ΗΛΙΟΣ: ΕΥΕΡΓΕΤΗΣ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΜΑΣ

Εχθρός ή φίλος; Προκαλεί ή μάς προστατεύει από τον καρκίνο;

Η αλήθεια για έναν από τούς μεγαλύτερους μύθους τής σύγχρονης Ιατρικής.

Ο ήλιος αποτελεί τη βάση για όλη τη ζωή στον πλανήτη. Ο ήλιος είναι η πηγή τής ενέργειας για όλα τα φυτά και έμμεσα για όλα τα ζώα. Αν ο ήλιος προκαλούσε καρκίνο, οι άνθρωποι δεν θα βρίσκονταν εδώ σήμερα. Ο ήλιος χρησιμοποιείτο από την αρχαιότητα ήδη ως ένα γενικό τονωτικό, που προάγει την υγεία. Οι αρχαίοι έλληνες γιατροί θεωρούσαν τον ήλιο ως ένα φάρμακο, που θεράπευε πολλές ασθένειες. Τα παληότερα χρόνια σε χώρες τού εξωτερικού ιδρύονταν ειδικές κλινικές για την εφαρμογή ηλιοθεραπείας.

Το φως και η θερμότητα από τον ήλιο είναι απαραίτητη για όλη τη φύση. Η ανθρωπότητα αποτελεί μέρος τής φύσης και χρειάζεται το ηλιακό φως για υγεία, ζωτικότητα και ευεξία. Ο Richard Hobday (MSc, PhD) στο βιβλίο του ‘’The Healing Sun: Sunlight and Health in the 21st Century’’ εξηγεί πώς και γιατί πρέπει να καλωσορίσουμε τον ήλιο πίσω στη ζωή μας και αναλύει πώς το ηλιακό φως χρησιμοποιείτο, για να προλάβει και να θεραπεύσει ασθένειες στο παρελθόν και πώς μπορεί να μας θεραπεύσει και να μας βοηθήσει στο μέλλον.

Ο Jacob Liberman, ο οποίος έχει ντοκτορά στην οπτομετρία και στην επιστήμη τής όρασης λέει, ότι οι άνθρωποι έχουν εξελιχθεί να αναπτύσσονται κάτω από το φως τού ήλιου. Αυτό σημαίνει, τονίζει ο επιστήμονας, ότι δυνητικά βλάπτουμε τον εαυτό μας, όταν αποφεύγουμε το ηλιακό φως. Στο βιβλίο του ‘’In Light: Medicine of the Future: How We Can Use It to Heal Ourselves Now’’ εξηγεί πώς να χρησιμοποιούμε τα θεραπευτικά ευεργετήματα τού φωτός. Ο Dr. Liberman λέει, ότι το φως είχε χρησιμοποιηθεί για θεραπευτικούς σκοπούς ήδη από την αρχαία Αίγυπτο κι ότι οι σύγχρονοι επιστήμονες άρχισαν να αναγνωρίζουν τα ευεργετήματα τής θεραπείας με φως στα τέλη τού 17ου αιώνα.

Παρά το ότι οι περισσότεροι άνθρωποι πιστεύουν, ότι η υπεριώδης ακτινοβολία (UV) είναι επιβλαβής, ο Dr. Liberman υποστηρίζει, ότι το σώμα μας χρειάζεται τουλάχιστον μια μικρή ποσότητα υπεριώδους φωτός, για να λειτουργεί, όπως πρέπει. Αναφέρει μελέτες, που δείχνουν, ότι με όλους τούς τρόπους, με τούς οποίους αποφεύγουμε την ηλιακή ακτινοβολία, ένας εκ των οποίων είναι να φοράμε γυαλιά, που είναι σχεδιασμένα να εμποδίζουν τις ακτίνες UV, συνεισφέρουμε χωρίς να το θέλουμε, σε αυξημένη εμφάνιση τυφλότητας και ασθενειών των οφθαλμών στο δυτικό κόσμο.

Ο Dr. Liberman προειδοποιεί να μην κοιτάμε τον ήλιο απευθείας ή να εκτιθέμεθα στην ηλιακή ακτινοβολία μεταξύ 10 π.μ. και 2:00 μ.μ., αλλά τονίζει, ότι το φως είναι ένα συστατικό για το σώμα. Τονίζει, ότι οι άνθρωποι είναι ανάγκη να είναι έξω στο φυσικό φως χωρίς αντηλιακά και γυαλιά ηλίου για αρκετή ώρα την ημέρα.

Η υπεριώδης ακτινοβολία και η βιταμίνη D, που δημιουργεί, αποτέλεσε τις πρώτες θεραπείες τής φυματίωσης το 1903. Λίγο αργότερα, η ραχίτιδα θεραπεύτηκε επίσης με υπεριώδη ακτινοβολία. Το ηλιακό φως βοηθά το σώμα να θεραπεύσει τις πληγές και τα τραύματα. Ο Dr. Carl Hoffminster έγραψε, ότι οι στρατιώτες στο Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο θεραπεύονταν και επιζούσαν καλύτερα, όταν οι ανοικτές πληγές τους και τα σπασμένα κόκαλά τους εκτίθονταν στο ηλιακό φως.

Ο Dr. Zane Kime αναφέρει, ότι οι ασθενείς με φυματίωση, που θεραπεύονταν με ηλιόλουτρα, έχει παρατηρηθεί, ότι είχαν καλοσχηματισμένους μυς παρά το ότι δεν γυμνάζονταν για μήνες.

Η αξία τού ηλιακού φωτός φαίνεται και από το γεγονός, ότι στις βόρειες περιοχές τής Ευρώπης, που δεν υπάρχει μεγάλη ακτινοβολία σημειώνονται αυξημένα κρούσματα αυτοκτονιών και εποχιακή κατάθλιψη. Η εποχιακή κατάθλιψη (SAD) προσβάλλει περίπου 100.000 ανθρώπους και εξελίσσεται σε σοβαρή κατάθλιψη, καθώς η ημέρα μικραίνει τον χειμώνα. Και όμως, το ηλιακό φως θα μπορούσε να βοηθήσει αυτούς τούς ανθρώπους.

Η έκθεση στον ήλιο αποτελεί μια αποτελεσματικότατη μέθοδο για την ανακούφιση από τον πόνο. Σύμφωνα με μια μελέτη, η αύξηση τής ποσότητας τού ηλιακού φωτός σε ασθενείς νοσοκομείου μείωσε την αντίληψη τού πόνου και την ανάγκη τους για παυσίπονα. Η μελέτη έγινε σε 90 ασθενείς, που είχαν κάνει εγχείρηση σπονδυλικής στήλης.

Παγκόσμια έλλειψη βιταμίνης D οδηγεί σε εκφυλιστικές παθήσεις

Όλη αυτή η καμπάνια κατά τής έκθεσης στον ήλιο έχει οδηγήσει σε μια, θα λέγαμε, επιδημική έλλειψη βιταμίνης D. Τι όμως προκαλεί αυτή η έλλειψη; Η έλλειψη αυτή έχει συνδεθεί με μια πληθώρα εκφυλιστικών παθήσεων, όπως πολλές μορφές καρκίνου, σκλήρυνση κατά πλάκας, διαβήτη τύπου Ι, καρδιοπάθεια, υψηλή πίεση τού αίματος και σχιζοφρένεια, καθώς και με τις κλασικές ασθένειες των οστών: ραχίτιδα, οστεοπόρωση και οστεομαλακία. Φαίνεται εντυπωσιακό εκ πρώτης όψεως πώς τόσο άσχετες μεταξύ τους ασθένειες σχετίζονται και προκαλούνται από την έλλειψη μιας βιταμίνης. Καταλαβαίνετε λοιπόν, τι κίνδυνοι για την υγεία μας μπορούν να δημιουργηθούν, αν αποφεύγουμε τον ήλιο; Διότι η έκθεση στον ήλιο και η κατανάλωση τροφών πλούσιων σε βιταμίνη D και κυρίως τού μουρουνέλαιου ή η λήψη συμπληρωμάτων βιταμίνης D θα οδηγούσε σε μείωση των εκφυλιστικών παθήσεων.

Ηλιακό φώς, διαβήτης τύπου Ι και υψηλή πίεση

Ο κίνδυνος για διαβήτη τύπου 1 είναι αυξημένος σε ανθρώπους, που η μητέρα τους είχαν μειωμένα επίπεδα βιταμίνης D κατά τη διάρκεια τής εγκυμοσύνης (Hypponen E., Laara E., Jarvelin M.R., Virtanen S.M., Intake of vitamin D and risk of type I diabetes: a birth-cohort study, Lancet 358, 1). Η έκθεση στον ήλιο έχει επίσης φανεί, ότι μειώνει την πίεση τού αίματος σημαντικά (Krause R., Bohring M., Hopfenmuller W. et al., Ultraviolet B and blood pressure, Lancet 352, 709-710, 1998).

Η έκθεση στον ήλιο είναι ευεργετική στη σκλήρυνση κατά πλάκας

Σε μια μελέτη βρέθηκε, ότι η θνησιμότητα από σκλήρυνση κατά πλάκας μειώθηκε με την έκθεση στον ήλιο. Ανάλογα με τον βαθμό τής έκθεσης στον ήλιο ο κίνδυνος θανάτου από σκλήρυνση κατά πλάκας μειώθηκε σε ποσοστό 76% (Occup Environ Med 2000;57:418-421). Μια μελέτη για τη σκλήρυνση κατά πλάκας, που έγινε σε βόρειες χώρες συμπεριλαμβανομένου τού Καναδά, τής Μεγάλης Βρετανίας, τής Δανίας και τής Σουηδίας έχει δείξει, ότι οι άνθρωποι, που έχουν γεννηθεί τον Μάιο (μετά τον χειμώνα) έχουν αυξημένο κίνδυνο για σκλήρυνση κατά πλάκας, ενώ αυτοί, που έχουν γεννηθεί το Νοέμβριο, που ευεργετούνται από τα υψηλότερα καλοκαιρινά επίπεδα βιταμίνης D τής μητέρας κατά τη διάρκεια των τελευταίων μηνών τής εγκυμοσύνης, έχουν μειωμένο κίνδυνο για σκλήρυνση κατά πλάκας (Munger K., Zhang S., O’Reilly E. et al., Vitamin D intake and incidence of multiple sclerosis, Neurology 62, 60-5, 2004).

Η έκθεση στον ήλιο προστατεύει από πολλές μορφές καρκίνου

Εδώ και πολλά χρόνια οι δερματολόγοι προειδοποιούν να αποφεύγουμε τον ήλιο, για να προστατευτούμε από τον καρκίνο τού δέρματος. Αποφεύγοντας όμως την έκθεση στον ήλιο το σώμα μας δεν μπορεί να παράγει βιταμίνη D. Οι επιστήμονες πάντα γνώριζαν, ότι η βιταμίνη D είναι σημαντική για την υγεία. Αλλά από το 1989 άρχισαν να ανακαλύπτουν, ότι η βιταμίνη D παίζει έναν σημαντικό ρόλο σε όλα τα κύτταρα τού σώματος και υπέθεσαν, ότι η έλλειψη βιταμίνης D μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο για καρκίνο.

Πρόσφατες επιδημιολογικές μελέτες αποδεικνύουν, ότι η μειωμένη έκθεση στον ήλιο, επειδή οδηγεί σε μειωμένα επίπεδα βιταμίνης D στο σώμα, αυξάνει τον κίνδυνο για πολλές μορφές καρκίνου. Συγκεκριμένα έχει βρεθεί, ότι η έκθεση στον ήλιο προστατεύει από 16 μορφές καρκίνου, μεταξύ των οποίων τού μαστού, τού προστάτη, τού κόλου (εντέρου), τού λεμφώματος non-Hodgkin, τού ενδομητρίου και των ωοθηκών. Τα ποσοστά αυτών των μορφών καρκίνου είναι υψηλότερα στις βορειοανατολικές περιοχές των Ηνωμένων Πολιτειών τής Αμερικής, που έχουν λιγότερη ηλιοφάνεια και χαμηλότερα στις νοτιοδυτικές περιοχές, που έχουν μεγαλύτερη ηλιοφάνεια. Υπολογίζεται, ότι περίπου 50.000 – 63.000 ετήσιοι θάνατοι στην Αμερική και 19.000 – 25.000 ετήσιοι θάνατοι από καρκίνο στη Μεγάλη Βρετανία θα μπορούσαν να αποφευχθούν αν οι Αμερικανοί και οι Βρετανοί είχαν επαρκή ποσότητα βιταμίνης D.

Σύμφωνα με τον Cedric Gerald, «αυτή η ανάλυση εκτιμά τον αριθμό των περιπτώσεων και των ζωών, που θα μπορούσαν να είχαν σωθεί και τη μεγάλη εξοικονόμηση, που θα προέκυπτε από την προσπάθεια μείωσης των ποσοστών διαφόρων μορφών καρκίνου με τη βελτίωση των επιπέδων βιταμίνης D». Πιο συγκεκριμένα υπολογίζει τη μείωση τής εμφάνισης αυτών των μορφών καρκίνου, που θα προέκυπτε από τη λήψη βιταμίνης D ή όχι περισσότερο από 10-15 λεπτά καθημερινής υπαίθριας δραστηριότητας στον ήλιο. (Grant W., Gerald F., Holick M., Comparisons of estimated economic burdens due to insufficient solar ultraviolet irradiance and vitamin D and excess solar UV irradiance for the United States, Photochemistry and Photobiology).

Ο Peter Hyde στο βιβλίο του ‘’Sunlight, Vitamin D and Prostate Cancer Risk’’ αποδεικνύει, ότι η ανεπαρκής έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία UV-B, που είναι απαραίτητη για τη δημιουργία τής βιταμίνης D, αυξάνει τον κίνδυνο για καρκίνο τού προστάτη. Ο συγγραφέας ερευνά πέντε από τούς πληθυσμούς, που χαρακτηρίζονται από υψηλά ποσοστά θανάτου από καρκίνο τού προστάτη: τούς Αφρο-βορειοαμερικανούς, τούς Νορβηγούς, τούς Σουηδούς, τούς Ελβετούς και τούς Δανούς και δείχνει, ότι η ανεπαρκής φωτοσύνθεση είναι κοινή σε όλους αυτούς τούς πληθυσμούς.

Αλλά πώς η ηλιακή ακτινοβολία προφυλάσσει από τον καρκίνο του προστάτη; Η καλσιτριόλη, μια στεροειδής ορμόνη, που μεταβολίζεται από την 25-υδροξυβιταμίνη D, αναχαιτίζει την αύξηση των καρκινικών κυττάρων τού προστάτη, συμβάλλει στην απόπτωση, στον προγραμματισμένο δηλαδή θάνατο των κυττάρων και μειώνει την επιβλαβή δράση τής IGF (insulin-like growth factors), που εμπλέκεται στούς καρκίνους τού προστάτη, τού μαστού και τού κόλου (εντέρου).

Η ηλιακή ακτινοβολία προφυλάσσει επίσης από τον καρκίνο τού μαστού και τού ορθού κόλου. Οι θάνατοι από καρκίνο τού ορθού κόλου είναι δύο φορές υψηλότεροι στις βορειοανατολικές περιοχές των Ηνωμένων Πολιτειών απ΄ ότι στις νοτιοδυτικές. Οι ερευνητές εκτιμούν, ότι ο κίνδυνος για καρκίνο τού μαστού θα μπορούσε να περιοριστεί στο μισό με αρκετά επίπεδα βιταμίνης D.

Η Karin Ekstrom Smedby τού Karolinska Institute και οι συνάδελφοί της διεξήγαγαν μια μελέτη στη Δανία και τη Σουηδία σε 3.000 ασθενείς με non-Hodgkin λέμφωμα και τον ίδιο αριθμό ατόμων ελέγχου, για να διαπιστώσουν αν η ηλιακή ακτινοβολία προκαλεί ή προφυλάσσει από τοnon-Hodgkin λέμφωμα. Οι ερευνητές βρήκαν, ότι αυξημένη έκθεση στην ακτινοβολία UV συνδέθηκε με μειωμένο κίνδυνο για non-Hodgkin λέμφωμα. Αυξημένη έκθεση στην ακτινοβολία UV συνδέθηκε επίσης, αν και πιο χαλαρά, με μειωμένο κίνδυνο για Hodgkin λέμφωμα.

Μύθος, ότι η έκθεση στον ήλιο προκαλεί μελάνωμα

Οι δερματολόγοι προειδοποιούν να αποφεύγουμε την έκθεση στον ήλιο, διότι έτσι αυξάνονται οι πιθανότητες να υποστούμε την πιο θανατηφόρα μορφή καρκίνου τού δέρματος, το μελάνωμα. Και όμως οι μελέτες αποδεικνύουν το τελείως αντίθετο.

Οι ενήλικες που δουλεύουν στην ύπαιθρο ή τα παιδιά, που παίζουν στην ύπαιθρο, εκτίθενται τακτικά στην ηλιακή ακτινοβολία και έχουν λιγότερες πιθανότητες να αναπτύξουν μελάνωμα από αυτούς, που δουλεύουν ή παίζουν μέσα στο σπίτι. (Hakansonn N. et al., Occupational sunlight exposure and cancer incidence among Swedish construction workers, Epidemiology, 12 5, 552-7, 2001).

Αντίθετα, οι άνθρωποι που εκτίθενται μη τακτικά στον ήλιο, έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να αναπτύξουν μελάνωμα (Kaskel P. et al., Outdoor activities in childhood: a protective factor in 271 matched pairs, Br Aj Dermatol 145 4, 602-9, 2001).

Οι αρχαίοι Έλληνες, αλλά και άλλοι λαοί, ζούσαν κατά τις ζεστές περιόδους γυμνοί κι εκτεθειμένοι στον Ήλιο. Αυτό τούς έδινε την πολυπόθητη υγεία και ευεξία. Οι νέες θρησκείες τού ηλιακού και πνευματικού σκότους, αποφάνθηκαν, ότι το γυμνό σώμα είναι ντροπή και πρέπει να καλύπτεται. Ειδικά τα γεννητικά μας όργανα δεν πρέπει ποτέ να τα δει το φως τού Ήλιου, κάτι, που συμβαίνει και στις μέρες μας. Έτσι, μέχρι σήμερα ζούμε επηρεασμένοι απ΄ τις παράλογες αυτές επιταγές καλυμμένοι μέσα σε ρούχα. Απλά σκεφτείτε, ότι υπάρχουν άνθρωποι, που ζουν και πεθαίνουν χωρίς ποτέ ο Ήλιος να ζεστάνει τα «απόκρυφα» σημεία τού σώματός τους και κυρίως τα γεννητικά τους όργανα. (Διαβάστε στην «Ελεύθερη Έρευνα»: Η συνωμοσία τού Ήλιου).

Πρόσφατα επιστημονικά άρθρα προτείνουν, ότι η αυξημένη έκθεση στον ήλιο μειώνει τον κίνδυνο ή να πάθει κανείς μελάνωμα ή να πεθάνει από αυτό (Kennedy C., Bajdick C.D., Willemze R., de Gruijil F.R.,, Bouws Bavinck J.N., The influence of painful sunburns and lifetime exposure on the risk of actinic keratoses, seborrheic warts, melanicystic nevi, atypical nevi, and skin cancer, Journal of Investigative Dermatology 120, 1087-1093, 2003, Berwick M. et al., Sun exposure and mortality from melanoma, Journal of National Cancer Institute 97, 1-15, 2005).

Η περιστασιακή λοιπόν έκθεση τού δέρματος στον ήλιο οδηγεί σε μεγαλύτερο κίνδυνο για μελάνωμα, ενώ η τακτική έκθεση στον ήλιο μάς προστατεύει κατά τού μελανώματος, πιθανότατα επειδή παρέχει μεγαλύτερα επίπεδα βιταμίνης D, τα οποία είναι προστατευτικά κατά τού καρκίνου.

Έκθεση στον ήλιο και άλλες μορφές καρκίνου τού δέρματος

Άλλες μορφές καρκίνου τού δέρματος είναι το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα και το επιθηλιακό καρκίνωμα. Αυτές οι μορφές καρκίνου είναι εύκολα θεραπεύσιμες. Από αυτές μόνο το επιθηλιακό καρκίνωμα φαίνεται να συνδέεται με την έκθεση -και μάλιστα με την υπέρμετρη έκθεση- στον ήλιο.

Η μη ισορροπημένη διατροφή και όχι η ηλιακή ακτινοβολία αποτελεί βασική αιτία για την πρόκληση καρκίνου τού δέρματος

Δεν πρέπει να θεωρηθεί η ηλιακή ακτινοβολία ως ο κυριότερος παράγοντας πρόκλησης κάποιων μορφών καρκίνου τού δέρματος (όχι πάντως τού μελανώματος, όπως είδαμε), αλλά ο συνδυασμός μη ισορροπημένης διατροφής και αλόγιστης έκθεσης στον ήλιο σε σημείο, που να προκαλείται ηλιακό έγκαυμα.

Πολλοί μελετητές πιστεύουν, ότι η ανισορροπία στην πρόσληψη των απαραίτητων λιπαρών οξέων (καταναλώνουμε πολύ περισσότερο ωμέγα 6 λιπαρά οξέα απ΄ ότι ωμέγα 3 λιπαρά οξέα) αποτελεί έναν καθοριστικό παράγοντα για την πρόκληση καρκινογένεσης. Τα σπορέλαια είναι επιρρεπή στην οξείδωση και αν το σώμα μας εκτίθεται στην ηλιακή ακτινοβολία, αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση τού κινδύνου για πρόκληση καρκίνου.

Η Dr. Lorraine Day, MD, ανέφερε, ότι ποντίκια, τα οποία τράφηκαν με μια υγιεινή δίαιτα, δεν ανέπτυξαν καρκίνο τού δέρματος, όταν εκτέθηκαν στον ήλιο, ενώ το 25% των ποντικών, που τράφηκαν με την τυπική αμερικανική δίαιτα, ανέπτυξαν καρκινικές βλάβες. Η διαφορά ανάμεσα στις δυο δίαιτες ήταν μεταξύ άλλων στην ποιότητα των λιπών.

Επίσης, αν θέλουμε να αποφύγουμε τον καρκίνο τού δέρματος θα πρέπει να καταναλώνουμε αντιοξειδωτικά μέσα από μια διατροφή πλούσια σε φρούτα και λαχανικά καθώς και από διατροφικά συμπληρώματα, παρά να αποφεύγουμε την έκθεση στον ήλιο.

Πόσο και πότε να εκτιθέμεθα στον ήλιο;

Ο ήλιος, όπως είδαμε, κάνει καλό, αρκεί να μην το παρακάνουμε. Υπάρχει ένας τρόπος να καταλάβουμε πότε πρέπει να σταματάμε την έκθεσή μας στον ήλιο: Να παρατηρούμε το σώμα μας. Το σώμα μας συνήθως μάς μιλάει και πρέπει να μάθουμε να το ακούμε. Αν η ηλιακή ακτινοβολία πρόκειται να μάς βλάψει, το σώμα μας θα αισθάνεται άβολα. Αυτό θα πρέπει να μας κάνει να τραβήξουμε το σώμα μας από το ηλιακό φως,  προτού αυτό μας βλάψει.

Οι περισσότεροι ειδικοί πιστεύουν, ότι η 20λεπτη έκθεσή μας στον ήλιο τρεις φορές την εβδομάδα (πρέπει να εκτεθούν τα χέρια και το πρόσωπο) είναι αρκετή. Και ότι η έκθεσή μας πρέπει να γίνεται πριν τις 10:00 π.μ. ή μετά τις 4:00 π.μ., Όμως, αυτά είναι σχετικά και η έκθεσή μας εξαρτάται από το χρώμα τού δέρματός μας (οι άνθρωποι με σκούρο δέρμα πρέπει να κάθονται περισσότερο χρόνο στον ήλιο από τούς ανοιχτόχρωμους) και από το γεωγραφικό πλάτος που βρισκόμαστε.

Πάντως υπάρχει και η άποψη, ότι πρέπει να εκτιθέμεθα στον ήλιο, την ώρα ακριβώς, που μάς λένε να αποφεύγουμε. Για να καταλάβουμε καλύτερα αυτή την άποψη, πρέπει να κάνουμε μια μικρή ανάλυση στις ηλεκτρομαγνητικές ακτινοβολίες.

Υπάρχουν τρία είδη ακτινοβολίας: Η UV-A, η UV-B και η UV-C. Η UV-C φιλτράρεται από το όζον. Η UV-A είναι υπεύθυνη για το μαύρισμα τού χρώματος τού δέρματός μας. Η UV-A είναι λιγότερο ενεργητική από την UV-B, έτσι η έκθεσή μας στην UV-A δεν προκαλεί έγκαυμα. Όμως, πρέπει να προσέχουμε, γιατί η UV-A θεωρείται, ότι συμβάλλει στην πρόκληση καρκίνων τού δέρματος, που δεν είναι μελανώματα.

Η υπεριώδης ακτινοβολία, που κάνει το σώμα μας να παράγει βιταμίνη D, είναι η UV-B. Η ακτινοβολία αυτή μπορεί να προκαλέσει ηλιακό έγκαυμα. Ωστόσο, η UV-B είναι ευεργετική, γιατί συμβάλλει στην παραγωγή βιταμίνης D, που είδαμε πόσο πολύτιμη είναι για την υγεία μας. Αν και η UV-B προκαλεί έγκαυμα, παρακινεί επίσης ειδικά κύτταρα τού δέρματος, που ονομάζονται μελανοκύτταρα, να παράγουν μελανίνη, η οποία είναι προστατευτική. Επιπλέον η UV-B διεγείρει την παραγωγή τής ορμόνης MSH (Melanocyte Stimulating Hormone), μιας σημαντικής ορμόνης για την απώλεια βάρους και την παραγωγή ενέργειας.

Ο λόγος, που είναι δύσκολο να πάρουμε αρκετή βιταμίνη D από τον ήλιο, είναι επειδή, ενώ η UV-A είναι παρούσα καθ΄ όλη τη διάρκεια τής ημέρας, το ποσοστό τής παρουσίας τής UV-B έχει να κάνει με τη γωνία των ακτινών τού ήλιου. Η UV-B είναι παρούσα μόνο τις μεσημεριανές ώρες στα υψηλότερα γεωγραφικά πλάτη και μόνο με σημαντική ένταση σε εύκρατα και τροπικά γεωγραφικά πλάτη. Μόνο το 5% τής UV-B περνά μέσα από το γυαλί και δεν διαπερνά τα σύννεφα, τον καπνό και την ομίχλη.

Αντίθετα 78% τής UV-A διαπερνά το γυαλί. Έκθεση στον ήλιο σε υψηλότερα γεωγραφικά πλάτη πριν τις 10:00 π.μ. και μετά τις 2:00 μ.μ. θα δημιουργήσει έγκαυμα από την UV-A προτού το σώμα μας παράγει αρκετή βιταμίνη D από την UV-B. Αυτό σημαίνει, ότι η έκθεση στον ήλιο πρέπει να γίνεται τις ώρες που μας λένε να αποφεύγουμε!

Μόνο η έκθεσή μας στον ήλιο για 20 με 120 λεπτά ανάλογα με τον τύπο και το χρώμα τού δέρματος κατά τούς καλοκαιρινούς μήνες (ή τούς χειμερινούς μήνες στα νότια γεωγραφικά πλάτη) θα σχηματίσει αρκετή βιταμίνη D πριν να προλάβει να προκληθεί έγκαυμα.

Θα πρέπει λοιπόν να συνυπολογίσουμε τα υπέρ και τα κατά τής έκθεσης στον ήλιο. Η έκθεση στον ήλιο μάς προστατεύει από πολλές μορφές καρκίνου, που δύσκολα θεραπεύονται, καθώς και από άλλες εκφυλιστικές παθήσεις, ενώ υπάρχει μια μικρή πιθανότητα να προκαλέσει επιθηλιακό καρκίνωμα, μια μορφή καρκίνου τού δέρματος, που η θεραπεία της είναι υπόθεση ρουτίνας. Η με μέτρο πάντως έκθεση στον ήλιο είναι ασφαλής και ωφελεί πολύ την υγεία μας. Η επιλογή και η απόφαση είναι δική σας.

Μάριος Δημόπουλος

Clinical Nutritionist

Fellow of the American Council of Applied Clinical Nutrition

mrsdmpls@yahoo.com