Εκδηλώνεται με ένα ή περισσότερα από τα ακόλουθα συμπτώματα: πόνο, μυϊκό σπασμό, μυοπεριτοναϊκό πόνο (trigger points), πονοκέφαλο, οπτικές ή ακουστικές διαταραχές, αιμωδίες στα άκρα ή και περιφερικά άλγη, περιορισμό κινητικότητας του αυχένα, διαταραχές ψυχοσύνθεσης (άγχος, κατάθλιψη κ.ά.), ζάλη, ίλιγγο, ναυτία και εμετό, πόνο στον τράχηλο, δυσκαμψία.
Aιτίες
Οι αιτίες πρόκλησης πόνου στον αυχένα και στην ευρύτερη περιοχή ορισμένες φορές είναι πολλές και όχι πάντα ευδιάκριτες. Συχνά δεν υπάρχει αντιστοιχία μεταξύ ακτινολογικών ευρημάτων και συμπτωμάτων. Έντονες εκφυλιστικές αλλοιώσεις μπορεί να προκαλούν ελάχιστο ή και καθόλου πόνο ενώ αντίθετα να υπάρχουν πόνοι ή και νευρολογικά συμπτώματα με ελάχιστα ή και καθόλου ακτινολογικά ευρήματα.
Κυριότερες αιτίες του αυχενικού συνδρόμου θα μπορούσαμε να αναφέρουμε: οστεόφυτα, κήλη μεσοσπονδυλίου δίσκου, οστικές κακώσεις, συγγενείς ανωμαλίες (π.χ. υπεράριθμη πλευρά), πίεση από αγγεία, μετατραυματικές συμφύσεις, ακραίες κινήσεις (π.χ. Whiplash), υπερβολική διάταση νεύρου, εκφυλιστικές αλλοιώσεις, οστεοπορωτικά κατάγματα, νόσοι του κολλαγόνου, χωροκατακτητικές εξεργασίες, μυϊκή δυσλειτουργία ή ακόμα η πολλές ώρες εργασίας στο γραφείο, η ακινησία και λανθασμένη στάση στη καρέκλα μπορεί να προκαλέσει αυχενικό σύνδρομο.
Αναλύοντας το μηχανισμό της μυϊκής δυσλειτουργίας, ο οποίος είναι συνυπεύθυνος μαζί με τη δυσλειτουργία των τριών άνω αυχενικών σπονδύλων για τον αυχενογενή πονοκέφαλο (tension type headache), διαπιστώνουμε ότι η μυϊκή δυσλειτουργία (tension neck) έχει σαν αποτέλεσμα την αλλαγή στη στάση της κεφαλής, του αυχένα και τη δυσλειτουργία των αρθρώσεων.
Συνέπεια των τελευταίων είναι η καταπόνηση των μεσοσπονδύλιων δίσκων, των μεσοσπονδύλιων αρθρώσεων (facet’s), των συνδέσμων και οι πιέσεις νεύρων που εάν παραμείνουν, δευτερογενώς θα προκαλέσουν τον εκφυλισμό τους. Η μυϊκή δυσλειτουργία οφείλεται στους ακόλουθους σφιχτούς μύες: τον άνω τραπεζοειδή, ανελκτήρα της ωμοπλάτης, στερνοκλειδομαστοειδή, σκαληνούς, μεγάλο και μικρό θωρακικό, υπινιακούς μύες καθώς επίσης και στην αδυναμία των εν τω βάθει καμπτήρων της κεφαλής και του αυχένα, μέσου και κάτω τραπεζοειδή.
Ο πόνος εντοπίζεται στην αυχενική και ινιακή περιοχή με επέκταση στους κροτάφους, το μέτωπο, πίσω από τις κόγχες των ματιών, στη κορυφή του κρανίου, το αυτί, τις ωμοπλάτες και το πρόσθιο θωρακικό τοίχωμα και επιδεινώνεται μετά από έντονες κινήσεις του αυχένα ή από παρατεταμένη κακή στάση. Συνυπάρχουν επίσης άγχος, εύκολη κόπωση, οφθαλμοκινητικές διαταραχές, φωνοφοβία και φωτοφοβία και μειωμένα επίπεδα σεροτονίνης στο πλάσμα.
Μύες του αυχένα
Εξωαυχενικοί παράγοντες ενοχοποιούνται επίσης, όπως παθήσεις των οφθαλμών (βλάβες του κερατοειδή, γλαύκωμα, οπτική νευρίτιδα κ.α.) και οι διάφορες κρανιακές νευραλγίες. Ο ψυχοσυναισθηματικός παράγοντας, όπως το άγχος και η κατάθλιψη, επιδεινώνουν επίσης την αίσθηση του πόνου (θεωρία του πόνου). Σημαντικοί επίσης μύες στη πρόκληση πονοκεφάλου θεωρούνται και οι μασητήριοι, κυρίως σε δυσλειτουργίες της κροταφογναθικής άρθρωσης.
Διάγνωση
Η διαγνωστική προσέγγιση ξεκινά με τη λήψη του ατομικού και στη συνέχεια του οικογενειακού ιστορικού. Ο εξεταστής προσπαθεί με ειδικές ερωτήσεις να προσεγγίσει το πρόβλημα.
Ο ασθενής απαντά σε ερωτήσεις για την ηλικία του, το επάγγελμα, τα ενδιαφέροντά του, πόσο καιρό πονάει, πότε πονάει, πώς ξεκίνησε ο πόνος, αν οι καιρικές συνθήκες επηρεάζουν τα συμπτώματα του, πως είναι ο πόνος κατά τη διάρκεια του ύπνου, τι αισθάνεται και σε ποιο μέρος του σώματος, τι κάνει για να ανακουφιστεί, τι φάρμακα παίρνει, τι άλλα προβλήματα υγείας έχει, πόσο τον επηρεάζει στις καθημερινές του δραστηριότητες, για τυχόν προβλήματα υγείας συγγενικών προσώπων και οτιδήποτε άλλο κρίνει ο εξεταστής σημαντικό για να έχει μια όσο το δυνατό πλήρη εικόνα του προβλήματος.
Η εξέταση συνεχίζεται με το νευρολογικό έλεγχο. Αυτός περιλαμβάνει τον έλεγχο της μυϊκής ισχύος, της αισθητικότητας, των αντανακλαστικών, της στάσης και βάδισης, της ισορροπίας και, τέλος, τον ηλεκτροφυσιολογικό έλεγχο.
Επόμενο στάδιο είναι ο ακτινολογικός έλεγχος, που περιλαμβάνει τα ακόλουθα:
- κλασική ακτινογραφία
- αξονική ή μαγνητική
- μυελογραφία
- θερμογραφία
- σπινθηρογράφημα οστών
- αγγειογραφία
Υπάρχουν ορισμένα χαρακτηριστικά που απαιτούν ιδιαίτερη προσοχή στη διαγνωστική προσέγγιση. Για παράδειγμα, το σύμπτωμα του ξαφνικού έντονου πονοκεφάλου μπορεί να σημαίνει:
- μηνιγγίτιδα
- ανεύρυσμα
- υπαραχνοειδή αιμορραγία
- χαμηλή ενδοκρανιακή πίεση
- κροταφική αρτηρίτιδα
- εξωμηνιγγικό/ενδομινιγγικό καρκίνο
Θεραπεία
Η θεραπεία στο οξύ στάδιο περιλαμβάνει ξεκούραση και τη χρήση κολάρου. Το κολάρο περιορίζει τις κινήσεις που προκαλούν ερεθισμό στις διάφορες κατασκευές του αυχένα, αποφορτίζει τις ενεργητικές και παθητικές δομές και δίνει ένα αίσθημα ασφάλειας.
Πρέπει όμως να χρησιμοποιείται για σύντομο χρονικό διάστημα προς αποφυγή μυϊκών ατροφιών και να συνδυάζεται με ήπιες ασκήσεις για διατήρηση της αντοχής και τροφικότητας των κατασκευών της περιοχής. Στο στάδιο αυτό, αν κρίνει ο γιατρός, χορηγείται φαρμακευτική αγωγή.
Η φυσικοθεραπεία μπορεί να ξεκινήσει άμεσα με θερμοθεραπεία, ηλεκτροθεραπεία και μάλαξη με σκοπό τη μείωση του πόνου, ελάττωση του σπασμού, αύξηση της αιμάτωσης και προώθηση της φλεγμονής. Ακόμη στο στάδιο αυτό ο ασθενής ενημερώνεται για το πώς θα χρησιμοποιεί εργονομικά το σώμα του ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος υποτροπής.
Όταν μειωθούν τα συμπτώματα ξεκινά το σημαντικότερο τμήμα της αποκατάστασης, η κινησιοθεραπεία. Περιλαμβάνει τη διάταση των βραχυμένων κατασκευών και την ενδυνάμωση των εν τω βάθει καμπτήρων μυών του αυχένα και των σταθεροποιών της ωμοπλάτης. Σημαντικό στο στάδιο αυτό είναι η εκγύμναση των αυτόχθονων μυών της αυχενικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης.
Το λάθος γίνεται στην πρόωρη εκγύμναση του τραπεζοειδούς, σκαληνών, στερνοκλειδομαστοειδή και ανελκτήρα της ωμοπλάτης. Οι μύες αυτοί δημιουργούν μεγάλα φορτία (ροπή στρέψης) στον αυχένα αν δεν προηγείται η ενεργοποίηση των αυτόχθονων μυών του αυχένα. Οι τελευταίοι, λόγω της άμεσης πρόσφυσης σε κάθε ένα σπονδυλικό επίπεδο αυξάνουν τη σταθερότητα (ακαμψία) των σπονδυλικών επιπέδων.
Ο ασθενής εκπαιδεύεται στην ενεργοποίηση των μυών με τη σωστή σειρά και στο σωστό χρόνο. Γίνεται εκμάθηση της σωστής στάσης και διορθώνονται τα λανθασμένα κινητικά πρότυπα, ώστε να αποφεύγεται η υπερβολική καταπόνηση των μυών και των αρθρώσεων.
Σημαντικό ρόλο στην αποκατάσταση κατέχει η χειροπρακτική παρέμβαση (manual therapy). Ο εξειδικευμένος φυσικοθεραπευτής στη χειροπρακτική μπορεί να εντοπίσει το υποκινητικό ή υπερκινητικό επίπεδο, το ακριβές επίπεδο του πόνου και να αποκαταστήσει τη φυσιολογική σπονδυλική λειτουργία. Η αποκατάσταση περιλαμβάνει τεχνικές αρθρικής κινητοποίησης, κινητοποίηση νευρικού ιστού, τεχνικές μαλακών μορίων και εξειδικευμένη άσκηση.
Σε περίπτωση αποτυχίας της συντηρητικής αγωγής το επόμενο στάδιο είναι η χειρουργική θεραπεία. Η συντηρητική θεραπεία πρέπει να διατηρείται 6-12 εβδομάδες πριν αποφασιστεί η χειρουργική θεραπεία. Απόλυτες ενδείξεις άμεσης χειρουργικής αποσυμπίεσης είναι τα σοβαρά νευρολογικά ελλείμματα λόγω πίεσης νωτιαίου μυελού ή ρίζας.
Γράφει ο Αντώνης Στουραΐτης, Καθηγητής Φυσικής Αγωγής – Φυσικοθεραπευτής
e-mail: antonistouraitis@hotmail.com
Αναγνωρίστε το
Το συνηθέστερο σύµπτωµα είναι ο πόνος κυρίως στον αυχένα, ο οποίος επιδεινώνεται µε τις κινήσεις του κεφαλιού. Συχνά αντανακλά και σε περιοχές του άνω κορµού, όπως ανάµεσα στις ωµοπλάτες, τον ώµο, το βραχίονα, τον πήχη ή τα δάχτυλα, ενώ µπορεί να συνοδεύεται από µουδιάσµατα, µυϊκή αδυναµία και πονοκέφαλο.
Γιατί συμβαίνει;
Ρευµατικές και εκφυλιστικές παθήσεις και τραυµατισµοί µπορούν να προκαλέσουν βλάβες στον αυχένα, όπως φλεγµονή των σπονδυλικών αρθρώσεων, µυϊκούς σπασµούς κ.ά. Ρόλο όµως παίζει και η στάση του σώµατος. Γι’ αυτό πρέπει να κρατάµε το κεφάλι µας όσο µπορούµε όρθιο, σε ευθεία µε τη σπονδυλική µας στήλη.
Αντιμετωπίζεται µε…
Ανάπαυση και κολάρο: Είναι απαραίτητα σε οξείες καταστάσεις πόνου ώστε να αποσυµφορηθούν οι σπόνδυλοι, να µειωθούν τα συµπτώµατα και να γίνει θεραπεία. Συνήθως η χρήση κολάρου δεν υπερβαίνει τις δύο µέρες (αν και φοριέται ανάλογα µε την περίπτωση) ώστε ο αυχένας να µην συνηθίσει την υποστήριξη.
Φαρµακευτική αγωγή: Αποτελείται συνήθως από παυσίπονα, αντιφλεγµονώδη και µυοχαλαρωτικά.
Φυσικοθεραπεία: Στοχεύει στη µείωση του πόνου, την αποκατάσταση της λειτουργικότητας του αυχένα και την εκπαίδευση του ασθενούς µε σκοπό την πρόληψη.
Διατάσεις αυχένα
Εκτελέστε τες τακτικά µέσα στην ηµέρα και προλάβετε το αυχενικό.
A. Καθίστε άνετα, µε τους ώµους πίσω κοιτώντας µπροστά. Σκύψτε αργά το κεφάλι, µείνετε για 15’’ και επιστρέψτε πάλι αργά. Κάντε 3 επαναλήψεις.
Β. Καθίστε όπως προηγουµένως. Φέρτε αργά το κεφάλι προς τον ένα ώµο και µείνετε για 15’’. Επιστρέψτε και επαναλάβετε απ’ την άλλη. Κάντε 3 επαναλήψεις για κάθε πλευρά.
Γ. Πάρτε την ίδια αρχική θέση και στρίψτε αργά το κεφάλι προς τη µία πλευρά. Μείνετε για 15’’. Επιστρέψτε αργά και κάντε το ίδιο από την άλλη. Επαναλάβετε 3 φορές για κάθε πλευρά.
Tip: Αν ο πόνος δεν µειώνεται όταν κοιµάστε ή συνοδεύεται από πυρετό, ναυτία και διαταραχή της βάδισης ή της όρασης, συµβουλευτείτε αµέσως τον γιατρό σας.
Της ΧΡΥΣΑΣ ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΥ
ΜΕ ΤΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΤΟΥ ΑΝΔΡΕΑ ΦΑΤΟΥΡΟΥ, ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΥΤΗ
Aντιµετωπίστε την ψύξη
Η απότοµη εναλλαγή θερµοκρασίας, όταν περνάµε από τη ζέστη στο κρύο, µπορεί να προκαλέσει ενοχλητικά συµπτώµατα, κυρίως στον αυχένα, την πλάτη αλλά και το πρόσωπο, γνωστά ως «ψύξη» ή επιστηµονικά «µυϊκό σπασµό». Τι συστήνουν οι ειδικοί;Ορθοπεδικός*
1. Επάλειψη µε θερµαντική αλοιφή ή χρήση πάγου ανάλογα µε τη γνωµάτευση.
2. Λήψη φαρµάκων (συνήθως µυοχαλαρωτικών και αναλγητικών).
3. Χρήση κολλάρου αν το πρόβληµα είναι στον αυχένα και τα συµπτώµατα έντονα.
4. Φυσικοθεραπεία, που
συνήθως περιλαµβάνει διαθερµίες, υπέρηχους και χειροµαλάξεις
µε κινησιοθεραπεία.
5. Χρήση θερµοφόρας ή ζεστής κοµπρέσας αν η ψύξη είναι στο πρόσωπο.
6. Προφύλαξη µε το κατάλληλο ντύσιµο από τις απότοµες εναλλαγές θερµοκρασίας.
* Είναι ο πρώτος γιατρός στον οποίο πρέπει να απευθυνθείτε σε µια τέτοια περίπτωση.
Φυσικοθεραπευτής
1. Αν η ψύξη είναι στον αυχένα, συστήνονται ειδικές ασκήσεις που βοηθούν να διατηρείται η κινητικότητα στην περιοχή και εργονοµία για σωστή στάση του σώµατος ώστε ο αυχένας να είναι ευθυτενής. Επίσης, καλό είναι να µην στηρίζετε το ακουστικό του τηλεφώνου στον ώµο όταν µιλάτε.
2. Αν δουλεύετε µε υπολογιστή,
η οθόνη πρέπει να είναι ακριβώς µπροστά σας σε ευθεία µε το κεφάλι και η καρέκλα σας να έχει µπράτσα για να ακουµπούν
οι αγκώνες.
3. Μην γυµνάζεστε χωρίς να έχετε πρώτα κάνει προθέρµανση και µετά αποθέρµανση.
Εναλλακτικός θεραπευτής
1. Ρεφλεξολογία, ινδικό κεφαλής (τεχνική µάλαξης που εστιάζει κυρίως στο κεφάλι και στον αυχένα), θιβετιανή µάλαξη (είδος µάλαξης µε έλαια και βεντούζες).
2. Μασάζ µε αιθέρια έλαια πεύκου, ευκάλυπτου και καµφοράς (5 σταγόνες σε 100 ml αµυγδαλέλαιο ή θερµαντικό λάδι βαλσάµικο).
3. Ένα ζεστό µπάνιο µε τα ίδια έλαια. Πρέπει ωστόσο να αποφεύγετε να κάνετε ντους ή µπάνιο λίγο πριν βγείτε έξω. Επίσης δεν πρέπει να αφήνετε τα µαλλιά σας βρεγµένα όταν λούζεστε.
Πηγή: mensonly
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου