Το έτοιμο φαγητό «σκοτώνει τα παιδιά»

Κατά 956% έχει αυξηθεί η κατανάλωση έτοιμου φαγητού από το 1984. Θύματα τα Ελληνόπουλα. Ένα στα πέντε είναι παχύσαρκο. Επιστροφή στη μεσογειακή δίαιτα συμβουλεύουν οι γιατροί. Χοληστερίνη και τριγλυκερίδια εντοπίζονται στο αίμα παιδιών και εφήβων. Τα στοιχεία των ειδικών για τις επιπτώσεις της παχυσαρκίας στην υγεία των νέων στην Ελλάδα είναι συγκλονιστικά. Σύμφωνα με τους καρδιολόγους, το παχύσαρκο παιδί έχει αυξημένη πιθανότητα ν’ αναπτύξει σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2, να έχει αυξημένες τιμές χοληστερόλης και αρτηριακής πιέσεως. Η παιδική παχυσαρκία στην Ελλάδα κατέχει την πρώτη θέση στην Ευρώπη, καθώς από το 1984 η κατανάλωση έτοιμου φαγητού έχει αυξηθεί κατά 956% ! Οι γιατροί ολοένα και συχνότερα εντοπίζουν στα παιδιά ασθένειες που μέχρι πρότινος παρουσιάζονταν μόνο σε άτομα άνω των 50 ετών. Τα παχύσαρκα παιδιά παρουσιάζουν επίσης έντονα ψυχολογικά προβλήματα όπως, χαμηλή αυτοεκτίμηση, κατάθλιψη ενώ γίνονται και θύματα σχολικού εκφοβισμού, το λεγόμενο bulling, λόγω του βάρους τους. Οι αριθμοί το δείχνουν ξεκάθαρα, ένα στα πέντε παιδιά στην Ελλάδα είναι παχύσαρκο, υπάρχει δηλαδή αύξηση 25% - 30% σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια. Αυτό οφείλεται στο ότι ο τρόπος ζωής άλλαξε, η μητέρα δουλεύει και δεν έχει χρόνο να μαγειρεύει κι επομένως καταφεύγει στην λύση του πρόχειρου φαγητού. Σύμφωνα με τα πρόσφατα στατιστικά δεδομένα που έδωσε στη δημοσιότητα η Ιατρική Μονάδα Παχυσαρκίας, περισσότεροι από 35.000 Έλληνες θα χάσουν την ζωή τους την επόμενη πενταετία από νόσους που σχετίζονται με την παχυσαρκία. Σήμερα η παχυσαρκία είναι η Τρίτη αιτία θανάτων στη χώρα μας μετά τα καρδιαγγειακά νοσήματα και τον καρκίνο. Επιδημιολογικές μελέτες έχουν δείξει ότι περίπου 7 στους 10 Έλληνες και 5 στις 10 Ελληνίδες έχουν βάρος πάνω από το φυσιολογικό. Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι η επιστροφή στη μεσογειακή διατροφή και η τακτική σωματική άσκηση είναι το «κλειδί» στης επιτυχίας, σε αντίθεση με διάφορες δίαιτες που υπόσχονται απώλεια βάρους σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα και οι οποίες συνήθως φέρνουν τα αντίθετα αποτελέσματα, βάζοντας παράλληλα σε κίνδυνο την υγεία των ατόμων. Πηγή : Metropolis

H διατροφή παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στην πνευματική ανάπτυξη των παιδιών.

Λέγοντας πνευματική ανάπτυξη εννοούμε την ανάπτυξη όλων των πνευματικών ικανοτήτων στις οποίες συμπεριλαμβάνονται η ικανότητα μάθησης, κατανόησης , μνήμης και συγκέντρωσης. Η ανάπτυξη του εγκεφάλου ξεκινάει πριν τη γέννηση. Είναι πιο έντονη στα δύο πρώτα χρόνια τη ζωής μας και τελικά ο εγκέφαλος αποκτά το πλήρες μέγεθος πριν από την ηλικία των πέντε χρόνων. Η ωρίμανση του εγκεφάλου συνεχίζεται κατά την διάρκεια της παιδικής ηλικίας και της εφηβείας. Η ισορροπημένη διατροφή είναι ιδιαίτερα σημαντική για το «χτίσιμο» του εγκεφάλου, συνεισφέροντας στην πνευματική ανάπτυξη. Ορισμένα θρεπτικά συστατικά αποτελούν δομικά στοιχεία των εγκεφαλικών κυττάρων ενώ άλλα συντελούν στην μεταφορά των πληροφοριών μεταξύ των κυττάρων . Άλλοι παράγοντες, που παίζουν ρόλο στην πνευματική ανάπτυξη -πέρα από την σωστή διατροφή είναι το περιβάλλον, η κοινωνική υποστήριξη και η εκπαίδευση ( πχ σχολείο, οικογενειακή φροντίδα) Στα θρεπτικά συστατικά που παίζουν σημαντικό ρόλο στην πνευματική ανάπτυξη περιλαμβάνονται τα ω-3 λιπαρά οξέα ALA (α-λινολενικό οξύ), EPA (εικοσαπεντανοϊκό οξύ), DHA (δωκοσαεξανοϊκό οξύ) και οι Βιταμίνες του συμπλέγματος Β. Το DHA είναι ένα δομικό στοιχείο του εγκεφάλου. Τα δύο ω-3 λιπαρά, που αναφέρθηκαν, δηλαδή το ΕPA και το DHA μπορούν να σχηματισθούν από το ALA, που είναι ένα απαραίτητο ω-3 λιπαρό οξύ. Παρόλα αυτά, ο σχηματισμός τους στον οργανισμό είναι σχετικά ανεπαρκής και γι αυτόν ακριβώς τον λόγο θεωρείται σημαντική η πρόσληψη των σωστών ποσοτήτων EPA και DHA από την διατροφή. Πηγές πλούσιες σε ALA είναι το λινέλαιο, το κραμβέλαιο , το σογιέλαιο. Τα λιπαρά ψάρια (σκουμπρί, κολιός, σαρδέλα, σολομός, ρέγκα, τόνος), τα καρύδια, η σόγια και η αντράκλα είναι σημαντικές πηγές EPA & DHA. Τα EPA και DHA βρίσκονται επίσης και στο μητρικό γάλα, ενώ η πρόσληψή τους από το νεογνό σχετίζεται άμεσα με την διανοητική ανάπτυξή του. Οι Βιταμίνες Β1, Β6, Β12 και το Φυλλικό οξύ, παίζουν επίσης σημαντικό ρόλο στην πνευματική ανάπτυξη, επειδή είναι απαραίτητοι συμπαράγοντες για την δημιουργία των νευροδιαβιβαστών (μεταφορείς πληροφοριών στα κύτταρα). Επιπλέον επηρεάζουν την πνευματική ανάπτυξη μέσω του ρόλου τους σε ότι αφορά στην παροχή ενέργειας στον εγκέφαλο οι βιταμίνες αυτές απαντώνται στα πράσινα φυλλώδη λαχανικά, στα όσπρια, στα δημητριακά ολικής αλέσεως, στο κρέας και στους ξηρούς καρπούς. Η χολίνη ανήκει επίσης στο σύμπλεγμα των βιταμινών B και συμβάλλει στην έκκριση της ακετυλοχολίνης από τον εγκέφαλο, η οποία σχετίζεται με την ενδυνάμωση της μνήμης. Η χολίνη συναντάται στα αυγά, τη σοκολάτα και το συκώτι. Αλλά θρεπτικά συστατικά, που παίζουν σπουδαίο ρόλο στην πνευματική ανάπτυξη είναι η βιταμίνη Ε, ο σίδηρος, το ιώδιο, ο ψευδάργυρος, η γλυκόζη, η λεκιθίνη (φωσφολιπίδιο) και τα αμινοξέα (π.χ. σερίνη). Αξιοσημείωτο είναι ότι μελέτες που έγιναν σε διάφορες χώρες της Ευρώπης (Ισπανία, Γερμανία, Ολλανδία) δείχνουν ότι η μέση πρόσληψη από τα παιδιά των ALA, EPA και DHA είναι χαμηλότερη από την συνιστώμενη. Επί πλέον η σύσταση να τρώμε λιπαρά ψάρια μία ή δύο φορές την εβδομάδα δεν ακολουθείται από πολλά παιδιά στις παραπάνω χώρες. Έχει επίσης βρεθεί, ακόμη και στην Ελλάδα, ότι η μέση διαιτητική πρόσληψη φυλλικού οξέος και άλλων βιταμινών του συμπλέγματος Β από τα παιδιά-εφήβους είναι χαμηλότερη από την συνιστώμενη. Συνεπώς, με βάση τις παραπάνω μελέτες, απαιτείται εμπλουτισμός ορισμένων τροφίμων-φορέων με θρεπτικά συστατικά που παίζουν σημαντικό ρόλο στην πνευματική ανάπτυξη των παιδιών. Γράφει ο Κάζης Αβραάμ, Κλινικός Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, Πτυχιούχος Χαροκοπείου Πανεπιστημίου, M.Sc στην Κλινική Διατροφή

Διατροφικοί Μύθοι

Ο χυμός φρούτων είναι υγιεινός και μπορεί να καταναλώνεται ελεύθερα από τα παιδιά?

Μύθος – Ο χυμός φρούτων περιέχει μικρότερη ποσότητα βιταμινών και ιχνοστοιχείων σε σχέση με τα ολόκληρα φρούτα, ελάχιστη ποσότητα φυτικών ινών και λόγω της υγρής του φύσης προάγει σε μικρότερο βαθμό το αίσθημα του κορεσμού. Επίσης περιέχει την ίδια ή και μεγαλύτερη ποσότητα σακχάρων σε σχέση με τα αναψυκτικά, επομένως συμβάλλει τόσο στην ημερίσια ενεργειακή πρόσληψη όσο και στην εμφάνιση τερηδόνας. Φυσικά τα παραπάνω δεν αναιρούν τη διατροφική του αξία, όμως η κατανάλωσή του θα πρέπει να είναι ελεγχόμενη. Ένα ποτήρι φυσικός χυμός χωρίς προσθήκη ζάχαρης (φρέσκος ή συσκευασμένος) την ημέρα είναι υπεραρκετός. Από κει και πέρα είναι καλύτερο το παιδί να καταναλώσει ολόκληρο το φρούτο.

Αν σταματήσω να βάζω αλάτι στο φαγητό μου, μπορώ να είμαι ήσυχος/η ότι η διατροφή μου είναι χαμηλή σε νάτριο?

Μύθος – Είναι αλήθεια ότι μια τέτοια πρακτική είναι ένα πολύ καλό βήμα για μια διατροφή χαμηλή σε νάτριο (το νάτριο είναι το συστατικό του αλατιού που είναι βλαβερό για την υγεία). Παρόλα αυτά σχεδόν το 75% της ημερησίας πρόσληψης νατρίου προέρχεται από τα έτοιμα/επεξεργασμένα τρόφιμα και όχι από το αλάτι που βάζουμε εμείς κατά το μαγείρεμα ή στο πιάτο μας. Το νάτριο χρησιμοποιείται στην τεχνολογία τροφίμων ως συντηρητικό ή ενισχυτικό γεύσης. Πολλά επεξεργασμένα τρόφιμα όπως οι κονσέρβες, τα δημητριακά πρωινού, τα τυριά και τα έτοιμα σνακ περιέχουν μεγάλες ποσότητες νατρίου. Για το λόγο αυτό πέρα από τον περιορισμό του επιτραπέζιου και μαγειρικού αλατιού είναι εξίσου ή και περισσότερο σημαντικό η διατροφή μας να είναι πλούσια σε φρέσκα τρόφιμα και να επιλέγουμε συσκευασμένα τρόφιμα χαμηλά έως μέτρια σε νάτριο (100 – 600 mg/νατρίου ή 300 – 1.500 mg/αλατιού ανά 100 γρ. προϊόντος).

Η παράλειψη γευμάτων μπορεί να με βοηθήσει να χάσω βάρος?

Μύθος – Στην πραγματικότητα μπορεί να σας βοηθήσει να πάρετε βάρος! Έχει φανεί ότι άτομα τα οποία παραλείπουν γεύματα –και ιδιαίτερα το πρωινό- έχουν αυξημένο βάρος σε σχέση με άτομα τα οποία τρώνε σε τακτά χρονικά διαστήματα. Αυτό οφείλεται σε διάφορους παράγοντες. Όταν δεν έχουμε φάει για πολλή ώρα, πεινάμε πολύ και τείνουμε να καταναλώνουμε μεγαλύτερη ποσότητα τροφής και/ή να κάνουμε περισσότερο παχυντικές επιλογές. Επίσης όταν ο οργανισμός δεν έχει τακτική παροχή θρεπτικών συστατικών εκλαμβάνει την κατάσταση ως «ασιτία» και ρίχνει το μεταβολισμό προκειμένου να εξοικονομήσει ενέργεια και θρεπτικά συστατικά. Μακροπρόθεσμα αυτό μπορεί να οδηγήσει σε χαμηλότερο βασικό μεταβολικό ρυθμό, με αποτέλεσμα να χρειαζόμαστε λιγότερη ενέργεια για να διατηρήσουμε το βάρος μας και άρα να παχαίνουμε ευκολότερα. Τέλος όταν η παροχή θρεπτικών συστατικών είναι συνεχής γίνεται καλύτερη διαχείριση τους από τον οργανισμό, ενώ υπάρχουν ενδείξεις ότι τα μικρά και συχνά γεύματα οδηγούν και σε μεγαλύτερη ενεργειακή δαπάνη, επομένως μας βοηθούν να καίμε περισσότερες θερμίδες! Προσπαθείτε λοιπόν να μη μένετε νηστικοί για πάνω από 3-4 ώρες, όμως προσοχή στις επιλογές σας!

Υπάρχουν τρόφιμα με αρνητικές θερμίδες?

Μύθος – Κυκλοφορεί η θεωρία ότι υπάρχουν τρόφιμα με αρνητικές θερμίδες. Σύμφωνα με τη θεωρία ορισμένα τρόφιμα κατά την αφομοίωση τους από τον οργανισμό προκαλούν μεγαλύτερη δαπάνη ενέργειας από ότι η ενεργειακή τους αξία, δηλαδή περιέχουν λιγότερες θερμίδες από αυτές που καταναλώνει ο οργανισμός μας για να τις πέψει. Στην πραγματικότητα δεν υπάρχουν ερευνητικά δεδομένα που να στηρίζουν την παραπάνω θεωρία . Η λίστα των τροφίμων με «αρνητικές θερμίδες» αποτελείται στην ουσία από φρούτα και λαχανικά τα οποία είναι χαμηλά σε θερμίδες, έχουν μεγάλη περιεκτικότητα σε νερό και είναι πλούσια σε φυτικές ίνες επομένως προάγουν το αίσθημα του κορεσμού και δίνουν λίγες θερμίδες. Επομένως η τακτική κατανάλωσή τους οδηγεί μοιραία σε ολιγοθερμιδική διατροφή στην οποία τελικά οφείλεται η ενδεχόμενη απώλεια βάρους.

Το βραδινό φαγητό παχαίνει?

Μύθος με μια δόση αλήθειας – Δεν είναι το βραδινό που παχαίνει, αλλά το τι τρώμε σαν βραδινό. Πολλά άτομα διαπιστώνουν ότι κόβοντας το βραδινό χάνουν βάρος. Αυτό μπορεί πραγματικά να ισχύει αφού πολλοί άνθρωποι έχουν σαν κύριο (συχνά και μοναδικό) γεύμα το βραδινό. Επίσης συχνά το βραδινό φαγητό είναι πρόχειρο (παραγγελίες απέξω ή γρήγορο φαγητό) και συνοδεύεται από την παρακολούθηση τηλεόρασης, δραστηριότητα η οποία προάγει την αυξημένη πρόσληψη ενέργειας και την κακή επιλογή τροφίμων. Η αλήθεια είναι πως η κατανομή της διαιτητικής πρόσληψη μέσα στην ημέρα πρέπει να είναι τέτοια ώστε να επιτρέπει ένα ελαφρύ βραδινό. Με τον τρόπο αυτό δίνουμε την ευκαιρία στα 2 άλλα κύρια γεύματα της ημέρας – το πρωινό και το μεσημεριανό- να είναι πιο πλούσια. Επίσης παρέχουμε στο σώμα μας ενέργεια και θρεπτικά συστατικά προς άμεση χρήση κατά τη διάρκεια της ημέρας όταν δηλαδή τα χρειάζεται. Αν φάμε πολύ το βράδυ «αναγκάζουμε» τον οργανισμό μας να αποθηκεύσει την περίσσεια ενέργειας και θρεπτικών συστατικών (κατά τη διάρκεια του ύπνου οι ο οργανισμός «υπολειτουργεί»). Βέβαια αυτό δε σημαίνει ότι πρέπει να πέφτουμε στο κρεβάτι νηστικοί, όμως ένα ελαφρύ βραδινό μέχρι τις 8-9 μ.μ. είναι προτιμότερο και μπορεί να βοηθήσει σημαντικά τόσο τον έλεγχο του σωματικού βάρους όσο και την ποιότητα του ύπνου μας.

Πηγή: dietforall.gr

ΦΥΤΟΦΑΡΜΑΚΑ Έρευνα (Α)

Γιατί να τρώμε βιολογικά και μεσογειακά;

Τα καρδιαγγειακά νοσήματα αποτελούν, στις ημέρες μας, μια από τις μεγαλύτερες αιτίες θανάτου παγκοσμίως. Αυτά τα νοσήματα ήταν άγνωστα στην Ελλάδα του παρελθόντος, ενώ σήμερα υπάρχει μια συνεχή αύξηση των θανάτων στη χώρα μας από καρδιαγγειακά και άλλα χρόνια νοσήματα, λόγω υιοθέτησης των διατροφικών συνηθειών του δυτικού κόσμου. Έρχονται να προστεθούν στα παραπάνω τα διατροφικά σκάνδαλα (τρελές αγελάδες, διοξίνες), που γίνονται όλο και πιο συχνά και όλο πιο επικίνδυνα. Αφορούν όλο και περισσότερα τρόφιμα, από όλη τη διατροφική αλυσίδα, δημιουργώντας μια αποστροφή και ένα φόβο σε οτιδήποτε τρώμε. Η γενετική τροποποίηση και ακτινοβόληση των τροφίμων, δημιουργεί μια επιπρόσθετη ανησυχία στον καταναλωτή για την ασφάλεια τους, διότι ακόμη δεν έχουν εξακριβωθεί οι επιπτώσεις τους. Η προστασία που παρέχει η Μεσογειακή Διατροφή από παθήσεις την έκανε τόσο γνωστή και ώθησε ερευνητικές ομάδες να διερευνήσουν ακόμη περισσότερο την ευεργετική της δράση. Και η γενικότερη ανησυχία για την ασφάλεια των τροφίμων, έδωσε ώθηση στη βιολογική παραγωγή των τροφίμων που μέχρι πριν λίγα χρόνια εξυπηρετούσε και απευθύνονταν σε μια περιορισμένη αγορά. Οπότε η κατανάλωση βιολογικών τροφίμων βασισμένη στο μεσογειακό μοντέλο διατροφής ίσως αποτελεί και την απάντηση στα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο σύγχρονος καταναλωτής.

Είναι η μεσογειακή διατροφή ασπίδα προστασίας στο σύγχρονο τρόπο διατροφής;

Υιοθετώντας τις διατροφικές οδηγίες που παρουσιάζονται στην πυραμίδα της Μεσογειακής Διατροφής έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση του κινδύνου εμφάνισης νόσων που σχετίζονται άμεσα με τη διατροφή, Καρδιαγγειακές παθήσεις Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της μελέτης , τα άτομα που ακολούθησαν δίαιτα που στηρίζονταν στις βασικές αρχές της Μεσογειακής Διατροφής, δεν παρουσίασαν καθόλου αιφνίδιους θανάτους και είχαν συνολικά πολύ λιγότερα καρδιακά νοσήματα. Σε μια παρόμοια έρευνα στην Αμερική για την διατροφική αντιμετώπιση της υπέρτασης, οι ασθενείς παρουσίασαν μείωση της αρτηριακής πίεσης και δεν ήταν πλέον απαραίτητο να παίρνουν φάρμακα. Μελέτες με δίαιτα που προσεγγίζει την παραδοσιακή ελληνική διατροφή διεξήγαγαν και οι ινδοί. Αυτή η αλλαγή επέφερε μείωση κατά 50% περίπου των καρδιακών συμβάντων και περισσότερο από 50% των μη θανατηφόρων εμφραγμάτων του μυοκαρδίου. Αυτό αποδόθηκε στο ότι με την Μεσογειακή Διατροφή είχαν αυξημένη κατανάλωση σε φυτικές ίνες, βιταμίνη C, ολεϊκό οξύ, ωμέγα-3 λιπαρά οξέα και μειωμένη πρόσληψη κακής χοληστερίνης (LDL-χοληστερίνη), κορεσμένων - πολυακόρεστων λιπαρών οξέων. Σακχαρώδης Διαβήτης Η παρουσία των σύνθετων υδατανθράκων στη Μεσογειακή Διατροφή με κύριες πηγές τα δημητριακά ολικής άλεσης, τα φρούτα, τα λαχανικά και τα όσπρια, συντελούν στην ρύθμιση των επιπέδων του σακχάρου. Επιπρόσθετα, η διατροφή αυτή είναι πλούσια σε μονοακόρεστα λιπαρά που βελτιώνουν το λιπιδαιμικό προφίλ, αλλά και μειώνουν επίσης το γλυκαιμικό φορτίο των γευμάτων. Αυτό επιβεβαιώνεται από την Επιτροπή Διατροφής, που υπάγεται στην Συμβουλευτική και Συντονιστική Επιστημονική Επιτροπή της Αμερικάνικης Καρδιολογικής Εταιρείας, τουλάχιστον όσον αφορά τους ασθενείς που πάσχουν από διαβήτη και έχουν συγκεκριμένο μεταβολικό προφίλ, ιδιαίτερα δε αυτούς που πάσχουν από υπεργλυκεριδαιμία και δεν χρειάζονται απώλεια βάρους. Καρκίνος Τα τελευταία χρόνια οι επιστήμονες υγείας τονίζουν ότι τα φρούτα και τα λαχανικά είναι παράγοντες υγείας και μακροζωίας. Τα φρούτα και τα λαχανικά είναι χαμηλά σε λιπαρά, πλούσια σε βιταμίνες και μέταλλα και περιέχουν σημαντικές ποσότητες φυτικών ινών. Τα οφέλη από την κατανάλωση τους είναι ευρέως διαδεδομένα, αλλά πολλοί άνθρωποι αγνοούν ότι τα φρούτα και τα λαχανικά περιέχουν μια ποικιλία από φυσικά σύμπλοκα, τα φυτοχημικά τα οποία έχουν βιολογική δραστηριότητα στον ανθρώπινο οργανισμό. Ο συνδυασμός των θρεπτικών συστατικών και αυτών των ενεργών συμπλόκων προάγει την υγεία και συμβάλει στη μείωση του κινδύνου για καρκίνο. Για παράδειγμα, ορισμένες μελέτες έδειξαν ότι η πρόσληψη φρούτων και λαχανικών και συνεπώς β-καροτενίου, βιταμίνης C και φυλλικού οξεός τείνουν να μειώσουν τον κίνδυνο καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα προστατευτικής δράσης εναντίον του καρκίνου του προστάτη φαίνεται να παρέχουν και οι ισοθειοκυανιδίνες και συγκεκριμένα η σουλφοραφάνη του λάχανου Μακροζωία Η μεσογειακή διατροφή και συγκεκριμένα η Κρητική διατροφή έχει μελετηθεί παγκοσμίως για τα ευεργετικά της αποτελέσματα στην υγεία και τη μακροζωία. Αυτό οφείλεται στη μείωση της πιθανότητας εμφάνισης καρδιαγγειακών παθήσεων, σακχαρώδη διαβήτη, πολλών τύπου καρκίνου, καθώς και πολλών άλλων παθήσεων, αυξάνοντας τον μέσο όρο ζωής, αφού αυτές οι παθήσεις αποτελούν την βασική αιτία θανάτου στις σύγχρονες κοινωνίες. Ρευματοειδής αρθρίτιδα Άτομα που είχαν διατροφή πλούσια σε ψάρια, ελαιόλαδο, μαγειρεμένα λαχανικά και φρούτα παρουσίαζαν μια σημαντική μείωση της έντασης των συμπτωμάτων της ρευματοειδής αρθρίτιδας, μια βελτίωση της λειτουργικότητας τους και μια καλυτέρευση της ζωτικότητας τους. Οι γιατροί που έκαναν την έρευνα, σημειώνουν ότι με τα μέχρι τώρα αποτελέσματά τους δεν μπορούν να απαντήσουν με επιστημονικά τεκμηριωμένο τρόπο κατά πόσο η μακροχρόνια διατροφή Μεσογειακού τύπου θα διατηρήσει τις ευεργετικές της δράσεις και ότι χρειάζονται περαιτέρω έρευνες. Παιδικό άσθμα Ερευνητές από το Βενιζέλειο Πανεπιστήμιο της Κρήτης, το βρετανικό Εθνικό Ινστιτούτο Καρδιολογίας και Πνευμόνων και το Κέντρο Ερευνας Περιβαλλοντικής Επιδημιολογίας στη Βαρκελώνη επικέντρωσαν τη μελέτη τους στις διατροφικές συνήθειες και την κατάστασης της υγείας 700 παιδιών που κατοικούν στην Κρήτη, όπου οι αλλεργίες και το άσθμα σε παιδιά δεν είναι σύνηθες φαινόμενο. Κατά τη διάρκεια της έρευνάς τους, οι επιστήμονες κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η διατροφή που είναι πλούσια σε φρούτα και λαχανικά προστατεύει τον οργανισμό και από τις δύο παθήσεις. Επιπλέον, διαπίστωσαν πως η διατροφή βοηθά στον έλεγχο των συμπτωμάτων του άσθματος. Γιατί να προτιμήσουμε βιολογικά τρόφιμα; Υψηλότερη θρεπτική αξία Ένα εντυπωσιακό φαινόμενο του οποίου δεν έχουν εκτιμηθεί οι επιπτώσεις, είναι η δραστική μείωση των συγκεντρώσεων σημαντικών ουσιών σε πολλά τρόφιμα. Για παράδειγμα, έρευνα στις Η.Π.Α, σε 43 ακατέργαστες φυτικές τροφές, όσον αφορά τη σύνθεση τους, συνέκρινε το έτος 1950 με το έτος 1999. Φάνηκαν σημαντικές μειώσεις της περιεκτικότητας σε 6 θρεπτικά συστατικά: πρωτεΐνες, ασβέστιο, φώσφορος, σίδηρος, ριβοφλαβίνη και ασκορβικό οξύ. Οι μειώσεις κυμάνθηκαν από 6% (πρωτεΐνες) έως 38%(ριβοφλαβίνη). Άσχετα των λόγων που παρουσιάζονται αυτές οι αλλαγές, βγαίνει το συμπέρασμα ότι με τα ίδια διατροφικά δεδομένα έχουμε μειωμένη πρόσληψη των παραπάνω συστατικών. Τα λαχανικά και φρούτα οργανικής γεωργίας έχουν αυξημένη σε ποσοστό επί ξηρού περιεκτικότητα από τα αντίστοιχα συμβατικά. Αυτό πρακτικά σημαίνει πως τα βιολογικά τρόφιμα έχουν μικρότερη περιεκτικότητα σε νερό από τα συμβατικά. Πάνω στο εύρημα αυτό, στηρίζονται πολλοί επαγγελματίες του χώρου για να πείσουν τον καταναλωτή πως η φαινομενικά αυξημένη τιμή των βιολογικών προϊόντων, ουσιαστικά εξισώνεται με αυτήν των συμβατικών. Γενικότερα, υπάρχουν πολύ λίγες καλά σχεδιασμένες έρευνες, οι οποίες είναι δυνατόν να κάνουν μια έγκυρη σύγκριση της διατροφικής αξίας των βιολογικών και των συμβατικών προϊόντων, λόγω πολλών μεθοδολογικών περιορισμών. Φαίνεται πάντως μια υψηλότερη συγκέντρωση σε βιταμίνη C της πατάτας και των φυλλώδη λαχανικών, τα οποία έχουν καλλιεργηθεί με βιολογική γεωργία. Αναφορά που δόθηκε το 2001 στην Αγγλία από τον Heaton και τους συνεργάτες του, δήλωνε πως τα βιολογικά τρόφιμα πέρα της βιταμίνης C, περιέχει αυξημένη συγκέντρωση και σε κάποια απαραίτητα ανόργανα στοιχεία όπως ασβέστιο, μαγνήσιο, σίδηρο και χρώμιο. Μάλιστα, σύμφωνα με αυτήν την αναφορά, το λυκοπένιο στη ντομάτα, οι πολυφαινόλες στις πατάτες, τα φλαβονοειδή στα μήλα και η ρεσβερατόλη στο κόκκινο κρασί ήταν σημαντικά αυξημένα. Επίσης, φαίνεται πως και η πρωτεΐνη των βιολογικών φρούτων και λαχανικών είναι υψηλότερης βιολογικής αξίας. Πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι τα προϊόντα βιολογικής καλλιέργειας έχουν μειωμένες συγκεντρώσεις νιτρικών αλάτων, συστατικά των οποίων η αυξημένη κατανάλωση έχει κατηγορηθεί με την εμφάνιση καρκίνου του στομάχου. Πάντως, περισσότερες έρευνες πρέπει να πραγματοποιηθούν για να διαπιστωθεί αν υπάρχει σημαντική διατροφική αξία των βιολογικών προϊόντων σε σχέση με τα συμβατικά τρόφιμα. Φυτοφάρμακα Τα όρια των υπολειμμάτων φυτοφαρμάκων έχουν καθοριστεί σε συγκεκριμένα όρια. Έτσι όταν ανακοινώνεται ότι δεν βρέθηκαν υπολείμματα, στην πραγματικότητα εννοούν ότι ήταν κάτω από τα επιτρεπτά όρια. Αντίθετα στα βιολογικά προϊόντα όταν υπάρχει ο ισχυρισμός ότι δεν ανιχνεύτηκαν υπολείμματα, σημαίνει ότι τα υπολείμματα ήταν μηδέν Πρέπει να αναφερθεί ότι πουθενά στην επίσημη νομοθεσία δεν υπάρχει πρόβλεψη για την παρουσία περισσοτέρων του ενός φυτοφαρμάκων. Ένα λαχανικό ή φρούτο μπορεί να υπάρχει νόμιμα στην αγορά ακόμη και αν έχουν ανιχνευτεί δύο, τρία, πέντε και δέκα φυτοφάρμακα, αρκεί το καθένα να βρίσκεται κάτω από τα νόμιμα όρια. Δεν υπάρχει πουθενά αναφορά για την αλληλεπίδραση των φυτοφαρμάκων η οποία έχει βρεθεί από πληθώρα ερευνών. Στη Λευκή Βίβλο για την ασφάλεια των τροφίμων της Ευρωπαϊκής Ένωσης προτείνεται τα βιολογικά τρόφιμα να περιέχουν μηδενικά υπολείμματα (0 ppm). Σε έρευνα του Τμήματος Τοξικολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης διαπιστώθηκαν σε ελαιόλαδο συμβατικής καλλιέργειας υπολείμματα φυτοφαρμάκων με τιμή μεγαλύτερη των 300 ppm (μέρη ανά εκατομμύριο), ενώ σε λάδι βιολογικής καλλιέργειας τα αποτελέσματα κυμαίνονταν από 0-10 ppm. Φιλικό στο περιβάλλον Η οργανική γεωργία δίνει προστασία στο έδαφος, στο νερό, στο κλίμα και συμβάλλει στη βιοποικιλότητα. Δεν έχει σημασία μόνο το τελικό προϊόν αλλά και οι επιπτώσεις στο περιβάλλον. Η βιολογική γεωργία είναι η πρώτη θεσμοθετημένη μορφή φιλοπεριβαλλοντικής γεωργίας. Είναι μια καθαρή παραγωγή. Τα υπολείμματα φυτοφαρμάκων όπως αναφέρθηκε είναι μηδενικά. Όταν και αν υπάρχουν οφείλονται στο ότι ο πλανήτης συνολικά είναι συνολικά μολυσμένος από φυτοφάρμακα, λόγω των συμβατικών καλλιεργειών.

Πρέπει να έχουμε υπόψη μας...

Ποια χαρακτηρίζονται βιολογικά τρόφιμα; Τα βιολογικά προϊόντα, είναι τρόφιμα τα οποία προέκυψαν μέσω της Βιολογικής ή Οργανικής Γεωργίας. Η βιολογική γεωργία είναι ένα σύστημα διαχείρισης και παραγωγής αγροτικών προϊόντων που στηρίζεται σε φυσικές διεργασίες, στη μη χρησιμοποίηση χημικών συνθετικών λιπασμάτων, φυτοπροστατευτικών προϊόντων ή γενετικών τροποποιήσεων και στην χρησιμοποίηση μη χημικών μεθόδων στην αντιμετώπιση εχθρών, ασθενειών και ζιζανίων. Χρησιμοποιούνται τεχνικές παραγωγής και ανακύκλωσης φυτικών και ζωικών υπολειμμάτων που διατηρούν την φυσική ισορροπία και τη γονιμότητα του εδάφους. Η παραγωγή κρέατος και πουλερικών ρυθμίζεται με ιδιαίτερη φροντίδα για την καλή διαβίωση των ζώων με τη χρησιμοποίηση φυσικών ζωοτροφών. Στην βιολογική κτηνοτροφία απαγορεύεται η γενετική τροποποίηση και η χρήση ουσιών που ευνοούν την ανάπτυξη ή τροποποίηση του κύκλου αναπαραγωγής των ζωών. Πως πιστοποιούνται τα βιολογικά τρόφιμα; Η επιθεώρηση των προϊόντων βιολογικής γεωργίας καλύπτει όλα τα στάδια της παραγωγικής διαδικασίας συμπεριλαμβανομένων της αποθήκευσης, της εμπορίας και της συσκευασίας. Οι επιθεωρήσεις διενεργούνται τουλάχιστον μια φορά τον χρόνο ενώ ταυτόχρονα γίνονται και επιτόπιοι έλεγχοι. Το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων στα πλαίσια των αυξημένων αναγκών όσον αφορά την πιστοποίηση των βιολογικών προϊόντων έχουν δώσει την δυνατότητα ελέγχου και πιστοποίησης σε εταιρείες οι οποίες δεν ανήκουν σε Δημόσιο φορέα. Αυτές οι Εταιρίες είναι:

• ΔΗΩ (Οργανισμός Ελέγχου και Πιστοποίησης προϊόντων Βιολογικής Γεωργίας)
• Φυσιολογική ΕΠΕ (Έλεγχοι, Πιστοποιήσεις, Προαγωγή Βιολογικής Γεωργίας και Ανάπτυξης)
• ΣΟΓΕ (Σύλλογος Οικολογικής Γεωργίας Ελλάδος)

Όλοι οι προαναφερόμενοι οργανισμοί έχουν δικαιοδοσία ελέγχου σε ολόκληρη την επικράτεια, γεγονός που δίνει την δυνατότητα στον καλλιεργητή, οπουδήποτε και αν βρίσκεται να επιλέξει τον οργανισμό που θα τον ελέγξει. Σε περίπτωση που κάποιος εκ των οργανισμών διαπιστώσει παράβαση, δεν χορηγεί πιστοποιητικό και έτσι μπορεί να διακόψει αυτόματα την συνεργασία με τον συγκεκριμένο καλλιεργητή. Ο έλεγχος και η πιστοποίηση των βιολογικών προϊόντων είναι πολύ σημαντικές αρμοδιότητες διότι προστατεύουν όλους τους εμπλεκόμενους με τα βιολογικά προϊόντα (παραγωγούς, εμπόρους, καταναλωτές κτλ) αλλά και την ποιότητα των ιδίων των προϊόντων. Τι πρέπει να προσέχετε όταν αγοράζετε βιολογικά τρόφιμα;

• Όλα τα βιολογικά προϊόντα πρέπει να είναι συσκευασμένα και να διαθέτουν την ένδειξη ότι αποτελούν προϊόντα βιολογικής γεωργίας.
• Τα βιολογικά φρούτα και λαχανικά πρέπει να πωλούνται μόνο στην εποχή τους.
• Πλέον μπορούν να πωλούνται χύμα, είτε στις αποκλειστικά βιολογικές λαϊκές αγορές είτε από το κτήμα του παραγωγού.
• Υποχρεωτικά όμως και στις δυο περιπτώσεις θα πρέπει να υπάρχουν σε εμφανές σημείο, διαθέσιμα προς ανάγνωση από τον καταναλωτή, τα πιστοποιητικά του οργανισμού πιστοποίησης για την ποσότητα, την ημερομηνία και το είδος τις κάθε παρτίδας παραγωγής.
• Επίσης χύμα δύνανται να διατίθενται και στα καταστήματα αμιγώς βιολογικών προϊόντων, με ετικέτες που θα αναφέρουν την προέλευσή τους και την πιστοποίησή τους. Επίσης ο καταναλωτής δύναται να ζητήσει να δει τα παραστατικά διακίνησής των, εάν συμφωνούν με τα όσα ισχυρίζεται το κατάστημα.
• Τα παραδοσιακά προϊόντα, δεν είναι κατ’ ανάγκη βιολογικά, εκτός και αν υπάρχει ένδειξη ότι αποτελούν προϊόντα βιολογικής γεωργίας.

Η δομή της μεσογειακής διατροφής Μεσογειακή Διατροφή αποτελείται από πολλούς υδατάνθρακες και φυτικές ίνες (δημητριακά, λαχανικά, όσπρια και φρούτα), καθώς και μονοακόρεστα λιπαρά οξέα (ελαιόλαδο) και έχει τα εξής χαρακτηριστικά :

1. Υψηλή αναλογία σε μονοακόρεστα προς κορεσμένα λιπαρά οξέα
2. Μέτρια κατανάλωση αιθυλικής αλκοόλης (κόκκινου κρασιού)
3. Υψηλή κατανάλωση οσπρίων
4. Υψηλή κατανάλωση δημητριακών (και ψωμιού)
5. Υψηλή κατανάλωση φρούτων
6. Υψηλή κατανάλωση λαχανικών
7. Χαμηλή κατανάλωση κρέατος και προϊόντων κρέατος
8. Μέτρια κατανάλωση γάλακτος και γαλακτοκομικών

Η πυραμίδα της Μεσογειακής Διατροφής χωρίζεται σε τρία επίπεδα βάσει της συχνότητας των τροφίμων που απεικονίζει (σε μηνιαία, εβδομαδιαία, καθημερινή βάση). Στην βάση της πυραμίδας εμφανίζονται τροφές πρέπει να καταναλώνονται καθημερινά, ενώ στην κορυφή της βρίσκονται οι τροφές που πρέπει να καταναλώνουμε αραιά και σε μικρότερες ποσότητες. Η ύπαρξη ποικιλίας τροφίμων στη διατροφή ελαχιστοποιεί την πιθανότητα να υπάρξει σημαντική έλλειψη συγκεκριμένου θρεπτικού συστατικού. Πόσο μάλλον για θρεπτικά συστατικά που δεν έχει αναγνωριστεί ακόμη η ωφέλεια τους στην υγεία. Τα τρόφιμα συνιστώνται να καταναλώνονται αραιά, δεν θα πρέπει να αποκλείονται τελείως από τη διατροφή, καθώς μπορεί να παρέχουν ένα ή περισσότερα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά (π.χ. το κρέας ως πηγή βιταμίνης B12). Σε μία συνήθη διατροφή, κανένα τρόφιμο δεν πρέπει να θεωρείται ως δηλητήριο το οποίο πρέπει οπωσδήποτε να αποφεύγεται, εκτός όταν ορισμένα άτομα έχουν γενετική (γάλα και δυσανεξία στη λακτόζη) ή άλλου είδους ευαισθησία σε συγκεκριμένα τρόφιμα (π.χ. κουκιά και ανεπάρκεια του ενζύμου G6PD). Από την άλλη η Μεσογειακή Διατροφή μπορεί να θεωρηθεί ανεπαρκής όσον αφορά τη πρόσληψη ασβεστίου και σιδήρου. Η έλλειψη όμως ασβεστίου και σιδήρου είναι συχνό φαινόμενο και δεν σχετίζεται άμεσα με άτομα που καταναλώνουν μεσογειακού τύπου διατροφής. Επίσης η υπερβολική κατανάλωση ελαιολάδου οδηγεί σε παχυσαρκία οπότε συνιστάται προσοχή στην υπερκατανάλωση ελαιολάδου με σκοπό τη μείωση των συνολικών θερμίδων και πρόληψη της παχυσαρκίας.

Γράφουν ο Παπαχρήστος Παρασκευάς, Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, M.Sc στη Διασφάλιση Ποιότητας - Κούτσικας Κωνσταντίνος, Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, M.Sc στην Κλινική Διατροφή

Κακοί μαθητές λόγω διατροφής;

Τα πρόσθετα και οι χρωστικές των τροφίμων προκαλούν στα παιδιά υπερκινητικότητα Συνήθη πρόσθετα και χρωστικές ουσίες που περιέχονται στα τρόφιμα μπορούν να αυξήσουν την υπερδραστήρια συμπεριφορά πολλών παιδιών, σύμφωνα με διαπίστωση νέας μελέτης (δημοσιεύθηκε στο ιατρικό περιοδικό "The Lancet").

Είναι η πρώτη φορά που ερευνητές επιβεβαίωσαν επιστημονικά και με συμπεράσματα μια σχέση, την οποία υποπτεύονταν πολλοί γονείς, δηλαδή την ονομαζόμενη διαταραχή ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας στα παιδιά. Η νέα και προσεκτικά ελεγμένη μελέτη δείχνει ότι μερικά τεχνητά πρόσθετα τροφίμων αυξάνουν την υπερκινητικότητα και ελαττώνουν την προσοχή σε διάφορα παιδιά και όχι μόνο σ’ αυτά για τα οποία έχει διαγνωστεί η υπερκινητικότητα σαν μαθησιακό πρόβλημα.

Η νέα έρευνα, η οποία χρηματοδοτήθηκε από τη βρετανική Υπηρεσία Τροφίμων Αναφοράς και δημοσιεύθηκε από το ιατρικό περιοδικό The Lancet, θέτει μια σειρά από κρίσιμα ερωτήματα: Πρέπει τρόφιμα που περιέχουν συντηρητικά και τεχνητές χρωστικές ουσίες να φέρουν επιγραφές προειδοποίησης για τις κρίσιμες ιδιότητες των πωλούμενων τροφίμων; Πρέπει μερικά συντηρητικά να απαγορεύονται ολοσχερώς; Πρέπει τα σχολικά κυλικεία και οι καφετέριες να απομακρύνουν τις τροφές με πρόσθετα;

Ελλειψη προσοχής

Οι ερευνητές επισημαίνουν ότι η υπερδραστηριότητα κάνει τη μάθηση δυσκολότερη για τα παιδιά και τα πρόσθετα μπορούν να επηρεάσουν δυσμενώς την υγεία τους σε περιπτώσεις μερικών συνδυασμών τροφίμων και πρόσθετων.

«Συνδυασμοί πρόσθετων που συνήθως βρίσκονται σε τροφές των παιδιών αυξάνουν το μέσο επίπεδο υπερδραστηριότητας», έγραψαν οι ερευνητές με επικεφαλής τον Jim Stevenson, καθηγητή ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Southampton. Ενα ακόμη εύρημα είναι ότι τα πρόσθετα χειροτερεύουν τις συμπεριφορές υπερκινητικότητας με «συμπτώματα», όπως έλλειψη προσοχής, παρορμητικότητα και υπερδραστηριότητα.

Σύμφωνα με τη μελέτη, η Υπηρεσία Τροφίμων Αναφοράς συμβουλεύει τους γονείς να παρακολουθούν τις δραστηριότητες των παιδιών τους και εάν επισημάνουν σημαντική μεταβολή με τροφές που περιέχουν πρόσθετα, να ρυθμίσουν κατάλληλα τη διατροφή τους απομακρύνοντας τεχνητές χρωστικές ουσίες και συντηρητικά από τη διατροφή τους. Αλλά ο καθηγητής Stevenson είπε ότι ήταν πρώιμο να προχωρήσουν περισσότερο. «Θέσαμε το ζήτημα και χρειάζεται περισσότερη διερεύνηση», είπε σε τηλεφωνική του συνέντευξη. Επίσης ο δρ Spencer χαρακτήρισε τη συμβουλή της Βρετανικής Υπηρεσίας Τροφίμων «λογική» επισημαίνοντας ότι μερικά παιδιά μπορούν να είναι «υπερευαίσθητα σε πρόσθετα», όπως μερικά άτομα είναι πιο ευαίσθητα, για παράδειγμα, στην καφεΐνη.

Η έρευνα

Η μελέτη του Lancet εστιάστηκε σε ποικιλία χρωστικών ουσιών τροφίμων και στο σύνηθες συντηρητικό βενζοϊκό νάτριο. Οι ερευνητές επισημαίνουν ότι η μη χρησιμοποίηση αυτού του συντηρητικού θα μπορούσε να προκαλέσει αλλοιώσεις στα τρόφιμα. Στη δοκιμή διάρκειας έξι εβδομάδων οι ερευνητές έδωσαν σε τυχαίως επιλεγμένη ομάδα μερικών εκατοντάδων παιδιών τριών, οκτώ και εννέα ετών, ποτά με πρόσθετα που είναι διαθέσιμα στο εμπόριο. Η δόση των καταναλισκόμενων προσθέτων ήταν ισοδύναμη με ένα ή δύο σερβιρίσματα καραμελών την ημέρα, είπαν οι ερευνητές.

Κατά τα άλλα η διατροφή των παιδιών ήταν ελεγχόμενη ώστε να αποφευχθούν άλλες πηγές πρόσθετων. Σε μια ομάδα σύγκρισης χορηγήθηκε placebo χωρίς πρόσθετο, το οποίο έμοιαζε και είχε παρόμοια γεύση.

Ολα τα παιδιά αξιολογήθηκαν για έλλειψη προσοχής και για υπερκινητικότητα από γονείς, διδασκάλους (για τα παιδιά σχολικής ηλικίας) και με τεστ από υπολογιστή. Ούτε οι ερευνητές, ούτε το εξεταζόμενο άτομο ήξερε ποιο ποτό είχε καταναλώσει.

Οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι τα παιδιά που είχαν καταναλώσει το ποτό που περιείχε πρόσθετο ήταν κατά πολύ πιο υπερδραστήρια και ότι είχαν βραχύτερο εύρος προσοχής.

Η μελέτη δεν προσπάθησε να συνδέσει συγκεκριμένη κατανάλωση με συγκεκριμένες συμπεριφορές. Οι συγγραφείς της μελέτης επισήμαναν ότι άλλη έρευνα έδειξε πως η υπερκινητικότατα θα μπορούσε να αυξηθεί σε σχεδόν λιγότερο από μια ώρα αφότου καταναλώθηκαν τα τεχνητά πρόσθετα.

Η μελέτη του Lancet δεν μπόρεσε να προσδιορίσει ποιο από τα πρόσθετα προκάλεσε τις χειρότερες αποδόσεις, επειδή όλα τα παιδιά έλαβαν συνδυασμούς προσθέτων. «Αυτή ήταν μια πολύ περίπλοκη μελέτη και θα χρειαστεί μία επιπλέον για να διαλευκανθούν ποια συστατικά προκάλεσαν την κάθε επίδραση», είπε ο καθηγητής Stevenson.

(Πηγή: "Καθημερινή" )

Παιδιά και έφηβοι με Διαβήτη. Προσοχή!

Τα περισσότερα περιστατικά διαβήτη που γίνεται διάγνωσή τους σε παιδιά είναι διαβήτης τύπου 1, παρόλο που τα περιστατικά επίπτωσης του διαβήτη τύπου 2 στους νέους αυξάνονται. Οι διατροφικές συστάσεις για τα παιδιά και τους εφήβους με διαβήτη τύπου 1 θα πρέπει να εστιαστούν στην υλοποίηση των στόχων που αφορούν τα επίπεδα γλυκόζης του αίματος, χωρίς να υπάρχει έντονη υπογλυκαιμία. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μέσα από τον εξατομικευμένο σχεδιασμό των γευμάτων και του διαιτολογίου, την χορήγηση και τους αλγόριθμους ινσουλίνης, την αυτό-παρακολούθηση της γλυκόζης του αίματος και την λήψη αποφάσεων βασισμένων στην γνώση και στο επερχόμενο αποτέλεσμα. Οι διατροφικές συστάσεις για τους νέους με διαβήτη τύπου 2 εστιάζονται στον υγιεινό τρόπο ζωής και στην περάτωση των στόχων θεραπείας, προκειμένου να ομαλοποιηθεί η γλυκαιμία.

Δεν υπάρχουν μελέτες με αντικείμενο τις απαιτήσεις σε θρεπτικά συστατικά των παιδιών και των εφήβων με διαβήτη, επομένως, οι διατροφικές συστάσεις βασίζονται στις ίδιες απαιτήσεις που έχουν όλα τα υγιή παιδιά και εφήβους. Τα παιδιά και οι έφηβοι θα πρέπει να κατορθώσουν να αποκτήσουν υγιεινές τροφικές συνήθειες, προκειμένου να διασφαλίσουν την επαρκή πρόσληψη των απαραίτητων βιταμινών και ιχνοστοιχείων. Γενικά, τα παιδιά στις ΗΠΑ δεν καταναλώνουν τις συνιστώμενες ποσότητες φρούτων και λαχανικών, αντίθετα με τα διαβητικά παιδιά που τα καταφέρνουν λίγο καλύτερα από τον γενικό πληθυσμό σε ορισμένες περιοχές. Σε μια αναφορά του 1996 πάνω στην διαιτητική πρόσληψη παιδιών ηλικίας 4-9 ετών με διαβήτη τύπου 1, παρατηρήθηκε ότι οι προσλήψεις ενέργειας, βιταμινών και ιχνοστοιχείων ήταν επαρκείς, ενώ η πρόσληψη φυτικής ίνας ήταν χαμηλότερη από την συνιστώμενη. Ενδιαφέρον παρουσιάζει επίσης μια αναφερόμενη μέση πρόσληψη κορεσμένων λιπών, η οποία υπερβαίνει τις συστάσεις του “The National Cholesterol Education Program (NCEP)”. Πολλά παιδιά καταναλώνουν κορεσμένα λίπη σε επίπεδα πολύ ανώτερα των συνιστώμενων. O «Οδηγός της Τροφικής Πυραμίδας», ο οποίος είναι ένα γενικό εργαλείο που περικλείει τις τροφικές προτιμήσεις και τις διαφορές μεταξύ των τροφικών επιλογών που αφορούν την ποικιλομορφία του πληθυσμού, μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να αυξηθεί η κατανάλωση φρούτων, λαχανικών, οσπρίων και δημητριακών και για να μειωθεί η πρόσληψη ολικού και κορεσμένου λίπους. ΕΝΕΡΓΕΙΑ

Πολλά παιδιά με διαβήτη τύπου 1 παρουσιάζονται στην διάγνωση να έχουν απώλεια βάρους η οποία θα πρέπει να αναπληρωθεί με την έναρξη της ινσουλινοθεραπείας, την ενυδάτωση και την επαρκή ενεργειακή πρόσληψη. Η καλύτερη μέθοδος για την εκτίμηση των ενεργειακών αναγκών ενός παιδιού ή εφήβου είναι ένα διατροφικό ιστορικό μιας τυπικής ημερήσιας πρόσληψης όπως αυτή προκύπτει από ένα «Ερωτηματολόγιο Προσλαμβανομένων Προηγούμενου 24ώρου» ή μια «3ήμερη Καταγραφή Προσλαμβανομένων», δεδομένου ότι η ανάπτυξη γίνεται εντός των φυσιολογικών επιπέδων. Η τυπική ημερήσια ενεργειακή πρόσληψη μπορεί να συγκριθεί με προσλήψεις αναφοράς γα φυσιολογική ανάπτυξη. Μια εκτίμηση της προσθήκης βάρους και της ανάπτυξης ξεκινά κατά την διάγνωση, μετά από καταγραφή του ύψους και του βάρους στα παιδιατρικά διαγράμματα ανάπτυξης του “Center for Disease Control”. Η επάρκεια της ενεργειακής πρόσληψης μπορεί επίσης να εκτιμηθεί παρακολουθώντας την προσθήκη βάρους και την ανάπτυξη σε τακτική βάση.

Θα πρέπει να δίνεται προσοχή στην όρεξη που έχει ένα παιδί, όταν προκαθορίζονται οι ενεργειακές του απαιτήσεις και η διατροφική του αγωγή. Για τον λόγο ότι οι ενεργειακές απαιτήσεις μεταβάλλονται με την ηλικία, την φυσική δραστηριότητα και τον ρυθμό ανάπτυξης, συνίσταται μια εκτίμηση του ύψους, του βάρους και της ενεργειακής πρόσληψης ανά 3-6 μήνες. Η επίτευξη καλού μεταβολικού ελέγχου είναι ζωτικής σημασίας για την φυσιολογική ανάπτυξη. Ωστόσο, η πρακτική του παρακρατούμενου φαγητού ή της πίεσης να τρώει το παιδί με συνέπεια τα προκαθορισμένα χωρίς να έχει όρεξη ως μέρος της προσπάθειας επίτευξης καλού μεταβολικού ελέγχου, είναι κουραστική και θα πρέπει να αποθαρρύνεται. ΒΑΣΙΚΑ ΘΡΕΠΤΙΚΑ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ

Η σύσταση της διατροφικής αγωγής στα βασικά θρεπτικά συστατικά θα πρέπει να είναι εξατομικευμένη και καθορισμένη σύμφωνα με την γλυκόζη του αίματος, τους στόχους για τα λιπίδια του πλάσματος και τις απαιτήσεις για ανάπτυξη. Τα παιδιά και οι έφηβοι με διαβήτη τύπου 1 δεν διατρέχουν υψηλό κίνδυνο για να εμφανίσουν δυσλιπιδαιμίες, αλλά θα πρέπει να παρακολουθούνται και να μετρούνται τακτικά σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές που ορίστηκαν από τον NCEP και τον “the American Academy of Pediatrics” στην αναφορά «Expert Panel on Blood Cholesterol Levels in Children and Adolescents». Η βήμα-βήμα προσέγγιση στον διαιτητικό χειρισμό των ανωμαλιών λιπιδίων όπως υποδεικνύεται από τον NCEP, συνιστά μια μείωση του ολικού λίπους, του κορεσμένου λίπους και της χοληστερόλης σε παιδιά ηλικίας άνω των 2 ετών. ΦΥΤΙΚΗ ΙΝΑ

Οι συστάσεις σε φυτική ίνα για παιδιά με διαβήτη είναι οι ίδιες που ισχύουν και για τα μη διαβητικά παιδιά. Συνιστάται ότι τα παιδιά ηλικίας άνω των 2 ετών θα πρέπει να αυξάνουν την πρόσληψη σε φυτική ίνα, σε ποσότητα ίση ή μεγαλύτερη από την ηλικία τους συν 5 gr/ ημέρα. ΦΥΣΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ

Η φυσική αδράνεια σχετίζεται με αρνητικές επιδράσεις στην υγεία. Παρεμβατικές στρατηγικές για ολόκληρη την οικογένεια που προάγουν την φυσική άσκηση για όλη την διάρκεια της ζωής, βοηθούν πιθανόν τα παιδιά να ξεπεράσουν αυτές τις αρνητικές επιδράσεις. Η φυσική δραστηριότητα, είναι επίσης πιθανό ότι, προάγει την μείωση των λιπιδίων στους έφηβους με διαβήτη.

ΝΕΑΝΙΚΟΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΤΥΠΟΥ 2

Η επιτυχής θεραπεία των παιδιών και των εφήβων με διαβήτη τύπου 2 διαμέσου της τροφικής αγωγής και της άσκησης, προϋποθέτει την παύση της υπερβολικής προσθήκης βάρους, την φυσιολογική ανάπτυξη και την επίτευξη των στόχων που αφορούν την γλυκόζη του αίματος και την HbAlc. Οι διατροφικές συστάσεις για τα παιδιά και τους εφήβους με διαβήτη τύπου 2 θα πρέπει ακόμα να επιδίδονται στην πρόληψη και άλλων νοσηρών ασθενειών, όπως είναι η υπέρταση και η δυσλιπιδαιμία.

Οι στρατηγικές αλλαγής της συμπεριφοράς προκειμένου να μειωθεί η πρόσληψη των υψηλών σε θερμίδες και λιπαρά τροφών, παράλληλα με την ενθάρρυνση για υγιεινές τροφικές συνήθειες και για τακτική φυσική άσκηση, θα πρέπει να θεωρηθεί για ολόκληρη την οικογένεια. Η τακτική άσκηση στα παχύσαρκα παιδιά, χωρίς να γίνει διαιτητική παρέμβαση, φαίνεται ότι οδηγεί σε ευνοϊκές αλλαγές στα τριγλυκερίδια του πλάσματος, στις συγκεντρώσεις της ινσουλίνης ορού και στο % λίπος σώματος. Ωστόσο, τα οφέλη της άσκησης εξαφανίζονται όταν τα παιδιά γίνουν λιγότερο δραστήρια.

Οι μεσολαβητικές στρατηγικές θα πρέπει να είναι οι κατάλληλες πολιτιστικά, να συμφωνούν με τους οικονομικούς πόρους της οικογένειας και να γίνεται συνεπής παρακολούθηση από όλες τις ειδικότητες που συνεργάζονται για την προστασία της υγείας του ασθενούς.

Οι έφηβοι των οποίων οι γονείς πάσχουν από διαβήτη τύπου 2 διατρέχουν περισσότερους παράγοντες κινδύνου –υψηλότερα επίπεδα ΒΜΙ, χοληστερόλης πλάσματος, τριγλυκεριδίων πλάσματος, ινσουλίνης ορού, γλυκόζης πλάσματος και δείκτης ανθεκτικότητας της ινσουλίνης και χαμηλότερα επίπεδα HDL χοληστερόλης πλάσματος– συγκρινόμενοι με τους έφηβους των οποίων οι γονείς δεν πάσχουν από διαβήτη. Αυτοί οι παράγοντες κινδύνου είναι δυνατόν να ανιχνευτούν έγκαιρα και παρέχουν κίνητρο για παρεμβάσεις, όπως είναι ο έλεγχος της προσθήκης βάρους και η αυξημένη σωματική άσκηση.

Υπάρχουν ορισμένες ενδείξεις που υποστηρίζουν την ορθότητα των κάτωθι ισχυρισμών:

• Ο εξατομικευμένος σχεδιασμός γευμάτων/διαιτολογίου, οι χορηγήσεις ινσουλίνης με την χρήση βασικής και σε χάπι ινσουλίνης και οι αλγόριθμοι ινσουλίνης, μπορούν να παρέχουν ευλυγισία στα παιδιά με διαβήτη τύπου 1 και στις οικογένειες τους, εξυπηρετώντας τις φορές που οι ώρες των γευμάτων είναι ακανόνιστες, η όρεξη δεν είναι σταθερή και τα επίπεδα φυσικής δραστηριότητας ποικίλλουν.
• Τα στοιχεία που προκύπτουν από τις τακτικές μετρήσεις της γλυκόζης του αίματος μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την συνένωση της χορήγησης ινσουλίνης με το πρόγραμμα των γευμάτων , των snacks και της άσκησης.
• Οι θρεπτικές απαιτήσεις των παιδιών και των εφήβων με διαβήτη τύπου 1 ή τύπου 2 φαίνεται πως είναι παρόμοιες με αυτές των συνομηλίκων όχι-διαβητικών παιδιών και εφήβων.
• Στα παχύσαρκα παιδιά, η αυξημένη φυσική δραστηριότητα βελτιώνει τα λιπίδια του πλάσματος και την ευαισθησία της ινσουλίνης.

Ο ακόλουθος ισχυρισμός είναι βασισμένος στην ομοφωνία των εμπειρογνωμόνων:

Δεν έχει προσδιοριστεί η επιτυχής υγιεινή διαιτητική αγωγή για τους νέους με διαβήτη τύπου 2.

Παναγιωτοπούλου Ευαγγελία, Διαιτολόγος Διατροφολόγος, Πτυχιούχος Α.ΤΕ.Ι.Θ.