς με ΑΙDS)
-Κατάχρηση καθαρτικών φαρμάκων
-Σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου
-Φλεγμονώδη νοσήματα του εντέρου (ελκώδης κολίτιδα, νόσος του Crohn)
-Φάρμακα (αντιβιοτικά, διουρητικά, αντιδιαβητικά, αντιυπερτασικά κ.ά.)
-Στεατόρροια (νοσήματα λεπτού εντέρου και παγκρέατος)
-Εγχειρήσεις (γαστρεκτομή, βαγοτομή, εντερεκτομή, χολοκυστεκτομή)
-Ενδοκρινικά νοσήματα (υπερθυρεοειδισμός, σακχαρώδης διαβήτης κ.ά.)
-Νευροενδοκρινείς όγκοι (γαστρίνωμα, βίπωμα, καρκινοειδές, μυελοειδές καρκίνωμα θυρεοειδούς)
-Διάφορα νοσήματα (σκληρόδερμα, αμυλοείδωση)
-Καρκίνος παχέος εντέρου

Οπωσδήποτε ο πάσχων πρέπει να προσφύγει στον ειδικό γιατρό (γαστρεντερολόγο), ο οποίος θα προβεί σε ενδελεχή και εμπεριστατωμένο έλεγχο για την ανεύρεση του αιτίου.
Παναγιώτης Χριστοφορίδης, Γαστρεντερολόγος