10 δηλητηριώδη τρόφιμα που... μας αρέσει να τρώμε!

Πού να φανταζόσασταν ότι το ώριμο κόκκινο μήλο που ήσασταν έτοιμοι να φάτε, είναι... δηλητηριώδες! Οι περισσότεροι δεν το γνωρίζουμε, αλλά πολλά συνηθισμένα και καθημερινά τρόφιμα που καταναλώνουμε, είναι τοξικά! Πιο κάτω δείτε 10 δηλητηριώδη τρόφιμα που μας αρέσει να τρώμε!

1. Cassava (Yuca)

Μπορεί να το γνωρίζουν ελάχιστοι στην Ελλάδα, αλλά η μανιόκα χρησιμοποιείται πολύ στην Νότια Αμερική. Είναι ένας ξύλινος θάμνος που τον συναντάμε εκτός από την Ν. Αμερική και στην Καραϊβική. Μπορεί να έχει είτε γλυκιά είτε πικρή γεύση ανάλογα με τον τρόπο παρασκευής. Επίσης και η μυρωδιά μπορεί να διαφέρει, αναλόγως με το πόσες κυανογόνες γλυκόριζες θα χρησιμοποιηθούν, οι οποίες είναι στην πραγματικότητα, εξαιρετικά δηλητηριώδης. Οι περισσότεροι το προτιμούν πικρό, δεδομένου ότι κρατά μακριά τα έντομα ή ακόμη και τα ζώα. Εάν η μανιόκα παρασκευαστεί με λάθος τρόπο μπορεί να γίνει θανάσιμη. Η δηλητηρίαση με μαμανιόκα, λόγω των υψηλών επιπέδων του κυανίου, είναι γνωστή ως Konzo. Το δηλητήριο προκαλεί μόνιμη παράλυση.

 

2. Pufferfish

Το ψάρι Pufferfish είναι το δεύτερο πιο δηλητηριώδες σπονδυλωτό στον κόσμο. Γνωστό και ως fugu όταν τρώγεται ως γεύμα, θεωρείτε λιχουδιά στην Κορέα καθώς επίσης και την Ιαπωνία. Εντούτοις, ορισμένα όργανα του ψαριού, όπως το συκώτι, είναι εξαιρετικά τοξικά, και μπορούν να επιφέρουν τον θάνατο. Το δηλητήριο στα ψάρια, γνωστό ως tetrodotoxin, μπορεί να προκαλέσει μούδιασμα, υψηλή πίεση, και παράλυση μυών, η οποία μπορεί να επιφέρει και τον θάνατο.

3. Μανιτάρια

Υπάρχουν περίπου 5000 τύποι μανιταριών μόνο στις ΗΠΑ και περίπου 100 από αυτά θεωρούνται τοξικά, ενώ λιγότερο από μια δωδεκάδα, είναι θανάσιμη. Δεδομένου ότι τα μανιτάρια είναι μύκητες και το γεγονός ότι υπάρχουν τόσα πολλά είδη, είναι δύσκολο να γνωρίζει κάποιος ποια είναι δηλητηριώδεις. Συνήθως, λέγεται ότι οποιοδήποτε μανιτάρι βρίσκεται σε άγρια περιοχή, υπάρχουν περισσότερες πιθανότητες να είναι δηλητηριώδες. Ένας από τους πιο θανάσιμους τύπους δηλητηριώδης μανιταριών είναι το Alpha-amanitin, το οποίο προκαλεί εκτενείς ζημία στο συκώτι. Toadstools, είναι η επίσημη ονομασία για τα δηλητηριώδη μανιτάρια.

 

4. Κάσιους

Οι σπόροι των κάσιους μεγαλώνουν μέσα σε ένα κοχύλι, όπως μεγαλώνουν τα φρούτα. Κάθε παρτίδα με κάσιους, φέρει ένα έγγραφο που αναφέρει ότι τα κάσιους έχουν βράσει στον ατμό. Αυτό συμβαίνει γιατί τα ακατέργαστα κάσιους περιέχουν την ουσία urushiol, η οποίο είναι η ίδια χημική ουσία που βρίσκατε στον δηλητηριώδη κισσό. Εάν καταναλωθούν μεγάλες ποσότητες από ακατέργαστα κάσιους, μπορούν να επιφέρουν και τον θάνατο.

5. Τσίλι

Κάθε τσίλι, περιέχει μια χημική ουσία που ονομάζεται καψεϊνη. Η καψεϊνη είναι η αιτία που το τσίλι είναι πικάντικο και "καυτό". Φυσικά ένα τσίλι δεν θα σαν βλάψει, αλλά εάν φάτε αρκετά, η καψεϊνη μπορεί να σας σκοτώσει. Η χημική ουσία είναι τόσο ισχυρή που χρησιμοποιείται ως διαλυτικό χρωμάτων και χρησιμοποιείται ακόμη και στο σπρέι πιπεριού. Στα καυτερότερα τσίλι, όπως τα habaneros, η καψαϊνη μπορεί να γίνει αισθητή στο δέρμα σας ακόμα και κατά τον τεμαχισμό τους.

 

6. Πατάτες

Ο μίσχος και τα φύλλα της πατάτας είναι τοξικά, αλλά ακόμη και η ίδια η πατάτα είναι τοξική. Εάν προσέξετε, μπορεί μερικές φορές να έχετε δει ένα πρασινωπό χρώμα γύρω από την πατάτα. Αυτό οφείλεται στο δηλητήριο glycoalkaloid. Είναι σπάνιο να πεθάνει κάποιος από πατάτα, αλλά όταν συμβαίνει είναι επειδή κατανάλωσε κάποιο είδος τσαγιού από φύλλα πατάτας. Ο θάνατος δεν έρχεται αμέσως. Οδηγεί συνήθως σε αδυναμία και έπειτα σε κώμα. Μην ανησυχείτε για το περιστασιακό πράσινο χρώμα στα τσιπ, αλλά μην καταναλώσετε πατάτες που έχουν πράσινη φλούδα ή έχουν φυτρώσει νεαροί βλαστοί.

7. Αμύγδαλα

Όπως ακριβώς και τα κάσιους, τα αμύγδαλα είναι εξαιρετικά δηλητηριώδες αν δεν βράσουν στον ατμό. Γενικά στα πικραμύγδαλα πρέπει να γίνει αυτή η διαδικασία προκειμένου να τα απαλλάξουμε από το δηλητήριο. Οι σπόροι είναι γεμάτοι κυάνιο, και σε πολλές χώρες είναι παράνομη η πώληση αν δεν έχουν υποστεί την κατάλληλη επεξεργασία.

8. Κεράσια

Εάν έχετε φάει κουκούτσι από κεράσι ή έστω το κρατήσατε στο στόμα σας, παίζοντας μ΄αυτό, πιθανό εισήχθη υδροκυάνιο στο σώμα σας. Εάν ένας σπόρος κερασιών μασιέται, συνθλίβεται, ή σπάει, παράγει αυτόματα υδροκυάνιο. Τα συμπτώματα της ήπιας δηλητηρίασης περιλαμβάνουν πονοκέφαλο, ίλιγγο, σύγχυση, και εμετό. Μεγαλύτερες δόσεις μπορούν να οδηγήσουν σε δυσκολία στην αναπνοή, αυξημένη πίεση αίματος, ταχυκαρδία και να προκαλέσει ζημιά στα νεφρά. Σε μεγάλες ποσότητες, μπορεί να δημιουργήσει σπασμούς, κώμα, ακόμα και θάνατο.

 
9. Μήλα

Τα μήλα, όπως και αρκετά ακόμα φρούτα, περιέχουν κυάνιο αλλά δεν είναι σε υψηλά επίπεδα. Το κυάνιο δεν βρίσκεται στην σάρκα του φρούτου, αλλά στα σπόρια του. Βέβαια, ακόμα και εάν φάτε όλα τα σπόρια σε ένα μήλο, δεν θα σας σκοτώσει, αλλά είναι κάτι που δεν συνιστάται. Εάν καταναλώσετε αρκετούς σπόρους μήλων, μπορεί να σας δημιουργήσουν προβλήματα στην πίεση, το στομάχι και την αναπνοή (σε ήπια μορφή).

10. Ντομάτες

Όσο παράξενο και εάν σας φαίνεται, οι ντομάτες είναι δηλητηριώδεις. Αν και οι ίδιες δεν περιέχουν το δηλητήριο, ο μίσχος, καθώς επίσης και τα φύλλα, περιέχουν μια χημική ουσία γνωστή ως glycoalkaloid. Τα πιο υψηλά επίπεδα αυτής της ουσίας βρίσκονται στις άγριες ντομάτες. Αυτή η χημική ουσία είναι γνωστή για τις στομαχικές διαταραχές και την νευρικότητα που προκαλεί. Τα φύλλα και ο μίσχος μπορούν να χρησιμοποιηθούν στο μαγείρεμα για τη γεύση, αλλά πρέπει να αφαιρεθούν μετά το μαγείρεμα. Αυτή η χημική ουσία είναι τόσο ισχυρή, που χρησιμοποιείται σε παρασιτοκτόνα.

Πηγή: listverse/thesecretrealtruth

Οι «μαγικές» ιδιότητες του μανιταριού

Οι ιδιότητες και τα οφέλη του ποικίλουν, από ενδυνάμωση των οστών, μέχρι μείωση των επιπέδων χοληστερίνης, του κινδύνου εμφάνισης καρκίνου του μαστού και του προστάτη, ενώ ταυτόχρονα τονώνει το ανοσοποιητικό μας και μας βοηθά στην απώλεια βάρους!

Στο Super Mario που παίζαμε όλοι στα παιδικά μας χρόνια – ή… ακόμα!- τα μανιτάρια ήταν αυτά που έδιναν ζωή στον παίκτη, ενώ στα περισσότερα παραμύθια χάριζαν μαγικές ιδιότητες ή χρησιμοποιούνταν σαν ασπίδα ενάντια στο «κακό». Όλα αυτά, φυσικά, δεν είναι καθόλου τυχαία, αφού και στην πραγματικότητα τα μανιτάρια αποτελούν ασπίδα ζωής και αν και δεν μας χαρίζουν μαγικές ιδιότητες που θα μας κάνουν να πετάμε ή να εξαφανιζόμαστε, μας προστατεύουν ενάντια στα «κακά τέρατα» που είναι οι ασθένειες και οι μολύνσεις.
Τα μανιτάρια στην πραγματικότητα είναι μια κατηγορία μυκήτων που τρώγονται και είναι σαπρόφυτα, δηλαδή τρέφονται από νεκρή οργανική ύλη. Έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνη, βιταμίνες, αμινοξέα και μέταλλα και διαφέρουν μεταξύ τους ανάλογα με το χρώμα, την υφή τους, το σχήμα τους κ.λπ. Τι μπορούν, όμως, να κάνουν για εμάς με τις… μαγικές τους δυνάμεις;


Ρίχνουν τα επίπεδα της χοληστερίνης στο αίμα
Τα μανιτάρια μας παρέχουν άπαχη πρωτεΐνη, καθώς δεν έχουν καθόλου χοληστερόλη και λίπη, ενώ η περιεκτικότητά τους σε υδατάνθρακες είναι πολύ χαμηλή. Οι φυτικές τους ίνες και κάποια ένζυμα που βρίσκουμε σε αυτά βοηθούν επίσης στον έλεγχο της χοληστερίνης, ενώ έχουν και άλλη μια σημαντική ιδιότητα: λόγω της υψηλής περιεκτικότητάς τους σε άπαχη πρωτεΐνη, μπορούν να βοηθήσουν τον οργανισμό να «κάψει» λίπος και να ρίξει τα επίπεδα της χοληστερίνης στο αίμα, κατά τη διάρκεια της πέψης τους.


Μειώνουν την πιθανότητα για καρκίνο του μαστού και του προστάτη
Πρόκειται για μια πολύ αποτελεσματική τροφή όσον αφορά την προστασία από τα δύο είδη αυτά καρκίνου, λόγω του ότι περιέχει βήτα-γλυκάνες και συζευγμένο λινολεϊκό οξύ, τα οποία έχουν αντικαρκινική δράση. Ειδικά το λινολεϊκό οξύ είναι ιδιαιτέρως σημαντικό στο να καταστέλλει τις δράσεις των οιστρογόνων, τα οποία αποτελούν τον νούμερο 1 παράγοντα κινδύνου για καρκίνο του μαστού στις μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες. Οι βήτα-γλυκάνες, από την άλλη, εμποδίζουν την ανάπτυξη καρκινογόνων κυττάρων σε περιπτώσεις όπως στον καρκίνο του προστάτη. Ακόμη, τα μανιτάρια είναι πλούσια σε σελήνιο, το οποίο έχει επίσης αποτελεσματική δράση ενάντια στα καρκινογόνα κύτταρα.


Αποτελούν ιδανική τροφή για όσους πάσχουν από διαβήτη
Λόγω των ιδιοτήτων τους, δηλαδή της μηδενικής περιεκτικότητας σε χοληστερίνη και λίπη, της χαμηλής περιεκτικότητας σε υδατάνθρακες και της υψηλής περιεκτικότητας σε πρωτεΐνες, βιταμίνες, μέταλλα, φυτικές ίνες και νερό, μπορούν να αποτελέσουν μέρος της ιδανικής δίαιτας για διαβητικούς. Το πιο σημαντικό, όμως, είναι ότι περιέχουν κάποια ένζυμα τα οποία βοηθούν στη διάσπαση της ζάχαρης και του άμυλου των τροφών, ενώ τα μανιτάρια παρουσιάζουν και βοηθητική δράση στη σωστή λειτουργία του ήπατος, του παγκρέατος και άλλων ενδοκρινών αδένων μας, προωθώντας έτσι τη σύνθεση ινσουλίνης και τη σωστή ροή της. Τέλος, τα φυσικά αντιβιοτικά που βρίσκουμε στα μανιτάρια βοηθούν τους διαβητικούς να προστατευτούν από συνεχείς μολύνσεις, ειδικά στα άκρα τους.


Μας χαρίζουν δύναμη τονώνοντας το ανοσοποιητικό μας σύστημα
Η εργοθειονίνη, ένα ισχυρό αντιοξειδωτικό που βρίσκεται στα μανιτάρια, προστατεύει αποτελεσματικά των οργανισμό μας από τις ελεύθερες ρίζες και βοηθά στην τόνωση του ανοσοποιητικού μας, έτσι ώστε να αποφεύγουμε τις συχνές μολύνσεις και ιώσεις. Τα αντιβιοτικά που περιέχουν είναι παρόμοια της πενικιλίνης και μας προστατεύουν ενάντια σε μικροβιακές μολύνσεις και μυκητιάσεις, ενώ ταυτόχρονα θεραπεύουν τα έλκη. O σωστός συνδυασμός βιταμινών Α, συμπλέγματος Β και C των μανιταριών, μας κάνει πιο γερούς και ανθεκτικούς απέναντι σε ιώσεις, μολύνσεις κ.ο.κ.


Μας βοηθούν να χάσουμε κιλά και πόντους
Αν παλεύετε χρόνια να χάσετε βάρος και δεν τα καταφέρνατε, ίσως δεν γνωρίζατε το… μυστικό. Όσο απίστευτο κι αν φαίνεται, μια διατροφή που βασίζεται στην άπαχη πρωτεΐνη μπορεί να μας οδηγήσει στην επιθυμητή απώλεια λίπους από το σώμα μας και να μας βοηθήσει να χτίσουμε μυϊκό ιστό. Αυτό που ουσιαστικά συμβαίνει είναι ότι προκειμένου να διασπαστεί η πρωτεΐνη μιας τροφής, καίγεται λίπος. Έτσι, προκειμένου να διασπαστεί και η πρωτεΐνη των μανιταριών και να χωνευτεί από τον οργανισμό, καίγονται λίπη, ενώ τα ίδια τα μανιτάρια δεν έχουν περιεκτικότητα σε λίπος – συν του ότι του προσφέρουν μια σημαντική ποσότητα φυτικών ινών.


Άλλα οφέλη των μανιταριών
Αποτελούν τη δεύτερη πιο γνωστή πηγή, μετά το μουρουνέλαιο, που περιέχει βιταμίνη D σε βρώσιμη μορφή. Ακόμη, είναι πλούσια σε ασβέστιο το οποίο είναι καλό για τα οστά, σε σίδηρο που ωφελεί τα άτομα με αναιμία, σε κάλλιο που βοηθά στην υπέρταση, χαλκό που έχει αντιβακτηριδιακή δράση και σελήνιο, το οποίο έχει πολλαπλή δράση όσον αφορά τα οστά, τα δόντια, τα νύχια, τα μαλλιά κ.λπ. Τα μανιτάρια, αποτελούν επίσης την καλύτερη πηγή πρωτεΐνης και σεληνίου για τους χορτοφάγους.


Προσοχή στα δηλητηριώδη
Παρά τις «μαγικές» τους ιδιότητες, η άγνοια όσον αφορά τα μανιτάρια μπορεί ακόμη και να σκοτώσει. Υπάρχουν πολλές ποικιλίες που δεν είναι βρώσιμες, είναι δηλητηριώδεις και είναι δύσκολο να ξεχωρίσουν από αυτές που μας κάνουν καλό. Ακόμη, όμως, και τα μανιτάρια που θεωρούνται εδώδιμα, μπορεί να έχουν δηλητηριώδη δράση ανάλογα με το περιβάλλον στο οποίο αναπτύχθηκαν. Μην επιχειρήσετε να μαζέψετε μόνοι σας μανιτάρια, χωρίς να τα γνωρίζετε καλά και καλό θα ήταν να μην εμπιστεύεστε άγνωστους εμπόρους. Προτιμήστε τα σφραγισμένα προϊόντα γνωστών εταιρειών, αποφύγετε την κατανάλωση των αποχρωματισμένων μανιταριών ή αυτών που έχουν διαφορετικό χρώμα από τα υπόλοιπα και μην ξεχνάτε ποτέ την πολύ σοφή παροιμία: «Όλα τα μανιτάρια τρώγονται, μερικά όμως μόνο μια φορά».

Τροφικές δηλητηριάσεις - Μάθετε για να μην πάθετε

Το καλοκαίρι μαζί με την αύξηση τις θερμοκρασίας αυξάνεται και ο κίνδυνος των τροφικών δηλητηριάσεων. Τι είναι τροφικές δηλητηριάσεις, ποια είναι τα συμπτώματα τους, πως προκαλούνται, γιατί αυξάνονται το καλοκαίρι, πως μπορούμε να προφυλαχτούμε είναι ορισμένα από τα ερωτήματα που θα προσπαθήσουμε στη συνέχεια να απαντήσουμε με τη βοήθεια της κ. Χριστίνα Γαβρή, Κλινικής Διατολόγου στο Νοσοκομείο ΓΝΑ «Ο Ευαγγελισμός».

Όταν μιλάμε για τροφική δηλητηρίαση αναφερόμαστε στη δράση τοξικών παραγόντων που εισάγονται οξέως στο σώμα, σχετίζονται με την τροφή και το νερό και επιδρούν βλαπτικά στον οργανισμό, παρουσιάζοντας μία ποικιλία συμπτωμάτων.

Μία τροφική δηλητηρίαση μπορεί να προκληθεί από ουσίες που βρίσκονται με φυσικό ή μη τρόπο στις τροφές (π.χ. σε ορισμένα είδη μανιταριών και οστρακοειδών), μπορεί όμως και να αφορά τοξική δράση μικροοργανισμών, όπως μικροβίων, ιών, βακτηρίων, πρωτοζώων ή τοξινών τους που βρίσκονται στα τρόφιμα και /ή το νερό και οι οποίοι αναπτύσσονται κυρίως λόγω μη τήρησης των κανόνων υγιεινής κατά την αποθήκευση, συντήρηση (ψύξη-απόψυξη) ή χειρισμό τους (ανεπαρκές ψήσιμο, άπλυτα χέρια) κατά το μαγείρεμα. Γιατί αυξάνονται το καλοκαίρι οι τροφικές δηλητηριάσεις; Περιστατικά τροφικών δηλητηριάσεων εμφανίζονται όλες τις εποχές και είναι απαραίτητο να τηρούνται οι κανόνες σωστής συντήρησης και χειρισμού των τροφίμων το ίδιο αυστηρά αδιακρίτως όλες τις εποχές.

Είναι γεγονός ωστόσο ότι, το καλοκαίρι οι υψηλές θερμοκρασίες ευνοούν την αλλοίωση των τροφών και την ανάπτυξη μικροοργανισμών, καθώς αυτά αναπαράγονται γρηγορότερα σε ζεστές και υγρές συνθήκες. Στην Αγγλία μελέτες καταγραφής περιστατικών έδειξαν ότι στα σφαγεία, τους θερμούς μήνες, η παρουσία σαλμονέλας ήταν 20%, ενώ τους χειμερινούς μήνες ήταν 1%.

Επιπρόσθετα, οι συχνές συνεστιάσεις και η ομαδική κατανάλωση τροφής σε κοινωνικές εκδηλώσεις, εκδρομές, κατασκηνώσεις που γίνονται σε μεγαλύτερη συχνότητα το καλοκαίρι μειώνουν την ικανότητα τήρησης των κανόνων υγιεινής διαχείρισης των τροφών, με αποτέλεσμα την εμφάνιση συχνών τροφικών δηλητηριάσεων. Οι υπεύθυνοι μικροοργανισμοί Μερικοί από τους μικροοργανισμούς που κατηγορούνται συχνά για τροφική δηλητηρίαση είναι ο χρυσίζων σταφυλόκοκκος, η σιγκέλλα , η σαλμονέλα, η E-coli, το παρααιμολυτικό δονάκειο, το δονάκειο της χολέρας, η Yersinia enterocolitica, το C. botulinum, το C. Perfigens, η Gardia Lamblia, ο ιός της ηπατίτιδας A και η βουρκέλλωση. Τα ύποπτα συμπτώματα Η κλινική συμπτωματολογία της τροφικής δηλητηρίασης εξαρτάται από τον μικροοργανισμό που προσβάλλει τον οργανισμό. Εκδηλώνεται σε αρκετές περιπτώσεις 2 έως 6 ώρες μετά την κατανάλωση της «ύποπτης» τροφής ενώ σπανιότερα μπορεί να χρειαστεί μόλις μισή ώρα ή και βδομάδες και μπορεί να περιλαμβάνει συμπτώματα όπως πυρετό, κεφαλαλγία, μυαλγίες, έντονη εφίδρωση, κολικοειδή κοιλιακό πόνο, ναυτία, εμέτους, ανορεξία και διαρροϊκές κενώσεις. Σε μερικές περιπτώσεις παρατηρείται αίμα ή πύον στα κόπρανα.

Η ένταση των συμπτωμάτων εξαρτώνται από το είδος του μικροοργανισμού και από την ποσότητα των στελεχών που έχουν εισβάλλει στον οργανισμό. Στα περισσότερα περιστατικά τα συμπτώματα είναι αυτοπεριοριζόμενα και διαρκούν έως και δύο εικοσιτετράωρα μετά την εκδήλωση τους.

Τα συμπτώματα συχνά είναι απλά επιγαστρικά άλγη ή αυτοπεριοριζόμενα διαρροϊκά σύνδρομα. Σε περίπτωση εμφάνισης σοβαρής διάρροια, εμετού, υψηλού πυρετού, επίμονης επιγαστραλγίας και αιματηρής κένωσης απαιτείται η άμεση αναζήτηση ιατρικής περίθαλψης. Προσοχή στις ευπαθείς ομάδες πληθυσμού Είναι γεγονός ότι σε ασθενείς χωρίς πρότερο ιατρικό ιστορικό η τροφική δηλητηρίαση σπάνια απειλεί τη ζωή τους και υποχωρεί σημαντικά γρήγορα. Ωστόσο υπάρχουν ομάδες ευπαθών πληθυσμών που είναι ιδιαίτερα επιρρεπείς στις μολύνσεις και πιθανότατα να παρουσιάσουν σημαντικές επιπλοκές όπως είναι:

• Τα βρέφη και τα παιδιά
• Οι ηλικιωμένοι
• Ανοσοκατεσταλμένοι ασθενείς (π.χ. HIV, καρκινοπαθείς σε χημειοθεραπεία)
• Ασθενείς με χρόνιες νόσους (π.χ. διαβητικοί, καρδιοπαθείς, νεφροπαθείς)
• Ασθενείς που παίρνουν μεγάλες δόσεις κορτικοστεροειδών (π.χ. μεταμοσχευμένη, αρθρίτιδα)
• Έγκυες

Πότε ζητάμε τη συμβολή του γιατρού; Κατά κανόνα, οι περισσότερες τροφικές δηλητηριάσεις δεν απαιτούν ειδική θεραπεία και δεν παρουσιάζουν επιπλοκές. Σε περίπτωση που βρίσκεστε μακριά από κάποια υπηρεσία υγείας φροντίστε να ενυδατώνεστε με υγρά που περιέχουν ηλεκτρολύτες και γλυκόζη, όπως τσάι με λίγη ζάχαρη, πορτοκαλάδα. Ωστόσο εφόσον τα συμπτώματα επιμένουν και επιδεινώνονται είναι σημαντικό να ζητείται ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, καθώς είναι απαραίτητη η άμεση και προσεκτική αντικατάσταση των υγρών και ηλεκτρολυτών που χάνονται κατά τα επεισόδια εμέτων και διαρροιών.

Οι παραπάνω ευπαθείς ομάδες είναι σημαντικό να αναζητούν τη συμβολή του γιατρού αμέσως, καθώς η δηλητηρίαση μπορεί να αποβεί επικίνδυνη για τη ζωή τους. Εφόσον λοιπόν παρουσιάζετε στεγνά χείλη, ανορεξία που επιμένει, αίμα στις κενώσεις, ξαφνική αδυναμία που συνοδεύεται από μούδιασμα, δύσπνοια ή παραισθήσεις, διάρροια που συνοδεύεται από πυρετό για περισσότερες από 24 ώρες και έντονους πόνους στην κοιλιά που διαρκούν πάνω από 2 ώρες και συνοδεύονται από εμετούς, απευθυνθείτε το συντομότερο σε έναν γιατρό.

Να θυμάστε ότι φαρμακευτική αγωγή όπως αντιεμετικά, αντιδιαρροϊκά, αντισπασμωδικά και αντιβιοτικά φάρμακα χορηγούνται μόνον με τη σύμφωνη γνώμη του γιατρού σας. Προληπτικά μέτρα Η καλύτερη θεραπεία των τροφικών δηλητηριάσεων είναι η πρόληψη. Ασφαλής πρόληψη είναι η αποφυγή κατανάλωσης μολυσμένου νερού, άβραστου γάλακτος και τροφίμων μη ικανοποιητικά συντηρημένων και μαγειρεμένων, καθώς και η εφαρμογή των κανόνων υγιεινής κατά το χειρισμό των τροφών.

Συνεπώς μπορούμε να προλάβουμε τις τροφικές δηλητηριάσεις αν τηρούμε τους παρακάτω κανόνες: Α) Κατά την προετοιμασία του φαγητού:

1. Όσο λιγότερο έρχονται τα τρόφιμα σε επαφή με τα ανθρώπινα χέρια τόσο πιο ασφαλή είναι. Γι’ αυτό πλένετε τα χέρια σας με ζεστό νερό και σαπούνι πριν ξεκινήσετε να χειρίζεστε και δε ξεχνάτε να τα πλένετε ξανά κάθε φορά που χειριζόσαστε ωμό κρέας, πουλερικά, ψάρι, αυγά στον ίδιο χρόνο με τροφές που καταναλώνονται ωμές (π.χ. λαχανικά)
2. Εάν χειρίζεστε ωμά τρόφιμα, πλένετε τα χέρια σας για να χειριστείτε έτοιμα ψημένα φαγητά.
3. Πλένετε τα χέρια απαραιτήτως μετά από επίσκεψη στο αποχωρητήριο.
4. Αποφεύγετε να χειρίζεστε τροφές όταν έχετε διάρροια ή κάποιο τραύμα/ πληγή με πύο. Οι πληγές πρέπει να καλύπτονται από αδιάβροχο επίδεσμο.
5. Καθαρίζετε με σαπούνι όλες τις επιφάνειες κοπής των τροφίμων, όπως επίσης και τα μαχαιροπίρουνα, πιάτα, ποτήρια, ιδίως όταν χειριζόσαστε ωμό κρέας και πουλερικά. Χρησιμοποιείστε άλλες επιφάνειες κοπής, μαχαιροπίρουνα και πιάτα για τις ωμές και άλλες για τις μαγειρεμένες τροφές.
6. Πλένετε και τρίβετε με προσοχή όλα τα φρούτα και τα λαχανικά. Πετάτε τα εξωτερικά ή αλλοιωμένα φύλλα λαχανικών όπως το λάχανο και το σπανάκι.
7. Να ξέρετε ότι χρειάζεται καλό μαγείρεμα των τροφίμων σε μεγάλη θερμοκρασία και για αρκετό χρόνο, ιδίως όταν πρόκειται για κρέατα, κοτόπουλα και αυγά. Τα μαγειρεμένα τρόφιμα πρέπει να καταναλώνονται γρήγορα αλλιώς να ψύχονται αμέσως και να διατηρούνται στο ψυγείο συνεχώς.
8. Το κρέας που αποψύχεται σε φούρνο μικροκυμάτων πρέπει να μαγειρεύεται αμέσως.
9. Τα κρέας μπορεί να διατηρηθεί στη ψύξη έως και 3 μέρες. Τα ωμά πουλερικά και ο κιμάς 1-2 μέρες. Μη διατηρείτε ωμό ψάρι στην ψύξη παραπάνω από 1 μέρα.
10. Όλα τα φαγητά που περιέχουν ωμά αυγά, κρέας, ψάρι και πουλερικά θα πρέπει να μαγειρεύονται σε ικανοποιητικό βαθμό.
11. Είναι σημαντικό κατά το μαγείρεμα να γυρίζετε και να ανακατεύετε το φαγητό κατά τη διάρκεια του μαγειρέματος, ώστε να ψηθεί ομοιόμορφα.

Β) Κατά το σερβίρισμα:

1. Μη μεταφέρετε με το ίδιο πιάτο μαγειρεμένο φαγητό και ωμό κρέας, πουλερικά, ψάρι.
2. Χρησιμοποιείτε ένα βασικό κουτάλι ή πιρούνι για να σερβίρεστε από 1 πιατέλα με φαγητό. Μην τα αλλάζετε.
3. Ειδικά το καλοκαίρι, αποφεύγετε να τρώτε ωμά αυγά ή ό,τι τα περιέχει
4. Καθαρίζετε με προσοχή τις επιφάνειες εργασίας και τα σκεύη μετά από κάθε γεύμα και στεγνώνετε με απορροφητικό χαρτί μιας χρήσης.
5. Ειδικά τις ζεστές μέρες, αν τρώτε εκτός σπιτιού μην προτιμάτε σαλάτες με κοτόπουλο ή θαλασσινά.
6. Αν απολαμβάνετε ένα γεύμα στην εξοχή το καλοκαίρι (π.χ. κατασκηνώσεις, εκδρομές) μην αφήνετε τις τροφές εκτός ψυγείου πολλές ώρες. Ειδικότερα τα αυγά και η μαγιονέζα θα πρέπει να μη βρίσκονται σε θερμοκρασία δωματίου πολλές ώρες, ειδικά τις ζεστές μέρες.
7. Προτιμάτε μαγαζιά και εστιατόρια που τηρούν τους κανόνες υγιεινής. Είναι σημαντικό για παράδειγμα αυτοί που πουλάνε το ψωμί/ σάντουιτς να φοράνε γάντια μιας χρήσεως και τα ψωμιά να είναι απόμακρα τοποθετημένα ώστε να μην τα πιάνουν οι πελάτες. Γάντια μιας χρήσεως πρέπει να φοράνε όλοι όσοι χειρίζονται τρόφιμα. Όσοι πουλάνε ή χειρίζονται τροφές δεν επιτρέπεται να πιάνουν χρήματα και μετά να ετοιμάζουν π.χ. ένα σάντουιτς ή ένα σουβλάκι.

Γ) Κατά την αποθήκευση:

1. Απαιτείται αυστηρή και σωστή καθαριότητα του σπιτιού και των καταστημάτων, προστασία των τροφίμων από τις μύγες, τα έντομα, τις κατσαρίδες, και τα ποντίκια.
2. Διατηρείτε τα τρόφιμα πάντοτε στο ψυγείο, ιδίως τα μαγειρεμένα κρέατα, τις κρεατόσουπες και τα γλυκίσματα με κρέμα μέσα σε σκεύη που κλείνουν καλά.
3. Ελέγχετε την ημερομηνία λήξης πριν αποθηκεύετε τρόφιμα
4. Κρατάτε τις ωμές τροφές μακριά από τις μαγειρεμένες κατά την ψύξη τους
5. Πετάτε συχνά τα σφουγγάρια της κουζίνας
6. Σε περίπτωση που έχετε αμφιβολία για την κατάσταση ενός τροφίμου προτιμήστε να το πετάξετε.

Δ) Σε περίπτωση που ταξιδεύετε:

1. Μην καταναλώνετε ωμά, μισοψημένα τρόφιμα ή μαγειρεμένα τρόφιμα από πλανόδιους πωλητές κατά τα ταξίδια σας.
2. Πλένετε συχνά τα χέρια σας.
3. Ξεφλουδίζετε πάντα στα ταξίδια τα φρούτα που αγοράζετε
4. Η θερμότητα φονεύει πολλούς παθογόνους μικροοργανισμούς. Βεβαιωθείτε ότι το φαγητό που σας προσφέρεται είναι ζεματιστό και καταναλώνετε εμφιαλωμένα ποτά και νερά. Η κατάψυξη δεν φονεύει τα μικρόβια που προκαλούν διάρροια, επομένως να αποφεύγετε τα παγάκια που παρασκευάζονται από κοινό νερό ή είναι αμφιβόλου προελεύσεως
5. Μην τρώτε κρέατα, τα οποία δεν είναι καλά μαγειρεμένα, μην καταναλώνετε αμφιβόλου προελεύσεως, μη παστεριωμένα γαλακτοκομικά προϊόντα.

Στον παρακάτω πίνακα αναφέρονται οι τροφές που κυρίως προσβάλλονται από μικροοργανισμούς και ο τρόπος που μερικοί από αυτούς μεταδίδονται. Ιδιαίτερα ευπαθείς ομάδες είναι τα κρέατα, τα πουλερικά, τα γαλακτοκομικά, ενώ δεν πρέπει να υποβιβάζουμε τις τροφικές δηλητηριάσεις που μπορούμε να πάθουμε από τα λαχανικά και το μολυσμένο νερό.

Με βάση την τελευταία επίσημη καταγραφή του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας το 2000 παρατηρήθηκαν στην Ελλάδα 2244 κρούσματα δηλητηριάσεων εκ των οποίων 921 προέρχονταν από σαλμονέλλα, 548 από βουρκέλλωση, 261 από Campylobacteriosis, 172 από E.coli, 158 από Ηπατίτιδα Α, 73 από σιγκέλλωση και τα υπόλοιπα από διάφορα άλλα σε μικρότερο αριθμό.

---

Τα κυριότερα προβλήματα που συνδράμουν στη δημιουργία μικροβίων στα τρόφιμα είναι:

1. Ελλιπής-ανεπαρκής ψύξη
2. Μολυσμένες πρώτες ύλες (πολλές εκ των οποίων καταναλώνονται ωμές).
3. Ανεπαρκής θερμική επεξεργασία (ιδιαίτερα συσκευασμένα προϊόντα).
4. Ανεπαρκής επεξεργασία - προετοιμασία και μη υγειονομικοί χειρισμοί.
5. Κατανάλωση φαγητών πολύ αργότερα μετά από την προετοιμασία τους.
6. Μόλυνση φαγητών από το προσωπικό προετοιμασίας.
7. Μόλυνση από τα μηχανήματα επεξεργασίας (ελλιπής καθορισμός), όπως και από τα οικιακά σκεύη.

Γράφει η Χριστίνα Γαβρή, Κλινικής Διατολόγου στο Νοσοκομείο ΓΝΑ «Ο Ευαγγελισμός» [Συνέντευξη στο Πετρόχειλο Χαράλαμπο, δημοσιογράφο]

Καλοκαίρι και Τροφοδηλητηριάσεις

Κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών μηνών, κυρίως λόγω της αύξησης της θερμοκρασίας, που βοηθά τη γρήγορη αλλοίωση των τροφίμων, υπάρχει κίνδυνος εκδήλωσης ασθενειών, από τροφοδηλητηριάσεις. Οι τροφοδηλητηριάσεις αυτές, συνήθως, οφείλονται, στην κατανάλωση τροφίμων που προετοιμάζονται, διατηρούνται ή διατίθενται, χωρίς την τήρηση των απαραίτητων μέτρων υγιεινής. Οι Καταναλωτές πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί, κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, τόσο κατά την αγορά και διατήρηση των τροφίμων, όσο και κατά την επίσκεψή μας, σε χώρους μαζικής εστίασης. Γενικά

• Ελέγχουμε χρώμα, οσμή, γεύση των τροφίμων, καθώς και την ημερομηνία λήξεως και τις συνθήκες διατήρησής τους.
• Δεν αγοράζουμε και δεν αφήνουμε τρόφιμα εκτεθειμένα, στον ήλιο ή στα έντομα.
• Τοποθετούμε τα ευαλλοίωτα τρόφιμα, που απαιτούν συντήρηση, υπό ψύξη, στο ψυγείο, όσο πιο γρήγορα γίνεται, μετά την αγορά τους.
• Πλένουμε τα χέρια μας, συχνά, με σαπούνι και νερό και, πάντα, πριν από κάθε γεύμα.
• Δεν αγοράζουμε γαλακτοκομικά προϊόντα, παρά μόνον από ελεγχόμενες και οργανωμένες γαλακτοκομικές επιχειρήσεις.
• Τρώμε μόνο καλομαγειρεμένο φαγητό και καλοπλυμένα φρούτα και λαχανικά.
• Δεν τρώμε μισομαγειρεμένο κρέας ή ωμά αυγά. Τα ωμά θαλασσινά είναι εξαιρετικά επικίνδυνα, για άτομα με ηπατική νόσο ή ανοσοκατασταλμένα.
• Δεν αγοράζουμε φαγώσιμα, από πλανόδιους.
• Χυμοί – Εμφιαλωμένα νερά
• Οι χυμοί και τα εμφιαλωμένα νερά πρέπει να φυλάσσονται ή σε ψυγεία, (που λειτουργούν, σωστά) ή σε δροσερά και σκιερά μέρη. Δεν αγοράζουμε χυμούς και νερά, που είναι εκτός ψυγείων ή εκτεθειμένα, στον ήλιο.
• Τα ψυγεία δεν πρέπει να είναι εκτεθειμένα, στο ήλιο.
• Τηρούμε τις σωστές συνθήκες διατήρησης. Μετά το άνοιγμα της συσκευασίας φυλάσσουμε την ποσότητα, που δεν καταναλώσαμε, στο ψυγείο.

Παγωτά

Οι καταψύκτες, όπου φυλάσσονται τα παγωτά:

• Πρέπει να λειτουργούν, σε θερμοκρασίες μικρότερες από -18 °C,
• Δεν πρέπει να είναι εκτεθειμένοι, στον ήλιο,
• Πρέπει να κλείνουν ερμητικά,
• Δεν πρέπει να σχηματίζεται, πάγος στο εσωτερικό τους.
• Δεν αγοράζουμε παγωτά, που εμφανίζουν ελαττώματα, στη συσκευασία τους (παραμορφωμένες ή σχισμένες συσκευασίες κ.λπ.), διότι αυτό υποδηλώνει είτε προβλήματα, στη λειτουργία του καταψύκτη, οπότε το παγωτό έχει, εν μέρει, αποψυχθεί και επανακαταψυχθεί, είτε λανθασμένους χειρισμούς, στη μεταφορά, μεταχείριση και διάθεση των παγωτών, στα σημεία πώλησης.
• Ελέγχουμε τις ενδείξεις, που αναγράφονται, στη συσκευασία των παγωτών. Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, δεν είναι υποχρεωτική η αναγραφή της ημερομηνίας παραγωγής και λήξης, στις ατομικές συσκευασίες των παγωτών, παρά μόνο στις συσκευασίες «οικογενειακού» τύπου.
• Αποθηκεύουμε, στην κατάψυξη του σπιτιού μας, το παγωτό, όσο το δυνατό γρηγορότερα, μετά την αγορά του. Αν αγοράζουμε παγωτό, από Σουπερ Μάρκετ, πρέπει να είναι το τελευταίο είδος, που θα βάλουμε στο καροτσάκι μας.
• Πριν αγοράσουμε χύμα παγωτό, ελέγχουμε την καθαριότητα του χώρου, του προσωπικού και των εργαλείων. Ελέγχουμε τις συνθήκες διατήρησής του στις βιτρίνες. Οι βιτρίνες θα πρέπει να λειτουργούν, σε θερμοκρασίες μικρότερες από -14 °C και να μην είναι εκτεθειμένες στον ήλιο. Όταν η λειτουργία της βιτρίνας δεν είναι σωστή, σχηματίζεται πάγος, στα τοιχώματα και μεταβάλλεται η σκληρότητα και η μορφή του παγωτού.
• Πριν την κατανάλωση του παγωτού, προσέχουμε μήπως έχουν σχηματιστεί κρύσταλλοι, στο εσωτερικό της μάζας του. Οι αποχρωματισμένες περιοχές και οι μεγάλοι κρύσταλλοι πάγου, στην κύρια μάζα του παγωτού, αποτελούν ένδειξη απόψυξης και επανακατάψυξης, γεγονός, που ευνοεί την ανάπτυξη μικροβίων.

Ψησταριές Μικρόβια, όπως η σαλμονέλα, τα κολοβακτηρίδια κ.λπ. μπορούν να προκαλέσουν σοβαρές ασθένειες. Μπορούμε, όμως, να προφυλαχθούμε, ακολουθώντας μερικές πρακτικές συμβουλές.

• Το φαγητό πρέπει να είναι καλοψημένο, όχι όμως, καμένο.
• Τα κατεψυγμένα τρόφιμα, πριν τα ψήσουμε, πρέπει να αποψυχθούν καλά.
• Πρέπει να γυρίζουμε το τρόφιμο, συχνά, για να ψηθεί ομοιόμορφα.
• Πρέπει να είμαστε βέβαιοι ότι το κρέας έχει ψηθεί, στο εσωτερικό του.
• Ακόμη και αν το κρέας είναι καμένο, εξωτερικά, μπορεί να μην είναι καλά ψημένο, από μέσα. Για αυτό το ψήνουμε ομοιόμορφα, σε σταθερή θερμοκρασία.

Ωμό κρέας

• Δεν αφήνουμε το ωμό κρέας να ακουμπά ή να στάζει, σε άλλα τρόφιμα.
• Χρησιμοποιούμε διαφορετικά εργαλεία (μαχαίρια, επιφάνειες κοπής ) για τα ωμά κρέατα και τα ψημένα τρόφιμα.
• Δεν τοποθετούμε το ψημένο φαγητό, στο ίδιο πιάτο, που είχαμε χρησιμοποιήσει, για το ωμό κρέας, χωρίς να το πλύνουμε πρώτα, πολύ καλά.
• Πλένουμε σχολαστικά τα χέρια μας, μετά το χειρισμό ωμών κρεάτων.
• Δεν προσθέτουμε, σε ψημένο κρέας, σάλτσα ή μαρινάδα, την οποία έχουμε προηγουμένως, χρησιμοποιήσει, σε ωμό.
• Μαγειρεμένα τρόφιμα
• Μετά το ψήσιμο, το φαγητό πρέπει να καταναλωθεί, όσο το δυνατόν γρηγορότερα. Διαφορετικά το φυλάγουμε, στο ψυγείο και πριν το καταναλώσουμε το ξαναζεστάνουμε, έτσι ώστε, στο κέντρο του, να έχει θερμοκρασία μεγαλύτερη των 60οC.
• Ο ζεστός καιρός είναι ιδανικός, για την ανάπτυξη μικροβίων. Για το λόγο αυτό, κρατάμε το φαγητό, εκτός ψυγείου, για όσο λιγότερο χρόνο γίνεται.

Γεύμα, εκτός σπιτιού Το καλοκαίρι, πολλές φορές, τρώμε, έξω. Καλό είναι να τηρούμε τις παρακάτω πρακτικές συμβουλές

• Επιλέγουμε καταστήματα, που φαίνονται ότι εφαρμόζουν τα απαραίτητα μέτρα υγιεινής, για την ασφάλεια των τροφίμων (καθαρά πατώματα, τοίχοι και τραπεζομάντιλα, καθαρές τουαλέτες, απουσία εντόμων και προσωπικό, με καθαρά ρούχα εργασίας ).
• Δεν καταναλώνουμε φαγητά, που έχουν ασυνήθιστο χρώμα, μυρωδιά και γεύση.
• Ζητάμε, πάντα, τα κρέατα, πουλερικά και ψάρια να είναι καλοψημένα.
• Δεν καταναλώνουμε λαχανικά, που φαίνονται ότι δεν έχουν πλυθεί, καλά.
• Προτιμούμε φαγητά πρόσφατης παρασκευής ή φαγητά, που παρασκευάζονται την ώρα της παραγγελίας.

Μικρογεύματα Μερικές χρήσιμες συμβουλές, όταν αγοράζουμε τρόφιμα, από τα κυλικεία πλοίων, τρένων, καντίνες κ.λπ., είναι οι εξής:

• Επιλέγετε καταστήματα, που φαίνονται ότι εφαρμόζουν τα απαραίτητα μέτρα υγιεινής, για την ασφάλεια των τροφίμων.
• Έτοιμα σάντουιτς (με αλλαντικά, τυρί, αυγά, διάφορες σαλάτες ή σάλτσες, κ. λπ. ) πρέπει να διατηρούνται, στο ψυγείο.
• Έτοιμα snacks (τυρόπιτες, πίτσες, σπανακόπιτες, κ.λπ.) πρέπει να διατηρούνται, σε θερμοκρασία μεγαλύτερη των 60 °C, να είναι, δηλαδή, πολύ ζεστά.
• Σαλάτες, που διατίθενται, σε salad bar, πρέπει να διατηρούνται, υπό ψύξη και σε ειδικές προθήκες.
• Οι προθήκες (βιτρίνες) με χύμα παγωτά, πρέπει να έχουν την κατάλληλη θερμοκρασία. Τα παγωτά να είναι σκληρά, να μην είναι εκτεθειμένα, σε έντομα και να σερβίρονται, με καθαρά σκεύη.
• Τα προϊόντα κρέατος και πουλερικών (γύρος, σουβλάκια, κ.λπ.) πρέπει να είναι καλοψημένα.
• Τα ψυγεία, με αναψυκτικά και εμφιαλωμένα νερά, δεν πρέπει να είναι εκτεθειμένα, στον ήλιο και να έχουν την κατάλληλη θερμοκρασία (μικρότερη από 7οC).
• Τα τρόφιμα, που δεν καταναλώθηκαν, εντός δύο ωρών, από την αγορά τους και δε διατηρήθηκαν, στο ψυγείο, πρέπει να πετιούνται.

Θερμίδες Πολλά, από τα εδέσματα, που καταναλώνουμε το καλοκαίρι, είναι μεν δροσιστικά, αλλά πλούσια σε λιπαρά και ζάχαρη. Αυτά θα πρέπει να καταναλώνονται, με μέτρο. Δεν πρέπει, όμως, να ξεχάσουμε να πίνουμε άφθονο νερό και... να βάλουμε στο διαιτολόγιό μας τα 5 ΧΡΩΜΑΤΑ:

• Κίτρινο: κίτρινα φρούτα (μπανάνες)
• Πράσινο: λαχανικά (μαρούλι)
• Πορτοκάλι: πορτοκαλί φρούτα (πορτοκάλια)
• Μπλε: ανθοκυάνες (σταφύλι, σουλτανίνα)
• Κόκκινο: κόκκινα φρούτα και λαχανικά (κόκκινες πιπεριές, κεράσια)

Το ΚΕ.Π.ΚΑ., για το σημερινό Δελτίο Τύπου του, χρησιμοποίησε, ως πηγή, το φυλλάδιο του Ε.Φ.Ε.Τ. «Απλές συμβουλές για την αγορά τροφίμων, τους καλοκαιρινούς μήνες».Πιστεύουμε ότι οι συμβουλές αυτές πρέπει να γίνουν γνωστές, σε όλους τους Καταναλωτές, για να χαρούμε ένα ευχάριστο καλοκαίρι, χωρίς τροφοδηλητηριάσεις και ταλαιπωρίες. Για καταγγελίες ή περισσότερες πληροφορίες, ας απευθυνθούμε στο ΚΕ.Π.ΚΑ., τηλ. 2310-233333 , ώρες 09:00 – 14:30.

Τοξικά μύδια στο πιάτο μας

Σε κινούμενη τοξική βόμβα, η οποία απειλεί άμεσα την τροφική μας αλυσίδα, μετατρέπονται τα νερά του Θερμαϊκού και του Αμβρακικού κόλπου. Σαν να μην έφταναν τα αλλεπάλληλα διατροφικά σκάνδαλα με τα ορυκτέλαια και τα μολυσμένα γιαούρτια της στεριάς, οι βιοτοξίνες εξαπλώνονται ραγδαία και στον βυθό της θάλασσας και αποτελούν τη νέα ύπουλη απειλή που εδώ και μήνες χτυπά κόκκινο συναγερμό και στη χώρα μας. Αιτία είναι η εμφάνιση τοξικών φυτικών οργανισμών, γνωστά και ως τοξικά μικροφύκια, τα οποία αποτελούν την κύρια τροφή για μύδια και άλλα οστρακοειδή, με αποτέλεσμα όταν αυτά καταναλωθούν να είναι επικίνδυνα για την ανθρώπινη υγεία. Οι επιπτώσεις μπορεί να είναι αμελητέες και να περιοριστούν σε απλή τροφική δηλητηρίαση, μπορεί όμως ανάλογα με το είδος της τοξικότητας να γίνουν η αιτία για παράλυση, αμνησία ή ακόμα να προκαλέσουν και τον θάνατο, όταν η περιεκτικότητά τους υπερβεί τα ανώτατα όρια. Την τελευταία δεκαετία το φαινόμενο με τα τοξικά φύκια παίρνει ανεξέλεγκτες διαστάσεις στη Μεσόγειο, ως αποτέλεσμα των μεγάλων κλιματικών μεταβολών αλλά και της ρύπανσης που προκαλεί ευτροφισμό και ευνοεί τον πολλαπλασιασμό των φυτικών οργανισμών. «Λόγω της νιτρορύπανσης που παρατηρείται στον Αμβρακικό υπάρχει πολύ φυτοπλαγκτόν, το οποίο και αποτελεί τη βάση διατροφής για τα ψάρια, αλλά κυρίως για τα μύδια. Η κυριότερη αιτία της μόλυνσης είναι το φαινόμενο του ευτροφισμού που εκδηλώνεται τακτικά στον Αμβρακικό, ως αποτέλεσμα της απόρριψης λιπασμάτων από τις γεωργικές καλλιέργειες που επιβαρύνει την ποιότητα των νερών», αναφέρει ο κ. Παύλος Χαραλάμπους, πρόεδρος της Ομοσπονδίας Αλιευτικών Συλλόγων Ηπείρου, ο οποίος υπογραμμίζει ότι η ύπαρξη νιτρικών και φωσφορικών ουσιών λειτουργεί ως λίπασμα για τον πολλαπλασιασμό των φυτικών οργανισμών. Αντίδοτο οι προληπτικοί έλεγχοι Στην Ιταλία οι τοξίνες στους θαλάσσιους οργανισμούς εμφανίζονται, σύμφωνα με τους επιστήμονες, κυρίως το καλοκαίρι. Εποχικότητα του φαινομένου παρατηρείται και στην περιοχή του Αμβρακικού (η πλειοψηφία των τοξινών εμφανίζεται τον χειμώνα), εν αντιθέσει με άλλες θάλασσες όπως είναι ο Θερμαϊκός, ο Ευβοϊκός και ο Σαρωνικός που οι τοξίνες είναι παντός καιρού. Τα συνεχή περιστατικά έχουν σημάνει συναγερμό και στις αρμόδιες κτηνιατρικές υπηρεσίες των νομαρχιών, οι οποίες είναι αναγκασμένες να εντείνουν τους ελέγχους και να αυξήσουν τα κονδύλια που απαιτούνται για τις εργαστηριακές αναλύσεις. «Στην αρχή οι νομαρχίες προσπάθησαν να αποποιηθούν τον ρόλο τους και ζητούσαν οι έλεγχοι να γίνονται από τους παραγωγούς. Καθώς όμως το φαινόμενο λαμβάνει όλο και μεγαλύτερες διαστάσεις, υπάρχει μεγαλύτερη κινητοποίηση», αναφέρει ο κ . Νικολαΐδης. Οι επιστήμονες υπογραμμίζουν ότι οι επιπτώσεις συνδέονται άμεσα και με την ποσότητα που θα καταναλωθεί, αφού για να έχει κάποιος την πιθανότητα να νοσήσει θα πρέπει να έχει καταναλώσει περίπου 100 γραμμάρια οστρακοειδών. Σήμερα, οι αρμόδιες κτηνιατρικές υπηρεσίες των νομαρχιών πραγματοποιούν εκτεταμένες δειγματοληψίες στο νερό, ακόμα και σε εβδομαδιαία βάση, ενώ δείγματα από τη σάρκα οστρακοειδών (μυδιών κ.ά.), ερευνώνται εργαστηριακά από το Εθνικό Εργαστήριο Αναφοράς Τοξινών, το μοναδικό εξειδικευμένο κέντρο στη Θεσσαλονίκη το οποίο μπορεί να διαπιστώσει εάν οι τοξίνες έχουν προσβάλει το όστρακο. Απροστάτευτοι οι ερασιτέχνες ψαράδες Το τελευταίο διάστημα οι απαγορεύσεις στην κατανάλωση οστρακοειδών είναι πολύ συνηθισμένες λόγω των θετικών δειγμάτων σε ύπαρξη βιοτοξινών που αποκαλύπτουν οι εργαστηριακές αναλύσεις. Ωστόσο η αποτελεσματικότητα των μέτρων που λαμβάνονται ώστε να αποφευχθεί ο κίνδυνος τα μολυσμένα και επικίνδυνα για τη δημόσια υγεία οστρακοειδή να φτάσουν στα πιάτα μας κρίνεται ανεπαρκής. «Όπου υπάρχουν λιμνοθάλασσες υπάρχουν και είδη, όπως π.χ. τα χτένια, τα χάβαρα και τα κυφάδια, τα οποία αποτελούν λαχταριστές λιχουδιές για τους ψαράδες και τους ερασιτέχνες αλιείς. Αυτοί είναι εντελώς απροστάτευτοι από τους κινδύνους που κρύβει ο θαλάσσιος βυθός», ομολογεί ο κ. Χαραλάμπους και υποστηρίζει ότι το έλλειμμα ενημέρωσης του κόσμου είναι μεγάλο. Οι νομαρχίες γνωρίζουν το πρόβλημα, αλλά ο μοναδικός τρόπος κινητοποίησης των καταναλωτών είναι οι κατά καιρούς ανακοινώσεις τους, με τις οποίες απαγορεύουν την αλιεία και την κατανάλωση. Από εκεί και πέρα επικρατεί χάος… Πηγή: Πρώτο Θέμα,business stories

ΦΥΤΟΦΑΡΜΑΚΑ Έρευνα (Β)

Κίνδυνος από τα υπολείμματα

Η συνεχής έκθεση στα φυτοφάρμακα αυξάνει τον κίνδυνο νόσου Πάρκινσον

Νέα Υόρκη

Τα άτομα που έρχονται σε τακτική επαφή με φυτοφάρμακα στον εργασιακό τους χώρο, όπως οι αγρότες και οι χειριστές ψεκαστικών μηχανημάτων, αντιμετωπίζουν ελαφρώς αυξημένο κίνδυνο εκδήλωσης νόσου Πάρκινσον, σύμφωνα με νεότερη αμερικανική μελέτη που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό έντυπο Archives of Neurology.

Παλαιότερες εργαστηριακές μελέτες είχαν δείξει ότι συγκεκριμένα φυτοφάρμακα μπορούν να προκαλέσουν βλάβες στον εγκέφαλο. Τα άτομα που απορροφούν μεγάλες δόσεις φυτοφαρμάκων μπορεί να εκδηλώσουν συμπτώματα όπως κρίσεις, σύγχυση ή κώμα. Ωστόσο παρέμενε ασαφές ποια είναι η επίδραση της χρόνιας, χαμηλής δοσολογίας έκθεσης, πιθανόν μέσω της καθημερινής επαφής, στον εγκέφαλο.

Ερευνητική ομάδα του Πανεπιστημίου της Ουάσιγκτον με επικεφαλής τον Δρ Τζόρνταν Φάιρστοουν έθεσε υπό ιατρική παρακολούθηση 250 άνδρες και γυναίκες με νόσο Πάρκινσον και 388 υγιή άτομα και τους ζήτησε να θυμηθούν αν είχαν εκτεθεί κατά τη διάρκεια της ζωής τους σε φυτοφάρμακα.

Από την επεξεργασία των στοιχείων προέκυψε ότι οι εργαζόμενοι ως ψεκαστές φυτοφαρμάκων είχαν σχεδόν διπλάσια πιθανότητα εκδήλωσης της νόσου. Οι κτηνοτρόφοι και οι αγρότες επίσης είχαν ελαφρώς αυξημένο κίνδυνο να διαγνωστούν με νόσο Πάρκινσον.

Η έκθεση σε φυτοφάρμακα κατ' οίκον δεν φάνηκε να επηρεάζει τον κίνδυνο νόσησης, αν και η κατανάλωση πηγαίου νερού ενείχε κινδύνους.

Με δηλώσεις του στο Reuters ο Δρ Φάιρστοουν εξηγεί ότι «οι αγρότες εκτίθενται περισσότερο στα φυτοφάρμακα συγκριτικά με τους καταναλωτές φρούτων και λαχανικών, διότι έρχονται σε άμεση επαφή με την παραγωγή αμέσως μετά τον ψεκασμό και διαχειρίζονται τα προϊόντα πριν αυτά πλυθούν και ετοιμαστούν προς κατανάλωση».

Ωστόσο σημειώνει ότι υπάρχει πάντα ένας πιθανός κίνδυνος εκδήλωσης νόσου Πάρκινσον από την κατανάλωση ψεκασμένων με φυτοφάρμακα προϊόντων και αυτός θα είναι υψηλότερος ή χαμηλότερος ανάλογα με την γενετική προδιάθεση κάθε ατόμου.

Εξ ορισμού τα βιολογικά τρόφιμα υποτίθεται ότι περιέχουν λιγότερα ή και καθόλου φυτοφάρμακα, αλλά πρώιμα ερευνητικά στοιχεία έχουν δείξει ότι τα άτομα που καταναλώνουν τέτοια προϊόντα έχουν ίχνη φυτοφαρμάκων στον οργανισμό τους.

Βιολογικά, ορισμένα φυτοφάρμακα ίσως επηρεάζουν τον εγκέφαλο διαταράσσοντας ένα σύστημα που είναι σημαντικό για την ομαλή εγκεφαλική λειτουργία και το οποίο επίσης διαταράσσεται από τη νόσο Πάρκινσον.

Τα χημικά συστατικά των φυτοφαρμάκων ίσως επίσης να είναι επιβλαβή επηρεάζοντας την παραγωγή ενέργειας εντός των εγκεφαλικών κυττάρων.

Ο Δρ Φάιρστοουν σημειώνει ότι μια άλλη μελέτη είναι σε εξέλιξη για τον κίνδυνο εκδήλωσης νόσου Πάρκινσον μεταξύ των χιλιάδων πρώην ψεκαστών, η οποία αναμένεται να προσφέρει νέα στοιχεία για τους κινδύνους υγείας που προκύπτουν από τα φυτοφάρμακα.

Πηγή: health.gr

Ανατριχιαστικές αλήθειες για τη χρήση φυτοφαρμάκων

Mια συμπαθέστατη γιαγιά πέρυσι την άνοιξη στη λαϊκή εξομολογείτο στον διπλανό της πωλητή ότι ήλπιζε να πουλήσει όλα τα αμπελόφυλλα που είχε φέρει γιατί, όπως έλεγε, «ήταν ραντισμένα» και δεν μπορούσε να τα δώσει στην κατσίκα!
Είναι γνωστή η τακτική πολλών αγροτών να διατηρούν ένα παρτέρι ξεχωριστό με λαχανικά για την οικογένεια, στο οποίο δεν χρησιμοποιούν πολλά φυτοφάρμακα.
Περισσότερες από ένα εκατομμύριο δηλητηριάσεις από φυτοφάρμακα καταγράφονται κάθε χρόνο στην Ευρωπαϊκή Eνωση. Μελέτες δείχνουν αύξηση κατά 40% των περιστατικών καρκίνων στις περιοχές όπου γίνεται ευρεία χρήση φυτοφαρμάκων. Σε ποτάμια όπου καταλήγουν τοξικές ουσίες από καλλιέργειες, συχνά παρατηρείται αλλαγή φύλου στα ψάρια, καθώς τα φυτοφάρμακα λειτουργούν ως ενδοκρινικοί διαταράκτες.

Και βέβαια, αδιάψευστος μάρτυρας της αλόγιστης χρήσης των τοξικών αυτών ουσιών είναι τα φορτία φρούτων και λαχανικών που επιστρέφονται από χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης στην Ελλάδα, καθώς περιείχαν αρκετά μεγάλη δόση φυτοφαρμάκων. Πρόπερσι ήταν τα αγγούρια, πέρυσι τα σταφύλια που στείλαμε στη Γερμανία όπως ανέδειξε το πρόσφατο δημοσίευμα των ΝΕΩΝ, συχνά, σύμφωνα με ασφαλείς πηγές, η σταφίδα και ίσως αρκετά ακόμα που δεν είδαν ποτέ το φως της δημοσιότητας.

Τρώμε, λοιπόν, φυτοφάρμακα ή μάλλον συνεχίζουμε να τρώμε. Μετά τόσα χρόνια που γίνεται λόγος για την επίδραση των δηλητηρίων στην υγεία μας, μοιάζει σαν να μην έχει αλλάξει τίποτα ή, έστω, να έχουν γίνει ελάχιστα. Το 2005, το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων πραγματοποίησε περίπου 2.000 δειγματοληπτικούς ελέγχους για υπολείμματα φυτοφαρμάκων απ' όλα τα προϊόντα, ελληνικά, εισαγόμενα από τρίτες χώρες αλλά και από χώρες της Ευρωπαϊκής Eνωσης, γιατί τόσα δείγματα προλαβαίνουν να εξετάσουν τα οκτώ εργαστήρια που υπάρχουν στην Ελλάδα. Μάλιστα τα δείγματα ελήφθησαν από την αγορά, γεγονός που σημαίνει ότι ουσιαστικά ελέγχεται... το ήθος του παραγωγού, καθώς τα προϊόντα έχουν ήδη καταναλωθεί, όταν βγαίνουν τα αποτελέσματα των ελέγχων. Κανένας ασφαλώς δεν ελέγχει τι γίνεται στο χωράφι, κάτι που, για παράδειγμα, γίνεται στις βιολογικές καλλιέργειες. Ξένοι εργάτες, οι οποίοι βεβαίως δεν ξέρουν ούτε να διαβάσουν τις οδηγίες χρήσης των φυτοφαρμάκων, ψεκάζουν ανεξέλεγκτα.

Κάποιοι αγρότες, μάλιστα, σε μια επίδειξη μπλακ χιούμορ αυτοσαρκάζονται λέγοντας ότι δεν χρειάζεται να παίρνουν προστατευτικά μέτρα, ενώ ψεκάζουν γιατί «έχουν αποκτήσει ανοσία στα φυτοφάρμακα». Προμηθεύονται οτιδήποτε θέλουν σε όποια ποσότητα, καθώς οι γεωπόνοι που τους συμβουλεύουν συνήθως είναι κι εκείνοι που πουλάνε τις δραστικές ουσίες.

Πάνε πάνω από είκοσι χρόνια που συζητείται το θέμα της «συνταγογράφησης» για τα φυτοφάρμακα, αλλά, και πάλι, τίποτα δεν έχει γίνει. Εάν ίσχυε η «συνταγογράφηση», για να προμηθευτεί ένας αγρότης κάποιο φάρμακο για τις καλλιέργειές του θα πρέπει να του το υποδείξει ένας «γιατρός», να του δώσει μια συνταγή με βάση την οποία, μάλιστα, ο συγκεκριμένος γεωπόνος θα φέρει την ευθύνη χρήσης ή κατάχρησης του προϊόντος. Oμως, οι γεωπόνοι ιδιοκτήτες καταστημάτων αντέδρασαν: Ποιοι θα έχουν τα συνταγολόγια και ποιος θα τους ελέγχει; Μάλιστα, το σχέδιο στην τελευταία του εκδοχή προέβλεπε να δοθούν τα συνταγολόγια στους ιδιοκτήτες καταστημάτων, οπότε... ούτε γάτα ούτε ζημιά!

Μέσα σε όλα αυτά, φυσικά, ούτε λόγος για μια άλλη αντίληψη για τη γεωργία, που θα μπορούσε να σώσει εμάς και το περιβάλλον από τόνους χημικών και να οδηγήσει τους αγρότες σε λιγότερα έξοδα και καλύτερα προϊόντα, σε μια λιγότερο εντατική γεωργία, αν όχι βιολογική, που παραμένει κύριος στόχος... στις εξαγγελίες.
Πώς «μαγειρεύονται» τα επιτρεπτά όρια

Συχνά, κατά την ανακοίνωση αποτελεσμάτων ελέγχων για υπολείμματα φυτοφαρμάκων ακούμε ότι «ελάχιστα δείγματα βρέθηκαν να υπερβαίνουν τα όρια επικινδυνότητας». Ωστόσο, όταν αναφερόμαστε σε φυτοφάρμακα, σαφώς γνωρίζουμε ότι πρόκειται για τοξικές ουσίες εφόσον έχουν στόχο να εξοντώσουν κάποιους οργανισμούς. Κανονικά, λοιπόν, δεν θα πρέπει να φτάνουν στο πιάτο μας σε μικρή ή και σε ελάχιστη ποσότητα.

Τα προϊόντα που τρώμε πρέπει κατά βάση να είναι «καθαρά» από κάθε τοξική χημική ουσία. Τα όρια, όπως και αν καθορίζονται, δείχνουν την ανεκτή παρέκκλιση και όχι αυτό που θα πρέπει να δεχόμαστε ως φυσικό...

Τα όρια όμως αυτά καθορίζονται από την Ευρωπαϊκή Eνωση και τους διεθνείς οργανισμούς, προκειμένου να γνωρίζουμε πότε υπάρχει οξεία τοξικότητα. Τη χρόνια τοξικότητα, όμως, μόνο κατ' εκτίμηση μπορούμε να υπολογίσουμε γιατί εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Για παράδειγμα, τα ανεκτά όρια υπολειμμάτων φυτοφαρμάκου που έχουν καθοριστεί για φυτοφάρμακο που χρησιμοποιείται στις ντομάτες αφορούν τις αντοχές ενός οργανισμού ο οποίος τρώει καθημερινά ντομάτες ή ενός άλλου που σπάνια περιλαμβάνει το συγκεκριμένο λαχανικό στο διατροφή του.
Τι γίνεται, όμως, αν κάποιος, εκτός από ντομάτες, έχει την «κακή» συνήθεια να τρώει και άλλα λαχανικά, οπότε λαμβάνει καθημερινά κοκτέιλ φυτοφαρμάκων; Πώς μπορεί να μετρηθεί το αποτέλεσμα του συνδυασμού τοξικών ουσιών;
Ακόμα χειρότερα: τα όρια είναι τα ίδια ανεξάρτητα από τους ρύπους που έχει η περιοχή όπου ζει κανείς.

Και κάτι ακόμα. Αν αυτά τα όρια υπολειμμάτων είναι αυστηρά καθορισμένα με βάση επιστημονικά στοιχεία και εξασφαλίζουν ότι δεν θα υπάρχει επίδραση στην υγεία μας, τότε, γιατί αλλάζουν κάθε τόσο, γιατί ανεβαίνουν ή πέφτουν με υπουργικές αποφάσεις και γιατί τοξικές ουσίες έπειτα από χρήση χρόνων φτάνουν να καταργηθούν;
Η πρώτη απάντηση είναι ότι αλλάζουν γιατί συχνά δεν γνωρίζουμε όλες τις επιδράσεις οι οποίες καταγράφονται μόνο έπειτα από χρόνια, οπότε και μεταβάλλονται τα όρια. Η δεύτερη είναι ότι, όπως όλες οι αποφάσεις που πρέπει να συνταιριάξουν τη δημόσια υγεία και τα τεράστια οικονομικά συμφέροντα, χωράνε πολλή συζήτηση...

Μέγιστα όρια φυτοφαρμάκων για τα προϊόντα ανθρώπινης ή ζωικής διατροφής.

Λαχανικά με φυτοφάρμακα στο πιάτο μας

Έρευνα από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης δείχνει ότι περίπου 4 στα 10 λαχανικά περιέχουν υπολείμματα φυτοφαρμάκων. Οι ερευνητές του Τμήματος Χημείας του ΑΠΘ ανέλυσαν 125 δείγματα λαχανικών (εγχώρια και εισαγόμενα) και διαπίστωσαν ότι το 37% αυτών περιείχε απαγορευμένα φυτοφάρμακα, όπως παραθείο και μέθυλπαραθείο, τα οποία θεωρούνται ιδιαιτέρως τοξικά, δηλαδή μπορεί να προκαλέσουν βλάβες στο κεντρικό νευρικό σύστημα, αναπνευστικά προβλήματα και πιθανώς καρκίνο. Γι΄ αυτό και η χρήση αυτών των φυτοφαρμάκων έχει απαγορευθεί από το 2003 με οδηγία της Ε.Ε.

Βάσει έρευνας, διαπιστώθηκε ότι περισσότερο επιβαρημένα ήταν τα εκτός εποχής λαχανικά, ενώ η παρουσία φυτοφαρμάκων ήταν συχνότερη στα καρότα, στο αγγούρι, στην πατάτα και στην τομάτα. Από διατροφικής αξίας είναι προτιμότερο να καταναλώνουμε φρούτα και λαχανικά εποχής διότι είναι πιο πλούσια σε βιταμίνες και ιχνοστοιχεία.

Πηγή: mednutrition

Τα φυτοφάρμακα σκοτώνουν (και) τους παραγωγούς

Η αλόγιστη χρήση φυτοφαρμάκων που έχει λάβει απίστευτες διαστάσεις στην Ελλάδα σκοτώνει εκτός από τους καταναλωτές και του ίδιους τους παραγωγούς και βέβαια πλήττει ιδιαίτερα τα παιδιά.


Στους παροικούντες την Ιερουσαλήμ είναι γνωστή η τακτική πολλών αγροτών να διοχετεύουν τα «ραντισμένα» λαχανικά στην αγορά και για τους ίδιους και τις οικογένειές τους να διατηρούν ένα καθαρό από φυτοφάρμακα χωραφάκι. Εξυπνο το «κόλπο», αλλά οι ειδικοί θα τους στενοχωρήσουν: η αλόγιστη χρήση γεωργικών φαρμάκων επιφυλάσσει τεράστιους κινδύνους πρωτίστως για την υγεία των ίδιων και των παιδιών τους.

Αυτό επισημαίνει μιλώντας στην «Κ» ο ομότιμος καθηγητής Προληπτικής Ιατρικής και Διατροφής του Πανεπιστημίου Κρήτης κ. Αντώνης Καφάτος, ο οποίος σε συνεργασία με τον διευθυντή του Εργαστηρίου Τοξικολογίας του Πανεπιστημίου κ. Αρ. Τσατσάκη υλοποιούν μια πρωτοποριακή μελέτη με ακριβώς αυτόν τον στόχο: την ανίχνευση των επιπέδων έκθεσης παιδιών από αγροτικές περιοχές σε επικίνδυνα φυτοφάρμακα. Η ιδιαιτερότητα της συγκεκριμένης έρευνας έγκειται στο ότι τα ίχνη των χημικών θα αναζητηθούν στα... μαλλιά των μαθητών. «Οι τρίχες αποτελούν έναν πολύ καλό δείκτη που αποκαλύπτει πόσο έχουν εκτεθεί σε διάφορες κατηγορίες φυτοφαρμάκων. Αυτές οι ουσίες έχουν την ιδιότητα να συσσωρεύονται στις ίνες του τριχωτού της κεφαλής», εξηγεί ο κ. Καφάτος. Τα δείγματα έχουν ήδη ληφθεί από μαθητές σχολείων της περιοχής Μεσσαρά της νότιας Κρήτης -μιας περιοχής ιδιαίτερα επιβαρυμένης λόγω της επικράτησης θερμοκηπιακών καλλιεργειών- και τα αποτελέσματα αναμένονται...

«Το πρόβλημα είναι οξύ», σημειώνει ο ίδιος. «Οι αγρότες στην Ελλάδα δεν λαμβάνουν κανένα μέτρο προφύλαξης με αποτέλεσμα να μολύνονται και οι ίδιοι και οι οικογένειές τους. Ιδιαίτερα στην Κρήτη η κατάσταση είναι ανεξέλεγκτη. Στον τομέα αυτόν είμαστε μια τριτοκοσμική, καθυστερημένη χώρα. Οποιος θέλει αγοράζει ό,τι θέλει και ψεκάζει όσο θέλει». Σε πολλές χώρες του εξωτερικού, αντίθετα, όπως στην Ιταλία, μόνο ειδικοί επαγγελματίες (οι pesticide appliers, όπως ονομάζονται) έχουν τη δυνατότητα αγοράς και εφαρμογής τέτοιων ουσιών. «Αυτά είναι τοξικά, δεν μπορεί ο καθένας να τα εφαρμόζει όπως θέλει. Φυσικά, δεν γλιτώνεις τίποτα εάν δεν τρως τα προϊόντα που παράγεις - εκτίθεσαι στις ουσίες όταν ψεκάζεις, αυτές εισχωρούν στον υδροφόρο ορίζοντα, υπάρχουν στο νερό. Και βέβαια μεταφέρονται και στα έμβρυα».

Πράγματι, υπολογίζεται ότι στην Ελλάδα μόλις ένας στους εκατό αγρότες λαμβάνει μέτρα αυτοπροστασίας κατά τον ψεκασμό των καλλιεργειών με χημικά (προστατευτικό κάλυμμα προσώπου, προστατευτικά γυαλιά και ποδιά). Την ίδια ώρα, η χώρα μας έχει τη θλιβερή πρωτιά στην Ευρώπη στη χρήση φυτοφαρμάκων. Σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Περιβάλλοντος, οι Ελληνες αγρότες χρησιμοποιούν περίπου 7,4 κιλά φυτοφαρμάκων ανά 10 στρέμματα, με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο να μην ξεπερνά τα 4,5 κιλά (οι Ισπανοί χρησιμοποιούν 3,4 κιλά και οι Γερμανοί 2,5 κιλά).

Το πρόβλημα εντείνει η «προτίμηση» που δείχνουν οι Ελληνες παραγωγοί σε παράνομα φυτοφάρμακα που εισάγονται στη χώρα μας από Τουρκία, Αλβανία, Βουλγαρία, ΠΓΔΜ και Κίνα. Τα σκευάσματα αυτά πωλούνται έως και και 30% φθηνότερα από τα νόμιμα, με ολέθριες συνέπειες στην ανθρώπινη υγεία.
Σύμφωνα με έρευνες τα περιστατικά καρκίνου αυξάνονται έως και κατά 40% σε περιοχές όπου γίνεται ευρεία χρήση φυτοφαρμάκων.

Πηγή: viotiarecords

ΠΟΛΛΉ ΠΡΟΣΟΧΉ ΣΤΟ ΠΛΎΣΙΜΟ ΤΩΝ ΤΡΟΦΊΜΩΝ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΚΑΘΑΡΙΌΤΗΤΑ

Έρευνα για την διοξίνη στην μοτσαρέλα

Πριν μερικούς μήνες όλοι αναρωτιόμασταν για το αν θα έπρεπε να καταναλώνουμε βοδινό κρέας, που μετέφερε τη νόσο των τρελών αγελάδων. Σήμερα, τα χοιρινά και το γάλα περιέχουν διοξίνες και αύριο θα ανακαλύψουμε κάτι άλλο που σίγουρα το καταναλώνουμε σήμερα, τώρα, αυτή τη στιγμή. Και ο λόγος είναι ότι για να οδηγηθούν οι έρευνες προς κάποια κατεύθυνση πρέπει να γνωρίζουμε πρώτα τι να ψάξουμε. Συνήθως καταλήγουμε να ψάχνουμε κάποιο επικίνδυνο συστατικό, αφού πρώτα έχει ήδη χρησιμοποιηθεί και τα πρώτα συμπτώματα (ασθένεια) έχουν δημιουργήσει θύματα. Η έρευνα: Συνεδριάζει εκτάκτως την Τετάρτη (2/4/2008) το ιταλικό υπουργείο Υγείας για το θέμα της μοτσαρέλας από γάλα βούβαλου, στο οποίο ανιχνεύτηκαν υψηλά ποσοστά διοξίνης. Μετά την αποκάλυψη η Ιαπωνία και η Νότια Κορέα σταμάτησαν προσωρινά τις εισαγωγές του ιταλικού τυριού. Στη συνεδρίαση αυτή θα εκτιμηθεί η κατάσταση όπως διαμορφώνεται μετά τις νέες πληροφορίες και θα ληφθούν οι αναγκαίες αποφάσεις, επισημαίνεται σε ανακοίνωση του υπουργείου Γεωργίας. Η Νότια Κορέα και η Ιαπωνία ανακοίνωσαν ότι διακόπτουν προσωρινά τις εισαγωγές μοτσαρέλας μετά την ανακοίνωση των ιταλικών αρχών πως πολλές δεκάδες βουβάλια στην περιοχή της Νάπολης μπήκαν σε καραντίνα, όταν εντοπίστηκε στο γάλα τους διοξίνη σε υψηλότερο επίπεδο από το κανονικό. Ο υπουργός Γεωργίας Πάολο Ντε Κάστρο κατήγγειλε την αρνητική εκστρατεία που απειλεί να προκαλέσει σημαντικό οικονομικό και κοινωνικό πλήγμα στην Καμπανία. Η Ιταλία παράγει 33.000 τόνους μοτσαρέλας το χρόνο και κυρίως στην περιοχή της Καμπανίας εκτρέφονται περίπου 250.000 βουβάλια. Το 16% της συνολικής παραγωγής της μοτσαρέλας προορίζεται για εξαγωγές. Τις τελευταίες ημέρες, οι πωλήσεις μοτσαρέλας στην Ιταλία έχουν μειωθεί κατά 30 ως 35%, σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Γεωργίας.

Η σύγχρονη διατροφή μπορεί να λειτουργήσει με δύο τρόπους. Από τη μία μπορεί να μας προφυλάξει από διάφορες ασθένειες, αλλά από την άλλη μπορεί να μας οδηγήσει γρηγορότερα σε αυτές. Εκατοντάδες επιδημιολογικές μελέτες έχουν αποδείξει ότι η εμφάνιση καρκίνου μπορεί να προληφθεί, κατά ένα πολύ σημαντικό ποσοστό, όταν ακολουθείται μία ισορροπημένη και επαρκής διατροφή σε θρεπτικά συστατικά. Αντίθετα όμως, η υπερκατανάλωση λιπαρών, ζάχαρης, κρέατος, καθώς και βιομηχανοποιημένων τροφίμων, όπως φαστ φουντ, πίτσες, σοκολατοειδή, σνάκ και αναψυκτικά τύπου κόλα, μας οδηγούν στο λογικό συμπέρασμα ότι η διατροφή μας σήμερα δεν είναι υγιεινή. Η σύγχρονη διατροφή είναι ουσιαστικά περιορισμένη και φτωχή σε ουσιώδη θρεπτικά συστατικά, ενώ ταυτόχρονα παρέχει θερμίδες, χωρίς θρεπτική αξία.

Παράλληλα, η έντονη δραστηριότητα στο πεδίο της τεχνολογίας τροφίμων έχει οδηγήσει στην παρασκευή προϊόντων άκρως επικίνδυνων για τη δημόσια υγεία. Τα επεξεργασμένα και έτοιμα τρόφιμα, που απευθύνονται σε μαζικό κοινό, συνήθως αποφέρουν και μαζικά κέρδη σε αυτούς που τα παρασκευάζουν. Όταν όμως οι (απ-) άνθρωποι αυτοί επιθυμούν να εξασφαλίσουν μεγαλύτερο κέρδος με χαμηλότερο κόστος, το χαμηλότερο κόστος θα επέλθει είτε από τη χρησιμοποίηση φτηνών και ακατάλληλων ζωοτροφών (βλέπε τρελές αγελάδες, διοξίνες), είτε από τη χρησιμοποίηση πολλών αντιβιοτικών στα ζώα για γρήγορη πάχυνση. Τα αποτελέσματα, όμως, των παρενεργειών όλων δεν εκδηλώνονται αμέσως, αλλά μόνο μετά από χρόνια, με συνέπεια να βρισκόμαστε αντιμέτωποι με σοβαρές ασθένειες.

Εφόσον αγαπάτε και θέλετε να προστατέψετε τον εαυτό σας και την οικογένειά σας προσπαθήστε να αποφεύγετε τις επεξεργασμένες και έτοιμες τροφές και προσπαθήστε να έχετε στο τραπέζι σας όσο το δυνατό πιο φρέσκιες, αγνές και ανεπεξέργαστες τροφές. Όσον αφορά τα φρούτα και τα λαχανικά, να προτιμάτε αυτά που παράγονται στην «πραγματική» εποχή τους, που δεν θα έχουν καλλιεργηθεί σε θερμοκήπια και θα έχουν όσο το δυνατό λιγότερα χημικά λιπάσματα και φυτοφάρμακα .

Τροφική δηλητηρίαση - Πρόληψη

Τι είναι οι τροφικές δηλητηριάσεις;

Λέγοντας τροφικές δηλητηριάσεις εννοούμε τις παθήσεις (έχουν καταγραφεί περισσότερες από 250 διαφορετικές) που προκαλούνται από την κατανάλωση μολυσμένων τροφών ή ποτών και οφείλονται σε βακτήρια, ιούς ή παράσιτα τα οποία είτε αναπτύχθησαν πάνω σε μη καλοσυντηρημένες τροφές είτε επιμόλυναν τα τρόφιμα εξαιτίας κακών συνθηκών υγιεινής.

Στις περισσότερες των περιπτώσεων τροφικής δηλητηρίασης, η βλάβη δεν δημιουργείται από αυτό καθαυτό το μικρόβιο, αλλά από κάποια ουσία που αυτό παράγει. Για παράδειγμα, ο σταφυλόκοκκος, που μπορεί να αναπτυχθεί πολύ γρήγορα πάνω σε κακοσυντηρημένα τρόφιμα (π.χ έμειναν εκτός ψυγείου) παράγει μια τοξίνη, δηλαδή μια ουσία που προκαλεί διαταραχές στα κύτταρα του πεπτικού συστήματος, η οποία δημιουργεί τα συμπτώματα της δηλητηρίασης.

Τέλος, υπάρχουν τροφικές δηλητηριάσεις εξαιτίας κατανάλωσης τροφών που από τη φύση τους περιέχουν δηλητηριώδεις ουσίες, όπως, για παράδειγμα, ορισμένα είδη μανιταριών.

Ποια είναι τα συμπτώματα των τροφικών δηλητηριάσεων;

Επειδή, όπως αναφέρθηκε, η τροφική δηλητηρίαση προκαλείται από ποικιλία μικροβίων, είναι προφανές ότι και τα συμπτώματα ποικίλλουν κατά ανάλογο βαθμό. Σχεδόν σε όλες τις περιπτώσεις, όμως, συμμετέχει και το γαστρεντερικό σύστημα και έτσι η τροφική δηλητηρίαση έχει συσχετιστεί κυρίως με συμπτώματα από το πεπτικό

Τα πιο συχνά συμπτώματα των τροφικών δηλητηριάσεων είναι:

• Ναυτία
• Έμετος
• Διαρροϊκές κενώσεις
• Κοιλιακά άλγη

Τα συμπτώματα δεν εμφανίζονται αμέσως μετά τη λήψη της μολυσμένης τροφής, αλλά μεσολαβεί πάντα κάποιο χρονικό διάστημα (περίοδος επώασης) που διαρκεί από μερικά λεπτά της ώρας έως και εβδομάδες. Αυτό σημαίνει ότι τα αίτια της τροφικής δηλητηρίασης σε μερικές περιπτώσεις ίσως χρειαστεί να τα αναζητήσουμε σε τροφές που καταναλώσαμε αρκετές ημέρες πριν.

Αίτιο	Χρόνος Επώασης	Συμπτώματα	Πηγές Μόλυνσης
Τοξίνη Κλωστηριδίου της Αλλαντίασης	13 έως 36 ώρες	Ναυτία, εμετός, διάρροια, κόπωση, πονοκέφαλος, ξηροστομία, θόλωση της όρασης, μυϊκή παράλυση, αναπνευστική ανεπάρκεια	Κακοσυντηρημένες κονσέρβες, κρεατικά, ψάρια, λουκάνικα κ.λπ.
Καμπυλο βακτηρίδιο	1 έως 7 ημέρες	Ναυτία, κοιλιακό άλγος, διάρροια, κεφαλαλγία	Φρέσκο γάλα χωρίς παστερίωση, αβγά, πουλερικά, κακοψημένο μοσχαρίσιο κρέας, μολυσμένο νερό
Κρυπτο σπορίδιο	2 έως 10 ημέρες	Διαρροϊκές κενώσεις σαν νερό, κοιλιακός πόνος, ναυτία, ανορεξία	Μολυσμένο νερό ή γάλα, από άτομο σε άτομο, μολυσμένες τροφές
Κολο βακτηρίδιο	2 έως 4 ημέρες	Διαρροϊκές κενώσες με προσμίξεις αίματος	Μοσχαρίσιο κρέας, μη παστεριωμένο φρέσκο γάλα
Λιστέρια	2 ημέρες έως 3 εβδομάδες	Μηνιγγίτιδα, σηψαιμία, αποβολές	Κακοσυντηρημένα λαχανικά, γάλα, τυρί, κρέας και θαλασσινά
Ιογενείς Λοιμώξεις (ιός Νorwalk)	12 έως 48 ώρες	Ναυτία, εμετοί, διάρροια και κοιλιακό άλγος	Ωμά μύδια και λοιπά οστρακοειδή, μολυσμένο νερό, σαλάτες, από άτομο σε άτομο
Σαλμονέλα	12 έως 24 ώρες	Εμετοί, διάρροια, κοιλιακά άλγη	Προϊόντα ζαχαροπλαστικής με βάση το αβγό, ζαμπόν, πουλερικά, μολυσμένα αβγά, ντρέσιγκ για σαλάτες
Υερσίνια	1 έως 3 ημέρες	Κοιλιακοί πόνοι που μπορεί να μοιάζουν και με σκωληκοειδίτιδα	Γάλα μη παστεριωμένο, σοκολατούχο γάλα, νερό, ωμό κρέας

Πώς τίθεται η διάγνωση της τροφικής δηλητηρίασης;

Πολλές φορές το ιατρικό ιστορικό θέτει ισχυρές υποψίες για την πιθανή τροφική δηλητηρίαση. Η εμφάνιση των συμπτωμάτων σε συνδυασμό με την προηγούμενη λήψη ύποπτης τροφής καθιστά πολύ πιθανή την τροφική δηλητηρίαση. Ασφαλής διάγνωση, όμως, τίθεται μόνο με εργαστηριακές εξετάσεις και κυρίως καλλιέργειες κοπράνων από τις οποίες αναπτύσσεται και εξακριβώνεται το 'ένοχο' μικρόβιο.

Σε μερικές περιπτώσεις ακόμα και η μικροβιολογική εξέταση της ύποπτης τροφής μπορεί να αποκαλύψει τον υπεύθυνο μικροοργανισμό ή την τοξίνη που αυτός παρήγαγε.

Εφαρμόζεται κάποια θεραπεία στις περιπτώσεις τροφικής δηλητηρίασης;

Είναι προφανές ότι η ύπαρξη τόσων μικροβίων που προκαλούν τροφικές δηλητηριάσεις θα απαιτεί και διαφορετική προσέγγιση. Ωστόσο, η πρώτη φροντίδα σε περιπτώσεις με έντονα συμπτώματα , όπως έμετοι ή διάρροιες, είναι η αποτροπή εμφάνισης αφυδατώσης.

Η αφυδάτωση σε αυτή την περίπτωση είναι αποτέλεσμα των αυξημένων απωλειών σε υγρά και ηλεκτρολύτες μέσω των εμέτων ή των διαρροϊκών κενώσεων, σε συνδυασμό με τη μειωμένη πρόσληψη νερού από το στόμα.

Πρέπει, λοιπόν, να φροντίζουμε να πίνουμε αρκετό νερό και, όταν τα συμπτώματα είναι πολύ έντονα, θα πρέπει να λαμβάνονται έτοιμα ειδικά διαλύματα με νερό και ηλεκτρολύτες (απο φαρμακεία) για να αντικαταστήσουμε τις απώλειες.

Η χρήση αντιδιαρροϊκών φαρμάκων για τον έλεγχο των κενώσεων δεν ωφελεί και δεν θα πρέπει καταφεύγετε σε αυτά (τουλάχιστον χωρίς τη συμβουλη του γιατρού σας).

Είναι λάθος να καταφεύγουμε σε υδαρείς υποθερμιδικές δίαιτες λόγω των διαρροϊκών κενώσεων. Τα νεότερα δεδομένα κάνουν φανερό ότι για να μπορέσει να αναπλαστεί το προσβεβλημένο τμήμα του εντέρου, χρειάζεται ενέργεια την οποία παίρνουμε με τις τροφές. Εάν λοιπόν υιοθετούμε δίαιτες όπως ρυζόσουπα, φιδές κ.λπ., που δεν τροφοδοτούν τον οργανισμό με τις απαραίτητες θερμίδες, περισσότερο βλάπτουμε παρά ωφελούμε το έντερο μας, επιτείνοντας τις διάρροιες.

Θα πρέπει, λοιπόν, να συνεχίζουμε το κανονικό ισορροπημένο διαιτολόγιο- αποφεύγοντας, ίσως, μόνο τις τροφές με υψηλό υπόλειμμα, όπως τα πράσινα λαχανικά και τα φρούτα.

Σε πάρα πολλές περιπτώσεις μέσα σε ένα με δύο 24ωρα τα συμπτώματα υποχωρούν και δεν απαιτείται κάποια εξειδικευμένη θεραπεία.

Υπάρχουν, όμως, και τροφικές δηλητηριάσεις που η ένταση των συμπτωμάτων ή η επιμονή τους καθιστούν αναγκαία τη λήψη μέτρων, όπως χορήγηση κατάλληλου αντιβιοτικού ή ακόμα και νοσηλεία.

Πρέπει να ζητήσουμε ιατρική συμβουλή όταν εμφανίζονται:

• Eπίμονος υψηλός πυρετός (>38,5C)
• Αιμορραγικές προσμίξεις στα κόπρανα
• Επίμονοι έμετοι που εμποδίζουν τη λήψη υγρών από το στόμα
• Σημεία αφυδάτωσης (στεγνή γλώσσα, υπόταση κ.λπ.)
• Διαρροϊκές κενώσεις που διαρκούν περισσότερο από 3 ημέρες

Ας μην ξεχνάμε ότι περιπτώσεις όπως οι δηλητηριάσεις από μανιτάρια, μπορεί να αποβούν πολύ σοβαρές για την υγεία και να απειλήσουν ακόμα και την ίδια τη ζωή του ασθενούς, και μπορεί να χρειαστεί νοσηλεία ακόμα και σε μονάδα εντατικής θεραπείας.

Απλές συμβουλές για να προφυλαχθείτε

Αγορές τροφίμων

Στην περίπτωση που αγοράζετε όλα τα τρόφιμα από σούπερ μάρκετ, πρώτα βάλτε στο καλάθι σας προϊόντα που δεν αλλοιώνονται (καφές, ζυμαρικά, όσπρια) και τελευταία νωπά τρόφιμα, όπως κρέας, γάλα, τυρί.

Ελέγξτε προσεκτικά τις ημερομηνίες παραγωγής και λήξεως σε όλα τα τρόφιμα.

Αποφύγετε οτιδήποτε σας φαίνεται 'ύποπτο' (αλλοιώσεις χρώματος, υφής, δυσάρεστη οσμή).

Κρέας:

Ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται στην υγιεινή του καταστήματος από το οποίο θα αγοράσετε νωπό κρέας, που δεν πρέπει να είναι εκτεθειμένο στα τσιγκέλια. Ελέγξτε εάν έχει σφραγίδα (τα εγχώρια κρέατα σημειώνονται με σκούρο μπλε χρώμα, ενώ τα εισαγόμενα με πράσινο). Αποφύγετε αγορές αμνοεριφίων υπαίθριας σφαγής. Το φρέσκο κρέας έχει ευχάριστη μυρωδιά (όχι οσμή αμμωνίας) και πρέπει η σάρκα να είναι σφιχτή και ελαφρώς υγρή.

Το κατεψυγμένο κρέας πρέπει να διατηρείται σε θερμοκρασία -18C. Ο κιμάς πρέπει να κόβεται πάντα παρουσία του αγοραστή, εκτός από αυτόν που συσκευάζεται σε πακέτα, στα οποία πρέπει να αναγράφονται η ημερομηνία ανάλωσης και το όνομα του παρασκευαστηρίου.

Το κοτόπουλο πρέπει να έχει ειδικό καρτελάκι με την επωνυμία προέλευσης και το δέρμα να μην έχει σχισμές, μώλωπες και αιματώματα. Τεμαχισμένα κομμάτια πωλούνται συσκευασμένα με ενδείξεις προέλευσης, ενώ τα κατεψυγμένα πρέπει να έχουν σφραγίδα της Κτηνιατρικής Υπηρεσίας, την επωνυμία της επιχείρησης και ημερομηνία κατανάλωσης.

Τυριά-αλλαντικά:

Στη συσκευασία των τυριών είναι απαραίτητο να αναγράφεται η ημερομηνία παραγωγής, ενώ η γεύση και η οσμή πρέπει να είναι ευχάριστες.

Τα αλλαντικά να έχουν καθαρό, στεγνό, γυαλιστερό περίβλημα, να μην έχουν δυσάρεστη οσμή και γεύση, ούτε αλλοιώσεις στο χρώμα τους.

Αποφεύγετε την αγορά 'φρέσκων τυριών', από ερασιτέχνες παραγωγούς ή κτηνοτρόφους που τυροκομούν οι ίδιοι τα προϊόντα που πωλούν, διότι οι υγειονομικές συνθήκες παρασκευής είναι άγνωστες και πιθανόν όχι οι σωστές. Η φέτα χρειάζεται δύο μήνες και τα σκληριά τυριά (κασέρι) τρεις μήνες από την παρασκευή τους για να ωριμάσουν σωστά.

Είδη ζαχαροπλαστικής

Δώστε ιδιαίτερη προσοχή στην επισήμανση των προϊόντων που περιέχουν σοκολάτα (π.χ., σοκολατένια αβγά κ.λπ.), για να διαπιστώσετε εάν πρόκειται για πραγματική ή για 'απομίμηση σοκολάτας', τόσο για αποφυγή παραπλάνησης και κερδοσκοπίας όσο και για λόγους υγιεινής.

Στην κουζίνα

Αφαιρέστε οτιδήποτε σας φαίνεται 'ύποπτο' (αλλοιώσεις χρώματος, υφής, δυσάρεστη οσμή).

Πλύνετε πολύ καλά κρέατα, λαχανικά και φρούτα.

Μην τοποθετείτε σε ντουλάπια ή στο ψυγείο ολόκληρες καρτέλες αβγών (περιορίζεται ο κίνδυνος μόλυνσης από πιθανή σαλμονέλα).

Καθαρίστε και απολυμάνετε με ελαφρύ διάλυμα χλωρίου τους πάγκους της κουζίνας, όπου καθαρίσατε κρέατα, πουλερικά και αβγά.

Σταμάτης Τσουνάκης, ιατρός

Ζαφείρης Γιαννόπουλος, βιολόγος

Δηλητηριάσεις και δηλητήρια

Μανιτάρια

Διακρίνονται τρεις κύριες μορφές δηλητηρίασης:

• Η μουσκαρινική, που οφείλεται στη μουσκαρίνη, η οποία περιέχεται στα μανιτάρια αμανίτης ο μυϊοκτόνος και αμανίτης ο πάνθηρ και εκδηλώνεται με υπνηλία, εφίδρωση, μύση, τρεις έως τέσσερις ώρες μετά την κατάποση. Τα μανιτάρια μπορεί να προκαλέσουν μυδρίαση, διέγερση και ιλίγγους που οφείλονται στην ατροπίνη των μυκήτων. Συνήθως δεν προκαλούν θάνατο.
• Η φαλλοειδική δηλητηρίαση που προκαλείται από τα μανιτάρια αμανίτης ο φαλλοειδής, αμανίτης ο εαρινός και αμανίτης ο κίτριος, και εκδηλώνεται με εμετό, κωλικούς, διάρροια, γενική κατάπτωση, ολιγουρία, πυρετό και κράμπες, 12 περίπου ώρες μετά τη βρώση. Έπειτα από δύο μέρες φαινομενικής βελτίωσης εκδηλώνεται ίκτερος, κυκλοφορικές διαταραχές, κατάρρευση και κώμα. Η δηλητηρίαση προκαλείται από την τοξίνη των αμανιτών και προκαλεί το θάνατο στο 50% των περιπτώσεων.
• Η εντολομική δηλητηρίαση που προκαλείται από τα μανιτάρια εντόλομα το μολυβδόχρωμο, βολέπος ο πελιδνός, αγαρικόν το δυσευτέρον κ.ά. Εκδηλώνεται με εμετό, πόνους στην κοιλιά και διάρροια, λίγες ώρες μετά τη βρώση. Τα συμπτώματα αυτά διαρκούν δύο μέρες, σπάνια χειροτερεύουν και μερικές φορές οδηγούν στο θάνατο.

Θεραπεία

Η θεραπεία των δηλητηριάσεων από μανιτάρια, εκτός από την πλύση στομάχου που γίνεται στις πρόσφατες δηλητηριάσεις, ποικίλλει ανάλογα με τα είδη των μανιταριών που τις προκάλεσαν, π.χ., ατροπίνη στη μουσκαρινική δηλητηρίαση. Γίνεται επίσης αποκατάσταση της απώλειας του νερού, των αλάτων και των λευκωμάτων και βασική υποστήριξη της αναπνοής και της κυκλοφορίας. Στη φαλλοειδική δηλητηρίαση γίνεται και οροθεραπεία με 120ml αντιφαλλοειδικού ορού του ινστιτούτου Pasteur (Παστέρ).

Δηλητηριώδεις ουσίες

Το δηλητήριο απομακρύνεται με άφθονο νερό, αφού αφαιρεθούν τα ρούχα. Αν το δηλητήριο είναι αέριο, σκόνη, καπνός, σταγονίδια (φωταέριο, υδρόθειο κ.ά.), απομακρύνεται το άτομο από το χώρο. Αν το δηλητήριο έχει ληφθεί από το στόμα, απομακρύνεται με εμετό ή πλύση στομάχου. Η πρόκληση εμετού ή η πλύση στομάχου είναι αποτελεσματική, όταν γίνεται μέσα σε τέσσερις ώρες από τη λήψη και ακόμη έπειτα από 8 έως 15 ώρες, όταν πρόκειται για μαζική λήψη ορισμένων ουσιών, όπως σαλικυκλικά (π.χ., ασπιρίνη), τρικυκλικά (π.χ., Valium), αντικαταθλιπτικά (π.χ., Minitran). Απαγορεύονται η πρόκληση εμετού και η πλύση στομάχου σε περίπτωση κώματος και σπασμών. Η επιτάχυνση της αποβολής του δηλητηρίου γίνεται με αυξημένη διούρηση και αιμοκάθαρση, ανάλογα με τη φύση του δηλητηρίου.

Αντίδοτα

Πρέπει να φροντίσουμε να δώσουμε το κατάλληλο αντίδοτο για το δηλητήριο που έχει επιδράσει στον οργανισμό του ασθενούς. Αν δεν έχουμε πληροφορίες γι' αυτό, καλό θα είναι να ελέγξουμε αν στον περιβάλλοντα χώρο του αρρώστου υπάρχουν δηλητήρια (χάπια). Διαφορετικά χρησιμοποιούμε γενικά αντίδοτα.

Γενικά αντίδοτα

Αν το δηλητήριο είναι αλκαλοειδές, χορηγείται τανίνη ή τσάι ή υπερμαγγανικό κάλιο. Αν το δηλητήριο είναι βαρύ μέταλλο, χορηγείται ασπράδι αβγών και γάλα ή ενεργοποιημένος ζωικός άνθρακας. Το μεικτό ή γενικό αντίδοτο αποτελείται από δύο μέρη ενεργοποιημένου ζωικού άνθρακα, ένα μέρος τανίνης και ένα μέρος διοξειδίου του μαγνησίου (τρεις κουταλιές της σούπας σε ένα ποτήρι νερό). Η δοσολογία αυτή μπορεί να επαναληφθεί, αρκεί να μην ξεπεράσει τη χωρητικότητα του στομάχου. Ως εναλλακτική λύση είναι τρία ποτήρια νερό με μια κουταλιά της σούπας αλεύρι ή πατατάλευρο στο καθένα. Αν το δηλητήριο είναι φαρμακευτική ουσία με κατασταλτική δράση, χρειάζεται διέγερση του νευρικού συστήματος με αντίστοιχα φάρμακα (καφεΐνη, επινεφριδίνη). Σε περίπτωση βλάβης του αναπνευστικού κέντρου, χορηγείται μείγμα οξυγόνου με 5% διοξείδιο του άνθρακα.