Λίπη: Τα καλά, τα κακά και τα χειρότερα

Πόσο λίπος;

Με το σημερινό τρόπο διατροφής είναι δύσκολο να λείψει το λίπος από τη διατροφή μας και επομένως να έχουμε δυσάρεστες συνέπειες από την έλλειψή του. Συνήθως συμβαίνει το αντίθετο, καθώς το λίπος υπάρχει στις περισσότερες τροφές που καταναλώνουμε και σε ορισμένες μάλιστα σε πολύ υψηλή περιεκτικότητα, πράγμα που σημαίνει ότι εύκολα μπορεί κανείς να ξεπεράσει τις απαιτούμενες ποσότητες κατά πολύ. Γι’ αυτό χρειάζεται προσοχή. Η συνολική ημερήσια πρόσληψη λίπους στη διατροφή μας με βάση τις συστάσεις διεθνών φορέων και οργανισμών δεν θα πρέπει να ξεπερνάει το 30-35% των συνολικών θερμίδων που προσλαμβάνουμε ημερησίως. Η ποσότητα που πρέπει να καταναλώνουμε καθημερινά εξαρτάται και από το είδος του λίπους. Για τα μέγιστα οφέλη στην υγεία, οι επιστήμονες συνιστούν το μεγαλύτερο ποσοστό να προέρχεται από μονοακόρεστα λίπη (ελαιόλαδο).

Eίναι νόστιμα, είναι «αμαρτωλά», είναι κυνηγημένα και παρεξηγημένα. Βούτυρο, ελαιόλαδο, μαργαρίνες, σπορέλαια δίνουν γεύση στη διατροφή μας, μπορούν όμως να μας φορτώσουν με αρκετά κιλά και ορισμένα από αυτά μπορούν να βλάψουν την υγεία μας. Παρ’ όλα αυτά, δεν πρέπει να αποφεύγετε τα λίπη γενικώς. Το λίπος είναι απαραίτητο για την υγεία μας, αρκεί να ξέρουμε τι είδους και πόσο να τρώμε, καθώς και πώς να το μαγειρεύουμε.

Γιατί μας χρειάζεται το λίπος
Το λίπος αποτελεί ένα από τα τρία βασικά συστατικά που πρέπει να προσλαμβάνονται μέσω της διατροφής (τα άλλα δύο είναι οι πρωτεΐνες και οι υδατάνθρακες) για την ομαλή ανάπτυξη και υγεία του οργανισμού. Το λίπος αποτελεί, επίσης, μια συμπυκνωμένη πηγή ενέργειας καθώς 1 γραμμάριο λίπους προσφέρει στον οργανισμό 9 θερμίδες. Επιπλέον, το αποθηκευμένο λίπος προστατεύει τα οστά και τα όργανα, διατηρεί τη θερμοκρασία του σώματος σε ένα στενό εύρος (θερμομόνωση) και αποτελεί βασικό συστατικό των κυτταρικών μεμβρανών που περιβάλλουν, προφυλάσσουν και σχηματοποιούν τα κύτταρά μας. Χωρίς αυτές τις μεμβράνες, θα ήταν αδύνατη η ύπαρξη των κυττάρων του οργανισμού και κατά συνέπεια δεν θα υπήρχε ζωή.

+ ΤΑ ΚΑΛΑ
Μονοακόρεστα λιπαρά
Τα μονοακόρεστα λιπαρά αποτελούν το «καλό» λίπος, γιατί ενταγμένα σε μια ισορροπημένη διατροφή όχι μόνο δεν προκαλούν προβλήματα, όπως το κορεσμένο λίπος, αλλά προστατεύουν κιόλας από την εμφάνιση διάφορων νοσημάτων, όπως τα καρδιαγγειακά νοσήματα και ο σακχαρώδης διαβήτης, καθώς μειώνουν ελαφρά τη χοληστερίνη, ενώ δεν επηρεάζουν ή -κατά άλλους ερευνητές- ελαφρώς αυξάνουν τα επίπεδα της ΗDL («καλής» χοληστερίνης).
Πηγές: Η κυριότερη πηγή μονοακόρεστων είναι το ελαιόλαδο. Επίσης, μικρότερες ποσότητες περιέχονται στα σπορέλαια (καλαμποκέλαιο, ηλιέλαιο, σογιέλαιο κλπ.), στο αβοκάντο, στο σουσάμι, στο ταχίνι, στα αμύδγαλα, στα αράπικα φιστίκια και στα καρύδια.
Πώς επηρεάζουν την υγεία μας. Από μελέτες που έγιναν σε κατοίκους χωρών της Μεσογείου κατά τις δεκαετίες ’50 και ’60 και συνεχίζονται μέχρι σήμερα, φάνηκε ότι η συχνότητα εκδήλωσης ασθενειών όπως οι καρδιαγγειακές παθήσεις και ορισμένες μορφές καρκίνου ήταν κατά πολύ μικρότερη στους μεσογειακούς λαούς από ό,τι στους Βορειοευρωπαίους. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η μεσογειακή δίαιτα βασίζεται, λόγω κυρίως του ελαιόλαδου, σε μονοακόρεστα λιπαρά, ενώ η βορειοευρωπαϊκή κυρίως στα κορεσμένα λιπαρά. Επίσης, σε διαβητικούς ασθενείς παρατηρήθηκε σημαντική βελτίωση του επιπέδου σακχάρου στο αίμα τους μετά την κατανάλωση μονοακόρεστων, σε αντίθεση με τους διαβητικούς, που κατανάλωναν άλλες μορφές λιπαρών οξέων (κορεσμένα, πολυακόρεστα). Επιπλέον, υπάρχουν σημαντικές ενδείξεις ότι το ελαιόλαδο προστατεύει και από τον καρκίνο. Η δράση του αυτή οφείλεται κυρίως στη βιταμίνη Ε (μια από τις βασικές αντιοξειδωτικές βιταμίνες) και στις πολυφαινόλες που περιέχει. Χάρη, λοιπόν, στην αντιοξειδωτική του ικανότητα, προστατεύει τα κύτταρα και τους ιστούς του οργανισμού από τις ελεύθερες ρίζες που προκαλούν την καταστροφή τους.
Πόσο μονοακόρεστο λίπος να καταναλώνουμε; Τα τελευταία χρόνια οι διατροφικές συστάσεις κλίνουν ολοένα και περισσότερο προς την αύξηση της κατανάλωσης μονοακόρεστων λιπαρών στη διατροφή μας σε σχέση με
άλλα είδη. Έτσι, η ημερήσια πρόσληψή τους μπορεί να φτάνει μέχρι και το 15% των συνολικών θερμίδων που προσλαμβάνετε ημερησίως. Αν, δηλαδή, χρειάζεστε 2.000 θερμίδες την ημέρα, οι 300 θα προέρχονται από μονοακόρεστο λίπος, το οποίο αναλογεί σε περίπου 33 γρ. την ημέρα.
Κατά το μαγείρεμα. Ασφαλέστερο έλαιο για το μαγείρεμα είναι το ελαιόλαδο γιατί έχει μεγάλη αντοχή στις υψηλές θερμοκρασίες. Έτσι μπορεί να φτάσει στους 210ο C χωρίς να διασπαστεί. Αντίθετα, άλλα φυτικά έλαια, όπως το σογιέλαιο και το ηλιέλαιο, δεν αντέχουν να μείνουν αδιάσπαστα σε θερμοκρασίες άνω των 170ο C. Κατά τη διάσπασή τους δημιουργούνται βλαβερές ουσίες, δυνάμει καρκινογόνες. Γνωρίζοντας λοιπόν ότι η θερμοκρασία τηγανίσματος είναι περίπου 180ο C, προτιμήστε το ελαιόλαδο.

Πολυακόρεστα λιπαρά
Τα πολυακόρεστα λιπαρά αποτελούν καλής ποιότητας λιπαρά. Στα πολυακόρεστα ανήκουν τα ω-3 και ω-6
λιπαρά, με διαφορετικές δράσεις το καθένα, τα οποία είναι άκρως απαραίτητο να συμπεριλαμβάνονται στη διατροφή μας, γιατί ο οργανισμός μας δεν μπορεί να τα συνθέσει μόνος του.
Πηγές: Τα ω-3 περιέχονται σε ορισμένους ξηρούς καρπούς (στα καρύδια και στα αμύγδαλα), στο λιναρόσπορο, στη σόγια, στα άγρια χόρτα (π.χ. γλιστρίδα, αντράκλα), στα λιπαρά ψάρια (π.χ. σολομός, σαρδέλες, γαύρος και σκουμπρί). Τα ω-6 περιέχονται κυρίως στις φυτικές μαργαρίνες και σε φυτικά σπορέλαια (όπως το αραβοσιτέλαιο, το ηλιέλαιο, το σογιέλαιο).
Πώς επηρεάζουν την υγεία μας. Τα ω-3 και ω-6 λιπαρά είναι απαραίτητα για την καλή ανάπτυξη και λειτουργία του εγκεφάλου, την αποτελεσματικότητα του ανοσοποιητικού συστήματος, το σχηματισμό κυτταρικών μεμβρανών, το σχηματισμό ορμονών που σχετίζονται με την αναπαραγωγική λειτουργία. Τα ω-3 συμβάλλουν κυρίως στη μείωση της αρτηριακής πίεσης και φαίνεται να δρουν προστατευτικά έναντι καρδιαγγειακών νοσημάτων. Τα πολυακόρεστα λιπαρά, ενταγμένα σε ένα ισορροπημένο διαιτολόγιο, συντελούν στη μείωση της ολικής και «κακής» χοληστερίνης.
πόσα πολυακόρεστα λιπαρά να καταναλώνουμε; Μια ισορροπημένη διατροφή θα πρέπει να περιέχει περίπου 10% των ημερησίων θερμίδων σε πολυακόρεστα λιπαρά, δηλαδή περίπου 22 γρ. την ημέρα για κάποιον που χρειάζεται 2.000 θερμίδες. Από αυτά, το μεγαλύτερο ποσοστό, περίπου το 80%, θα πρέπει να είναι ω-6 λιπαρά και το υπόλοιπο 20% να είναι ω-3 και άλλα πολυακόρεστα (αναλογία που με το σημερινό τρόπο διατροφής έχει ανατραπεί).
Κατά το μαγείρεμα. Τα μαγειρικά έλαια που είναι πλούσια σε πολυακόρεστα λιπαρά οξέα, όπως οι μαργαρίνες και τα σπορέλαια, αποτελούν τα πιο ευαίσθητα στο μαγείρεμα λιπαρά. Η θερμική επεξεργασία τα μετατρέπει στα ιδιαίτερα επιβλαβή για την υγεία μας trans λιπαρά. Γι’ αυτό κατά το μαγείρεμα να προτιμάτε πάντα το ελαιόλαδο. Είναι προτιμότερο τα πολυακόρεστα να τα προσλαμβάνετε από τους ξηρούς καρπούς, τα λιπαρά ψάρια και τα χόρτα.

1 κουταλιά ελαιόλαδο, σπορέλαιο, μαργαρίνη ή βούτυρο αντιστοιχεί σε 15 γρ. περίπου και μας δίνει 135 θερμίδες

+ ΤΑ ΚΑΚΑ
Κορεσμένα λιπαρά
Θεωρούνται «κακά» λιπαρά γιατί είναι αυτά που σχετίζονται με καρδιαγγειακά νοσήματα και διάφορες μορφές καρκίνου. Η αυξημένη κατανάλωσή τους οδηγεί σε αύξηση της ολικής και της «κακής» (LDL) χοληστερίνης.
Πηγές: Oι σημαντικότερες πηγές κορεσμένων λιπαρών είναι τα ζωικά λίπη, όπως τα πλήρη γαλακτοκομικά προϊόντα (γάλα, γιαούρτι, τυρί), το λίπος του κρέατος, το αυγό, η κρέμα γάλακτος, το βούτυρο και ορισμένες φυτικές τροφές, όπως η καρύδα.
Πώς επηρεάζουν την υγεία μας. Μελέτες σε δυτικές χώρες με αυξημένη κατανάλωση κορεσμένων λιπαρών δείχνουν ραγδαία αύξηση της αρτηριοσκλήρυνσης, της υπέρτασης και των εγκεφαλικών και καρδιακών επεισοδίων. Η συσσώρευση λίπους στα αγγεία φαίνεται ότι αποτελεί την απαρχή όλων αυτών των προβλημάτων. Στις ίδιες χώρες αυξάνονται και τα περιστατικά εμφάνισης ορισμένων μορφών καρκίνου, όπως του στομάχου και του παχέος εντέρου. πόσο κορεσμένο λίπος να καταναλώνουμε; Η ημερήσια πρόσληψη κορεσμένου λίπους μπορεί να φτάνει το πολύ μέχρι και το 10% των συνολικών θερμίδων που παίρνετε μέσω της διατροφής σας καθημερινά. Αυτό σημαίνει ότι για ένα μέσο υγιή άνθρωπο, ο οποίος χρειάζεται 2.000 θερμίδες την ημέρα, οι 200 θερμίδες θα προέρχονται από κορεσμένο λίπος, το οποίο αναλογεί σε περίπου 22 γρ. την ημέρα.
Κατά το μαγείρεμα. Τα πιο συνηθισμένα μαγειρικά λίπη και έλαια που περιέχουν κυρίως κορεσμένα λιπαρά είναι το βούτυρο, η κρέμα γάλακτος και το φοινικέλαιο. Βασικό χαρακτηριστικό τους είναι ότι, λόγω της δομής τους, δεν αλλοιώνονται εύκολα κατά το μαγείρεμα. Ωστόσο, και μόνο το γεγονός ότι περιέχουν κυρίως κορεσμένο λίπος -με τις αρνητικές επιπτώσεις που ήδη αναφέρθηκαν-, θα πρέπει να αποτρέπει τη συστηματική χρήση τους.

! ... ΚΑΙ ΤΑ ΧΕΙΡOΤΕΡΑ
Trans λιπαρά
Μια ιδιαίτερη κατηγορία λιπαρών είναι τα trans. Στην πραγματικότητα δεν αποτελούν εντελώς ξεχωριστή κατηγορία, αλλά υποπροϊόν της θερμικής κυρίως επεξεργασίας των πολυακόρεστων λιπαρών. Συγκεκριμένα, πρόκειται για λίπη που έχουν υποστεί τη βιομηχανική διεργασία της υδρογόνωσης, για να είναι ανθεκτικά στην οξείδωση και να έχουν στερεά μορφή, όπως κάποιες μαργαρίνες.
Πηγές: Τρόφιμα τα οποία περιέχουν trans λιπαρά είναι κυρίως τα πατατάκια, τα γαριδάκια, τα μπισκότα, τα αρτοσκευάσματα τύπου κρουασάν, οι έτοιμες ζύμες, οι τηγανητές πατάτες των fast food, τα τηγανητά λαχανικά που καταναλώνουμε έξω, όπως τα onion rings κλπ.
Πώς επηρεάζουν την υγεία μας. Τα trans είναι τα πλέον επιβλαβή λιπαρά, αφού οδηγούν όχι μόνο σε αύξηση της ολικής και της «κακής» χοληστερίνης, αλλά και σε μείωση της «καλής». Ενοχοποιούνται σήμερα για προβλήματα που αφορούν την καρδιά και τα αγγεία, με κυριότερο αυτό της αρτηριοσκλήρυνσης.
Πόσα trans να καταναλώνουμε; Η ημερήσια πρόσληψη πρέπει να είναι μηδενική. Επειδή όμως αυτό δεν είναι πάντα εφικτό, φροντίστε τουλάχιστον να περιορίσετε στο ελάχιστο την κατανάλωση trans λιπαρών οξέων.

Πόσο λίπος έχει
Tρόφιμο (σε γρ.) Koρεσμένο Mονοακόρεστο Πολυακόρεστο
Γάλα αγελάδας (1 ποτήρι) 4,55 1,98 0,48
Αυγό (1 τεμάχιο) 3,15 3,89 1,41
Χοιρινή μπριζόλα (150 γρ.) 8,1 10,5 2,52
Μοσχαρίσια μπριζόλα (150 γρ.) 6,74 8,61 0,9
Κοτόπουλο (150 γρ.) 2,45 2,85 2,4
Ξιφίας (150 γρ.) 2,1 3 1,8
Σολομός (150 γρ.) 1,94 4,1 5
Ελαιόλαδο (1 κουταλιά) 1,86 9,85 1,4
Αραβοσιτέλαιο (1 κουταλιά) 1,76 3,75 7,43
Μαργαρίνη μαλακή (1 κουταλιά) 2,73 3,59 2,48
Βούτυρο (1 κουταλιά) 7,3 2,98 0,43
Πατάτες τηγανητές (τηγανισμένες σε σπορέλαιο) 4,54 12 5,29
(1 μερίδα-150 γρ.)
Σοκολάτα γάλακτος (1 κομμάτι 30 γρ.) 6,9 5,28 0,4
Πατατάκια (1 σακουλάκι-150 γρ.) 14,17 10,9 30

Ευχαριστούμε για τη συνεργασία τον κ. Χάρη Γεωργακάκη, κλινικό διαιτολόγο-διατροφολόγο, πρόεδρο του Πανελλήνιου Συλλόγου Διαιτολόγων-Διατροφολόγων.

πηγή: vita.gr

Τροφές που καίνε λίπος

Επτά θαυματουργές τροφές που υπόσχονται να σας βοηθήσουν να κάψετε λίπος γρήγορα και εύκολα, κάνοντας την άσκηση ακόμα πιο αποτελεσματική. Το μόνο που έχετε να κάνετε είναι να τις συμπεριλάβετε στο διατροφικό σας πρόγραμμα.


Νερό με λεμόνι

Σύμφωνα με έρευνες οι γυναίκες που αντικατέστησαν τα αναψυκτικά με νερό έχασαν 1,5 κιλό παραπάνω σε ένα χρόνο από εκείνες που δεν άλλαξαν συνήθειες. Αυτές μάλιστα που έπιναν 4 φλιτζάνια περισσότερα την ημέρα έχασαν 1 κιλό επιπλέον. Tο φυσικό ανθρακούχο μεταλλικό νερό είναι προτιμότερο, καθώς περιέχει φυσικό ανθρακικό νάτριο, αλλά και μέταλλα (ασβέστιο, μαγνήσιο, κάλιο), ανάλογα με την πηγή από την οποία προέρχεται. Θεωρείται λοιπόν και μια μικρή πηγή ιχνοστοιχείων και μετάλλων. Επίσης το φωσφορικό νάτριο που περιέχει προστατεύει από την οστεοπόρωση, καθώς μειώνει την ποσότητα οξέων στο αίμα. Αν προσθέσετε μια φέτα λεμόνι έχετε ένα υπέροχο αντιοξειδωτικό ρόφημα.



Καυτερές σάλτσες

Αν θέλετε να κάψετε λίπος... κάντε πικάντικα τα φαγητά σας. Σύμφωνα λοιπόν με έρευνες τα καυτερά γεύματα μπορούν να μειώσουν την ποσότητα ινσουλίνης στον οργανισμό -την ορμόνη που οδηγεί τον οργανισμό στην αποθήκευση λίπους- σε ποσοστό, παρακαλώ, 32%. Σύμφωνα με μια θεωρία μάλιστα, η καψαϊκίνη, το συστατικό που «βάζει φωτιά» σε αυτού του είδους τα τρόφιμα, βελτιώνει την ικανότητα του σώματος να μειώνει την ινσουλίνη, μετά το φαγητό. Επομένως έχετε περισσότερες πιθανότητες να κάψετε λίπος ύστερα από ένα πλούσιο γεύμα με καυτές πιπεριές απ' ό,τι με οτιδήποτε άλλο.



 

Λιναρόσποροι

Είναι πλούσιοι σε φυτικές ίνες και σε ακόρεστο λίπος κα έχουν την ικανότητα να σταθεροποιούν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα. Σύμφωνα με έρευνες, επειδή είναι πλούσιοι σε φυτικά οιστρογόνα ανακουφίζουν από τα συμπτώματα που προκαλούν οι ορμονικές αλλαγές που ταλαιπωρούν τις περισσότερες γυναίκες τουλάχιστον 1 φορά το μήνα. Αφομοιώνονται εύκολα από το παχύ έντερο και μπορείτε να τους χρησιμοποιήσετε σε σούπες, σαλάτες ή ακόμα και στα γλυκά σας. Ανακατέψτε ένα φλιτζάνι λιναρόσπορο με λάδι της επιλογής σας (π.χ. ελαιόλαδο, καλαμποκέλαιο κ.λπ.) και χρησιμοποιήστε το όταν φτιάχνετε κουλούρια και μπισκότα.
Σημείωση: Καλό θα ήταν να μειώσετε τη θερμοκρασία στο φούρνο σας. Κι αυτό γιατί με την υψηλή θερμοκρασία τα τρόφιμα που έχουν λιναρόσπορο «μαυρίζουν» πιο γρήγορα.

Καρύδια
Αποτελούν μία από τις καλύτερες φυτικές πηγές πρωτεΐνης. Είναι πλούσια σε φυτικές ίνες, βιταμίνες του συμπλέγματος Β, μαγνήσιο και αντιοξειδωτικά συστατικά. Επιπλέον περιέχουν σημαντικές ποσότητες φυτικών στερολών καθώς και μονοακόρεστων και πολυακόρεστων λιπαρών οξέων. Μάλιστα, περιέχουν μεγαλύτερη ποσότητα Ω-3 λιπαρών οξέων σε σχέση με τους υπόλοιπους ξηρούς καρπούς, ενώ μειώνουν την «κακή» LDL χοληστερόλη, στα πλαίσια μιας ισορροπημένης διατροφής. Σύμφωνα με έρευνες, 8-10 καρύδια την ημέρα βοηθούν στην απώλεια βάρους και σωματικού λίπους. Επίσης μειώνουν τα επίπεδα ινσουλίνης με αποτέλεσμα να μην αφήνουν τον οργανισμό να αποθηκεύσει επιπλέον λίπος.





 
Μπάρες δημητριακών
Αποτελούν το ιδανικό πρωινό - είναι γνωστό πως όσοι τρώνε ένα κανονικό γεύμα το πρωί διατηρούν το βάρος τους σταθερό, έχουν χαμηλότερα επίπεδα χοληστερόλης και καλύτερη μνήμη- και ξεγελούν τη λαχτάρα για γλυκό τις πιο... επικίνδυνες ώρες της ημέρας. Όσον αφορά τώρα τις φυτικές ίνες, έχουν τη μοναδική ικανότητα να ρίχνουν τα επίπεδα ινσουλίνης, η οποία μειώνει την ικανότητα του σώματος να χρησιμοποιεί το λίπος ως καύσιμο.

 

Κανέλα
Χρησιμοποιήστε τη αντί για ζάχαρη για να δώσετε πιο γλυκιά γεύση στον καφέ σας. Αν σκεφτείτε πως μια κουταλιά του γλυκού ζάχαρη περιέχει 16 θερμίδες, ενώ η αντίστοιχη κανέλας μόλις 8, μπορείτε να φανταστείτε πόσες θερμίδες μπορείτε να γλιτώσετε το χρόνο αν υποθέσουμε ότι πίνετε καθημερινά έστω έναν καφέ με μία κουταλιά ζάχαρη. Επίσης χρησιμοποιώντας κανέλα στην κουζίνα σας κάνετε μεγάλη χάρη στην καρδιά σας καθώς σύμφωνα με έρευνες μισή κουταλιά του γλυκού ημερησίως μειώνει τη χοληστερόλη στον οργανισμό κατά 18% και τα τριγλυκερίδια κατά 30%.



Σολομός

Αποτελεί το Α και το Ω της διατροφής, καθώς είναι μια από τις καλύτερες πηγές των απαραίτητων για τον οργανισμό Ω-3 λιπαρών οξέων. Μια εβδομαδιαία κατανάλωση 2-3 μερίδων σολομού μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιοπάθειας κατά 35%. Επιπλέον, η πρόσληψη 300 - 400 γραμμ. ψαριού την εβδομάδα αποτελεί την καλύτερη δικλείδα ασφαλείας για μια ισορροπημένη και υγιεινή διατροφή. Είναι προτιμότερο να αγοράζετε ολόκληρο φιλέτο και να προτιμάτε τις φέτες που είναι κομμένες οριζόντια κατά μήκος του ψαριού. Όταν τον διαλέγετε, το χρώμα του πρέπει να είναι «ζωντανό» ροζ, οι γραμμές της σάρκας του ευδιάκριτες και οι γραμμές του λίπους όχι ιδιαίτερα μεγάλες. Αν δεν τηγανιστεί έχει ελάχιστες θερμίδες και μεγάλο ποσοστό πρωτεΐνης, καθιστώντας το ιδανικό για όσους κάνουν δίαιτα, αφού δίνει στον οργανισμό τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά και πολύ λίγες θερμίδες.


πηγή: preventionmag.gr

7 τροφές που απομακρύνουν τα γηρατειά

Υπάρχουν ορισμένες τροφές που σύμφωνα με έρευνες προστατεύουν από τα γηρατειά και από παθήσεις που σχετίζονται με το πέρασμα των χρόνων και τη διαδικασία γήρανσης. Ποιές είναι όμως αυτές οι τροφές;

Eλαιόλαδο

Τέσσερις δεκαετίες πριν, ερευνητές κατέληξαν ότι τα μονοακόρεστα λιπαρά στο ελαιόλαδο ευθύνονταν σε μεγάλο ποσοστό για τα χαμηλά ποσοστά καρδιαγγειακών νόσων και καρκίνου στους κατοίκους της Κρήτης. Τώρα οι επιστήμονες γνωρίζουν ότι το ελαιόλαδο περιέχει και πολυφαινόλες, ισχυρά αντιοξειδωτικά που μπορούν να εμποδίζουν ασθένειες που σχετίζονται με το πέρασμα των χρόνων.

Γιαούρτι

Το 1970, στη Γεωργία υπήρχαν πολλοί άνθρωποι που ξεπερνούσαν τα εκατό. Μελέτες εκείνης της εποχής θεωρούσαν ότι η μακροζωία οφειλόταν στο γιαούρτι, συστατικό της διατροφής τους. Αν και δεν έχουν αποδειχτεί άμεσες ιδιότητες του γιαουρτιού όσον αφορά την αντιγηραντική του ικανότητα, το γιαούρτι είναι πλούσιο σε ασβέστιο, που βοηθά στην απομάκρυνση της οστεοπόρωσης και περιέχει καλά βακτήρια που βοηθούν στη διατήρηση της υγείας των εντέρων, ενώ παράλληλα περιορίζουν τα περιστατικά ασθενειών των εντέρων που σχετίζονται με την προχωρημένη ηλικία.

Ψάρι

Τριάντα χρόνια πριν, οι ερευνητές άρχισαν να αναζητούν την αιτία που ιθαγενείς της Αλάσκα δεν παρουσίαζαν καρδιοπάθειες. Όπως τώρα εκτιμούν οι επιστήμονες, ο λόγος είναι η διατροφή με ψάρια, τα οποία κατανάλωναν σε μεγάλο βαθμό. Το ψάρι είναι πηγή ω-3 λιπαρών που βοηθούν στην πρόληψη της συσσώρευσης χοληστερόλης στις αρτηρίες και προστατεύουν από αρρυθμίες.

Σοκολάτα

Οι κάτοικοι των νησιών San Blas κοντά στον Παναμά, εμφανίζουν ποσοστά καρδιοπαθειών εννέα φορές χαμηλότερα σε σχέση με τους κατοίκους του Παναμά. Η αιτία; Πίνουν ένα ρόφημα που είναι φτιαγμένο από μεγάλη ποσότητα σοκολάτας, η οποία είναι πλούσια σε φλαβονοειδή που βοηθούν στην διατήρηση της καλής λειτουργίας των αγγείων. Η διατήρηση των αγγείων σε ‘νεανικά’ επίπεδα μειώνει τον κίνδυνο υπέρτασης, διαβήτη τύπου ΙΙ, παθήσεων των νεφρών και άνοιας.

Ξηροί καρποί

Έρευνες σε συγκεκριμένους πληθυσμούς έχουν δείξει ότι τρώγοντας ξηρούς καρπούς κερδίζουν 2,5 περίπου παραπάνω χρόνια ζωής. Οι ξηροί καρποί είναι πλούσιες πηγές μη κορεσμένων λιπαρών και προσφέρουν οφέλη παρόμοια με αυτά που σχετίζονται με το ελαιόλαδο. Αποτελούν επίσης πηγές βιταμινών, μετάλλων και άλλων φυτοχημικών, στα οποία περιλαμβάνονται τα αντιοξειδωτικά.

Κρασί

Η κατανάλωση αλκοόλ σε μέτριες ποσότητες προστατεύει από τις καρδιαγγειακές νόσους, τον διαβήτη και την απώλεια μνήμης λόγω ηλικίας. Οποιοδήποτε είδος αλκοολούχου ποτού φαίνεται να έχει τέτοια οφέλη αλλά το κόκκινο κρασί αποτελεί το επίκεντρο των ερευνών. Περιέχει ρεσβερατρόλη, συστατικό που συμβάλλει στα οφέλη και σύμφωνα με έρευνες σε ζώα, μπορεί να ενεργοποιήσει γονίδια που επιβραδύνουν το κυτταρικό γήρας.

Βατόμουρα

Σε έρευνες που έγιναν σε ποντίκια, όσα ταΐστηκαν με βατόμουρα έζησαν παραπάνω χρόνια, που αν υπολογιστούν με τα ανθρώπινα μέτρα φτάνουν τα δέκα. Συστατικά στα βατόμουρα περιορίζουν τη φλεγμονή και τη βλάβη από την οξείδωση που σχετίζεται με προβλήματα μνήμης λόγω ηλικίας και με την κινητική λειτουργικότητα. Επίσης τα ποντίκια που ταίστηκαν με βατόμουρα είχαν καλύτερη απόδοση όσον αφορά την ισορροπία και τον συντονισμό.

Άσκηση και Απώλεια Βάρους: Μύθοι και πραγματικότητα

Η κοιλιά πέφτει κάνοντας κοιλιακούς. ΜΥΘΟΣ

Oι περισσότεροι άνθρωποι έχουν κάποια σημεία στο σώμα τους στα οποία αποθηκεύουν κατά βάση το λίπος. Για να χρησιμοποιηθεί μέρος της αποθηκευμένης ενέργειας απαιτείται αερόβια άσκηση υπομέγιστης έντασης (60%) για τουλάχιστον μισή ώρα. Από αυτό το σημείο και έπειτα, ο οργανισμός χρησιμοποιεί ως κύριο καύσιμο το λίπος.
Συνήθως, οι κοιλιακοί διαρκούν μερικά δευτερόλεπτα, χρονικό διάστημα το οποίο δεν είναι ικανό για την παροχή ενέργειας από τις αποθήκες λίπους του σώματός μας. Κάνοντας κοιλιακούς, απλά γυμνάζουμε τους μύες μας. Αυτοί όμως συνεχίζουν να καλύπτονται από λιπώδη ιστό και επομένως οι προσδοκίες μας δεν επαληθεύονται.

Η αερόβια άσκηση συμβάλλει στη βελτίωση του τοπικό πάχους. ΑΛΗΘΕΙΑ

Η αερόβια άσκηση πραγματικά βοηθάει στο τοπικό πάχος. Αυτό που πρέπει να γίνει σαφές είναι ότι το λίπος μειώνεται από το σώμα μας συνολικά και όχι τοπικά. Από τα σημεία που υπάρχει τοπικό λίπος υπάρχει και μεγαλύτερη απώλεια. Πολλοί άνθρωποι δεν καταφέρνουν να πιάσουν τον στόχο τους είτε γιατί τα πρότυπά τους είναι λάθος είτε γιατί η κατασκευή του σώματός του (ανοιχτή λεκάνη) είναι τέτοια. Πάντως, μπορεί να υπάρξει σημαντική βελτίωση στην εικόνα του σώματος με προσεκτική διατροφή και άσκηση ετών.

Η σάουνα βοηθά στην απώλεια λίπους. ΜΥΘΟΣ

H αλήθεια είναι ότι η σάουνα επιταχύνει την κυκλοφορία του αίματος, αυξάνει το βασικό μεταβολισμό, βοηθάει στη νευρομυϊκή χαλάρωση και συμβάλλει στην αποβολή υγρών. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο βγαίνοντας κάποιος από τη σάουνα διαπιστώνει στη ζυγαριά την απώλεια βάρους. Αύξηση του βασικού μεταβολισμού υπάρχει, αλλά η διάρκεια είναι μικρή ώστε να έχει σημαντικό αποτέλεσμα. Βοηθάει πάντως στην αποβολή τοξινών από τον οργανισμό μας, οι οποίες αποβάλλονται μαζί με τον ιδρώτα.

Η γυμναστική 'σφίγγει' το λίπος. ΜΥΘΟΣ

Η γυμναστική όχι μόνο δεν 'σφίγγει' το λίπος, αλλά αυξάνει τις καύσεις και συνεπώς την απώλειά του. Κάποια άτομα νιώθουν ή δείχνουν 'φουσκωμένα'. Αυτό μπορεί να οφείλεται είτε στην κατακράτηση υγρών είτε στην αύξηση της μυϊκής τους μάζας, η οποία πάντως δέχεται προσαρμογές, τουλάχιστον έπειτα από οκτώ εβδομάδες συστηματικής άσκησης και όχι στο 'μπλοκάρισμα' του λίπους στο σώμα τους. Ο μοναδικός ενδοιασμός που μπορεί να έχει κάποιος είναι λόγω της πιθανότητας προβλημάτων στα γόνατα και τη μέση, εξαιτίας του βάρους.

H πρωτεΐνη θα πρέπει να λαμβάνεται πριν ή λίγο μετά την προπόνηση. ΑΛΗΘΕΙΑ

Οι πρωτεΐνες θα πρέπει να λαμβάνονται μέχρι 2 ώρες πριν ή μετά την επιβάρυνση. Αυτό το χρονικό διάστημα είναι το πιο κατάλληλο για την καλύτερη επεξεργασία τους από τον οργανισμό. 1,5-1,8 γραμμάρια πρωτεΐνης ανά κιλό σωματικού βάρους είναι η ποσότητα που χρειάζεται το σώμα του ασκούμενου. Μεγαλύτερη ποσότητα μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στα νεφρά αλλά και ανεπιθύμητη αύξηση βάρους. Αυτό που παίζει πάντως σημαντικό ρόλο είναι βιολογική αξία των πρωτεϊνών. Ανώτερης βιολογικής αξίας είναι οι πρωτεΐνες που προέρχονται από ζωϊκές πηγές, κυρίως το αυγό αλλά και το κρέας, το ψάρι και το κοτόπουλο.

Η αερόβια άσκηση συμβάλλει στη μείωση της κυτταρίτιδας. ΑΛΗΘΕΙΑ

Το πρόβλημα της κυτταρίτιδας έχει να κάνει με την εναπόθεση λίπους τοπικά και την κακή λειτουργία του κυκλοφορικού. Η αερόβια άσκηση συμβάλλει τόσο στην καλύτερη κυκλοφορία του αίματος στην περιοχή όσο και στη μείωση του λίπους.
Η λύση του μασάζ ή οι κρέμες έχουν μόνο προσωρινά αποτελέσματα και πολλές φορές χειροτερεύουν τα πράγματα. Εκτός από την άσκηση, σημαντικό ρόλο παίζει η διατροφή. Ο συνδυασμός των δύο μπορεί να φέρει, η αλήθεια είναι μετά από κόπο, θεαματικά αποτελέσματα.


Γράφει: Αντωνίου Παντελής, Καθηγητής Φυσ. Αγωγής

Ξηροί Καρποί και Υγεία

Οι ξηροί καρποί είναι μια κατηγορία τροφίμων που ο άνθρωπος καταναλώνει από την αρχαιότητα. Προσφέρουν στον οργανισμό μας ενέργεια και απαραίτητα θρεπτικά συστατικά.

Μικρή ποσότητα ξηρών καρπών τροφοδοτεί τον οργανισμό μας με μεγάλες ποσότητες ενέργειας, ακόρεστων λιπαρών οξέων, φυτικών πρωτεϊνών,αντιοξειδωτικών, βιταμινών, ανόργανων συστατικών(ασβέστιο,σίδηρο,κάλιο,μαγνήσιο και χαλκό) και φυτικών ινών. Πίσω από την ιδαίτερη γεύση που έχει η κάθε κατηγορία ξηρών καρπών κρύβονται τα ωφέλιμα ακόρεστα λιπαρά οξέα και μηδενική ποσότητα χοληστερόλης.

Η σωστή κατανάλωσή τους προσφέρει:

• Μείωση της "κακής" χοληστερόλης (LDL) και αύξηση της "καλής" χοληστερόλης (HDL)
• Βελτίωση λειτουργίας και φυσικής κατάστασης των αρτηριών της καρδιάς
• Προστασία από την εμφάνιση του διαβήτη
• Βελτίωση λειτουργίας του εντέρου και καλύτερη κάλυψη των διατροφικών αναγκών του ανθρώπου
• Καταπολέμηση του οξειδωτικού stress στον οργανισμό

ΚΑΡΥΔΙ

Τα καρύδια αποτελούν μια από τις καλύτερες πηγές ω-3 και ω-6 λιπαρών οξέων και αντιοξειδωτικών ουσιών στη φύση. Τα σκουρόχρωμα καρύδια περιέχουν περισσότερη βιταμίνη Α σε σχέση με τα αντίστοιχα ανοιχτόχρωμα ενισχύοντας την άμυνα του οργανισμού απέναντι στις μολύνσεις.Μια χούφτα καθαρισμένα καρύδια περιέχουν 190 θερμίδες. Μελέτες έδειξαν πως 1 και 1/2 χούφτα καρύδια ημερησίως στα πλαίσια μιας ισορροπημένης διατροφής οδηγεί σε βελτίωση της λειτουργίας των αγγείων και την ελάττωση της πιθανότητας εμφάνισης στεφανιαίας νόσου.

ΦΥΣΤΙΚΙ ΑΡΑΠΙΚΟ

Τα αράπικα φυστίκια είναι εξαιρετική πηγή των βιταμινών της νιασίνης και του φυλλικού οξέος. Περιέχουν φυτικές στερόλες, ουσίες που σε υψηλά ποσά συμβάλλουν στη μείωση της απορρόφησης της χοληστερόλης. Επίσης το φυλλικό οξύ βοηθά στην αναγέννηση των ερυθρών αιμοσφαιρίων και προστατεύει από την αναιμία και τη θρομβοπενία. Μια χούφτα αράπικα φυστικιά αποδίδουν 160 θερμίδες (kcal). Πρόσφατες μελέτες έδειξαν πως βελτιώνουν τα επίπεδα ολικής και HDL χοληστερόλης σε υγιείς ενήλικες ενώ προσδίδουν και σημαντικά αντιοξειδωτικά οφέλη.

ΑΜΥΓΔΑΛΟ

Τα αμύγδαλα θεωρούνται πλούσια πηγή μονοακόρεστων λιπαρών οξέων, βιταμίνης Ε και βιταμίνης Β2. Η βιταμίνη Β2 είναι η καταλληλότερη για αντιμετώπιση προβλημάτων του δέρματος. Μια χούφτα αμύγδαλα περιέχει 160 θερμίδες (kcal). Έχουν χαμηλή περιεκτικότητα σε κορεσμένο λίπος. Από έρευνες προέκυψε πως τα αμύγδαλα συμβάλλουν στη μείωση της "κακής" χοληστερόλης χωρίς να μείωνουν την "καλή" χοληστερόλη.

ΦΟΥΝΤΟΥΚΙ

Τα φουντούκια είναι καλή πηγή φυτικών ινών και μαγγανίου, ενός ιχνοστοιχείου που συμμετέχει σε αντιοξειδωτικά συστήματα του οργανισμού μας. Περιέχουν την υψηλότερη περιεκτικότητα σε βιταμίνη Β6 η οποία είναι απαραίτητη για την καλή λειτουργία του νευρικού συστήματος. Μια χούφτα φουντούκια αποδίδει 177 θερμίδες (kcal). Μελέτες έδειξαν πως τα φουντούκια συμβάλλουν στην αύξηση της αντιοξειδωτικής δυναμικής του πλάσματος του αίματος κατά 20%.

ΦΥΣΤΙΚΙ ΚΕΛΥΦΩΤΟ

Τα κελυφωτά φυστίκια είναι πλούσια σε λινελαϊκό και λινολενικό οξύ απαραίτητα για την ανθρώπινη διατοφή, και βιταμίνες του συμπλέγματος Β. Όπως είναι η νιασίνη και το φυλλικό οξύ. Η νιασίνη είναι η βιταμίνη που ελευθερώνει ενέργεια από τα κύτταρα και συμβάλλει στην καλή υγεία του δέρματος. Τα κελυφωτά φυστίκια έχουν μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε νιασίνη απ' όλους τους ξηρούς καρπούς. Οι θερμίδες που αποδίδουν ανά χούφτα είναι 167(kcal) και βελτιώνουν τα επίπεδα ολικής και HDL χοληστερόλης σε υγιείς ενήλικες.

ΚΟΛΟΚΥΘΟΣΠΟΡΟΣ (ΠΑΣΑΤΕΜΠΟΣ)

Είναι φυσικό και πολύ θρεπτικό προϊόν. Το λίπος που περιέχουν μεταξύ 40-50% είναι πλούσιο σε ακόρεστα λιπαρά οξέα. Το ποσοστό των πρωτεϊνών τους κυμαίνεται στα 30-40% ενώ παρουσιάζουν την υψηλότερη περιεκτικότητα σε σίδηρο από οποιοδήποτε άλλο είδος σπόρων. Περιέχουν επίσης βιταμίνες E και C. Μια χούφτα κολοκυθόσπορων αποδίδει 154 θερμίδες (kcal). Μελέτες έδειξαν οι κολοκυθόσποροι επιδρούν καταπραϋντικά σε προβλήματα του προστάτη ενώ εξομαλύνουν τη λειτουργία του ουροποιητικού συστήματος.

ΗΛΙΟΣΠΟΡΟΣ

Στην κατηγορία των ξηρών καρπών από τα πλέον θρεπτικά και υγιεινά προϊόντα είναι οι ηλιόσποροι. Αυτό οφείλεται στην υψηλή τους περιεκτικότητα σε ακόρεστα λιπαρά οξέα. Από τα συνολικά τους λιπαρά περίπου το 70% είναι πολυακόρεστα, το 20% μονοακόρεστα και μόνο το 10% είναι κορεσμένα. Τα ακόρεστα λιπαρά οξέα είναι ευεργετικά για τον ανθρώπινο οργανισμό και θεωρούνται απαραίτητα για τη σωστή διατροφή. Είναι πλούσια σε πρωτείνες και φυτικές ίνες. Μια χούφτα ηλιόσπορων αποδίδει 85 θερμίδες (kcal).

ΔΑΜΑΣΚΗΝΑ ΑΠΟΞΗΡΑΜΕΝΑ

Τα ξηρά δαμάσκηνα προσφέρουν βιταμίνες και μέταλλα που είναι ζωτικής σημασίας για την υγεία και τον μεταβολισμό μας.Αποτελούν πλούσια πηγή αντιοξειδωτικών βιταμινών όπως η βιταμίνη Α που βοηθά στην όραση και στην υγεία του δέρματος και η βιταμίνη C που είναι απαραίτητη για την αναπλαση των ιστών. Εκτός από τις βιταμίνες τα ξηρά δαμάσκηνα περιέχουν σημαντικές ποσότητες μετάλλων και ιχνοστοιχείων δηλαδή σίδηρο, χαλκό, κάλιο και σελήνιο.Αποτελέσματα ερευνών έδειξαν ότι τα αποξηραμένα δαμάσκηνα προστατεύουν το καρδιαγγειακό σύστημα μειώνουν την κακή χοληστερόλη,την αρτηριακή πίεση και τον κίνδυνο εμφάνισης πολλών τύπων καρκίνου.

ΣΥΚΑ

Τα ξερά σύκα είναι καρπός αποξηραμένος στον ήλιο χωρίς κανένα χημικό πρόσθετο. Είναι εύγευστα, θρεπτικά και υγιεινά. Έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε μέταλλα όπως ασβέστιο, φώσφορο, σίδηρο, μαγνήσιο, και βιταμίνη Α καθώς και φυτικές ίνες. Περιέχουν μεγάλη ποσότητα σακχάρων γι αυτό και αποτελούν σημαντική πηγή ενέργειας για τον ανθρώπινο οργανισμό. Ένα μεγάλο ξερό συκό αποδίδει 60 θερμίδες.

ΠΡΟΣΟΧΗ

ΠΡΟΤΙΜΉΣΤΕ ΒΙΟΛΟΓΙΚΆ ΠΡΟΪΌΝΤΑ Ή ΤΟΥΛΆΧΙΣΤΟΝ ΑΥΤΆ ΠΟΥ ΔΕΝ ΈΤΥΧΑΝ ΜΕΓΆΛΗΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΊΑΣ ΌΠΩΣ ΨΕΚΑΣΜΌ, ΚΆΛΟ ΘΑ ΉΤΑΝ ΑΝ ΕΊΝΑΙ ΑΛΑΤΙΣΜΈΝΑ ΝΑ ΤΑ ΠΛΈΝΕΤΑΙ ΚΑΛΆ ΠΡΟΤΟΎ ΤΑ ΦΆΤΕ.

πηγή: ekfysews.gr

Ελαιόλαδο ή σπορέλαια: Αλήθειες και μύθοι

Υπάρχουν πολλοί μύθοι που αφορούν τη διατροφή. Ο λόγος είναι απλός: η διατροφή μας αφορά όλους! Στις μέρες μας οι πληροφορίες σχετικά με τη διατροφή προέρχονται από τα μέσα ενημέρωσης και κυρίως από την τηλεόραση, τα περιοδικά και τις εφημερίδες, αλλά και από το διαδίκτυο. Η αναπαραγωγή των πληροφοριών αυτών είναι πολλές φορές λανθασμένη καθώς διάφοροι 'μη-ειδικοί', προσθέτουν λίγη από τη δική τους 'γνώση και σοφία' για ένα θέμα, το οποίο συζητείται έπειτα κατά κόρον από το ευρύ κοινό.

Όπως ισχύει για μια σειρά τροφίμων, έτσι και για έλαια που καταναλώνουμε επικρατούν αρκετοί μύθοι που ουσιαστικά υποβαθμίζουν την πραγματική χρησιμότητα αυτής της ομάδας τροφίμων και δυσχεραίνουν την διαδικασία επιλογής του καταναλωτή. Ας δούμε λοιπόν μερικούς από τους συνηθέστερους μύθους που αφορούν το ελαιόλαδο και τα σπορέλαια.

Εφόσον το ελαιόλαδο είναι υγιεινό, μπορώ να καταναλώνω όσο θέλω?

Το ελαιόλαδο έχει χαρακτηριστεί από πολλούς επιστήμονες ως το 'υγρό χρυσάφι της φύσης'. Πράγματι οι περισσότεροι γνωρίζουμε πλέον τις ευεργετικές ιδιότητες του ελαιόλαδου και τη σημασία του για την επίτευξη μιας ισορροπημένης και υγιεινής διατροφής. Αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της Μεσογειακής Διατροφικής Πυραμίδας και το κύριο έλαιο που καταναλώνουμε εδώ και πολλά χρόνια.

Η καρδιοπροστατευτική, αλλά όπως φαίνεται από πρόσφατες μελέτες και αντικαρκινική δράση του, οφείλονται στη σύστασή του. Το ελαιόλαδο είναι φτωχό σε κορεσμένα λιπαρά οξέα, τα οποία αποδεδειγμένα βλάπτουν την υγεία της καρδιάς και των αγγείων και αυξάνουν την τάση δημιουργίας αθηρωματικής πλάκας. Αντίθετα, είναι πλούσιο σε μονοακόρεστα λιπαρά που προάγουν την υγεία της καρδιάς και βελτιώνουν το λιπιδαιμικό προφίλ μειώνοντας την 'κακή' (LDL) χοληστερόλη. Το διατροφικό προφίλ του ελαιολάδου συμπληρώνεται και από μια σειρά αντιοξειδωτικών βιταμινών (κυρίως βιταμίνη Ε) και βιοενεργών συστατικών (καροτενοειδή, πολυφαινόλες, φλαβονοειδή) που συμπληρώνουν το αντιοξειδωτικό κοκτέιλ. Η υψηλή θρεπτική του αξία προσδίδει στο ελαιόλαδο αντιγηραντικές ιδιότητες και σχετίζεται με τη μακροζωία.

Ωστόσο, από τον χρυσό κανόνα της διατροφής του 'παν μέτρον άριστον' δεν ξεφεύγει ούτε το ελαιόλαδο. Όπως όλα τα έλαια, έχει αρκετές θερμίδες. Συγκεκριμένα 1-2 κουταλάκια του γλυκού ελαιόλαδο μας δίνει περίπου 45-90 θερμίδες αλλά αυτές είναι από της λιπαρές θερμίδες που ο οργανισμός μας χρειάζεται σε καθημερινή βάση αναλόγως με το άτομο. Μπορούμε λοιπόν να συνειδητοποιήσουμε πόσο επιβαρύνουμε θερμιδικά το γεύμα ή την σαλάτα μας εάν προσθέσουμε πολύ ελαιόλαδο. Δεν είναι τυχαίο ότι η αυξημένη κατανάλωση λίπους από τη διατροφή σχετίζεται διεθνώς με το πρόβλημα της παχυσαρκίας. Επομένως, μπορούμε και πρέπει να απολαμβάνουμε τη γεύση και τις ιδιότητες του ελαιόλαδου στο καθημερινό μας γεύμα, αλλά να θυμόμαστε ότι το 'κλειδί' της υγιεινής διατροφής είναι η ποιότητα και όχι η ποσότητα.

Το ελαιόλαδο έχει περισσότερες θερμίδες από τα 'ελαφριά' σπορέλαια'?

Είναι αρκετοί αυτοί που πιστεύουν ότι το ελαιόλαδο έχει περισσότερες θερμίδες από τα υπόλοιπα έλαια (σογιέλαιο, καλαμποκέλαιο, ηλιέλαιο). Αυτός ο μύθος, πιθανότητα έχει προκύψει εξαιτίας της μεγαλύτερης ρευστότητας των σπορέλαιων, λόγω του δυνατότερου αρώματος και της εντονότερης γεύσης του ελαιολάδου ή λόγω της έξυπνης διαφημιστικής προώθησης των σπορέλαιων ως 'ελαφριά λάδια'. Στην πραγματικότητα, αυτό που ισχύει είναι ότι όλα τα έλαια έχουν την ίδια θερμιδική αξία. Όλα τα έλαια δίνουν 9 θερμίδες ανα γραμμάριο. Επομένως, δεν γλιτώνουμε θερμίδες εάν επιλέξουμε κάποιο σπορέλαιο για τη μαγειρική μας.

Το σπορέλαια είναι πιο εύπεπτα από το ελαιόλαδο?

Άλλος ένας μύθος που μάλλον έχει προκύψει εξαιτίας της μεγαλύτερης ρευστότητας των σπορέλαιων και της λιγότερο έντονης γεύσης τους. Στην πραγματικότητα η αφομοίωση του ελαιόλαδου από τον ανθρώπινο οργανισμό, είναι πολύ μεγάλη. Μελέτες έδειξαν ότι ο βαθμός αφομοίωσης του ελαιόλαδου μπορεί να φτάσει το 98%, στοιχείο που εξασφαλίζει ότι ο οργανισμός μας είναι σε θέση να απορροφήσει το μεγαλύτερο ποσοστό των θρεπτικών συστατικών του. Η ικανότητα του οργανισμού μας να πέπτει το ελαιόλαδο, θεωρείται πολύ καλή και δεν διαφοροποιείται σε σχέση με τα υπόλοιπα έλαια. Μάλιστα, η σύστασή του σε λιπαρά οξέα, διεγείρει τις εκκρίσεις της χολής διευκολύνοντας έτσι έμμεσα και την πέψη των άλλων τροφών.

Όλα τα λάδια είναι ίδια στο τηγάνισμα?

Τα τελευταία χρόνια έχουν αυξηθεί οι έρευνες που δείχνουν ότι η συχνή κατανάλωση τηγανητών τροφίμων σχετίζεται με αύξηση του βάρους και παχυσαρκία. Πρόσφατη μελέτη Ισπανών ερευνητών επιβεβαίωσε τη σχέση αυτή δείχνοντας μάλιστα ότι τα άτομα που καταναλώνουν συχνά τηγανητά έχουν αυξημένο βάρος αλλά και αυξημένη τάση εναπόθεσης σωματικού λίπους στην περιοχή της κοιλιάς. Το κοιλιακό λίπος και η αυξημένη περιφέρεια μέσης σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης στεφανιαίας νόσου, διαβήτη τύπου 2, υπέρταση και διαταραχές ύπνου, ανεξαρτήτου ηλικίας. Όμως, εκτός από τη σχέση τηγανητών και παχυσαρκίας, δεδομένα από επιδημιολογικές μελέτες δείχνουν ότι τα τηγανητά σχετίζονται και με ορισμένους τύπους καρκίνου (παχύ έντερο, μαστού) καθώς και καρδιαγγειακά νοσήματα.

Είναι γεγονός ότι όλα τα λίπη και τα έλαια οξειδώνονται από την επίδραση της θερμοκρασίας κατά το μαγείρεμα και το τηγάνισμα. Η έντονη και προχωρημένη οξείδωση συνδέεται με τη δημιουργία υπεροξειδίων, πολυμερών και προϊόντων διάσπασης των υπεροξειδίων, που αποδεδειγμένα βλάπτουν την υγεία. Ιδιαίτερα κατά το τηγάνισμα που η θερμοκρασία είναι πολύ υψηλή, οι αλλοιώσεις είναι μεγαλύτερες. Ωστόσο, σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες ΔΕΝ είναι όλα τα έλαια το ίδιο ανθεκτικά στο τηγάνισμα.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, το ελαιόλαδο είναι πιο σταθερό και οξειδώνεται λιγότερο σε σύγκριση με τα σπορέλαια. Τη σταθερότητά του αυτή την οφείλει στη μεγάλη περιεκτικότητά του σε μονοακόρεστα λιπαρά οξέα (ελαϊκό οξύ) και σε φυσικά αντιοξειδωτικά συστατικά, όπως η βιταμίνη Ε. Η ανθεκτικότητά του λοιπόν το καθιστά την καλύτερη επιλογή ακόμα όταν πρόκειται να τηγανίσουμε.

Οι επιστήμονες όμως είναι κατηγορηματικοί: όσες περισσότερες φορές τηγανίζουμε το ίδιο λάδι, τόσο αλλοιώνουμε τα χαρακτηριστικά του και 'φορτώνουμε' τον οργανισμό μας με επικίνδυνες ουσίες. Συμπερασματικά, θα λέγαμε οτι μπορούμε περιστασιακά να απολαμβάνουμε τα τηγανητά φαγητά, προτιμώντας όμως το ελαιόλαδο για το τηγάνισμα και αλλάζοντας τακτικά το λάδι που τηγανίζουμε.

Γράφει: Παπαλαζάρου Αναστάσιος, Κλινικός Διαιτολόγος - Διατροφολόγος, MSc

Διατροφή για να αυξήσετε τη γονιμότητα σας.

Μπορεί η διατροφή να επηρεάσει τη γονιμότητα;

Ερευνητές από Σχολή Δημόσιας Υγείας του Harvard λένε πως ναι και προτείνουν μεταξύ άλλων την κατανάλωση παγωτού και τη μειωμένη κατανάλωση κρέατος προκειμένου να αυξήσετε τη γονιμότητά σας.

Η έρευνα πραγματοποιήθηκε σε 18,000 γυναίκες οι οποίες δεν μπορούσαν να κάνουν παιδί και οι περισσοτερες από τις οποίες είχαν προβλήματα ωορρηξίας. Μέσα σε διάστημα 8 χρόνων η πλειοψηφία αυτών των γυναικών έκανε παιδί.

Από τη συγκεκριμένη μελέτη τα συμπεράσματα για τη διατροφή που μπορεί να ενισχύσει τη γονιμότητα αφορούν κυρίως γυναίκες με προβλήματα ωορρηξίας και όχι γυναίκες με ανατομικά προβλήματα όπως είναι η απόφραξη των ωαγωγών.

Υδατάνθρακες και γλυκαιμικός δείκτης
Η κατανάλωση επεξεργασμένων υδατανθράκων όπως είναι το ψωμί, το ρύζι, οι πατάτες και τα ζυμαρικά καθώς και τα ζαχαρούχα αναψυκτικά αυξάνουν τις πιθανότητες εμφάνισης προβλημάτων ωορρηξίας. Η επιλογή ανεπεξέργαστων πλούσιων σε φυτικές ίνες μπορεί να βελτιώσει τη γονιμότητα, ενώ μπορεί να προλαμβάνει την εμφάνιση διαβήτη κύησης.

Οι υδατάνθρακες επηρεάζουν τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα και τα επίπεδα της ινσουλίνης. Όταν τα επίπεδα ανέβουν πολύ επηρεάζουν τα επίπεδα των ορμονών που είναι απαραίτητες για την αναπαραγωγή. Με βάση τη συγκεκριμένη έρευνα δεν είναι η ποσότητα των υδατανθράκων που επηρεάζει τη γονιμότητα, αλλά το είδος. Οι γυναίκες που κατανάλωναν διατροφή υψηλή σε υδατάνθρακες με τις γυναίκες που κατανάλωναν διατροφή χαμηλή σε υδατάνθρακες είχαν τις ίδιες πιθανότητες να εμφανίσουν προβλήματα γονιμότητας. Το γλυκαιμικό φορτίο των υδατανθράκων είναι αυτό που επηρεάζει σημαντικά τα επίπεδα σακχάρου και ινσουλίνης στο αίμα. Έτσι οι γυναίκες που κατανάλωναν τροφές με υψηλό γλυκαιμικό φορτίο είχαν 92% μεγαλύτερη πιθανότητα να εμφανίσουν προβλήματα ωορρηξίας, συγκριτικά με τις γυναίκες που κατανάλωναν τροφές με χαμηλό γλυκαιμικό φορτίο. Αυτό σημαίνει ότι οι επεξεργασμένοι υδατάνθρακες ενισχύουν τις πιθανότητες προβλημάτων ωορρηξίας ενώ οι ανεπεξέργαστοι τις μειώνουν. Οι πατάτες, τα κρύα δημητριακά πρωινού, το λευκό ρύζι συνδέονται με αυξημένο κίνδυνο προβλημάτων ωορρηξίας, ενώ το μαύρο ρύζι και τα δημητριακά ολικής άλεσης αυξάνουν τις πιθανότητες σύλληψης.

Λίπη
Χρόνια τώρα οι επιστήμονες γνωρίζουν πως το σωματικό λίπος επηρεάζει την αναπαραγωγή. Οι γυναίκες με πολύ χαμηλό βάρος συχνά έχουν προβλήματα ωορρηξίας και εμμήνου ρύσεως. Από την άλλη γυναίκες με βάρος πολύ πάνω από το φυσιολογικό έχουν προβλήματα σύλληψης που μπορεί να οφείλονται στην αντίσταση στην ινσουλίνη, στην παρουσία αυξημένων συγκεντρώσεων ανδρικών αναπαραγωγικών ορμονών και στην υπερπαραγωγή λεπτίνης, μιας ορμόνης που διατηρεί στο σώμα τα επίπεδα λίπους.

Πως όμως το είδος του προσλαμβανόμενου λίπους επηρεάζει τη γονιμότητα;

Στη συγκεκριμένη έρευνα φαίνεται πως τα τρανς λιπαρά οξέα αύξησαν την πιθανότητα εμφάνισης προβλημάτων ωορρηξίας. Η αυξημένη κατανάλωση τρανς λιπαρών οξέων γίνεται σε βάρος άλλων πολύτιμων λιπαρών οξέων, όπως είναι τα πολυακόρεστα και μονοακόρεστα λιπαρά οξέα. Η ποσότητα αυτών των λιπαρών οξέων που μπορεί να δημιουργήσει πρόβλημα είναι περίπου 4g την ημέρα που αντιστοιχούν σε μια μεσαία μερίδα πατάτες τηγανιτές σε fast food ή 1 ντόνατ.

Τα τρανς λιπαρά οξέα φαίνεται πως ενεργοποιούν ή απενεργοποιούν τη λειτουργία κάποιων κυττάρων, επιδρούν στη διαδικασία της φλεγμονής και γενικότερα επηρεάζουν τη λειτουργία των κυττάρων. Τα ακόρεστα λιπαρά οξέα ενισχύουν τη γονιμότητα, αφού αυξάνουν την ευαισθησία στην ινσουλίνη και μειώνουν τη διαδικασία της φλεγμονής.

Πρωτεΐνη
Η αυξημένη κατανάλωση ζωικής πρωτεΐνης φαίνεται ότι αυξάνει τα προβλήματα γονιμότητας. Αντίθετα η φυτική πρωτεΐνη ενισχύει την πιθανότητα σύλληψης. Επίσης η ποσότητα της ζωικής πρωτεΐνης όταν είναι αυξημένη αυξάνει το κίνδυνο στειρότητας κατά 39% συγκριτικά με τη χαμηλή πρόσληψη ζωικής πρωτεΐνης. Τα αποτελέσματα αυτά δείχνουν πως η συχνή κατανάλωση οσπρίων και δημητριακών, αυξάνουν τη πιθανότητα σύλληψης συγκριτικά με τη ζωική πρωτεΐνη.

Γάλα και Παγωτό
Σύμφωνα με τη συγκεκριμένη μελέτη τα πλήρη γαλακτοκομικά προϊόντα όπως το γάλα, το γιαούρτι, ακόμα και το παγωτό προσφέρουν κάποια προστασία από τα προβλήματα ωορρηξίας, ενώ τα άπαχα ή μερικώς αποβουτυρωμένα κάνουν το ακριβώς αντίθετο. Η απομάκρυνση του λίπους από τα γαλακτοκομικά προϊόντα μειώνει τα επίπεδα των ορμονών του φύλλου που περιέχουν, με αποτέλεσμα να επηρεάζουν αρνητικά την ωορρηξία και τη σύλληψη. Επίσης η προσθήκη πρωτεϊνών στα άπαχα και μερικώς αποβουτυρωμένα γαλακτοκομικά για να έχουν κρεμώδη υφή εντείνουν ακόμη περισσότερο το πρόβλημα.

Το τρόφιμο που φάνηκε να έχει τη μεγαλύτερη θετική δράση στη γονιμότητα ήταν με διαφορά το πλήρες γάλα, ενώ ακολουθεί το παγωτό. Από την άλλη το σορμπέ και το παγωμένο γιαούρτι, καθώς και το άπαχο γιαούρτι αποτελούν τις τροφές με τη μεγαλύτερη πιθανότητα να δημιουργήσουν προβλήματα στην ωορρηξία. Όσα περισσότερα άπαχα γαλακτοκομικά προϊόντα περιλαμβάνονται στη διατροφή μιας γυναίκας, τόσο μεγαλύτερη η πιθανότητα να αντιμετωπίσει δυσκολίες στη σύλληψη.

Τα ευρήματα αυτά έρχονται σε αντίθεση με τη γενική στροφή προς τα άπαχα ή μερικώς αποβουτυρωμένα γαλακτοκομικά προϊόντα για καλή υγεία. Όμως οι ερευνητές τονίζουν πως δε χρειάζεται να εγκαταλείψουμε εντελώς τα άπαχα γαλακτοκομικά, αλλά να στραφούμε προς τα πλήρη γαλακτοκομικά και το παγωτό κατά τη διάρκεια των προσπαθειών σύλληψης και να το αντιμετωπίσουμε ως είδος θεραπευτικής αγωγής.

Χρειάζεται βέβαια προσοχή ως προς την κατανάλωση τους γιατί αυτά τα προϊόντα περιέχουν αρκετές θερμίδες και μπορούν να αυξήσουν το βάρος πολύ γρήγορα. Μπορείτε να καταναλώνετε 2 μερίδες γαλακτοκομικών την ημέρα και να μειώσετε τα λιπαρά από την κατανάλωση κόκκινου κρέατος και υδρογονωμένων λιπών.

Ο ρόλος του Σωματικού Βάρους
Το αυξημένο ή το πολύ χαμηλό σωματικό βάρος επηρεάζει το φυσιολογικό κύκλο και δημιουργεί προβλήματα ή ακόμα και διακόπτει την ωορρηξία. Σύμφωνα με τη συγκεκριμένη μελέτη το ιδανικό εύρος του ΔΜΣ είναι μεταξύ 20-24, με ιδανικό το 21. Τιμές μεγαλύτερες του 24 ή μικρότερες του 21 με βάση τη συγκεκριμένη μελέτη είχαν μεγαλύτερες πιθανότητες να εμφανίσουν προβλήματα ωορρηξίας. Βέβαια αυτό δε σημαίνει ότι οι γυναίκες με αυξημένο ή πολύ χαμηλό βάρος δεν μπορούν να συλλάβουν ή ότι χρειάζονται ιατρική βοήθεια. Το υγιές σωματικό βάρος βοηθά σε μια φυσιολογική ωορρηξία και αυξάνει τις πιθανότητες εγκυμοσύνης.

Από την άλλη και οι άνδρες με αυξημένο σωματικό βάρος αντιμετωπίζουν χαμηλά επίπεδα τεστοστερόνης με αποτέλεσμα να έχουν προβλήματα γονιμότητας.

Η σημασία της Σωματικής Άσκησης
Με βάση τη συγκεκριμένη μελέτη φαίνεται πως και η άσκηση βοηθά τις γυναίκες που αντιμετωπίζουν προβλήματα ωορρηξίας. Ο στόχος είναι 30 λεπτά άσκησης τις περισσότερες μέρες την εβδομάδα. Η καλύτερη άσκηση είναι ο συνδυασμός αερόβιας άσκησης, ενδυνάμωσης, διατάσεις και οι καθημερινές δραστηριότητες. Ο συνδυασμός αυτός διατηρεί ένα φυσιολογικό σωματικό βάρος, προστατεύει από την υψηλή ινσουλίνη και σάκχαρο και διατηρεί τους μύες ενεργούς και υγιείς, ενώ βοηθά τη γονιμότητα.

Πέρα από τη συγκεκριμένη μελέτη οι γυναίκες που θέλουν να τεκνοποιήσουν πρέπει να φροντίζουν να συμπεριλαμβάνουν στη διατροφή τους σίδηρο, ω-3 λιπαρά οξέα που θα τα βρουν στα ψάρια και τα ιχθυέλαια, ασβέστιο και αρκετά φρούτα και λαχανικά για βιταμίνες, μέταλλα και ιχνοστοιχεία.

Καφεΐνη
Η κατανάλωση καφέ, αναψυκτικών τύπου cola, τσαγιού και σοκολάτας επηρεάζει τόσο τη γυναικεία όσο και την ανδρική γονιμότητα. Ως γενικό κανόνα οι γυναίκες και άνδρες που θέλουν να κάνουν παιδί δεν θα πρέπει να υπερβαίνουν τα 300mg καφεΐνης την ημέρα που ισοδυναμεί με 3 φλιτζάνια καφέ.

Υποψήφιοι Μπαμπάδες
Η διατροφή έχει άμεση δράση με την ικανότητα του σπέρματος. Οι έρευνες δείχνουν πως η φτωχή διατροφή και η συχνή κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να μειώσει την ποιότητα και την ποσότητα του σπέρματος και να δυσκολέψει τη διαδικασία της σύλληψης. Και βέβαια η διαδικασία της σύλληψης είναι τόσο ανδρική όσο και γυναικεία υπόθεση (πάνω από το 40% των προβλημάτων γονιμότητας οφείλεται στους άντρες). Έρευνες δείχνουν πως οι μπαμπάδες που πίνουν 2 αλκοολούχα ποτά την ημέρα, ένα μήνα πριν τη σύλληψη, γεννούν μωρά που ζυγίζουν 185gr λιγότερο από τα άλλα μωρά. Το χαμηλό βάρος γέννησης είναι μια σοβαρή κατάσταση που μπορεί να επηρεάσει τη σωματική υγεία του μωρού στη μετέπειτα ζωή του.

Ποιες τροφές πρέπει να καταναλώνετε:

• 
  
  Τρώτε τροφές πλούσιες σε βιταμίνη C και αντιοξειδωτικά. Αυτές οι τροφές συμβάλουν στην πρόληψη ανωμαλιών σπέρματος και αυξάνουν την κινητικότητα του. Ένα ποτήρι χυμό πορτοκάλι περιέχει 124mg βιταμίνης C. Προσπαθήστε να καταναλώνετε τουλάχιστον 90mg την ημέρα, ενώ αν είστε καπνιστής τα 125mg.
• 
  
  Καταναλώνετε αρκετό Ψευδάργυρο. Πολλές έρευνες έχουν δείξει πως οι ανεπάρκειες ψευδαργύρου ακόμα και για μικρό χρονικό διάστημα μειώνουν τον όγκο του σπέρματος και τα επίπεδα τεστοστερόνης. Για να προσλάβετε 11mg ψευδαργύρου καταναλώνετε οστρακοειδή. 6 στρείδια προσδίδουν 15mg ψευδαργύρου.
• 
  
  Καταναλώνετε τροφές πλούσιες σε φολικό οξύ. Η έλλειψη φολικού οξέος αυξάνει τον κίνδυνο για εμφάνιση γενετικών ανωμαλιών νευρικού συστήματος και μειώνει τον αριθμό των σπερμάτων.
• 
  
  Καταναλώνετε αρκετό ασβέστιο και βιταμίνη D. Έρευνες δείχνουν πως η επαρκής πρόσληψη 1000mg ασβεστίου και 10μg βιταμίνης D ενισχύουν την ανδρική γονιμότητα.
• 
  
  Μειώστε την κατανάλωση αλκοόλ. Παρόλο που η μέτρια κατανάλωση αλκοόλ θεωρείται γενικά ασφαλής, η καθημερινή κατανάλωση μπύρας, κρασιού και άλλων αλκοολούχων ποτών μπορεί να μειώσει τα επίπεδα της τεστοστερόνης και τον αριθμό των σπερματοζωαρίων και να αυξήσει τον αριθμό των μη φυσιολογικών.

Γράφει η Ίσαρη Γεωργία, κλινική διαιτολόγος-διατροφολόγος, Πτυχιούχος Χαροκοπείου Πανεπιστημίου, Επιστημονικός Συνεργάτης Γενικού Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου «Αττικόν»

Ισογλυκαιμική διατροφή

Λίγα λόγια… Ο εμπνευστής της ισογλυκαιμικής διατροφής, Φαίδων Lindberg – Χατζηπαναγιώτου αποσκοπεί στη βελτίωση της υγείας επιτυγχάνοντας υψηλότερη απόδοση και χαμηλότερο βάρος χάρη στη σωστή χρήση της τροφής. Ο ίδιος υποστηρίζει ότι μπορούμε να τρώμε καλά και να χορταίνουμε, πάντα κάνοντας όμως τις σωστές επιλογές και λαμβάνοντας υπόψη το γλυκαιμικό δείκτη των τροφών.

Η φιλοσοφία της Κατά την ισογλυκαιμική διατροφή, η ισορροπία στηρίζεται στην πρόσληψη των τροφών με το σωστό συνδυασμό των πρωτεϊνών, των υδατανθράκων και των λιπών. Πιο συγκεκριμένα, το 40-45% της συνολικής ενέργειας μπορεί σε γενικές γραμμές να προέρχεται από υδατάνθρακες χαμηλού και μέτριου γλυκαιμικού δείκτη, το 25-30% από πρωτεΐνες και το 25-30% από λίπη. Όλα τα γεύματα αποτελούνται περίπου από 1/3 πρωτεΐνες και 2/3 υδατάνθρακες χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη, με εξαίρεση ένα γεύμα, το οποίο μπορεί να αποτελείται από 1/6 πρωτεΐνες, 2/6 υδατάνθρακες χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη και 1/6 υδατάνθρακες μέτριου ή υψηλού γλυκαιμικού δείκτη. Το γεύμα αυτό συνιστά το «γεύμα – κέρασμα» και μπορεί να αποτελεί είτε το πρωινό, είτε το μεσημεριανό είτε το βραδινό. Από άποψη καύσεων, ωστόσο, προτιμότερο είναι να αποτελεί το μεσημεριανό.

Πώς μπορείτε να υπολογίσετε τις ημερήσιες ανάγκες του οργανισμού σας σε πρωτεΐνη; Πολλαπλασιάστε το τετράγωνο του ύψους σας σε εκατοστά με το 23. Το αποτέλεσμα που προκύπτει είναι τα γραμμάρια καθαρής πρωτεΐνης που χρειάζεται ο οργανισμός σας. Εάν για παράδειγμα έχετε ύψος 1,80 έχετε ανάγκη από: 1,80Χ1,80Χ23=74,5 γρμ. πρωτεΐνης.

Η ισογλυκαιμική διατροφή απευθύνεται σε όλους όσους θέλουν να χάσουν βάρος χωρίς να στερηθούν το καλό φαγητό, σε όσους νιώθουν μεγάλη επιθυμία για ζάχαρη και είναι λάτρεις των αμυλούχων τροφών, σε όσους έχουν την τάση να παίρνουν εύκολα βάρος ή είναι ήδη υπέρβαροι, σε όσους έχουν προδιάθεση για διαβήτη και καρδιοπάθειες, σε όσους νιώθουν συχνά κουρασμένοι και σε όσους θέλουν τέλος να βελτιώσουν τις αθλητικές τους επιδόσεις.

Ο εμπνευστής της ισογλυκαιμικής διατροφής τονίζει ότι «δεν πρόκειται για κάποια “δίαιτα γρήγορου αδυνατίσματος”, αλλά για έναν τρόπο διατροφής τον οποίο μπορείτε να ακολουθείτε σε όλη σας τη ζωή. Ακολουθώντας τη μέθοδο της ισογλυκαιμικής διατροφής θα μάθετε να τρώτε διαφορετικά, όχι λιγότερο. Θα τρώτε συχνά και νόστιμα».

Βασικοί κανόνες 1.Φροντίστε τα λίπη που προσλαμβάνετε να είναι ακόρεστα, δηλαδή να είναι φυτικά ή να προέρχονται από ψάρια και αποφεύγετε τα κορεσμένα, δηλαδή όσα παραμένουν στερεά σε θερμοκρασία δωματίου. 2.Αποφύγετε την κατανάλώση αλκοόλ, διαφορετικά περιορίστε την κατανάλωσή του σε ένα ποτήρι κρασί με το γεύμα ή το δείπνο. 3.Λάβετε υπόψη σας ότι όλα τα γεύματα πρέπει να περιλαμβάνουν πρωτεΐνες. Για το λόγο αυτό, φροντίστε να υπάρχει στη διατροφή σας ισορροπία υδατανθράκων και πρωτεϊνών. 4.Αν νιώσετε πείνα ή κόπωση και έλλειψη ενεργητικότητας, αυξήστε τις μερίδες ή προβείτε σε πρόσθεση ενός επιπλέον γεύματος, φροντίζοντας όμως να τηρείτε την απαιτούμενη ισορροπία υδατανθράκων και πρωτεϊνών. 5.Η σωστή ποσότητα των τροφών που καταναλώνετε δεν πρέπει να ξεπερνά το μέγεθος μίας παλάμης. 6.Τρώτε τουλάχιστον τρία κύρια γεύματα και δύο δευτερεύοντα 7.Μην παραλείπετε γεύματα, διότι θα μειωθούν οι καύσεις σας και θα περιοριστεί η απόδοση και η μυϊκή σας μάζα. 8.Φροντίστε τα γεύματά σας να περιλαμβάνουν υδατάνθρακες χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη, σε συνδυασμό με πρωτεΐνες και λίγα ακόρεστα λίπη. 9.Μην καταναλώνετε πολύ μεγάλα γεύματα, διότι ο οργανισμό σας αδυνατεί να τα αφομοιώσει με αποτέλεσμα να αποθηκεύει λίπος. 10.Επιλέγετε πάντα τροφές χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη. 11.Αποφεύγετε το αλάτι 12.Χρησιμοποιήστε στις σαλάτες, στις σάλτσες και στα ψητά καυτερά μπαχαρικά, σκόρδο, ξίδι και λεμόνι. 13.Περιορίστε την κατανάλωση ψωμιού μαζί με το φαγητό. Μπορείτε να τρώτε ψωμί μόνο με το «γεύμα – κέρασμα» και προτιμήστε το ψωμί ολικής αλέσεως. 14.Αποφύγετε το πλήρες γάλα και προτιμήστε το πλήρως αποβουτυρωμένο ή το ημιαποβουτυρωμένο. 15.Αποφύγετε τη μεγάλη κατανάλωση καφέ, καθώς επίσης το στιγμιαίο τσάι και όλους τους χυμούς που περιέχουν ζάχαρη. 16.Εντάξτε τη φυσική άσκηση στη ζωή σας. Αποτελεσματικό θεωρείται το γρήγορο περπάτημα (30 – 40 λεπτά σε καθημερινή βάση)

Τι εγγυάται; Η τήρηση της ισογλυκαιμικής διατροφής εγγυάται απώλεια 2-3 ½ κιλά την πρώτη βδομάδα, απώλεια που οφείλεται στην αποβολή των υγρών. Αυτό που αξίζει να σημειωθεί είναι ότι το σωματικό λίπος που μπορείτε να χάσετε, χωρίς ταυτόχρονη απώλεια μυϊκής μάζας είναι περίπου ½ με 1 κιλό τη βδομάδα.

Προσοχή! Προτού ξεκινήσετε την ισογλυκαιμική διατροφή, φροντίστε προηγουμένως να έχετε συμβουλευθεί το γιατρό σας, ειδικά εάν πάσχετε από κάποια χρόνια νεφροπάθεια, όπως για παράδειγμα νεφρωτικό σύνδρομο ή νεφρική ανεπάρκεια. Το ίδιο πρέπει επίσης να κάνετε σε περίπτωση που πάσχετε από κάποια ηπατική νόσο (π.χ. ηπατική ανεπάρκεια). Τέλος, σε περίπτωση που έχετε διαβήτη, προσέξτε να μην καταναλώνετε μεγάλη ποσότητα πρωτεΐνης.

Διατροφική πυραμίδα ισογλυκαιμικής διατροφής

Βάση: Λαχανικά, όσπρια και φρούτα με χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη (Οι τροφές αυτές αποτελούν τα 2/3 των γευμάτων σας)

1 επίπεδο πάνω: τροφές πλούσιες σε πρωτεΐνες και ακόρεστα λίπη, όπως ψάρι, κοτόπουλο, κρέας, κυνήγι, αυγά, γιαούρτι. (Οι τροφές αυτές αποτελούν το 1/3 των γευμάτων σας)

2 επίπεδα πάνω: ζυμαρικά, ανεπεξέργαστο ρύζι, ψωμί και δημητριακά ολικής αλέσεως.

3 επίπεδα πάνω: ακόρεστα λίπη: ελαιόλαδο, λάδι ελαιοκράμβης, ξηροί καρποί, λιπαρά ψάρια.

Κορυφή: ζάχαρη, άσπρο ψωμί, άσπρο αλεύρι και πατάτες.

Προσοχή!

Οι τροφές που ανήκουν στα επίπεδο 2 και 3, καθώς επίσης και στην κορυφή της πυραμίδας αποτελούν το 1/6 από το «γεύμα – κέρασμα» της ισογλυκαιμικής διατροφής και μπορούν να καταναλώνονται μία μόνο φορά τη μέρα.

Ποιες τροφές επιτρέπονται; Όσπρια: 100 – 300 γρμ. ημερησίως (ρεβίθια, φασόλια, φακές, μπιζέλια) Λαχανικά: απεριόριστη ποσότητα Ποτά: πράσινο τσάι, τσάι ή καφέ χωρίς καφεΐνη (με φρουκτόζη ή τεχνητά γλυκαντικά) και νερό τουλάχιστον 8 ποτήρια ημερησίως. Φρούτα: 2-3 την ημέρα εκτός από καρπούζι Κόνδυλοι:100 – 200 γρμ. ημερησίως (καρότα, γογγύλια, παντζάρια, γλυκοπατάτες, σελινόριζα) Πρωτεΐνη: 3-5 μερίδες την ημέρα, οι οποίες μπορεί να αποτελούνται από:

• 1 μερίδα ψάρι (80-120 γρμ. μαγειρεμένο ή 120-180 γρμ. ωμό)
• αυγά (4 ασπράδια και 2 κρόκοι)
• ψάρια κυρίως λιπαρά
• θαλασσινά
• κοτόπουλο και γαλοπούλα (στήρθος)
• κυνήγι
• άπαχο αρνίσιο, μοσχαρίσιο ή χοιρινό κρέας
• 150 γρμ. τυρί κότατζ
• 100 γρμ. τόφου

Λίπη: 1-3 κ. σούπας την ημέρα, μοιρασμένες σε όλα τα γεύματα (ελαιόλαδο, λάδι ελαιοκράμβης άθερμης έκθλιψης, σησαμέλαιο, σπιτική μαγιονέζα με ελαιόλαδο, ¼ αβοκάντο). Ξηροί καρποί – σπόροι: 8-10 καρποί ή 2 κ. σούπας σπόροι Δημητριακά ολικής αλέσεως: 100-200 γρμ. την ημέρα (βρασμένα δημητριακά, 1 φέτα ψωμί ή 3 φρυγανιές), ρύζι (μπασμάτι, αναποφλοίωτο, άγριο), βρώμη, κριθάρι, σιτάρι, ζυμαρικά από σκληρό σιτάρι, μαύρο ψωμί, φρυγανιές ολικής αλέσεως. Γαλακτοκομικά: 1 μερίδα την ημέρα (150 γρμ. άπαχο γιαούρτι, 3 κ. σούπας ελαφριά κρέμα γάλακτος, 150 γρμ. γάλα αποβουτυρωμένο) Πρόσθετα γεύσης: απεριόριστη ποσότητα (μουστάρδα, πιπερόριζα, ξίδι, λεμόνι, αρωματικά βότανα και μπαχαρικά)

Ο Διαιτολόγος σχολιάζει

Η συγκεκριμένη δίαιτα είναι μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα δίαιτα, η οποία έχει κυκλοφορήσει σχετικά πρόσφατα. Βασίζεται στην έννοια του γλυκαιμικού δείκτη, ο οποίος δημιουργήθηκε με το σκεπτικό πως όταν καταναλώνουμε δυο τρόφιμα με την ίδια ποσότητα υδατανθράκων, η αύξηση του μεταγευματικού σακχάρου δεν θα είναι η ίδια. Ο όρος γλυκαιμικός δείκτης εκφράζει την σχετική αύξηση της γλυκόζης του αίματος που προκαλείται μετά την κατανάλωση ενός τροφίμου, σε σύγκριση με αυτή που προκαλείται από την αντίστοιχη πρόσληψη της γλυκόζης ή ψωμιού που περιέχει τους ίδιους υδατάνθρακες.

Η συγκεκριμένη δίαιτα έχει ως στόχο την προστασία του οργανισμού από υψηλές αυξήσεις του σακχάρου του αίματος. Σε γενικές γραμμές η δίαιτα αυτή, σε αντίθεση με άλλες εμπορικές δίαιτες που κυκλοφορούν, είναι ασφαλής. Προτείνει μια ικανοποιητική ποσότητα πρωτεϊνών, υδατανθράκων χαμηλού ή μέτριου γλυκαιμικού δείκτη και αποκλείει τα κορεσμένα λιπαρά. Βέβαια η έννοια του γλυκαιμικού δείκτη είναι ιδιαίτερα σύνθετη και εξαρτάται από το βαθμό του μαγειρέματος και τον βαθμό επεξεργασίας των τροφίμων, την ποσότητα των περιεχομένων φυτικών ινών καθώς και την ποσότητα του περιεχόμενου λίπους και πρωτεΐνης. Αν και ο συγγραφέας δίνει μια αναλογία θρεπτικών συστατικών, η δίαιτα από μόνη της δεν είναι καθόλου πρακτική και χρειάζεται πολύ μεγάλη εκπαίδευση για την εφαρμογή της.

Όσο για την απώλεια του βάρους, εξαρτάται από τις θερμιδικές απαιτήσεις του καθένα ξεχωριστά, που επηρεάζεται από τον βασικό μεταβολισμό και την φυσική δραστηριότητα, για να μπορέσουμε να προβλέψουμε με ακρίβεια. Πάντως, σε αρκετές έρευνες που έχουν διεξαχθεί (Αgus et al, 2000 και Pereira et al., 2004,) δεν έχει φανεί διαφορά στην απώλεια βάρους από τις δίαιτες τροφίμων χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη σε σχέση με δίαιτες τροφίμων υψηλού γλυκαιμικού δείκτη.

Αξίζει να αναφερθεί πως δίαιτες, στις οποίες καταναλώνονται τρόφιμα χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη έχουν συσχετιστεί με μείωση των καρδιαγγειακών νοσημάτων μέσω μείωσης της χοληστερόλης, των LDL λιποπρωτεϊνών και των τριγλυκεριδίων. Επίσης, κατανάλωση τροφίμων χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη έχει συνδεθεί με μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης σακχαρώδη διαβήτη.

Ανακεφαλαιώνοντας, η συγκεκριμένη δίαιτα είναι σχετικά ισορροπημένη και υγιεινή που όχι μόνο δεν επιφέρει αρνητικές συνέπειες στην υγεία αλλά μπορεί να επιφέρει και ευεργετικά αποτελέσματα. Το σημαντικότερο αρνητικό σημείο αυτής δίαιτας είναι πως δεν είναι ιδιαίτερα πρακτική και δεν εξατομικεύει τις ιδιαίτερες ανάγκες που έχει ο κάθε οργανισμός ξεχωριστά.

Γράφει ο/η Κούτσικας Κωνσταντίνος, Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, Πτυχιούχος Α.ΤΕ.Ι.Θ. , M.Sc στην Κλινική Διατροφή

Παγωτό: Το πιο δημοφιλές επιδόρπιο του καλοκαιριού

Το παγωτό είναι ένα τρόφιμο το οποίο συνδυάζει ποικιλία θρεπτικών συστατικών και απόλαυση. Αναµφισβήτητα, θεωρείται το πιο γλυκό και ταυτόχρονα το πιο δροσιστικό επιδόρπιο του καλοκαιριού. Συναντάται σε διάφορες γεύσεις, σερβίρεται µε ποικίλους τρόπους και συνδυάζεται µε αρκετά τρόφιµα, ακόµη και ποτά. Η προσωρινή αίσθηση δροσιάς που προσφέρει το κάνει ακαταµάχητο στις γευστικές αναζητήσεις μικρών και μεγάλων, τους θερινούς μήνες.

Το παγωτό φαίνεται να έχει τις ρίζες του από την αρχαία Βαβυλώνα, όπου γλυκίσματα πάγωναν με τη μέθοδο της τοποθέτησης τους σε χιόνι και πάγο.

Το 13ο αιώνα, ο Marco Polo έφερε στην Ιταλία συνταγές για γρανίτες από τα ταξίδια του στην Ασία. Έτσι αυτές οι περίφημες συνταγές διαδόθηκαν και στην υπόλοιπη Ευρώπη, με αποτέλεσμα γύρω στο 1700 να κυκλοφορούν παγωτά προς πώληση, αλλά και βιβλία με συνταγές για παγωτά!
Το 1851 δημιουργήθηκε η πρώτη βιομηχανία παραγωγής παγωτού στη Βαλτιμόρη των Ηνωμένων Πολιτειών από τον Jacob Fussell.

Σύσταση και διατροφική αξία

Γενικά, οι πρώτες ύλες που χρησιµοποιούνται για την παρασκευή του παγωτού είναι: γάλα, αβγά, κακάο, βούτυρο, κρέμα γάλακτος, γλυκαντικές ουσίες, χυμοί φρούτων, σταθεροποιητές, γαλακτωματοποιητές, χρώματα, αρώματα. Επιπλέον, χρησιμοποιούνται διάφορα πρόσθετα, όπως κομμάτια σοκολάτας, σιρόπι σοκολάτας, απομίμηση σοκολάτας, ξηροί καρποί, σιρόπια φρούτων, καραμέλα, κομμάτια φρούτων. Το γάλα αποτελεί το κύριο συστατικό του παγωτού. Χρησιμοποιούνται διάφοροι τύποι γάλακτος, όπως νωπό πλήρες γάλα, συμπυκνωμένο, σκόνη πλήρους γάλακτος, σκόνη αποβουτυρωμένου γάλακτος, αποβουτυρωμένο γάλα.

Είναι λανθασμένη η άποψη ότι το παγωτό δεν έχει διατροφική αξία. Το παγωτό περιέχει πληθώρα θρεπτικών συστατικών στα οποία περιλαμβάνονται πρωτεΐνες υψηλής βιολογικής αξίας, υδατάνθρακες, λιπαρά, μέταλλα και ιχνοστοιχεία, λιποδιαλυτές και υδατοδιαλυτές βιταμίνες.

Πρωτεΐνες του παγωτού

Το μεγαλύτερο ποσοστό των πρωτεϊνών στο παγωτό προέρχονται από τις πρωτεΐνες του γάλακτος που είναι υψηλής βιολογικής αξίας, και αυτό γιατί περιέχουν όλα τα απαραίτητα αμινοξέα που χρειάζεται ο οργανισμός και που δε μπορεί να συνθέσει από μόνος του.

Υδατάνθρακες του παγωτού

Οι υδατάνθρακες στο παγωτό προέρχονται από τις γλυκαντικές ύλες που χρησιμοποιούνται σε αυτό και τη λακτόζη του γάλακτος. Η κύρια λειτουργία των υδατανθράκων στον οργανισμό είναι η παραγωγή ενέργειας, η οποία χρησιμοποιείται για διάφορες βιολογικές λειτουργίες. Η λακτόζη έχει βρεθεί ότι στα παιδιά βοηθά στην απορρόφηση του ασβεστίου και ίσως του φωσφόρου από τον οργανισμό.

Λιπαρά στο παγωτό

Τα λιπαρά στο παγωτό προέρχονται κυρίως από το λίπος του γάλακτος. Το λίπος του γάλακτος είναι πηγή ενέργειας και προσφέρει τα απαραίτητα για τον οργανισμό λιπαρά οξέα και τις λιποδιαλυτές βιταμίνες Α, D, Ε και Κ. Επίσης, περιέχει το λινολεΐκό οξύ (CLA) που θεωρείται ότι προστατεύει από χρόνιες παθήσεις και από τον καρκίνο του μαστού. Το παγωτό (ιδιαίτερα το παρφέ) περιέχει αξιοσημείωτη ποσότητα κορεσμένων λιπαρών οξέων και χοληστερόλης και για αυτό χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή ως προς την κατανάλωσή τους από ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη και δυσλιπιδαιμίες. Αντίθετα τα παγωτά τύπου γρανίτα ή σορμπέ περιέχουν ελάχιστα ή καθόλου λιπαρά και αποδίδουν λιγότερες θερμίδες.

Βιταμίνες στο παγωτό

Το παγωτό περιέχει μεγάλο ποσοστό βιταμινών απαραίτητων για την ομαλή λειτουργία του οργανισμού. Συγκεκριμένα περιέχει λιποδιαλυτές βιταμίνες Α, D, E, βιταμίνη C, βιταμίνες Β1, Β2, Β6, Β12

Μεταλλικά στοιχεία στο παγωτό

Από τα σημαντικότερα μεταλλικά στοιχεία που περιέχονται στο γάλα και κατά συνέπεια στο παγωτό, είναι το ασβέστιο, το μεγαλύτερο μέρος του οποίου (99%) βρίσκεται στα οστά και τα δόντια. Το γάλα, το οποίο περιέχεται στο παγωτό, αποτελεί, επίσης, μία άριστη πηγή φωσφόρο. Ακόμα περιέχει σίδηρο, ψευδάργυρο και κάλιο.

Παγωτά τύπου light

Στην αγορά κυκλοφορούν διάφορα παγωτά τύπου light με λιγότερες θερμίδες. Πιο συγκεκριμένα υπάρχουν παγωτά χωρίς πρόσθετη ζάχαρη και λίπος (0%+0%), παγωτά 0% χωρίς προσθήκη ζάχαρης, με υποκατάστατα ζάχαρης και λιπαρά και παγωτά 0% με ζάχαρη και περιορισμένης περιεκτικότητας σε λιπαρά. Χρειάζεται επομένως ιδιαίτερη προσοχή στις ετικέτες. Τα παγωτά τύπου light μπορούν να καταναλώνονται με μέτρο από διαβητικά άτομα.

Το παγωτό στο διαιτολόγιό μας

Το παγωτό αποτελεί το πιο δροσιστικό επιδόρπιο του καλοκαιριού. Περιέχει ποικιλία θρεπτικών συστατικών και μπορεί να ενταχθεί στα πλαίσια μιας ισορροπημένης διατροφής. Χρειάζεται όμως προσοχή ως προς την κατανάλωσή του γιατί περιέχει αρκετές θερμίδες, ζάχαρη και λιπαρά που αυξάνουν το βάρος και τη χοληστερίνη. Αυτό βέβαια δε σημαίνει ότι το παγωτό αποτελεί απαγορευμένη τροφή αλλά πως πρέπει να καταναλώνεται με μέτρο, κυρίως από τα παιδιά. Τα άτομα που βρίσκονται σε πρόγραμμα απώλειας βάρους μπορούν να καταναλώνουν με μέτρο τα παγωτά τύπου light ακολουθώντας πάντα τις οδηγίες του διαιτολόγου τους.

Τι να προτιμήσετε;

Το παγωτό ξυλάκι έχει τις λιγότερες θερμίδες, όταν δεν έχει επικάλυψη σοκολάτας, σε σύγκριση µε τα “κυπελλάκια”, τα οποία υπερτερούν και σε λίπος και σε χοληστερίνη, ιδιαίτερα τα παρφέ. Αντίθετα, τα παγωτά γρανίτα ή σορμπέ περιέχουν ελάχιστα ή καθόλου λιπαρά και αποδίδουν τις χαμηλότερες θερμίδες. Όσον αφορά τα «χύμα» παγωτά, οι διάφορες γεύσεις φρούτων ή το παγωμένο γιαούρτι αποδίδουν λιγότερες θερμίδες, σε σχέση µε το παρφέ ή άλλες γεύσεις.

Τι πρέπει να προσέχουμε;

- Προτιμάτε το τυποποιημένο παγωτό από το χύμα (ποσοστά νοθείας 15-20%)

- Αποφύγετε τα παγωτά µε εμφανή ελαττώματα και παραμόρφωση στη συσκευασία, όπως και εκείνα που φαίνονται αλλοιωμένα.

- Παρατηρήστε τις συνθήκες συντήρησης, οι οποίες επιβάλλεται να είναι ίδιες είτε το παγωτό πωλείται σε ζαχαροπλαστείο, σούπερ μάρκετ, περίπτερο ή καντίνα.

Για παράδειγμα ο καταψύκτης να είναι σε σκιερό μέρος και να µην είναι υπερβολικά γεμάτος

- Όταν αγοράσετε ένα παγωτό και δεν καταναλωθεί άμεσα, πρέπει να τοποθετηθεί στην κατάψυξη το συντομότερο.

- Το µη τυποποιημένο παγωτό πρέπει να διατηρείται σε ειδικές βιτρίνες, οι οποίες πρέπει να είναι καθαρές. Η γεύση και η οσµή του πρέπει να είναι πάντοτε ευχάριστη και γλυκιά.

Γράφουν οι Ίσαρη Γεωργία, Κλινικός Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, Πτυχιούχος Χαροκοπείου Πανεπιστημίου - Κάζης Αβραάμ, Κλινικός Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, Πτυχιούχος Χαροκοπείου Πανεπιστημίου, M.Sc στην Κλινική Διατροφή

'Ανοιξη, Εποχή για νέο ξεκίνημα στη διατροφή

Με την αλλαγή αυτή των εποχών και του καιρού, είναι πολλοί αυτοί που αποφασίζουν να κάνουν κάποιες αλλαγές, μικρές ή μεγάλες, στην καθημερινή ζωή τους.

Μία από τις συχνότερες τέτοιες αλλαγές που οι περισσότεροι από εμάς προσπαθούμε να κάνουμε αυτούς τους μήνες είναι η απώλεια βάρους και ίσως η βελτίωση της διατροφής και της εμφάνισής μας, ώστε ο επόμενος χρόνος να μας βρει σε καλύτερη φυσική κατάσταση.

Ποιες λοιπόν είναι αυτές οι αλλαγές που μπορούμε να κάνουμε ώστε να επιτύχουμε τα επιθυμητά αποτελέσματα;

• Καθιερώστε καθημερινά 3 γεύματα: Πολλοί είναι αυτοί δυστυχώς που είτε λόγω συνήθειας, είτε λόγω λαναθασμένης άποψης ως προς τον όρο 'δίαιτα' είτε λόγω πιεσμένου χρόνου, παίρνουν ένα κύριο γεύμα κάθε μέρα, χωρίς πρωϊνό και με ενδιάμεσα τσιμπολογήματα. Πρέπει να καταλάβουμε ότι είναι βασικό να μην αφήνουμε το στομάχι μας άδειο για μεγάλα χρονικά διαστήματα και να κάνουμε μικρά και συχνά γεύματα. Έτσι, είναι καλό να μην παραλείπουμε γεύματα, και ειδικά το πρωϊνό, που είναι σημαντικότατο γεύμα, αφού μας δίνει την ενέργεια για την ημέρα που μόλις αρχίζει, και μάλιστα σε μια χρονική στιγμή που το σώμα μας είναι ικανό να 'κάψει' καλύτερα τις προσλαμβανόμενες θερμίδες. Ακόμα, πρέπει να τρώμε από όλες τις ομάδες τροφών (κρέατα, φρούτα, λαχανικά κτλ.), αλλά όσο και όταν πρέπει, και να μην τρώμε αργά το βράδυ, ώστε να μην φορτώνουμε το στομάχι μας πριν το βραδυνό ύπνο.

• Προσπαθήστε να μειώσετε το λίπος στην καθημερινή σας διατροφή. Το λίπος είναι η υψηλότερη πηγή θερμίδων, αφού δίνει 9 θερμίδες ανά γραμμάριο! Αυτό σημαίνει ότι μια κουταλιά της σούπας 'υγιεινό' ελαιόλαδο ή 'ανθυγιεινό' βούτυρο δίνουν από 90 θερμίδες περίπου! Έτσι προσπαθήστε να αποφύγετε τα τηγανητά φαγητά, να προτιμάτε τα βραστά και τα ψητά χωρίς επιπλέον λίπος και τα πολύ λιπαρά τρόφιμα π.χ. κέικ, πάστες και πίτες, μαγιονέζες, κρέμες και ντρέσινγκς και να μην χρησιμοποιείτε βούτυρο ή μαργαρίνες. Η αλλαγή που μπορείτε να κάνετε είναι να προτιμήσετε προϊόντα χαμηλών λιπαρών (μαργαρίνες, τυριά), να αποφύγετε τα πλήρη γαλακτομικά και τυροκομικά προϊόντα και να προτιμάτε όσα είναι αποβουτυρωμένα (0% λιπαρά) και χαμηλών λιπαρών (1.5%-2%) και να μετράτε πάντα το λάδι που βάζετε στο φαγητό με ένα κουτάλι, προσθέτοντάς το πάντα στο τέλος του μαγειρέματος.

• Μειώστε τη ζάχαρη, όσο γίνεται, και κυρίως στην απλή μορφή της. Η ζάχαρη βρίσκεται 'κρυμένη' σε πολλές τροφές και δίνει πολλές άχρηστες θερμίδες (1γρ=4 θερμίδες). Παράλληλα αποτελεί μεγάλο εχθρό για την υγεία των δοντιών μας. Έτσι, αν και θα είναι δύσκολο για τους περισσότερους, αποφύγετε τα πολλά γλυκά (σοκολάτες, μπισκότα, μαρμελάδες), μειώστε σταδιακά και μην προσθέτετε ζάχαρη στον καφέ σας ή τα άλλα ροφήματα σας (χρησιμοποιείστε υποκατάστατα μόνο αν κριθεί απαραίτητο), και προτιμήστε τα προϊόντα 'χωρίς ζάχαρη' π.χ. αναψυκτικά τύπου light, γάλα και γιαούρτια φρούτων με 0% ζάχαρη κτλ. Χωρίς όμως να φτάνετε και στο αντίθετο άκρο υπερκαταναλώνοντάς τα αφού έτσι πάλι φτάνουμε στο ίδιο σημείο.

• Βάλτε στη διατροφή σας τροφές πλούσιες σε φυτικές ίνες. Οι φυτικές ίνες είναι ένα σχετικά καινούργιο κεφάλαιο για την Επιστήμη της Διατροφής. Οι φυτικές ίνες βοηθούν στη σωστή λειτουργία του εντέρου και δίνουν το αίσθημα πληρότητας στο στομάχι, μειώνοντας έτσι την όρεξη, ενώ μακροπρόθεσμα βρέθηκε ότι συμβάλλουν στη μείωση κάποιων μορφών καρκίνου, π.χ. του εντέρου. Έτσι, προτιμήστε το ψωμί ολικής άλεσης και τα μαύρα μακαρόνια και ρύζι, από τα κανονικά, τρώτε 1-2 φορές την εβδομάδα όσπρια (φασόλια, φακές, ρεβύθια), μαγειρεμένα με λίγο λάδι, καταναλώστε 5 μερίδες φρούτα και λαχανικά καθημερινά, τα οποία προτιμήστε τα φρέσκα και προσπαθήστε να μην τα καταστρέφετε κατά το μαγείρεμα. Η καθημερινή παρουσία μιας μεγάλης σαλάτας στο τραπέζι μας είναι σίγουρο ότι θωρακίζει την υγεία του οργανισμού μας.

• Προσέξτε την κατανάλωση του αλκοόλ. Το αλκοόλ είναι σίγουρα ένα αναπόσπαστο κομμάτι της εξόδου μας με φίλους ή ενός καλού τραπεζιού, το οποίο ενώ σε φυσιλογικά επίπεδα είναι προστάτης της καρδιάς μας, σε μεγαλύτερες ποσότητες γίνεται επικίνδυνο και ίσως και καταστροφικό για την υγεία μας. Είναι μια ουσία αρκετά πλούσια σε θερμίδες, αφού 1 γραμμάριο δίνει 7 θερμίδες (ένα ποτήρι κρασί δίνει 80-100 θερμίδες και ένα μικρό ποτήρι ουίσκυ δίνει 150 θερμίδες). Ακόμα, συνοδεύεται σχεδόν πάντα από 'επίκνδυνα' και γεμάτα άχρηστες θερμίδες, λίπος και αλάτι σνακς. Για αυτό αξίζει να αποφεύγεται η κατάχρηση και αν δεν έχουμε πρόβλημα υγείας (π.χ. ψηλά τριγλυκερίδια) θα πρέπει να περιορίζουμε την κατανάλωσή του σε 1-2 ποτήρια κρασί, όταν θέλουμε να πιούμε.

• Πίνετε πολλά υγρά. Το νερό είναι ένα σημαντικότατο στοιχείο του οργανισμού μας (το ανθρώπινο σώμα αποτελείται σε ποσοστό 50-70 % από νερό). Το νερό βοηθάει στην πέψη, σαν κύριο συστατικό όλων των πεπτικών υγρών, ενώ παίζει σημαντικό ρόλο και στην απορρόφηση, γιατί τελικά με τη μορφή διαλύματος απορροφώνται οι διάφορες θρεπτικές ύλες στο αίμα. Ακόμα, βοηθάει στην απέκκριση από το παχύ έντερο των μη πεπτώμενων ουσιών, ενώ έχει και τη δυνατότητα να ρυθμίζει τη θερμοκρασία του σώματος, σύμφωνα με τη θερμοκρασία του περιβάλλοντος. Για όλα τα παραπάνω, αλλά και για την καλύτερη ενυδάτωση της επιδερμίδας μας είναι απαραίτητο να πίνουμε 8-10 ποτήρια την ημέρα, πριν και μετά τα γεύματα, για την καλύτερη λειτουργία του οργανισμού μας.

• Αυξήστε τη φυσική άσκηση. Σε μια εποχή όπου η χρήση του αυτοκινήτου, αλλά και ο γενικά καθιστικός τρόπος ζωής, μας κάνει οκνηρούς και με μειωμένη φυσική δραστηριότητα, έστω και μισή ώρα δυνατό περπάτημα είναι μία καλή βοήθεια στην προσπάθεια για απώλεια βάρους, αλλά και για καλύτερη φυσική κατάσταση, ενδυνάμωση της καρδιάς και ευεξία. Έτσι, κάντε μια προσπάθεια να γίνετε πιο δραστήριοι και αν το περιβάλλον ενός γυμναστηρίου δεν σας ταιριάζει βρείτε διαδρομές μέσα και, κυρίως, έξω από την πόλη μας, ώστε να κάνετε όσο τακτικότερα μπορείτε μικρούς περιπάτους ή απαλό τρέξιμο. Στο τέλος της εβδομάδας, και μόνο αυτή η δραστηριότητα θα σας απαλλάξει από αρκετές θερμίδες και θα σας κάνει να νιώθετε πιο καλά.

• Τρώτε αργά και σωστά. Αυτό είναι ίσως το σημαντικότερο κομμάτι που πρέπει να προσέξετε, στα πλαίσια των γενικότερων αλλαγών στη διατροφή σας. Το φαγητό θα πρέπει να αποκτήσει για σας και μια άλλη διάσταση πέρα από το στοιχείο της απόλαυσης και είναι εκείνο το στοιχείο που θα συμβάλει στη διατήρηση ή στη βελτίωση της υγείας σας.

Επειδή όμως η λήψη του φαγητού και η επιθυμία για τη λήψη αυτή είναι μία εγκεφαλική διαδικασία θα πρέπει να του δίνουμε την προσοχή που πρέπει, να είναι μια συνειδητή λειτουργία και να μη γίνεται ούτε 'στο πόδι' ούτε παράλληλα με την παρακολούθηση της τηλεόρασης ή την ανάγνωση της εφημερίδας.

Είναι βασικό να τρώτε αργά και να μασάτε αρκετά την τροφή σας, να μην τρώτε από την κατσαρόλα παρά μόνο από το πιάτο σας, ακόμα και όταν μπαίνετε στο σπίτι μετά τη δουλειά με έντονο το αίσθημα της πείνας, να αποφεύγετε τα ενδιάμεσα 'τσιμπολογήματα', και να αφήνετε το τραπέζι όταν αισθάνεστε ακόμα άνετα και όχι με βαρύ το στομάχι σας. Τέλος, μην αφήνετε την 'πρωτοβουλία' για το τι θα φάτε εσείς και τα παιδιά σας στο 'φαστφουντάδικο' ή την πιτσαρία της γειτονιάς σας.

Η υγεία μας έχει μεγάλη αξία και είναι λάθος να αδιαφορούμε για αυτή και να αποφασίζουν άλλοι για το τι θα καταλήξει στο στομάχι μας. Ακόμα και όταν έχουμε ένα πιεσμένο πρόγραμμα πρέπει να βρίσκουμε χρόνο για τη διατροφή μας.

Για αυτό, τώρα που κάποιοι από εσάς αποφάσισαν να κάνουν κάτι παραπάνω για την υγεία αλλά και την εμφάνισή τους βάλτε το θέμα μιας υγιεινότερης και καλύτερης διατροφής στις άμεσες προτεραιότητές σας. Τα αποτελέσματα των παραπάνω αλλαγών θα γίνουν σύντομα ορατά, αλλά κυρίως θα σας εξασφαλίσουν μακροπρόθεσμα μια καλύτερη φυσική κατάσταση. Αξίζει!

Γράφει: Δημοσθενόπουλος Χαρίλαος, Κλινικός Διαιτολόγος - Διατροφολόγος

Νηστεία Λαδιού και Γαλακτοκομικών

Νηστεία Λαδιού

Η αποχή από την κατανάλωση λαδιού εφαρμόζεται από τους περισσότερους πιστούς κατά τη διάρκεια της μεγάλης εβδομάδας, ωστόσο δεν είναι λίγοι και αυτοί που επιλέγουν να μην προσλαμβάνουν λάδι καθόλη τη Σαρακοστή. Η εξοικονόμηση θερμίδων από την αποχή αυτή μπορεί να είναι πραγματικά μεγάλη, ιδιαιτέρως σε άτομα που χρησιμοποιούν μεγάλες ποσότητες λαδιού στο μαγείρεμα και στην παρασκευή σαλατών.
Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι τα περισσότερα άτομα που νηστεύουν το λάδι για σαράντα ημέρες χάνουν βάρος. Το ελαιόλαδο είναι η καλύτερη πηγή βιταμίνης Ε και πολυφαινολών, θρεπτικών ουσιών μέγιστης σημασίας για την αντιοξειδωτική άμυνα του οργανισμού μας. Ικανοποιητική πρόσληψη παλυφαινολών και βιταμίνης Ε μπορεί να επιτευχθεί από άλλες πηγές φυτικού λίπους, όπως οι ξηροί καρποί.

Σε συνολικό επίπεδο, η νηστεία του κρέατος φέρει πολλαπλά πλεονεκτήματα για τον ανθρώπινο οργανισμό, ενώ η πρόσληψη σιδήρου και υψηλής βιολογικής αξίας πρωτεΐνη μπορεί να επιτευχθεί με αυξημένη κατανάλωση οσπρίων, πράσινων λαχανικών και δημητριακών ολικής αλέσεως. Η νηστεία των γαλακτοκομικών αποφέρει σημαντική μείωση της πρόσληψης χοληστερίνης και λιπαρών οξέων από τα τυριά κυρίως και δευτερευόντως από το γάλα και το γιαούρτι, ενώ η μειωμένη πρόσληψη ασβεστίου δεν φαίνεται να έχει αρνητικές επιπτώσεις για μικρά χρονικά διαστήματα. Τέλος, η αποχή από την κατανάλωση λαδιού μπορεί να μειώνει την πρόσληψη βιταμίνης Ε και πολυφαινολών, αλλά μπορεί ταυτοχρόνως να μειώσει και την καθημερινή θερμιδική πρόσληψη.



Νηστεία Γαλακτοκομικών

Η αποχή από την κατανάλωση γαλακτοκομικών συνηθίζεται είτε καθ όλη τη διάρκεια της σαρακοστής, ή σε κάποιες εβδομάδες της. Το πλεονέκτημα αυτής της διατροφής, έγκειται κυρίως στη μειωμένη πρόσληψη λιπαρών οξέων και χοληστερόλης από την αποφυγή κατανάλωσης τυριών.
Επιπλέον, εάν το γάλα και το γιαούρτι που καταναλώνονται από κάποιον είναι πλήρη σε λιπαρά, σε συνδυασμό με την αποχή από τα τυριά, η καθημερινή θερμιδική πρόσληψη μειώνεται και οι συνθήκες για απώλεια ή συντήρηση βάρους ευνοούνται.
Ωστόσο, η πρόσληψη ασβεστίου από τη διατροφή μειώνεται δραματικά. Επιστημονικές μελέτες έχουν δείξει ότι η πρόσκαιρη μειωμένη πρόσληψη ασβεστίου δεν είναι επικίνδυνη για την υγεία εάν εξισορροπείται με ικανοποιητικές προσλήψεις ασβεστίου για μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα.
Παρόλα αυτά, είναι χρήσιμο να γνωρίζουμε ότι τα πράσινα λαχανικά και ειδικά το μπρόκολο και το σπανάκι περιέχουν ικανοποιητικές ποσότητες ασβεστίου όπως και οι ξηροί καρποί (αμύγδαλα, καρύδια ανάλατα), το χαρουπόμελο κτλ. Τέλος, για να μεγιστοποιούμε την αξιοποίηση του ασβεστίου από τον οργανισμό όταν καταναλώνουμε πράσινες σαλάτες, δεν θα πρέπει να υπάρχει ταυτόχρονη πρόσληψη αλκοόλ και καφεΐνης.



Γράφει: Δημητρούλης Εμμανουήλ MSc, Κλινικός Διαιτολόγος-Διατροφολόγος

Υπάρχουν τροφές που καίνε το σωματικό λίπος;

Διάφορες τροφές, κατά καιρούς έχουν προταθεί ως φυσικά λιποδιαλυτικά, μαγνητίζοντας όπως είναι φυσικό το ενδιαφέρον των υπέρβαρων και όχι μόνο. Το ginseng, το πράσινο τσάι, το τσίλι καθώς και πολλά βότανα συσχετίζονται με την πολυπόθητη διαδικασία της λιποδιάλυσης. Αυτό που συμβαίνει είναι το εξής : πράγματι υπάρχουν μελέτες που δείχνουν πως οι τροφές αυτές (όπως και η καφεΐνη) αυξάνουν το μεταβολικό μας ρυθμό, ωστόσο η αύξηση αυτή εφ’ενός είναι πολύ μικρή, αφετέρου διαρκεί πολύ λίγο. Θα μπορούσε να ισχυριστεί κάποιος ότι έστω και μικρή και σύντομη, η αύξηση του μεταβολισμού, αν κάποιoς καταναλώνει μεγάλες ποσότητες πράσινου τσαγιού και ginseng την μέρα η αύξηση αυτή αθροιστικά θα είναι μεγάλη και άρα θα αδυνατίσει. Δεν είναι όμως έτσι, καθώς το σώμα μας προσαρμόζεται σε αυτές τις αλλαγές και έτσι μεγάλη κατανάλωση των 'λιποδιαλυτικών' τροφών δεν επιφέρει καμία αλλαγή στο μεταβολισμό.

Το ίδιο συμβαίνει και με την κατανάλωση πρωτεΐνης (γάλακτοκομικά προϊόντα, κρέας κα) όπου μελέτες δείχνουν ότι το σώμα μας ξοδεύει μεγαλύτερα ποσά ενέργειας για να τη μεταβολίσει συγκριτικά με τους υδατάνθρακες και το λίπος. Συγκεκριμένα, το κόστος θερμογένεσης, όπως αποκαλείται, για την πρωτεΐνη είναι περίπου 25%, ενώ για τους υδατάνθρακες 10-12% και για το λίπος μόλις 3-5%. Εύλογα θα μπορούσε κάποιος να ισχυριστεί ότι προσλαμβάνοντας 1000 θερμίδες μόνο από πρωτεΐνη, θα χάσει πιο γρήγορα βάρος από ότι αν προσλάβει 1.000 θερμίδες μόνο από υδατάνθρακες.

Δεν συμβαίνει όμως έτσι, καθώς το σώμα μας έχει προσαρμοστικούς μηχανισμούς και πολύ γρήγορα ισοσκελίζει αυτή τη θερμογενετική διαφορά, ώστε στο τέλος αυτό που πραγματικά μετρά είναι το σύνολο των θερμίδων κατά βάση και όχι τόσο η προέλευσή τους. Επιπλέον, μια δίαιτα πλούσια σε πρωτείνες είναι επιζήμια για την υγεία μας καθώς σχετίζεται με καρδιαγγειακά νοσήματα, καρκίνο, αυξημένη απώλεια ασβεστίου από τα ούρα κα.

Όσο το κοινωνικό εκκρεμές πάλλεται μεταξύ γρήγορου-εύκολου, τόσο τέτοιου είδους προσεγγίσεις θα βρίσκουν πρόσφορο έδαφος εξάπλωσης. Να θυμάστε ότι για να χάσουμε βάρος θα πρέπει να αλλάξουμε τον τρόπο που σκεφτόμαστε και αισθανόμαστε για το φαγητό, να αυξήσουμε τη φυσική μας δραστηριότητα, να έχουμε πάντα ενεργοποιημένα κίνητρα και να θέτουμε μικρούς και εφικτούς στόχους. Μια κινέζικη παροιμία λέει 'Ένας σίγουρος δρόμος για την επιτυχία, είναι να μειώσεις τις επιθυμίες σου'.

Παπαλαζάρου Αναστάσιος

Κλινικός Διαιτολόγος - Διατροφολόγος, MSc

Τα διάσημα Ω-3! Όσα Πρέπει να Ξέρουμε για τα Γνωστά και τα Άγνωστα Οφέλη τους.

Τί Κάνει τα Ω-3 να Ξεχωρίζουν από τα Υπόλοιπα Λιπαρά Οξέα

Υπάρχουν τα υγιεινά έλαια και τα όχι και τόσο υγιεινά. Τα βιομηχανοποιημένα trans-λιπαρά οξέα βλάπτουν σε οποιοδήποτε ποσό, όπως και τα κορεσμένα που προέρχονται από τα ζωικά προϊόντα, γι’ αυτό και η πρόσληψή τους πρέπει να είναι η ελάχιστη δυνατή.

Τα υγιεινότερα έλαια είναι αυτά που περιέχουν τα απαραίτητα λιπαρά οξέα (Α.Λ.Ο.), που ονομάζονται έτσι γιατί χωρίς αυτά δεν θα επιβιώναμε. Τα Α.Λ.Ο. είναι πολυακόρεστα και χωρίζονται σε 2 ομάδες: τα Ω-3 και τα Ω-6, τα οποία παρόλο τις μικρές φαινομενικά μοριακές διαφορές τους, δρουν κατά πολύ διαφορετικό τρόπο.

Πολλοί επιστήμονες πιστεύουν ότι η κύρια αιτία της ανερχόμενης συχνότητας καρδιαγγειακών ασθενειών, υπέρτασης, διαβήτη, κάποιων μορφών καρκίνου και πρόωρης γήρανσης, είναι η ανισόρροπη πρόσληψη μεταξύ των Ω-6 και Ω-3. Οι πρόγονοί μας είχαν εφαρμόσει το κλάσμα (Ω-6/Ω-3) 1:1 στην διατροφή τους, ενώ οι σύγχρονες διατροφικές συνήθειες έχουν φέρει το κλάσμα κοντά στο 20:1.

Οι κύριες πηγές Ω-6 είναι τα φυτικά λίπη, όπως το καλαμποκέλαιο και το σογιέλαιο, που έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε λινολεικό οξύ. Τα Ω-3 βρίσκονται στο λιναρέλαιο και στο φυστικέλαιο, αλλά κυρίως στα ιχθυέλαια. Τα κύρια συστατικά των δυο πρώτων είναι το α-λινολενικό, ενώ τα κύρια συστατικά των ιχθυελαίων είναι το εικοσιπεντανοϊκό οξύ (EPA) και το δοκοσαεξανοϊκό οξύ (DHA). Πίνακας Σύσταση δημοφιλών ψαριών σε ιχθυέλαιο

- Τα δεδομένα προέρχονται από την Αμερικανική Εθνική Υπηρεσία Ερευνών των Θαλασσινών.

- Τα ποσοστά χοληστερόλης αντιπροσωπεύουν την ολική χοληστερόλη και οι τιμές που αναφέρονται εδώ αποτελούν τον μέσο όρο, γιατί επηρεάζονται από την εποχή, την διατροφή του ψαριού, την ηλικία και το μέγεθός του, καθώς και από την επεξεργασία που υφίσταται.

Αναφορές σε Επιστημονικές Έρευνες που Αποδεικνύουν τις Ευεργετικές Επιδράσεις της Πρόσληψης Ω-3 (από Ιχθυέλαια)

ΟΡΑΣΗ & ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ

Τα Ω-3 λιπαρά οξέα παίζουν σημαντικό ρόλο στη σύσταση των κυτταρικών μεμβρανών και ιδιίτερα εκείνων των νευρικών κυττάρων και των φωτουποδοχέων κυττάρων του αμφιβληστροειδούς.. Η έλλειψη DHA στη διατροφή πειραματόζωων φέρεται να έχει ως συνέπεια την απώλεια της όρασης. Η προσθήκη επίσης DHA σε πρόωρα νεογνά πιστεύεται ότι διευκολύνει την αποκατάσταση της όρασης..

Ο ανθρώπινος εγκέφαλος είναι ένας από τους μεγαλύτερους καταναλωτές DHA. Ο εγκέφαλος ενός φυσιολογικού ενήλικα περιέχει πάνω από 20 gr DHA. Χαμηλότερα επίπεδα έχουν συνδεθεί με χαμηλά επίπεδα σεροτονίνης, τα οποία με την σειρά τους σχετίζονται με αυξημένη τάση κατάθλιψης, βίας και αυτοκτονίας.

Υψηλή κατανάλωση ψαριών και ιχθυελαίων απεδείχθη πως μπορεί να οδηγήσει σε θεαματική μείωση του φαινομένου απώλειας μνήμης και εξασθένησης της γνωστικής λειτουργίας στην γεροντική ηλικία, καθώς επίσης μειώνει και τον κίνδυνο εμφάνισης της νόσου Alzheimer.

Άλλες έρευνες επιβεβαίωσαν ότι χώρες με υψηλή κατανάλωση ψαριών έχουν να αντιμετωπίσουν πολύ λιγότερα ποσοστά μανιοκαταθλιπτικών, ενώ σε μελέτη του Harvard Medical School χρησιμοποιήθηκαν επιτυχώς συμπληρώματα ιχθυελαίων για την θεραπεία σχιζοφρενών.

ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ & ΘΗΛΑΣΜΟΣ

Μια επαρκής πρόσληψη DHA και EPA είναι ιδιαίτερα σημαντική κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης και του θηλασμού, καθώς το έμβρυο δεν μπορεί να τα συνθέσει μόνο του. Υπάρχουν ενδείξεις ότι ανεπαρκής πρόσληψη Ω-3 της μητέρας, αυξάνει τον κίνδυνο πρόωρου τοκετού και χαμηλού βάρους γέννησης του νεογνού.

Ορισμένοι ερευνητές πιστεύουν ότι η προεκλαμψία (εμφάνιση υψηλής αρτηριακής πίεσης της εγκύου) συνδέεται με την έλλειψη DHA.

ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΡΚΙΝΟΓΕΝΕΣΗΣ & ΜΕΙΩΣΗ ΤΟΥ ΠΟΝΟΥ ΣΤΙΣ ΦΛΕΓΜΟΝΕΣ

Υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις ότι η αυξημένη πρόσληψη Ω-3, σε συνδυασμό με ελαττωμένη πρόσληψη Ω-6, μειώνει την πιθανότητα διάγνωσης καρκίνου του μαστού. Επίσης, καθημερινή χορήγηση 2,5 gr ιχθυελαίου, φαίνεται να είναι αρκετά δραστική όσον αφορά την πρόληψη της μετάβασης από έναν ήπιο πολύποδα σε καρκίνο του παχέως εντέρου. Τέλος, Κορεάτες ερευνητές αναφέρουν ότι ασθενείς με καρκίνο του προστάτη εμφανίζουν πολύ χαμηλά επίπεδα Ω-3 στο αίμα.

Κλινικές μελέτες υποδεικνύουν ότι τα ιχθυέλαια δύνονται να είναι αποτελεσματικά στην μείωση του πόνου στις φλεγμονές και μπορούν να προσφέρουν σημαντική βοήθεια σε ανθρώπους που υποφέρουν από ρευματοειδή αρθρίτιδα ή από έλκος. Οι ασθενείς με έλκος έχουν αφύσικα χαμηλά επίπεδα EPA στο αίμα τους. Έρευνες απέδειξαν ότι καθημερινά συμπληρώματα EPA και DHA στους ασθενείς αυτούς, μειώνουν την σοβαρότητα της κατάστασης σε ποσοστό 50% των περιστατικών.

ΠΡΟΛΗΨΗ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ ΑΣΘΜΑΤΟΣ

Σε κλινική μελέτη του Sydney University, διαπιστώθηκε ότι παιδιά που έτρωγαν τακτικά φρέσκα, λιπαρά ψάρια εμφανίζουν 4 φορές λιγότερα περιστατικά εμφάνισης άσθματος, από παιδιά που κατανάλωναν ψάρια σπάνια ή περιστασιακά. Ερευνητές από το Wyoming University, προσδιόρισαν ότι ημερήσια χορήγηση 3,3 gr ιχθυελαίου, μειώνει σημαντικά τις αναπνευστικές δυσκολίες και άλλα συμπτώματα ασθενών με άσθμα.

Τέλος, άλλες μελέτες υποδεικνύουν ότι τα Ω-3 μπορούν να αποτελέσουν σημαντικό μέσο για την θεραπεία διαφόρων πνευμονικών ασθενειών, όπως είναι η κυστική ίνωση και το εμφύσημα.

ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΥΠΕΡΛΙΠΙΔΑΙΜΙΕΣ

Η επιστημονική κοινότητα πήρε τις πρώτες ενδείξεις για τις ευεργετικές επιδράσεις των Ω-3 το 1970, όταν Δανοί φυσικοί παρατήρησαν ότι οι Εσκιμώοι είχαν θεαματικά χαμηλά ποσοστά καρδιαγγειακών παθήσεων, παρά το γεγονός ότι η διατροφή τους ήταν πολύ πλούσια σε λίπη. Η συνέχεια της παρατήρησης αυτής, ανέδειξε ότι στην πραγματικότητα, η διατροφή τους ήταν εξαιρετικά πλούσια σε EPA και DHA.

Πρόσφατες έρευνες επαληθεύουν ότι τα Ω-3 ασκούν ισχυρή προστατευτική δράση απέναντι στην αθηροσκλήρωση, το έμφραγμα, τις αρρυθμίες, το εγκεφαλικό επεισόδιο, τις αγγειακές αλλοιώσεις, την στηθάγχη, την καρδιακή ανεπάρκεια και την στεφανιαία νόσο. Υπάρχει ένας τεράστιος όγκος επιστημονικής βιβλιογραφίας που συσχετίζει αναμφίβολα τα Ω-3 με τις ασθένειες αυτές και αποδεικνύει ότι τα Ω-3 αυξάνουν την ελαστικότητα και την αντοχή των αρτηριακών τοιχωμάτων, προλαμβάνουν τη θρόμβωση του αίματος, ελαττώνουν την αρτηριακή πίεση και σταθεροποιούν το καρδιακό ρυθμό.

Άλλες κλινικές μελέτες υποδεικνύουν ότι η συστηματική χρόνια λήψη συμπληρωμάτων Ω-3, οδηγεί σε οπισθοχώρηση αθηροσκληρωτικών εναποθεμάτων σε καρδιοπαθείς, μειώνει το κίνδυνο εμφάνισης δεύτερου περιστατικού καρδιακής ανακοπής ή εγκεφαλικού επεισοδίου και ρίχνει την διαστολική και συστολική πίεση σε υπερτασικούς.

Επίσης, έχουν πραγματοποιηθεί αξιόλογες μελέτες με σκοπό να προσδιορίσουν τις τυχόν επιδράσεις της πρόσληψης Ω-3 σε άτομα με υπερλιπιδαιμία (υψηλή ολική χοληστερόλη ή LDL ή τριγλυκερίδια). Οι έρευνες αυτές συμφωνούν ότι η καθημερινή πρόσληψη Ω-3 μπορεί να επιφέρει μείωση των τριγλυκεριδίων και των κλασμάτων χοληστερόλης στο πλάσμα (ολικής και LDL), χωρίς να οδηγήσει σε πτώση της καλής χοληστερόλης (HDL), κάτι που είναι συνηθισμένο στις υπολιπιδαιμικές δίαιτες.

Συμπερασματικά…

Εκτιμάται ότι το 85% του πληθυσμού στον Δυτικό Κόσμο, προσλαμβάνει ανεπαρκείς ποσότητες Ω-3 και υπερεπαρκείς ποσότητες Ω-6. Η συνιστώμενη πρόσληψη σε Ω-3 (EPA και DHA) είναι περίπου 650 mgr, ενώ ανέρχεται στα 1000 mgr κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και του θηλασμού. Ακόμα, διαφαίνονται πολύ ενθαρρυντικά τα θετικά αποτελέσματα της συμπληρωματικής τους χορήγησης για θεραπευτικούς σκοπούς.

Κάτι που δεν πρέπει να διαβλέπουμε είναι το γεγονός ότι, η επεξεργασία και το πακετάρισμα των τροφών που περιέχουν Ω-3 είναι ζωτικής σημασίας για την διατήρηση της ποιότητάς τους.

Τέλος, μπορεί η κύρια φυσική πηγή των Ω-3 να είναι τα ιχθυέλαια, αλλά πλέον η βιομηχανία τροφίμων παράγει και άλλα τρόφιμα εμπλουτισμένα σε αυτά (πχ. γαλακτοκομικά, αυγά κλπ.), οπότε η πρόσληψη της ημερήσιας συνιστώμενης ποσότητας που αναφέραμε, θα πρέπει να αποτελεί τον στόχο για όλους μας.

Παπαχρήστος Παρασκευάς, Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, Πτυχιούχος Α.ΤΕ.Ι.Θ., M.Sc στην Διασφάλιση Ποιότητας

Παναγιωτοπούλου Ευαγγελία, Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, Πτυχιούχος Α.ΤΕ.Ι.Θ.