Διάρροια και η αντιμετώπιση της

Η διάρροια είναι η διαταραχή των κενώσεων, που συνίσταται σε αύξηση του αριθμού, του όγκου ή της ρευστότητάς τους. Στις οξείες διάρροιες συνήθως διαταράσσονται και οι τρεις παραπάνω χαρακτήρες. Οπωσδήποτε όμως, κυριότερος από αυτούς είναι η αύξηση του όγκου των αποβαλλόμενων κοπράνων, πάνω από 250 κ. εκ. ημερησίως. Η διάρροια είναι η απάντηση του σώματος σε κάτι που αναστατώνει τα έντερα. Μερικές φορές κράμπες και κοιλιακοί πόνοι προηγούνται της διάρροιας. Ως προς τη διάρκεια και τα χαρακτηριστικά της, η διάρροια διακρίνεται σε οξεία και σε χρόνια.

Η διάρροια μπορεί να προκληθεί από :

• Ιούς, παράσιτα ή βακτηρίδια (ρινοϊός ή αδενοϊός, γρίπη, παράσιτα που βρίσκονται κυρίως στο μη επεξεργασμένο ή μολυσμένο νερό και τοξίνες που παράγονται από διάφορα βακτηρίδια).

• Ασθένειες του εντέρου (νόσος Crohn, ελκώδης κολίτιδα) • Ανοσοανεπάρκεια (ασθενείς με AIDS, η άτομα που κάνουν χημειοθεραπείες). • Πίεση (αυξημένη πίεση) • Τρόφιμα (ακόμη και φρέσκα κάποια φρούτα, φασόλια, καφές μπορούν να προκαλέσουν διάρροια σε κάποιους ανθρώπους) • Φάρμακα (αντιβιοτικά, αντιόξινα που περιέχουν το μαγνήσιο, φάρμακα για την πίεση και την καρδιά)

Η διάρροια είναι το σύμπτωμα μίας παθολογικής κατάστασης και ο πρώτος στόχος για την θεραπεία της είναι να αντιμετωπιστεί το αίτιο που την προκάλεσε. Στη συνέχεια ο ασθενής πρέπει να αναπληρώσει τα υγρά και τους ηλεκτρολύτες που πιθανών χαθήκανε και να φροντίζει τη διατροφή του μέχρι την ανάρρωση.

Διατροφική αντιμετώπιση της διάρροιας

Στους ενήλικες η διατροφική φροντίδα έχει αρχικό σκοπό την αναπλήρωση των υγρών και ηλεκτρολυτών. Αυτό πετυχαίνεται από τον ασθενή με την αυξημένη πρόσληψη υγρών όπως υγρά με αυξημένη συγκέντρωση νατρίου και καλίου, χυμοί φρούτων, καθαρός ζωμός ,διαλύματα ηλεκτρολυτών και το ασφαλές νερό. Για παράδειγμα η πηκτίνη που βρίσκεται στο μήλο (σε πολτό μήλου) ή κάποιες άλλες ουσίες που περιέχουν υδατοδιαλυτές ίνες (πχ. καολίνη ) βοηθάνε στον έλεγχο της διάρροιας.

Κατά τη διάρκεια της διάρροιας καλύτερα να προσπαθήσετε να μείνετε χωρίς φαγητό όσο γίνεται περισσότερο. Μετά από τις πρώτες 24 ώρες καλά θα ήταν να τρώτε κάτι. Όταν η διάρροια σταματά και ο ασθενής αρχίζει να ανέχεται τρόφιμα, η ποσότητα του φαγητού πρέπει να αυξάνεται σταδιακά σύμφωνα με τις αντοχές του ασθενή. Η διατροφή αυτή αποτελείται από αμυλούχα τρόφιμα διότι αυτά απορροφούνται καλύτερα όπως, ρύζι, πατάτα, δημητριακά κ.α. και στη συνέχεια προσθέτουμε πρωτεϊνούχα τρόφιμα. Το λίπος επιτρέπεται επίσης αν δεν συνυπάρχουν και άλλες επιπλοκές. Τα σάκχαρα, η αλκοόλη, η λακτόζη, η φρουκτόζη επιδρούν αρνητικά στην οσμωτικότητα των κοπράνων και καλά είναι να αποφεύγονται.

Τα προβιοτικά έχουν θετική αντιμετώπιση της διάρροιας που προκαλείται από παθογόνους μικροοργανισμούς και μπορούν να προφυλάξουν ή και να βελτιώσουν την διάρροια με την επίδραση τους στο ανοσοποιητικό σύστημα. Επίσης προφυλάσσουν από μολύνσεις επειδή συναγωνίζονται με τους παθογόνους μικροοργανισμούς και μπορεί να εμποδίζουν την ανάπτυξη των παθογόνων βακτηρίων μέσα από την παραγωγή ουσιών που αναστέλλουν την ανάπτυξη τους και δημιουργούν αρνητικό περιβάλλον μέσα στη γαστρεντερική οδό.

Όταν η διάρροια διαρκεί και είναι έντονη δημιουργεί αφυδάτωση και μεγάλη έλλειψη ηλεκτρολυτών. Αν η διάρροια συνοδεύεται από κάποια μόλυνση, αρρώστια του ανοσοποιητικού, φλεγμονώδες νόσου, δυσαπορρόφηση βιταμινών, μετάλλων, πρωτεϊνών ή/ και λίπους τότε χρειάζεται άμεσα παρεντερική ή εντερική σίτιση του ασθενούς. Η έλλειψη καλίου επηρεάζει την κινητικότητα του εντέρου, μειώνει την όρεξη για φαγητό και δημιουργεί διάφορες άλλες εντερικές επιπλοκές.

Η απώλεια σιδήρου από γαστρορραγία μπορεί να προκαλέσει αναιμία.

Στα παιδιά η έντονη διάρροια είναι πιο επικίνδυνη εξ’ αιτίας της αφυδάτωσης και απώλεια υγρών. Τα υγρά και οι ηλεκτρολύτες πρέπει να αναπληρωθούν άμεσα με έτοιμα φαρμακευτικά διαλύματα ηλεκτρολυτών ακόμη και από τους γονείς. Δεν επιτρέπονται διαλύματα με συγκέντρωση σακχάρων. Η χορήγηση διαλυμάτων δια του στόματος είναι λιγότερο αποτελεσματική από την ενδοφλέβια χορήγηση. Ακόμη και στην περίπτωση έντονης διάρροιας το έντερο μπορεί να απορροφήσει μέχρι και το 60% της τροφής που έχει καταναλώσει ο ασθενής.

Θεραπευτική αντιμετώπιση

Η θεραπευτική αντιμετώπιση που θα χορηγήσει ο γιατρός αποσκοπεί:

1. Στην αποκατάσταση του διαταραχθέντος ισοζυγίου ύδατος και ηλεκτρολυτών

2. Στη συμπτωματική ανακούφιση

3. Στην καταπολέμηση του αιτίου. Οι περισσότερες περιπτώσεις οξείας διάρροιας είναι λοιμώδους αιτιολογίας, βραχείας διάρκειας, αυτοϊώνται και μόνο ένα ποσοστό μικρότερο του 20% των πασχόντων προσφεύγει στο γιατρό.

Εάν η διάρροια διαρκεί τρεις ημέρες ή περισσότερο πρέπει να επισκεφτείτε γιατρό. Επίσης επικοινωνήστε άμεσα με το ιατρό εάν υπάρχει αίμα στα κόπρανα ή μοιάζουν με μαύρη πίσσα, εάν η διάρροια συνοδεύεται από πυρετό άνω των 39 βαθμών, από δριμύ κοιλιακό ή πρωκτικό πόνο και από σοβαρή αφυδάτωση.

Τι είναι το χρόνιο διαρροϊκό σύνδρομο;

Η χρόνια διάρροια που επιμένει για διάστημα μεγαλύτερο των 14 ημερών ονομάζεται χρόνιο διαρροϊκό σύνδρομο. Πολλά νοσήματα που προκαλούν χρόνιο διαρροϊκό σύνδρομο, αρχίζουν με οξεία διάρροια.

Φαρμακευτική αντιμετώπιση

Τα φάρμακα που προτείνονται για τη διάρροια περιέχουν παρηγορικό και οπιούχες ουσίες (χορηγούνται μόνο με συνταγή) , όπως και διφαινυλοξυλάτη (Lomotil) και λοπεραμίδη (Imodium), φάρμακα που ανακουφίζουν και μειώνουν τους μυϊκούς σπασμούς του γαστρεντερικού σωλήνα. Το Pepto Bismol έχει πολύ καλά αποτελέσματα μόνο που μπορεί να κάνει τα κόπρανα και τη γλώσσα μαύρη.

Η χρήση αυτών των φαρμάκων για τη συμπτωματική ανακούφιση είναι αμφισβητούμενη, ιδιαίτερα για τη βακτηριακή διάρροια διότι καταστέλλουν τη διάρροια που βοηθάει στο να βγάλει τα προσβάλλοντα βακτηρίδια από το πεπτικό σύστημα και οι μικροοργανισμοί καθυστερούν περισσότερο.

Συμπληρώματα φυλλικού οξέως συνιστάται στην έντονη διάρροια διότι βοηθά στην ανάπλαση του βλεννογόνου του εντέρου. Γραφει ο/η Φοντόρ Χριστίνα, Κλινικός Διαιτολόγος - Διατροφολόγος, Πτυχιούχος Χαροκοπείου Πανεπιστημίου - Κόντου Σοφία, Ειδικευόμενη Γαστρεντερολογικής Κλινικής 251 ΓΝΑ